ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟΙ ΟΖΟΙ (ΩΣ ΤΥΧΑΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ) ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ 2017 ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ Α. ΧΛΩΡΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΣΥ ΓΝΘ Γ. Παπανικολάου
Images of Solitary Pulmonary Nodules Ost D et al. N Engl J Med 2003; 348: 2535-42 A, nodule with a corona radiata - NSCLC. B, spiculated lesion adenoca. C, lesion with a scalloped border, intermediate probability of ca. D, smooth, wellmarginated nodule with dense central calcification typical of histoplasmoma; a resected specimen confirm the presence of central calcification and laminated fibrous tissue. E, welldemarcated lesion with both calcification and fat, typical of a hamartoma. F, air bronchus sign, bronchoscopy will have a high yield bronchoalveolar ca
Ορισμός όζου (ή οζιδίου) Μονήρης ή πολλαπλή πνευμονική βλάβη Ασυμπτωματική Διαμέτρου 3 cm Χωρίς συνοδές αλλοιώσεις Λεμφαδενοπάθεια (πυλαία ή μεσαυλική) Ατελεκτασία Υπεζωκοτική συλλογή υγρού Τυπικά κλινικά σενάρια αποκάλυψης όζου Ανεύρεση βλάβης σε ακτινολογική εξέταση ρουτίνας σε προεγχειρητική εκτίμηση ασθενούς Ανεύρεση βλάβης σε CT κοιλιάς ή καρδιάς ή σπονδυλικής στήλης, όπου απεικονίζεται αναπόφευκτα και μέρος του πνευμονικού παρεγχύματος
Ταξινόμηση των πνευμονικών οζιδίων Κατά τον αριθμό Μονήρη (solitary) Πολλαπλά (multiple) Κατά τη μορφή Συμπαγή (solid) Μη συμπαγή (sub-solid) Μερικώς συμπαγή (part-solid) Μορφολογίας θολής υάλου (pure ground-glass)
Σημαντικές υπενθυμίσεις Μόνο το 25% των βρογχογενών καρκίνων εκδηλώνεται σε πρώιμο στάδιο της νόσου Η θνησιμότητα του καρκίνου πνεύμονα υψηλή (5-ετής επιβίωση 15%) το γεγονός αυτό σχετίζεται με τη διάγνωσή του σε προχωρημένο στάδιο Η πρόγνωση του βρογχογενούς Ca αρχικού σταδίου (1A; T1N0M0, Τ< 3 cm) αντίθετα είναι καλή (5-ετής >80%) Η μεταστασεκτομή σε εξωπνευμονικά Ca προσφέρει καλή προοπτική Η μελέτη NLST (με χρήση low-dose chest CT scanning ως screening test 3 φορές συνολικά (μία/έτος) έναντι της απλής ακτινογραφίας θώρακα επί 5 έτη σε ασυμπτωματικούς καπνιστές 55-74 ετών με ιστορικό καπνού>30 py χωρίς ιστορικό Ca πνεύμονα/συμμετείχαν 53,000 άτομα) έδειξε ότι οι θάνατοι στην ομάδα της CT ήταν κατά 20% λιγότεροι Συνεπώς, ο άρρωστος με μονήρη πνευμονικό όζο είναι πιθανό να θεραπευτεί
Επιδημιολογία Ανευρίσκονται στο 0,1 0,2% των απλών ακτινογραφιών (Α/α) θώρακος (όταν αποκτούν μέγεθος περίπου 8 mm) O κίνδυνος κακοήθειας είναι περίπου 5-50%, ανάλογα με το μέγεθός τους Στη CT θώρακος ανιχνεύονται και όζοι 2 mm (συνήθως καλοήθεις) θεωρούμενοι κατά κανόνα κλινικά ασήμαντοι Συχνά (μέχρι και 50%) οι όζοι στην Α/α θώρακος αποτελούν ψευδώς θετικά ευρήματα, δηλ. δεν ανευρίσκονται στην CT που ακολουθεί
Αιτιολογία Κακοήθεις όζοι Αδενο-ca (47%) Πλακώδες ca (22%) Μετάσταση μονήρης (8%) Αδιαφοροποίητο μη μικροκυτταρικό ca (7%) Μικροκυτταρικό ca (4%) Βρογχιολο-κυψελιδικό ca (4%) Καλοήθεις όζοι Κοκκίωμα, ιαθέν (25%) Κοκκιωματώδεις φλεγμονές (15%) Αμάρτωμα (5%) Διάφορα σπανιότερα αίτια Λέμφωμα, καρκινοειδές, νευρογενής, μεσεγχυματικός όγκος, λίπωμα Απόστημα, εχινόκοκκος, ρευματοειδής όζος, νόσος Wegener, σαρκοείδωση, κύστη, απόλυμα, αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία, έμφρακτο, στρογγύλη ατελεκτασία, ενσφήνωση βλέννας
Χαρακτηριστικά του όζου Μέγεθος Σχήμα (μορφολογία) Πυκνότητα Ρυθμός αύξησης (χρόνος διπλασιασμού, ΧΔ) Στο βρογχογενές ca 1-18 μήνες, συνήθως 4-8 μήνες Λοίμωξη < 1μήνας, καλοήθης βλάβη > 18 μήνες (540 ημέρες) Οι μη συμπαγείς όζοι αν είναι κακοήθεις έχουν ΧΔ > 730 ημέρες και πρέπει να παρακολουθούνται για 5 έτη Εναπόθεση ασβεστίου Παρουσία λίπους Ύπαρξη κοιλότητας (τήξη) Διάβρωση παρακείμενου οστού
Παράγοντες κινδύνου κακοήθους φύσεως πνευμονικού όζου 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Ηλικία (OR = 1.04 2.2 για κάθε αύξησή της κατά 10 έτη) Κάπνισμα (OR = 2.2 7.9) Ποσοτικό ιστορικό καπνίσματος (pack-years) Ιστορικό εξωπνευμονικού καρκίνου Μέγεθος οζιδίου (OR περίπου 1.1 για κάθε αύξηση κατά 1 mm) Ακανθωτή παρυφή (OR = 2.1 5.7) Εντόπιση στους άνω λοβούς (ΟR = 2) Οδόντωση υπεζωκότα Μικρός χρόνος διπλασιασμού < 400 ημέρες Nine predictors of malignancy (four clinical and five radiological) were identified consistently in two or more studies which reported multivariate analysis. In: BTS Guidelines. Thorax 2015; 70 (Suppl. 2): ii1-54
Παράγοντες κινδύνου (συνέχεια ) Μορφολογία αμφιλεγόμενη η τρέχουσα ταξινόμηση (solid, ground-glass, part-solid) συμφωνία ακτινοδιαγνωστών κατά την ταξινόμηση 58% συνιστάται χρήση πνευμονικού παραθύρου με φίλτρο αύξησης της αντίθεσης (edge-enhancing sharp filter) ακανθωτή παρυφή Αριθμός (σταδιακή αύξηση κινδύνου από 1-4, ελάττωση αν > 5) Παρουσία εμφυσήματος (OR = 3) ή ίνωσης (OR = 3x4,2) Ατομικοί παράγοντες φύλο φυλή οικογενειακό ιστορικό (OR = 1,5-1,8) επαγγελματική έκθεση
Υπενθύμιση για τη σχέση όγκου/διαμέτρου σφαίρας V = 4/3 X πr3 (r=ακτίνα) Αν η διάμετρος (Δ) αυξηθεί κατά 26% ο όγκος μιας σφαίρας (V) διπλασιάζεται Π.χ. Δ=10 mm => Δ =12,6 mm V=4188 mm3 => V =8379 mm3
Μέθοδος ανίχνευσης, μέγεθος και πιθανότητα κακοήθους όζου Μέθοδος ανίχνευσης Μέγεθος (mm) Πιθανότητα κακοήθειας 4 < 1% CT, σπάνια x-rays >4-8 6% X-rays ή CT > 8-30 50% CT μόνον
Χαρακτηριστικά όζου, χρόνος διπλασιασμού και κίνδυνος κακοήθειας HRCT (χαρακτηριστικά) Κίνδυνος Μέσος χρόνος διπλασιασμού (ημέρες) 34% 813 Μερικώς συμπαγής (<15 mm) 40-50% 457 Συμπαγής (<10 mm) 15% 149 Θολή ύαλος
Ιστορικό Οι οδηγίες της Fleischner Society (for Thoracic Imaging and Diagnosis) για τους συμπαγείς πνευμονικούς όζους εκδόθηκαν το 2005 - ενώ εκείνες για τους μη συμπαγείς το 2013 Οι νέες οδηγίες αποτυπώνουν τις νεότερες γνώσεις που αποκτήθηκαν εν τω μεταξύ. Δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Radiology τον Φεβρουάριο του 2017 Η συγγραφική ομάδα των νέων οδηγιών
Γενικές πληροφορίες Οι οδηγίες αφορούν τυχαίως ανευρισκόμενους όζους σε ενηλίκους > 35 ετών με κριτήριο επανελέγχου μέγεθος με 1% (εκτιμώμενο) κίνδυνο καρκίνου Σκοπός: ελάττωση των ανώφελων εξετάσεων και παροχή μεγαλύτερης ανεξαρτησίας αποφάσεων σε ιατρούς και ασθενείς Για τους συμπαγείς όζους αυξάνεται το ελάχιστο μέγεθος που επιβάλλει παρακολούθηση ελαττώνεται ο αριθμός των επανελέγχων, εάν το μέγεθος μένει σταθερό ορίζονται διαστήματα επανελέγχων ικανού χρονικού εύρους Για τους μη συμπαγείς όζους αυξάνεται το μεσοδιάστημα μέχρι τον 1ο επανέλεγχο το χρονικό διάστημα παρακολούθησης επιμηκύνεται σε 5 έτη
Οι οδηγίες δεν εφαρμόζονται σε Ασθενείς που υποβάλλονται σε προληπτικό τακτικό έλεγχο (screening) για βρογχογενή καρκίνο Ασθενείς με γνωστό καρκίνο που παρακολουθούνται λόγω κινδύνου εμφάνισης πνευμονικών μεταστάσεων Ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς που κινδυνεύουν από ευκαιριακές λοιμώξεις Σε άτομα < 35 ετών
Τεχνικές συστάσεις CT θώρακος Ανασύνθεση/αρχειοθέτηση διαδοχικών λεπτών τομών ( 1,5 mm, τυπικά 1 mm) και στα 3 ανατομικά επίπεδα (εγκάρσιο, οβελιαίο, στεφανιαίο) Τεχνική χαμηλής δόσης (low-dose) ακτινοβολίας Εφαρμογή της ίδιας τεχνικής κατά τους επανελέγχους Ηλεκτρονικές (ή τουλάχιστον ημι-αυτόματες) μετρήσεις Στρογγυλοποίηση των μετρήσεων στο εγγύτερο ανώτερο μέγεθος Υπολογισμός μέσης διαμέτρου (σύνθεση μακράς και βραχείας διαμέτρου) Αναζήτηση προηγούμενων εξετάσεων, εάν υπάρχουν Εφαρμογή όλων των κανόνων της τέχνης από τον ακτινολόγο
Οδηγίες της Fleischner Society για τον χειρισμό των συμπαγών μονήρων πνευμονικών όζων που ανευρίσκονται τυχαία στην CT θώρακος ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΙΚΡΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 6 mm Δεν χρειάζεται επανέλεγχος (όζοι με ύποπτη μορφολογία ή των άνω λοβών => CT σε 12 μήνες) Πιθανώς, επανέλεγχος σε 12 μήνες (όζοι με ύποπτη μορφολογία ή των άνω λοβών => CT σε 12 μήνες) 6-8 mm Επανέλεγχος σε 6-12 μήνες => Πιθανώς, επανέλεγχος σε 18-24 Επανέλεγχος σε 6-12 μήνες => αν σταθερό, επανέλεγχος σε 18-24 > 8 mm Επανέλεγχος σε 3 μήνες με CT, PET/CT ή βιοψία, αναλόγως Επανέλεγχος σε 3 μήνες με CT, PET/CT ή βιοψία αναλόγως
Σχόλια για τους μονήρεις συμπαγείς όζους Ο κίνδυνος κακοήθειας όζων < 6 mm σε ασθενείς μικρού κινδύνου (μη καπνιστές) υπολογίζεται σε 0,15% Όζοι με ύποπτη μορφολογία, πχ. ακανθωτή παρυφή ή εντοπιζόμενοι στους άνω λοβούς πρέπει να επανελέγχονται Η πιθανότητα δεύτερου επανελέγχου όζων 6-8 mm σε ασθενείς μικρού κινδύνου κρίνεται ανάλογα με το μέγεθος, τη μορφολογία τους και τις προτιμήσεις των ασθενών Το διετές διάστημα παρακολούθησης θεωρείται αρκετό, με εξαιρέσεις κατά την κρίση του ιατρού (αμφίδρομα) αναλόγως του κινδύνου κακοήθειας Ο κίνδυνος κακοήθειας όζων 6-8 mm σε ασθενείς υψηλού κινδύνου υπολογίζεται σε 0,5-2% ενώ εκείνων με μέγεθος > 8 mm σε >3% Οι μετρήσεις της πυκνότητας των όζων (Hounsfield units) είναι χρήσιμες διαγνωστικά και πρέπει να γίνονται με κάθε επιμέλεια Γενικώς, να εφαρμόζονται όλοι οι κανόνες της τέχνης από τον ακτινολόγο
Οδηγίες της Fleischner Society για τον χειρισμό των συμπαγών πολλαπλών πνευμονικών όζων που ανευρίσκονται τυχαία στην CT θώρακος ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΙΚΡΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 6 mm Δεν χρειάζεται επανέλεγχος Επανέλεγχος σε 12 μήνες (ο επανέλεγχος «καθοδηγείται» από τον πλέον ύποπτο όζο, ανάλογα με το μέγεθος και τον κίνδυνο) 6-8 mm Επανέλεγχος σε 3-6 μήνες => Πιθανώς, επανέλεγχος σε 18-24 Επανέλεγχος σε 3-6 μήνες => επανέλεγχος σε 18-24 > 8 mm Επανέλεγχος σε 3 μήνες, πιθανώς επανέλεγχος σε 18-24 Επανέλεγχος σε 3 6 μήνες, μετά σε 18 24
Σχόλια για τους πολλαπλούς συμπαγείς όζους Πολλαπλοί όζοι < 6 mm σε ασθενείς μικρού κινδύνου (μη καπνιστές) είναι συχνό εύρημα (κοκκιώματα, μικροί λεμφαδένες) Επί κλινικών ενδείξεων λοιμώξεως ή σε ανοσοκατεσταλμένους απαιτείται επανέλεγχος σε σύντομο διάστημα (π.χ. 3 μήνες) Υπενθυμίζεται ότι οι οδηγίες αυτές δεν αφορούν ασθενείς με γνωστά νεοπλάσματα που μεθίστανται στους πνεύμονες Οι επανέλεγχοι καθοδηγούνται από τον πλέον ύποπτο όζο, ανάλογα με το μέγεθος και τον κίνδυνο Ο όρος πλέον ύποπτος δεν αφορά αποκλειστικά τον μεγαλύτερο αλλά και αυτόν με την πιο ύποπτη μορφολογία Στη μελέτη NELSON φάνηκε ότι ο κίνδυνος καρκίνου αυξάνεται αναλόγως του αριθμού των όζων από 1 μέχρι 4 και ελαττώνεται από 5 και άνω
Οδηγίες της Fleischner Society για τον χειρισμό των μη συμπαγών μονήρων πνευμονικών όζων που ανευρίσκονται τυχαία στην CT θώρακος ΜΕΓΕΘΟΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΘΟΛΗΣ ΥΑΛΟΥ ΜΕΡΙΚΩΣ ΣΥΜΠΑΓΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΟΙ < 6 mm Δεν χρειάζεται επανέλεγχος (αν είναι ύποπτοι επανέλεγχος σε 2 και 4 έτη, αν αυξηθούν ή γίνουν συμπαγείς => πιθανώς εκτομή) Δεν χρειάζεται επανέλεγχος (λόγω πρακτικά αδυναμίας σαφούς περιγραφής τους αν είναι -< 6 mm) Επανέλεγχος σε 3-6 μήνες => αν είναι σταθεροί, επανέλεγχος κατά περίπτωση σε 2 και 4 έτη 6 mm Επανέλεγχος σε 6-12 Επανέλεγχος σε 3-6 μήνες => επανέλεγχος μήνες => αν είναι ανά 2 έτη επί 5 έτη σταθεροί ετήσιος επανέλεγχος επί 5 έτη Επανέλεγχος σε 3-6 μήνες => ακολούθως παρακολουθείται ο πλέον ύποπτος όζος και διερευνάται αναλόγως
Σχόλια για τους μη συμπαγείς όζους Μη συμπαγείς όζοι < 6 mm σε ασθενείς είναι συχνά τυχαία ευρήματα Επί ενδείξεων (ύποπτη μορφολογία, άλλοι παράγοντες κινδύνου) απαιτείται επανέλεγχος σε 2 και 4 έτη. Περίπου 10% μεγεθύνονται σταδιακά και 1% αποδεικνύονται αδενοκαρκινώματα μετά περίοδο ετών Το διάστημα 5 ετών παρακολούθησης κρίνεται ασφαλές για την ανίχνευση των πιθανών καρκίνων Παράγοντες κινδύνου εξέλιξης αποτελούν το μέγεθος > 10 mm και η παρουσία διαυγάσεων με τη μορφή φυσαλίδων Τα διαστήματα επανελέγχου δεν είναι δεσμευτικά για τον κλινικό και μπορεί να αυξομειώνονται αναλόγως και των προτιμήσεων των ασθενών Οι μερικώς συμπαγείς όζοι > 6 mm επανελέγχονται σύντομα για τον αποκλεισμό λοίμωξης οπότε υποχωρούν, αν επιμένουν παρακολουθούνται για τον αποκλεισμό αδενοκαρκινώματος (συνήθως in situ ή τοπικά διηθητικού). Αν έχουν ύποπτη μορφολογία γίνεται PET/CT, βιοψία ή εκτομή Επίμονοι πολλαπλοί μη συμπαγείς όζοι μπορεί να αποτελούν πολλαπλά αδενοκαρκινώματα
Άλλα ζητήματα Ινώδεις βλάβες πνευμονικών κορυφών να ελέγχονται και στα 3 ανατομικά επίπεδα Όζοι παρά τις μεσολόβιες σχισμές Σχεδόν πάντοτε καλοήθεις (εκτός αν έχουν σαφώς ύποπτη μορφολογία) Όζοι τυχαίως ανευρισκόμενοι σε ατελείς CΤ => εάν είναι 6 mm συνιστάται πλήρης έλεγχος θώρακα Ατελείς CT κατά τον επανέλεγχο δεν συνιστώνται Χρήση εξισώσεων πρόβλεψης κινδύνου κακοήθειας Κατηγοριοποίηση κινδύνου (μικρός <5%, μέσος 5-65% και μεγάλος >65%) αναλόγως της ηλικίας, καπνίσματος, μεγέθους όζου, μορφολογίας παρυφής, εντόπισης Διαγνωστικές/θεραπευτικές αιματηρές παρεμβάσεις ανάλογα με την εμπειρία των ιατρών και την προτίμηση των ασθενών
Υπολογισμός κλινικής πιθανότητας κακοήθειας Mayo Clinic Model Ηλικία, κάπνισμα, ιστορικό εξωθωρακικού ca πέραν της τελευταίας 5ετίας, διάμετρος όζου, ακανθωτή παρυφή (spiculation), εντόπιση στον άνω λοβό ΝΑΙ=1, ΟΧΙ=0 Χ=(0.0391 Χ ηλικία)+(0.7917 Χ κάπνισμα)+(1.3388 Χ ca) +(0.1274 X διάμετρος όζου) +(1.0407 Χ ακανθωτή παρυφή) +().7838 Χ άνω εντόπιση) 6.8272 Πιθανότητα κακοήθειας = 100 Χ ex/(1+ex) reference.medscape.com/calculator/solitary-pulmonary-nodule-risk Brock University Cancer Prediction Equation Ηλικία, φύλο, οικογενειακό ιστορικό βρογχογενούς ca, παρουσία εμφυσήματος, διάμετρος όζου, πυκνότητα όζου, εντόπιση στον άνω λοβό, ύπαρξη και άλλων όζων και αριθμός τους, ακανθωτή παρυφή www.uptodate.com/contents/calculator-solitary-pulmonary-nodulemalignancy-risk-brock-university-cancer-prediction-equation www.chestx-ray.com/index.php/calculators/spn-calculator http://www.nucmed.com/nucmed/spn_risk_calculator.aspx
Διερεύνηση/αντιμετώπιση ευμεγέθους (> 8 mm) μονήρους πνευμονικού όζου (SPN) SPN (8-30 mm) [σε Ro ή CT θώρακος] Καλοήθους μορφής επασβεστίωση ή 2-ετής σταθερότητα Καμμία ενέργεια ΟΧΙ ΒΙΟΨΙΑ, Α/Θ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗ ΟΧΙ Αποδεκτός χειρουργικός κίνδυνος Εκτίμηση κλινικής πιθανότητας κακοήθειας Μικρή πιθανότητα < 5% Σειρά CT επανελέγχων - Μέση πιθανότητα (5-65%) Επιπλέον διαγνωστικές παρεμβάσεις (ΡΕΤ, CT με σκιαστικό, ΤΤΝΑ, Βρογχοσκόπηση) Μεγάλη πιθανότητα > 65% + VATS/ταχεία βιοψία/εκτομή
Επεμβατικές διαγνωστικές μέθοδοι Πάντοτε να προηγείται συζήτηση με τον άρρωστο για την πιθανή έκβαση και, οπωσδήποτε, για τη μέθοδο που θα ακολουθηθεί, εάν η εξέταση δεν οδηγήσει σε διάγνωση Συχνά, όταν πρόκειται για καλοήθεις βλάβες, η βιοψία δεν είναι διαγνωστική Η διαγνωστική αξία της βρογχοσκόπησης πέφτει κάτω από 20%, μέχρι και 10% σε βλάβες < 2 cm μπορεί να βελτιωθεί με υπερήχους, ηλεκτρομαγνητική πλοήγηση κλπ. Αν παρατηρείται το σημείο ανοικτού βρόγχου η ευαισθησία αυξάνει Η διατοιχωματική βιοψία στον αξονικό (ΤΤΝΑ), ιδίως αν η βλάβη είναι περιφερική, είναι διαγνωστική στο > 80% σχεδόν των όζων με διάμετρο 20-40 mm Επιπλοκές της ΤΤΝΑ είναι ο πνευμοθώρακας 10-35% -σημαντικός στο 5% με ανάγκη τοποθέτησης θωρακοσωλήνα- και η αιμορραγία 5-10%
Τεκμηρίωση του προτεινόμενου τρόπου προσέγγισης Σε πρόσφατη ανασκόπηση μελετών αξονικών θώρακος (των ετών 2006 2012) υπολογίστηκε ότι > 4.800.000 αμερικανοί πολίτες υποβλήθηκαν σε 1 τουλάχιστον εξέταση με CT και Βρέθηκαν > 1.500.000 όζοι (4-30 mm) Διαγνώσθηκαν 63.000 περίπου ασθενείς με καρκίνο σε μία περίοδο παρακολούθησης 2 χρόνων H χρήση της CT αυξήθηκε από 1,3 σε 1,9% κατ έτος Η συχνότητα ανεύρεσης όζων αυξήθηκε από 24 σε 31% Η συχνότητα διάγνωσης νέων καρκίνων παρέμεινε σταθερή Συνεπώς, ο συνολικός κίνδυνος ήταν 2,4% Η ανάγκη συστηματικής προσέγγισης των τυχαίως ανευρισκόμενων όζων βάσει των διαθέσιμων αποδείξεων είναι προφανής Gould MK et al. AJRCCM 2015; 192: 1208-14
PET (Positron Emission Tomography) PET scanning μετά χορήγηση 18-φθοριο-δεοξυ-γλυκόζης (18-FDG) Η αυξημένη γλυκόλυση, χαρακτηριστική των νεοπλασματικών κυττάρων συνεπάγεται αυξημένη πρόσληψη γλυκόζης και 18-FDG Η 18-FDG συσσωρεύεται στα νεοπλασματικά κύτταρα, καθώς δεν μπορεί να μεταβολιστεί πλήρως Αν ο όζος > 10 mm, η ευαισθησία της ΡΕΤ για την ανίχνευση κακοήθειας είναι μεγάλη (>80%) - η ειδικότητα, όμως, είναι μικρότερη Η ευαισθησία ελαττώνεται για μικρότερους όζους (< 10 mm) Ψευδώς θετικά αποτελέσματα: φλεγμονή ή λοίμωξη (ΤΒ, μυκητιάσεις), ρευματοειδή οζίδια, σαρκοείδωση Ψευδώς αρνητικά: βρογχιολο-κυψελιδικό ca, καρκινοειδές
Παλαιότερες οδηγίες της Fleischner Society για τον χειρισμό των μικρών πνευμονικών όζων που ανευρίσκονται τυχαίως στην CT θώρακος ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΙΚΡΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 4 mm Δεν χρειάζεται επανέλεγχος Επανέλεγχος σε 12 μήνες => αν σταθερός, όχι επανέλεγχος > 4-6 mm Επανέλεγχος σε 12 μήνες => αν σταθερός, όχι επανέλεγχος Επανέλεγχος σε 6-12 μήνες => αν σταθερός, επανέλεγχος σε 18-24 > 6-8 mm Επανέλεγχος σε 6-12 μήνες => αν σταθερός, επανέλεγχος σε 18-24 Επανέλεγχος σε 3-6 μήνες => αν σταθερός, επανέλεγχος σε 9-12 και μετά σε 24 >8 mm Επανέλεγχος σε 3 μήνες => αν σταθερός, επανέλεγχος σε 9 και 24 μήνες => CT με σκιαστικό, PET, βιοψία Περαιτέρω διερεύνηση MacMahon H et al. Radiology 2005; 237: 395-400