Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ Ι. Ιωαννίδης Παθολόγος Υπεύθυνος ιαβητολογικού Ιατρείου και Ιατρείου Παχυσαρκίας Κωνσταντοπούλειο Συγκρότηµα Γ.Ν.Ν.Ιωνίας«Αγία Όλγα»

Προδιαβήτης (IFG + IGT) Μεταβολικό Σύνδροµο 2

ιάρθρωση Ορισµοί Μεταβαλλόµενοι ορισµοί- πληθυσµοί -Επιδηµιολογικά στοιχεία ιαφορετικοί «πληθυσµοί» στο προδιαβήτη και στο µεταβολικό σύνδροµο. Προδιαβήτης και : Κίνδυνος Σ Κίνδυνος ΚΑ νοσηµάτων Μεταβολικό σύνδροµο και : Κίνδυνος Σ Κίνδυνος ΚΑ νοσηµάτων 3

Κατηγορίες ανοχής γλυκόζης Γλυκόζη πλάσµατος νηστείας(fpg) Γλυκόζη πλάσµατος 2-ώρες (2PG) µετά από φόρτιση µε 75 γρ γλυκόζης (OGTT) Σακχαρώδης ιαβήτης Σακχαρώδης ιαβήτης 126mg/dL 100 110mg/dL mg% Παθολογική γλυκόζη νηστείας Impaired fasting glucose (IFG) 7.0mmol/L 6.1mmol/L 200mg/dL 140mg/dL ιαταραγµένη ανοχή στη γλυκόζη Impaired glucose tolerance (IGT) 11.1mmol/L 7.8mmol/L Φυσιολογική ανοχή γλυκόζης (NGT) Φυσιολογική ανοχή γλυκόζης (NGT) Expert Committee on the Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus. Diabetes Care 1997;20:1183 97. ADA 2002 4

Προδιαβήτης Μόνο IFG. Μόνο IGT. IFG + IGT. Πρόβληµα : Αν µετράµε µόνο Σάκχαρο νηστείας «χάνουµε» τους IGT (ADA) 5

Προδιαβήτης Είχε χρησιµοποιηθεί τη δεκαετία του 50 και του 60 για γυναίκες µε διαταραχές κατά τη κύηση (υδράµνιο, µεγάλα παιδιά κλπ) που ανέπτυξαν διαβήτη στη συνέχεια (αναδροµικός όρος). (1965 WHO report) και εξαιρούσε άτοµα µε διαταραχή ανοχής στη γλυκόζη Το 1963 περιέλαβε τα άτοµα χωρίς γλυκοζουρία, και µε φυσιολογική συνήθως τιµή νηστείας αλλά στα οποία η φόρτιση µε γλυκόζη αποκαλύπτει διαταραχή ανοχής (Derot 2003). Το 1980 ο όρος είχε απαλειφθεί από το WHO. Επανήλθε από το ADA το 2002 περιλαµβάνοντας τους IGT και IFG. Ο όρος προδιαβήτης σήµερα αντιστοιχεί στον όρο δυνητικός διαβήτης που είχε χρησιµοποιηθεί παλαιότερα για άτοµα µε NGT αλλά υψηλό κίνδυνο εµφάνισης Σ (µονοωογενείς δίδυµοι διαβητικών, άτοµα µε διαβητικούς συγγενείς 1 ου βαθµού, που έχουν γεννήσει µεγάλα µωρά). 6

Προβλήµατα-Προδιαβήτης Κοινωνικό στίγµα µε συνέπειες στη ουλειά Ασφάλεια Προσωπική ζωή εν θα αναπτύξουν όλα τα άτοµα Σ. Κύρια προσπάθεια να υποδείξει τα άτοµα υψηλού κινδύνου εµφάνισης Σ. εν περιλαµβάνονται στον «ορισµό» ώστε να θεωρηθούν υποψήφιοι παρεµβάσεων άτοµα µε φυσιολογικό µεταβολισµό γλυκόζης αλλά θετικό οικογενειακό ιστορικό. 7

IGT (το 1979 αντικατέστησε τον «οριακό» -borderline- διαβήτη) Σάκχαρο νηστείας Σάκχαρο 2 ώρες 1979-1985 NDDG <140 140-200 1985 WHO <140 140-200 1997 <126 140-200 IFG Σάκχαρο νηστείας 1999 WHO 110-125 2002 ADA 100-125 8

Φυσική ιστορία της IGT ιαταραγµένη Ανοχή Γλυκόζης (IGT) Μετά από 10 έτη Φυσιολογικό 33% 33% IGT 33% Σ 9

«Λογική» της µείωσης της τιµής γλυκόζης νηστείας Χαµηλότερη ευαισθησία της IFG σε σχέση µε την IGT για την ανάπτυξη Σ στο µέλλον. (θέµα cut point). Ανάλυση αποτελεσµάτων 4 µελετών έδειξε ότι η µείωση της τιµής : Αυξάνει το ποσοστό των IGT που ανιχνεύονται µε το FPG. Ελλείπουν δεδοµένα παρέµβασης σε άτοµα µε i-ifg 10

Η επίδραση των νέων κριτηρίων στο ποσοστό των «προδιαβητικών» IFG IFG+IGT 50 40 30 20 10 0 ανία Ινδία ΗΠΑ ανία Ινδία ΗΠΑ Diabetologia 2004; 47: 1396 11

Επιπλέον IFG µε τα νέα κριτήρια IFG >110 mg% επιπλέον IFG>100 mg% 50 40 30 20 10 0 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+ Ηλικιακή οµάδα NHANES III, 1988-1994 ES Ford et al. Atherosclerosis, 2005 in press 12

Αριθµός IGT (εκατοµ( εκατοµ) για το 2003 και το 2025 και η % Αύξηση 20.3 29.6 46% 60.3 70.6 12% 170.0 263.7 55% 21.4 39.4 18.5 84% 29.5 60% Ο αριθµός των IGT παγκοσµίως θα αυξηθεί από 314 εκατοµ το 2003 σε 472 εκατοµ το 2025 1.9 2.8 57% ιαβητολογικό Ιατρείο Β Παθολογική Κλινική Π.Γ.Ν.Ν.Ιωνίας Κωνσταντοπούλειο Συγκρότηµα «Αγία Όλγα»

Συχνότητα IGT και IFG IGT % IFG % IGT + IFG % DECODE 8.8 6.9 3.1 NHANES 11.0 4.4 3.9 Αυστραλία 8.0 5.7 2.6 14

DECODE study- Ευρωπαϊκοί πληθυσµοί IFG IFG+IGT IGT IFG IFG+IGT IGT 40 35 Άνδρες 35 30 Γυναίκες % Συχνότητα 30 25 20 15 10 5 25 20 15 10 5 0 0 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 Diabetes care 2003; 26: 61-69 15

Impaired glucose tolerance and impaired fasting glycaemia: the current status on definition and intervention. 2002 Diabetic Medicine,19, 708 723 H IFG χαρακτηρίζεται από αυξηµένη ηπατική παραγωγή γλυκόζης και από µειωµένη πρώτη φάση έκκριση ινσουλίνης ενώ η IGT από περιφερική αντίσταση στην ινσουλίνη. 50% των IFG έχουν IGT ενώ το 20-30% των IGT έχουν IFG. IFG συχνότερη στους άνδρες, IGT στις γυναίκες. Η IGT αυξάνει µε την ηλικία ενώ η IFG παρουσιάζει σταθερότητα από τη µέση ηλικία και µετά. Τόσο η IGT όσο και η IFG δε θεωρούνται νόσοι αλλά κατηγορίες κινδύνου για την εµφάνιση Σ και ΚΑ νόσου. Είναι ισοδύναµες όσο αφορά το κίνδυνο Σ αλλά η IGT φέρει αυξηµένο κίνδυνο ΚΑΝ. Όσοι έχουν και IGT και IFG έχουν αυξηµένο κίνδυνο. Λόγω του ότι η IGT είναι πιο συχνή στους περισσότερους πληθυσµούς είναι πιο ευαίσθητη στη ταυτοποίηση αυτών που θα εµφανίσουν Σ. 16

Impaired glucose tolerance and impaired fasting glycaemia: the current status on definition and intervention. 2002 Diabetic Medicine,19, 708 723 Η IGT σύµφωνα µε µερικές µελέτες συσχετίζεται περισσότερο µε δυσλιπιδιαµία και υπέρταση και καρδιαγγειακό κίνδυνο ενώ σύµφωνα µε άλλες i-ifg και i-igt είναι ισοδύναµες στην ταυτοποίηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Υπάρχει συνεχής συσχέτιση της µετά φόρτιση γλυκόζης µε το ΚΑ κίνδυνο ενώ τέτοια συσχέτιση εµφανίζεται για τη γλυκόζη νηστείας από το 126 mg% (DECODE). Υπάρχει µια συνεχής συσχέτιση της HbA1c µε το ΚΑ κίνδυνο ανεξάρτητη από τους άλλους παράγοντες. 17

IGT και IFG έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά Τα άτοµα µε IFG έχουν χαµηλότερα επίπεδα % Β ΗΟΜΑ (εκκριτική λειτουργία β κυττάρων). Τα άτοµα µε IGT έχουν περισσότερα χαρακτηριστικά του συνδρόµου αντίστασης στην ινσουλίνη (υψηλότερο BMI, υψηλότερη ΣΑΠ, υψηλότερα επίπεδα ινσουλίνης 2 ώρες µετά από δοκιµασία φόρτισης µε γλυκόζη). MJ Davies et al. : Diabet Medicine 2000, 17:433-440 18

Υπέρταση Χαµηλή HDL Αντοχή στην ινσουλίνη Υψηλά τριγλυκερίδια υσανεξία στη γλυκόζη- Σ 19

WHO: Ορισµός Μεταβολικού Συνδρόµου Τουλάχιστον ένα από: IGT Τύπου 2 διαβήτης Αντίσταση στην ινσουλίνη* * Σε συνθήκες υπερινσουλιναιµίας και ευγλυκαιµίας µε την τεχνική clamp το άτοµο έχει αντίσταση όταν η πρόσληψη γλυκόζης από τους µυς είναι µικρότερη από το χαµηλότερο πεµπτηµόριο του πληθυσµού αναφοράς + Τουλάχιστον δύο από: Αρτηριακή πίεση 140/90 mmhg Τριγλυκερίδια 1.7 mmol/l or 150 mg/dl and/or HDL χοληστερόλη < 0.9 mmol/l or 35 mg/dl (άνδρες); < 1.0 mmol/l or 39 mg/dl (γυναίκες) Κεντρική παχυσαρκία waist:hip ratio > 0.90 (άνδρες), > 0.85 (γυναίκες); ή/και BMI > 30 kg/m 2 Μικρολευκωµατινουρία Λευκωµατίνη ούρων 20 µg/min ή λόγος λευκωµατίνης κρεατινίνης 30 mg/g World Health Organization. Definition, diagnosis and classification of diabetes mellitus and its complications. Part I: Diagnosis and classification of diabetes mellitus. WHO Department of Noncommunicable Disease Surveillance; 1999. 20