υνήθειες Καπνίσματος μετά από Οξύ τεφανιαίο ύνδρομο σε Ελληνικό πληθυσμό Α Πανηδαρηδίδοσ, Σ Πήηηας, Ι Νηάπζεβιης, Π ΓκΙκα, Α Κοηζάνε, Ι Βογιαηδής ΙΑΣΡΕΊΟ ΔΙΑΚΟΠΉ ΚΑΠΝΊΜΑΣΟ, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΉ ΚΛΙΝΙΚΉ, ΓΕΝΙΚ ΝΟΟΚΟΜΕΊΟ ΒΕΡΟΙΑ
ΕΙΑΓΩΓΗ Οι ασθενείς που συνεχίζουν το κάπνισμα μετά ένα καρδιακό σύμβαμα παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου και εμφράγματος του μυοκαρδίου σε σχέση με τους αντίστοιχους ασθενείς που το διακόπτουν. Η πλειοψηφία των ασθενών μετά ένα οξύ στεφανιαίο επεισόδιο διακόπτουν προσωρινά το κάπνισμα, όμως οι περισσότεροι ξαναρχίζουν μέσα στους 3 πρώτους μήνες.
ΚΟΠΟ κοπός της εργασίας μας ήταν η μελέτη των παραγόντων που οδηγούν στην υποτροπή του καπνίσματος σε ασθενείς που νοσηλεύθηκαν για οξύ στεφανιαίο επεισόδιο.
ΜΕΘΟΔΟΙ Πληθυσμός υπό μελέτη: 420 ασθενείς (320 άνδρες- 100 γυναίκες, ηλικίας 58,2+14,3 χρόνων) που νοσηλεύτηκαν λόγω οξέος στεφανιαίου επεισοδίου κατά την διάρκεια χρονικού διαστήματος 3 ετών (2004 2006) και ήταν ζωντανοί ένα έτος μετά την έξοδο από το νοσοκομείο. Όλοι οι συμμετέχοντες ασθενείς ήταν ενεργοί καπνιστές στην εισαγωγή.
ΜΕΘΟΔΟΙ Δεδομένα των ασθενών σχετικά με: 1. την ηλικία και το φύλο 2. το προηγούμενο ατομικό αναμνηστικό 3. τους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο 4. την χρήση αντικαταθλιπτικών 5. τις καπνιστικές συνήθειες και την εξάρτηση από την νικοτίνη (Fagerstrom Test) ελήφθησαν για τον καθένα ξεχωριστά από τον ιατρικό του φάκελο.
ΜΕΘΟΔΟΙ Σε όλους τους ασθενείς προτάθηκε η διακοπή του καπνίσματος διαμέσου παρακολούθησης ειδικού αντικαπνιστικού προγράμματος για το επόμενο έτος. Το πρόγραμμα ήταν υπό την εποπτεία του Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος του νοσοκομείου. Με βάση την συνέχιση/υποτροπή του καπνίσματος στο ένα έτος, οι ασθενείς ταξινομήθηκαν σε αυτούς που διέκοψαν (ομάδα Α) και σε αυτούς που συνέχισαν το κάπνισμα (ομάδα Β). Με τη χρήση της στατιστικής μεθόδου της λογιστικής παλινδρόμησης εκτιμήθηκαν οι ανεξάρτητοι παράγοντες υποτροπής και συνέχισης του καπνίσματος.
ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ ΟΜΑΔΑ Α : 162 ασθενείς (Ιατρείο) ΟΜΑΔΑ Β : 258 ασθενείς Από το σύνολο των ασθενών οι 223 (53,1%) διέκοψαν το κάπνισμα μέσα στους πρώτους 3 μήνες μετά το επεισόδιο και Οι 258 (61,43%) μέσα στους 12 μήνες. Στο 90% από αυτούς η κατανάλωση της νικοτίνης ήταν λιγότερη μετά το επεισόδιο από ότι πριν.
ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ Βαζικά σαπακηηπιζηικά ηος ςπό μελέηη πληθςζμού. Ηλικία (έηη) 58,2 8,6 Άρρεν Φύλο n (%) 320 (76,2) Fagerstrom test > 8 n (%) 263 (62,6) Αίηιο Ειζαγωγής STEMI n (%) 172 (41,0) NSTEMI n (%) 213 (50,7) Αζηαθήρ Σηηθάγση n (%) 35 (8,3) Αηομικό Αναμνηζηικό Απηηπιακή Υπέπηαζη n (%) 143 (34,0) Γςζλιπιδαιμία n (%) 127 (30,2) Σακσαπώδηρ Γιαβήηηρ n (%) 73 (17,4) BMI (kg/m 2 ) 26,3 4,1 Ιζηορικό Αγγειακής Πάθηζης n (%) 208 (49,5) Έμθπαγμα Μςοκαπδίος n (%) 53 (12,6) Σηηθάγση n (%) 195 (46,4) PCI or CABG n (%) 48 (11,4) Αγγειακή Δγκεθαλική Νόζορ n (%) 39 (9,3) Γιαλείποςζα Χωλόηηηα n (%) 35 (8,3) ΧΑΠ n (%) 83 (19,8) Ανηικαηαθλιπηικά n (%) 38 (9,0) Ανηικαπνιζηικό Πρόγραμμα n (%) 280 (66,7)
ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ Η σύγκριση μεταξύ των χαρακτηριστικών της ομάδας Α και Β απεικονίζεται : Σύγκπιζη ηων σαπακηηπιζηικών ηηρ ομάδαρ Α και Β. Βαζικά Χαρακηηριζηικά Ομάδα Α (n = 162) Ομάδα Β (n = 258) P value Ηλικία (έηη) 58,8 ± 8,2 57,6 ± 8,1 NS Άρρεν Φύλο n (%) 124 (76,5) 196 (76,0) NS Fagerstrom test > 8 n (%) 75 (46,3) 188 (72,9) 0,0001 Αίηιο Ειζαγωγής STEMI n (%) 67 (41,4) 105 (40,7) NS NSTEMI n (%) 92 (56,8) 121 (47,0) 0,04 Αζηαθήρ Σηηθάγση n (%) 14 (8,6) 21 (8,1) NS Αηομικό Αναμνηζηικό Απηηπιακή Υπέπηαζη n (%) 56 (34,7) 87 (33,7) NS Γςζλιπιδαιμία n (%) 53 (32,7) 74 (28,7) NS Σακσαπώδηρ Γιαβήηηρ n (%) 30 (18,5) 44 (17,1) NS BMI (kg/m 2 ) 25,9 ± 4,2 26,4 ± 4,0 NS Ιζηορικό Αγγειακής Πάθηζης n (%) 57 (35,2) 151 (58,2) 0,002 Έμθπαγμα Μςοκαπδίος n (%) 15 (9,3) 38 (14,7) 0,04 Σηηθάγση n (%) 35 (21,6) 85 (32,9) 0,02 PCI or CABG n (%) 13 (8,0) 35 (13,6) 0,04 Αγγειακή Δγκεθαλική Νόζορ n (%) 10 (6,2) 29 (11,2) 0,04 Γιαλείποςζα Χωλόηηηα n (%) 13 (8,0) 22 (8,5) NS ΧΑΠ n (%) 15 (9,3) 68 (26,4) 0,006 Ανηικαηαθλιπηικά n (%) 6 (3,7) 32 (12,4) 0,005 Ανηικαπνιζηικό Πρόγραμμα n (%) 134 (82,7) 146 (56,6) 0,0001
ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ Ανεξάπηηηοι παπάγονηερ ζςνέσιζηρ ηος καπνίζμαηορ ζηην πολςπαπαγονηική ανάλςζη. Παράγονηες ζσνέτιζης ηοσ καπνίζμαηος p value OR (95% CI) Μη ζςμμεηοσή ζηο ανηικαπνιζηικό ππόγπαμμα 0,0007 4,32 (4,06 4,59) Ανηικαηαθλιπηικά 0,01 2,28 (1,56 3,24) Αγγειακή Δγκεθαλική Νόζορ 0,03 2,32 (1,37 3,86) ΧΑΠ 0,001 1,32 (1,04 1,89) Fagerstrom test > 8 0,04 1,42 (1,05 2,01)
ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ Ανεξάρτητοι παράγοντες διακοπής του καπνίσματος ήταν Παράγοντες διακοπής καπνίσματος p value OR (95% CI) Ιατρείο Διακοπής καπνίσματος 0,0007 4,53 (4,02 4,95) Οικογενειακό ιστορικό καπνίσματος 0,001 2,54 (2,45 2,87) Μικρότερη ηλικία 0,001 2,1 (1,89 2,45) Καλύτερο μορφωτικό επίπεδο 0.01 1,89 (1,54 2,13) Γυναίκειο φύλο 0,01 1,7 (1,25 1,86)
ΤΖΗΣΗΗ Οι ασθενείς με ιστορικό αγγειακής νόσου ή ΧΑΠ που συνεχίζουν το κάπνισμα πιθανώς αντιπροσωπεύουν μία ομάδα ισχυρά εθισμένων καπνιστών. Οι ασθενείς που έκαναν χρήση αντικαταθλιπτικών είχαν μικρότερες πιθανότητες να διακόψουν το κάπνισμα πιθανώς αυτή η ομάδα ασθενών απαιτεί μεγαλύτερη υποστήριξη. Οι ασθενείς που συμμετείχαν στο αντικαπνιστικό πρόγραμμα είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να διακόψουν το κάπνισμα. Κατά συνέπεια, οι καπνιστές ασθενείς με οξύ στεφανιαίο επεισόδιο πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν στα συγκεκριμένα προγράμματα.
ΤΜΠΕΡΑΜΑ Η υποτροπή του καπνίσματος μετά το οξύ στεφανιαίο σύνδρομο είναι ανησυχητικά υψηλή στον ελληνικό πληθυσμό. Καπνιστές μετά από οξύ στεφανιαίο σύνδρομο θα πρέπει να ενθαρρύνονται να επισκέπτονται το ιατρείο διακοπής καπνίσματος και να εντάσσονται σε εξειδικευμένα αντικαπνιστικά προγράμματα, αφού η συμμετοχή σε τέτοια προγράμματα μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο υποτροπής του καπνίσματος.