FAKULTETI I INXHINIERISË ELEKTRIKE DHE KOMPJUTERIKE SHKATHTËSI KOMUNIKIMI INXHINIERIK Prof. Dr. Ruzhdi Sefa 1
Procesi i përgatitjes së esesë, struktura, titulli, diagrama e pergatitjes së saj. Eseja është formë joletrare e të shkruarit që paraqet një pikëpamje të shkruesit për një temë të caktuar Angazhimi bëhët që shkruesi të organizojë pikëpamjet dhe mendimet e veta, ashtu që komunikimi me lëxuesin të jetë sa më I mirë. Eseja e suksesshme, e kuptueshme dhe terheqëse realizohët me strukturimin e të menduarit për temen, me respektimin e rregullave të të shkruarit dhe përsosje e ushtrim të vazhdueshëm. 2
Fazat e të shkruarit Nga duhët të fillojmë Qëllimi: Cili është qëllimi I shkrimit? Lexuesi: Kush do ta lexojë shkrimin? Zhvillimi i ideve (Breinstorming) - formë e zhvillimit të ideve Tema:Procesi i edukimit sot? + IT po zbeh rolin e mësimdhënësit + Mësimdhënësit sot është organizuesi I punës në ekip të nxënësve të tij + Një tjetër mënyrë edukimi mund të jenë shembujt apo modeli + Edukimi në shtëpi nga prindërit + Edukimi përmes intenertit (@) + Diversiteti I kulturave dhe mendimi se, bota sot është duke u bërë gjithnjë e më e vogël, dikton nevojën e ndekjes së edukimit brenda dhe jashtë vendit 3
Klaster (cluster) mënyrë tjetër e paraqitjës së ideve. Tema: Procesi i edukimit sot? Kërkimi I informacionit në Inernet Automatizimi në procesin mësimor Edukimi nëpërmjet modelit Globalizimi Edukimi gjithmonë e më I kërkuar Vizita në muze dhe ekspozita Pranimi dhe respekti për të tjerët Studimi brenda dhe jashtë vendit Edukimi në familje 4
Planifikimi I shkrimit Shënimi i ideve, zgjedhja e nëntemave Permbledhja e skicës-idesë hartimi I tezës Lista e burimeve të informacioneve për temen Lista me faktet që do të paraqiten (përpunimi I listës, pika, shembuj, arsyet, argumentet, opinionet) Por plani mundet të jetë edhe më i detajuar. Titulli: Hyrja: Paragrafi 1: Paragrafi 2 Paragrafi 3: Përfundimi: Metodat shkencore Eksperimenti Kushtet e metodës Studimi I dukurisë Provat dhe faktet Rezultatet e verifikuara 5
Kopja e parë Kopja e parë nuk është lehtë të realizohet,edhe pasi ta kemi strukturuar mendimin Rishikimi Procesi I ripërpunimit të shkrimit disa herë nga shkruesi quhët rishikim.disa nga udhëzimet për të kontrolluar shkrimin: Lëxoni me zë Bëni pyetje Lëxoni përseri Shkruani variantin e përpunuar 6
Redaktimi Redaktimi bëhët për tu siguruar se secila nga fjalitë ka kuptim; përqendroheni në strukturën, gjuhën, gramatikën dhe drejtshkrimin e fjalisë Korigjimi Kontrollimi i cdo fjale dhe e shenjave të pikësimit Ndicni sygjerimet për korigjimin e shkrimit: Printoni një kopje me rradhor për të shenuar ndryshimet Përdorni vizore për të kaluar nga njëri rresht në tjetrin Rrethoni fjalet që nuk tingllojnë mirë dhe ju riktheheni atyre Lëxoni me zë por pa perdorimin e shenjave të pikësimit Përdorni shenjat për korigjime 7
Një model korigjimi me përdorimin e shenjave: shtoni fshini zhvendoseni shkronjë e madhe Publiku po digjet Macjet janë shumë Shumë të Lezetshme Agroni, Vjosa dhe Andi janë përkatësisht 12, 14 dhe 16 vjeç Planeti tokë mund të jetë në rrezik / shkronjë e vogël Mali ndodhet pranë Shkollës / π paragraf I ri vendosni pikë Kështu përfundoi kjo ligjeratë.. Dita e nesërme... Arsimi nuk dinte se në cilën drejtim të shkonte, # vendosni presje Ndryshe I Drejtohemi një shoku ndryshe një zyrtari..., vendosni apostrof Ç ka ngjarë thirri e shqetësuar Mira! # lini hapësirë Eranda dhebrikena do të largohen nesër..... mbyllni hapësirën Megjithë atë është koha ta Kemi masat mos e fshini Provimet ende. nuk... janë korrigjuar Kopja përfundimtare (botimi) Botimi është kopja e shkrimit gadi për t u lexuar nga të tjerët 8
Nga t ja fillojmë Kopja e parë Rishikimi Pastaj : Botimi Korigjimi Redaktimi Që puna e kryer të dukët më interesante duhët punuar edhe më dhe atë në : dukjen e faqës së parë shtim të një tabele më përmbajtjen për orientim përdorim tituj dhe lista për të theksuar informacionin përfshijmë grafikë, ilustrime, tabela dhe diagrame 9
Disa nga gjërat që duhën kontrolluar: -Faqja e parë -Zgjedhja e formatit -Përcaktimi i kufijve/ margjinave -Lënja e rreshtave të lirë për secilin paragraf të ri; -Lënja e hapësirës për citim në bllok - Zgjedhja e llojit të shkrimit, madhësisë për tituj dhe për nëntituj pastaj për paragrafet, I shkronjave të pjerrta dhe nënvizimeve, - Vendosja e numrave në faqe /para numërit mund të shkruhët emri ose inicialet tuaja për të identifikuar esenë / - Shtoni shënimet në fund të faqës - Lidhja e esesë - E detaje tjera që e ngrisinë nivelin e esesë 10
Llojet e esesë Esetë për nga mënyra e përmbajtjës klasifikohën në katër lloje: Treguese Rrëfen një histori ose përdor një histori për të komunikuar Përshkruese: I paraqet lexuesit një objekt, një vend, një përson, ose një ngjarje Shpjeguese: I shpjegon lexuesit pikë pamjet e autorit Bindëse: E bën lexuesin të pranojë idetë e autorit 11
Eseja treguese: Eseja përshkruese : Eseja shpjeguese Kur tregohët një histori a.përshkrimi I një objekti b.përshkrimi I një vendi c.përshkrimi I një personi d.përshkrimi I një ngjarjeje Proces Klasifikuese Përkufizuese Shkak-pasojë Me shembuj Krahasim-kontrast Eseja bindëse: Qëllimi është të bindë lexuesin të pranojë përvetësojë, ose të veprojë sipas ideve të autorit 12
Referencat:Musai, Bardhyl (2004), Si të shkruajmë ese, CDE, Tiranë Burime nga interneti 13
PUNIMI PËR VLERËSIMIN PËRMBYLLËS Të shkruhët një ese joletrar me temën: Gjatë të shkruarit të ndiqni të gjithë hapat e procesit për të shkruar një ese 1.Kuptoni mirë temën dhe përqendrohuni në atë se deri në c kufi do ta trajtoni temën e caktuar, 2.Diskutoni idetë dhe shembujt lidhur me temën dhe përzgjedhni nëntemat, 3.Hartoni tezën fillestare dmth një fjali që përnban idenë kryesore. 4.Shtoni dhe përjashtoni ide e shembuj të vecant mbi bazë të lidhjes së tyre me me tezën apo temën, 5.Organizoni ndarjen e paragrafëve dhe nëntemave, 6.Bëni një përmbledhje të ideve të përgjithshme, 7.Shkruani së paku një kopje të parë, 14
8.Rishikoni dhe redaktoni këtë kopje të parë, 9.Korigjoni, 10.Bëni një kopje të pastër, përfundimtare 11. Përmbajuni udhëzimeve të përgjithme për përgatitjen e kopjes përfundimtare. Përgatitja (organizimi I shkrimit) të bëhët ashtu që pjesët: - hyrja, - shtjellimi (pjesa kryesore- trungu) në së paku pesë paragrafe përfundimet (paragrafi mbyllës) - shtojcat, të jenë pjesë e punimit. Punimi duhët dorëzuar para se studenti ti nënshtrohët testit final dhe atë së bashku me portfolion e studentit. 15