Προβλήματα Βελτιστοποίησης



Σχετικά έγγραφα
Κάνοντας ακριβέστερες μετρήσεις με την βοήθεια των Μαθηματικών. Ν. Παναγιωτίδης, Υπεύθυνος ΕΚΦΕ Ν. Ιωαννίνων

Ένα παιχνίδι των πολυγώνων

12. ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ Α ΒΑΘΜΟΥ. είναι δύο παραστάσεις μιας μεταβλητής x πού παίρνει τιμές στο

Σφαίρα σε ράγες: Η συνάρτηση Lagrange. Ν. Παναγιωτίδης

Επιχειρησιακή Έρευνα. Εισαγωγική Διάλεξη

Συστήματα Παραγωγής ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΑ. Ακολουθίες. Στην ενότητα αυτή θα μάθουμε: Να ορίζουμε το διάνυσμα.

Να επιλύουμε και να διερευνούμε γραμμικά συστήματα. Να ορίζουμε την έννοια του συμβιβαστού και ομογενούς συστήματος.

Θεωρία Παιγνίων και Αποφάσεων. Ενότητα 5: Εύρεση σημείων ισορροπίας σε παίγνια μηδενικού αθροίσματος. Ε. Μαρκάκης. Επικ. Καθηγητής

6. Στατιστικές μέθοδοι εκπαίδευσης

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Τμήμα Φυσικής, Παν/μιο Ιωαννίνων, Ειδική Σχετικότητα, Διάλεξη 5 Οι Μετασχηματισμοί του Lorentz και η Συστολή του μήκους

Χρήστος Ι. Σχοινάς Αν. Καθηγητής ΔΠΘ. Συμπληρωματικές σημειώσεις για το μάθημα: «Επιχειρησιακή Έρευνα ΙΙ»

Εφαρμοσμένα Μαθηματικά ΙΙ

Βασίλειος Μαχαιράς Πολιτικός Μηχανικός Ph.D.

Μαθηματικά: Αριθμητική και Άλγεβρα. Μάθημα 11 ο, Τμήμα Α. Γεωμετρία


ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ SIMPLEX

Πατώντας την επιλογή αυτή, ανοίγει ένα παράθυρο που έχει την ίδια μορφή με αυτό που εμφανίζεται όταν δημιουργούμε μία μεταβλητή.

Θέµατα Καγκουρό 2007 Επίπεδο: 5 (για µαθητές της Β' και Γ' τάξης Λυκείου)

Από το Γυμνάσιο στο Λύκειο Δειγματικός χώρος Ενδεχόμενα Εύρεση δειγματικού χώρου... 46

Από το Γυμνάσιο στο Λύκειο Δειγματικός χώρος Ενδεχόμενα Εύρεση δειγματικού χώρου... 46

ΤΕΙ Χαλκίδας Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων

Κεφάλαιο 2. Τα μαθηματικά της αριστοποίησης ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ. Τιμή μιας παραγώγου σ ένα σημείο. Παράγωγοι

ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΡΙΘΜΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟ

Α ΜΕΡΟΣ - ΑΛΓΕΒΡΑ. Α. Οι πραγματικοί αριθμοί και οι πράξεις τους

Ποσοτικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ΙΙ Σύνολο- Περιεχόμενο Μαθήματος

Περιεχόμενο διδασκαλίας Στόχοι Παρατηρήσεις. υπολογίζουν το λόγο δύο λόγο δύο τμημάτων

2.3 ΜΕΤΡΟ ΜΙΓΑΔΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ

1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΥΛΛΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Ή ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ) ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

Βασίλειος Μαχαιράς Πολιτικός Μηχανικός Ph.D.

Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τα Μαθηματικά της υποχρεωτικής εκπαίδευσης

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΣΤΕΛΛΑΝΩΝ ΜΕΣΗΣ ΑΛΓΕΒΡΑ

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Οι νόμοι των δυνάμεων

3 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΗ ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΟΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ

Το Jungle Speed είναι ένα παιχνίδι για 2 έως 10 παίκτες (ή και ακόμη περισσότερους!) ηλικίας 7 και άνω.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. ΜΕΡΟΣ 1ο ΑΛΓΕΒΡΑ

ΔΥΝΑΜΗ, ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ NEWTON

1. ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Βασίλειος Μαχαιράς Πολιτικός Μηχανικός Ph.D.

Μιγαδικοί Αριθμοί. Μαθηματικά Γ! Λυκείου Θετική και Τεχνολογική Κατεύθυνση. Υποδειγματικά λυμένες ασκήσεις Ασκήσεις προς λύση

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Τεχνολογία Συστημάτων Υδατικών Πόρων

ΤΟΠΙΚΑ ΑΚΡΟΤΑΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΡΟΤΑΤΩΝ

Κανονικά πολύγωνα Τουρναβίτης Στέργιος

1.5 ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΩΝ

1.2 Εξισώσεις 1 ου Βαθμού

I. ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ. math-gr

Ο μαθητής που έχει μελετήσει το κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να είναι σε θέση:

Κεφάλαιο 1: Κίνηση και γεωμετρικά σχήματα

Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan)

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Διαχείριση Υδατικών Πόρων

Κάθε φορά, που νιώθουμε τρελή λαχτάρα να μιλήσουμε για ευθείες, φανταζόμαστε εξισώσεις της παρακάτω μορφής : y = αx + β

Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας. Ιωαννίνων. Αριθμητικός Γραμματισμός. Εισηγήτρια : Σεντελέ Καίτη

Σχέση μεταξύ της τριβής ( οποιασδήποτε μορφής ) και της δύναμης F

ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ Ενότητα 10

) = Απόσταση σημείου από ευθεία. Υπολογισμός Εμβαδού Τριγώνου. και A

Η ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΔΥΝΑΜΕΙΣ Μέρος 1ο

Μέθοδοι πολυδιάστατης ελαχιστοποίησης

Ασκήσεις μελέτης της 4 ης διάλεξης. ), για οποιοδήποτε μονοπάτι n 1

Μεθοδολογία Παραβολής

Φυσική Α Λυκείου. Καραβοκυρός Χρήστος

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης. Επισκόπηση μοντέλων λήψης αποφάσεων Τεχνικές Μαθηματικού Προγραμματισμού

1.1. Κινηματική Ομάδα Ε

1 Arq thc Majhmatik c Epagwg c

ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΒΟΛΗ ΘΕΩΡΙΑ

Κάποιες εφαρμογές των Μαθηματικών. Μαθηματικά και Ρομποτική

Σύγχρονη Φυσική 1, Διάλεξη 3, Τμήμα Φυσικής, Παν/μιο Ιωαννίνων Η θεωρία του αιθέρα καταρρίπτεται από το πείραμα των Michelson και Morley

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Δομές Δεδομένων & Αλγόριθμοι

ΣΧΗΜΑΤΑ-ΓΡΑΜΜΕΣ-ΜΕΤΡΗΣΗ Μιχάλης Χριστοφορίδης Ανδρέας Σάββα Σύμβουλοι Μαθηματικών

Ενότητα 2. Ζωγραφίζοντας με το ΒΥΟΒ

Μαθηματικά Θετικής Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Β Λυκείου

ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ & ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Έβδομο Εξάμηνο

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Να υπολογίζουμε τους τριγωνομετρικούς αριθμούς οξείας γωνίας. Τη γωνία σε κανονική θέση και τους τριγωνομετρικούς αριθμούς γωνίας σε κανονική θέση.

Εργαστήριο Φυσικής Τμήματος Πληροφορικής και Τεχνολογίας Υπολογιστών Τ.Ε.Ι. Λαμίας

4. Σώμα Σ 1 μάζας m 1 =1kg ισορροπεί πάνω σε λείο κεκλιμένο επίπεδο που σχηματίζει με τον ορίζοντα γωνία φ=30 ο. Το σώμα Σ 1 είναι δεμένο στην άκρη

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

min f(x) x R n b j - g j (x) = s j - b j = 0 g j (x) + s j = 0 - b j ) min L(x, s, λ) x R n λ, s R m L x i = 1, 2,, n (1) m L(x, s, λ) = f(x) +

Γραφική Λύση & Πρότυπη Μορφή Μαθηματικού Μοντέλου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Μαθηματικά: Αριθμητική και Άλγεβρα. Μάθημα 3 ο, Τμήμα Α. Τρόποι απόδειξης

Κεφ.3 Δυνάμεις ΓΕΝΙΚΑ. Τα σώματα κινούνται (κεφ.2) και αλληλεπιδρούν. (κεφ.3)

ΜΑΡΙΝΑ ΓΙΩΤΗ: «Η επιτυχία της Στιγμούλας, μου δίνει δύναμη να συνεχίσω και να σπρώχνω τα όριά μου κάθε φορά ακόμα παραπέρα»

Εντολές της LOGO (MicroWorlds Pro)

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Β' ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ. «Ευκλείδης» Ημερομηνία: 4/03/2017 Ώρα εξέτασης: 10:00-14:30

Για τις παραπάνω ροπές αδράνειας ισχύει: α. β. γ. δ. Μονάδες 5

Α) ΕΝΑ ΚΙΝΗΤΟ. 1) Πληροφορίες από διάγραμμα x-t.

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ MATHEMATICS

5 ΠΡΟΟΔΟΙ 5.1 ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ. Η έννοια της ακολουθίας

ΑΚΕΡΑΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ. Κεφάλαιο 3 Μορφοποίηση Προβλημάτων Ακέραιου Προγραμματισμού

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ, Διαλ. 2. Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης 8/4/2017

O μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική. Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ. Μαθηματικά 2. Σταύρος Παπαϊωάννου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ Η/Υ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Transcript:

Κεφάλαιο 1 Προβλήματα Βελτιστοποίησης Τα περισσότερα πρακτικά προβλήματα μπορούν να μειωθούν σε προβλήματα μεγαλύτερης και μικρότερης σημασίας... και μόνο λύνοντας αυτά τα προβλήματα μπορούμε να ικανοποιήσουμε τις; απαιτήσεις της πράξης η οποία πάντοτε ψάχνει το καλύτερο, το πιο βολικό. P. L. C e b y s e v Η ακριβής μοντελοποίηση επιστημονικών προβλημάτων συχνά οδηγεί στη μορφοποίηση προβλημάτων βελτιστοποίησης που περιλαμβάνουν συνεχείς και / ή διακριτές μεταβλητές. Τα τελευταία χρόνια η βελτιστοποίηση παρουσίασε μία δραματική αύξηση σε δραστηριότητες. Αυτό είναι μια φυσική συνέπεια των νέων αλγοριόμικών εξελίξεων και της αυξημένης δύναμης των υπολογιστών. Πολλά από αυτά τα προβλήματα μπορεί να είναι πολύ μεγάλα, αν και ότι είναι μεγάλο στη βελτιστοποίηση, αντανακλά όχι μόνο το μέγεθος αλλά επίσης και την ενυπάρχουσα πολυπλοκότητα του προβλήματος. Το κυρίως αντικείμενο που μελετάται σε αυτό το βιβλίο είναι η μαθηματική θεωρία της μη γραμμικής βελτιστοποίησης. Αρχικά μελετούμε μερικά παραδείγματα. Αυτά τα παραδείγματα θα μας πουν ότι οι τεχνικές της μη γραμμικής βελτιστοποίησης είναι πολύ χρήσιμες στην επίλυση προβλημάτων βελτιστοποίησης στον πραγματικό κόσμο, κυρίως σε συνδυασμό με τις πρόσφατες τεχνολογικές 17

18 Μαθηματική Θεωρία Βελτιστοποίησης εξελίξεις. Η μη γραμμική βελτιστοποίηση είναι επίσης πολύ σημαντική στην ανάπτυξη νέων τεχνικών για την επίλυση προβλημάτων συνδυαστικής βελτιστοποίησης, συμπεριλαμβανομένου του γραμμικού προγραμματισμού. 1.1 Εισαγωγή Παρατηρήσατε ποτέ πώς μια αράχνη πιάνει μια μύγα ή ένα κουνούπι; Συνήθως, η αράχνη κρύβεται στην άκρη του ιστού της. Όταν μια μύγα ή ένα κουνούπι χτυπήσει στον ιστό, η αράχνη θα πιάσει κάθε γραμμή στον ιστό, έτσι ώστε να διαλέξει αυτή που είναι τεντωμένη και μετά πηγαίνει γρήγορα κατά μήκος της γραμμής στο Φύμα της. Γιατί η αράχνη επιλέγει την τεντωμένη γραμμή; Μερικοί βιολόγοι εξηγούν ότι η γραμμή αυτή δίνει το συντομότερο μονοπάτι από την αράχνη μέχρι το θύμα της. Ακούσατε την ακόλουθη ιστορία για ένα σοφό στρατηγό; Έ χει καθήκον να κυριεύσει μια πόλη πίσω από ένα βουνό. Όταν αυτός και οι στρατιώτες του έφθασαν στην κορυφή του βουνού, ανακάλυψε ότι ο εχθρός του έχει ήδη πλησιάσει την πόλη πολύ κοντά από μία άλλη κατεύθυνση. Το δίλημμα του ήταν πώς να φθάσει στην πόλη πριν ο εχθρός πλησιάσει. Ήταν ένα προκλητικό πρόβλημα για το στρατηγό. Ο στρατηγός έλυσε το πρόβλημα ζητώντας από κάθε στρατιώτη να κυλιστεί στο βουνό προς τα κάτω μέσα σε μία κουβέρτα. Γιατί είναι αυτό ταχύτερο; Οι φυσικοί μας λένε ότι μια μπάλα που κυλιέται ελεύθερα προς τα κάτω σε ένα βουνό πάντα επιλέγει τον πιο γρήγορο δρόμο. Ξέρετε την ιστορία ενός αγώνα αλόγου του Tian Gi; Είναι μια ιστορία που τοποθετείται στα προ Χριστού έτη. Ο Tian Gi ήταν ένας στρατηγός σε κάποια από τις πολλές μικρές επαρχίες της Κίνας, που ονομαζόταν Qi. Ο βασιλιάς της Qi ήξερε ότι ο T ian Gi είχε πολλά καλά άλογα και διέταξε τον Tian Gi να συμμετέχει σε αγώνα με άλογα μαζί του. Ο αγώνας αποτελούταν από τρεις γύρους. Σ ε κάθε γύρο, κάθε πλευρά επέλεγε ένα άλογο για να αγωνιστεί με την άλλη πλευρά. Ο Tian Gi ήξερε ότι το καλύτερο άλογο του δεν μπορούσε να αγωνιστεί με το καλύτερο του βασιλιά, το δεύτερο καλύτερο του δεν μπορούσε να αγωνιστεί με το δεύτερο καλύτερο του βασιλιά, και το τρίτο καλύτερο του δεν μπορούσε να αγωνιστεί με το τρίτο καλύτερο του βασιλιά. Έ τσι, δεν χρησιμοποίησε το καλύτερο άλογο του εναντίον του καλύτερου αλόγου του βασιλιά. Αντιθέτως, έβαλε το τρίτο καλύτερο άλογο του στον πρώτο γύρο εναντίον του καλύτερου αλόγου του βασιλιά, το καλύτερο άλογο του στο δεύτερο γύρο εναντίον του δεύτερου καλύτερου αλόγου του βασιλιά, και το δεύτερο καλύτερο

Προβλήματα Βελτιστοποίησης 19 άλογο του στον τρίτο γύρο εναντίον του τρίτου καλύτερου αλόγου του βασιλιά. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ότι αν και έχασε τον πρώτο γύρο του αγώνα, κέρδισε τους δύο τελευταίους γύρους. Η στρατηγική του T ian Gi ήταν η καλύτερη για να κερδίσει αυτόν τον αγώνα. Σήμερα, οι οικονομολόγοι μας λένε ότι πολλά οικονομικά συστήματα και κοινωνικά συστήματα μπορούν να μοντελοποιηθούν σαν παιχνίδια. Κάθε διαγωνιζόμενος στο παιχνίδι προσπαθεί να μεγιστοποιήσει συγκεκριμένα οφέλη. Η βελτιστότητα είναι μια θεμελιώδης αρχή, που επαληθεύει φυσικούς νόμους, κυβερνά βιολογικές συμπεριφορές και καθοδηγεί κοινωνικές συμπεριφορές. Έ τσι, η βελτιστοποίηση ξεκίνησε από τα πρώτα χρόνια του ανθρώπινου πολιτισμού. Φυσικά, πριν τα μαθηματικά θεμελιωθούν καλά, η βελτιστοποίηση μπορούσε να γίνει μόνο με προσομοίωση. Πολλές ιστορίες σοφών ανθρώπων μπορούν να βρεθούν στην ανθρώπινη ιστορία σχετικά με αυτό. Για παράδειγμα, για να βρει τον καλύτερο δρόμο για να φύγει από ένα βουνό, κάποιος ακολουθούσε ένα ποτάμι και για να βρει τον καλύτερο δρόμο για να φύγει από μια έρημο, κάποιος άφηνε ελεύθερο ένα άλογο και ακολουθούσε το ίχνος του αλόγου. Τον προηγούμενο αιώνα αλλά ακόμα και σήμερα, η προσομοίωση χρησιμοποιείται ακόμα για να βελτιστοποιηθεί κάτι. Για παράδειγμα, για να βρεθεί το συντομότερο μονοπάτι σε ένα δίκτυοηκάποιος μπορεί να φτιάξει ένα δίκτυ με ένα σκοινί σε ανάλογο μέγεθος και να τραβήξει το δίκτυ δυνατά μεταξύ των δύο κατευθύνσεων. Το τεντωμένο σχοινί δείχνει το συντομότερο μονοπάτι. Για να βρεθεί η βέλτιστη τοποθεσία ενός σχολείου για τρία χωριά, κάποιος ίσως ανοίξει τρεις οπές σε ένα τραπέζι και βάλει ένα κομμάτι σκοινιού σε κάθε οπή. Μετά δένει τις τρεις άκρες των σχοινιών μαζί πάνω από το τραπέζι και κρεμάει ένα κιλό βάρους σε κάθε άκρη των σχοινιών κάτω από το τραπέζι. Όταν αυτό το μηχανικό σύστημα έχει εξισορροπηθεί, ο κόμπος των τριών κομματιών σχοινιού δείχνει την τοποθεσία του σχολείου. Η ιστορία της βελτιστοποίησης στα μαθηματικά μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις περιόδους. Την πρώτη περίοδο, δεν ήταν γνωστή κάποια γενική μέθοδος για να βρεθεί ένα μέγιστο/ελάχιστο σημείο μιας συνάρτησης. Μόνο ειδικές τεχνικές είχαν βρεθεί για να μεγιστοποιηθούν/ελαχιστοποιηθούν κάποιες ειδικές συναρτήσεις. Μια τυπική συνάρτηση είναι η τετραγωνική συνάρτηση μιας μεταβλητής y αχ2 + bx + c.

20 Μαθηματική Θεωρία Βελτιστοποίησης Η μελέτη των τετραγωνικών συναρτήσεων σχετιζόταν στενά με τη μελέτη της σταθερώς επιταχυνόμενης κίνησης. Ποιο είναι το υψηλότερο σημείο που μια πέτρα πετιέται με συγκεκριμένη αρχική ταχύτητα και συγκεκριμένη γωνία; Ποιο είναι το μακρύτερο σημείο όπου μια πέτρα που πετιέται με συγκεκριμένη αρχική ταχύτητα μπορεί να φθάσει όταν η γο^νία που πετιέται αλλάζει;. Αυτές ήταν ερωτήσεις που λαμβάνονταν υπόψη από κάποιους φυσικούς και στρατηγούς. Στην πραγματικότητα, το μηχάνημα που πετούσε πέτρες ήταν ένα σημαντικό όπλο στο στρατό. Σήμερα, ο υπολογισμός σημείων μέγιστου/ελάχιστου μιας τετραγωνικής συνάρτησης είναι ακόμα, μια σημαντική τεχνική της βελτιστοποίησης, που υπάρχει στα στοιχειώδη βιβλία μαθηματικών. Η τεχνική έχει επεκταθεί και σε άλλες συναρτήσεις όπως την χ 2 + χ + 1 Γ χ 2 + 2χ + 3' Στην πραγματικότητα, πολλαπλασιάζοντας και τις δύο πλευρές με χ 2 + 2χ + 3 και απλοποιώντας, παίρνουμε (y - 1)χ2 + (2y - 1)χ + (3y - 1) = 0. Καθώς το χ είναι πραγματικός αριθμός, πρέπει να έχουμε (2?/ - I )2-4(2/ - l)(3 y 1) > 0. Έτσι, - 8 y2 + 12y - 3 > 0, δηλαδή, Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι με αυτή την τεχνική υπολογίσαμε το ολικό μέγιστο και ελάχιστο της y.

Προβλήματα Βελτιστοποίησης 21.1 νέα περίοδος ξεκίνησε το 1646 από τον Pierre de Ferm at. Πρότεινε, στο ατ co του Πραγματείες για τα Μέγιστα και Ελάχιστα, μια γενική προσέγγιση -.2 να υπολογιστούν μέγιστα/ελάχιστα σημεία μιας διαφορίσιμης συνάρτησης, 'λαδή. θέτοντας την παράγωγο της συνάρτησης ίση με μηδέν. Σήμερα, αυτή - -ροσέγγιση ακόμα περιλαμβάνεται σχεδόν σε όλα τα εγχειρίδια της Μαθηματικής Ανάλυσης σαν εφαρμογή της διαφόρισης. Σ ε αυτή την περίοδο, η : -' τ.στο-οίηση υπήρχε σκόρπια και ατάκτως στα μαθηματικά. Επειδή η βελτιττ -οίηση δεν είχε γίνει σημαντικός κλάδος των εφαρμοσμένων μαθηματικών, ±ζζ:/ο\ μαθηματικοί δεν έδωσαν τόσο μεγάλη προσοχή στα αποτελέσματα της βελτιστοποίησης και μερικές συνεισφορές ούτε που δημοσιεύθηκαν. Αυτό ί ^τπζ πολλά μυστήρια στην ιστορία της βελτιστοποίησης. 7 ι παράδειγμα, ποιο είναι το πρώτο πρόσωπο που πρότεινε το δέντρο Steiner; Ηταν ένα από αυτά τα μυστήρια. Για να αποκτήσουμε μια καλύτερη εικόνα, ας - εξηγήσουμε με κάποια λεπτομέρεια. Σ τ : ίδιο άρθρο που αναφέρεται προηγούμενα, ο Ferm at μελέτησε, επίσης, ένα τ ; : ;λημα εύρεσης ενός σημείου για να ελαχιστοποιήσει τη συνολική απόσταση : - αυτό σε τρία δεδομένα σημεία στο Ευκλείδειο επίπεδο. Έστω τρία δεδομένα - τ -ε α (x 2,V2), και (a?3,?/3) Τότε η συνολική απόσταση ενός σημείου γ. y από αυτά τα τρία σημεία είναι 3 /( > y) = Σ Vix - χί)2 + (y - Vi)2 τη γενική μέθοδο του Ferm at, το ελάχιστο σημείο της f ( x, y ) πρέπει να.κανοποιεί τις ακόλουθες εξισώσεις 3 >ιως. ο υπολογισμός των χ και y από αυτό το σύστημα των εξισώσεων φαίνεται '.νατο να γίνει. Επομένως, ο Ferm at ανέφερε αυτό το πρόβλημα ξανά σε ένα

22 Μαθηματική Θεωρία Βελτιστοποίησης γράμμα στον A. Mersenne λέγοντας ότι θα ήταν καλό, αν μία ξεκάθαρη λύση μπορούσε να βρεθεί για αυτό το πρόβλημα. Ο Torricelli, μαθητής του Galilei, πρότεινε μια έξυπνη λύση με μία γεωμετρική μέθοδο. Έδειξε ότι αν τρία δεδομένα σημεία σχηματίζουν ένα τρίγωνο χωρίς κάποια γωνία να είναι τουλάχιστον 120, τότε η λύση είναι ένα σημείο στο οποίο τα τρία τμήματα από αυτό στα τρία δεδομένα σημεία παράγουν τρεις γωνίες των 120. Αλλιώς, η λύση είναι το δεδομένο σημείο στο οποίο το τρίγωνο που σχηματίζεται από τα τρία δεδομένα σημεία έχει μία γωνία τουλάχιστον 120. Αυτό το αποτέλεσμα μπορεί επίσης να αποδειχθεί από το μηχανικό σύστημα που περιγράφηκε στην αρχή αυτού του άρθρου. Στην πρώτη περίπτωση, ο κόμπος των τριών κομματιών του σχοινιού δεν σταματάει σε οποιοδήποτε δεδομένο σημείο και έτσι η συνθήκη ισορροπίας των τριών δυνάμεων ίσου μεγέθους οδηγεί στη συνθήκη των γωνιών. Στη δεύτερη περίπτωση, ο κόμπος πέφτει σε μία από τις τρεις οπές, και η συνθήκη της γωνίας εγγυάται, ότι ο κόμπος δεν θα κινηθεί μακριά από την οπή. Το πρόβλημα του Ferm at μελετήθηκε εκτενώς αργότερα και γενικεύθηκε στα τέσσερα σημεία από τον J. Fr. Fagano το 1775 και στα η σημεία από τον Tedenat και τον L Huiller το 1810. Ο Fagano απέδειξε ότι είναι πολύ εύκολο να βρεις τη λύση στο πρόβλημα του Ferm at για τα τέσσερα σημεία. Όταν τέσσερα δεδομένα σημεία σχηματίζουν ένα κυρτό τετράπλευρο, η λύση στο πρόβλημα του Ferm at είναι η διατομή δύο διαγωνίων, δηλαδή, η διατομή δύο διαγωνίων ελαχιστοποιεί την συνολική απόσταση από ένα σημείο σε τέσσερα δεδομένα σημεία. Αλλιώς, πρέπει να είναι ένα από τα δεδομένα σημεία που βρίσκεται μέσα στο τρίγωνο που σχηματίζεται από τα άλλα τρία δεδομένα σημεία αυτό το δεδομένο σημείο είναι η λύση. Στις 19 Μαρτίου 1836, ο Schumacher έγραψε ένα γράμμα στον G auss. Σε αυτό το γράμμα, ανέφερε ένα παράδοξο για το πρόβλημα του Ferm at: Έστω ένα κυρτό τετράπλευρο A B C D. Ήταν γνωστό ότι η λύση στο πρόβλημα του Ferm at για τέσσερα σημεία A,B,C και D είναι η διατομή Ε των διαγωνίων A C και B D. Τποθέτουμε ότι επεκτείνοντας την D A και C B μπορούμε να βρούμε μια διατομή F. Τώρα, μετακινούμε τα Α και Β στο F. Τότε το Ε θα μετακινηθεί επίσης στο F. Όμως, όταν η γωνία στο F είναι μικρότερη από 120, το σημείο F δεν μπορεί να είναι η λύση στο πρόβλημα του Ferm at για τρία δεδομένα σημεία F, D, και C. Τ ι συμβαίνει; (Σχήμα 1.1. )

Προβλήματα Βελτιστοποίησης 23 F Σχήμα 1.1: Το παράδοξο του Schumacher. Στις 21 Μαρτίου 1836, ο G auss έγραψε ένα γράμμα στον Schumacher στο οποίο εξηγούσε ότι το λάθος στο παράδοξο του Schumacher συμβαίνει στο σημείο όπου το πρόβλημα του Ferm at για τα τέσσερα σημεία A,B,C και D αλλάζει στο πρόβλημα του Ferm at για τα τρία σημεία F,C και D. Όταν τα.4. και Β είναι πανομοιότυπα με το F, η συνολική απόσταση από το Ε στα τέσσερα σημεία Α, Β, C και D είναι ίση με 2EF + EC + ED, και όχι EF + EC + ED. Έ τσι, το σημείο Ε ίσως να μην είναι η λύση στο πρόβλημα του Ferm at για τα σημεία F.C και D. Ο G auss πρότεινε ένα νέο, σημαντικότερο, πρόβλημα. Είπε ότι είναι πιο ενδιαφέρον να βρεθεί ένα συντομότερο δίκτυο παρά ένα σημείο. Ο G auss επίσης πρότεινε διάφορες πιθανές συνδέσεις του συντομότερου μονοπατιού για τέσσερα δεδομένα σημεία. Δυστυχώς, το γράμμα του G auss ανακαλύφθηκε μόνο το 1986. Από το 1941 έως το 1986, πολλές δημοσιεύσεις ακολούθησαν τους R. Courant και Η. R obbins, οι οποίοι στο δημοφιλές βιβλίο τους Τι eivai Μαθηματικά; (δημοσιευμένο το 1941) αποκαλούσαν το πρόβλημα του G auss σαν το πρόβλημα δέντρου του Steiner. Το δέντρο Steiner έχει γίνει ένα δημοφιλής και σημαντικό όνομα. Αν ψάξεις δέντρο-steiner στο yahoo.com στο διαδίκτυο, θα λάβεις περισσότερες από 1000 ιστοσελίδες για τα δέντρα Steiner. Δ εν υπάρχει κανένας τρόπος να αλλάξουμε το όνομα από δέντρα Steiner σε δέντρα Gauss. Ίσως αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Jakob Steiner, ένας γεωμέτρης του δεκάτου ένατου αιώνα το όνομα του οποίου χρησιμοποιείται για τα συντομότατα δίκτυα, δεν έχει βρεθεί

24 Μαθηματική Θεωρία Βελτιστοποίησης ως τώρα να έχει κάποια σημαντική συνεισφορά στα δέντρα Steiner. Ο George Β. Dantzig που πρώτος πρότεινε τη μέθοδο sim plex για την επίλυση προβλημάτων γραμμικού προγραμματισμού στο 1947 δήλωσε στο άρθρο του Γραμμικός Προγραμματισμός: Η Ιστορία του Πως Ξεκίνησε. Αυτό που φαίνεται να χαρακτηρίζει την προ-1947 εποχή ήταν η έλλειψη οποιουδήποτε ενδιαφέροντος για προσπάθεια βελτιστοποίησης. Λόγω της έλλειψης ενδιαφέροντος για τη βελτιστοποίηση, πολλές σημαντικές δουλειές που εμφανίστηκαν πριν το 1947 αγνοήθηκαν. Αυτό συνέβη όχι μόνο για τα δέντρα Steiner αλλά επίσης και για άλλες περιοχές της βελτιστοποίησηςμσυμπεριλαμβανομένου μερικών σημαντικών συνεισφορών στο γραμμικό και μη γραμμικό προγραμματισμό. Η ανακάλυψη του γραμμικού προγραμματισμού ξεκίνησε μια καινούρια εποχή για τη βελτιστοποίηση. Όμως, στο ίδιο άρθρο που αναφέρθηκε προηγούμενα, ο Dantzig έκανε τα ακόλουθα σχόλια: Ο Γραμμικός Προγραμματισμός ήταν άγνωστος πριν από το 1947. Αυτό δεν είναι εντελώς σωστό- υπήρχαν κάποιες καθυστερημένες εξαιρέσεις. Ο Fourier (γνωστός από τις σειρές Fourier) το 1823 και ο πολύ γνωστός Βέλγος μαθηματικός de la Vallee Poussin το 1911 έγραψαν καθένας τους ένα άρθρο για αυτό. Η δουλειά τους είχε τέτοια επίδραση στις μετά-1947 εξελίξεις, όσο θα είχε η εύρεση σε ένα Αιγυπτιακό τάφο ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή κατασκευασμένου το 3000 π.χ. Η αξιόλογη μονογραφία του Leonid Kantorovich του 1939 πάνω στο ιίέμα επίσης αγνοήθηκε για ιδεολογικούς λόγους στην Σοβιετική Ένωση. Αναβίωσε δύο δεκαετίες αργότερα μετά που σημαντικές εξελίξεις είχαν ήδη πραγματοποιηθεί στη Δύση. Ένα σημαντικό άρθρο από τον Hitchcock το 1941 στο πρόβλημα μεταφοράς επίσης παραβλέφθηκε μέχρι που άλλοι προς το τέλος της δεκαετίας του 1940 και στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ανεξάρτητα ξαναανακάλυψαν τις ιδιότητές του. Θυμήθηκε, επίσης, πως έκανε την ανακάλυψη του. Ή δική μου συνεισφορά προέκυψε από την εμπειρία μου κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στο Πεντάγωνο. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, είχα γίνει ειδικός στις μεθόδους προγραμματισμού-σχεδιασμού χρησιμοποιώντας υπολογιστές γραφείου. Το 1946 ήμουν μαθηματικός σύμβουλος στην Αμερικανική Αεροπορική Δύναμη Ελέγχου στο Πεντάγωνο. Μόλις είχα πάρει το διδακτορικό μου (για έρευνα που είχα κάνει κυρίως πριν από τον πόλεμο) και έψαχνα για ακαδημαϊκή θέση που θα πλήρωνε καλύτερα από μια χαμηλή προσφορά που είχα λάβει από το Berkeley. Για να με σαγηνεύσουν και να μην αναλάβω μια άλλη δουλειά, οι συνάδελφοι

Προβλήματα Βελτιστοποίησης 25 μου στο Πεντάγωνο, D. Hitchcook και Μ. Wood, με προκάλεσαν να δω τι θα μπορούσα να κάνω για να μηχανοποιήσω τη διαδικασία σχεδιασμού. Μου ζητήθηκε να βρω έναν τρόπο να αναπτύξω και να δοκιμάσω ένα ταχύτερο πρόγραμμα για επίλυση προβλημάτο^ν εφοδιαστικής με χρονικά- στάδια. Εκείνες τις μέρες η μηχανοποίηση του σχεδιασμού σήμαινε χρήση αναλογικών μηχανών ή μηχανισμού με διάτρητες κάρτες. Δ εν υπήρχαν ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Αυτό το προκλητικό πρόβλημα έκανε τον Dantzig να ανακαλύψει τη σημαντική δουλειά του στον γραμμικό προγραμματισμό χωρίς τη χρήση ηλεκτρονικών υ πολογιστών. Αλλά, πρέπει να επισημάνουμε ότι λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας των υπολογιστών οι εφαρμογές του γραμμικού προγραμματισμού μπορεί να γίνουν τόσο ευρείς και τόσο σπουδαίες, και οι περιοχές της βελτιστοποίησης μπορούν να έχουν τόσο γρήγορη ανάπτυξη. Το 1951, ο Albert Tucker και ο φοιτητής του Harold Kuhn δημοσίευσαν τις συνθήκες Kuhn-Tucker. Αυτό θεωρείται σαν το αρχικό σημείο του μη γραμμικού προγραμματισμού. Όμως, ο A. Takayam a στο βιβλίο του Μαϋη}ΐατικά Οικονομικά έχει ένα ενδιαφέρον σχόλιο για αυτές τις συνθήκες: Ό γραμμικός προγραμματισμός ξεκίνησε να ενδιαφέρεται για τους περιορισμούς στη μορφή ανισοτήτων και στη θεωρία των γραμμικών ανισοτήτων και των κυρτών συνόλων. Η μελέτη των Kuhn-Tucker εμφανίστηκε στη μέση αυτού του ενδιαφέροντος με την πλήρη αναγνώριση τέτοιων εξελίξεων. Όμως, η θεωρία του μη γραμμικού προγραμματισμού όταν οι περιορισμοί είναι όλοι στη μορφή ισοτήτων ήταν γνωστή για πολύ καιρό - στην πραγματικότητα, από τον Euler και τον Lagrange. Τους περιορισμούς ανισότητας χειρίστηκε με ένα σαφώς ικανοποιητικό τρόπο ήδη από το 1939 ο K arush. Η εργασία του K aru sh είναι προφανώς κάτω από την επίδραση μιας παρόμοιας δουλειάς στην ανάλυση διαφορών από τον Valentine. Δυστυχώς, η δουλειά του K arush αγνοήθηκε σημαντικά. Αυτή είναι άλλη μια ακόμα δουλειά που πρωτοεμφανίστηκε πριν το 1947 και αγνοήθηκε. Τη δεκαετία του 1960, οι G. Zoutendijk, J. Β. Rosen, P. Wolfe, Μ. J. Powell, και άλλοι δημοσίευσαν ένα αριθμό αλγορίθμων για την επίλυση μη γραμμικών προβλημάτων βελτιστοποίησης. Αυτοί οι αλγόριθμοι σχηματίζουν το κυρίως σώμα του μη γραμμικού προγραμματισμού. Σήμερα, η βελτιστοποίηση έχει γίνει μια πολύ μεγάλη περιοχή που περιλαμβάνει διαφορετικές αρχές μεταξύ των μαθηματικών, της επιστήμης των υπολογιστών, της επιστήμης της βιομηχανικής μηχανολογίας και της διοικητικής επιστήμης. Οι τεχνικές στη μη γραμμική βελτιστοποίηση χρησιμοποιούνται όχι

26 Μαθηματική Θεωρία Βελτιστοποίησης μόνο για την επίλυση προβλημάτων μη γραμμικής βελτιστοποίησης αλλά επίσης και για την επίλυση άλλων προβλημάτων, όπως προβλημάτων συνδυαστικής βελτιστοποίησης. Στην πραγματικότητα, από την παρελθούσα και την τωρινή γρήγορη ανάπτυξη της τεχνολογίας υπολογιστών, η βελτιστοποίηση αναμένεται να συνεχίσει να εξελίσσεται με μεγάλη ταχύτητα και στο μέλλον. Αυτές οι εξελίξεις ίσως περιέχουν βαθιά κατανόηση των επιτυχημένων ευρετικών αλγορίθμων για τα προβλήματα συνδυαστικής βελτιστοποίησης με προσεγγίσεις μη γραμμικού προγραμματισμού. Όσο υπάρχουν ακόμα πολλά μυστήρια και ανοιχτά προβλήματα, θα είναι μια περιοχή που θα λαμβάνει μεγάλη προσοχή. Τα δύο προβλήματα που παρουσιάζονται στα επόμενα δύο υποκεφάλαια είναι διακριτά προβλήματα στη φύση. Δείχνουμε πως να τα επιλύσουμε με προσεγγίσεις μη γραμμικής βελτιστοποίησης.