Κίκα Πλοιαρχοπούλου Παθολόγος Ογκολόγος
Cancer statistics 2013
Cancer statistics 2013
Cancer statistics 2013
Κάπνισμα (87%) Eπαγγελματική έκθεση (αμίαντος, χρώμιο, νικέλιο, βινυλοχλωρίδιο κ.a.) Ιοντίζουσα ακτινοβολία Ραδόνιο Ατμοσφαιρική οικιακή ρύπανση
10-25 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος Αυξάνει ανάλογα με την ποσότητα και τη διάρκεια του καπνίσματος Μειώνεται κατά 30%-50% μετά από 10 χρόνια διακοπής Δεν μειώνεται με το κάπνισμα τσιγάρων με λιγότερη πίσσα ή νικοτίνη 1.3-2.5 σχετικός κίνδυνος στο παθητικό κάπνισμα
SCLC NSCLC Βήχας 50-76% 40% Δύσπνοια 34-40% 30-40% Θωρακικός πόνος 35-40% 25-40% Αιμόπτυση 15-23% 15-35% Πνευμονίτιδα 21-25% 13-24% Βράγχος φωνής 15% Ασύνηθες Σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας 12% 10% Σύνδρομο Ηorner Σπάνιο 3% Πλευριτική συλλογή 10-15% 15% Περικαρδιακή συλλογή Ασυνήθης Σπάνια
Εγκεφαλικές μεταστάσεις Κεφαλαλγία αυχενική δυσκαμψία έμετος, σπασμοί κινητικές - αισθητικές διαταραχές αλλαγές συμπεριφοράς Λεμφαδενικές μεταστάσεις Διόγκωση λεμφαδένων τραχήλου, μασχάλης Ηπατικές μεταστάσεις Ηπατομεγαλία ίκτερος, πυρετός Οστικές μεταστάσεις Οστικά άλγη παθολογικά κατάγματα Επινεφριδιακές μεταστάσεις Νόσος Addison Δερματικές μεταστάσεις
Ενδοκρινικές ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ Απρόσφορη έκκριση ADH 5-10% SCLC Έκτοπη έκκριση ACTH 3-7% SCLC Υπερασβεστιαιμία 10% πλακώδες Γυναικομαστία 6% μεγαλοκυτταρικό Νευρολογικές Σύνδρομο Eaton-Lambert 6% SCLC Υποξεία παρεγκεφαλιδική ατροφία Σπάνια SCLC Υποξεία αισθητική νευροπάθεια Σπάνια SCLC Οφθαλμικό παραν/κό σύνδρομο Σπάνιο SCLC Υποξεία νεκρωτική μυελοπάθεια Σπάνια SCLC
Δερματικές/Νευρομυϊκές Υπερτροφική πνευμονική οστεοαρθροπάθεια Ακάνθωση Τύλωση Δερματομυοσίτιδα 10% αδενοκαρκίνωμα Σπάνια Σπάνια Σπάνια Καρδιαγγειακές/Αιματολογικές Μη βακτηριακή θρομβωτική ενδοκαρδίτιδα Ασυνήθης αδενοκαρκίνωμα Μεταναστευτική θρομβοφλεβίτιδα Ασυνήθης Υπερπηκτικότητα 10-15% Νεφρικές Σπειραματονεφρίτιδα Νεφρωσικό σύνδρομο Σπάνια Σπάνιο αδενοκαρκίνωμα
Κυτταρολογική πτυέλων Ακτινογραφία θώρακα Αξονική τομογραφία Μαγνητική τομογραφία Σπινθηρογράφημα οστών PET/CT
Κυτταρολογική πτυέλων 100% θετική προγνωστική αξία & 10-40% ευαισθησία Ακτινογραφία θώρακα
Αξονική τομογραφία cost-effective διαγνωστική μέθοδος >95% ευαισθησία για ενδο-πνευμονικές βλάβες & 50-90% για λεμφαδένες του μεσοθωρακίου
Μαγνητική τομογραφία υπερτερεί της CT στην αξιολόγηση του μεσοθωρακίου και νευραγγειακής διήθησης - έχει μεγαλύτερη ευαισθησία στην απεικόνιση του εγκεφάλου Σπινθηρογράφημα οστών ενδείκνυται σε υποψία οστικής συμμετοχής
Χρησιμεύει στη διάγνωση σταδιοποίηση Αναδεικνύει περιοχές αυξημένου μεταβολισμού γλυκόζης ευαισθησία 96%, ειδικότητα 78% ευαισθησία για LN μεσοθωρακίου 90% ισοδύναμη αρνητική προγνωστική αξία με τη μεσοθωρακοσκόπηση ευαίσθητο για οστικές και επινεφριδιακές μεταστάσεις και όχι τόσο για εγκεφαλικές εντοπίσεις 83% διαγνωστική ακρίβεια vs 65% των συμβατικών μεθόδων στη σταδιοποίηση της νόσου
Βρογχοσκόπηση Διαθωρακική παρακέντηση Διαβρογχική παρακέντηση Βιοψία περιφερικών λεμφαδένων Μεσοθωρακοσκόπηση Θωρακοτομή - Θωρακοσκόπηση (VATS)
Η ιστολογική διάγνωση είναι δυνατή σε ποσοστό >90% Ο συνδυασμός της βιοψίας & της κυτταρολογικής εξέτασης των βρογχικών εκπλυμάτων θέτει διάγνωση σε >95% Ο συνδυασμός κυτταρολογικής βρογχικών εκκρίσεων & βρογχοκυψελιδικού lavage βάζει διάγνωση σε ποσοστό 50-60% σε μη ορατούς ενδοσκοπικά όγκους
Διαγνωστική ακρίβεια >97% Ψευδώς θετικά <1% Ψευδώς αρνητικά 23-29% Επιπλοκές: Πνευμοθώρακας (20-28%) Αιμόπτυση (2-4%) Εμβολή αέρα (σπάνια) Εμφύτευση καρκινικών κυττάρων κατά μήκος της βελόνας παρακέντησης (πολύ σπάνια)
Συνδυάζεται με κυτταρολογική βρογχικών εκκρίσεων και εκπλυμάτων Σε πυλαία λεμφαδενοπάθεια τίθεται διάγνωση σε ποσοστό 35-40% Η θετικότητά της φτάνει 65% σε λεμφαδένες >2 cm
Η μεσοθωρακοσκόπηση είναι μέθοδος εκτίμησης νόσου στο μεσοθωράκιο Eυαισθησία 67%
Η θωρακοτομή είναι επέμβαση που επιτρέπει την εξαίρεση και βιοψία μαζών ή λεμφαδένων H VATS (video-assisted thoracoscopy) χρησιμεύει στην αξιολόγηση πλευριτικών συλλογών και παρεγχυματικών μαζών
ΠΛΑΚΩΔΕΣ CA MIKΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ CA AΔΕΝΟCA MEΓΑΛΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ CA
Αποτελεί το 15% των καρκίνων πνεύμονα Διακρίνεται σε περιορισμένη και εκτεταμένη νόσο (limited-stage & extensive-stage disease) Για τους ασθενείς με limited-stage νόσο, η συνιστώμενη θεραπεία είναι η σύγχρονη ΧΜΘ-ΑΚΘ Για τους ασθενείς με extensive-stage νόσο συστήνεται ΧΜΘ, ενώ η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται ως παρηγορητική θεραπεία Η ενδεδειγμένη χημειοθεραπεία είναι ο συνδυασμός πλατίνας ή καρμποπλατίνας και ετοποσίδης
Η χειρουργική εξαίρεση είναι η βασική αντιμετώπιση 5ετής επιβίωση: 73% (ΙΑ), 58% (ΙΒ), 48%(ΙΙΑ), 33%(ΙΙΒ) Λοβεκτομή λεμφαδενικός καθαρισμός (Ι, Α) Aκτινοθεραπεία σε μη χειρουργήσιμους όγκους
70% των ασθενών διαγιγνώσκονται με προχωρημένη νόσο Για τη θεραπευτική απόφαση συνυπολογίζονται ο ιστολογικός τύπος, η ηλικία, η λειτουργική ικανότητα (PS), τα συνοδά νοσήματα Οι διπλοί συνδυασμοί με βάση την πλατίνα είναι η πρώτης γραμμής θεραπεία εκλογής οδηγώντας σε ελεύθερη προόδου νόσου επιβίωση 3-5 μήνες και συνολική επιβίωση 8-10 μήνες
Cisplatin Carboplatin Paclitaxel Docetaxel Pemetrexed Gemcitabine Vinorelbine
Reduced overall survival Increased disease progression Poor prognosis High VEGF levels Increased risk of relapse Increased vascular permeability
VEGF VEGF Bevacizumab Bevacizumab VEGF receptor
Previously untreated stage IIIB, IV or recurrent predominantly nonsquamous NSCLC (n=878) CP q3w x 6 (n=444) Bevacizumab (15mg/kg) + CP q3w x 6 (n=434) Bevacizumab PD PD Sandler A, et al. NEJM 2006
OS: 12.3m vs 10.3m PFS: 6.2m vs 4.5m
1.0 Probability of OS 0.75 0.50 0.25 31% μείωση του κινδύνου θανάτου 31% reduction in the risk of 0 10.3 14.2 0 6 12 18 24 30 36 42 48 Time (months) Sandler A, et al. J Thoracic Oncol 2008
EGFR ligand EGFR
Binding of ligand to inactivate EGFR Dimerisation Modification of TK domain Activation of intracellular signalling pathways ATP P P P P Cell proliferation, survival, migration, adhesion and differentiation
Chromosome 7 EGFR transcript EGFR Exons 1 16 Exon 17 Extracellular domain Transmembrane domain Exons 18 24 Exons 25 28 TK domain Regulatory domain Οι συχνότερες μεταλλάξεις είναι η Ε19del στο εξώνιο 19 και η L858R στο εξώνιο 21 Απαντώνται σε ποσοστό 10-15% στους Καυκάσιους και 30-40% στους Ασιάτες
Chemonaïve stage IIIB/IV Never or light ex-smokers Adenocarcinoma histology ECOG PS 0-2 R Gefitinib (250mg/day) Carboplatin AUC 5/6 paclitaxel 200mg/m 2, q3w PD PD
Chemo-naive Stage IIIB/IV NSCLC EGFR Act Mut+ (exon 19 deletion or exon 21 L858R mutation) ECOG PS 0 2 (n=165) R 1:1 Gemcitabine (1,000 mg/m 2 d1,8) Carboplatin (AUC5 d1) q3w, up to 4 cycles Erlotinib 150mg/day Zhou C et al. Lancet Oncol 2011;12(8):735-42
1.0 0.8 Erlotinib G/C Erlotinib (n=82) Gem/carbo (n=72) PFS probability 0.6 0.4 0.2 4.6 13.1 HR=0.164 (0.105 0.256) Log-rank p<0.0001 0 0 5 10 15 20 25 30 Time (months) Zhou C et al. Lancet Oncol 2011;12(8):735-42
Chemonaïve advanced NSCLC EGFR MUT+ (exon 19 or L858R) ECOG PS 0 2 n=174 R Erlotinib 150mg/day Platinum-based doublet chemotherapy q3wks PD PD X 4 cycles* R. Rosell et al., Lancet Oncol 2012;13(3):239-46
1.0 Erlotinib (n=86) 0.8 Chemotherapy (n=87) PFS probability 0.6 0.4 5.1 10.4 HR=0.34 (0.23 0.49) Log-rank p<0.0001 0.2 0 0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 Time (months)
Stage IIIB/IV lung adenocarcinoma No prior chemotherapy for advanced/metastatic disease EGFR mutation ECOG PS 0 1 (n=345) R 2:1 Afatinib 40mg/day Cisplatin 75mg/m 2 + pemetrexed 500mg/m 2 d1, q3w Yang JC-H, et al. J Clin Oncol 2012;30 (Suppl. 18):Abs.LBA7500
1.0 PFS probability 0.8 0.6 0.4 0.2 Afatinib (n=230) Cis/pem (n=115) HR=0.58 (0.43 0.78) p=0.0004 No. at risk Afatinib Cis/pem 0 230 115 0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 Time (months) 180 72 151 41 6.9 120 21 11.1 77 50 31 11 7 3 10 2 3 0 0 0
Felip et al. Ann Oncol 2011
Median OS: NR VS 6m 1Y OS: 70% VS 44% 2Y OS: 55% VS 12% Shaw et al. Lancet Oncol 2011;12(11):1004-12
Θεραπεία 1 ης γραμμής Watch and wait Θεραπεία 2ης γραμμής Diagnosis CR/PR/SD PD PD Θεραπεία συντήρησης Diagnosis CR/PR/SD PD PD
Non-squamous EML4-ALK/EGFR mutation testing Histologic assessment Squamous cell EML4-ALK+ EGFR mut+ EML4-ALK-/EGFR WT or unknown 1 st Line Crizotinib EGFR TKI Platinum doublet Bevacizumab Platinum doublet Maintenance Continuation of bevacizumab or pem or gem Start erlotinib or pem Continuation of gem Start erlotinib 2 nd Line Platinum doublet Bevacizumab Platinum doublet Bevacizumab Erlotinib or pem or docetaxel, based on prior therapy Erlotinib or docetaxel, based on prior therapy
O καρκίνος πνεύμονα είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος και η κυριότερη αιτία θανάτου και στα δύο φύλα Τα ποσοστά εμφάνισης και θανάτων από τη νόσο ακολουθούν τα ποσοστά του καπνίσματος Το αδενοκαρκίνωμα είναι ο επικρατέστερος ιστολογικός τύπος Το PET/CT έχει ενσωματωθεί στον έλεγχο που απαιτείται για τη διάγνωση και σταδιοποίησή του
Η λοβεκτομή με λεμφαδενικό καθαρισμό και συμπληρωματική χημειοθεραπεία ενδείκνυται στα πρώιμα στάδια Η καθιερωμένη χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής είναι οι διπλοί συνδυασμοί με βάση την πλατίνα Ο έλεγχος μεταλλάξεων EGFR και της μετάθεσης ΑLK είναι απαραίτητος στο μη πλακώδες καρκίνωμα προκειμένου να καθοριστεί η θεραπευτική απόφαση Η προσθήκη του αντι-αγγειογενετικού παράγοντα bevacizumab στην πρώτη γραμμή έχει συμβάλλει στην αύξηση της επιβίωσης
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ