τόµος 9 (1), ηµοσιεύτηκε: Οκτώβριος, 2012 Hellenic Journal Sport & Recreation Management Volume 9 (1),10-17 Released: October, 2012

Transcript

1 Ερευνητική Ελληνικό Περιοδικό ιοίκηση Αθλητισµού & Αναψυχής Hellenic Journal Sports & Recreational Management 2012 Volume 9 (1), 1-37 Ελληνικό Περιοδικό ιοίκηση Αθλητισµού & Αναψυχής τόµος 9 (1), ηµοσιεύτηκε: Οκτώβριος, 2012 Hellenic Journal Sport & Recreation Management Volume 9 (1),10-17 Released: October, 2012 Ελληνική Εταιρία ιοίκησης Αθλητισµού Greek Association of Sport Management ISSN Κίνητρα στο Χώρο της Αναψυχής και των Υ αίθριων Αθλητικών ραστηριοτήτων: Εφαρµογή του Ιεραρχικού Μοντέλου και του Μοντέλου των Στόχων Ε ίτευξης σε Παιδιά Ηλικίας Ετών Στέλιος Τσά ατος, Αστέριος Πατσιαούρας και ηµήτριος Κοκαρίδας Πανε ιστήµιο Θεσσαλίας, Τρίκαλα, Ελλάς Περίληψη Σκο ός της αρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει την αλληλε ίδραση του ιεραρχικού µοντέλου των κινήτρων και του ιεραρχικού µοντέλου των στόχων ε ιδίωξης και α οφυγής της ε ίτευξης στο χώρο της αναψυχής και των υ αίθριων δραστηριοτήτων. Στην έρευνα συµµετείχαν 200 αιδιά (108 αγόρια, 92 κορίτσια) αιδικών κατασκηνώσεων α ό την εριοχή της Μακεδονίας. Τα α οτελέσµατα των αναλύσεων αλινδρόµησης ε ιβεβαίωσαν σε µεγάλο βαθµό τις ερευνητικές υ οθέσεις και συµφώνησαν µε ροηγούµενα ερευνητικά ευρήµατα σχετικά µε την ε ίδραση των κινήτρων στους στόχους ε ίτευξης. Το ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµα κινήτρων είχε θετική συσχέτιση µε τα εσωτερικά κίνητρα και αρνητική συσχέτιση µε τα εξωτερικά κίνητρα και την έλλειψη κινήτρων µε χαµηλό αυτό- ροσδιορισµό. Το ροσανατολισµένο στην α οφυγή της α όδοσης κλίµα κινήτρων είχε αρνητική συσχέτιση µε τα εσωτερικά κίνητρα και θετική συσχέτιση µε την έλλειψη κινήτρων. Το ροσανατολισµένο στην α όδοση κλίµα κινήτρων είχε θετική συσχέτιση µε τα εξωτερικά κίνητρα µε χαµηλό αυτο- ροσδιορισµό. Λέξεις κλειδιά: εσωτερικά κίνητρα, εξωτερικά κίνητρα, έλλειψη κινήτρων, στόχοι µάθησης, στόχοι α όδοσης,, στόχοι ε ίτευξης. Ηλεκτρονική διεύθυνση ε ικοινωνίας: stelios.tsapatos@gmail.com Motivation in the Context of Leisure and Outdoor Recreational Activities: An Application of The Hierarchical Model and the Goal Achievement Model Among Children Years Old Stelios Tsapatos, Asterios Patsiaouras & Dimitrios Kokaridas Department of Physical Education & Sport Science, University of Thessaly, Greece Abstract The aim of present study was to examine the interaction of the hierarchical model of motivation and the hierarchical model of approach and avoidance achievement goals in the Context of Leisure and Outdoor Recreational Activities. A sample of 200 children (108 boys, 92 girls) from summer camps participated in the study from Macedonia area. Results from regression analyses of data were consistent with study hypotheses and with previous findings examining the effects of achievement goals on motivation. Mastery-oriented motivational climate was positively related with intrinsic motivation and negatively related with non-self-determined extrinsic motivation and amotivation. Avoidance-oriented motivational climate was negatively related with intrinsic

2 11 motivation and positively related with amotivation. Performance (approach-avoidance)-oriented motivational climate was positively related with non-self-determined extrinsic motivation. Key words: internal incentives, external incentives, lack of incentives, learning objectives, performance targets, achieving objectives. e mail: stelios.tsapatos@gmail.com Εισαγωγή Τα κίνητρα αναφέρονται στο «γιατί» της συµ εριφοράς, στις δυνάµεις εκείνες ου ωθούν στην εκδήλωση µιας νέας συµ εριφοράς ή στη διατήρηση µιας αλιάς (Roberts, 1984). Ε ίσης είναι γενικά α οδεκτό ότι τα κίνητρα α οτελούν µια εσωτερική δύναµη ου διεγείρουν και κατευθύνουν την ανθρώ ινη συµ εριφορά (Atkinson, 1964). Έχει ανα τυχθεί ληθώρα θεωριών και ερευνών για τη διερεύνηση του ρόλου των κινήτρων στην ανθρώ ινη συµ εριφορά. Ανάµεσα στις ιο σηµαντικές α ό αυτές συγκαταλέγεται και η θεωρία των στόχων ε ίτευξης, Αυτός ο ορισµός οδήγησε στην διατύ ωση δυο βασικών κατηγοριών στόχων ε ίτευξης, της ε ιδίωξης και της α οφυγής. Οι στόχοι αυτοί κωδικο οιήθηκαν ως ροσανατολισµός στο έργο και τον εαυτό (Roberts, 2001). Πρόσφατα ο Elliot και οι συνεργάτες του, υ οστήριξαν ότι οι βασικοί στόχοι ε ίτευξης είναι τρεις, ο στόχος για µάθηση, ο στόχος ε ιδίωξης της ε ίτευξης και ο στόχος α οφυγής της ε ίτευξης. Με βάση αυτήν την τριχοτόµηση των στόχων ε ίτευξης ανα τύχθηκε το Ιεραρχικό Μοντέλο των κινήτρων ε ιδίωξης και α οφυγής της ε ίτευξης (Elliot, 1997; Elliot & Church, 1997). Σύµφωνα µε τη θεωρία της γνωστικής αξιολόγησης (Deci and Ryan, 1985) διακρίνουµε τα κίνητρα σε εσωτερικά, εξωτερικά και έλλειψη κινήτρων. Βασικό συστατικό των εσωτερικών κινήτρων α οτελεί η ευχαρίστηση και η ικανο οίηση ου αισθάνεται ένα άτοµο α ό την ενασχόληση µε µια δραστηριότητα (Vallerand et al., 1992). Μια άλλη όψη των κινήτρων α οτελούν τα εξωτερικά κίνητρα. Τα εξωτερικά κίνητρα έχουν αφετηρία τους εξωγενείς αράγοντες, ό ως είναι η τιµωρία, η λήψη αµοιβών και η γνώµη των άλλων για την ικανότητα του ατόµου (Deci & Ryan, 1985). Μια τρίτη σηµαντική αράµετρος στα λαίσια της θεωρίας α οτελεί η έλλειψη κινήτρων, η ο οία αναφέρεται στην έλλειψη ρόθεσης για την εκδήλωση µιας συµ εριφοράς ή στην έλλειψη ενδιαφέροντος για τη συγκεκριµένη δεξιότητα µε την ο οία ασχολείται το άτοµο. Θεωρία των στόχων ε ίτευξης Σύµφωνα µε τη θεωρία των στόχων ε ίτευξης διακρίνονται δύο βασικοί τύ οι, οι στόχοι µάθησης και οι στόχοι α όδοσης. Οι στόχοι µάθησης αναφέρονται στην ανά τυξη της ικανότητας και στην κατάκτηση της γνώσης ενός αντικειµένου, ενώ οι στόχοι α όδοσης ε ικεντρώνονται στην ε ίδειξη υ εροχής σε σχέση µε τους άλλους (Dweek & Nicholls, 1989). Ε ι λέον η Dweek και Legget (1988) σε µια άλλη ροσέγγιση των στόχων ε ίτευξης θεωρούν ότι στο στόχο ε ίτευξης για µάθηση τα άτοµα είναι ροσανατολισµένα στη µάθηση νέων δεξιοτήτων και ασχολούνται µε τη βελτίωση της ικανότητας τους. Στο στόχο ε ίτευξης για α όδοση τα άτοµα είναι ροσανατολισµένα στη διατήρηση θετικών κρίσεων για την ικανότητα τους και την α οφυγή αρνητικής κριτικής α ό το κοινωνικό τους εριβάλλον. Ο Nicholls, (1984, 1989) διέκρινε δύο τύ ους ροσανατολισµών: τον ροσανατολισµό στον εαυτό και τον ροσανατολισµό στο έργο. Ο ροσανατολισµός στο έργο αναφέρεται στη µάθηση και στην ανά τυξη νέων δεξιοτήτων. Αφετηριακό σηµείο είναι η αντίληψη της ικανότητας, δείκτης της ο οίας είναι η ροσ άθεια. ηλαδή µεγαλύτερη ροσ άθεια έχει ως α οτέλεσµα την ε ίδειξη µεγαλύτερης ικανότητας. Α ό την άλλη µεριά ο ροσανατολισµός στον εαυτό αναφέρεται στην ε ιδίωξη του ατόµου να α οδείξει τις ικανότητες του µε την ε ιτυχία, υ ερνικώντας τους άλλους ή ε ιτυγχάνοντας µε µικρή ροσ άθεια. Η αντίληψη των ικανοτήτων βρίσκεται σε δεύτερη µοίρα και η υψηλή ροσ άθεια συνδέεται µε χαµηλή ικανότητα. Η ενασχόληση µε µια δραστηριότητα α οσκο εί στην ε ίδειξη υ εροχής έναντι των άλλων (Duda, 2001; Nicholls, 1984; 1989, 1992). Iεραρχικό µοντέλο κινήτρων

3 12 Βασικό χαρακτηριστικό του µοντέλου είναι η διαφορο οίηση των κινήτρων σε εσωτερικά, εξωτερικά και στην έλλειψη κινήτρων και η διάκριση τριών ε ι έδων στην εξέλιξη δηµιουργίας των κινήτρων και της ε ίδρασης τους στη συµ εριφορά, στο γενικό ε ί εδο, το ε ί εδο χώρου και το εριστασιακό. Eνα ακόµη σηµαντικό στοιχείο του ιεραρχικού µοντέλου είναι ότι τα κίνητρα δηµιουργούν α οτελέσµατα σε γνωστικό, συναισθηµατικό και συµ εριφορικό ε ί εδο, τα ο οία είναι ανάλογα κάθε ε ι έδου. Η συγκέντρωση, η ροσοχή, η µνήµη α οτελούν αραδείγµατα α οτελεσµάτων-συνε ειών σε γνωστικό ε ί εδο. Η ευχαρίστηση, η ικανο οίηση και τα θετικά συναισθήµατα α ό τη φυσική δραστηριότητα θεωρούνται συνέ ειες ου έχουν µελετηθεί στο συναισθηµατικό ε ί εδο και τέλος σηµαντικά συµ εριφορικά α οτελέσµατα θεωρούνται η ε ιµονή σε µια δεξιότητα, η ένταση µε την ο οία συµµετέχει το άτοµο σε µια δεξιότητα, η α όδοση σε µια δεξιότητα (Vallerand & Rousseau, 2001). Ιεραρχικό µοντέλο κινήτρων ε ιδίωξης και α οφυγής της ε ίτευξης Η ε ίτευξη ορίζεται ως η συµ εριφορά, µέσω της ο οίας ε ιδιώκεται η εµφάνιση υψηλής ή η α οφυγή ε ίδειξης χαµηλής ικανότητας (Nicholls, 1984). Αυτός ο ορισµός οδήγησε στη διατύ ωση δυο βασικών κατηγοριών στόχων ε ίτευξης, της ε ιδίωξης και της α οφυγής. Οι στόχοι ε ιδίωξης κωδικο οιήθηκάν ως ροσανατολισµός στο έργο και ως ροσανατολισµός στον εαυτό (Roberts, 2001). O ροσανατολισµός στο έργο αναφέρεται στην ενασχόληση µε µια δραστηριότητα για τη µάθηση νέων δεξιοτήτων, την ε ίτευξη ροσ άθειας και τη βελτίωση των ικανοτήτων. Αντίθετα ο ροσανατολισµός στον εαυτό, αναφέρεται στην ενασχόληση µε µια δραστηριότητα για την ε ίδειξη υψηλών ικανοτήτων και υ εροχής έναντι των άλλων (Roberts, 1984). Πρόσφατα υ οστηρίχτηκε µια ιο εξελιγµένη ά οψη σε ότι αφορά τη θεωρία των στόχων ε ίτευξης (Elliot, 1997).Σύµφωνα µε την ά οψη αύτη οι βασικοί στόχοι ε ίτευξης είναι δύο, οι στόχοι µάθησης, ο ο οίοι αναφέρονται στη συστηµατική ανά τυξη της ικανότητας µάθησης και οι στόχοι α όδοσης ου εριλαµβάνουν τους στόχους ε ιδίωξης της ε ίτευξης, οι ο οίοι χαρακτηρίζονται α ό την ε ίδειξη υψηλής ικανότητας και την υ εροχή έναντι των άλλων και τους στόχους α οφυγής ε ιδίωξης της ε ίτευξης, οι ο οίοι έχουν ως βάση την α οφυγή ε ίδειξης χαµηλής ικανότητας ή ανικανότητας έναντι των άλλων (Elliot, 1997, Pantrich, 2000 ). Ε ι ρόσθετα οι Elliot και McGregor (2001) ροχώρησαν στη διχοτόµηση και των στόχων µάθησης, σε στόχους α οφυγής και ε ιδίωξης της µάθησης. Για αράδειγµα το αιδί ου δεν θέλει να ξεχάσει το µάθηµα ου έµαθε α έξω ή ου θέλει να α οφύγει να χάσει ένα έναλτι στο οδόσφαιρο ροσανατολίζεται σε στόχους α οφυγής της µάθησης. Ουσιαστικά λοι όν το µοντέλο των ροσανατολισµών των στόχων ε ίτευξης εριλαµβάνει τέσσερις ροσανατολισµούς-στόχους ε ίτευξης: ροσανατολισµός ε ιδίωξης της µάθησης, α οφυγής της µάθησης, ε ιδίωξης της α όδοσης και α οφυγής της α όδοσης. Σύνδεση των δύο µοντέλων-αναγκαιότητα της έρευνας Α ό την ανασκό ηση της βιβλιογραφίας ροκύ τει ως τα κίνητρα του ατόµου, κατά την εµ λοκή του µε µια δραστηριότητα, είναι αυτά ου διαµορφώνουν το κλίµα κινήτρων. Ε ίσης οι στόχοι ε ίτευξης διαµορφώνουν το κλίµα κινήτρων, το ο οίο συµβάλλει άλλοτε στην ανά τυξη στόχων µάθησης και άλλοτε στην ανά τυξη στόχων ε ιδίωξης και α οφυγής της ε ίτευξης. Όταν το άτοµο ροσανατολίζεται σε στόχους α όδοσης ενδιαφέρεται ερισσότερο για τα ροσδοκώµενα οφέλη ου θα έχει α ό την ενασχόληση του µε µια δραστηριότητα αρά για την ίδια τη δραστηριότητα (Nicholls, 1989). Σκο ός της έρευνας Σκο ός της αρούσας εργασίας ήταν να µελετηθεί ληρέστερα ο ρόλος και η ε ίδραση των τύ ων κινήτρων στη διαµόρφωση του κλίµατος κινήτρων για το χώρο της αναψυχής και των υ αίθριων δραστηριοτήτων σε αιδιά ηλικίας ετών µε βάση τη σύνδεση των δύο θεωρητικών µοντέλων, των κινήτρων και των στόχων ε ιδίωξης και α οφυγής της ε ίτευξής. Πιο συγκεκριµένα µελετήθηκε η ε ίδραση των εσωτερικών, των εξωτερικών κινήτρων και η έλλειψη κινήτρων στη διαµόρφωση του ροσανατολισµένου στη µάθηση και στην α όδοση κλίµατος κινήτρων κατά τη συµµετοχή σε δραστηριότητες αναψυχής. Υ οθέσεις της έρευνας Ερευνητικές υ οθέσεις: Τα εσωτερικά κίνητρα θα ε ηρεάσουν το ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµα κινήτρων. Τα εσωτερικά κίνητρα θα ε ηρεάσουν το ροσανατολισµένο στην α όδοση κλίµα κινήτρων.

4 13 Τα εξωτερικά κίνητρα θα ε ηρεάσουν το ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµα κινήτρων. Τα εξωτερικά κίνητρα θα ε ηρεάσουν το ροσανατολισµένο στην α όδοση κλίµα κινήτρων. Μεθοδολογία Συµµετέχοντες: Το δείγµα της αρούσης έρευνας α οτέλεσαν 200 αγόρια και κορίτσια ιδιωτικών αιδικών κατασκηνώσεων α ό την όλη της Θεσσαλονίκης και την ευρύτερη εριοχή της Μακεδονίας ( ίνακας 1) Πίνακας 1. ηµογραφικά χαρακτηριστικά του δείγµατος είγµα Μ.Ο Τ.Α 108Αγόρια Κορίτσια Όργανα Μέτρησης Αυτό- ροσδιορισµός: Μια έκδοση του ερωτηµατολόγιου Self-Regulation Questionnaire (Ryan & Connell, 1989) ου υιοθετήθηκε για τη Φυσική Αγωγή α ό τους Goudas, Biddle και Fox (1994) και ροσαρµόστηκε για το χώρο της αναψυχής και των υ αίθριων δραστηριοτήτων χρησιµο οιήθηκε για την εκτίµηση διαφορετικών τύ ων κινήτρων. Κλίµα κινήτρων: Οι ροσδοκίες των αιδιών για το κλίµα κινήτρων ου δηµιουργείται α ό τα στελέχη και τους υ εύθυνους αναψυχής µετρήθηκαν µε το Learning and Performance Orientations in Physical Education Classes Questionnaire (LAPOPECQ-Leisure time). Το ερωτηµατολόγιο αυτό ανα τύχθηκε α ό τον Papaioannou (1994) Α οτελέσµατα Περιγραφικά στατιστικά Οι µέσοι όροι και οι τυ ικές α οκλίσεις των µεταβλητών ου εξετάσθηκαν στην αρούσα έρευνα βρίσκονται στον Πίνακα 1. Οι συντελεστές εσωτερικής συνοχής κυµάνθηκαν σε α οδεκτά ε ί εδα Cronbach α >.41 για όλες τις µεταβλητές των ερωτηµατολογίων ου δόθηκαν ( ίνακας 2) Πίνακας 2. Μέσοι όροι και τυ ικές α οκλίσεις των µεταβλητών της έρευνας. Μ.O. Τ.A. Στρεβλότητα Κύρτωση Cronbach s α στη µάθηση στην ε ιδίωξη της ε ίτευξης στην α οφυγή της ε ίτευξης Εσωτερικά κίνητρα Ταύτιση Εξωτερική Έλλειψη κινήτρων

5 14 Ανάλυση συσχετίσεων µεταξύ των µεταβλητών της έρευνας Α ό την ανάλυση συσχέτισης για τους αράγοντες του ερωτηµατολογίου (Πίνακας 3) βρέθηκε ότι ο ροσανατολισµός στη µάθηση εµφάνισε θετική σχέση µε τις ψυχολογικές ανάγκες και τα εσωτερικά κίνητρα. Ε ίσης εµφανίστηκε αρνητική σχέση ανάµεσα στο ροσανατολισµό στη µάθηση και τα εξωτερικά κίνητρα. Ο ροσανατολισµός στην α όδοση σχετίζεται θετικά µε τα εξωτερικά κίνητρα. κίνητρα. και την έλλειψη κινήτρων. Ε ίσης τα εσωτερικά κίνητρα εµφανίζουν στατιστικά αρνητική συσχέτιση µε την εξωτερική και την έλλειψη κινήτρων. H ενδο ροβαλλόµενη σχετίζεται θετικά µε την έλλειψη κινήτρων. Τέλος η εξωτερική αρουσιάζει στατιστικά θετική συσχέτιση µε την έλλειψη κινήτρων. Πίνακας 3. Συσχετίσεις µεταξύ των µεταβλητών ου εξετάστηκαν στην έρευνα στη µάθηση ** -.01`.39** στην ε ιδίωξη της ε ίτευξης στην α οφυγή της ε ίτευξης.39** * **.24** Εσωτερικά κίνητρα ** -.34** -.42** Ταύτιση Εξωτερική.12.65**.50** -.16* -.24**.71** Έλλειψη κινήτρων ** Η συσχέτιση είναι σηµαντική στο ε ί εδο 0.01 (2-tailed) * Η συσχέτιση είναι σηµαντική στο ε ί εδο tailed) Αναλύσεις αλινδρόµησης Για τη µελέτη των υ οθέσεων της έρευνας χρησιµο οιήθηκε η ιεραρχική ανάλυση αλινδρόµησης. Τα α οτελέσµατα της έρευνας αρουσιάζονται στον ίνακα 4. Για την εξέταση της ε ίδρασης των εσωτερικών κινήτρων στο ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµατος κινήτρων χρησιµο οιήθηκε η ανάλυση αλινδρόµησης. Τα α οτελέσµατα της ανάλυσης έδειξαν ότι τα εσωτερικά κίνητρα α οτελούν σηµαντικό δείκτη ρόβλεψης του ροσανατολισµένου στη µάθηση κλίµατος κινήτρων. (R2 =.13, F(1,198)= 30,12, p<.001,b=.36, t=5.48, p<.001). Τα α οτελέσµατα στην εξέταση των άλλων µεταβλητών έδειξαν ότι τα εσωτερικά κίνητρα α οτελούν σηµαντικό δείκτη ρόβλεψης για το ροσανατολισµένο στην α οφυγή της ε ίτευξης κλίµα κινήτρων. (R2=.021, F(1,198) = 6.144, p<.01, b=-.146, t =-2.47, p<.001). Αντίθετα τα εσωτερικά κίνητρα δεν ε ηρέασαν το ροσανατολισµένο στην ε ιδίωξη της ε ίτευξης κλίµα κινήτρων. Η ενδο ροβαλλόµενη δεν α οτέλεσε σηµαντικό δείκτη ρόβλεψης για το ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµα κινήτρων.(r2 =.001, F(1,198) =.01, b = -0.02, t = -,026, p>.09). Όσον αφορά για το ροσανατολισµένο στην α όδοση κλίµα κινήτρων (α οφυγή/ ε ιδίωξη της ε ίτευξης) τα α οτελέσµατα της ανάλυσης έδειξαν ότι η ενδο ροβαλλόµενη α οτέλεσε σηµαντικό δείκτη ρόβλεψης για το κλίµα α οφυγής της ε ίτευξης (R2 =.051, F(1,198) = 15.25, b=.227, t = 3.90, p <.001). Η εξωτερική α οτέλεσε σηµαντικό δείκτη ρόβλεψης για το ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµα κινήτρων (R2 =.18, F(1,198) = 46.20, p<.001, b =.43, t = 6.66, P<.001). Όσον αφορά για το ροσανατολισµένο στην α όδοση

6 15 κλίµα κινήτρων (ε ιδίωξη /α οφυγή της ε ίτευξης) τα α οτελέσµατα της ανάλυσης έδειξαν ότι το κλίµα ε ιδίωξης της ε ίτευξης α οτέλεσε σηµαντικό δείκτη ρόβλεψης ( R2 =.064, F(1,198) = 13.45, p<.001, b =.252, t =3.66, p<.001). Η έλλειψη κινήτρων α οτέλεσε σηµαντικό δείκτη ρόβλεψης για το ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµα κινήτρων (R2 =.11, F(1,198) = 25.57, p>.001, b =.33, t = 5.20, p<.001). Όσον αφορά για το ροσανατολισµένο στην α όδοση κλίµα κινήτρων (ε ιδίωξη /α οφυγή της ε ίτευξης) τα α οτελέσµατα της ανάλυσης έδειξαν ότι η έλλειψη κινήτρων α οτέλεσε σηµαντικό δείκτη ρόβλεψης για το κλίµα α οφυγής Ανεξάρτητες µεταβλητές στη µάθηση στην ε ιδίωξη της ε ίτευξης στην α οφυγή της ε ίτευξης Εξαρτηµένες µεταβλητές Εσωτερικά κίνητρα Μεταβολή R 2 της ε ίτευξης (R2 =.059, F(1,198) = 12,413, p<.001, b =.243, t = 3.52, p<.001). Πίνακας 4. Αναλύσεις Παλινδρόµησης f p b t p < < < <.001 Ταύτιση Εξωτερική < <.001 Έλλειψη κινήτρων < <.001 Εσωτερικά κίνητρα < < > <.001 Ταύτιση > ,18 <.001 Εξωτερική < <.001 Έλλειψη κινήτρων < <.001 Εσωτερικά κίνητρα > < > ,55 <.001 Ταύτιση > <.001 Εξωτερική > <.001 Έλλειψη κινήτρων > <.001 Συζήτηση-Συµ εράσµατα Τα α οτελέσµατα α ό τις αναλύσεις αλινδρόµησης ε ιβεβαίωσαν σε µεγάλο βαθµό τις υ οθέσεις της έρευνας. Ο ρόλος των εσωτερικών κινήτρων στη διαµόρφωση του ροσανατολισµένου στη µάθηση κλίµατος κινήτρων. Η ανάλυση αλινδρόµησης ε ιβεβαίωσε την ρώτη ερευνητική υ όθεση. Τα εσωτερικά κίνητρα α οτέλεσαν σηµαντικό δείκτη ρόβλεψης για το ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµα κινήτρων. Στο χώρο της αναψυχής και των υ αίθριων δραστηριοτήτων η υιοθέτηση εσωτερικών κινήτρων είναι ολύ σηµαντική για το άτοµο. Σε αυτό βέβαια συµβάλλουν και όσοι δραστηριο οιούνται στο συγκεκριµένο αυτό χώρο ό ως γυµναστές, δάσκαλοι, στελέχη (.χ κατασκηνώσεων), οι ο οίοι ρέ ει να υ οστηρίζουν και να ενεργούν ρος την κατεύθυνση ανά τυξης εσωτερικών κινήτρων. Αυτό µ ορούν να το ετύχουν ροσαρµόζοντας τις δραστηριότητες στο ε ί εδο ικανοτήτων του κάθε αιδιού, ε ιβραβεύοντας την ροσ άθεια και την βελτίωση, θέτοντας ροκλητικούς αλλά όχι ολύ δύσκολους στόχους µάθησης. Θα ρέ ει ε ίσης να ε ισηµάνουν ότι α ώτερος σκο ός στις δραστηριότητες αναψυχής δεν α οτελεί η ε ίτευξη ε ιδόσεων, ο ανταγωνισµός και η σύγκριση µε τους άλλους, άλλα η διασκέδαση και η ευχαρίστηση ου βιώνουν α ό τη συµµετοχή σε αυτές τις δραστηριότητες. Ο ρόλος των εσωτερικών κινήτρων στην διαµόρφωση του ροσανατολισµένου στην α όδοση κλίµατος κινήτρων. Τα α οτελέσµατα της ανάλυσης αλινδρόµησης ε ιβεβαίωσαν τη δεύτερη ερευνητική υ όθεση µόνο για τους στόχους α οφυγής της ε ίτευξης. Α ό την ανάλυση αλινδρόµησης φάνηκε ότι τα εσωτερικά κίνητρα

7 16 Σ. Τσα άτος / ιοίκηση Αθλητισµού & Αναψυχής, (2012), ροβλέ ουν αρνητικά το ροσανατολισµένο στην α οφυγή της ε ίτευξης κλίµα κινήτρων. Αντίθετα τα εσωτερικά κίνητρα δεν ρόβλεψαν το ροσανατολισµένο στην ε ιδίωξη της ε ίτευξης κλίµα κινήτρων. Α ό έρευνες στο χώρο της αναψυχής ροκύ τει ότι οι στόχοι ε ιδίωξης της ε ίτευξης συνδέονται κυρίως µε τη συµµετοχή σε µια δραστηριότητα α ό εσωτερικά κίνητρα (Elliot, Harackiewicz, 1994) την καταβολή µεγαλύτερης ροσ άθειας (Duda, 1996), την ε ιµονή (Thill & Brunel, 1995), την ε ιθυµία για καλύτερη α όδοση (Lochbaum, 1993). Ο ρόλος των εξωτερικών κινήτρων στη διαµόρφωση του ροσανατολισµένου στη µάθηση κλίµατος κινήτρων. Η τρίτη ερευνητική υ όθεση ε ιβεβαιώθηκε για την εξωτερική ου είναι µια µορφή εξωτερικού κινήτρου µε χαµηλό αυτό- ροσδιορισµό. Η εξωτερική είχε αρνητική ρόβλεψη για το ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµα κινήτρων. Aντίθετα η ενδο ροβαλλόµενη ου είναι µια µορφή εξωτερικού κινήτρου µε χαµηλό αυτο ροσδιορισµό δεν ροέβλεψε το ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµα κινήτρων.. Παρόµοια α οτελέσµατα έχουν βρεθεί και σε άλλες έρευνες κυρίως στο χώρο της εκ αίδευσης (Ntoumanis, 2001). Ωστόσο στο χώρο της αναψυχής δεν υ άρχουν ακόµη ξεκάθαρα συµ εράσµατα σχετικά µε τους στόχους µάθησης και την ενδο ροβαλλόµενη. Πολλές φορές έχει αρατηρηθεί ότι τα άτοµα ολλές φορές συµµετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες γιατί βιώνουν ενδο ροβαλλόµενη ό ου τα κίνητρα τους ροέρχονται α ό ενδοψυχική εσωτερική ίεση (Brunel, 1999). Αυτό συµβαίνει ακόµη και όταν τα στελέχη και οι δάσκαλοι ροσ αθούν να καλλιεργήσουν στο χώρο τους ένα κλίµα ου ροάγει τους στόχους µάθησης. Η έλλειψη κινήτρων ροέβλεψε αρνητικά το ροσανατολισµένο στη µάθηση κλίµα κινήτρων. Στις δραστηριότητες αναψυχής, σε ένα κατεξοχήν λιγότερο ανταγωνιστικό εριβάλλον τα άτοµα ε ιδεικνύουν χαµηλότερη έλλειψη κινήτρων. Η α ουσία των κοινωνικών συγκρίσεων γίνεται ερισσότερο αισθητή, ενώ και οι ίδιες οι δραστηριότητες είναι ευχάριστες και διασκεδαστικές, αφού α ουσιάζει η ανάγκη ε ίτευξης υψηλών ε ιδόσεων (Goudas & Papaioannou, 2003). Ε ι λέον το ίδιο το εριβάλλον της αναψυχής ροάγει τη συνεργασία και την αλληλε ίδραση µεταξύ των ατόµων, ενώ δεν υ άρχει ή τουλάχιστο υ άρχει σε µικρότερο βαθµό ο φόβος και η ίεση για σύγκριση και υ εροχή έναντι των άλλων και κατάκτηση της νίκης µε ο οιαδή οτε θεµιτό ή αθέµιτο µέσο. Ο ρόλος των εξωτερικών κινήτρων στη διαµόρφωση του ροσανατολισµένου στην α όδοση κλίµατος κινήτρων Τα α οτελέσµατα της έρευνας ε ιβεβαίωσαν την τέταρτη ερευνητική υ όθεση, τονίζοντας την ε ίδραση των εξωτερικών κινήτρων στους στόχους ε ιδίωξης και α οφυγής της ε ίτευξης. Συγκεκριµένα βρέθηκε ότι τα εξωτερικά κίνητρα ρόεβλεψαν σηµαντικά το ροσανατολισµένο στους στόχους ε ιδίωξης της ε ίτευξης κλίµα κινήτρων. Στο εριβάλλον της αναψυχής ολλές φορές τα άτοµα ου ε ιδεικνύουν στόχους ε ιδίωξης της ε ίτευξης συµµετέχουν στις δραστηριότητες µε σκο ό να α οκοµίσουν εξωτερικά οφέλη α ό την ενασχόληση τους µε αυτές, Αντίθετα αυτοί ου ε ιδεικνύουν στόχους α οφυγής της ε ίτευξης, βιώνουν το φόβο της α οτυχίας ου τους ροκαλεί εσωτερική ίεση. Ωστόσο όµως χρειάζεται να ραγµατο οιηθούν έρευνες στο χώρο των δραστηριοτήτων αναψυχής ου να εξετάζουν διεξοδικά την ε ίδραση του ροσανατολισµένου σε στόχους α όδοσης κλίµατος κινήτρων στη διαµόρφωση των εξωτερικών κινήτρων. Συµ ερασµατικά, οι υ οθέσεις της αρούσας έρευνας ε ιβεβαιώθηκαν σε αρκετά µεγάλο βαθµό α ό τα α οτελέσµατα. Η αρούσα έρευνα εξέτασε την αλληλε ίδραση του ιεραρχικού µοντέλου των κινήτρων και του ιεραρχικού µοντέλου των στόχων ε ιδίωξης και α οφυγής της ε ίτευξης στο χώρο της αναψυχής και των υ αίθριων αθλητικών δραστηριοτήτων. Τα α οτελέσµατα της έρευνας ε ιβεβαίωσαν τα θεωρητικά µοντέλα καθώς και ροηγούµενα ερευνητικά ευρήµατα σχετικά µε την ε ίδραση των στόχων ε ίτευξης στα κίνητρα. Βιβλιογραφία Brunel, C.P. (1999). Relationship between achievement goal orientations and perceived motivational climateon intrincic motivation. Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports, 9, Deci, E. (1972). Instrinsic motivation, extinsic reinforcement and inequity. Journal of Personality and Social Psychology, 22, Deci, E.L., & Ryan, R.M. (1985a). The General Casuality Orientations Scale: Self- determination in personality. Journal of research in personality, 19, Deci, E.L., & Ryan, R.M., (1990). A motivational approach to self: Integration in personality. (InR. Dientsbier (Ed.) Nebraska Symposium on Motivation (Vol. 38, pp ). Linkoln: University of Nebraska Press Duda, J. (2001). Achievement goal research in sport: Pushing the boundaries and clarifying some misunderstandings. In G. Roberts (Ed.), Advances in motivation in sport and exercise (pp ).

8 Ερευνητική 17 Champaign, IL.Human Kinetics. Dweck, C.S., & Leggett, E., (1988). A social-cognitive approach to motivationand personality. Psychological Revew, 95, Elliot, A., & Church, M. (1997). A hierarhical model of approach and avoidance achievement motivation. Journal of Personality and Social Psychology, 72, Elliot, J.A. (1999). Approach and avoidance motivation achievement goals. Educational Psychlogist, 34, Elliot, J.A., & Church, A.M. (1997). A hierarchical model of approach and avoidance achievement motivation. Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 72, 1, Elliot, J.A., & Dweck, C. (1988). Goals: An approach to motivation and achievement. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 5- Goudas, M., Biddle, S., & Fox, K., & Underwood, M. (1995). It ain t what you do, it s the way that you do it! Teaching style affects children s motivation in track and field lessons. The sport Psychologist, 9, McAuley, E., Duncan, T., & Tammen,V. (1989). Psychometric properties of the Intrinsic Motivation Inventory in a competitive sport setting: A confirmatory factor analysis. Research Quarterly for Exercise and Sport, 60, McAuley, E., & Tammen, V.V. (1989). The effects of subjective and objective competitive outcomes on intrinsic motivation. Journal of Sport and Exercise Psychology, 11, Nicholls, J. (1984). Conceptions of ability and achievement motivation. In R. Ames & C., Ames (Eds.), Research on motivation in education: Student motivation, Vol. 1 (pp ). New York: Academic Press Ntoumanis, N. (2001). Empirical links between achievement goal theory and self-determination theory in sport. Journal of Sports Sciences, 19, Papaioannou, A.. (1995). Differential perceptual and motivational patterns when different goals are adopted. Journal of Sport and Exercise Psychology, 17, Pelletier, L.G., Fortier, M.S., Vallerand, R.G., Tuson, K.M., Briere, N.M., & Blais, M.R. (1995). Toward a new measure of intrinsic motivation, extrinsic motivation, and amotivation in sports: The Sport Motivation Scale (SMS). Journal of Sport and Exercise Psychology, 17, 35- Roberts (Ed), Motivation in sport and exercise (pp.57-91). Champaign, IL: Human Kinetics. Roberts, G., & Duda, J. (1984). Motivation in sport: The mediating role of percieved ability. Journal of Sport Psychology, 6, Roberts, G., Treasure, D., & Kavussanu, M.(1996). Orthogonality of achievement goals and its relationship to beliefs about success and satisfaction in sport. The Sport Psychologist, 10, Thill, E., & Brunel, P. (1995). Ego-involvement and task-involvement: Related conceptions of ability, effort and learning srtategies soccer players. International Journal of Sport Psychology, Vallerand, R.J. (1983). Effect of differential amounts of positive verbal feedback on the intrinsic motivation of male hockey players. Journal of Sport Psychology, 5, Vallerand, R.J. (1997). Toward a Hierarchical Model of Intrinsic and Extrinsic Motivation. In M.P. Zanna (Ed), Advances in experimental social psychology (Vol. 29, pp ). New York, San Diego: Academic Press. Vallerand, R.J., & Reid, G. (1988). On the relative effects of positive and negative verbal feedback on males and females intrinsic motivation. Canadian Journal of Behavioral Sciences, 20, Υ εύθυνος έκδοσης: Ελληνική Εταιρία ιοίκησης Αθλητισµού, Υ εύθυνος συντακτικής ε ιτρο ής: Χαρίλαος Κουθούρης. Συντάκτες: Αυθινός Ιωάννης, Γαργαλιάνος ηµήτρης, Κριεµάδης Αθανάσιος, Κώστας Γεώργιος, Τζέτζης Γεώργιος, Κουστέλιος Αθανάσιος, Αλεξανδρής Κωνσταντίνος, Γουλιµάρης ηµήτριος, Θεοδωράκης Νικόλαος, Τσίοτσου Ροδούλα, Τσίτσκαρη Ευθυµία, Πα αδηµητρίου ήµητρα, Γλυνιά Ελένη, Νάτσης Παντελής, Κιάφας Ζαχαρίας, ράκου Αµαλία. Τεχνική ε ιµέλεια & Φιλολογική Ε εξεργασία: Στεφανία Γρηγορίου.