Φαρµακευτική αντιµετώπιση των δυσλιπιδαιµιών και νεοεµφανιζόµενος σακχαρώδης διαβήτης Ελένη Μπιλιανού Καρδιολόγος Υπεύθυνη Λιπιδαιµικού Ιατρείου Τζάνειο Νοσοκοµείο
Δυσλιπιδαιµίες και ΚΑΝ Οι δυσλιπιδαιμίες εξηγούν το 50% του κινδύνου study) για έμφραγμα (interheart και το 25% των ΑΕΕ (Interstroke study) Μείωση κατά 38.6mg/dl της LDL-C με στατίνες οδηγεί σε σημαντική 21% μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων (CTTC)
Relative Risk for Major Vascular Events * With Statin Therapy RR for Major Vascular Events 1.50 Favors control 1.25 1.00 0.75 0.50 Favors statin 0 0 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5+ Years After Baseline *Major coronary event, coronary revascularization, or ischemic stroke. Weighted by absolute LDL difference (treatment vs control) in individual trials at 1 year; reported as relative risk (RR) per 39 mg/dl (1 mmol/l) reduction in LDL-C. Error bars denote 95% confidence intervals. Cholesterol Treatment Trialists Collaborators. Lancet. 2005;366:1267-78
The IVUS technique can detect angiographically silent atheroma Angiogram No evidence of disease IVUS Little evidence of disease Atheroma IVUS=intravascular ultrasound Nissen S, Yock P. Circulation 2001; 103: 604 616
Ανεπιθύµητες ενέργειες από στατίνες Συνήθεις, ήπιες και συχνά παροδικές εξάνθηµα, γαστρεντερικές, κεφαλαλγία,αϋπνία Σπανιώτερα ασυµπτωµατική αύξηση των τρανσαµινασών µυϊκή βλάβη εµφάνιση ΣΔ2
Διαβήτης και ΚΑΝ Ο διαβήτης διπλασιάζει την ΚΑ νοσηρότητα και θνητότητα Περίπου το 10% των ΚΑ θανάτων οφείλονται στο ΣΔ Sarwar N Lancet 2010
WOSCOPS STUDY (N=6595) Εξετάστηκε η ανάπτυξη νέων περιστατικών Διαβήτη σε άνδρες ηλικίας 45 έως 64 ετών κατά τη διάρκεια της µελέτης WOSCOPS (the West of Scotland Coronary Prevention Study).
Αποτελέσµατα µε βάση τη θεραπεία (placebo ή πραβαστατίνη 40mg την ηµέρα). Η χορήγηση πραβαστατίνης µείωσε τον κίνδυνο εµφάνισης ΣΔ κατά 30% p=0.042
JUPITER TRIAL (N=17.802) Άνδρες και γυναίκες χωρίς ΚΑΝ και LDL-C 108 mg/dl Μετά από 1.9 έτη η ανάπτυξη ΣΔ ήταν Rosuva 20 mg/d 3% Εικονικό φάρµακο 2.4% P=0.01
SPARCL TRIAL (post-hoc) N = 3.803 αύξηση κινδύνου για ΣΔ2 Atorva 80 8.71% Εικονικό φάρµακο 6.06% p=0.011
Μετα-ανάλυση 13 µελετών µε στατίνες σε 91.140 ασθενείς χωρίς ΣΔ2 Μετά από 4 χρόνια θεραπείας µε Atorva 10, Prava 40, Simva 40, Rosuva 20 9% αύξηση του κινδύνου για εµφάνιση ΣΔ2 Sattar et al Lancet 2010
Δόση στατίνης και ΣΔ2 Μετα-ανάλυση 5 µελετών σε 32.752 ασθενείς χωρίς ΣΔ Μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης ΣΔ εκείνοι που έλαβαν ισχυρή θεραπεία (OR 1.12) Preiss et al JAMA 2011
FH FCH and DM FH (200 n) σε ισχυρές στατίνες για 11 χρόνια ανέπτυξε ΣΔ το 1% FCH (150 n) ισχυρές στατίνες για 10 χρόνια ανέπτυξε ΣΔ το 14% Skoumas j et al Atheroslerosis 2014
Είναι όλες οι στατίνες ίδιες για την ανάπτυξη ΣΔ2; Atorva, Rosuva, Simva ισχυρότερες έναντι Prava, Lova, Fluva PROVE-IT, Canadian meta-analysis (N=471.250)Carter BMJ 2013
Pitavastatin is associated with a reduction in HbA1c levels in patients with hypercholesterolemia and diabetes (LIVES) Teramoto T, et al. Expert Opin. Pharmacother. 2010;11(5):817-828
Χρειάζονται περισσότερες µελέτες για να ερευνήσουν εάν οι στατίνες per se προκαλούν ΣΔ2 ή απλά επιταχύνουν την εξέλιξη προς ΣΔ Σε άτοµα µε προδιάθεση
FDA Το 2012 προσθήκη ενηµέρωσης στο έντυπο των στατινών για την πιθανότητα εµφάνισης ΣΔ µε τη χρήση τους.
ESC-EASD 2013 Αλλαγή του τρόπου ζωής (µεσογειακού τ. διατροφή, άσκηση, διακοπή καπνίσµατος, βάρους) Στατίνες για υψηλού και πολύ υψηλού κινδύνου ανεξαρτήτως επιπέδων της LDL-C Θεραπευτικοί στόχοι για τον υπολοιπόµενο ΚΑ κίνδυνο (πχ τριγλυκερίδια) µελέτες µε φιβράτες
Μείωση του ΚΑ κινδύνου στο ΣΔ ότι Μεταανάλυση 5 µελετών (Ν=33040) έδειξε Η ρύθµιση της δυσλιπιδαιµίας και της υπέρτασης µειώνουν κατά πολύ περισσότερο τον κίνδυνο εµφάνισης ΚΑΝ συγκριτικά µε τη ρύθµιση του διαβήτη (8.2, 12.5 και 2.9 αντίστοιχα λιγότερα καρδιαγγειακά επεισόδια ανά 200 ΣΔ ασθενείς). Ray KK et al Lancet 2009
Διαβήτης και στατίνες Υψηλότερο κίνδυνο Υπερήλικες, γυναίκες, δόση-είδος στατίνης Άτομα με πκ για διαβήτη
The use of statins in people at risk of developing diabetes mellitus: Evidence and guidance for clinical practice Naveed A. Sattar a,*, Henry Ginsberg b,1, Kausik Ray c, M. John Chapman d, Marcello Arca e, Maurizio Averna f, D. John Betteridge g, Deepak Bhatnagar h, Elena Bilianou i, Rafael Carmena j, Richard Ceska k, Alberto Corsini l, Raimund Erbel m, Paul D. Flynn n, Xavier Garcia-Moll o, Janusz Gumprecht p, Shun Ishibashi q, Selim Jambart r, John J.P. Kastelein s, Vincent Maher t, Pedro Marques da Silva u, Luis Masana v, Masato Odawara w, Terje R. Pedersen x, Carlo Maria Rotella y, Ibrahim Salti z, Tamio Teramoto aa, Lale Tokgozoglu ab, Peter P. Toth ac, Paul Valensi ad, Bruno Verge`s ae Atherosclerosis 2014
FINDRISC (Finnish diabetes risc score) Age, BMI, WC (male female) 30 min physical activity, vegetables-fruits Antihypertensive drugs High blood glucose at least once Relatives with DM
DM2 risk assessment form FINDRISK SCORE 1.Age 2.BMI 0p under 45 years 0p under 25 2p 45-54 1p 25-30 3p 55-64 3p over 30 4p over 64
DM2 risk assessment form FINDRISK SCORE Have any of the members of your immediate family or other relatives been diagnosed with DM (I or II) 0p 3p 5p no yes grand parent, uncle, aunt or first cousin yes parent, brother, sister or own child
FINDRISC (Finnish dabetes risc score) <7 χαµηλός κίνδυνος (1/100) 7-11 ελαφρώς αυξηµένος (1/25) 12-14 µέτριος (1/6) Υψηλός (1/3) Πολύ υψηλός (1/2)
RISK / BENEFIT 1/9 Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου για ΣΔ έχουν και υψηλότερο κίνδυνο για ΚΑΝ Έχουν εποµένως µεγαλύτερο απόλυτο όφελος από τη θεραπεία µε στατίνες
Ασθενείς υψηλού πολύ υψηλού κινδύνου για ΚΑΝ ΙΔΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ
Ασθενείς χαµηλού µέτριου κινδύνου για ΚΑΝ Έντονη προσπάθεια αλλαγής τρόπου ζωής Εκτίµηση κινδύνου για ΣΔ αντιµετώπιση Στατίνες επι µη επίτευξης στόχου
Statins and glycaemic control in individuals with diabetes. A systematic review and meta-analysis 1970 2013 9696 διαβητικοί fu 3,6 έτη Ήπια της HbA1c 0.12% p<0.014 S.Erqou Diabetologia 2015