ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΑ (E-ΒΟΟΚS) Ανάπτυξη ιςτοχώρου με χρήςη ςτοιχείων e-books Website development using e-book elements

Transcript

1 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΦΟΛΗ ΘΕΣΙΚΨΝ ΕΠΙΣΗΜΨΝ ΣΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΥΟΡΙΚΗ ΔΙΠΛΨΜΑΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΑ (E-ΒΟΟΚS) Ανάπτυξη ιςτοχώρου με χρήςη ςτοιχείων e-books Website development using e-book elements ΑΕΜ ΔΡΟΓΚΟΤΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1750 ΛΑΛΟΠΟΤΛΟ ΔΗΜΗΣΡΙΟ 1667 ΕΠΙΒΛΕΠΨΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ ΔΙΟΝΤΙΟ ΠΟΛΙΣΗ Κατεύθυνςη: ΣΠΕ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ 2013

2 1

3 ΠΕΡΙΛΗΧΗ την ςημερινό επoχό η τεχνολογύα αναπτύςςεται καθημερινϊ και η μετϊβαςη από το ϋντυπο ςτο ηλεκτρονικό βιβλύο πραγματοποιεύται με γοργούσ ρυθμούσ. τη διπλωματικό μασ εργαςύα αναλύουμε τισ ςυςκευϋσ ηλεκτρονικόσ ανϊγνωςησ και τα χαρακτηριςτικϊ τουσ, καταγρϊφουμε την παρούςα κατϊςταςη τησ ελληνικόσ εκδοτικόσ δραςτηριότητασ ςε ό,τι αφορϊ τισ ηλεκτρονικϋσ εκδόςεισ και κυρύωσ το ηλεκτρονικό βιβλύο. Επιπλϋον ςυγκρύνουμε την ϋντυπη με την ηλεκτρονικό μορφό των βιβλύων κϊνοντασ αναφορϊ ςτα πλεονεκτόματα και ςτα μειονεκτόμτα τησ καθεμιϊσ. Επιπρόςθετα, ςημειώνουμε τα ςυςτόματα αςφϊλειασ πνευματικών δικαιωμϊτων καθώσ και οριςμϋνα ςημαντικϊ ςτατιςτικϊ των διεθνών εξελύξεων ςτην αγορϊ του ηλεκτρονικού βιβλύου ςε αναπτυγμϋνεσ και αναπτυςςόμενεσ χώρεσ καθώσ και ςτην ελληνικό πραγματικότητα. Σϋλοσ αναπτύςςουμε ϋναν δυναμικό ιςτοχώρο ενόσ ηλεκτρονικού μαθόματοσ με τη χρόςη γραφικών ςτοιχεύων ηλεκτρονικών βιβλύων. 2

4 ABSTRACT Nowadays, technology grows daily and the transition from paper to electronic books is made very rapidly. In our diplomatic work we analyze the electronic reading devices and their characteristics and we record the current state of Greek publishing whereas online publishing and especially e-books. Furthermore we compare the paper to the electronic format of the books making reference to the advantages and disadvantages of each. Additionally, we note the copyright security systems and some important statistics of international developments in the e-book market in developed and developing countries and the Greek reality. Finally, we develop a dynamic website of an online course using electronic book widgets. 3

5 ΕΤΦΑΡΙΣΙΕ ' αυτό το ςημεύο θα θϋλαμε να ευχαριςτόςουμε τισ οικογϋνειϋσ μασ και τουσ φύλουσ μασ για την ςυμπαρϊςταςη και υπομονό που ϋδειξαν αυτϊ τα χρόνια που φοιτούμε ςτη ςχολό τησ Πληροφορικόσ, καθώσ επύςησ και για την παρότρυνςη να ολοκληρώςουμε την πτυχιακό μασ εργαςύα. Επιπλϋον, θα θϋλαμε να ευχαριςτόςουμε τον επιβλϋποντα καθηγητό μασ κύριο Διονύςη Πολύτη για την καθοδόγηςη του καθ' όλη την διϊρκεια ςυγγραφόσ τησ πτυχιακόσ μασ εργαςύασ. 4

6 ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΑ Περύληψη....2 Abstract Ευχαριςτύεσ...4 Κεφϊλαιο 1:Ειςαγωγό-Ηλεκτρονικϊ Βιβλύα κοπόσ τησ εργαςύασ Ανϊλυςη κεφαλαύων Ιςτορικό αναδρομό Ηλεκτρονικό Βιβλύο Οριςμόσ Ηλεκτρονικϋσ ςυςκευϋσ ανϊγνωςησ Πλεονεκτόματα-Μειονεκτόματα Χηφιακϊ δικαιώματα Creative Commons(Δημιουργικϊ Κοινϊ)

7 1.7 τατιςτικϊ τοιχεύα Πωλόςεισ Ηλεκτρονικϊ βιβλύα και Ελλϊδα Ηλεκτρονικό εφημερύδα Κύκλοσ ζωόσ βιβλύου Ωρθρο από ελευθεροτυπύα Σεχνολογύα e-books Μορφϋσ e-books Epub εναντύον PDF Νϋεσ Σεχνολογύεσ Ultrabooks Ηλεκτρονικό βιβλιοθόκη ςτισ Η.Π.Α Ηλεκτρονικό ςχολικό βιβλύο Ηλεκτρονικό βιομηχανύα πληροφορύασ..61 Κεφϊλαιο 2: Εργαλεύα ιςτοςελύδασ HTML Φαρακτηριςτικϊ όμανςη Νϋα Api s

8 2.1.4 XHTML Φειριςμόσ φαλμϊτων Δημοτικότητα Χηφιακϊ δικαιώματα διαχεύριςησ ύςτημα διαχεύριςησ περιεχομϋνου(cms) Γνωςτϊ ςυςτόματα διαχεύριςησ περιεχομϋνου Drupal Joomla Wordpress Επιλογό CMS Joomla Περιγραφό Δυνατότητεσ του Joomla Φρηςιμότητα του Joomla Οι απαιτόςεισ λειτουργύασ του Joomla CMS Δομό του Joomla Κεφϊλαιο 3: Διαχεύριςη του Joomla Προετοιμαςύα και εγκατϊςταςη Ρυθμύςεισ.79 7

9 3.2.1 Ρυθμύςεισ PHP Ρυθμύςεισ βϊςησ δεδομϋνων Σμόμα Διαχεύριςησ Εγκατϊςταςη ελληνικόσ γλώςςασ Διαχεύριςη επιλογό προτύπων(templates) Διαχεύριςη ενθεμϊτων-ςυςτατικών-προςθϋτων Κατηγορύεσ ϊρθρων Ωρθρα Μενού τοιχεύα μενού.101 Κεφϊλαιο 4: Καταςκευό ιςτοςελύδασ Αρχικό ςελύδα Ϊγγραφα μαθόματοσ Τλοπούηςη ηλεκτρονικών βιβλύων Πληροφορύεσ Μαθόματοσ Εργαςύεσ Books Επύπεδα πρόςβαςησ-φρόςτεσ Αναζότηςη

10 4.9 Ειςαγωγό βύντεο Μεταφορϊ ςελύδασ από τοπικό server ςτο plesk υμπερϊςματα.131 Βιβλιογραφύα-Πηγϋσ

11 1. Ειςαγωγή 1.1 κοπόσ τησ εργαςίασ Με αυτόν την εργαςύα ϋχουμε ςκοπό να περιγρϊψουμε και να αναλύςουμε τα ηλεκτρονικϊ βιβλύα και να μελετόςουμε τον τρόπο ςχεδιαςμού τουσ, να αναφϋρουμε πρότυπα ηλεκτρονικών βιβλύων που υπϊρχουν αυτό την ςτιγμό και με ποιϋσ ηλεκτρονικϋσ ςυςκευϋσ μπορούμε να τα διαβϊςουμε, ώςτε μϋςω αυτόσ τησ πτυχιακόσ να ϋχουμε δημιουργόςει ϋναν εμπεριςτατωμϋνο οδηγό για οποιονδόποτε ενδιαφϋρεται να μϊθει ςχετικϊ με τα ηλεκτρονικϊ βιβλύα, τουσ ηλεκτρονικούσ αναγνώςτεσ, τα ψηφιακϊ πνευματικϊ δικαιώματα αλλϊ και την ανϊπτυξη ενόσ απλού ηλεκτρονικού βιβλύου. 1.2 Aνάλυςη κεφαλαίων Κεφάλαιο 1 το πρώτο κεφϊλαιο γύνεται ειςαγωγό ςτο θϋμα τησ εργαςύασ όπου αναφϋρονται κϊποια βαςικϊ και ιςτορικϊ ςτοιχεύα και ϋπειτα αναλύουμε το θϋμα των ηλεκτρονικών βιβλύων αναφϋροντασ τη μετϊβαςη από την ϋντυπη μορφό των βιβλύων ςτην ηλεκτρονικό. Κατόπιν αναφϋρονται κϊποια θετικϊ και αρνητικϊ ςτοιχεύα των e-books και παρουςιϊζονται οι ηλεκτρονικϋσ ςυςκευϋσ ανϊγνωςησ. τη ςυνϋχεια αναλύονται κϊποια ςτατιςτικϊ ςτοιχεύα και η χρόςη 10

12 των ηλεκτρονικών βιβλύων τόςο ςτην Ελλϊδα όςο και ςτο εξωτερικό. Σϋλοσ, τύθεται το θϋμα των ηλεκτρονικών βιβλύων ςτο ςχολεύο και αναφϋρονται κϊποια ςτοιχεύα για την ηλεκτρονικό βιομηχανύα πληροφοριών. Κεφάλαιο 2 Εδώ αναφϋρονται κϊποια ςτοιχεύα για τη γλώςςα προγραμματιςμού HTML5 η οπούα εξελύςςεται ολοϋνα και περιςςότερο τα τελευταύα χρόνια και χρηςιμοποιεύται ευρϋωσ για την υλοπούηςη mobile εφαρμογών. Ϊπειτα αναφϋρονται τα βαςικϊ ςυςτόματα διαχεύριςησ περιεχομϋνου. Κεφάλαιο 3 ε αυτό το κεφϊλαιο αναφερόμαςτε ςτη χρόςη και ςτη διαχεύριςη του joomla καθώσ και τησ βϊςησ δεδομϋνων για τη δημιουργύα του ιςτοτόπου. Κεφάλαιο 4 Εδώ γύνεται λόγοσ για τη καταςκευό τησ ιςτοςελύδασ και τησ δημιουργύασ των ηλεκτρονικών βιβλύων παρουςιϊζοντασ τισ βαςικϋσ λειτουργύεσ του ιςτοτόπου και τισ τεχνικϋσ που χρηςιμοποιόθηκαν για την υλοπούηςη του. 11

13 1.3 Ιςτορική αναδρομή Η εμφϊνιςη των ηλεκτρονικών βιβλύων χρονολογεύται το 1971 από τον φοιτητό Michael S. Hart και όταν η Διακόρυξη τησ Ανεξαρτηςύασ των Ηνωμϋνων Πολιτειών. Σο ύδιο διαςτόμα παρατηρεύται και μια πρώτη προςπϊθεια για τη δημιουργια τησ παλαιότερησ ψηφιακόσ βιβλιοθόκησ που διατηρεύται ακόμη και ςόμερα, το Project Gutenberg. Μύα πρόωρη εφαρμογό του ηλεκτρονικού βιβλύου όταν το desktop prototype για ϋνα προτεινόμενο φορητό υπολογιςτό, το Dynabook. Αρχικϊ τα ψηφιακϊ βιβλύα αςχολούνταν με γνωςτικϊ πεδύα κυρύωσ τεχνογνωςύασ, λειτουργικών ςυςτημϊτων, εκπαιδευτικού περιεχομϋνου κ.α. Σο κοινό λοιπόν που απευθύνονταν όταν πολύ περιοριςμϋνο. Ση δεκαετύα όμωσ του 90 το διαδύκτυο βοόθηςε ςτην εύκολη μεταφορϊ και διϊδοςη ηλεκτρονικών αρχεύων και κατ επϋκταςη ψηφιακών βιβλύων. Ϊτςι ϊρχιςαν να δημιουργούνται πολλϋσ μορφϋσ ηλεκτρονικών βιβλύων, πολυϊριθμα λογιςμικϊ προβολόσ τουσ και μεμονωμϋνεσ ςυςκευϋσ ανϊγνωςησ τουσ. Σο 1998 οι βιβλιοθόκεσ των Ηνωμϋνων πολιτειών ϋδωςαν δωρεϊν πρόςβαςη ςτο κοινό ςε ψηφιακϊ βιβλύα μϋςω των ιςτοςελύδων, αλλϊ δεν επϋτρεπαν τη λόψη τουσ, τοπικϊ, από τουσ χρόςτεσ. Σο 2003, οι βιβλιοθόκεσ ϊρχιςαν να προςφϋρουν δωρεϊν τη λόψη διϊςημων μυθιςτορημϊτων (χωρύσ να παραβιϊζονται τα πνευματικϊ δικαιώματα) και ϊλλων ηλεκτρονικών βιβλύων ςτο ευρύ κοινό, χρηςιμοποιώντασ ωσ μορφό ψηφιακού αρχεύου το Portable Document Format (PDF) (Βλ. ς.48) τησ εταιρύασ Adobe με πολύ μεγϊλη επιτυχύα. Σο 2010 πολύ μεγϊλο ποςοςτό των δημόςιων βιβλιοθηκών των ΗΠΑ προςφϋρουν ηλεκτρονικϊ βιβλύα ςτουσ χρόςτεσ και μελετϊται από όλεσ τισ βιβλιοθόκεσ, ο δανειςμόσ ηλεκτρονικών βιβλύων με τη μορφό αδειών χρόςησ περιοριςμϋνησ χρονικόσ διϊρκειασ. 12

14 1.4 Ηλεκτρονικό βιβλίο Οριςμόσ Ϊνα ηλεκτρονικό βιβλύο εύναι ϋνα ψηφιοποιημϋνο μϋςο ό μια ψηφιακό ϋκδοςη ενόσ τυπωμϋνου βιβλύου. Ϊχει τη μορφό ενόσ ηλεκτρονικού αρχεύου ακολουθώντασ διϊφορα μορφότυπα (formats) όπωσ epub, pdf, mobipocket κτλ. τισ περιςςότερεσ περιπτώςεισ το ηλεκτρονικό βιβλύο περιϋχει περιςςότερεσ πληροφορύεσ από ϋνα ϋντυπο βιβλύο όπωσ λεξικό, εικόνεσ, video, διαςύνδεςμουσ, μεταφρϊςεισ ςε διαφορετικϋσ γλώςςεσ κτλ. Αυτού του εύδουσ τα βιβλύα διαβϊζονται με ςυγκεκριμϋνο λογιςμικό από τουσ ηλεκτρονικούσ υπολογιςτϋσ ό με φορητϋσ ςυςκευϋσ ebook readers από απλούσ υπολογιςτϋσ ακόμα και από κινητϊ τηλϋφωνα.[1] Εικόνα 1.1-Συπικόσ e-reader 13

15 1.4.2 Ηλεκτρονικέσ ςυςκευέσ ανάγνωςησ Η ανϊγνωςη e-book μπορεύ να γύνει ςε όλεσ ςχεδόν τισ ηλεκτρονικϋσ ςυςκευϋσ που ϋχουν οθόνη όπωσ ο υπολογιςτόσ, ςταθερόσ και φορητόσ, τα tablets, τα κινητϊ τηλϋφωνα νϋασ γενιϊσ (smartphones) και οι ηλεκτρονικού αναγνώςτεσ e-readers ό e-bookreaders. Α) Ηλεκτρονικόσ υπολογιςτόσ Ο ηλεκτρονικόσ υπολογιςτόσ εύναι η πλϋον κλαςικό ηλεκτρονικό ςυςκευό που διαθϋτουμε ςχεδόν όλοι ωςτόςο μειονεκτεύ αρκετϊ όςον αφορϊ την ϊνεςη και τη μετακύνηςη αλλϊ και το κόςτοσ. Β) Υορητόσ ηλεκτρονικόσ υπολογιςτόσ Ο φορητόσ ηλεκτρονικόσ υπολογιςτόσ εύναι ϋνασ ηλεκτρονικόσ υπολογιςτόσ μικρού μεγϋθουσ και βϊρουσ με εύκολη μεταφορϊ, που διαθϋτει ενεργειακό αυτονομύα. Ο φορητόσ υπολογιςτόσ ενςωματώνει πολλϋσ και καινοτόμεσ τεχνολογύεσ με προςιτό πλϋον κόςτοσ. 14

16 Γ) Netbook Σα Netbook ό Notebook εύναι οι μικρού φορητού υπολογιςτϋσ που κυκλοφόρηςαν τα τελευταύα χρόνια, προςανατολιςμϋνοι κυρύωσ ςτη χρόςη διαδικτυακών εφαρμογών. Οι υπολογιςτϋσ αυτού ϋχουν μικρό μϋγεθοσ, μικρότερο από ϋνα φύλλο χαρτύ Α4, και βϊροσ κϊτω από 1,5 κιλό. Επύςησ διαθϋτουν αςύρματη δικτύωςη και web camera. Οριςμϋνα μοντϋλα διαθϋτουν και αναγνώςτη καρτών καθώσ και bluetooth. Σο βαςικό τουσ πλεονϋκτημα εύναι το μικρό μϋγεθοσ και βϊροσ και η μεγϊλη αυτονομύα τουσ. Δ) Σablets i-pads Σα Σablets i-pads εύναι οι μικρού φορητού υπολογιςτϋσ, οι οπούοι δε διαθϋτουν πληκτρολόγιο και ποντύκι, αλλϊ οθόνη αφόσ. Αποτελούν την τελευταύα λϋξη τησ τεχνολογύασ και μπορούμε να πούμε ότι ανταγωνύζονται τα κινότα τηλϋφωνα νϋασ γενιϊσ. 15

17 Ε) Smartphones Σο κινητό τηλϋφωνο νϋασ γενιϊσ (smartphones) εύναι ϋνα κινητό τηλϋφωνο ςε μορφό μικρόσ πλατφόρμασ υπολογιςτό, με προηγμϋνη υπολογιςτικό ικανότητα ςε ςχϋςη με ϋνα απλό κινητό τηλϋφωνο. Σα ςύγχρονα smartphones περιλαμβϊνουν οθόνεσ αφόσ υψηλόσ ανϊλυςησ, προγρϊμματα περιόγηςησ ςτο διαδύκτυο και πλόθοσ εφαρμογών που μπορούν να ϋχουν πρόςβαςη και να εμφανύςουν ιςτοςελύδεσ, υψηλόσ ταχύτητασ πρόςβαςη ςε δεδομϋνα μϋςω Wi-Fi6 και κινητών ευρυζωνικών υπηρεςιών. Σι να προςϋξετε ςτην αγορϊ μιασ ηλεκτρονικόσ ςυςκευόσ ανϊγνωςησ : Σο μϋγεθοσ τησ οθόνησ να εύναι όςο πιο προςιτό ςτο μϋγεθοσ ενόσ κανονικού βιβλύου. Η τεχνολογύα τησ οθόνησ να μην κουρϊζει τον αναγνώςτη. Σο βϊροσ, όςο πιο ελαφρύσ εύναι ο e-reader τόςο καλύτερα για τον αναγνώςτη. Να παρϋχει δυνατότητα πρόςβαςησ ςτο διαδύκτυο. Αρκετό αποθηκευτικό χώρο εςωτερικόσ μνόμησ. Μεγϊλη διϊρκεια ζωόσ τησ μπαταρύασ, κϊτι που e-αναγνώςτεσ φαύνεται να ξεπερνούν κατϊ πολύ τουσ μικρούσ φορητούσ ηλεκτρονικούσ υπολογιςτϋσ. Προςιτό τιμό. 16

18 1.5 Πλεονεκτήματα-Μειονεκτήματα Α) Πλεονεκτήματα[2] χετύζονται με τα χαρακτηριςτικϊ των ηλεκτρονικών ςυςκευών. Προςφϋρουν δηλαδό υπηρεςύεσ όπωσ ο όχοσ, το βύντεο, το διαδραςτικό λεξικό κ.α. Εκματαλεύονται παρϊλληλα το Διαδύκτυο για online αναζότηςη ενημϋρωςη και επικοινωνύα. Οπότε μπορούν να ϋχουν διαρκό ενημϋρωςη για την επικαιρότητα. Προμηθεύονται πιο γρόγορα από τα ςυμβατικϊ. Δε χρειϊζεται να μεταβεύ ο αναγνώςτησ ςε κϊποιο βιβλιοπωλεύο ςτο οπούο ενδϋχεται να χρειαςτεύ να περιμϋνει ώςτε να εξυπηρετηθεύ. Προςφϋρουν περιςςότερη ϊνεςη. Μπορούν να διαβαςτούν οπουδόποτε και δεν χρειϊζονται κινόςεισ προςαρμογόσ όπωσ ςτο ϋντυπο βιβλύο. Ϊχουν χαμηλότερο κόςτοσ από τα ςυμβατικϊ. Εύναι εμφανόσ αυτό η διαφόρα καθώσ υπολογύζεται περύπου ςτα 4-5 ευρώ. Σο ηλεκτρονικό βιβλύο χρηςιμοποιεύ καλύτερα τισ κύριεσ λειτουργύεσ του τυπωμϋνου βιβλύου. Δηλαδό διευκολύνεται ο αναγνώςτησ ςε ενϋργειεσ όπωσ η πρόςβαςη, η ανϊγνωςη, η αναζότηςη, η αποθόκευςη. Εύναι εύκολα ςτην μετακύνηςη. Σο βϊροσ τουσ εύναι ςχεδόν μηδαμινό, και αυτό γύνεται ακόμη πιο κατανοητό όταν θϋλουμε να μεταφϋρουμε πολλϊ ϋντυπα βιβλύα μαζύ ενώ ςτα ηλεκτρονικϊ βιβλύα το μόνο που χρειϊζεται να μεταφϋρουμε εύναι η ςυςκευό ανϊγνωςησ. 17

19 Διαθϋτουν καλύτερη ανϊλυςη. Εύναι πιο ςυμβατϊ με την τεχνολογύα και την εξϋλιξό τησ και όπωσ εύπαμε και παραπϊνω διαθϋτουν τα χαρακτηριςτικϊ των ηλεκτρονικών ςυςκευών. Με την ηλεκτρονικό μορφό δεν υπϊρχει πια ςυςςώρευςη ϋντυπου υλικού ςε αναμονό ςτισ αποθόκεσ των εκδοτικών ούκων. Ϊτςι εξοικονομούμε περιςςότερο χώρο ςε αποθόκεσ αλλϊ και ςτα ςπύτια μασ. Ϊχει θετικϋσ περιβαντολλογικϋσ επιπτώςεισ αφού παύει η αλόγιςτη κατανϊλωςη χαρτιού, νερού και πρώτων υλών για την παραγωγό του. Σο βαςικό κομμϊτι που αποφεύγουμε εύναι καταςτροφό των δϋντρων και των δαςικών περιοχών για την παραγωγό χαρτιού. Σα ψηφιακϊ βιβλύα μπορούν εύκολϊ να γύνουν δημοφιλό ςτισ νεαρϋσ ηλικύεσ και ςτα παιδιϊ αφού εύναι καλού γνώςτεσ χρόςησ ηλεκτρονικών ςυςκευών. Πλϋον ςόμερα ςχεδόν ο κϊθε ϊνθρωποσ διαθϋτει από μύα ςυςκευό ανϊγνωςησ ό ϋνα κινητό νϋασ τεχνολογύασ. Οπότε με λύγη περιςςότερη διαφόμιςη και παρότρυνςη θα μπορούςαν τα ηλεκτρονικϊ βιβλύα να μπουν ςτην ζωό των ανθρώνπων και κυρύωσ των μικρών παιδιών. Σο e-book μπορεύ να ϋχει και μορφό ακουςτικού βιβλύου για ϊτομα με ειδικϋσ ανϊγκεσ. Ϊνα βαςικό πλεονϋκτημα εύναι και αυτό αν και εύναι ακόμη ςε αρχικό ςτϊδιο. Θα μπορούν τα ϊτομα με ειδικϋσ ανϊγκεσ απλϊ να ακούνε την αφόγηςη ενόσ βιβλύου ςε περύπτωςη που δεν μπορούν να δουν ό να διαβϊςουν. 18

20 Β) Μειονεκτήματα Μπορουν να καταγραφούν τα ενδιαφϋροντα και τα ςτοιχεύα του αναγνώςτη. Τπϊρχει ϋνασ μικρόσ βαθμόσ επικινδυνότητασ ώςτε να καταγραφούν τα προςωπικϊ ςτοιχεύα του χρόςτη αλλϊ και οι προςωπικού του λογαριαςμού. Δεν εύναι εύκολα ςτη χρόςη για τον καθϋνα καθώσ χρειϊζονται ειδικό ςυςκευό για την ανϊγνωςη. Μπορεύ ςτισ νεαρϋσ ηλικύεσ να εύναι εύκολό ό χρόςη των ηλεκτρονικών ςυςκευών δεν ιςχύει όμωσ το ύδιο και για τουσ μεγαλύτερουσ που δυςκολεύονται αρκϋτα να προςαρμοςτούν. Ϊχουν παρατηρηθεύ αρκετϋσ περιπτώςεισ ηλεκτρονικόσ λογοκριςύασ. Φαρακτηριςτικό εύναι ότι δώδεκα χώρεσ κατηγορούνται για λογοκριςύα και καταπϊτηςη των δικαιωμϊτων για ελεύθερη παροχό και πρόςβαςη ςτην πληροφόρηςη μϋςω διαδικτύου. Ιρϊν, υρύα, Κύνα, Βόρεια Κορϋα, αουδικό Αραβύα, Βιετνϊμ, Κούβα, Μπαχρϋιν, Βιρμανύα, Σουρκμενιςτϊν, Ουζμπεκιςτϊν και Λευκορωςύα. Οι ταχύτατεσ τεχνολογικϋσ αλλαγϋσ καθιςτούν ϋναν Η/Τ μη λειτουργικό μϋςα ςε μια πενταετύα. Λόγω τησ απύςτευτησ ταχύτητασ με την οπούα εξελύςςεται η τεχνολογύα καθώσ και των αυξημϋνων αναγκών και απαιτόςεων των χρηςτών, γύνεται απαραύτητη η αγόρα νϋων ςυςκευών ανϊγνωςησ με αποτϋλεςμα το οικονομικό κομμϊτι να δρα ςαν τροχοπϋδη για τουσ αναγνώςτεσ. Αντοχό τησ ςυςκευόσ ςτον χρόνο. Μπορεύ τα ηλεκτρονικϊ βιβλύα να μην αντιμετωπύζουν προβλόματα φθορϊσ όπωσ τα ϋντυπα, όμωσ αν ςκεφτούμε 19

21 ότι μασ πϋφτει από τα χϋρια ϋνα ηλεκτρονικό και ϋνα ϋντυπο βιβλύο θα διαπιςτώςουμε ϋνα ακομό μειονϋκτημα των ebooks. Σο κόςτοσ αγορϊσ και ςυντόρηςησ ενόσ ηλεκτρονικού υπολογιςτό. Μπορεύ οι τιμϋσ των βιβλύων να εύναι χαμηλότερεσ για τα ηλεκτρονικϊ ςε ςχϋςη με τα ςυμβατικϊ ωςτόςο θα πρϋπει να υπολογύζουμε και ςτην αγορϊ μιασ ςυςκευόσ ανϊγνωςησ καθώσ και ςτην ςυντόρηςη τησ. Οι ςυςκευϋσ αυτϋσ ςε αντύθεςη με τα βιβλύα χρειϊζονται μπαταρύα με μικρό διϊρκεια ζωόσ ό ϋχουν ανϊγκη κατανϊλωςησ ηλεκτρικόσ ενϋργειασ. Εύναι ϋνα μειονϋκτημα το οπούο φϋνεται να αντιμετωπύζεται με την πϊροδο του χρόνου διότι δημιουργούνται μπαταρύεσ με μεγαλύτερη διαρκεύα ζωόσ αλλϊ προςφϋρονται και ςυςκευϋσ με διπλϋσ μπαταρύεσ. 20

22 1.6 Χηφιακά δικαιώματα Εικόνα 1.2-Παραβίαςη δικαιωμάτων Σα ψηφιακϊ δικαιώματα(drm) όπωσ εφαρμόζονται ςε ϋνα ebook εύναι ϋνασ κωδικόσ ο οπούοσ πρϋπει να υπϊρχει προκειμϋνου ο ηλεκτρονικόσ αναγνώςτησ να μπορεύ να ανούξει ϋνα e-book.ο κωδικόσ μπορεύ να εύναι αποθηκευμϋνοσ ςτην ςυςκευό, ό μπορεύ να εύναι κλειδωμϋνοσ ςε κϊποιο server ώςτε να μπορεύ να χρηςιμοποιηθεύ από πολλαπλϋσ ςυςκευϋσ. Περιοριςμού όπωσ ςε πόςεσ ςυςκευϋσ μπορούμε να μεταφϋρουμε ϋνα e-book ό εϊν μασ δύνετε το δικαύωμα τησ εκτύπωςόσ του ορύζονται αποκλειςτικϊ από τον εκδότη του.[3] Σο DRM χρηςιμοποιεύται για να προςτατϋψει το ςυγγραφϋα και τον εκδότη ενόσ βιβλύου από την πειρατεύα και ϊλλεσ παρϊνομεσ δραςτηριότητεσ. Μερικού αντύπαλοι των DRM, υποςτηρύζουν ότι το μϋτρο αυτό ξεπερνϊει τισ παρϊνομεσ δραςτηριότητεσ και περιορύζει αντικεύμενα τα οπούα εύναι νόμιμα. Κϊποια πρότυπα e-book δεν χρηςιμοποιούν DRM και ακόμα και αν το πρότυπο το υποςτηρύζει οριςμϋνα αυτού του πρότυπου δεν ελϋγχονται από το DRM. Επιπλϋον το DRM χρηςιμοποιεύται ςυχνϊ από τισ βιβλιοθόκεσ που δανεύζουν e-books και με αυτό τον τρόπο εξαςφαλύζουν ότι το βιβλύο θα μπορεύ να ανοιχτεύ και να διαβαςτεύ μόνο από το ϊτομο που το δανεύςτηκε ό τουλϊχιςτον μόνο από τον ηλεκτρονικό αναγνώςτη του δανειςτό. Η Βιβλιοθόκη ελϋγχει τον αριθμό τησ ϊδειασ που αγορϊςτηκε το βιβλύο και όταν τελειώςει η χρονικό περύοδοσ ενοικύαςησ ςταματϊει την ϊδεια όπωσ ϋνα κανονικό βιβλύο. Περιοριςμού όπωσ ςε πόςεσ ςυςκευϋσ μπορούμε να μεταφϋρουμε ϋνα e-book ό 21

23 εϊν μασ δύνεται το δικαύωμα τησ εκτύπωςόσ του ορύζονται αποκλειςτικϊ από τον εκδότη του Creative Commons (Δημιουργικά Κοινά) Εικόνα 1.3-Σο logo τησ Creative Commons Η Creative Commons εύναι μια μη κερδοςκοπικό οργϊνωςη αφιερωμϋνη ςτην επϋκταςη του εύρουσ των πνευματικών ϋργων που εύναι διαθϋςιμα για να βαςιςτούν ςε αυτϊ και ϊλλα ϋργα και να μοιραςτούν νόμιμα, Η οργϊνωςη ϋχει εκδώςει διϊφορεσ ϊδειεσ πνευματικών δικαιωμϊτων γνωςτϋσ ωσ άδειεσ Creative Commons. Αυτϋσ οι ϊδειεσ επιτρϋπουν ςτουσ δημιουργούσ να δηλώςουν εύκολα ποια δικαιώματα διατηρούν, και ποια δικαιώματα παραμερύζουν προσ όφελοσ ϊλλων δημιουργών. Η ιδϋα πύςω από το Creative Commons εύναι ότι κϊποιοι ϊνθρωποι μπορεύ να μη θϋλουν να εξαςκόςουν όλα τα δικαιώματα πνευματικόσ ιδιοκτηςύασ που τουσ επιφυλϊςςει ο νόμοσ. Πιςτεύουμε πωσ υπϊρχει μεγϊλη ζότηςη για ϋναν εύκολο αλλϊ και αξιόπιςτο τρόπο να εκφραςτεύ η διακόρυξη «Με επιφύλαξη κϊποιων δικαιωμϊτων» (Some rights reserved) ό ακόμα και η διακόρυξη «Φωρύσ επιφύλαξη κανενόσ δικαιώματοσ» (No rights reserved). [4] Πολλού ϊνθρωποι ϋχουν καταλόξει από καιρό ςτο ςυμπϋραςμα ότι η επιδύωξη ολοκληρωτικόσ προςταςύασ για τα δικαιώματα πνευματικόσ ιδιοκτηςύασ εμποδύζει τη διϊδοςη του ϋργου τουσ ςτο ευρύτερο δυνατό κοινό και δεν τουσ βοηθϊ να αποκτόςουν την αναγνώριςη που επιθυμούν. Πολλού επιχειρηματύεσ και καλλιτϋχνεσ ϋχουν καταλόξει ότι προτιμούν να βαςύζονται ςε καινοτόμα επιχειρηματικϊ μοντϋλα αντύ τησ ολοκληρωμϋνησ προςταςύασ των δικαιωμϊτων πνευματικόσ ιδιοκτηςύασ προκειμϋνου να εξαςφαλύςουν καρπούσ από την «επϋνδυςη» τουσ ςε δημιουργικότητα. Ωλλοι πϊλι αιςθϊνονται ικανοπούηςη ςυνειςφϋροντασ και ςυμμετϋχοντασ ςε μια δημιουργικό κοινότητα διανόηςησ (intellectual commons). Ανεξϊρτητα από το λόγο, εύναι φανερό ότι πολλού 22

24 πολύτεσ του Διαδικτύου θϋλουν να μοιρϊζονται γενναιόδωρα με ϊλλουσ το ϋργο τουσ, καθώσ και τη δυνατότητα ϊλλοι να επαναχρηςιμοποιούν, να τροποποιούν και να διακινούν το ύδιο αυτό ϋργο. Σο Creative Commons ςτοχεύει να βοηθόςει τουσ ανθρώπουσ να εκφρϊςουν αυτό ακριβώσ την προτύμηςη τουσ να μοιρϊζονται, προςφϋροντασ ςτον κόςμο ϋνα ςύνολο από ϊδειεσ χρόςησ. Φρηςιμοποιούμενεσ άδειεσ και χαρακτηριςτικά τουσ την απόφαςη για την επιλογό τησ κατϊλληλησ ϊδειασ χρόςησ λαμβϊνονται υπόψη τρύα βαςικϊ ερωτόματα:[5] Απαιτεύται η αναφορϊ του δημιουργού; Επιτρϋπεται η εμπορικό χρόςη; Επιτρϋπεται η τροποπούηςη του ϋργου; Εϊν ναι, ο χρόςτησ θα πρϋπει να χρηςιμοποιόςει την ϊδεια χρόςησ ό μπορεύ να επιλϋξει ϊλλη; Σα ερωτόματα αυτϊ αντιςτοιχούν ςτην υιοθϋτηςη ό όχι, τεςςϊρων βαςικών όρων ςτην επιλεγμϋνη ϊδεια: Εικονύδιο υντόμευςη όροσ Οριςμόσ by Attribution(Αναφορϊ) Απαιτεύται αναφορϊ του δημιουργού ό του χορηγού τησ ϊδειασ nc nd sa Noncommercial (Μη εμπορικό χρόςη) No Derivative Works(Όχι παρϊγωγα ϋργα) Share Alike(Παρόμοια Διανομό) Δε μπορεύ να χρηςιμοποιηθεύ το ϋργο για εμπορικούσ ςκοπούσ Δεν επιτρϋπει για το ϋργο να αλλοιωθεύ να τροποποιηθεύ ό να δημιουργηθεύ κϊτι καινούριο βαςιςμϋνο ςτο ϋργο Αν το ϋργο τροποποιηθεύ αυτό που θα προκύψει θα μπορεύ να διανεμηθεύ μόνο με την ύδια ό παρόμοια ϊδεια. 23

25 Η μύξη αυτών των όρων παρϊγει δεκαϋξι πιθανούσ ςυνδυαςμούσ, εκ των οπούων ϋνδεκα εύναι ϋγκυρεσ ϊδειεσ Creative Commons. Από τουσ πϋντε ϊκυρουσ ςυνδυαςμούσ, τϋςςερισ περιλαμβϊνουν ταυτόχρονα τουσ όρουσ «nd» και «sa», οι οπούοι εύναι αμοιβαύα αςύμβατοι και o ϋνασ δεν περιλαμβϊνει κανϋνα από τουσ όρουσ. Οι πϋντε από τισ ϋνδεκα ϋγκυρεσ ϊδειεσ που ςτερούνται το ςτοιχεύο αναφορϊσ («by») ϋχουν καταργηθεύ ςταδιακϊ επειδό 98% των χορηγών ϊδειασ ζότηςε την αναφορϊ, αλλϊ εύναι ακόμα διαθϋςιμεσ για εξϋταςη ςτον ιςτότοπο των Creative Commons. Εφαρμογή άδειασ Creative Commons Για ϋργα που βρύςκονται διαδύκτυο (online ϋργα), επιλϋγουμε μύα από τισ ϊδειεσ Creative Commons, η οπούα ταιριϊζει περιςςότερο ςτισ ανϊγκεσ και τισ προτιμόςεισ ςασ. Όταν επιλϋξουμε την ϊδεια που μασ ταιριϊζει κι εφόςον ςκοπεύουμε να την εφαρμόςουμε ςε online ϋργο, ακλουθούμε πιςτϊ τισ οδηγύεσ, προκειμϋνου να ςυμπεριλϊβουμε τον αντύςτοιχο κώδικα html ςτη δουλειϊ μασ. Ο κώδικασ αυτόσ θα δημιουργόςει αυτομϊτωσ εύτε το κουμπύ «SOME RIGHTS RESERVED» και μια δόλωςη με την οπούα θα δηλώνουμε ότι το ϋργο μασ ακολουθεύται από μύα ϊδεια Creative Commons εύτε το κουμπύ «NO RIGHTS RESERVED» εϊν κι εφόςον επιλϋξουμε να παραχωρόςουμε το ϋργο μασ ελεύθερο ςτο κοινό, χωρύσ δηλαδό κανϋναν περιοριςμό. Σο κουμπύ εύναι ςχεδιαςμϋνο να λειτουργεύ ωσ προειδοπούηςη προσ όςουσ ϋρθουν ςε επαφό με το ϋργο, ότι το ϋργο μασ εύναι υπό την κατϊ περύπτωςη εφαρμοζόμενη ϊδεια Creative Commons. Ο κώδικασ html θα ςυμπεριλαμβϊνει τα απαραύτητα μετα-δεδομϋνα (metadata), προκειμϋνου ο εκϊςτοτε χρόςτησ να μπορεύ να το εντοπύςει μϋςω των αντύςτοιχων διαδικτυακών εφαρμογών που εντοπύζουν ϋργα υπό ϊδειεσ Creative Commons. Λειτουργία άδειασ Creative Commons Οη άδεηεο Creative Commons βαζίδνληαη ζην ζεζκηθό πιαίζην γηα ηελ πξνζηαζία ηεο πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο (copyright ζην αγγινζαμωληθό δίθαην). Ωο εθ ηνύηνπ εθαξκόδνληαη ζε όια ηα έξγα ηα νπνία πξνζηαηεύνληαη από ην λόκν πεξί πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο. Ωο ηέηνηα έξγα λννύληαη γηα παξάδεηγκα ηα βηβιία, νη ηζηνζειίδεο (sites), ηα blogs, θωηνγξαθίεο, θηλεκαηνγξαθηθά έξγα, βηληενηαηλίεο, κνπζηθά έξγα θαη πάζεο θύζεωο νπηηθναθνπζηηθά έξγα. 24

26 Οη άδεηεο Creative Commons ζαο δίλνπλ ηελ επρέξεηα λα ππνδεηθλύεηε ηνλ ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άιινη κπνξνύλ λα θάλνπλ ρξήζε ηωλ εμνπζηώλ ζαο, πνπ αλαθύπηνπλ από ην δηθαίωκα πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο, όπωο ηελ εμνπζία εγγξαθήο θαη αλαπαξαγωγήο, ηελ εμνπζία δεκηνπξγίαο παξάγωγωλ έξγωλ ή ρξήζεο κεξώλ ηωλ έξγωλ ζαο, ηελ εμνπζία δηαλνκήο θαη/ή ηελ εμνπζία νηθνλνκηθήο εθκεηάιιεπζεο απηώλ. Δε ζαο δίλνπλ ην δηθαίωκα λα απαγνξεύεηε νηηδήπνηε ππόθεηηαη ζηνπο λόκηκνπο πεξηνξηζκνύο ηνπ δηθαηώκαηόο ζαο πεξηιακβάλνληαο θπξίωο ηνπο θαηά ην Νόκν πεξί πξνζηαζίαο ηεο πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο πεξηνξηζκνύο ηνπ πεξηνπζηαθνύ δηθαηώκαηνο θαη ην εζηθό δηθαίωκα ηεο πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο νύηε ζαο δίλνπλ ην δηθαίωκα λα ειέγρεηε νηηδήπνηε δελ απνηειεί αληηθείκελν πξνζηαζίαο ηνπ λόκνπ πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο όπωο γεγνλόηα θαη ηδέεο. Οη άδεηεο Creative Commons επηζπλάπηνληαη ζην έξγν θαη εμνπζηνδνηνύλ νπνηνλδήπνηε έξρεηαη ζε επαθή κε ην έξγν λα ην ρξεζηκνπνηήζεη ζύκθωλα κε ηνπο όξνπο ηεο άδεηαο Κάζε άδεηα Creative Commons απαξηίδεηαη από ηξία κέξε ην Commons Deed, ην εηζαγωγηθό κέξνο, ην Legal Code, ην λνκηθό κέξνο, ηα meta-data, ην ηερλνινγηθό κέξνο. Δελ απαηηείηαη έγγξαθνο ηύπνο πξνθεηκέλνπ λα πάξεηε κία άδεηα Creative Commons. Απιά επηιέμηε ηελ άδεηα πνπ επηζπκείηε από ηε ζειίδα καο «Επέιεμε Άδεηα» Έλα ζεκαληηθό ζηνηρείν πνπ πξέπεη λα θαηαλνήζεηε γηα ηηο άδεηεο Creative Commons είλαη ην γεγνλόο όηη δελ είλαη απνθιεηζηηθέο. Απηό πξαθηηθά ζεκαίλεη όηη κπνξείηε λα παξαρωξήζεηε ηελ εμνπζία ζην θνηλό λα ρξεζηκνπνηεί ην έξγν ζαο ζύκθωλα κε ηνπο όξνπο θάπνηαο άδεηαο Creative Commons θαη ζηε ζπλέρεηα λα πξνβείηε ζε κία μερωξηζηή, κε απνθιεηζηηθή ζύκβαζε εθκεηάιιεπζεο κε θάπνηνλ κε ζθνπό π.ρ. ηελ νηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε ηνπ έξγνπ. Οι ϊδειεσ Creative Commons δεν ανακαλούνται. Αυτό ςημαύνει ότι δε μπορεύτε να απαγορεύςετε ςε κϊποιον που πόρε το ϋργο ςασ με ϊδεια Creative Commons να το χρηςιμοποιεύ ςύμφωνα με τουσ όρουσ τησ ϊδειασ. Μπορεύτε να ςταματόςετε τη διανομό του ϋργου ςασ ςτο κοινό με ϊδεια Creative Commons οποτεδόποτε θελόςετε. 25

27 1.7 τατιςτικά ςτοιχεία Εδώ θα αναφϋρουμε κϊποια ενδιαφϋροντα ςταςτιςτικϊ που κυκλοφορούν για τα ηλεκτρονικϊ βιβλύα:[6] Τπϊρχουν δημόςιεσ ηλεκτρονικϋσ βιβλιοθόκεσ ςτισ ΗΠΑ. Σο 29% των ενηλύκων ςτην Αμερικό διαθϋτει όδη μια ςυςκευό ηλεκτρονικόσ ανϊγνωςησ Σο 43% των Αμερικανών ηλικύασ 16 ετών και ϊνω διϊβαςαν τουλϊχιςτον ϋνα ηλεκτρονικό βιβλύο το Οι πωλόςεισ ηλεκτρονικών βιβλύων αυξόθηκαν αιςθητϊ κυρύωσ την περύοδο 2010 με Οι κϊτοχοι ηλεκτρονικών αναγνωςτών (μόνο αναγνωςτών, χωρύσ να υπολογύζονται τα tablets) διπλαςιϊςτηκαν ςε ϋνα μόνα, από 10% τον Δεκϋμβριο του 2011, ςε 19% τον Ιανουϊριο του Οι πωλόςεισ όλων των ψηφιακών μορφών βιβλύου, που περιλαμβϊνουν e-books, ηχητικϊ βιβλύα (audio books) και 26

28 διαδικτυακϋσ ςυνδρομϋσ, αυξόθηκαν κατϊ 54% και αποτιμόθηκαν ςε 298,8 εκατομμύρια ευρώ. Οι πωλόςεισ φυςικών βιβλύων μειώθηκαν κατϊ 5% αλλϊ διατόρηςαν την μερύδα του λϋοντοσ από πλευρϊσ εςόδων, αποφϋροντασ 3,69 διςεκατομμύρια ευρώ. Ϊρευνα του Schools.com αποκϊλυψε πωσ το ηλεκτρονικό διϊβαςμα γνωρύζει ϊνθηςη αφού οι χρόςτεσ θεωρούν την ανϊγνωςη βιβλύων ςε ηλεκτρονικϋσ ςυςκευϋσ πιο βολικό ακόμα και ςτο κρεβϊτι! το παρακϊτω ςχόμα βλϋπουμε την ςταδιακό αύξηςη των πωλόςεων ebook μϋχρι και το 2011 ςτο Amazon.com Εικόνα 1.4-Πωλήςεισ e-books ςτο Amazon.com τη ςυνϋχεια θα δούμε οριςμϋνα ςταςιςτικϊ ςχετικϊ με τισ τιμϋσ των ηλεκτρονικών βιβλύων: 27

29 H τιμό των e-books εύναι περύπου 30%-40% χαμηλότερη ςε ςχϋςη με την τιμό των ϋντυπων βιβλύων. H μϋςη τιμό των e-books ςε όλο τον κόςμο εύναι 10 ευρώ (χωρύσ ΥΠΑ). Προβλϋπεται ακόμη μεγαύτερη πτώςη των τιμών ςτα ηλεκτρονικϊ βιβλύα. Ο ΥΠΑ των ηλεκτρονικών βιβλύων εύναι 23% ενώ των ϋντυπων εύναι 6,5%. Οπότε οι τιμϋσ προ φόρου των ηλεκτρονικών εύναι αιςθητϊ φθηνότερεσ από εκεύνεσ των ϋντυπων. Τπϊρχει πανευρωπαώκό αύτημα για εξύςωςη του ΥΠΑ ανϊμεςα ςε όλεσ τισ μορφϋσ του βιβλύου. 28

30 1.8 Πωλήςεισ Εδώ καταγρϊφονται τα πιο διαδεδομϋνα ηλεκτρονικϊ βιβλύα καθώσ και η μϋςη τιμό πωλόςεώσ τουσ:[7] Top 5 πωλόςεισ e-books ςτην Ελλϊδα Ο Υϊροσ ςτην ϊκρη τησ Λύμνησ - Ερρύκοσ Καλύβασ 10 Πρωινό πτόςη ςτην ϊβυςςο τησ Εκϊτησ - Ερρύκοσ Καλύβασ 9 Πενόντα Αποχρώςεισ Σου Γκρι - Ε. Λ. Σζϋιμσ 13 Dinners Made Easy - Stonyfield Farm 11 The Adventures of Sherlock Holmes - Sir Arthur Conan Doyle 12 29

31 Top e-books Παγκοςμύωσ The Fifty Shades (Trilogy) by E. L. James price: 9,99 $ The Hunger Games (Trilogy) by Suzanne Collins price: 6,00 $ Gone Girl by Gillian Flynn price: 12,99 $ Bared to You by Sylvia Day price: 9,99 $ Defending Jacob by William Landay price: 13,99 $ A Dance with Dragons by George R.R. Martin price: 14,99 $ A Game of Thrones by George R. R. Martin price: 8,99 $ Reflected in You by Sylvia Day price: 9,99 $ 30

32 Best of Νο1 ςε πωλόςεισ παγκοςμύωσ εύναι το βιβλύο «Πενόντα αποχρώςεισ του γκρι» τησ Ε. Λ. Σζϋιμσ. Αξύζει να ςημειωθεύ ότι ο αριθμόσ πώληςησ τησ ψηφιακόσ ϋκδοςησ του όταν διπλϊςιοσ τησ ϋντυπησ μορφόσ του. Εικόνα 1.5-Πενήντα αποχρώςεισ του γκρι 31

33 1.9 Ηλεκτρονικά βιβλία και Ελλάδα την χώρα μασ το ηλεκτρονικό βιβλύο δεν ϋχει ακόμη αναπτυχθεύ ςυςτηματικϊ και δεν ϋχει διαδοθεύ ευρϋωσ ςε αντύθεςη με το εξωτερικό όπου υπϊρχουν δανειςτικϋσ ηλεκτρονικϋσ βιβλιοθόκεσ και ςυχνϊ οι ύδιοι οι ςυγγραφεύσ διαθϋτουν δωρεϊν την ηλεκτρονικό μορφό των βιβλύων τουσ. Ψςτόςο υπϊρχουν διαθϋςιμα αρκετϊ ηλεκτονικϊ βιβλύϊ και βιβλιοθόκεσ, και γύνεται προςπϊθεια από όλουσ τουσ εκδοτικούσ ούκουσ για την εξϊπλωςό τουσ. Εκτιμϊται ότι όςο περνϊει ο καιρόσ τόςο θα μεγαλώνει και το ενδιαφϋρον για τα ebook.[8] Ενδεικτικό όλων αυτών εύναι η ϋρευνα που πραγματοποιόθηκε το 2011 ςε φοιτητϋσ οι οπούοι όταν γραμμϋνοι ςτο νϋο ςύςτημα διανομόσ πανεπιςτημιακών ςυγγραμμϊτων "Εύδοξοσ" με τη διαδικαςύα τησ ςυνϋντευξησ. Αποτελϋςματα: -Σο 69,48% των φοιτητών ϋχει δει και γνωρύζει τι εύναι αλλϊ δεν ϋχει χρηςιμοποιόςει ποτϋ ηλεκτρονικό αναγνώςτη - ebook reader. -Μόλισ το 0,71% των φοιτητών χρηςιμοποιεύ όδη ηλεκτρονικό αναγνώςτη. -Σο 17,74% δεν γνωρύζει τι εύναι ο ηλεκτρονικόσ αναγνώςτησ. -Σο 81,51% των φοιτητών δεύχνει προτύμηςη ςτο ϋντυπο βιβλύο ϋναντι του ηλεκτρονικού. -Σο 62,46% των φοιτητών ςυμφωνεύ με την ϊποψη ότι μϋςα ςτην επόμενη τριετύα όλα τα βιβλύα των ςπουδών θα εύναι ηλεκτρονικϊ. Σο 23,92% διαφωνεύ με την ςυγκεκριμϋνη ϊποψη. 32

34 -Σο ςημαντικότερο πλεονϋκτημα χρόςησ του ηλεκτρονικού βιβλύου για το 47,17% των φοιτητών εύναι η ϊμεςη πρόςβαςη ςτα βιβλύα και ακολουθεύ η εύκολη αναζότηςη ςτα βιβλύα (32,03%) και η φορητότητα (29,95%) -Σο 11,37% θεωρεύ βαςικό πλεονϋκτημα την φιλικό τεχνολογύα για το περιβϊλλον. -Σο 6,04% των φοιτητών αναφϋρουν ότι δεν βρύςκουν κανϋνα μειονϋκτημα ςτην χρόςη του ηλεκτρονικού βιβλύου. -Σο 65,90% των φοιτητών αναφϋρει ότι ϋνα από τα ςημαντικότερα μειονεκτόματα χρόςησ του ηλεκτρονικού βιβλύου εύναι ότι εύναι κουραςτικό ςτην ανϊγνωςη. -ημαντικό μειονϋκτημα εύναι η δυςκολύα ςτην περιόγηςη, ςύμφωνα με το 11,79%. -Σο 2,26% των φοιτητών αναφϋρει ότι ο περιοριςμϋνοσ αριθμόσ διαθϋςιμων βιβλύων εύναι ϋνα ςημαντικό μειονϋκτημα τησ χρόςησ του ηλεκτρονικού βιβλύου. -10,99% αναφϋρουν ςαν μειονϋκτημα το ότι δεν μπορούν να κρατόςουν ςημειώςεισ. -Ακόμη, ςημαντικό μϋροσ των φοιτητών, που αγγύζει το 10,94%, θεωρεύ ότι με τον τρόπο αυτό θα χαθεύ η επαφό αλλϊ και η αξύα του βιβλύου. 33

35 -Σο 7,17% των φοιτητών αναφϋρει ςαν μειονϋκτημα χρόςησ του ηλεκτρονικού βιβλύου το ότι θα πρϋπει να ϋχουν υποχρεωτικϊ ηλεκτρονικό υπολογιςτό, ιντερνϋτ αλλϊ και να εύναι εξοικειωμϋνοι με την χρόςη αυτών. -Σϋλοσ το 11,04% των φοιτητών εμφανύζονται αρνητικού ωσ προσ το ηλεκτρονικό βιβλύο καθώσ αναφϋρουν ότι δεν βρύςκουν κανϋνα πλεονϋκτημα ςτην χρόςη του. τόχοσ όλων θα πρϋπει να εύναι η ςωςτό και δημιουργικό χρόςη του ηλεκτρονικού βιβλύου και η ςυνύπαρξό του με το παραδοςιακό βιβλύο και όχι ϋνασ "πόλεμοσ" ενϊντια ςτο ϋντυπο βιβλύο. ε τελευταύα ανϊλυςη ςημαςύα δεν ϋχει αν θα διαβϊζουμε ςε τυπωμϋνο χαρτύ ό οθόνη, αλλϊ το τι διαβϊζουμε και γιατύ. Αυτόσ θα πρϋπει να εύναι ο ενημερωτικόσ ρόλοσ των ελληνικών ηλεκτρονικών βιβλιοθηκών. Οι πιο διαδεδομϋνεσ εύναι οι παρακϊτω: Ηλεκτρονικόσ Αναγνώςτησ - Cosmobooks - Readpoint

36 1.10 Ηλεκτρονική εφημερίδα Οι ηλεκτρονικϋσ εφημερύδεσ και τα περιοδικϊ μπορούμε να πούμε ότι ϋχουν διαδοθεύ περιςςότερο ςυγκριτικϊ με τα βιβλύα διότι ςχεδόν η κϊθε εφημερύδα ό το κϊθε περιοδικό διαθϋτει το δικό του site. Επιπλϋον με αυτόν τον τρόπο η ενημϋρωςη αποκτϊ ϋνα πιο ενδιαφϋρον και ελκύςτικό πρόςωπο. Σο κϊθε ϊρθρο μπορεύ να δημοςιεύται ςυνοδευόμενο με ποιοτικό εικόνα, με όχο αλλϊ και με βύντεο, τα οπούα δεν μπορεύ να προςφϋρει μια απλό εφημερύδα. Ϊνα ακόμη τερϊςτιο πλεονϋκτημα εύναι η ταχύτητα τησ εύδηςησ. Για οποιοδόποτε γεγονόσ ςυμβεύ και εύναι παρών ϋνα δημοςιογρϊφοσ μπορεύ αμϋςωσ να τραβόξει μια φωτογραφύα ό ϋνα βύντεο και να τα ανεβϊςει ςτο site τησ εφημερύδασ. την Ελλϊδα προςφϋρεται μεγϊλη ϋκπτωςη ςε ςυςκευϋσ ηλεκτρονικόσ ανϊγνωςησ για όςουσ γύνονται ςυνδρομητϋσ ςτισ εφημερύδεσ. Οριςμϋνεσ εφημερύδεσ που διατύθενται και ηλεκτρονικϊ εύναι Σο Βόμα, Σα Νϋα, η Καθημερινό κα.[9] Εικόνα 1.6-Ηλεκτρονικη ςελίδα τησ εφημερίδασ ΣΟ ΒΗΜΑ 35

37 το εξωτερικό, όπωσ ςυμβαύνει με τα ηλεκτρονικϊ βιβλύα ϋτςι και με τισ ηλεκτρονικϋσ εφημερύδεσ, εύναι και αυτϋσ πιο διαδεδομϋνεσ από ότι ςτην πατρύδα μασ. Φαρακτηριςτικό εύναι ότι γνωςτό εφημερύδα ςτο εξωτερικό ϋκανε δώρο ςε όλουσ τουσ δημοςιογρϊφουσ τησ από μια ςυςκευό ηλεκτρονικόσ ανϊγνωςησ. Εικόνα 1.7-υςκευή ηλεκτρονικήσ ανάγνωςησ Οι δύο μεγαλύτερεσ εφημερύδεσ ςτην Υιλαδϋλφεια (Inquirer και Philadelphia Daily News) ανακούνωςαν ότι θα δύνουν μαζύ με τα φύλλα τουσ, ηλεκτρονικϋσ ταμπλϋτεσ με λογιςμικό Android με πολύ μεγϊλη ϋκπτωςη. Σϋλοσ το 23% των Αμερικανών εύναι πρόθυμοι να καταβϊλουν 5 δολϊρια το μόνα για να διαβϊζουν την τοπικό τουσ εφημερύδα ενώ το 46% των Αμερικανών δόλωςαν ότι διαβϊζουν ειδόςεισ ςτο Διαδύκτυο τρεισ φορϋσ την εβδομϊδα[10] ε μια ϋρευνα τιμών που κϊναμε μϋςα από τα site των εφημεριδών αλλϊ και από το καινούριο ηλεκτρονικό περύπτερο παρουςιϊζουμε ενδεικτικϊ οριςμϋνεσ τιμϋσ. Ψςτόςο οι περιςςότερεσ εφημερύδεσ ϋχουν ειδικϋσ προςφορϋσ για τα μϋλη οι οπούεσ εύναι τρύμηνεσ ό ενόσ ϋτουσ και παρϋχουν εύτε κϊποια ςυςκευό ανϊγνωςησ εύτε δωρεϊν πρόςβαςη ςτο Ιντερνετ εύτε ϊλλα δώρα. 36

38 ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΨΣΟ ΘΕΜΑ 0,80 Ϊθνοσ Σησ Κυριακόσ 1,20 Ημερηςύα 0,80 SPORTDAY 0.70 Metrosport Σρύμηνη υνδρομό 65,70 ΕΞΨΣΕΡΙΚΟ Εικόνα 1.8-Οι πρώτεσ ςε πωλήςεισ εφημερίδεσ παγκοςμίωσ 37

39 1.11 Κύκλοσ ζωήσ βιβλίου το παρελθόν υπόρχαν αρκετού περιοριςμού για την πρόςβαςη ςτην πληροφορύα και μόνο όςοι γνώριζαν γραφό, ανϊγνωςη ό όςοι εύχαν την οικονομικό δυνατότητα μπορούςαν να ϋχουν πρόςβαςη ςε ϋνα χειρόγραφο κεύμενο. Ψςτόςο τα πρϊγματα ϊλλαξαν με την εφεύρεςη τησ τυπογραφύασ, τησ ελεύθερησ χρόςησ του διαδικτύου και των ϋντυπων και ηλεκτρονικών βιβλιοθηκών. Η μετϊβαςη από την ϋντυπη ςτην ηλεκτρονικό ςτη μορφό του βιβλύου επϋφερε ςημαντικϋσ αλλαγϋσ. Όλο και περιςςότεροι φορεύσ (εκδότεσ, βιβλιοθόκεσ, δημόςιοι οργανιςμού κτλ.) προχωρούν ςτην υιοθϋτηςη των ηλεκτρονικών εκδόςεων και των εργαλεύων που τισ επιτρϋπουν. Ο βαθμόσ διεύςδυςησ των νϋων τεχνολογιών αλλϊ και ο τρόποσ χρόςησ των εργαλεύων θα προςδιορύςουν την μετϊβαςη ςτην εποχό του ηλεκτρονικού εντύπου. Εικόνα 1.9-τάδια εκδοτικήσ αλυςίδασ έντυπου βιβλίου 38

40 Εικόνα 1.10-τάδια εκδοτικήσ αλυςίδασ ηλεκτρονικού βιβλίου Νόμοσ του Moore Σο 1965 ο ςυνιδρυτόσ τησ εταιρεύασ καταςκευόσ μικροεπεξεργαςτών Intel, ο Γκόρντον Μουρ (Gordon Moore), προϋβλεψε ότι ο αριθμόσ των τρανζύςτορ ςε ϋνα μικροεπεξεργαςτό θα διπλαςιϊζεται κϊθε 18 μόνεσ. Η πρόβλεψη αυτό επαληθεύθηκε από την πραγματικότητα: o αριθμόσ των τρανζύςτορ ςτουσ μικροεπεξεργαςτϋσ πρϊγματι διπλαςιϊζεται μϋςα ςε χρονικό διϊςτημα περύπου δεκαοκτώ μηνών.[11] 39

41 Εικόνα 1.11-Εξέλιξη υπολογιςτή από το 2000 ωσ το 2010 Ο νόμοσ αυτόσ επεκτεύνεται ςτη χρόςη των υπολογιςτών,tablets,smartphones και κατ επϋκταςη των ηλεκτρονικών βιβλύων. Περιγρϊφει μια μακροπρόθεςμη τϊςη ςτην ιςτορύα των υπολογιςτών, κατϊ την οπούα ο αριθμόσ των τρανζύςτορ μπορεύ να τοποθετηθεύ χωρύσ υπερβολικό κόςτοσ ςε ϋνα ολοκληρωμϋνο κύκλωμα. Πρϊγματι, κϊθε 18 περύπου μόνεσ η ιςχύσ των παραγόμενων υπολογιςτών διπλαςιϊζεται. Ϊτςι, γύνεται αντιληπτό γιατύ ϋνασ υπολογιςτόσ που αγορϊζεται ςόμερα εύναι (περύπου) δύο φορϋσ ταχύτεροσ από ϋναν υπολογιςτό τησ ύδιασ «κατηγορύασ» που αγορϊςτηκε πριν ενϊμιςη χρόνο. Ο νόμοσ αυτόσ περιγρϊφει με απόλυτη ακρύβεια την ϋκρηξη ςτην υπολογιςτικό ιςχύ. Ψςτόςο πολλού υποςτηρύζουν ότι ο νόμοσ αυτόσ ϋχει φτϊςει ςτο τϋλοσ του. Κανεύσ δε μπορεύ να εγγυηθεύ ότι τα τςιπ των υπολογιςτών θα γύνονται όλο και πιο μικρϊ ςε μϋγεθοσ και όλο και πιο ιςχυρϊ ςε ιςχύ χρόνο με το χρόνο. Υαύνεται ότι πληςιϊζουμε ςτα όρια των δυνατοτότων τουσ. Η πιο ιςχυρό υπολογιςτικό μηχανό του κόςμου ϊλλωςτε εύναι ο ανθρώπινοσ εγκϋφαλοσ. Η πρόκληςη να βρεθεύ η υπολογιςτικό εκεύνη δύναμη, που θα μπορεύ να λειτουργεύ όπωσ ο ανθρώπινοσ εγκϋφαλοσ (παρϊλληλοι υπολογιςμού), θα αποτελϋςει και τη «ςωτηρύα» ςτον τομϋα αυτό από το «θϊνατο» που προβλϋπει ϋνασ από τουσ πιο ςημαντικούσ νόμουσ ςτη ςύγχρονη ιςτορύα. 40

42 1.12 Ωρθρο από Ελευθεροτυπία το παρακϊτω ϊρθρο που διαβϊςαμε ςτην Ελευθεροτυπύα αποτυπώνονται οι απόψεισ 7 εκδοτών που απϊντηςαν ςτισ ερωτόςεισ ενόσ δημοςιογρϊφου για το ηλεκτρονικό βιβλύο ςτην Ελλϊδα και τα δικϊ τουσ ςχϋδια. Παρόλο που ο ρυθμόσ και ο τρόποσ τησ ψηφιοπούηςησ διαφϋρει από εκδότη ςε εκδότη, όλοι φαύνεται να ςυμφωνούν ότι το ηλεκτρονικό βιβλύο ςτην Ελλϊδα βρύςκεται ςτην αρχό τησ αρχόσ. Κοινό εύναι και η διαπύςτωςη πωσ ο αριθμόσ των ςυςκευών ανϊγνωςησ εύναι ιδιαύτερα περιοριςμϋνοσ. Αντύςτοιχα, οι αρκετϊ διαφορετικϋσ απαντόςεισ που δύνονται ςτο ερώτημα ποιοι τελικϊ διαβϊζουν ηλεκτρονικϊ βιβλύα μϊλλον δεύχνει πωσ εύναι νωρύσ να μιλόςουμε για ςυγκεκριμϋνο προφύλ του αναγνώςτη e-book ςτην Ελλϊδα.[12] Οι ερωτόςεισ: Πότε ξεκύνηςε η εμπλοκό ςασ με τα ηλεκτρονικϊ βιβλύα; Πώσ γύνεται η επιλογό των τύτλων που θα κυκλοφορόςουν ςε e-book; Κυκλοφοριακϊ ποια εύναι τα αποτελϋςματα; Ποιεσ όταν οι αντιδρϊςεισ των αναγνωςτών τησ παλαιϊσ και τησ καινούργιασ γενιϊσ; Πώσ προοιωνύζεται το μϋλλον αυτόσ τησ νϋασ αναγνωςτικόσ εποχόσ; Οι απαντόςεισ: 41

43 «Δυςκολύα ςτη μετατροπό» Αργύρησ Καςτανιώτησ («Καςτανιώτησ») Σο 2009 παρουςιϊςαμε ςτο βιβλιοφιλικό κοινό, και μϋςω των βιβλιοπωλεύων, το ebook, τον πρώτο ηλεκτρονικό αναγνώςτη ςτην ελληνικό αγορϊ. Μαζύ προςφϋραμε και οκτώ βιβλύα ςύγχρονων Ελλόνων ςυγγραφϋων. Η μετατροπό των βιβλύων ςτον μορφότυπο epub εύναι μια χρονοβόρα διαδικαςύα. την παρούςα φϊςη επιλϋγονται τύτλοι που δεν παρουςιϊζουν κϊποια ιδιαύτερη δυςκολύα ςτη μετατροπό. Παρϊλληλα αναπτύςςουμε τα εργαλεύα που θα μασ επιτρϋψουν να μετατρϋψουμε την πλειονότητα του καταλόγου μασ πιο γρόγορα και με χαμηλότερο κόςτοσ. Η αγορϊ των ψηφιακών βιβλύων εύναι ςε πρώιμο ςτϊδιο. Τπϊρχουν, ωςτόςο, πολλού αναγνώςτεσ που αγόραςαν δοκιμαςτικϊ μια ψηφιακό ϋκδοςη και ςυνϋχιςαν να την προτιμούν αντύ τησ ϋντυπησ. Η οθόνη τησ ψηφιακόσ μηχανόσ προςομοιϊζει με το ϋντυπο, κϊτι το οπούο τελικϊ καθιςτϊ την ανϊγνωςη μϋςω τησ ςυςκευόσ μια ξεκούραςτη και οικεύα εμπειρύα. Σο Διαδύκτυο και οι τεχνολογύεσ που ϋχουν αναπτυχθεύ επιτρϋπουν πλϋον ςτη δημιουργύα να εύναι αμφύδρομη, ςυλλογικό και ζωντανό. «Θα επιβιώςουν οι μικρού» Κϊτια Λεμπϋςη («Κϋδροσ») Η εμπλοκό μασ με το ηλεκτρονικό βιβλύο εύναι προσ το παρόν υποτυπώδησ. Οριςμϋνα βιβλύα λόγω τησ φύςησ τουσ πιςτεύουμε ότι θα ϋχουν μεγαλύτερη απόχηςη ηλεκτρονικϊ από ό,τι ϊλλα. Προτιμϊμε να εκδύδουμε ϋνα βιβλύο ςε ηλεκτρονικό μορφό ύςτερα από κϊποιο χρονικό διϊςτημα τησ κυκλοφορύασ του ςε ϋντυπη μορφό. Με τισ ηλεκτρονικϋσ εκδόςεισ θα μπορϋςουν να επιβιώςουν πολλϊ βιβλύα, που διαφορετικϊ θα κατϋληγαν ςε πολτοπούηςη και φυςικό εξαφϊνιςη. Οι αναγνώςτεσ δεν ϋχουν εξοικειωθεύ ακόμη με το ηλεκτρονικό βιβλύο. την Ελλϊδα βρύςκεται ςε πολύ πρώιμο ςτϊδιο. Η νϋα γενιϊ φυςικϊ και ανταποκρύνεται πιο γρόγορα και ευκολότερα από ό,τι η παλιϊ, η οπούα δεν εύναι τόςο εξοικειωμϋνη με τισ νϋεσ τεχνολογύεσ. Η ύπαρξη του ηλεκτρονικού βιβλύου ϋχει γύνει αιςθητό ς' ϋνα κομμϊτι τησ κοινωνύασ. Πιςτεύουμε ότι πιθανώσ μια μϋρα ύςωσ κϊνει μια μεγϊλη εκτόξευςη ςε πωλόςεισ. Για την ώρα ο κόςμοσ γνωρύζει το ϋντυπο και εύναι διςτακτικόσ απϋναντι ςτο ηλεκτρονικό. 42

44 «υνύπαρξη με το ϋντυπο» Νύκοσ Αργύρησ («άκαροσ») Σα τελευταύα δύο χρόνια παρακολουθούμε ενεργϊ τισ εξελύξεισ ςτο εξωτερικό, προςπαθώντασ να καταλϊβουμε και να αποφαςύςουμε ποια ςτρατηγικό θα ακολουθόςουμε. Από τον επτϋμβριο του 2010 ϋχουμε αρχύςει την εμπορικό διϊθεςη ηλεκτρονικών εκδόςεών μασ. Για να κυκλοφορόςει ϋνα e- book απαραύτητη προώπόθεςη εύναι να υπϊρχει ψηφιακό αρχεύο. Σα παλαιότερα βιβλύα, τα οπούα δεν ϋχουν ςελιδοποιηθεύ ςε ςύγχρονα μηχανόματα, πρϋπει να ψηφιοποιηθούν από την αρχό. την Ελλϊδα, η διεύςδυςη ςυςκευών ανϊγνωςησ εύναι πϊρα πολύ μικρό ακόμα. Σα e-books για την ώρα ϋχουν αρκετϊ μικρό κυκλοφορύα, ενώ τα προτιμούν πολύ ςυχνϊ Ελληνεσ τησ διαςπορϊσ. Οι αναγνώςτεσ μασ αντϋδραςαν πολύ θετικϊ ςτην εύδηςη. Οι νεότεροι, πιο εξοικειωμϋνοι με την τεχνολογύα και τισ ςυςκευϋσ, εύναι πιο δεκτικού ςτο να διαβϊςουν ϋνα e-book. τη χώρα μασ θα ςυνυπϊρξουν αρμονικϊ, για πολλϊ χρόνια, τα e-books με τα ϋντυπα βιβλύα. Εύναι πολύ πιθανό να δούμε μια προτύμηςη για e-books ςτον χώρο τησ εκπαύδευςησ, των επιςτημών και του παιδικού βιβλύου. τη λογοτεχνύα, το ϋντυπο βιβλύο θα ςυνεχύςει να ϋχει την πρωτοκαθεδρύα. «Ενδιαφϋρονται οι απαιτητικού» Αννα Πατϊκη («Πατϊκησ») Σα ηλεκτρονικϊ βιβλύα μϊσ απαςχολούν από την πρώτη ςτιγμό που ξεκύνηςε η ςυζότηςη γι' αυτϊ. Προςπαθούμε να φτιϊξουμε ϋναν κατϊλογο με αντιπροςωπευτικϊ ϋργα των ςυγγραφϋων που ϋχουμε εκδώςει. Ο επόμενοσ ςτόχοσ μασ εύναι το κϊθε νϋο βιβλύο να κυκλοφορεύ ύςτερα από ϋνα διϊςτημα και ςε e-book. Δεν ξϋρω αν μπορούμε να μιλόςουμε για αναγνώςτεσ παλιϊσ και νϋασ γενιϊσ ςχετικϊ με το ηλεκτρονικό βιβλύο - αν εξαιρϋςουμε τουσ πολύ νϋουσ, που αγαπούν εφαρμογϋσ για τα «γκϊτζετ». Ϊχω την αύςθηςη ότι ςτο ςημερινό περιβϊλλον τησ Ελλϊδασ και τησ Ευρώπησ, εκτόσ αγγλόφωνων, για τα ηλεκτρονικϊ βιβλύα ενδιαφϋρονται οι πιο απαιτητικού ό οι αναγνώςτεσ εξειδικευμϋνων βιβλύων. ύγουρα ο «ϊυλοσ» χώροσ, εύτε του Διαδικτύου εύτε των ηλεκτρονικών βιβλύων, εύναι όδη ϋνα καθοριςτικό μϋςο και δύαυλοσ για την 43

45 ανϊγνωςη. Σι ακριβώσ θα ςημαύνει αυτό για την ύδια τη φύςη τησ ανϊγνωςησ και για το τυπωμϋνο βιβλύο, θα το δούμε. «Διεύρυνςη του κοινού» Φϊρησ Χυχογιόσ («Χυχογιόσ») Ξεκινόςαμε την πώληςη ηλεκτρονικών βιβλύων το Οι προςπϊθειϋσ μασ εντατικοποιόθηκαν το Σην ύδια χρονιϊ επεκταθόκαμε και ςτα διαδραςτικϊ ηλεκτρονικϊ βιβλύα. Ψσ προσ τα λογοτεχνικϊ, αλλϊ και τα παιδικϊ μη διαδραςτικϊ βιβλύα, εκδύδουμε προσ το παρόν όλουσ τουσ τύτλουσ για τουσ οπούουσ ϋχουμε δικαιώματα. Δύνουμε προτεραιότητα ς' αυτούσ που πιςτεύουμε πωσ θα ϋχουν καλύτερη εμπορικό κύνηςη, βϊςει του προφύλ των αναγνωςτών μασ. Αν ςυγκρύνουμε τισ πωλόςεισ των ηλεκτρονικών βιβλύων με αυτϋσ των ϋντυπων, ύςωσ απογοητευτούμε από τα αποτελϋςματα. Δεν εύναι θϋμα παλιϊσ και καινούργιασ γενιϊσ, γιατύ προσ το παρόν ςυςκευϋσ ανϊγνωςησ -λόγω τησ υψηλόσ τιμόσ τουσ- αποκτούν κυρύωσ οι μεγαλύτεροι ςε ηλικύα αναγνώςτεσ. Κανεύσ δεν μπορεύ να προδιαγρϊψει το μϋλλον, αλλϊ από τισ ενδεύξεισ μϋχρι ςόμερα, το ηλεκτρονικό βιβλύο φαύνεται ότι θα ςυμβϊλει ςτη διεύρυνςη του αναγνωςτικού κοινού, καθώσ εύναι πολύ πιο εύκολη η πρόςβαςη ςτο ψηφιακό περιεχόμενο από οποιοδόποτε μϋροσ του κόςμου. Αυτό που κανεύσ δεν ξϋρει εύναι πόςο ςύντομα και ςε τι ποςοςτό θα μειωθούν οι πωλόςεισ των ϋντυπων βιβλύων. Θα ϋχουμε όμωσ χρόνο να το προβλϋψουμε για τη χώρα μασ, μια και θα ακολουθόςουμε την πρωτοπόρο αγορϊ των ΗΠΑ. «Θα επιβιώςουν πολλϊ βιβλύα» Βϊνα Αυγερινού («Μακόντο») τόχοσ μασ εύναι όλα τα βιβλύα μασ να κυκλοφορούν και ςε e-book και ςε μορφό e-pub, για να μπορούν να διαβαςτούν ςε οποιαδόποτε ςυςκευό ανϊγνωςησ, ακόμη και ςε τηλϋφωνο. Η κύνηςη των ηλεκτρονικών μασ βιβλύων εύναι ακόμα πολύ μικρό ςε ςύγκριςη με το ϋντυπο βιβλύο, αλλϊ όπωσ και ςτο εξωτερικό, θα πϊρει κϊποια χρόνια μϋχρι να εμπιςτευτεύ ο κόςμοσ το ηλεκτρονικό βιβλύο. Η εμπορικότητα του ηλεκτρονικού βιβλύου πιςτεύω ότι θα εξαρτηθεύ περιςςότερο από οτιδόποτε ϊλλο από την εξϋλιξη των ςυςκευών ανϊγνωςησ. Οι αναγνώςτεσ μεγαλύτερησ ηλικύασ εύναι κατϊ κανόνα καχύποπτοι 44

46 με το ηλεκτρονικό βιβλύο, αφού το διϊβαςμα γι' αυτούσ εύναι ταυτιςμϋνο με την αύςθηςη του ϋντυπου βιβλύου. Οι μελλοντικού αναγνώςτεσ του ηλεκτρονικού βιβλύου εύναι η γενιϊ που μεγαλώνει τώρα και ϋχει απόλυτη ϊνεςη με την ηλεκτρονικό τεχνολογύα. Σο κόςτοσ παραγωγόσ του ηλεκτρονικού βιβλύου εύναι κατϊ πολύ μικρότερο από του ϋντυπου και η διακύνηςό του ϊμεςη, ϊρα και η λιανικό τιμό του πολύ χαμηλότερη. Ϊνα βιβλύο θα μπορεύ να μϋνει για πολλϊ χρόνια ςτην κυκλοφορύα, πρϊγμα που πρακτικϊ δεν ςυμβαύνει με το ϋντυπο βιβλύο. Πιςτεύω επύςησ πωσ ϋχει τη δυνατότητα να κϊνει τον εκδοτικό χώρο πιο δημοκρατικό, αντιπροςωπευτικό των διαφορετικών τϊςεων τησ λογοτεχνύασ. Επομϋνωσ, θα εύναι πιο εύκολο να επιβιώςουν μικρού εκδοτικού ούκοι ςαν και μασ. «Χηφιοποιόςαμε 220 τύτλουσ» Νώντασ Παπαγεωργύου («Μεταύχμιο») Προχωρόςαμε ςτην ψηφιοπούηςη των βιβλύων μασ, ξεκινώντασ από τα εκπαιδευτικϊ βιβλύα του Γυμναςύου, το καλοκαύρι του τη ςυνϋχεια, τον Νοϋμβριο του ύδιου χρόνου, ακολούθηςαν ψηφιακϋσ εκδόςεισ λογοτεχνικών (ελληνικό και μεταφραςμϋνη λογοτεχνύα) και παιδικών βιβλύων και δοκιμύων. Μϋχρι ςόμερα ϋχουν ψηφιοποιηθεύ 220 τύτλοι μασ. Η πολιτικό μασ μϋχρι ςτιγμόσ εύναι να κυκλοφορούμε τύτλουσ μασ ςε e-book τρεισ με τϋςςερισ μόνεσ μετϊ την ϋκδοςό τουσ. Βϋβαια, υπϊρχουν και εξαιρϋςεισ τύτλων -όπωσ το βιβλύο του Marc Roche για την Goldman Sachs που ϋγινε μπεςτ ςϋλερ- που ψηφιοποιούνται ςχεδόν ταυτόχρονα με την ϋντυπη ϋκδοςό τουσ. Μϋχρι ςτιγμόσ δεν μπορούμε να μιλόςουμε για ςημαντικϊ νούμερα πωλόςεων. Σο αναγνωςτικό κοινό μϊλλον προτιμϊει ακόμη τισ παραδοςιακϋσ αναγνωςτικϋσ ςυνόθειεσ, καθώσ δεν εύναι τόςο εξοικειωμϋνο με τη νϋα τεχνολογύα. Σώρα γύνονται τα πρώτα βόματα και οι Ελληνεσ αναγνώςτεσ εύναι ακόμα επιφυλακτικού. Με μεγαλύτερη ϊνεςη το αποδϋχεται η νεότερη γενιϊ. Ϊχουμε ϋνα νϋο προώόν, μια νϋα επιλογό για διϊβαςμα. Οι πωλόςεισ θα επηρεαςτούν ςύγουρα, όχι, όμωσ, ςτο ϊμεςο μϋλλον. Πιςτεύουμε ότι θα μεςολαβόςει μεγϊλο χρονικό διϊςτημα μϋχρι να ςυμβιβαςτεύ ο κόςμοσ με αυτό την αλλαγό, που φυςικϊ εύναι η μεγαλύτερη ςτον χώρο αυτόν από την εποχό τησ τυπογραφύασ. 45

47 1.13 Σεχνολογία e-books Η καταςκευό ενόσ e-book εύναι μια εύκολη διαδικαςύα καθώσ δύνεται περιςςότερη ϋμφαςη ςτο γρϊψιμο παρϊ ςτη τεχνολογύα. Η τεχνολογύα που χρηςιμοποιεύται εξαρτϊται πολλϋσ φορϋσ από τισ ςυςκευϋσ. Ολοϋνα και περιςςότερα πλϋον ηλεκτρονικϊ βιβλύα χρηςιμοποιούνται ςτο Amazon s Kindle, Apples ios ςυςκευϋσ (ipad, iphone and ipod) και ςτο Barnes & Noble Nook. Κϊποιεσ από τισ μορφϋσ που χρηςιμοποιούνται εύναι διαπλατφορμικϋσ, αλλϊ μπορεύ να λειτουργόςουν καλύτερα ςε οριςμϋνεσ ςυςκευϋσ Μορφέσ E-book αυτό το ςημεύο θα παρουςιϊςουμε ςυνοπτικϊ οριςμϋνεσ μορφϋσ e- book:[13] A) Mobipocket Mια free ςταθερϊ ευϋλικτη μορφό e-book, που για πρώτη φορϊ προςαρμόςτηκε ςτισ ςυςκευϋσ Palm. Εύναι πιθανόν η πιο ευϋλικτη μορφό με διαθεςιμότητα για ςυςκευϋσ Palm, υπολογιςτϋσ Picket, Windows mobile τεχνολογιών, Blackberry και ϊλλα smartphones, iliad καθώσ και τα Windows PCs. Ϊχουν τη δυνατότητα περιςτροφόσ ςελύδασ με την αφό, ςύςτημα ςελιδοδεύκτη, ενςωματωμϋνο λεξικό, δυνατότητα ανϊγνωςησ εικόνασ GIF και επιλογό χρώματοσ γραμματοςειρϊσ. τηρύζεται ςτο ανοικτό πρότυπο ebook χρηςιμοποιώντασ XHTML και μπορεύ να περιλαμβϊνει JavaScript και καρϋ. Επύςησ, υποςτηρύζει SQL ερωτόματα που πρϋπει να χρηςιμοποιούνται με ενςωματωμϋνεσ βϊςεισ δεδομϋνων και τϋλοσ οι αναγνώςτεσ μπορούν να προςθϋςουν κενϋσ ςελύδεσ ςε οποιοδόποτε μϋροσ των βιβλύου. 46

48 B) Kindle Εικόνα 1.12-Kindle reader Αυτό εύναι μια ιδιόκτητη μορφό που χρηςιμοποιεύ το Amazon για το Kindle, το οπούο εύναι μια τροποπούηςη τησ μορφό Mobipocket και χρηςιμοποιούςε το AZW πρότυπο μϋχρι προςφϊτωσ. Οι ςυςκευϋσ kindle επιτρϋπουν ςτουσ χρόςτεσ να αγορϊςουν, να περιηγηθούν, να κατεβϊςουν και να διαβϊςουν e-books, εφημερύδεσ, περιοδικϊ, blogs, και ϊλλα ψηφιακϊ μϋςα μϋςω αςύρματησ δικτύωςησ. Η Amazon υποςτηρύζει αρκετϊ το πρότυπο τησ ϋτςι ϋχει δημιουργόςει μύα online βιβλιοθόκη όπου κϊποιοσ μπορεύ να ϋχει πρόςβαςη ςε αυτόν μϋςω τησ ιςτοςελύδα τησ. Εύναι επύςησ προςβϊςιμη ςε οποιαδόποτε από τισ ςυςκευϋσ Kindle, καθώσ και ςε οποιαδόποτε από τισ εφαρμογϋσ Kindle για PC, Mac, ios, Android, Blackberry, κλπ.ό ακόμα και ςτο περιηγητό μϋςω του Amazon Cloud. Σο νϋο πρότυπο τησ kf8(kindle Format 8) υποςτηρύζει ϋνα υποςύνολο των HTML5 και CSS3 χαρακτηριςτικών, με κϊποια επιπλϋον χαρακτηριςτικϊ. 47

49 Γ) epub Εύναι ϋνα δημοφιλϋσ ελεύθερο, ανοιχτό πρότυπο e-book που υποςτηρύζεται από το International Digital Publishing Forum (IDPF). Τιοθετόθηκε από τισ Apple (ios), Barnes & Noble (Nook) και αρκετούσ ϊλλουσ αναγνώςτεσ(kobo ereaders, Apple s ibooks). Μπορεύ να διαβαςτεύ από ςχεδόν οποιαδόποτε ςυςκευό, ϋτςι εύναι εξαιρετικϊ ευϋλικτο ςε κϊθε επεξεργαςτό κειμϋνου και λειτουργικό ςύςτημα όπωσ τα Windows, Mac, Linux. Παρϋχει δυνατότητα αναδύπλωςησ κειμϋνου και αλλαγόσ μεγϋθουσ κειμϋνου, ενςωμϊτωςη διανυςματικών εικόνων, προαιρετικό υποςτόριξη για τη διαχεύριςη ψηφιακών δικαιωμϊτων, υποςτόριξη περιεχομϋνων όχου και βύντεο (εξαρτϊται από την υποςτόριξη τησ ςυςκευόσ) μεταφερςιμότητα και ευκολύα καταςκευόσ. Η μορφό EPUB υποςτηρύζει ςόμερα ϋνα μεγϊλο μϋροσ τησ HTML5 και CSS3, οι οπούεσ θεωρούνται αναπόςπαςτεσ με τη μορφό e-book. Όταν η ανϊγνωςη e-book γύνει πιο διαδραςτικό και περιϋχει περιςςότερο περιεχόμενο πολυμϋςων, η υιοθϋτηςη HTML5 και CSS3 θα αποδειχτεύ ιδιαύτερα αποτελεςματικό και κερδοφόρα. Δ) PDF Η μορφό Portable Document Format δημιουργόθηκε από την Adobe Acrobat για τα προώόντα τησ. Σα αρχεύα pdf εύναι ύςωσ τα πιο πολυςύχναςτα αρχεύα κειμϋνου και ςχεδόν κϊθε ςύγχρονοσ υπολογιςτόσ ϋχει όδη το λογιςμικό για να ανούξει ϋνα PDF. Αυτό ανούγει δυνατότητεσ για διανομό ςτο καθϋνα με ϋναν υπολογιςτό και ϋνα πρόγραμμα περιόγηςησ ςτο διαδύκτυο και εύναι ιδανικό για τα αυτό-δημοςιευμϋνα ebooks. Σα αρχεύα PDF μπορούν να κλειδωθούν με DRM(Digital rights management), τόςο με την ενςωματωμϋνη επιλογό και τον κωδικό πρόςβαςησ όςο και με τον Adobe Content Server μϋςω του Adobe Digital Editions. Σο βαςικό μειονϋκτημα εύναι ότι κεύμενο ςε οριςμϋνα 48

50 αρχεύα PDF δεν μπορεύ να αναδιαμορφωθεύ για να χωρϋςει ςε μικρϋσ οθόνεσ(kindle, sony readers, i-phones). Ε) ereader/pdb Η μορφό ereader ξεκύνηςε κατϊ τισ πρώτεσ ημϋρεσ των ebooks και βαςύζεται ςε ϋνα πολύ βαςικό ςύςτημα που ονομϊζεται κεύμενο Palm Markup Language (PML). Ϊνα PML αρχεύο εύναι ουςιαςτικϊ ϋνα αρχεύο κειμϋνου με δεύκτεσ για τη δημιουργύα μορφοπούηςησ. τα χαρακτηριςτικϊ του περιλαμβϊνονται η δυνατότητα χρόςησ διϊφορων γραμματοςειρών και μεγεθών, καθώσ και η πλοόγηςη εύκολα μϋςω ςτα e-books, και η εύκολη μετακύνηςη από τοποθεςύα ςε τοποθεςύα. Σα ereader αρχεύα μπορούν να κλειδωθούν με DRM ενώ ςυνόθωσ διαβϊζονται ςτην ereader εφαρμογό, η οπούα εύναι διαθϋςιμη για το iphone και το ipod, Blackberry, Palm OS, PocketPC, Symbian, Windows και Mac. Σα μη κρυπτογραφημϋνα ereader αρχεύα μπορούν επύςησ να μετατραπούν από ϊλλεσ εφαρμογϋσ όπωσ το Stanza ςε μορφϋσ που εύναι αναγνώςιμεσ αλλού. Εικόνα 1.13-Μορφή PDB 49

51 Σ) Flipping Βοοk Εικόνα 1.14-Flipping Book Μια ειδικό κατηγορύα ψηφιακών βιβλύων εύναι αυτό των flipping books που περιλαμβϊνουν ϋνα διαδραςτικό εφϋ το οπούο επιτρϋπει την εξομούωςη τησ κύνηςησ ξεφυλλύςματοσ των ςελύδων ενόσ βιβλύου. Σο πρώτο δυναμικό Flip Book αναπτύχθηκε κατϊ τα ϋτη από την Interaxive Media για λογαριαςμό τησ Nishe Media με το τύτλο "Nishe Pages". Από τότε η αιςθητικό και η λειτουργικότητα των flipping books, τα οπούα μπορούν να διαβαςτούν μϋςω ενόσ κοινού φυλλομετρητό (browser) ϋχει βελτιωθεύ πϊρα πολύ και ϋχει αναπτυχθεύ πληθώρα εργαλεύων για τη δημιουργύα τουσ. Σα flipping books προςφϋρουν πλόθοσ δυνατοτότων ςε επύπεδο μορφοπούηςησ, όπωσ:[14] Μεγϋθυνςη κϊθε ςελύδασ για εύκολη ανϊγνωςη, Εκτύπωςη ςελύδων, Προςαρμοςτικότητα ςτην παρουςύαςη και παραμετροπούηςη χαρακτηριςτικών (π.χ. χρώματα, διαθϋςιμεσ λειτουργύεσ, γραμματοςειρϊ), Ειςαγωγό υπερςυνδϋςμων (hyperlinks), ενςωμϊτωςη βύντεο, αρχεύων Flash και όχου ςτισ ςελύδεσ. 50

52 Ζ) HTML Η HTML εύναι η γλώςςα ςόμανςησ που χρηςιμοποιεύται για τισ περιςςότερεσ ιςτοςελύδεσ. Σα e-books που χρηςιμοποιούν HTML μπορούν να διαβαςτούν χρηςιμοποιώντασ ϋνα πρόγραμμα περιόγηςησ ςτο Web. Επιπλϋον η HTML προςθϋτει ειδικό ςόμανςη για τα απλϊ κεύμενϊ που κωδικοποιούνται χρηςιμοποιώντασ ςύνολα χαρακτόρων όπωσ ASCII ό UTF-8. Ϊτςι, κατϊλληλα διαμορφωμϋνα αρχεύα μπορούν να παραχθούν με το χϋρι χρηςιμοποιώντασ ϋνα απλό πρόγραμμα επεξεργαςύασ κειμϋνου. Παρϋχει δυνατότητα ενςωμϊτωςησ όλων των ειδών των πολυμϋςων από εικόνεσ μϋχρι βύντεο, απαιτεύ μεγαλύτερο αποθηκευτικό χώρο για ϋνα ςυγκεκριμϋνο ϋργο από ό,τι πολλϋσ ϊλλεσ μορφϋσ ενώ η προβολό αρχεύων HTML ςωςτϊ μπορεύ να εύναι περύπλοκη. Πολλϊ από τα χαρακτηριςτικϊ τησ, όπωσ φόρμεσ, δεν εύναι ςχετικϋσ με e-books. Η) DjVu Εύναι μια μορφό που ειδικεύεται ςτην αποθόκευςη ςαρωμϋνων εγγρϊφων και περιλαμβϊνει προηγμϋνουσ ςυμπιεςτϋσ βελτιςτοποιημϋνουσ για χαμηλού φωτιςμού εικόνεσ, όπωσ ϋγγραφα κειμϋνου. Οι ατομικού φϊκελοι μπορεύ να περιϋχουν μύα ό περιςςότερεσ ςελύδεσ. Η αναλογύα ςυμπύεςησ εύναι περύπου 10 φορϋσ καλύτερη από PDF, και διατηρεύ την ύδια υψηλό ποιότητα. Φρηςιμοποιούνται ευρϋωσ για επιςτημονικϋσ δημοςιεύςεισ εξαιτύασ τησ αποδοτικόσ αποθόκευςησ των αρχεύων. Θ) Plain Text Εύναι η πιο ευϋλικτη μορφό διαθϋςιμη. Μπορεύ να διαβαςτεύ με οποιοδόποτε επεξεργαςτό κειμϋνου, εύναι εκτυπώςιμη και μπορεύ να χρηςιμοποιηθεύ με τα Windows, Macintosh, Linux, Palm και τα λειτουργικϊ ςυςτόματα Pocket PC. Σο μϋγεθοσ ςε bytes εύναι απλϊ ο αριθμόσ των χαρακτόρων, ςυμπεριλαμβανομϋνων των κενών, και με μια νϋα γραμμό μϋτρηςησ. Για παρϊδειγμα, η Αγύα Γραφό, η οπούα εύναι περύπου λϋξεισ, εύναι περύπου 4 MB. 51

53 Δεν μπορούμε να πούμε ότι υπϊρχει ξεκϊθαρη καλύτερη επιλογό για την χρόςη ενόσ ηλεκτρονικού βιβλύου. Η επιλογό εξαρτϊται από τισ μορφϋσ και τα πρότυπα που υποςτηρύζει και προτεύνονται από κϊθε ςυςκευό καθώσ και τα δικαιώματα χρόςησ. ημαντικό ρόλο παύζουν οι προτεραιότητεσ που βϊζει ο/η κϊθε χρόςτησ/εταιρεύα. Σα τελευταύα χρόνια τα πιο χρηςιμοποιούμενα εύναι : 1.ePUB 2.pdf epub εναντίον PDF Η ςύγκριςη των δυο μορφών e-book εξαρτϊται από το ςκοπό τησ χρόςησ που ςκοπεύουμε να κϊνουμε. ε περύπτωςη που ϋχουμε ςκοπό να αναδιαμορφώςουμε το περιεχόμενο μασ το PDF υςτερεύ ςε αυτό τον τομϋα.. Ενώ όταν τεχνικϊ δυνατό να δημιουργηθεύ ϋνα PDF με ετικϋτα-το οπούο επιτρϋπει την αυτόματη εκ νϋου ροό του κειμϋνου και των ςυναφών γραφικών για να χωρϋςει διϊφορα μεγϋθη ςελύδασ-για πολλϊ χρόνια δεν ϋχει επιλυθεύ το πρόβλημα τησ αναδιαμόρφωςησ περιεχομϋνου.[15] Εικόνα 1.15-ύγκριςη PDF και epub 52

54 Παρϊ το γεγονόσ αυτό το PDF ϋχει γύνει ϋνασ υποψόφιοσ για την επικρϊτηςη των αρχεύων μορφόσ e-book, εξαιτύασ τησ ανεξαρτηςύασ τησ διϊταξησ,τησ πιςτότητασ, τησ ευρεύασ αποδοχόσ, τησ ϋλλειψησ αντιπϊλων για μεγϊλο χρονικό διϊςτημα, και επειδό μϋχρι πριν από λύγα χρόνια η ανϊγνωςη ενόσ e-book γινόταν ςε μια ςυςκευό χειρόσ και όχι ςε ϋναν επιτραπϋζιο ό φορητό υπολογιςτό, πρϊγμα που ςόμαινε ότι πραγματικϊ δεν υπόρχε μεγϊλη ζότηςη για μια μορφό αρχεύου που να αςχολεύται αποκλειςτικϊ με e-books. Βαςικϊ χαρακτηριςτικϊ όπωσ η ςύνδεςη ςτο εςωτερικό ό η ςύνδεςη μεταξύ EPUB αρχεύων λεύπουν και η κειμενοκεντρικό φύςη του EPUB ςημαύνει ότι δεν εύναι κατϊλληλο για τισ δημοςιεύςεισ όπου απαιτεύται μια ακριβό διϊταξη. Η δημιουργύα epub αρχεύων προώποθϋτει προηγούμενη γνώςη. Απαιτεύται η γνώςη του ςυντακτικού τησ XML και τησ XTHML όπωσ και η γνώςη τησ δημιουργύασ ενόσ φύλλου ςτυλ. Με ϋνα αρχεύο PDF, μπορούμε να πϊρουμε το κατϊλληλο λογιςμικό και να δημιουργόςουμε το αρχεύο χωρύσ καμύα πραγματικό γνώςη προγραμματιςμού. Ψςτόςο, με τα EPUB αρχεύα θα πρϋπει να γνωρύζουμε τα βαςικϊ ςτοιχεύα των ςχετικών γλωςςών, ώςτε να οικοδομηθούν ϋγκυρα αρχεύα. Εύναι η EPUB μια καλύτερη e-book μορφό από ό, τι το PDF ςυνολικϊ; Όχι, ακόμα, αλλϊ ςε 5 χρόνια όταν θα βελτιωθεύ, θα μπορεύ κϊλλιςτα να εύναι. 53

55 1.14 Νέεσ Σεχνολογίεσ Εικόνα 1.16-Νέα είδη τεχνολογίασ υπολογιςτών Σο 2013 ϋχουμε την εμφϊνιςη νϋων μοντϋλων ςε ταμπλϋτεσ. Η καινοτομύα που παρουςιϊζεται εύναι οι ταμπλϋτεσ με πληκτρολόγιο. Ο ςχεδιαςμόσ τουσ προςφϋρει ςτουσ χρόςτεσ ϊμεςη πρόςβαςη ςτα δεδομϋνα τουσ μϋςω ςυςκευών που προςαρμόζονται εύκολα ςτισ ανϊγκεσ τουσ. Με μια απλό κύνηςη οι χρόςτεσ μπορούν ϊνετα να μετατρϋψουν το tablet ςε notebook PC. Εύναι ευϋλικτεσ ςυςκευϋσ που ςυνδυϊζουν την ιςχύ και τη φορητότητα με Microsoft Windows 8 και ιςχυρό επεξεργαςτό τρύτησ γενιϊσ Intel Core.[16] Οι χρόςτεσ μπορούν να απολαύςουν την υψηλό απόδοςη του απόλυτα φορητού notebook, που μπορεύ να μετατραπεύ ςε ϋνα tablet για να προςφϋρει μοναδικϋσ δυνατότητεσ ψυχαγωγύασ, βύντεο και πλοόγηςη ςτο Διαδύκτυο. Ϊνασ προαιρετικόσ ςκληρόσ δύςκοσ ςτη βϊςη διευρύνει τισ δυνατότητεσ αποθόκευςησ, ενώ οι διπλϋσ μπαταρύεσ προςφϋρουν ςτον χρόςτη απόλυτη φορητότητα. 54

56 Εικόνα 1.17-laptop και tablet ταυτόχρονα Σϋτοιεσ ςυςκευϋσ δεν ϋχουν κυκλοφορόςει ακόμη ςτην αγορϊ, ωςτόςο αναμϋνεται να κϊνουν την εμφϊνιςό τουσ ςτα τϋλη του Οκτώβρη με την τιμό τουσ να υπολογύζεται περύπου ςτα 500 ευρώ. Μϋχρι τότε ο καθϋνασ μπορεύ να προςθϋςει ϋνα οποιοδόποτε πληκτρολόγιο ςτη ςυςκευό του εύτε με καλώδιο USB εύτε μϋςω Bluetooth Ultrabook Σο Ultrabook εύναι ϋνασ φορητόσ πολύ-υπολογιςτόσ που ενώνει τουσ δύο κόςμουσ αυτούσ των notebooks και αυτού των tablets. Με τη βοόθεια τησ τεχνολογύασ τησ Intel αλλϊ και την ϋλευςη των Windows 8 και των οθονών αφόσ, τα νϋα Ultrabooks διαθϋτουν πλϋον ποικύλεσ μορφϋσ ςυμπεριλαμβανομϋνων ςυςκευών με περιςτρεφόμενη η αναδιπλούμενη οθόνη, μοντϋλων με αποςπώμενο πληκτρολόγιο αλλϊ και αντύςτοιχων με οθόνη που γλιςτρϊει επύ του πληκτρολογύου χαρύζοντϊσ ςασ δυνατότητεσ tablet με μύα κύνηςη. ` Η ϊνοδοσ νϋων ςυςκευών, αλλϊζει τισ απαιτόςεων των χρηςτών για τα PCs. Οι χρόςτεσ περιμϋνουν τα ςυςτόματϊ τουσ να παρϋχουν την ύδια εμπειρύα και χαρακτηριςτικϊ, που απολαμβϊνουν ςτα κινητϊ τουσ και ςτα tablets. Απαιτούν ςυςτόματα, κομψϊ, με μεγϊλη διϊρκεια μπαταρύασ. Όλα αυτϊ, εμφϊνιςη, επιδόςεισ, αυτονομύα, λειτουργικότητα και φορητότητα, εύναι με μύα λϋξη το Ultrabook. Σο πρώτο ςτοιχεύο που εντυπωςιϊζει ςε ϋνα Ultrabook εύναι το πόςο λεπτό, ελαφρύ και ςτυλϊτο εύναι. Αλλϊ το Ultrabook εύναι κϊτι πολύ περιςςότερο από ϋνα νϋο form factor. Υϋρνει ςε μύα απύςτευτα κομψό ςυςκευό, όλεσ εκεύνεσ τισ νϋεσ χρόςεισ και νϋεσ δυνατότητεσ που απαιτεύ πλϋον από τη 55

57 ςυςκευό του κϊθε ςύγχρονοσ χρόςτησ. Σο πϊχοσ εύναι ϋωσ 18 χιλιοςτϊ, για ςυςτόματα με οθόνη ϋωσ 14, και ϋωσ 21 χιλιοςτϊ για μεγαλύτερεσ οθόνεσ. Η διϊρκεια τησ μπαταρύασ του ξεπερνϊ τισ 8 ώρεσ, και το μϋγιςτο βϊροσ εύναι περύπου 2 κιλϊ. Εικόνα 1.18-Ultrabook Οι ϋρευνεσ αποκϊλυψαν τι ακριβώσ ςημαύνει η απόδοςη για τουσ χρόςτεσ, η οπούα τελικϊ δεν αφορϊ μόνο ςε απλό ταχύτητα. Η απόδοςη εύναι αυτό που παρϋχει μύα απρόςκοπτη εμπειρύα ςτουσ χρόςτεσ και μαζύ με την απόκριςη του ςυςτόματοσ εύναι τα βαςικϊ ςημεύα μύα ςυνολικόσ εμπειρύασ. Αντύςτοιχα ςημαντικϊ ςτοιχεύα εύναι η ταχύτητα εκκύνηςησ αλλϊ και ο χειριςμόσ μϋςω αφόσ. Η φορητότητα εύναι η αύςθηςη τησ ελευθερύασ και η δυνατότητα ςυνεχούσ ςύνδεςησ με χρόςτεσ και πληροφορύεσ. χετύζεται με την ϊμεςη πρόςβαςη ςτο περιεχόμενο όπου και αν βρύςκεται αυτό. Η απόλυτη χωρύσ περιοριςμούσ φορητότητα ςτα Ultrabooks επιτυγχϊνεται από την υψηλό απόδοςη, τα εξαιρετικϊ γραφικϊ και την αδιϊκοπη ςυνδεςιμότητα. Οι νϋεσ χρόςεισ αλλϊ και η φορητότητα φϋρνουν πολλϊ ζητόματα αςφϊλειασ. Οι χρόςτεσ ζητούν μεγαλύτερη ευχρηςτύα και αςφϊλεια, αλλϊ απαιτούν να αιςθϊνονται ταυτόχρονα αςφαλεύσ και να ϋχουν τον ϋλεγχο. Σα Ultrabooks διαςφαλύζουν την ηρεμύα του χρόςτη με τεχνολογύεσ που προςτατεύουν τα δεδομϋνα ςασ ςε περύπτωςη απώλειασ ό κλοπόσ αλλϊ και την ταυτότητϊ του online. 56

58 1.15 Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη ςτισ ΗΠΑ τισ ΗΠΑ όπωσ εύναι γνωςτό τα ηλεκτρονικϊ βιβλύα διαδύδονται κϊθε μϋρα ολοϋνα και περιςςότερο. Φαρακτηριςτικό παρϊδειγμα εύναι η νϋα δημόςια βιβλιοθόκη που ϊνοιξε ςτο Σϋξασ ςτην οπούα δεν υπϊρχουν καθόλου ϋντυπα βιβλύα. Σα ρϊφια εύναι γεμϊτα με ςκληρούσ δύςκουσ με e-books και τισ κατϊλληλεσ ςυςκευϋσ για να τα διαβϊςει ο αναγνώςτησ. Ϋταν η πρώτη ςτον κόςμο δημόςια e-βιβλιοθόκη, με την ευρηματικό ονομαςύα biblio-tech και δεν χρειϊζεται μεγϊλουσ χώρουσ, γι' αυτό καταλαμβϊνει μια ϋκταςη μόλισ 460 τετραγωνικών μϋτρων. [17] Εικόνα 1.19-Ηλεκτρονικη βιβλιοθήκη με e-readers Μοιϊζει με μια παραδοςιακό βιβλιοθόκη, μόνο που αντύ για ατϋλειωτουσ διαδρόμουσ με βιβλύα περιλαμβϊνει διαδρόμουσ με επιτραπϋζιουσ ηλεκτρονικούσ υπολογιςτϋσ και ςυςκευϋσ ηλεκτρονικόσ ανϊγνωςησ, φορητούσ Η/Τ, ταμπλϋτεσ και e-readers. Παρϋχεται η δυνατότητα δανειςμού των ςυςκευών ανϊγνωςησ καθώσ και των ηλεκτρονικών βιβλύων, αλλϊ και τησ επιςτροφόσ τουσ μϋςω του διαδικτύου. Σϋλοσ η βιβλιοθόκη διαθϋτει και χώρουσ εξοικεύωςησ με τισ 57

59 ηλεκτρονικϋσ ςυςκευϋσ ανϊγνωςησ τόςο για τουσ μεγϊλουσ όςο και για τα μικρϊ παιδιϊ Ηλεκτρονικό ςχολικό βιβλίο Σο πρώτο ηλεκτρονικό ςχολικό βιβλύο ςτη Γερμανύα εύναι γεγονόσ και διατύθεται δωρεϊν ςτουσ μαθητϋσ. Σο βιβλύο «γϋννηςε» η δυςαρϋςκεια για την πληρότητα των ςυμβατικών ςχολικών εγχειριδύων. Η «καρδιϊ» του πρώτου ηλεκτρονικού ςχολικού βιβλύου ςτη Γερμανύα χτυπϊ ςτο Βερολύνο και ο «εγκϋφαλόσ» του εξαπλώνεται ςε ολόκληρη τη χώρα. Σο ονομαζόμενο Schulbuch-O-Mat τροφοδοτεύται με γνώςεισ από όλα τα γερμανικϊ κρατύδια. Σα δεδομϋνα ςυγκεντρώνονται πρώτα ςτο γραφεύο του Φανσ Βϋντενιχ, ο οπούοσ αςχολεύται επαγγελματικϊ με ςχεδιαςμό πρότζεκτ και εφαρμογών ςτο χώρο των μύντια. «Μπορεύ να ςυμμετϋχει ο καθϋνασ» τονύζει ο 53χρονοσ, ο οπούοσ εμπνεύςτηκε την ιδϋα του ηλεκτρονικού ςχολικού βιβλύου με τον καθηγητό Βιολογύασ Φϊικο Πρζιχόντνικ. Όπωσ λϋει ο τελευταύοσ, «μασ εκνεύριζε το γεγονόσ ότι τα ακριβϊ ςχολικϊ βιβλύα όταν κατϊ ϋνα μεγϊλο μϋροσ τουσ ϊχρηςτα ςτα παιδιϊ μασ». Ο 42χρονοσ βιολόγοσ επιςημαύνει ότι τα ςυμβατικϊ βιβλύα ςυχνϊ δεν εξυπηρετούςαν τισ απαιτόςεισ τησ καθημερινόσ διδαςκαλύασ, τισ ανϊγκεσ τησ οπούασ ςυνόθιζαν να καλύπτουν οι εκπαιδευτικού με δικϋσ τουσ ϋρευνεσ.[18] Εικόνα 1.20-e-books ςτα ςχολεία 58

60 ύμφωνα με πρόςφατη μελϋτη του ινςτιτούτου δημοςκοπόςεων Allensbach, το 75% των γερμανών εκπαιδευτικών ςυλλϋγουν δεδομϋνα για τη διδαςκαλύα τουσ ςτο διαδύκτυο. Η νϋα πλατφόρμα τουσ δύνει πλϋον τη δυνατότητα να καταμερύζουν την εργαςύα τουσ. Σο διαδικτυακό ςχολικό βιβλύο βρύςκεται ςε πιλοτικό φϊςη. Προσ το παρόν διατύθεται ςχολικό διδακτικό ύλη για τη βιολογύα ςτην 7η και 8η τϊξη τησ δευτεροβϊθμιασ εκπαύδευςησ ςτο Βερολύνο, ενώ αναμϋνεται να ακολουθόςει υλικό για περιςςότερα κρατύδια και μαθόματα. Η τεχνολογύα που χρηςιμοποιεύ το νϋο πόρταλ λειτουργεύ όπωσ η αντύςτοιχη τησ ψηφιακόσ εγκυκλοπαύδειασ Wikipedia. Όλα τα περιεχόμενα εύναι διαθϋςιμα ςτο ύντερνετ και ο καθϋνασ μπορεύ να τα χρηςιμοποιόςει και να τα επεξεργαςτεύ. Σο ηλεκτρονικό ςχολικό βιβλύο ελϋγχεται και ανανεώνεται αδιϊκοπα, ώςτε τα περιεχόμενα να εύναι πϊντα επύκαιρα. ε περύπτωςη που «ξεφύγουν» λϊθη, ο καθϋνασ ϋχει τη δυνατότητα να κϊνει τισ διορθωτικϋσ επιςημϊνςεισ του. Σον τελικό ϋλεγχο των περιεχομϋνων, πριν από την ανϊρτηςό τουσ ςτο διαδύκτυο, αναλαμβϊνει ο Φϊικο Πρζιχόντνικ. Οι εμπνευςτϋσ του γερμανικού ηλεκτρονικού ςχολικού βιβλύου ελπύζουν να λειτουργόςει και η δικό τουσ πλατφόρμα ςτα πρότυπα των αντύςτοιχων από τισ ΗΠΑ. Για να ςυμβεύ όμωσ αυτό απαιτεύται χρόνοσ και ακόμη πιο εντατικό ςυνεργαςύα των ςυντελεςτών και των χρηςτών του Schulbuch-O-Mat. «Πολλού εκφρϊζουν τον ενθουςιαςμό τουσ, ωςτόςο θα χρειαζόμαςταν περιςςότερουσ ςυγγραφεύσ» υπογραμμύζει ο Φανσ Βϋντενιχ. Με μια ςύντομη ϋρευνα που πραγματοποιόςαμε, διαπιςτώςαμε ότι τα περιςςότερα ςχολικϊ βιβλύα ςυνοδεύονται από ϋνα cd ςτο οπούο περιϋχεται η ηλεκτρονικό μορφό του βιβλύου. Αυτό φυςικϊ γύνεται με τη μορφό pdf και όχι ebook. Σϋλοσ παρατηρόςαμε ότι υπϊρχουν διϊφορα site που προςφϋρουν τισ υπηρεςύεσ τουσ ςε μαθητϋσ και δαςκϊλουσ/καθηγητϋσ με μορφό eschool. Προςπαθούν δηλαδό να δημιουργόςουν ϋνα ψηφιακό ςχολεύο. Ϊνα αρκετϊ καλό site που προςφϋρει τϋτοιεσ υπηρεςύεσ δωρεϊν εύναι το [19][20][21]. 59

61 Εικόνα 1.21-ιςτοςελίδα dschool.edu.gr Πϋρα από αυτό που εύναι το κεντρικό site, μασ παραπϋμπει ςε ακόμη δύο: Σο το οπούο διαθϋτει διαδραςτικϊ βιβλύα. Εικόνα 1.22-ιςτοςελίδα ebooks.edu.gr Σο με πϊνω από μαθηςιακϊ αντικεύμενα. 60

62 Εικόνα 1.23-ιςτοςελίδα photodentro.edu.gr 1.17 Ηλεκτρονική βιομηχανία πληροφορίασ Η ηλεκτρονικό βιομηχανύα πληροφορύασ φϋρνει ςτο προςκόνιο τον ψηφιακό πολιτιςμό ο οπούοσ εξαπλώνεται με τισ εξόσ μορφϋσ:[22] α) Εξουςύα γνώςησ: Διϊλογοσ, ςυνεργαςύα, επικοινωνύα, εμπιςτοςύνη, πολυπλοκότητα, διακυβϋρνηςη, κωδικοπούηςη. β) Οικονομύα υπηρεςιών: την γρόγορη παραγωγό, διοχϋτευςη, κατανομό, μεταφορϊ, τροφοδότηςη, και κατανϊλωςη. γ) Σεχνολογύα: Σων τηλεπικοινωνιών, του διαδικτύου, των πολυμϋςων, του ηλεκτρονικού εμπορύου, του λογιςμικού, τησ αςφϊλειασ δεδομϋνων, τησ προςταςύασ τησ προςωπικότητασ. 61

63 δ) Διαχεύριςη: Σων δεδομϋνων πληροφοριών, μουςικόσ θεματικών πολυμϋςων, ϋργων τϋχνησ και βιβλιοθηκών. τον ψηφιακό πολιτιςμό των γρόγορων πολύπλοκων και περύτεχνων λεωφόρων των πληροφοριών, οι εικόνεσ, τα χρώματα, οι πληροφορύεσ, ο όχοσ, οι πληροφορύεσ και τα δεδομϋνα ϋχουν μόνο μια διϊςταςη αυτό που εκφρϊζεται μόνο μϋςω τησ ψηφιακόσ αλφαβότου των 2 ψηφύων. Οι διαςτϊςεισ αυτϋσ ϋχουν ωσ πεδύο εφαρμογόσ όχι μόνο τον ανθρώπινο νου, μϋςω τησ αντύληψησ που προϋρχεται από τη λόψη και κατανόηςη τησ εικόνασ, αλλϊ και οντότητεσ του ψηφιακού κόςμου, κϊτι που δεν υπϊρχει ςτον μη ψηφιακό κόςμο. Η ταχύτητα ςτον κόςμο αυτό, δηλαδό του ψηφιακού πολιτιςμού εύναι πολυδιϊςτατη, πολύπλευρη και μπορεύ να καταςτεύ και καταςτροφικό ςτην αλυςύδα παραγωγόσ, μετϊδοςησ και αντύληψησ των παραςτϊςεων. Σα όργανα οι ςυςκευϋσ και τα μϋςα, ϋχοντασ ςτη μνόμη τουσ ςτοιχεύα, πληροφορύεσ και κανόνεσ, επεξεργϊζονται, ςυνθϋτουν, μεταλλϊζουν και παρουςιϊζουν κατ' επιλογόν, νϋεσ καταςτϊςεισ, νϋεσ πραγματικότητεσ ςε αλληλουχύα μηνυμϊτων και πληροφοριών. Σα μηνύματα αλληλοςυγκρούονται και αλληλοςυμπληρώνονται με ταχύτητα και ευκρύνεια πϋραν τησ δυνατότητασ κατανόηςησ του υποςυνεύδητου. Οι πληροφορύεσ ψηφιοποιούνται, μεταδύδονται και μεταφϋρονται ςε μια εικόνα που αντιπροςωπεύει το εφικτό, το ιδεατό, το ουςιαςτικό. Η νϋα εποχό τησ ηλεκτρονικόσ βιομηχανύασ πληροφοριών καθιςτϊ την μετϊδοςη των γεγονότων πιο ϊμεςη από ποτϋ. όμερα ο ϊνθρωποσ μπορεύ να πληροφορεύται για όςα ςυμβαύνουν δύπλα του, αλλϊ και για οτιδόποτε ςυμβαύνει ακόμη και ςτην ϊλλη ϊκρη του κόςμου μϋςα ςε ελϊχιςτα δευτερόλεπτα. Πϋρα από την απλό πληροφορύα, με τισ νϋεσ δυνατότητεσ που προςφϋρουν οι ηλεκτρονικϋσ ςυςκεύεσ, μπορεύ εκτόσ από το κεύμενο τησ εύδηςησ να βλϋπει παρϊλληλα και μια φωτογραφύα ό ϋνα βύντεο ςχετικό με την εύδηςη. 62

64 2. Εργαλεία ιςτοςελίδασ 2.1 HTML 5 Εικόνα 2.1- Σο logo τησ HTML5 Η HTML 5 εύναι μια γλώςςα ςόμανςησ που χρηςιμοποιεύται για τη δόμηςη και παρουςύαςη περιεχομϋνου για το world wide web και για τον πυρόνα τησ τεχνολογύασ του διαδικτύου. Εύναι η πϋμπτη αναθεώρηςη του προτύπου HTML (που δημιουργόθηκε το 1990 και ϋχει τυποποιηθεύ HTML 4 από το Μετϊ τουσ ϊμεςουσ προκατόχουσ τησ HTML 4.01 και XHTML 1.1, η HTML5 εύναι μια απϊντηςη ςτο γεγονόσ ότι η HTML και XHTML εύναι ϋνα μεύγμα από χαρακτηριςτικϊ που ειςϊγονται από διϊφορεσ προδιαγραφϋσ.[23] Η HTML 5 επεκτεύνει, βελτιώνει και εξορθολογεύ τη ςόμανςη για τα ϋγγραφα και ειςϊγει τη ςόμανςη και τισ προγραμματιςτικϋσ διεπαφϋσ εφαρμογών (APIs). Σο ςημαντικό με αυτόν την ϋκδοςη όμωσ εύναι ότι επιτρϋπει ςτουσ προγραμματιςτϋσ να δημιουργόςουν mobile web sites τα οπούα να ϋχουν 63

65 ταυτόχρονα πολλϋσ από τισ ιδιότητεσ των εφαρμογών που ςυναντϊμε ςτισ διϊφορεσ πλατφόρμεσ κινητών, ανούγοντασ νϋουσ ορύζοντεσ ϋτςι ςτην παρουςύα του διαδικτύου ςτην όλη εμπειρύα με τα κινητϊ τηλϋφωνα. Πολλϊ χαρακτηριςτικϊ του HTML5 ϋχουν καταςκευαςτεύ με την εξϋταςη να εύναι ςε θϋςη να τρϋξει ςε χαμηλόσ ιςχύοσ ςυςκευϋσ, όπωσ smartphones και tablets. Σον Δεκϋμβριο του 2011,η εταιρεύα ερευνών τησ Strategy Analytics προϋβλεψε ότι οι πωλόςεισ τησ HTML5 ςε ςυμβατϊ κινητϊ τηλϋφωνα θα ξεπερϊςουν το 1 διςεκατομμύριο το Οι εφαρμογϋσ ςτα κινητϊ, παρϋχουν επύ του παρόντοσ μια πολύ πλουςιότερη εμπειρύα από ϋνα τυπικό mobile web site. Ο λόγοσ για τον οπούο μια εφαρμογό το επιτελεύ αυτό εύναι γιατύ εγκαθύςταται πϊνω ςτο λειτουργικό του κινητού και αξιοποιεύ ςτο ϋπακρο τισ τεχνικϋσ δυνατότητϋσ του. Μϋχρι το HTML5, ϋνα mobile web site δεν όταν ςε θϋςη να το κϊνει αυτό Φαρακτηριςτικά Ϊνα από τα χαρακτηριςτικϊ του HTML5 εύναι ότι μπορεύ να προςφϋρει GPS, κϊτι που θα φανεύ ιδιαύτερα χρόςιμο ωσ εργαλεύο για το ηλεκτρονικό εμπόριο και τισ διαφημύςεισ ςτο διαδύκτυο, ϋτςι θα μπορεύσ να βρύςκεισ απευθεύασ πόςο κοντϊ εύναι ϋνα κατϊςτημα ό ϋνα εςτιατόριο καθώσ διαβϊζεισ μύα κριτικό ςε ϋνα site. Ϊνα ϊλλο μεγϊλο χαρακτηριςτικό γνώριςμα του HTML5 εύναι η δυνατότητϊ του να επιτρϋψει την αναπαραγωγό βύντεο ςε mobile web sites χωρύσ τη χρόςη του Flash. κεφτεύτε την Apple η οπούα δεν επιτρϋπει Flash, αφόνοντασ ϋτςι τα εκατομμύρια των iphone, ipod Touch και ipad να μϋνουν εκτόσ. Σο HTML5 θα αποτελϋςει την γϋφυρα που θα φϋρει το βύντεο ςε αυτούσ τουσ καταναλωτϋσ. Ειδικότερα, η HTML5 προςθϋτει πολλϊ νϋα ςυντακτικϊ χαρακτηριςτικϊ. Αυτϊ περιλαμβϊνουν το νϋο <video>, <audio> και τα ςτοιχεύα <canvas>, καθώσ και την ενςωμϊτωςη των κλιμακούμενων διανυςματικών γραφικών (SVG) περιεχόμενο (που αντικαθιςτϊ τισ χρόςεισ των γενικών ετικετών <object>) και MathML για μαθηματικούσ τύπουσ. Σα χαρακτηριςτικϊ αυτϊ εύναι ςχεδιαςμϋνα ώςτε να εύναι εύκολο να ςυμπεριληφθούν και να χειριςτούν πολυμϋςα και το γραφικό περιεχόμενο ςτο διαδύκτυο, χωρύσ να χρειϊζεται να καταφύγουν ςε ιδιόκτητα plugins και APIs. Ωλλα νϋα ςτοιχεύα, όπωσ <section>, <Article>, <header> και <nav>, ϋχουν ςχεδιαςτεύ για να εμπλουτύςουν το ςημαςιολογικό περιεχόμενο των εγγρϊφων. Σα νϋα χαρακτηριςτικϊ ϋχουν θεςπιςτεύ για τον ύδιο 64

66 ςκοπό, ενώ οριςμϋνα ςτοιχεύα και χαρακτηριςτικϊ ϋχουν αφαιρεθεύ. Οριςμϋνα ςτοιχεύα, όπωσ <a>, <cite> και <Menu> ϋχουν αλλϊξει, επαναπροςδιοριςτεύ ό τυποποιηθεύ.[24] ήμανςη Η HTML5 ειςϊγει ςτοιχεύα και χαρακτηριςτικϊ που απεικονύζουν την τυπικό χρόςη ςε ςύγχρονεσ ιςτοςελύδεσ. Μερικϊ από αυτϊ εύναι ςημαςιολογικϋσ αντικαταςτϊςεισ για κοινϋσ χρόςεισ των γενικών μπλοκ (<div>) και inline (<span>) ςτοιχεύων, για παρϊδειγμα <nav> (website πλοόγηςησ μπλοκ), <footer> (ςυνόθωσ αναφϋρονται ςε κϊτω μϋροσ τησ ςελύδασ web ό για τελευταύεσ γραμμϋσ κώδικα HTML), ό <audio> και <video> αντύ <object>. Οριςμϋνα μη αποδεκτϊ ςτοιχεύα από την HTML 4.01 ϋχουν πϋςει, ςυμπεριλαμβανομϋνου τησ παρουςύαςησ ςτοιχεύων όπωσ <font> και <center>, οι επιπτώςεισ των οπούων ϋχουν εδώ και καιρό αντικαταςταθεύ από τα πιο ικανϊ επικαλυπτόμενα φύλλα ςτυλ. Τπϊρχει επύςησ μια ανανεωμϋνη ϋμφαςη ςτη ςημαςύα τησ DOM scripting (π.χ. JavaScript) ςτη ςυμπεριφορϊ Web. Η ςύνταξη HTML5 δεν βαςύζεται πλϋον ςτην SGML, παρϊ την ομοιότητα ςτη ςόμανςη. Ϊχει, όμωσ, ςχεδιαςτεύ για να εύναι ςυμβατό με τη κοινό ςυντακτικό ανϊλυςη των παλαιότερων εκδόςεων των HTML. Ϊρχεται με μια νϋα ειςαγωγικό γραμμό που μοιϊζει με μια SGML δόλωςη τύπου εγγρϊφου, <! DOCTYPE html>, η οπούα ενεργοποιεύ τη ςυμβατό με τα πρότυπα φωτοςκύαςη Από τισ 5 Ιανουαρύου 2009, η HTML5 περιλαμβϊνει επύςησ Web Forms 2.0, μια προηγουμϋνωσ ξεχωριςτό ειδικότητα WHATWG Νέα APIs Εκτόσ από τον οριςμό ςόμανςησ, η HTML5 καθορύζει προγραμματιςτικϋσ διεπαφϋσ εφαρμογών (APIs) που μπορούν να χρηςιμοποιηθούν με JavaScript. Κϊποια νϋα APIs εύναι: Σο ςτοιχεύο καμβϊ για ϊμεςη λειτουργύα 2D ςχεδύαςησ 65

67 Παροδικό αναπαραγωγό πολυμϋςων Εκτόσ ςύνδεςησ Web εφαρμογϋσ Επεξεργαςύα εγγρϊφων Μεταφορϊ και μεύωςη Μηνύματα πολλαπλόσ εγγραφόσ Περιηγητόσ διαχεύριςησ τησ ιςτορύασ ΜΙΜΕ τύποσ και πρωτόκολλο εγγραφόσ χειριςτό Μικροςτοιχεύα Web αποθόκευςη, που παρϋχει ςυμπεριφορϊ παρόμοια με τα cookies αλλϊ με μεγαλύτερη χωρητικότητα αποθόκευςησ XHTML5 Η XHTML5 εύναι η XML ςειριοπούηςη τησ HTML5. Σα XML ϋγγραφα πρϋπει να επιδύδονται με XML τύπο πολυμϋςων (ςυχνϊ ςυγχϋεται με το εύδοσ MIME). Η XHTML5 απαιτεύ αυςτηρό, καλϊ ςχηματιςμϋνη ςύνταξη XML Φειριςμόσ ςφαλμάτων Η HTML5 εύναι ςχεδιαςμϋνη ώςτε παλιϊ προγρϊμματα περιόγηςησ να μπορούν να αγνοόςουν με αςφϊλεια νϋεσ καταςκευϋσ HTML5. Η προδιαγραφό HTML5 δύνει λεπτομερεύσ κανόνεσ για Lexing και ςυντακτικό ανϊλυςη, με την πρόθεςη ότι διαφορετικϊ προγρϊμματα περιόγηςησ θα παρϊγουν το ύδιο αποτϋλεςμα, ςτην περύπτωςη εςφαλμϋνησ ςύνταξησ. Αν η HTML5 καθορύζει τώρα μια ςυνεπό ςυμπεριφορϊ για ϋγγραφα με tag, τα εν λόγω ϋγγραφα θεωρούνται ςύμφωνα με το πρότυπο HTML5. 66

68 2.1.6 Δημοτικότητα ύμφωνα με μια ϋκθεςη που δημοςιεύθηκε ςτισ 30 επτεμβρύου 2011 με τη χρόςη μηχανών αναζότηςησ και μϋςα κοινωνικόσ δικτύωςησ, 34 από τισ κορυφαύεσ 100 ιςτοςελύδεσ του κόςμου όταν με τη χρόςη HTML5. Μια ϊλλη αναφορϊ που κυκλοφόρηςε τον Ιούλιο του 2013 ϋδειξε ότι 153 από τισ 500 εταιρεύεσ Fortune των Η.Π.Α. ϋχουν όδη εφαρμόςει HTML5 για εταιρικϋσ ιςτοςελύδεσ τουσ Χηφιακά δικαιώματα διαχείριςησ Βιομηχανικού παρϊγοντεσ ςυμπεριλαμβανομϋνου του BBC, τησ Google, τησ Microsoft και Netflix δϋχονται πιϋςεισ για την ϋνταξη των κρυπτογραφημϋνων επεκτϊςεων Media (EME), μια μορφό τησ διαχεύριςησ ψηφιακών δικαιωμϊτων (DRM), ςτο πρότυπο HTML5. Από τα τϋλη του 2012 και ςτισ αρχϋσ του 2013, 27 οργανώςεισ, ςυμπεριλαμβανομϋνου του ιδρύματοσ Ελεύθερου Λογιςμικού ϋχουν ξεκινόςει μια εκςτρατεύα εναντύον, ςυμπεριλαμβανομϋνησ τησ Χηφιακόσ Διαχεύριςησ Δικαιωμϊτων ςτο HTML5 πρότυπο. 67

69 2.2 ύςτημα διαχείριςησ περιεχομένου (CMS) Σο Content Management System (CMS) εύναι ϋνα εύδοσ διαδικτυακών εφαρμογών για ηλεκτρονικούσ υπολογιςτϋσ, που χρηςιμοποιεύται για την αυτοματοπούηςη τησ δημιουργύασ, οργϊνωςησ, ελϋγχου και δημοςύευςησ περιεχομϋνου ςε διαφορετικϊ εύδη. Σα πιο πολλϊ CMS μπορούν να διαχειριςτούν περιεχόμενο ςτισ εξόσ μορφϋσ: κεύμενα, εικόνεσ, βύντεο, java animation, πρότυπα ςχεδύαςησ, βϊςεισ δεδομϋνων κ.α. Πολλϋσ φορϋσ ϋνα CMS επιτρϋπει και την ομαδικό δημιουργύα κειμϋνων και ϊλλου υλικού, για αυτό ςυχνϊ χρηςιμοποιεύται, για παρϊδειγμα, ςτα εκπαιδευτικϊ προγρϊμματα πολλών εταιριών. Σα CMS χρηςιμοποιούνται ςυχνϊ και για την αποθόκευςη, τον ϋλεγχο, την διαχεύριςη και την δημοςύευςη εκδόςεων, ο προςανατολιςμόσ των οπούων εξαρτϊται από τον φορϋα, ςτον οπούο ανόκει το περιεχόμενο. Ϊτςι, μπορεύ οι εκδόςεισ αυτϋσ να αποτελούνται από ειδηςεογραφικϊ ϊρθρα, εγχειρύδια λειτουργύασ, τεχνικϊ εγχειρύδια, οδηγύεσ πωλόςεων ϋωσ και εμπορικό διαφημιςτικό υλικό.[25] Εικόνα 2.2-Σρόποσ λειτουργίασ ενόσ CMS ςυςτήματοσ Σο ύςτημα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου αξιοποιεύ τισ αρχϋσ του αντικειμενοςτραφούσ προγραμματιςμού και προςφϋρει μια ςειρϊ από πρότυπα (modules) και επιπρόςθετα λογιςμικϊ (plugins) τα οπούα προςφϋρουν μια μεγϊλη ποικιλύα λειτουργικότητασ. Σαυτόχρονα, προςφϋρονται ςυνεχώσ λύςεισ από πολλούσ χρόςτεσ που καλύπτουν ςημαντικό μϋροσ των αναγκών που 68

70 υπϊρχουν. Ϊνα ύςτημα Διαχεύριςησ Περιεχομϋνου δεν κοςτύζει καθόλου χρόματα καθώσ εύναι δωρεϊν λογιςμικό ανοικτού κώδικα και μπορεύ ο οποιοςδόποτε που διαθϋτει χώρο ςε ϋναν εξυπηρετητό που υποςτηρύζει τη γλώςςα PHP και τη βϊςη δεδομϋνων MySQL να το χρηςιμοποιόςει αφού η λειτουργύα μιασ ιςτοςελύδασ που υποςτηρύζεται από CMS, επιτρϋπει τη διαχειριςη του site χωρύσ τεχνικϋσ γνώςεισ και εμπειρύα. 2.3 Γνωςτά ςυςτήματα διαχείριςησ περιεχομένου Σα πιο γνωςτϊ ςυςτόματα διαχεύριςησ περιεχομϋνου αυτό τη ςτιγμό εύναι το Drupal, το Joomla και το WordPress. Σα δύο εύχαν την πρώτη θϋςη ςτα CMS, καθώσ το WordPress θεωρούταν ωσ μύα πλατφόρμα blogging αλλϊ τα τελευταύα χρόνια ϊρχιςε να αναπτύςςεται ωσ ϋνα ολοκληρωμϋνο ςύςτημα διαχεύριςησ περιεχομϋνου, φτϊνοντασ μϊλιςτα ςτην πρώτη θϋςη ςτη χρόςη από δικτυακού τόπουσ. Και τα τρύα ςυςτόματα εύναι ανοιχτού κώδικα και ϋχουν αναπτυχθεύ με βοόθεια από εκατοντϊδεσ μϋλη από τισ αντύςτοιχεσ κοινότητεσ. Καθϋνα από αυτϊ μπορεύ να χρηςιμοποιηθεύ για την δημιουργύα ιςτοςελύδων, με μεγϊλη γκϊμα δυνατοτότων, και για οποιαδόποτε χρόςη, από ϋνα απλό προςωπικό blog ϋωσ πλόρεσ εμπορικό ιςτότοπο Drupal Εικόνα 2.3 Σο logo του Drupal Σο Drupal CMS εύναι ϋνα αρθρωτό framework διαχεύριςησ περιεχομϋνου (Content Management System ) ανοικτού λογιςμικού, γραμμϋνο ςτη γλώςςα προγραμματιςμού PHP. Σο Drupal, όπωσ πολλϊ ςύγχρονα CMS, επιτρϋπει ςτο διαχειριςτό ςυςτόματοσ να οργανώνει το περιεχόμενο, να προςαρμόζει την παρουςύαςη, να αυτοματοποιεύ διαχειριςτικϋσ εργαςύεσ και να διαχειρύζεται τουσ 69

71 επιςκϋπτεσ του ιςτοτόπου και αυτούσ που ςυνειςφϋρουν. Παρόλο που υπϊρχει μια πολύπλοκη προγραμματιςτικό διεπαφό, οι περιςςότερεσ εργαςύεσ μπορούν να γύνουν με λύγο ό και καθόλου προγραμματιςμό. Σο Drupal οριςμϋνεσ φορϋσ περιγρϊφεται ωσ «υποδομό για εφαρμογϋσ ιςτού», καθώσ οι δυνατότητϋσ του προχωρούν παραπϋρα από τη διαχεύριςη περιεχομϋνου, επιτρϋποντασ ϋνα μεγϊλο εύροσ υπηρεςιών και ςυναλλαγών.[26] Joomla Σο Joomla CMS δημιουργόθηκε το 2005 ςαν μετεξϋλιξη του CMS Mambo. Αποτελεύ ϋνα framework διαδικτυακών εφαρμογών αρχιτεκτονικόσ Μοντϋλουπροβολόσ-Ελεγκτό (Model-View-Controller MVC), το οπούο μπορεύ να χρηςιμοποιηθεύ ανεξϊρτητα. Εύναι ϋνα ελεύθερο και ανοικτού κώδικα ςύςτημα διαχεύριςησ περιεχομϋνου. Φρηςιμοποιεύται για τη δημοςύευςη περιεχομϋνου ςτον παγκόςμιο ιςτό (World Wide Web) και ςε τοπικϊ δύκτυα -intranets. Εύναι γραμμϋνο ςε PHP και αποθηκεύει τα δεδομϋνα του ςτη βϊςη MySQL. Εικόνα 2.4-Σο logo του Joomla Σο βαςικό χαρακτηριςτικό του εύναι ότι οι ςελύδεσ που εμφανύζει εύναι δυναμικϋσ, δηλαδό δημιουργούνται την ςτιγμό που ζητούνται. Ϊνα ςύςτημα διακομιςτό (server) όπωσ εύναι ο Apache λαμβϊνει τισ αιτόςεισ των χρηςτών και τισ εξυπηρετεύ. Με ερωτόματα προσ τη βϊςη λαμβϊνει δεδομϋνα τα οπούα μορφοποιεύ και αποςτϋλλει ςτον εκϊςτοτε φυλλομετρητό (web browser) του χρόςτη. Ϊχει και ϊλλεσ δυνατότητεσ εμφϊνιςησ όπωσ η προςωρινό αποθόκευςη ςελύδασ, RSS feeds, εκτυπώςιμεσ εκδόςεισ των ςελύδων, ειδόςεισ, blogs, δημοςκοπόςεισ, ϋρευνεσ, καθώσ και πολύγλωςςη υποςτόριξη των εκδόςεών του.[27] 70

72 2.3.3 WordPress Εικόνα 2.5-Σο logo του Wordpress Σο WordPress εύναι ελεύθερο και ανοικτού κώδικα λογιςμικό ιςτολογύου και πλατφόρμα δημοςιεύςεων, γραμμϋνο ςε PHP και MySQL. υχνϊ τροποποιεύται για χρόςη ωσ ςύςτημα διαχεύριςησ περιεχομϋνου (ΠΔ ό CMS). Ϊχει πολλϋσ δυνατότητεσ ςυμπεριλαμβανομϋνων μιασ αρχιτεκτονικόσ για πρόςθετεσ λειτουργύεσ και ενόσ ςυςτόματοσ προτύπων. Κυκλοφόρηςε για πρώτη φορϊ το Αρχικϊ εύχε χρόςη για καταςκευό ιςτολογύου, ωςτόςο ςτη ςυνϋχεια ενςωμϊτωςε πολλϊ ϊλλα χαρακτηριςτικϊ με αποτϋλεςμα νε θεωρεύται ϋνα πλόρεσ CMS. Πλϋον ςτη παρούςα ϋκδοςη του ϋχει ξεπερϊςει κατϊ πολύ ςτη χρόςη τουσ ανταγωνιςτϋσ τουσ.[28] Επιλογή CMS Σα παραπϊνω ςυςτόματα θεωρούνται ιδιαύτερα αποδοτικϊ και δεν μπορεύ να χαρακτηριςτεύ κϊποιο από αυτϊ ωσ η μοναδικό επιλογό για την καταςκευό διαδικτυακών εφαρμογών. Η επιλογό εξαρτϊται κϊθε φορϊ από τισ απαιτόςεισ του ϋργου που αναπτύςςεται. τη παρούςα εργαςύα το ςύςτημα διαχεύριςησ περιεχομϋνου που επιλϋχθηκε εύναι το Joomla,καθώσ δόθηκε ϋμφαςη ςτην εικόνα, ςτισ περιςςότερεσ δυνατότητεσ αιςθητικόσ ςχεδύαςησ που παρϋχει, καθώσ επύςησ και ςτη πληθώρα επεκτϊςεων που υπϊρχουν. 71

73 ημαντικό ρόλο ϋπαιξε και η χρόςη του FlippingBook Joomla Gallery Component (demo version) που όταν ότι πιο κοντινό free ςυςτατικό για την υλοπούηςη των ςτόχων τησ εργαςύασ. 2.4 Joomla Περιγραφή Σο Joomla εύναι ϋνα διαδικτυακό ςύςτημα διαχεύριςησ περιεχομϋνου ανοιχτού κώδικα. Φρηςιμοποιεύται για τη δημοςύευςη περιεχομϋνου ςτον παγκόςμιο ιςτό ό ςε τοπικϊ δύκτυα. Ο κώδικασ του λογιςμικού εύναι ςε γλώςςα PHP και για την αποθόκευςη των δεδομϋνων χρηςιμοποιεύ βϊςη τύπου MySQL. Φαρακτηριςτικό λειτουργύα του εύναι η εμφϊνιςη δυναμικών ιςτοςελύδων. Για τη λειτουργύα του απαιτεύται ϋνα ςύςτημα εξυπηρετητό όπωσ εύναι ο Apache, ο οπούοσ εξυπηρετεύ τισ αιτόςεισ που λαμβϊνει από τουσ χρόςτεσ. Η λόψη των δεδομϋνων γύνεται με αποςτολό ερωτημϊτων προσ τη βϊςη, ακολουθεύ η μορφοπούηςη τουσ και τϋλοσ η αποςτολό ςτον εκϊςτοτε φυλλομετρητό του χρόςτη. Σο Joomla! παρϋχει αρκετϋσ δυνατότητεσ εμφϊνιςησ μερικϋσ από αυτϋσ εύναι τα RSS feeds, οι εκτυπώςιμεσ εκδόςεισ των ςελύδων, ιςτολόγια, ϋρευνεσ, δημοςκοπόςεισ κ.ϊ. Επύςησ πολύ ςημαντικό δυνατότητα εύναι ότι ϋχει πολύγλωςςη υποςτόριξη ςτισ εκδόςεισ του. Σο Joomla κυκλοφορεύ και διανϋμεται υπό την GNU General Public License (Γενικό Ωδεια Δημόςιασ Φρόςησ GNU) (GNU GPL ό απλϊ GPL) εύναι πιθανόν η περιςςότερο δημοφιλόσ ϊδεια χρόςησ ελεύθερου λογιςμικού, και εύναι η ϊδεια που προςτατεύει το μεγαλύτερο ποςοςτό του ελεύθερου λογιςμικού που υπϊρχει μϋχρι ςόμερα.[29] Σο όνομα «Joomla» εύναι μια φωνητικό γραφό τησ γλώςςασ ουαχύλι (Swahili) ςτην οπούα η λϋξη jumla ςημαύνει όλοι μαζύ ό ωσ ςύνολο. Επϋλεξαν αυτό το όνομα για να αντικατοπτρύζει τη δϋςμευςη τησ κοινότητασ και την ομϊδα ανϊπτυξησ του ϋργου. Η πρώτη ϋκδοςη του Joomla (Joomla 1.0.0) ανακοινώθηκε ςτισ 16 επτεμβρύου Αυτό όταν μια νϋα ονομαςύα τησ ϋκδοςησ Mambo ςε ςυνδυαςμό με διορθώςεισ κϊποιων ςφαλμϊτων (bugs) ςτο περιβϊλλον διαχεύριςησ και ςτον κώδικα τησ αςφαλεύασ. Η επύςημη ιςτοςελύδα του Joomla project βρύςκεται ςτο για την 72

74 Ελλϊδα ςτο όπου βρύςκεται η Ελληνικό κοινότητα υποςτόριξησ (Joomla.gr) αλλϊ και ϊλλεσ ιςτοςελύδεσ οι οπούεσ παρϋχουν χρόςιμεσ πληροφορύεσ και οδηγύεσ Δυνατότητεσ του Joomla Tο Joomla ϋχει τόςα πολλϊ χαρακτηριςτικϊ γνωρύςματα που εύναι δύςκολο να αναφερθούμε ςε όλα. Επιγραμματικϊ, αναφϋρουμε τισ πιο δημοφιλεύσ δυνατότητεσ:[30] Μπορούμε να προςθϋςουμε περιεχόμενο ςτον ιςτότοπό ςασ από κϊθε υπολογιςτό διαθϋτει ςύνδεςη ςτο διαδύκτυο. Απλϊ πληκτρολογούμε το κεύμενο, ανεβϊζουμε τισ φωτογραφύεσ, δημοςιεύουμε. Μπορούμε να ςυνεργαςτούμε με όςουσ μπορούν να ςυμβϊλλουν ςτην επεξεργαςύα του περιεχομϋνου. Ϊτςι δύνουμε τη δυνατότητα ςε ςυνεργϊτεσ μασ να δημοςιεύςουν περιεχόμενο, ςτο πλαύςιο αςφαλώσ των αρμοδιοτότων τουσ. Μπορούν να το κϊνουν από κϊθε υπολογιςτό με ςύνδεςη ςτο διαδύκτυο. Δημοςιεύουμε απεριόριςτεσ ςελύδεσ, χωρύσ να περιοριζόμαςτε από το Joomla. Φωρύσ κανϋνα πρόβλημα, μπορούμε να κϊνουμε αναζητόςεισ περιεχομϋνου και να τισ αρχειοθετόςουμε. Η εφαρμογό υποςτηρύζει τα διαφημιςτικϊ banners: Ϊτςι, προωθούμε δικϊ μασ προώόντα και υπηρεςύεσ, ό τα χρηςιμοποιούμε ωσ διαφημιςτικό μϋςο για τρύτουσ. Δύνεται η δυνατότητα να προςθϋςουμε forum, photo galleries, βιβλιοθόκεσ αρχεύων, βιβλύα επιςκεπτών και φόρμεσ επικοινωνύασ: λύγεσ από τισ εκατοντϊδεσ πρόςθετεσ εφαρμογϋσ που κυκλοφορούν για το Joomla Χρησιμότητα του Joomla To Joomla έρεη ακέηξεηεο ρξήζεηο θαη πεξηνξίδεηαη κόλν από ηα όξηα ηνπ θαζελόο. 73

75 Πολλού διαφορετικού ιςτότοποι αναπτύςςονται χρηςιμοποιώντασ Joomla.Κϊποιεσ χρόςεισ του εύναι:[31] Δεκηνπξγία ηζηνινγίνπ ή ζπιινγήο θωηνγξαθηώλ Παξνπζηάζεηο ζε ζπλέδξηα ή επηρεηξήζεηο Υινπνίεζε πξνζωπηθνύ ή εηαηξηθνύ ηζηνηόπνπ Υινπνίεζε sites γηα ελεκέξωζε Δεκηνπξγία ηζηνζειίδωλ γηα δηαθήκηζε πξνϊόληωλ Δεκηνπξγία Ε-shop ( Ηιεθηξνληθό Καηάζηεκα) Δεκηνπξγία WebSite πξνβνιήο πξνϊόληωλ ή ππεξεζηώλ Υπνζηήξημε Ξελνδνρείωλ (marketing,e-booking, θ.ιπ.) Αλάπηπμε δηαδηθηπαθώλ ρώξωλ γηα ζωκαηεία θαη Οξγαληζκνύο Υπνζηήξημε θαη πξνβνιή ειεθηξνληθώλ εθδόζεωλ βηβιίωλ, πεξηνδηθώλ θαη εθεκεξίδωλ Οι λειτουργικέσ απαιτήςεισ του Joomla Σο Joomla ϋχει τη δυνατότητα να λειτουργόςει εύτε ςτον προςωπικό υπολογιςτό, εύτε ςτον τοπικό διακομιςτό(localhost),εύτε ςε κϊποιον επαγγελματικό διακομιςτό που μασ προςφϋρει φιλοξενύα για την ςελύδα μασ ςτο internet.[32] 74

76 Σο Joomla μπορεύ να ςυνεργαςτεύ τόςο με τον Apache Server, όςο και με τον IIS τησ Microsoft. Μπορεύ να τρϋξει ςε πολλϊ διαφορετικϊ λειτουργικϊ ςυςτόματα. Βαςικό προώπόθεςη εύναι να υπϊρχει μια ϋκδοςη MySQL ςτον υπολογιςτό όπωσ επύςησ και μια ϋκδοςη PHP. Ϊτςι για να δουλϋψουμε το Joomla χρειϊζεται ϋνασ περιηγητόσ(browser) και ϋνα απλό πρόγραμμα για να μπορϋςουμε να επεξεργαςτούμε τα αρχεύα του κώδικα τησ ςελύδασ και τα αρχεύα CSS Δομή του Joomla Σα βαςικϊ κομμϊτια που απαρτύζουν το Joomla εύναι: Δημόςιο τμόμα (Front-end) Σο δημόςιο τμόμα εύναι ουςιαςτικϊ αυτό που εμφανύζεται ςτον φυλλομετρητό του τελικού χρόςτη. Σα ϊρθρα, τα μενού και γενικϊ όλα τα ςτοιχεύα τησ ιςτοςελύδασ που θϋλουμε να εμφανύζονται ςτον χρόςτη βρύςκονται ςτο δημόςιο τμόμα. Περιοχό διαχεύριςησ (Backend) Η περιοχό διαχεύριςησ ο πύνακασ ελϋγχου του Joomla. Μϋςα από εκεύ ο διαχειριςτόσ (administrator) κϊνει όλεσ τισ τροποποιόςεισ που αφορούν ςτον ιςτότοπο. Μπορεύ χειριςτεύ λειτουργύεσ όπωσ πρόςθεςη περιεχόμενου, εμφϊνιςη ό απόκρυψη ςτοιχεύων, δημιουργύα χρηςτών και γενικϊ ότι ϋχει ςχϋςη με το Joomla. Μενού Η πλοόγηςη του χρόςτη ςτην ιςτοςελύδα γύνεται με την χρόςη των μενού. Η δημιουργύα τουσ γύνεται δυναμικϊ και ςυνδϋονται με αντικεύμενα του Joomla(ενότητεσ, κατηγορύεσ, ϊρθρα). Δεν υπϊρχει περιοριςμόσ ςτον αριθμό των μενού ςε μια ιςτοςελύδα Joomla. 75

77 Εφαρμογϋσ (Components) Η χρόςη των εφαρμογών αποςκοπεύ ςτην δυνατότητα επϋκταςησ του Joomla. Φωρύζονται ςε εμπορικϋσ εφαρμογϋσ και ςε εφαρμογϋσ που διανϋμονται ελεύθερα. Για παρϊδειγμα υπϊρχουν εφαρμογϋσ για διαδικτυακϊ καταςτόματα, και για εκθϋςεισ φωτογραφιών. Πρόςθετα (plugins) Σα πρόςθετα εύναι μικρϊ πακϋτα κώδικα τα οπούα χρηςιμοποιούνται για κϊποιεσ ειδικϋσ λειτουργύεσ. Για παρϊδειγμα η μηχανό αναζότηςησ του Joomla εύναι ϋνα πρόςθετο. Πρότυπα (Templates) Σα πρότυπα χρηςιμοποιούνται για τον διαχωριςμό του περιεχόμενο από την εμφϊνιςη. τα πρότυπα γενικϊ ορύζονται οι ςχεδιαςτικού κανόνεσ που αφορούν ςτην ιςτοςελύδα, όπωσ εύναι τα χρώματα, οι γραμματοςειρϋσ και η θϋςη των ενθεμϊτων. 76

78 3. Διαχείριςη Joomla 3.1 Προετοιμαςία και εγκατάςταςη Για την εγκατϊςταςη του Joomla θα πρϋπει να προετοιμϊςουμε πρώτα κατϊλληλα τον υπολογιςτό. Σο Joomla όπωσ και πολλϊ ϊλλα opensource CMS χρειϊζεται αρχικϊ ϋναν web server για να τρϋξει. Μπορούμε να χρηςιμοποιόςουμε εύτε τον Apache (1.3 ό 2.x), εύτε τον IIS τησ Microsoft, αλλϊ όπωσ προτεύνουν και οι δημιουργού του joomla η καλύτερη λύςη εύναι η 1 η. Η εγκατϊςταςη αρχικϊ θα γύνει τοπικϊ οπότε πρϋπει να χρηςιμοποιηθεύ ϋνασ τοπικόσ εξυπηρετητόσ, πϊνω ςτον οπούο θα ςτηθεύ η ιςτοςελύδα. την εργαςύα αυτό θα χρηςιμοποιηθεύ ο Apache. Επιπλϋον, το Joomla χρειϊζεται και την γλώςςα PHP, προτεύνοντασ κϊποια ϋκδοςη από την 5.2 και μετϊ. Σϋλοσ το τρύτο απαραύτητο ςυςτατικό που πρϋπει να ϋχουμε ςτον υπολογιςτό μασ, εύναι ϋνασ database server. Σο Joomla δουλεύει εύτε με MySQL εύτε με PostgreSQL, ςυςτόνοντασ ωσ καλύτερη λύςη κϊποια ϋκδοςη τησ MySQL από την 4.1 και μετϊ. Και τα τρύα βαςικϊ ςυςτατικϊ που χρειαζόμαςτε (Apache,PHP,MySQL) εύναι εργαλεύα OpenSource(ανοιχτού κώδικα) τα οπούα μπορούμε να τα βρούμε δωρεϊν ςτο δύκτυο. Εικόνα 3.1-Σο logo του Wamp Αντύ όμωσ να τα κατεβϊζουμε ϋνα-ϋνα και να τα κϊνουμε ξεχωριςτϊ εγκατϊςταςη, μπορούμε να διαλϋξουμε τη λύςη του wamp5. Από τη διεύθυνςη θα κατεβϊςουμε το αρχεύο WampServer2.0a.exe και όταν εκτελεςτεύ εγκαθιςτϊ μεταξύ ϊλλων: Apache (ϋκδοςη ) 77

79 PHP (ϋκδοςη 5.3.5) MySQL (ϋκδοςη 5.5.8) Σο μϋγεθοσ των παραπϊνω αρχεύων εύναι περύπου 20MB και με διπλό κλικ πραγματοποιεύ την εγκατϊςταςη. Ο χρόςτησ μπορεύ ανϊ πϊςα ςτιγμό μετϊ την εγκατϊςταςη να επϋμβει ςε προκαθοριςμϋνεσ ρυθμύςεισ που ορύζονται κατϊ την εγκατϊςταςη. 78

80 3.2 Ρυθμίςεισ Ρυθμίςεισ PHP Όλεσ οι ρυθμύςεισ που αφορούν ςτην PHP εύναι αποθηκευμϋνεσ ςε ϋνα αρχεύο που ονομϊζεται php.ini που αποθηκεύεται κατϊ την εγκατϊςταςη ςτον υπολογιςτό ςε φϊκελο που μπορεύ να αλλϊζει ανϊλογα με το λειτουργικό ςύςτημα. Σο αρχεύο php.ini εύναι ϋνα text αρχεύο που περιϋχει επεξηγηματικό κεύμενο καθώσ και γραμμϋσ με τιμϋσ ςε διϊφορεσ παραμϋτρουσ. Φρηςιμοποιώντασ το WAMP5 μπορούμε να ρυθμύςουμε την PHP (το αρχεύο php.ini) από την γραμμό εργαςιών όπωσ φαύνεται ςτο παρακϊτω ςχόμα εύτε επιλϋγοντασ και ρυθμύζοντασ το αρχεύο php.ini εύτε επιλϋγοντασ την αντύςτοιχη παρϊμετρο.[34] Εικόνα 3.2-Αλλαγέσ ςτο αρχείο php.ini Ασ πϊμε να επϋμβουμε ςε μύα ρύθμιςη. Ανούγω το αρχεύο και εντοπύζω την γραμμό: Register_Globals=Off 79

81 Η γραμμό αυτό δηλώνει ότι η PHP δεν θα δϋχεται global μεταβλητϋσ. Η τιμό Off εύναι προεπιλεγμϋνη γιατύ προςδύδει μεγαλύτερη αςφϊλεια ςτισ ιςτοςελύδεσ. Ψςτόςο, εφόςον οι εφαρμογϋσ που θα αναπτύξουμε ςε αυτϋσ τισ ςημειώςεισ εύναι απλϋσ μπορούμε να αλλϊξουμε την τιμό ςε On χωρύσ ςημαντικϋσ επιπτώςεισ. Αντιθϋτωσ μϊλιςτα ο κώδικϊσ μασ γύνεται πιο απλόσ. Αυτό θα το δούμε ςτην ςυνϋχεια όταν θα περϊςουμε την τιμό μύασ μεταβλητόσ από μύα ςελύδα ςε μύα ϊλλη. Αλλϊζουμε λοιπόν ςτο αρχεύο php.ini την γραμμό: ςε και ςώζουμε το αρχεύο. Register_Globals=Off Register_Globals=On Ϊπειτα από τισ ρυθμύςεισ για να ξεκινόςει να λειτουργεύ το πρόγραμμα πατϊμε την επιλογό από τη ςυντόμευςη του Wamp Start All Services. την ςυνϋχεια μπορούμε να ανούξουμε τον web browser και να εμφανύςουμε τη διεύθυνςη ό για να μεταβούμε ςτην κεντρικό ςελύδα του XAMPP από όπου μπορούμε να χρηςιμοποιόςουμε τα εργαλεύα που ϋχει ςτο πακϋτο όπωσ το PhpMyAdmin. Εγκατϊςταςη Joomla Θα πρϋπει να το κατεβϊςουμε από τη διεύθυνςη Σο αρχεύο που θα κατεβεύ θα εύναι ϋνα ςυμπιεςμϋνο.rar αρχεύο, τα ςτοιχεύα του οπούου θα τα αποςυμπιϋςουμε ςε ϋναν υποφϊκελο που θα δημιουργόςουμε μϋςα ςτον φϊκελο www του wamp. 80

82 3.2.2 Ρυθμίςεισ βάςησ δεδομένων Πριν την εγκατϊςταςη του Joomla πρϋπει να δημιουργηθεύ η βϊςη δεδομϋνων που θα χρηςιμοποιηθεύ για την ιςτοςελύδα και ο χρόςτησ τησ βϊςησ δεδομϋνων. τισ παρακϊτω εικόνεσ φαύνονται τα βόματα για την δημιουργύα τησ βϊςησ χρηςιμοποιώντασ από το Wamp την εφαρμογό διαχεύριςησ βϊςεων δεδομϋνων phpmyadmin. [35] Αρχικϊ από τη ςυντόμευςη του wamp κϊτω δεξιϊ wampphpadmin εύτε πληκτρολογώντασ ςτο browser μπαύνουμε ςτη κεντρικό ςελύδα του γραφικού περιβϊλλοντοσ διαχεύριςησ τησ MySQL. Εικόνα 3.3-Κεντρική ςελίδα του γραφικού περιβάλλοντοσ τησ MySQL 81

83 την ςελύδα που θα μασ εμφανιςτεύ, θα δημιουργόςουμε την βϊςη μασ. Ϊχοντασ επιλϋξει γλώςςα, γρϊφουμε το όνομα τησ βϊςησ μασ και πατϊμε <<δημιουργύα>>, ό <<create>>, όπωσ φαύνεται και ςτην παρακϊτω εικόνα. Εικόνα 3.4-Δημιουργία βάςησ δεδομένων Ϊπειτα, κατεβϊζουμε το joomla την ϋκδοςη που θϋλουμε(ςυγκεκριμϋνη περύπτωςη 2.5) από το Σο αρχεύο που θα κατεβεύ θα εύναι ϋνα ςυμπιεςμϋνο.rar αρχεύο, τα ςτοιχεύα του οπούου θα τα αποςυμπιϋςουμε ςε ϋναν υποφϊκελο που θα δημιουργόςουμε μϋςα ςτον φϊκελο www του wamp.o φϊκελοσ C:\wamp\www \joomla stable εύναι αυτόσ που θα φιλοξενεύ τοπικϊ τη ςελύδα μασ. Πατώντασ ςτο περιηγητό τη διεύθυνςη Stable-Full_Package/ εύμαςτε ϋτοιμοι να ξεκινόςουμε την εγκατϊςταςη. Αν όλα ϋχουν εκτελεςτεύ ςωςτϊ ςτη πρώτη ςελύδα που εμφανύζεται πρϋπει να επιλϋξουμε τη γλώςςα που επιθυμούμε και ϋπειτα πατϊμε επόμενο. Εικόνα 3.5-Επιλογή γλώςςασ 82

84 Κατόπιν γύνεται ϋνασ προληπτικόσ ϋλεγχοσ για να δούμε αν ιςχύουν κϊποιεσ ρυθμύςεισ ςτο ςύςτημα. Πατϊμε πϊλι <<επόμενο>>. Εικόνα 3.6-Προληπτικόσ έλεγχοσ joomla Ϊπειτα κϊνουμε αποδοχό τησ ϊδειασ χρόςησ GNU/GPL και πατϊμε επόμενο. Εικόνα 3.7-Ωδεια χρήςησ 83

85 τη ςυνϋχεια γύνεται η Ρύθμιςη τησ βϊςησ δεδομϋνων. Ειςϊγονται το εύδοσ τησ βϊςησ δεδομϋνων, ο διακομιςτόσ, ο χρόςτησ, ο κωδικόσ πρόςβαςησ του χρόςτη και το όνομα τησ βϊςησ δεδομϋνων. Εικόνα 3.8-Ρυθμίςεισ βάςησ δεδομένων Ϊπειτα αφόνουμε τισ ύδιεσ ρυθμύςεισ FTP, και πληκτρολογούμε «επόμενο». 84

86 Εικόνα 3.9-Ρυθμίςεισ FTP το επόμενο βόμα γύνεται ειςαγωγό του ονόματοσ του ιςτότοπου, του ηλεκτρονικού ταχυδρομεύου, του ονόματοσ χρόςτη διαχειριςτό και του κωδικού διαχειριςτό. 85

87 Εικόνα 3.10-Βαςικέσ Ρυθμίςεισ Joomla Αφού ςυμπληρώςουμε ςωςτϊ τα ονόματα και τουσ κωδικούσ που θϋλουμε πϊμε ςτο επόμενο βόμα που ϋχουμε μια εικόνα που μασ υπενθυμύζει πωσ πρϋπει να ςβόςουμε τον φϊκελο installation. Μετϊ την διαγραφό του καταλόγου υπϊρχει η δυνατότητα μετϊβαςησ ςτον ιςτότοπο ό ςτην ςελύδα διαχεύριςησ. 86

88 Εικόνα 3.11-Ολοκλήρωςη εγκατάςταςησ joomla Για να ςυνδεθούμε με την διαχεύριςη του ιςτοτόπου πληκτρολογούμε τη διεύθυνςη: localhost/joomla stable-full_package/administrator/ την ςελύδα που θα εμφανιςτεύ θα ςυμπληρώςουμε το «όνομα χρόςτη» και τον «κωδικό πρόςβαςησ» για να ςυνδεθούμε. 87

89 Εικόνα 3.12-Είςοδοσ ςελίδασ διαχείριςησ joomla 88

90 3.3 Σμήμα διαχείρηςησ Μετϊ την ςωςτό καταχώρηςη των ςτοιχεύων ανούγει η ςελύδα διαχεύριςησ όπωσ φαύνεται ςτην παρακϊτω εικόνα.[36] Εικόνα 3.13-Κεντρική ςελίδα διαχείριςησ Αυτό εύναι η κεντρικό ςελύδα διαχεύριςησ του ιςτότοπου. Πρόκειται για το ςημαντικότερο κομμϊτι τησ εφαρμογόσ και μϋςω αυτού του διαχειριςτικού site οι admin πραγματοποιούν ςχεδόν όλεσ τισ ρυθμύςεισ για το front end. Η περιοχό διαχεύριςησ του Joomla(Administration Panel),δύνει τη δυνατότητα επεξεργαςύασ του περιεχομϋνου, αλλϊ και να εγκαταςτόςουμε τισ επεκτϊςεισ(extension), τα πρότυπα (templates),τα μενού(menus), τα ενθϋματα (modules),τα ϊρθρα και τισ κατηγορύεσ τουσ, τισ εφαρμογϋσ (components) και τα πρόςθετα (plugins) που θα χρηςιμοποιόςουμε. 89

91 Για να εγκαταςτόςουμε τισ διϊφορεσ επεκτϊςεισ που θϋλουμε, επιλϋγουμε την καρτϋλα «Extensions» και από τισ επιλογϋσ που εμφανύζονται, «Extension Manager». Εικόνα 3.14-Extension Manager Ϊπειτα φορτώνουμε το αρχεύο που θϋλουμε να εγκαταςτόςουμε πατώντασ «Browse». Σο αρχεύο για να φορτωθεύ ςωςτϊ θα πρϋπει να εύναι ςε ςυμπιεςμϋνη μορφό zip. Ϊπειτα πατϊμε «Upload & Install» και παύρνουμε το μόνυμα τησ επιτυχούσ εγκατϊςταςησ. ε περύπτωςη αποτυχύασ το ςύςτημα θα μασ ενημερώςει με κατϊλληλο μόνυμα. Εικόνα 3.15-Μέροσ εγκατάςταςησ επεκτάςεων 90

92 3.3.1 Εγκατάςταςη ελληνικήσ γλώςςασ Σα αρχεύα τησ ελληνικόσ γλώςςασ, καθώσ και των υπόλοιπων γλωςςών για το joomla βρύςκονται ςτο Σα αρχεύα εύναι ςυμπιεςμϋνα. Η εγκατϊςταςη τησ ελληνικόσ γλώςςασ γύνεται από την ςελύδα διαχεύριςησ χωρύσ να αποςυμπιεςτούν τα αρχεύα εγκατϊςταςησ. ύμφωνα με τα παραπϊνω ανούγουμε τη καρτϋλα «Extensions και επιλογό του Extension Manager. Ανούγει το ακόλουθο παρϊθυρο όπου ορύζεται το path του αρχεύου εγκατϊςταςησ τησ ελληνικόσ γλώςςασ. Με το πϊτημα του κουμπιού Upload and Install ολοκληρώνεται η εγκατϊςταςη. Με την ειδικό ϋκδοςη του joomla υποςτηρύζεται το πολυτονικό ςύςτημα γλώςςασ που δύνει την δυνατότητα υποςτόριξησ τησ αρχαύασ ελληνικόσ γλώςςασ. Εικόνα 3.16-Εγκατάςταςη ελληνικήσ γλώςςασ 91

93 3.3.2 Διαχείριςη-Επιλογή προτύπων(templates) Σο Joomla παρϋχει την δυνατότητα για ςυχνό χωρύσ όρια εγκατϊςταςη και απεγκατϊςταςη προτύπων (templates).σα templates καθορύζουν την αιςθητικό και λειτουργικότητα του ιςτοτόπου. Διατύθενται δωρεϊν αλλϊ υπϊρχουν και εμπορικϊ πρότυπα. Αποτελούν ϋνα βαςικό κομμϊτι του ιςτοτόπου αφού πϋρα από την αιςθητικό και την τυπογραφύα του site καθορύζουν και τη θϋςη των ενθεμϊτων(modules). Σα πρότυπα αυτϊ μπορούν να χρηςιμοποιηθούν ταυτόχρονα χωρύσ πρόβλημα και για διαφορετικϊ μϋρη του ιςτοτόπου. Αρχικϊ, υπϊρχει ϋνα προκαθοριςμϋνο(default) πρότυπο που μπορεύ να αλλϊξει εύκολα με ϋνα κουμπύ. Από την κεντρικό ςελύδα τησ Διαχεύριςησ, πηγαύνουμε από το πϊνω μενού και επιλϋγουμε το «Extensions» και από εκεύ την υπό-επιλογό «Template Manager». Εικόνα 3.17-Διαχείριςη προτύπων 92

94 Ϊτςι εμφανύζονται όλα τα διαθϋςιμα πρότυπα(templates). Εικόνα 3.18-Διαθέςιμα πρότυπα Εδώ φαύνονται όλα τα διαθϋςιμα πρότυπα περιλαμβϊνοντασ αυτϊ που υπϊρχουν όδη αλλϊ και αυτϊ που φορτώςαμε και δύνεται η δυνατότητα επεξεργαςύασ τουσ. Για να ενεργοποιόςουμε το πρότυπο που θϋλουμε, επιλϋγουμε το πρότυπο που μασ ενδιαφϋρει(πατώντασ αριςτερϊ του),και ςτη ςυνϋχεια πατϊμε <<Make default>>. 93

95 3.3.3 Διαχείριςη Ενθεμάτων-υςτατικών-Προςθέτων Σα modules εύναι κομμϊτια εφαρμογών, αυτόνομεσ εφαρμογϋσ ό ακόμα ϋνα απλό κεύμενο φορμαριςμϋνο ςε HTML.Σοποθετούνται ςε ειδικϋσ θϋςεισ που καθορύζονται από τα πρότυπα. Σα ςτατιςτικϊ(components) εύναι εφαρμογϋσ που δύνουν περιςςότερη λειτουργικότητα ςτον ιςτότοπο μασ. Για να διαχειριςτούμε τα ςτατιςτικϊ πατϊμε «Components», και μετϊ θα πατόςουμε πϊνω ςτην εφαρμογό που θϋλουμε και το ςύςτημα θα μασ ανούξει την ςελύδα διαχεύριςησ τησ. Εικόνα 3.19-Διαχείρηςη ςυςτατικών Σο αντύςτοιχο ιςχύει και για τα ενθϋματα και τα πρόςθετα. 94

96 Για τα ενθϋματα, πατϊμε ςτην υπό-επιλογό «Module Manager» από την επιλογό «Extensions» του πϊνω μενού. Και για τα πρόςθετα ςτην υπό-επιλογό «Plugin Manager». Εικόνα 3.20-Διαχείριςη ενθεμάτων Ϊχουμε την δυνατότητα να τοποθετόςουμε ενθϋματα και πρόςθετα ςε όλεσ τισ θϋςεισ του προτύπου μασ. Ϊχοντασ πατόςει το κουτϊκι αριςτερϊ από το ϋνθεμα που θϋλουμε να επεξεργαςτούμε, πατϊμε ςτην επιλογό που επιθυμούμε από το πϊνω δεξιϊ μενού. Μπορούμε να δημιουργόςουμε ϋνα καινούργιο πατώντασ ςτο κουμπύ «Νϋο». 95

97 3.3.4 Κατηγορίεσ άρθρων Για την ευκολότερη διαχεύριςη των ϊρθρων το Joomla δύνει την δυνατότητα δημιουργύασ κατηγοριών. Με τισ κατηγορύεσ ομαδοποιούνται τα ϊρθρα και ϋτςι ο διαχειριςτόσ μπορεύ να τροποποιεύ μύα φορϊ τα δικαιώματα μιασ κατηγορύασ και οι αλλαγϋσ να επηρεϊζουν όλα τα ϊρθρα που ανόκουν ςε αυτό την κατηγορύα. Η δημιουργύα κατηγορύασ γύνεται από την καρτϋλα Διαχεύριςη κατηγοριών που βρύςκεται ςτον Πύνακα Ελϋγχου του Joomla. Με το κουμπύ Νϋο ξεκινϊει η δημιουργύα τησ κατηγορύασ. Εικόνα 3.21-Δημιουργία κατηγορίασ 96

98 Μετϊ το πϊτημα του κουμπιού Νϋο εμφανύζεται η ςελύδα δημιουργύασ τησ νϋασ κατηγορύασ όπωσ φαύνεται ςτην παρακϊτω εικόνα. ε αυτό την φόρμα επιλϋγεται το όνομα τησ κατηγορύασ, η κατϊςταςό τησ και τα δικαιώματϊ τησ. Η διαδικαςύα ολοκληρώνεται με το κουμπύ Αποθόκευςη. Εικόνα 3.22-τοιχεία νέασ κατηγορίασ 97

99 3.3.5 Ωρθρα Σα ϊρθρα εύναι ϋνα από τα ςημαντικότερα τμόματα του Joomla. Σο μεγαλύτερο κομμϊτι του περιεχομϋνου που εμφανύζεται ςτισ περιςςότερεσ ιςτοςελύδεσ, περιϋχεται ςε ϊρθρα. Η δημιουργύα νϋου ϊρθρου γύνεται με δύο τρόπουσ. Εύτε από το κουμπύ Νϋο μϋςα από την καρτϋλα Διαχεύριςη Ωρθρων που βρύςκεται ςτον Πύνακα Ελϋγχου του Joomla!, εύτε από την καρτϋλα Προςθόκη Νϋου Ωρθρου που βρύςκεται ςτον Πύνακα Ελϋγχου του Joomla!. Επιλϋγοντασ ϋναν από τουσ παραπϊνω τρόπουσ ανούγει η ςελύδα για την δημιουργύα του ϊρθρου. ε αυτόν την ςελύδα ορύζεται ο τύτλοσ του ϊρθρου, η κατηγορύα ςτην οπούα ανόκει, η κατϊςταςό του (δημοςιευμϋνο, αδημοςύευτο), και το περιεχόμενο του ϊρθρου. Σο περιεχόμενο ενόσ ϊρθρου μπορεύ να εύναι απλό κεύμενο, κώδικασ html, εικόνεσ, link. Αυτϋσ εύναι οι δυνατότητεσ που παρϋχονται από τον Editor του Joomla. Για περιςςότερεσ επιλογϋσ που αφορούν την ςύνταξη των ϊρθρων υπϊρχουν πρόςθετα (modules) που εγκαθιςτούν κϊποιον ϊλλον Editor με περιςςότερεσ δυνατότητεσ. Μϋςω τησ ςελύδασ δημιουργύασ νϋου ϊρθρου δύνεται η δυνατότητα επιλογόσ των ςτοιχεύων του ϊρθρου που θα εμφανύζονται όταν αυτό εύναι δημοςιευμϋνο ορύζεται αν θα εμφανύζεται ο τύτλοσ του ϊρθρου, η κατηγορύα ςτην οπούα ανόκει και πολλϊ ϊλλα ςτοιχεύα. Εικόνα 3.23-Δημιουργία άρθρου 98

100 3.3.6 Μενού Σο περιεχόμενο (κεύμενα, φωτογραφύεσ κτλ.) ςτο Joomla εύναι εντελώσ ανεξϊρτητο από τον τρόπο με τον οπούο θϋλουμε να εμφανύζεται αυτό το περιεχόμενο ςτην ιςτοςελύδα. Για να γύνει αυτό, πρϋπει να δημιουργηθεύ ϋνασ ςύνδεςμοσ ςε αυτό, ο οπούοσ θα οδηγεύ ςε αυτό το περιεχόμενο. Ϊνασ ό περιςςότεροι ςύνδεςμοι, ενςωματώνονται ςυνόθωσ ςτην ιςτοςελύδα με τη βοόθεια ενόσ μενού. Με τη χρόςη των μενού, επιτυγχϊνεται η πλοόγηςη και η πρόςβαςη ςτισ διϊφορεσ περιοχϋσ τησ ιςτοςελύδασ. Σα μενού, εύναι ςτην ουςύα ςύνδεςμοι (links) ςε Σομεύσ (Sections), Κατηγορύεσ (Categories), υςτατικϊ (Components), ό εξωτερικϋσ ςελύδεσ. Αυτού οι ςύνδεςμοι ονομϊζονται τοιχεύα Μενού (Menu Items). Μϋςω αυτών των τοιχεύων Μενού μπορούμε να περιηγηθούμε ςτο περιεχόμενο τησ ιςτοςελύδασ. Εικόνα 3.24-Προςθήκη νέου μενού Η δημιουργύα μενού γύνεται από τη καρτϋλα Διαχεύριςη Μενού που βρύςκεται ςτον Πύνακα Ελϋγχου του Joomla. Πατώντασ το κουμπύ «Νϋο εμφανύζεται η ςελύδα για την δημιουργύα του μενού ςτην οπούα καθορύζονται ο τύτλοσ του μενού, το εύδοσ μενού και μια μικρό περιγραφό. Η διαδικαςύα ολοκληρώνεται πατώντασ το κουμπύ Αποθόκευςη. 99

101 Με την δημιουργύα του μενού δημιουργεύται αυτόματα και το αντύςτοιχο ϋνθεμα που το περιϋχει. Σο ϋνθεμα επιτρϋπει την εύκολη διαχεύριςη του μενού ςε ςχϋςη με την εμφϊνιςό του ςτην ιςτοςελύδα. Επιλϋγοντασ το ϋνθεμα του μενού και πατώντασ Επεξεργαςύα ανούγει η ςελύδα με τισ λεπτομϋρειεσ του ενθϋματοσ, όπωσ φαύνεται ςτην παρακϊτω εικόνα. Εικόνα 3.25-Ϊνθεμα μενού 100

102 3.3.7 τοιχεία μενού Η δημιουργύα των ςτοιχεύων ενόσ μενού γύνεται από την καρτϋλα «Διαχεύριςη Μενού που βρύςκεται ςτον Πύνακα Ελϋγχου του Joomla. την λύςτα με τα μενού επιλϋγοντασ το επιθυμητό μενού ανούγει η λύςτα με τα ςτοιχεύα από τα οπούα αποτελεύται. Η δημιουργύα νϋου ςτοιχεύου μενού γύνεται με το πϊτημα του κουμπιού Νϋο. Κατόπιν ανούγει η ςελύδα ςτην οπούα ορύζεται το εύδοσ του ςτοιχεύου μενού, ο τύτλοσ του, η κατϊςταςό του, η θϋςη του ςτο μενού, και ϊλλα. Για την δημιουργύα υπομενού επιλϋγεται το Parent Item. Εικόνα 3.26-Επεξεργαςία ςτοιχείων μενού 101

103 Σο εύδοσ του ςτοιχεύου μενού επιλϋγεται από το κουμπύ Επιλογό που βρύςκεται ακριβώσ δύπλα ςτο πεδύο. Ανϊλογα με το εύδοσ του ςτοιχεύου μενού εμφανύζονται οι αντύςτοιχεσ ρυθμύςεισ ςτισ λεπτομϋρειεσ του ςτοιχεύου. Εικόνα 3.27-Επιλογή είδουσ ςτοιχείου μενού 102

104 4. Καταςκευή ιςτοςελίδασ Ο ςκοπόσ τησ ςελύδασ εύναι η δημιουργύα ενόσ εκπαιδευτικού ιςτοτόπου ςυγκεκριμϋνα του μαθόματοσ τησ μουςικόσ πληροφορικόσ που με τη χρόςη του flippingbook joomla gallery component αναδεικνύει κϊποιεσ βαςικϋσ δυνατότητεσ και χαρακτηριςτικϊ των ηλεκτρονικών βιβλύων λειτουργώντασ παρϊλληλα και ςε mobile ςυςκευϋσ(tablets, smartphones κλπ). 4.1 Αρχική ςελίδα 103

105 Εικόνα 4.1-Αρχική ςελίδα μαθήματοσ Εύναι η πρώτη ςελύδα που βλϋπει κϊποιοσ χρόςτησ όταν ειςϋρχεται ςτον ιςτοχώρο Σα Βαςικϊ περιεχόμενα τησ αρχικόσ ςελύδασ εύναι: Η θεματικό περιοχό του περιεχομϋνου Οι ανακοινώςεισ του μαθόματοσ 104

106 ύνδεςμοσ για εγγραφό ό ςύνδεςη χρηςτών Δυνατότητα αναζότηςησ Βαςικό μενού πλοόγηςησ με τισ εξόσ καρτϋλεσ: Αρχικό: Επαναφϋρει το χρόςτη ςτην αρχικό ςελύδα του ιςτοτόπου. Ϊγγραφα Μαθόματοσ: Εδώ παρϋχονται οι ςημειώςεισ του μαθόματοσ με τη μορφό ηλεκτρονικών βιβλύων. Πληροφορύεσ Μαθόματοσ: Οι βαςικϋσ πληροφορύεσ του μαθόματοσ. Εργαςύεσ: Προςφϋρονται ηλεκτρονικϊ τεςτ προσ τουσ μαθητϋσ. Books: Δύνονται επιπρόςθετα βιβλύα για μελϋτη. 4.2 Ϊγγραφα Μαθήματοσ ε αυτό τη περιοχό παρϋχεται ϋνα sitemap με τισ βαςικϋσ ςημειώςεισ του μαθόματοσ ςτισ οπούεσ ϋχουν πρόςβαςη οι μαθητϋσ μόλισ κϊνουν εύςοδο ςτον ιςτότοπο. 105

107 Εικόνα 4.2-Ϊγγραφα μαθήματοσ Επύςησ, η πρόςβαςη ςτισ ςημειώςεισ του μαθόματοσ γύνεται από το υπομενού των εγγρϊφων μϋςω λύςτασ. Εικόνα 4.3-Λίςτα εγγράφων μαθήματοσ 106

108 Πατώντασ κϊποιο τυχαύο ϋγγραφο γύνεται εύςοδοσ ςε αυτό και ϋχει τη μορφό ηλεκτρονικού βιβλύου. Εικόνα 4.4-ηλεκτρονικό βιβλίο flipping book 107

109 Εικόνα 4.5-Ϋχοι και κλίμακεσ 108

110 Εικόνα 4.6-Διαχείρηςη ήχου Κατϊ την ανϊγνωςη του βιβλύου προςφϋρονται δυνατότητεσ: Περιόγηςη ςτισ ςελύδεσ από τα βελϊκια CSS, Javascript, Αjax και Flash γραφικών ςτοιχεύων ςτο χρόςτη οι εξόσ με τη χρόςη Δυνατότητα Ζουμ ςτισ ςελύδεσ του βιβλύου 109

111 Εικόνα 4.7 Ζουμ ςτο βιβλίο Δυνατότητα προβολόσ αρχεύου ςε πλόρη οθόνη Εικόνα 4.8-Foul screen Δυνατότητα αποθόκευςησ και εκτύπωςησ του αρχεύου για εγγεγραμμϋνουσ χρόςτεσ μϋςω των πλόκτρων 110

112 Δυνατότητα μεύωςησ ϋνταςησ-ςύγαςησ με το κουμπύ 4.3 Τλοποίηςη ηλεκτρονικών βιβλίων Η υλοπούηςη των αρχεύων με γραφικϊ ςτοιχεύα ηλεκτρονικών βιβλύων ϋγινε με τη χρόςη του flippingbook Joomla Gallery component ςε demo μορφό που όταν η μόνη διαθϋςιμη ελεύθερη και βρύςκεται ςτο [37] 1. Εγκατάςταςη: Mετϊ το κατϋβαςμα του zip αρχεύου για τη ςυγκεκριμϋνη ϋκδοςη του Joomla το προςθϋτουμε ςτον ιςτότοπο μϋςω του extension manager πατώντασ upload and install. Η εγκατϊςταςη ολοκληρώνεται και το ςυςτατικό εύναι διαθϋςιμο ςτη περιοχό διαχεύριςησ (Components -> FlippingBook). 111

113 Εικόνα 4.9-Εγκατάσταση 2. Ανέβαςμα αρχείων: o Προετοιμϊζουμε τα αρχεύα που περιϋχουν τισ ςελύδεσ του βιβλύου. Αυτϊ μπορεύ να εύναι JPG, PNG και μη κινούμενων εικόνων GIF ό SWF animations. o Φρηςιμοποιούμε μόνο λατινικϊ γρϊμματα ό αριθμούσ ςτα ονόματα των αρχεύων. o ασ προτεύνουμε τη δημιουργύα ςημαντικών αρχεύων - π.χ. MyBook_page01.jpg o Πλοόγηςη ςτο αρχεύο ςελύδα μεταφόρτωςησ (Components -> FlippingBook->managefiles o Επιλϋγουμε το αρχεύο προσ μεταφόρτωςη από τον υπολογιςτό μασ και κϊνουμε κλικ ςτο κουμπύ "Αποθόκευςη" ςτην πϊνω πύνακα. o Επαναλαμβϊνουμε το προηγούμενο βόμα για όλα τα αρχεύα που πρϋπει να φορτωθούν ςτον κεντρικό υπολογιςτό ό μπορούμε να 112

114 χρηςιμοποιόςουμε FTP πρόςβαςη για τη μεταφόρτωςη αρχεύων. Όλα τα αρχεύα βιβλύο που εύναι αποθηκευμϋνα ςτο / images / flippingbook Εικόνα 4.10-Διαχείριςη flipping book 3. Δημιουργία Βιβλίων: Μεταβαύνουμε ςτην καρτϋλα book manager (Components-> FlippingBook -> Books). Πατϊμε ΝΕΟ και πληκτρολογούμε το όνομα του βιβλύου και την περιγραφό αν εύναι απαραύτητο. υμπληρώνουμε τισ ϊλλεσ παραμϋτρουσ των βιβλύων. 113

115 Κϊνουμε κλικ ςτο κουμπύ "Αποθόκευςη" από το πϊνω πύνακα. Θα εμφανιςτεύ ϋνα μόνυμα, αν τα πεδύα δεν εύναι ςυμπληρωμϋνα ςωςτϊ. Εικόνα 4.11-Δημιουργία βιβλίων 4.Πρόςθεςη ςελίδων ςτο βιβλίο: Τπϊρχουν δύο τρόποι για τη δημιουργύα ςελύδων: χειροκύνητα και χρηςιμοποιώντασ παρτύδα δημιουργύασ τησ ςελύδασ. α)φειροκύνητα: Πλοόγηςη ςτο διαχειριςτό ςελύδων (Components -> FlippingBook -> Pages). Επιλϋγουμε<Νϋο>. Επιλϋγουμε το αρχεύο τησ ςελύδασ και το βιβλύο ςτο οπούο η ςελύδα εύναι να προςτεθεύ. Κϊνουμε κλικ ςτο κουμπύ "Αποθόκευςη" ςτην πϊνω πύνακα. 114

116 Επαναλαμβϊνουμε τα παραπϊνω βόματα για όλεσ τισ ςελύδεσ του βιβλύου. Ελϋγχουμε τουσ αριθμούσ ςελύδων. ε περύπτωςη που υπϊρχει λϊθοσ χρηςιμοποιούμε τα Πϊνω και Κϊτω βελϊκια για να τα ρυθμύςουμε ςωςτϊ. Εικόνα 4.12 Διαχείριςη ςελίδων Πληκτρολογούμε(Components->FlippingBook>BatchAddPages) και ςτη ςυνϋχεια ρύθμιςη παραμϋτρων ςύμφωνα με το παρϊδειγμα χρόςησ τοποθετούνται ςε παρτύδα. Πατϊμε "Αποθόκευςη" ςτον πϊνω πύνακα. 115

117 Εικόνα 4.13 Πρόςθεςη ςελίδων ςτο βιβλίο 4. Εμφάνιςη ενόσ ςυγκεκριμένου βιβλίου-ύνδεςη ςε Menu Item Πϊμε ςτην επεξεργαςύα μενού (Menus ->menu που θϋλουμε να εμφανύζεται το βιβλύο).πατϊμε κατϊ ςειρϊ New "FlippingBook" και Standard Book Layout και επιλϋγουμε το βιβλύο από την αναπτυςςόμενη λύςτα και πατϊμε αποθόκευςη. 116

118 Εικόνα 4.14-Εμφάνιςη βιβλίου Ακολουθώντασ τα βόματα τησ διαδικαςύασ ςωςτϊ ϋχουμε το αποτϋλεςμα που θϋλουμε. Εικόνα 4.15-Ολοκλήρωςη ηλεκτρονικού βιβλίου 117

119 4.4 Πληροφορίεσ μαθήματοσ την καρτϋλα αυτό βρύςκονται οι πληροφορύεσ του μαθόματοσ όπωσ και οι πληροφορύεσ του διδϊςκοντα και ϋχουν δημιουργηθεύ ωσ ϊρθρα. Ο admin του ιςτότοπου και ςτη ςυγκεκριμϋνη περύπτωςη ο καθηγητόσ ϋχει το δικαύωμα να επεξεργαςτεύ τα ςυγκεκριμϋνα ϊρθρα. Εικόνα 4.16-Πληροφορίεσ μαθήματοσ 118

120 4.5 Εργαςίεσ ε αυτό τη περιοχό βρύςκονται κϊποια τεςτ(εργαςύεσ) ςτα οπούα μπορούν να εξαςκηθούν οι μαθητϋσ βϊζοντασ τα ςτοιχεύα τουσ. Εικόνα 4.17-Εργαςίεσ μαθήματοσ 119

121 Εικόνα 4.18-Ηλεκτρονικέσ εργαςίεσ 4.6 Books την τελευταύα αυτό καρτϋλα παρϋχονται διϊφορα επιπλϋον βιβλύα για την περαιτϋρω καλλιϋργεια των μαθητών ςτα οπούα οι καθηγητϋσ ϋχουν επύςησ δικαιώματα επεξεργαςύασ. Εικόνα 4.19-Βιβλίο τεχνολογία μουςικήσ 120

122 Εικόνα 4.19-Βιβλίο Μουςική Πληροφορική 4.7 Επίπεδα πρόςβαςησ-φρήςτεσ την ιςτοςελύδα ϋχουν πρόςβαςη 3 χρόςτεσ με διαφορετικϊ δικαιώματα. Οι επιςκϋπτεσ που ϋχουν πρόςβαςη ςτον ιςτότοπο χωρύσ να μπορούν να ϋχουν πρόςβαςη ςτισ ςημειώςεισ του μαθόματοσ. Οι μαθητϋσ που ϋχουν πρόςβαςη ςτισ ςημειώςεισ και τη δυνατότητα να κατεβϊςουν ό να εκτυπώςουν τα βιβλύα τουσ Οι καθηγητϋσ που μπορούν επιπλϋον να επεξεργαςτούν, να διαγρϊψουν και να προςθϋςουν κϊθε πληροφορύα τησ ιςτοςελύδασ. Η πρόςβαςη των χρηςτών γύνεται πατώντασ το κουμπύ login πϊνω αριςτερϊ ςτην οθόνη. 121

123 Εικόνα 4.20-Login Ϊπειτα εμφανύζονται δυο ςτόλεσ και δύνουμε τα ςτοιχεύα μασ ςε περύπτωςη που εύμαςτε εγγεγραμμϋνοι χρόςτεσ. Εικόνα 4.21-Ειςαγωγή ςτοιχείων 122

124 ε περύπτωςη που δεν εύμαςτε εγγεγραμμϋνοι και επιθυμούμε πρόςβαςη πατϊμε το κουμπύ register πϊνω αριςτερϊ δύπλα από το login και ςυμπληρώνουμε τα ςτοιχεύα μασ. Εικόνα 4.22-Εγγραφή χρήςτη Η εύςοδοσ ενόσ χρόςτη που εύναι καθηγητόσ γύνεται με τα ςτοιχεύα Username: teacher Password: mousiki 123

125 Εικόνα 4.23-τοιχεία χρήςτη Κϊνοντασ εύςοδο με τα ςτοιχεύα αυτϊ βλϋπουμε τισ προςωπικϋσ ρυθμύςεισ όπου υπϊρχει η δυνατότητα επεξεργαςύα των ςτοιχεύων. Πατώντασ επεξεργαςύα προςωπικών ρυθμύςεων μπορούμε να αλλϊξουμε τα ςτοιχεύα ενόσ χρόςτη. 124

126 Εικόνα 4.24-Επεξεργαςία ςτοιχείων Κϊνοντασ μια περιόγηςη ςτην ιςτοςελύδα βλϋπουμε τισ δυνατότητεσ των χρηςτών που ϋχουν πρόςβαςη ωσ καθηγητϋσ ϋχοντασ την ευκαιρύα να επεξεργαςτούν τισ πληροφορύεσ τησ ιςτοςελύδασ. Εικόνα 4.25-Καθηγητέσ 125

127 Βλϋπουμε παραπϊνω το ςύμβολο πϊνω από κϊθε ανακούνωςη που δεν υπόρχε προηγουμϋνωσ που οδηγεύ ςτην επεξεργαςύα ςτοιχεύων. Εικόνα 4.26-Επεξεργαςία άρθρων 4.8 Αναζήτηςη (search) Με την επιλογό αυτό υπϊρχει η δυνατότητα αναζότηςησ ϊρθρων και γενικότερα πληροφοριών ςτην ιςτοςελύδα. Για τη βελτύωςη τησ λειτουργύασ τησ χρηςιμοποιεύται το extension external Ajax Live search. 126

128 Εικόνα 4.27-Αναζήτηςη 4.9 Ειςαγωγή βίντεο Η προςθόκη βύντεο ςτην ιςτοςελύδα όταν μια απλό διαδικαςύα. Αρχικϊ ϋγινε εγκατϊςταςη του plugin Allvideos. Ϊπειτα, επιλϋγουμε το ϊρθρο ςτο οπούο θϋλουμε να ειςϊγουμε το βύντεο και ςτη ςυνϋχεια ειςϊγουμε το βύντεο με <<ετικϋτεσ>> όπωσ περιγρϊφεται ςτη ςελύδα Available Tags που παρϋχονται από το JoomlaWorks. Για παρϊδειγμα αν θϋλουμε να ςυμπεριλϊβουμε ϋνα βύντεο YouTube ςε ϋνα ϊρθρο θα περιλϊβουμε το <<video id>> ςτισ ετικϋτεσ ωσ εξόσ: {youtube} video id εδώ {/ youtube} (το «video id» από ϋνα βύντεο ςτο YouTube ϋρχεται δεξιϊ μετϊ το? v = ςτη διεύθυνςη URL για το βύντεο). 127

129 Ϊτςι η αρχικό ςελύδα τησ ιςτοςελύδασ με τη προςθόκη βύντεο εύναι η εξόσ. Εικόνα 4.28-Ειςαγωγή βίντεο 128

130 4.10 Μεταφορά ιςτοςελίδασ από τον τοπικό server ςτο plesk Η μεταφορϊ του ιςτότοπου Joomla από τον τοπικό εξυπηρετητό ςε απομακρυςμϋνο, γύνεται ακολουθώντασ κϊποια απλϊ βόματα. Πρώτα όμωσ πρϋπει να δημιουργηθεύ ϋνα αντύγραφο αςφαλεύασ του φακϋλου εγκατϊςταςησ του Joomla για λόγουσ αςφαλεύασ. Σο αντύγραφο αςφαλεύασ θα πρϋπει να περιϋχει όλα τα αρχεύα του Joomla ιςτότοπου που βρύςκεται ςτον υπολογιςτό, καθώσ και τησ αντύςτοιχησ βϊςησ δεδομϋνων MySQL. Αρχικϊ, μεταφϋρουμε τα αρχεύα ςτο plesk εύτε μϋςω filezilla εύτε χειροκύνητα. Με το δεύτερο τρόπο φορτώνουμε τα αρχεύα που ϋχουμε ςυμπιϋςει ςε ϋναν zip φϊκελο και τα αποςυμπιϋζουμε ςτο file manager του plesk. Εικόνα 4.29-Διαχείρηςη αρχείων plesk Ϊπειτα δημιουργούμε μια βϊςη δεδομϋνων και ϋναν χρόςτη γι αυτό και κϊνουμε import ςε αυτό τη βϊςη μασ. Για τη ςύνδεςη μασ αλλϊζουμε τα ςτοιχεύα ςτο αρχεύο configuration.php. Σο αρχεύο configuration.php περιϋχει τα δεδομϋνα που χρειϊζεται το Joomla για να ςυνδεθεύ με την βϊςη δεδομϋνων και βρύςκεται ςτον βαςικό φϊκελο τησ εγκατϊςταςησ τησ ιςτοςελύδασ. Για να μπορϋςει να 129