Ηλεκτρονικό Εμπόριο Ενότητα 7: Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τα βασικά χαρακτηριστικά των αλυσίδων εφοδιασμού και της διαχείρισής τους για τις ανάγκες του ηλεκτρονικού επιχειρείν/ εμπορίου. 4
Περιεχόμενα ενότητας Εφοδιαστική αλυσίδα και διαχείρισή της. Στόχοι αλυσίδας εφοδιασμού. Παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Συστήματα διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας. 5
Η Εφοδιαστική Αλυσίδα (1) Δίκτυο το οποίο περιλαμβάνει όλες τις εμπλεκόμενες οντότητες και διαδικασίες που σχετίζονται: από τη δημιουργία μέχρι την τελική παράδοσή ενός προϊόντος/ υπηρεσίας. 6
Η Εφοδιαστική Αλυσίδα (ΕΑ) (2) Δίκτυο εταιρειών/ οργανισμών και διεργασιών για: α) Προμήθεια πρώτων υλών, β) Μετασχηματισμό τους σε προϊόντα και γ) Διανομή των προϊόντων. Διακρίνεται σε (Laudon and Laudon, 2009): 1. Άνω τμήμα εφοδιαστικής αλυσίδας: Προμηθευτές της επιχείρησης, προμηθευτές των προμηθευτών, διαδικασίες σχέσεων με αυτούς. 2. Κάτω τμήμα εφοδιαστικής αλυσίδας: Οργανισμοί και διεργασίες για την παράδοση προϊόντων στους πελάτες. 7
ΕΑ: Κρίσιμα ερωτήματα 8
Τι είναι διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας (SCM); Είναι η μέθοδος/ προσέγγιση/ διαδικασία του συντονισμού των δραστηριοτήτων των προμηθευτών, κατασκευαστών, αποθηκών, καταστημάτων λιανικής και των υπολοίπων οντοτήτων που συμμετέχουν στην παραγωγή, μεταφορά, αγορά και πώληση ενός προϊόντος/ υπηρεσίας. Στόχος της διαχείρισης της ΕΑ: Η μεταφορά της «σωστής» ποσότητας, στο «σωστό» σημείο, στο «σωστό» χρόνο, σύμφωνα με τις απαιτούμενες συνθήκες, με τον πιο αποδοτικό τρόπο. 9
Στόχοι SCM (1) 1. Βελτίωση ποιότητας εξυπηρέτησης πελατών: να έχουν το σωστό προϊόν/ υπηρεσία, διαθέσιμο, στη σωστή τιμή, όταν το επιθυμούν. 2. Μείωση κόστους: σε όλη την ΕΑ. 3. Καλύτερη διαχείριση διαθέσιμων πόρων: α υλών, διαδικασιών και αποθήκευσης αποθεμάτων των έτοιμων προϊόντων. 4. Αύξηση αποδοτικότητας των συναλλαγών: μεταξύ των οντοτήτων που εμπλέκονται στην ΕΑ. 10
Στόχοι SCM (2) 5. Καλύτερη διαχείριση παραγωγικών πόρων. 6. Βελτιστοποίηση παραγωγικών χρονοδιαγραμμάτων. 7. Βελτιστοποίηση διανομής υπαρχόντων αποθεμάτων: κατά μήκος της ΕΑ. 8. Αύξηση της «αξίας» προς τους πελάτες, συνήθως μέσω μείωσης τιμών. Πηγή: Βλαχοπούλου & Δημητριάδης, 2014. 11
Πληροφορίες και SCM Ανεπαρκείς πληροφορίες => αύξηση στα λειτουργικά κόστη μίας εταιρείας. Μπορεί να επιβαρύνουν το λειτουργικό κόστος μέχρι και 25%. Στρατηγική «τη στιγμή που χρειάζονται» (Just-in-Τime). Τα προϊόντα φτάνουν τη στιγμή που χρειάζονται. Τα έτοιμα προϊόντα στέλνονται μόλις φεύγουν από τη γραμμή συναρμολόγησης/ παραγωγής. Αποθέματα ασφάλειας. Αποθέματα για την ευελιξία της εφοδιαστικής αλυσίδας. Φαινόμενο παραμόρφωσης (Bullwhip/ Whiplash effect). Οι πληροφορίες για τη ζήτηση προϊόντος διαστρεβλώνονται καθώς περνούν από τη μία οντότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας στην άλλη. 12
Εξελικτική πορεία ΕΑ 13
Επιδράσεις για την ενεργοποίηση Ηλεκτρονικής ΕΑ Τεχνολογικές Ευρεία χρήση Η/Υ και Διαδικτύου. Τεχνολογίες η-επιχειρείν. Εξωδίκτυα, Εικονικά Ιδιωτικά Δίκτυα. Ευρεία αποδοχή ανοιχτών προτύπων και αρχιτεκτονικών πελάτηεξυπηρετητή. Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα και Συστήματα Διαχείρισης Γνώσης Επιχειρηματικές Παγκοσμιοποίηση και η-επιχειρείν. Ανοικτές πελατο-κεντρικές αγόρές. Εξωτερική ανάθεση-εργολαβία. Συγχωνεύσεις/συνεργασίες επιχειρήσεων. Επικέντρωση στη μείωση κόστους, χρόνου παράδοσης και αποθεμάτων. Έμφαση στην εξυπηρέτηση πελατών. Πολυπλοκότητα διαχείρισης ΕΑ. Κατάργηση των περιορισμών του εμπορίου. 14
Ο ρόλος του διαδικτύου στον παγκόσμιο εφοδιασμό (1) Πριν από το Διαδίκτυο: αδυναμία συντονισμού της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω δυσκολιών από τη χρήση ανόμοιων εσωτερικών συστημάτων εφοδιαστικής αλυσίδας Τα ERP πετυχαίνουν κάποιο βαθμό ολοκλήρωσης των εσωτερικών διαδικασιών εφοδιαστικής αλυσίδας, αλλά δεν μπορούν να χειριστούν εξωτερικές διαδικασίες εφοδιαστικής αλυσίδας. 15
Ο ρόλος του διαδικτύου στον παγκόσμιο εφοδιασμό (2) Ενδοδίκτυα (intranets) και εξωδίκτυα (extranets). Ενδοδίκτυα: Βελτιώνουν το συντονισμό μεταξύ των εσωτερικών διαδικασιών της εφοδιαστικής αλυσίδας. Εξωδίκτυα: Για το συντονισμό των διαδικασιών της εφοδιαστικής αλυσίδας με τους επιχειρηματικούς εταίρους. Πηγή: Laudon and Laudon (2009). 16
Ζητήματα σχετικά με τις παγκόσμιες ΕΑ Οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες εκτείνονται συνήθως σε μεγαλύτερες γεωγραφικές αποστάσεις και μεγάλες διαφορές ώρας. Πιο σύνθετοι όροι τιμολόγησης (τοπικοί φόροι, μεταφορικά κ.λπ.). Ξένοι κρατικοί κανονισμοί. Το Διαδίκτυο βοηθάει τις εταιρείες να διαχειρίζονται πολλές πτυχές των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων Προμήθειες, μεταφορές, επικοινωνίες, διεθνή χρηματοοικονομική διαχείριση. Πηγή: Laudon and Laudon (2009). 17
Συστήματα διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας (1) Ύπαρξη 2 βασικών μοντέλων: 1. Μοντέλο ώθησης (παραγωγή για απόθεμα): Ο προγραμματισμός της ΕΑ βασίζεται σε προβλέψεις ζήτησης. 2. 2. Μοντέλο έλξης (καθοδηγείται από τη ζήτηση): Οι παραγγελίες των πελατών ενεργοποιούν την ΕΑ. Πηγή: Laudon and Laudon (2009). 18
Συστήματα διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας (2) Μορφή εφοδιαστικών αλυσίδων: 1. Σειριακές εφοδιαστικές αλυσίδες: Πληροφορίες και υλικά ρέουν διαδοχικά από εταιρεία σε εταιρεία. 2. Ταυτόχρονες εφοδιαστικές αλυσίδες: Οι πληροφορίες ρέουν την ίδια στιγμή προς πολλές κατευθύνσεις μεταξύ των μελών του δικτύου μιας εφοδιαστικής αλυσίδας. Πηγή: Laudon and Laudon (2009). 19
«Αξία» SCM για επιχειρήσεις/ οργανισμούς Αντιστοίχιση προσφοράς στη ζήτηση. Μείωση ύψους αποθεμάτων. Βελτίωση υπηρεσιών παράδοσης. Μείωση χρόνου εισαγωγής προϊόντος στην αγορά. Πιο αποτελεσματική χρήση περιουσιακών στοιχείων/ πόρων επιχείρησης. Μειωμένα κόστη εφοδιαστικής αλυσίδας οδηγούν σε αυξημένη κερδοφορία. Αύξηση πωλήσεων. 20
Συμπεράσματα (1) Σημασία συνεργασίας μεταξύ μελών ΕΑ και ολοκληρωμένου περιβάλλοντος διαχείρισης σχέσεων. Απαίτηση καθορισμού μοντέλου-τύπου συνεργασίας και επιλογής συστήματος διαχείρισης σχέσεων. 21
Συμπεράσματα (2) Κριτήρια: 1. Αντικειμενικοί στόχοι. 2. Προσανατολισμός σχέσης. 3. Εμπιστοσύνη και υποχρεώσεις. 4. Ανταλλαγή πληροφοριών. 5. Υποδομή. 6. Συμμετοχή στη διαχείριση κύκλου ζωής δικτύου. 7. Βαθμός ολοκλήρωσης επιχειρηματικών διαδικασιών. 22
Συμπεράσματα (3) Στόχοι: Βελτιστοποίηση διαχείρισης συνεργατικών σχέσεων. Ολοκλήρωση ενδο- και διεπιχειρησιακών συναλλαγών με την εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών και προτύπων διαδικτύου. Άμεση ανταπόκριση στους πελάτες με ευελιξία στους όρους παραγωγής και διανομής προϊόντων/ υπηρεσιών. Η επιλογή κατάλληλων συστημάτων προϋποθέτει τον καθορισμό ενός συγκεκριμένου μοντέλου συνεργασίας. Κάθε σχέση συνεργασίας σε δίκτυο ΕΑ έχει τον δικό της χαρακτήρα, στόχο, προκλήσεις, προοπτικές και δυναμικό συγκρούσεων. 23
Βιβλιογραφία Laudon, K C. and Laudon, J. P. (2009). Πληροφοριακά Συστήματα Διοίησης (8 η Αμερικανική Έκδοση). Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. Βλαχοπούλου, Μ. & Δημητριάδης, Σ. (2014). Ηλεκτρονικό επιχειρείν & μάρκετινγκ: καινοτόμα μοντέλα σε ψηφιακό περιβάλλον. Εκδόσεις Rosili Αθήνα. 24