Ν εολαία καιπολιτική συμμετοχή στην Ελλάδα:Ο ισυνέπειες των ευρημάτων τουερευνητικού προγράμματος FP7 M YPL A C E για την πολιτική για τη νεολαία

Transcript

1 PA N T EIO N U N IV ER SIT Y O FSO C IA L A N D PO L IT IC A L SC IEN C ES M YP L A CE(M em ory,youth,p oliticall egacy A nd CivicEngagem ent) Grantagreem entno:fp Ν εολαία καιπολιτική συμμετοχή στην Ελλάδα:Ο ισυνέπειες των ευρημάτων τουερευνητικού προγράμματος FP7 M YPL A C E για την πολιτική για τη νεολαία D ate:a pril,2015 A uthors:a lexandra K oronaiou,evangelosl agos,steliosk ym ionis 1

2 Ν εολαία καιπολιτική συμμετοχή στην Ελλάδα:Ο ισυνέπειες των ευρημάτων τουερευνητικού προγράμματος FP7 M YPL A C E για την πολιτική για τη νεολαία 1)ΕΙ ΣΑ ΓΩ ΓΗ Το M YP L ACE (w w w.fp7-m yplace.eu)είναι έ να μ εγ ά λου β ελη νεκ ού ς ερευ νη τι κ ό πρό γ ραμ μ α που χ ρη μ ατοδοτείται μ ε 7.9 εκ ατομ μ ύ ρι α ευ ρώ από τη ν Ε.Ε.κ αι δι αρκ είς από τον Ι ού νι ο του 2011 έ ω ς τον Μ ά ι ο του 2015.Μ έ σα από μ ι α πολυ μ εθ οδολογ ι κ ή προσέ γ γ ι ση,μ ελετά τη ν κ οι νω νι κ ή κ αι πολι τι κ ή δρά ση κ αι συ μ μ ετοχ ή τω ν νέ ω ν σε 14 χ ώ ρες κ αι τον τρό πο μ ε τον οποίο αυ τή δι αμ ορφώ νεται υ πό τη ν επίδραση του ολοκ λη ρω τι σμ ού κ αι του λαϊκ ι σμ ού (παρελθ ό ντος,παρό ντος κ αι μ έ λλοντος )στη ν Ευ ρώ πη. Σε θ εω ρη τι κ ό επίπεδο το πρό γ ραμ μ α υ περβ αίνει τη σύ γ κ ρι ση δι ακ ρι τώ ν εθ νι κ ώ ν πολι τι κ ώ ν παραδό σεω ν ή συ γ κ εκ ρι μ έ νω ν ταξι νομ ή σεω ν τη ς πολι τι κ ή ς κ λη ρονομ ι ά ς (μ ετακ ομ μ ου νι σμ ό ς /φι λελεύ θ ερη δη μ οκ ρατία).α ντ'αυ τού,β ασίζεται περι σσό τερο στον πανευ ρω παϊκ ό χ αρακ τή ρα ενό ς εύ ρου ς ρι ζοσπαστι κ ώ ν κ αι λαϊκ ίστι κ ω ν πολι τι κ ώ ν κ αι φι λοσοφι κ ώ ν παραδό σεω ν,αλλά κ αι στον ι δι ό τυ πα επαναλαμ β ανό μ ενο παρά κ αι νοφανή χ αρακ τή ρα τη ς δη μ οτι κ ό τη τας που απολαμ β ά νου ν.εστι ά ζει στη δι ασύ νδεση τω ν δι αφορετι κ ώ ν τρό πω ν μ ε του ς οποίου ς οι νέ οι προσλαμ β ά νου ν κ αι αντι μ ετω πίζου ν το παρελθ ό ν,το παρό ν κ αι το μ έ λλον κ αι δείχ νει ό τι,αν κ αι η κ οι νω νι κ ή κ αι πολι τι κ ή συ μ μ ετοχ ή τω ν νέ ω ν είναι δομ ι κ ά εγ κ ι β ω τι σμ έ νη σε ι στορι κ ά κ αι πολι τι στι κ ά πλαίσι α,οι νέ οι είναι ενεργ οί φορείς τη ς κ οι νω νι κ ή ς κ αι πολι τι κ ή ς αλλαγ ή ς. Ερευ νη τι κ ά,το πρό γ ραμ μ α χ ρη σι μ οποι εί έ να συ νδυ ασμ ό ποσοτι κ ώ ν (δει γ μ ατολη πτι κ ή έ ρευ να)κ αι ποι οτι κ ώ ν (συ νεντεύ ξει ς,ομ ά δες εστίαση ς κ αι εθ νογ ραφι κ έ ς μ ελέ τες ) μ εθ ό δω ν μ ε στό χ ο να παραγ ά γ ει δεδομ έ να,τα οποία ό χ ι μ ό νο θ α αποτυ πώ νου ν ποσοτι κ ά τη ν κ οι νω νι κ ο-πολι τι κ ή συ μ μ ετοχ ή τω ν νέ ω ν,αλλά κ αι θ α φέ ρνου ν στη ν επι φά νει α κ αι θ α κ ατανοού ν τα νοή μ ατα,τα οποία οι νέ οι αποδίδου ν σε αυ τή τη συ μ μ ετοχ ή,σε πανευ ρω παϊκ ό επίπεδο. 2

3 Σε επίπεδο ανά λυ ση ς,μ έ σω τη ς εστίαση ς στη νεολαία κ αι τοποθ ετώ ντας τη ν κ οι νω νι κ ή συ μ μ ετοχ ή τω ν νέ ω ν στο ι στορι κ ό κ αι πολι τι σμ ι κ ό πλαίσι ο,το M YP L ACE αντι κ αθ ι στά τη ν επαναλαμ β ανό μ ενη,κ αι συ χ νά αφη ρη μ έ νη,αναφορά στα αίτι α που ω θ ού ν του ς νέ ου ς στη ν απομ ά κ ρυ νσή του ς από τη ν πολι τι κ ή,μ ε μ ι α πλού σι α εμ πει ρι κ ή χ αρτογ ρά φη ση του τρό που μ ε τον οποίο οι νέ οι αντι λαμ β ά νονται του ς εθ νι κ ού ς κ αι Ευ ρω παϊκ ού ς κ οι νω νι κ ο- πολι τι κ ού ς χ ώ ρου ς στου ς οποίου ς ανή κ ου ν. Μ ε ό ρου ς πολι τι κ ή ς,το M YP L ACE προσδι ορίζει τα εμ πό δι α αλλά κ αι του ς παρά γ οντες που δι ευ κ ολύ νου ν του ς νέ ου ς να αναγ νω ρίζου ν τη ν πολι τι κ ή σκ η νή τη ς Ευ ρώ πη ς ω ς έ να δι κ ό του ς χ ώ ρο δρά ση ς.α υ τό έ χ ει ι δι αίτερη ση μ ασία γ ι α τι ς Ευ ρω παϊκ έ ς πολι τι κ έ ς κ αι ι δι αίτερα γ ι α τη ν Ευ ρω παϊκ ή Στρατη γ ι κ ή γ ι α τη Ν εολαία (European Youth S trategy ). Το M YP L ACE είναι έ να πρό γ ραμ μ α το οποίο συ νδυ ά ζει ποι κ ίλες ερευ νη τι κ έ ς μ εθ ό δου ς,οι οποίες περι λαμ β ά νου ν μ εγ ά λη ς κ λίμ ακ ας δει γ μ ατολη πτι κ ή έ ρευ να,ει ς β ά θ ος συ νεντεύ ξει ς κ αι εθ νογ ραφι κ έ ς μ ελέ τες περίπτω ση ς,έ χ οντας ω ς στό χ ο τη συ νδρομ ή στη δι αμ ό ρφω ση πολι τι κ ώ ν κ αι πρακ τι κ ώ ν γ ι α του ς νέ ου ς μ ε ολι στι κ ό τρό πο.α ντί να γ ενι κ εύ ει γ ι α τι ς χ ώ ρες μ ε ασαφή τρό πο,η έ ρευ να γ ι α τη ν ι στορι κ ή μ νή μ η (Π ακ έ το Εργ ασίας 2),η ποσοτι κ ή έ ρευ να (Π ακ έ το Εργ ασίας 4)κ αι οι η μ ι -δομ η μ έ νες ποι οτι κ έ ς συ νεντεύ ξει ς (Π ακ έ το Εργ ασίας 5)πραγ μ ατοποι ή θ η κ αν σε δύ ο περι οχ έ ς τη ς κ ά θ ε χ ώ ρας μ ε δι αφορετι κ ό πολι τι σμ ι κ ό κ αι κ οι νω νι κ ό -οι κ ονομ ι κ ό επίπεδο.στό χ ος ή ταν η ανά δει ξη τη ς επι ρροή ς τοπι κ ώ ν,εθ νι κ ώ ν κ αι παγ κ ό σμ ι ω ν παραμ έ τρω ν στι ς πεποι θ ή σει ς κ αι στά σει ς τω ν νέ ω ν.η προσέ γ γ ι ση αυ τή δι ευ κ ολύ νει τό σο τη ν ει ς β ά θ ος κ αι ολι στι κ ή κ ατανό η ση του πλαι σίου που δι αμ ορφώ νει τι ς στά σει ς κ αι συ μ περι φορέ ς τω ν νέ ω ν ό σο κ αι τη δι αμ ό ρφω ση πολι τι κ ώ ν παρεμ β ά σεω ν κ αι σχ εδι ασμ ού γ ι α τη νεολαία.ο ι ομ ά δες εργ ασίας τη ς κ ά θ ε χ ώ ρας εργ ά στη κ αν σε συ νεργ ασία μ ε στελέ χ η πολι τι κ ή ς στο πλαίσι ο τω ν Συ μ β ου λευ τι κ ώ ν Ο μ ά δω ν γ ι α τη Π ολι τι κ ή Ν εολαίας,προκ ει μ έ νου να σχ εδι ά σου ν τη ν έ ρευ να.ο ι περι οχ έ ς έ ρευ νας που επι λέ χ θ η κ αν στη ν Ελλά δα ή ταν η Ν έ α Φι λαδέ λφει α, έ νας δή μ ος μ ε ι σχ υ ρή αρι στερή παρά δοση κ αι κ ατοίκ ου ς που ανή κ ου ν στη ν εργ ατι κ ή τά ξη,κ αι η Α ργ υ ρού πολη,έ νας δή μ ος μ ε κ ατοίκ ου ς μ εσαίας τά ξη ς κ αι μ ι α κ εντρώ α- φι λελεύ θ ερη παρά δοση.ο ι δύ ο περι οχ έ ς είναι ομ οι ογ ενείς αναφορι κ ά μ ε τη ν εθ νι κ ό τη τα.η έ ρευ να δι ενεργ ή θ η κ ε του ς πρώ του ς μ ή νες του

4 Τα Κ είμ εν α Π ολ ι τι κ ή ς Το κ είμ ενο Π ολι τι κ ή ς 1 (2013)παρου σίασε το ερευ νη τι κ ό προφίλ του προγ ρά μ μ ατος M YP L ACE,ενώ το Κ είμ ενο Π ολι τι κ ή ς 2 (2014)είχ ε παρου σι ά σει τα ευ ρή μ ατα τη ς ποσοτι κ ή ς κ αι ποι οτι κ ή ς έ ρευ νας στι ς δύ ο περι οχ έ ς τη ς έ ρευ νας ανά χ ώ ρα.το Κ είμ ενο Π ολι τι κ ή ς 3 (2015)εστίασε στα ευ ρή μ ατα τω ν εθ νογ ραφι κ ώ ν μ ελετώ ν που ασχ ολού νται μ ε τον πολι τι κ ό ακ τι β ι σμ ό κ αι τη ση μ ασία του ς γ ι α τι ς Ευ ρω παϊκ έ ς πολι τι κ έ ς γ ι α τη νεολαία. Σε κ ά θ ε χ ώ ρα,η έ ρευ να δι εξή χ θ η σε συ νεργ ασία μ ε τι ς τοπι κ έ ς Ο μ ά δες γ ι α τη ν Π ολι τι κ ή Ν εολαίας (Youth P olicy Advisory Groups-YP AGs)που συ μ περι έ λαβ αν τοπι κ ού ς κ αι εθ νι κ ού ς φορείς τη ς πολι τι κ ή ς νεολαίας.ο ι Ο μ ά δες γ ι α τη ν Π ολι τι κ ή Ν εολαίας είχ αν ση μ αντι κ ό ρό λο τό σο στο να β οη θ ή σου ν του ς ερευ νη τέ ς να «δι ερμ η νεύ σου ν» τι ς συ νέ πει ες τω ν ερευ νη τι κ ώ ν ευ ρη μ ά τω ν γ ι α τη ν πολι τι κ ή νεολαίας ό σο κ αι στο να επι κ οι νω νή σου ν ευ ρύ τερα αυ τά τα ευ ρή μ ατα. Το πλή ρες κ είμ ενο τω ν εθ νογ ραφι κ ώ ν μ ελετώ ν β ρίσκ εται στη δι εύ θ υ νση w w.fp7-m yplace.eu/deliverables.php 4

5 2)ΕΛ Λ Α Δ Α : ΤΟ ΕΘΝ Ι Κ Ο Π Λ Α Ι ΣΙ Ο Π Ο Λ Ι ΤΙ Κ Η Σ Π λ αίσι ο Π ολ ι τι κ ή ς Η νεολαία στη ν Ελλά δα είναι σαφώ ς επη ρεασμ έ νη από τη ν οι κ ονομ ι κ ή που ξέ σπασε στη ν Ελλά δα το 2010,ό πω ς προκ ύ πτει από το σύ νολο τω ν ευ ρη μ ά τω ν τη ς έ ρευ νας.ο ι νέ οι έ χ ου ν ση μ αντι κ ά επη ρεασθ εί από τη ν κ ατά ρρευ ση τη ς οι κ ονομ ίας κ αι τω ν κ οι νω νι κ ώ ν υ πη ρεσι ώ ν,ενώ ο δείκ τη ς ανεργ ίας ανά μ εσα στου ς νέ ου ς έ χ ει,σ αυ τή τη ν περίοδο, συ χ νά ξεπερά σει το 60%. Γενι κ ά,τα τελευ ταία πέ ντε χ ρό νι α ενι σχ ύ εται η απογ οή τευ ση τω ν νέ ω ν από το πολι τι κ ό σύ στη μ α κ αι τι ς κ οι νοβ ου λευ τι κ έ ς δι αδι κ ασίες,ενώ ση μ αντι κ ή είναι η εμ πλοκ ή του ς σε ρι ζοσπαστι κ έ ς μ ορφέ ς αντίδραση ς κ αι η ταυ τό χ ρονη αναζή τη ση εναλλακ τι κ ώ ν πολι τι κ ώ ν δρά σεω ν έ ξω από το κ ατεστη μ έ νο θ εσμ ι κ ό πλαίσι ο.η κ ρίση του ς οδή γ η σε ό χ ι μ ό νο στη ν αναζή τη ση ρι ζοσπαστι κ ώ ν κ αι εναλλακ τι κ ώ ν μ ορφώ ν πολι τι κ ή ς δρά ση ς,αλλά κ αι κ οι νω νι κ ή ς συ μ μ ετοχ ή ς γ ενι κ ό τερα,κ αθ ώ ς πλέ ον ενδι αφέ ρονται περι σσό τερο γ ι α τη ν πολι τι κ ή σε έ να ευ ρύ τερο επίπεδο,πέ ρα από τα ό ρι α τη ς θ εσμ ι κ ή ς πολι τι κ ή ς δι αδι κ ασίας. Τα αποτελέ σμ ατα τω ν εκ λογ ι κ ώ ν αναμ ετρή σεω ν που έ λαβ αν χ ώ ρα μ έ χ ρι σή μ ερα αποτύ πω σαν τη ν έ ντονη δυ σαρέ σκ ει α κ αι από ρρι ψ η του κ ατεστη μ έ νου πολι τι κ ού συ στή μ ατος κ αθ ώ ς,β ά σει τω ν ευ ρη μ ά τω ν του M YP L ACE,η ελλη νι κ ή νεολαία ψ ή φι σε στι ς εκ λογ έ ς του 2012 μ αζι κ ά αντι -μ νη μ ονι ακ ά κ ό μ μ ατα,τα οποία ή ταν νέ α στο πολι τι κ ό σκ η νι κ ό ή είχ αν περι ορι σμ έ νη πολι τι κ ή εξου σία,ό πω ς ο ΣΥΡ Ι ΖΑ.Μ εταξύ αυ τώ ν τω ν κ ομ μ ά τω ν πρέ πει να αναφερθ εί η περίπτω ση ανό δου του νέ ο-ν αζι στι κ ού κ ό μ μ ατος τη ς Χ ρυ σή ς Α υ γ ή ς που επίση ς προσέ λκ υ σε ση μ αντι κ ό αρι θ μ ό νέ ω ν ψ η φοφό ρω ν.π ά ντω ς αξίζει να ση μ ει ω θ εί ό τι η από ρρι ψ η του πολι τι κ ού συ στή μ ατος δεν αποτελεί νεοεμ φανι ζό μ ενη τά ση ανά μ εσα στη νεολαία στη ν Ελλά δα,κ αθ ώ ς πολλέ ς έ ρευ νες κ ατά τη δι ά ρκ ει α τω ν τελευ ταίω ν 2-3 δεκ αετι ώ ν παρου σίασαν αποτελέ σμ ατα,τα οποία συ νη γ ορού σαν στη μ αζι κ ή αρνη τι κ ή στά ση κ αι απογ οή τευ ση τη ς νεολαίας απέ ναντι στο πολι τι κ ό σύ στη μ α κ αι στου ς πολι τι κ ού ς.είναι εύ λογ ο ό τι η κ ρίση ενέ τει νε τη ν τά ση αυ τή. 5

6 Στο παρό ν κ είμ ενο παρου σι ά ζου μ ε τα ευ ρή μ ατα κ αι συ μ περά σμ ατα τη ς έ ρευ νά ς μ ας που σχ ετίζονται μ ε ζη τή μ ατα πολι τι κ ού σχ εδι ασμ ού γ ι α τη ν νεολαία.ο ι β ασι κ έ ς θ εμ ατι κ έ ς,οι οποίες θ α αναπτυ χ θ ού ν αφορού ν στη ν ενασχ ό λη ση τω ν νέ ω ν μ ε τη ν πολι τι κ ή,στη στά ση του ς απέ ναντι στη ν πολι τι κ ή κ αι στου ς πολι τι κ ού ς,τι ς από ψ ει ς του ς γ ι α τη ν κ ρίση αλλά κ αι τα προβ λή μ ατα που αντι μ ετω πίζου ν. Η κ οι νω νι κ ή πολι τι κ ή κ αι το κ ρά τος πρό νοι ας στη ν Ελλά δα αποτελού ν θ εμ ελι ώ δη κ οι νω νι κ ο-πολι τι κ ά προβ λή μ ατα γ ι α τι ς τελευ ταίες δύ ο ή τρει ς δεκ αετίες.μ ετά το ση μ αντι κ ό ση μ είο κ αμ πή ς στι ς αρχ έ ς τη ς δεκ αετίας του 1980,ό ταν η προσπά θ ει α γ ι α έ να σοσι αλδη μ οκ ρατι κ ό κ αθ εστώ ς πρό νοι ας ή ταν ι σχ υ ρή,η κ οι νω νι κ ή πολι τι κ ή στη ν Ελλά δα απέ τυ χ ε να παρά γ ει έ να ολοκ λη ρω μ έ νο σύ στη μ α δι κ αι ω μ ά τω ν,θ εσμ ώ ν κ αι υ πη ρεσι ώ ν. Α υ τό οφείλεται τό σο στη ν ι σχ υ ρή ι δεολογ ι κ ή κ αι πολι τι κ ή αντίθ εση προς έ να τέ τοι ο μ οντέ λο κ οι νω νι κ ή ς πολι τι κ ή ς πρό νοι ας ό σο κ αι σε ση μ αντι κ έ ς δυ σκ ολίες χ ρη μ ατοδό τη ση ς.στη δεκ αετία του 1990 η ι σορροπία γ έ ρνει υ πέ ρ ενό ς φι λελεύ θ ερου - συ ν τη ρη τι κ ού υ β ρι δίου που χ αρακ τη ρίζεται από κ ατακ ερμ ατι σμ ό,υ ποχ ρη μ ατοδό τη ση, κ ορπορατι σμ ό κ αι πελατει ακ έ ς σχ έ σει ς,ενώ κ ατά τη δι ά ρκ ει α τη ς δεκ αετίας του 2000 το σύ στη μ α κ οι νω νι κ ή ς πρό νοι ας στη ν Ελλά δα είχ ε ό λα τα χ αρακ τη ρι στι κ ά του τέ ταρτου τύ που,αυ τού τω ν Ν οτι ο-ευ ρω παϊκ ώ ν κ αθ εστώ τω ν πρό νοι ας,που προστέ θ η κ ε στη β ασι κ ή τρι μ ερή κ ατη γ ορι οποίη ση τω ν Esping-Ά ντερσεν.σύ μ φω να μ ε του ς υ ποστη ρι κ τέ ς τη ς,η κ ατη γ ορία τω ν Ν οτι ο-ευ ρω παϊκ ώ ν κ αθ εστώ τω ν πρό νοι ας χ αρακ τη ρίζεται από έ λλει ψ η ενό ς δομ η μ έ νου κ οι νω νι κ ού ελά χ ι στου δι κ αι ω μ ά τω ν κ αι υ πη ρεσι ώ ν κ οι νω νι κ ή ς πρό νοι ας,υ ψ η λό β αθ μ ό κ ατακ ερμ ατι σμ ού,μ ι κ ρή κ ρατι κ ή παρέ μ β αση στον τομ έ α τη ς κ οι νω νι κ ή ς πρό νοι ας,υ ψ η λά επίπεδα ευ νοι οκ ρατίας κ αι πελατει ακ ώ ν σχ έ σεω ν ό σον αφορά τα χ ρη μ ατι κ ά β οη θ ή μ ατα κ αι τη χ ρη μ ατοδό τη ση,αναγ νώ ρι ση τη ς υ γ ει ονομ ι κ ή ς περίθ αλψ η ς ω ς δι κ αίω μ α του πολίτη κ αι υ ψ η λό ποσοστό τω ν κ οι νω νι κ ώ ν δαπανώ ν που χ ρη μ ατοδοτού νται από τι ς ει σφορέ ς,αλλά χ αμ η λέ ς κ οι νω νι κ έ ς δαπά νες ω ς ποσοστό του Α ΕΠ (Artsand Gelissen,2002). Ω στό σο,από το 2010 κ αι μ ετά,η κ οι νω νι κ ή πολι τι κ ή κ αι οι υ πη ρεσίες β ρίσκ ονται σε ταχ εία υ ποβ ά θ μ ι ση στη ν Ελλά δα λό γ ω τω ν σοβ αρώ ν περι κ οπώ ν στι ς δη μ ό σι ες δαπά νες που έ χ ου ν επι β λη θ εί μ ετά τη ν επι β ολή τω ν πολι τι κ ώ ν λι τό τη τας.α υ τό έ χ ει προκ αλέ σει μ ι α δραμ ατι κ ή μ είω ση τω ν επι πέ δω ν του,ή δη ανεπαρκ ού ς,πλαι σίου κ οι νω νι κ ώ ν 6

7 δι κ αι ω μ ά τω ν κ αι υ πη ρεσι ώ ν,μ ε αποτέ λεσμ α η φτώ χ ει α να επεκ ταθ εί ά μ εσα σε εκ ατοντά δες χ ι λι ά δες οι κ ογ έ νει ες επι πλέ ον.α υ τή η δι αδι κ ασία τη ς αποδό μ η ση ς του υ φι στά μ ενου κ αθ εστώ τος πρό νοι ας είναι κ οι νή στι ς περι σσό τερες χ ώ ρες τη ς Ν οτίου Ευ ρώ πη ς στο πλαίσι ο τη ς σύ γ χ ρονη ς κ ρίση ς κ αι τη ς ύ φεση ς που τη ν συ νοδεύ ει μ έ χ ρι σή μ ερα. Η νεολαία (ό πω ς κ αι οι γ υ ναίκ ες,οι η λι κ ι ω μ έ νοι,τα ά τομ α μ ε αναπη ρία,οι ά νεργ οι )έ χ ει πλη γ εί σοβ αρά από τη ν κ ατά ρρευ ση τη ς οι κ ονομ ίας κ αι τω ν υ φι στά μ ενω ν κ οι νω νι κ ώ ν υ πη ρεσι ώ ν.το ποσοστό τω ν νέ ω ν η λι κ ίας ετώ ν που είναι σε κ ίνδυ νο τη ς φτώ χ ει ας ή κ οι νω νι κ ού αποκ λει σμ ού έ χ ει αυ ξη θ εί δραμ ατι κ ά κ ατά επτά μ ονά δες,ενώ το ποσοστό εκ είνω ν που αντι μ ετω πίζου ν σοβ αρέ ς υ λι κ έ ς στερή σει ς έ χ ει αυ ξη θ εί κ ατά τρει ς μ ονά δες τη ν περίοδο Γι α τη ν η λι κ ι ακ ή ομ ά δα τα ποσοστό ανεργ ίας έ φθ ασε το 51,5%,ενώ γ ι α τη ν ομ ά δα ή ταν 41,1% κ ατά το τέ ταρτο τρίμ η νο του 2014.Τα υ ψ η λό τερα ποσοστά ανεργ ίας τω ν νέ ω ν είχ αν κ αταγ ραφεί τη δι ετία :γ ι α τη ν ομ ά δα 15-24,58,4% κ αι 56,2% κ ατά τα έ τη 2012 κ αι 2013 αντίστοι χ α,ενώ γ ι α τη ν ομ ά δα 25-34,32,9% κ αι 36,3% αντίστοι χ α γ ι α τα έ τη αυ τά. Το πλαι σίου κ οι νω νι κ ή ς πρό νοι ας στη ν Ελλά δα υ φίσταται σοβ αρή πίεση να συ ρρι κ νω θ εί ακ ό μ η περι σσό τερο.ο ι δαπά νες γ ι α τη ν εκ παίδευ ση,τη ν υ γ εία κ αι τη ν κ οι νω νι κ ή ασφά λι ση μ ει ώ νονται συ νεχ ώ ς,αλλά δεν είναι σαφέ ς ακ ό μ η αν αυ τή η δι αδι κ ασία οδη γ εί στο μ ετασχ η μ ατι σμ ό του συ στή μ ατος σε κ ά ποι ον από του ς ά λλου ς τύ που ς του κ αθ εστώ τος κ οι νω νι κ ή ς πρό νοι ας ή θ α δι ατη ρή σει τα χ αρακ τη ρι στι κ ά τω ν κ αθ εστώ τω ν πρό νοι ας τη ς Ν ό τι ας Ευ ρώ πη ς έ χ οντας μ ό νο μ ει ω θ εί ποσοτι κ ά. Ο ι συ νέ πει ες τη ς κ ρίση ς,η λι τό τη τα κ αι η ύ φεση,έ χ ου ν ση μ αντι κ έ ς επίδραση στη ν ελλη νι κ ή νεολαία,δεδομ έ νου ό τι η υ ποβ ά θ μ ι ση τω ν συ νθ η κ ώ ν ζω ή ς κ αι ο περι ορι σμ ό ς τω ν δι αθ έ σι μ ω ν β ι οτι κ ώ ν επι λογ ώ ν αναμ ορφώ νει β ίαι α τι ς β ι ογ ραφίες τω ν νέ ω ν κ αι αλλά ζει του ς ό ρου ς συ μ μ ετοχ ή ς του ς στα κ οι νά.ό σον αφορά τι ς πολι τι κ έ ς δραστη ρι ό τη τες τω ν νέ ω ν τα τελευ ταία δύ ο χ ρό νι α έ χ ου μ ε γ ίνει μ ά ρτυ ρες τη ν ενίσχ υ ση τω ν τά σεω ν,ό πω ς η απογ οή τευ ση μ ε το πολι τι κ ό σύ στη μ α κ αι τι ς κ οι νοβ ου λευ τι κ έ ς δι αδι κ ασίες,τη ν υ ι οθ έ τη ση ρι ζοσπαστι κ ώ ν μ ορφέ ς δι αμ αρτυ ρίας κ αι τη ν εξερεύ νη ση τω ν πολι τι κ ώ ν εναλλακ τι κ ώ ν λύ σεω ν εκ τό ς τω ν κ αθ ι ερω μ έ νω ν θ εσμ ώ ν κ αι δι αδι κ ασι ώ ν.η 7

8 έ ντονη δυ σαρέ σκ ει α προς κ αι από ρρι ψ η τω ν κ αθ ι ερω μ έ νω ν πολι τι κ ώ ν δυ νά μ εω ν αντι κ ατοπτρίζεται,εκ τό ς από τα αποτελέ σμ ατα ό λω ν τω ν εκ λογ ι κ ώ ν αναμ ετρή σεω ν αυ τή ς τη ς περι ό δου,ό που η ελλη νι κ ή νεολαία μ αζι κ ά ψ η φίζει κ ό μ μ ατα που αντι τίθ ενται στη λι τό τη τα,κ αι στη μ αζι κ ή συ μ μ ετοχ ή τω ν νέ ω ν στι ς δι αμ αρτυ ρίες κ αι στα κ οι νω νι κ ά κ ι νή μ ατα που αντι τίθ ενται στι ς πολι τι κ έ ς λι τό τη τας κ αι τι ς συ νέ πει έ ς του ς.α ξίζει να ση μ ει ώ σου μ ε ι δι αίτερα τη συ μ μ ετοχ ή τω ν νέ ω ν στο κ ίνη μ α τω ν πλατει ώ ν (Κ ίνη μ α Α γ ανακ τι σμ έ νω ν)αλλά κ αι στι ς νεοσύ στατες δομ έ ς κ αι πρω τοβ ου λίες κ οι νω νι κ ή ς αλλη λεγ γ ύ η ς κ αι δι αμ αρτυ ρίας που προέ κ υ ψ αν από αυ τό,κ αθ ώ ς επίση ς κ αι στι ς τά ξει ς τω ν υ ποστη ρι κ τώ ν κ αι ψ η φοφό ρω ν του νεοναζι στι κ ού κ ό μ μ ατος τη ς Χ ρυ σή ς Α υ γ ή ς.η εντυ πω σι ακ ή ενίσχ υ ση αυ τή ς τη ς μ έ χ ρι πρό σφατα περι θ ω ρι ακ ή ς πολι τι κ ή ς οργ ά νω ση ς αντανακ λά επίση ς τη ν κ ατά ρρευ ση τω ν προη γ ού μ ενω ν πολι τι κ ώ ν κ αι θ εσμ ι κ ώ ν ρυ θ μ ίσεω ν κ αι ι σορροπι ώ ν,ό πω ς ά λλω στε κ αι η ευ θ εία αμ φι σβ ή τη ση τω ν κ ατεστη μ έ νω ν θ εσμ ώ ν τη ς αντι προσω πευ τι κ ή ς δη μ οκ ρατίας από το κ ίνη μ α τω ν πλατει ώ ν. Η από ρρι ψ η του πολ ι τι κ ού συ στή μ ατος από μ εγ ά λα τμ ή μ ατα τη ς νεολαίας εξελίσσεται γ ι α μ εγ ά λο χ ρονι κ ό δι ά στη μ α ή δη πρι ν το ξέ σπασμ α τη ς οι κ ονομ ι κ ή ς κ ρίση ς,κ αθ ώ ς οι κ υ ρίαρχ οι εκ συ γ χ ρονι στι κ οί κ αι αναπτυ ξι ακ οί λό γ οι κ αι τα αντίστοι χ α προγ ρά μ μ ατα δρά ση ς εξαντλού σαν τι ς δυ νατό τη τέ ς του ς. Έ τσι,η αύ ξη ση τη ς ανεργ ίας,η κ ρίση του εκ παι δευ τι κ ού συ στή μ ατος κ αι η αναπτυ ξι ακ ή εξά ντλη ση τη ς οι κ ονομ ίας,κ αθ ώ ς κ αι οι έ κ ρη ξη τω ν κ οι νω νι κ ώ ν παθ ολογ ι ώ ν που σχ ετίζονται μ ε τη συ νολι κ ή αποτυ χ ία τη ς κ οι νω νι κ ή ς πολι τι κ ή ς (κ αι ι δι αίτερα αυ τή ς που συ νδέ εται μ ε τη ν απασχ ό λη ση κ αι τη μ ετανά στευ ση ) κ ατά τι ς δύ ο τελευ ταίες δεκ αετίες,είναι ζω τι κ ή ς ση μ ασίας γ ι α τη ν κ ατανό η ση τω ν πολι τι κ ώ ν δι λη μ μ ά τω ν κ αι επι λ ογ ώ ν τη ς ελλη νι κ ή ς νεολαίας κ αι τονίζου ν τη ν ανά γ κ η γ ι α τη ν επαναξι ολό γ η ση τω ν ρυ θ μ ίσεω ν τη ς κ οι νω νι κ ή ς πολι τι κ ή ς του παρελθ ό ντος. 8

9 3)ΕΛ Λ Α Δ Α : ΤΑ ΕΥΡ Η Μ Α ΤΑ ΤΟ Υ ΕΡ ΕΥΝ Η ΤΙ Κ Ο Υ Π Ρ Ο ΓΡ Α Μ Μ Α ΤΟ Σ M YP L ACE Η οι κ ον ομ ι κ ή κ ρίση,το αβ έ β αι ο μ έ λ λ ον τω ν ν έ ω ν κ αι η μ εταν ά στευ σή του ς στο εξω τερι κ ό Η πλει οψ η φία τω ν ερω τώ μ ενω ν (Π ακ έ τα Εργ ασίας 4 κ αι 5)έ χ ει επη ρεαστεί έ ντονα από τι ς υ λι κ έ ς κ αι τι ς ψ υ χ οχ υ ναι σθ η μ ατι κ έ ς συ νέ πει ες τη ς κ ρίση ς κ αι τη ς λι τό τη τας.ο ι νέ οι που απά ντη σαν στο ερω τη μ ατολό γ ι ο κ αι στι ς συ νεντεύ ξει ς ανέ φεραν αι σθ ή μ ατα ανασφά λει ας,αβ εβ αι ό τη τες σχ ετι κ ά μ ε τα μ ελλοντι κ ά του ς σχ έ δι α,περι έ γ ραψ αν έ να γ ενι κ ευ μ έ νο κ λίμ α απογ οή τευ ση ς λό γ ω τη ς έ λλει ψ η ς ελπίδας γ ι α το ατομ ι κ ό κ αι συ λλογ ι κ ό μ έ λλον,ά γ χ ος γ ι α τι ς μ ελλοντι κ έ ς σπου δέ ς του ς κ αι το αποτέ λεσμ α τη ς ση μ ερι νή ς κ ατά σταση ς.α ι σθ ά νονται μ περδεμ έ νοι ό ταν αναλογ ίζονται τη ν αυ ξη μ έ νη ανεργ ία κ αι τι ς ανύ παρκ τες προοπτι κ έ ς γ ι α εύ ρεση εργ ασίας μ ετά τη ν ολοκ λή ρω ση τω ν σπου δώ ν του ς. Στο πλαίσι ο αυ τό,συ χ νά περι γ ρά φου ν τη ν παρού σα κ ατά σταση στη ν ελλη νι κ ή κ οι νω νία ω ς «πό λεμ ο» που δι εξά γ εται μ έ σω τη ς οι κ ονομ ίας κ αι ό χ ι μ ε στρατό κ αι ό πλα.ο ι αντίπαλοι,τα αίτι α κ αι ο σκ οπό ς του οι κ ονομ ι κ ού πολέ μ ου ποι κ ίλλου ν: από τι ς αναλογ ίες μ ε τον Β Π Π κ αι τη ν επίθ εση τη ς ναζι στι κ ή ς Γερμ ανίας στη ν Ελλά δα μ έ χ ρι τη ν επίθ εση μ εγ ά λω ν οι κ ονομ ι κ ώ ν δυ νά μ εω ν στη μ εσαία κ αι τη ν εργ ατι κ ή τά ξη μ ε σκ οπό τη ν κ ι νεζοποίη ση τω ν πι ο αδύ ναμ ω ν κ οι νω νι ώ ν κ αι ω ς τη σύ γ κ ρου ση πλού σι ω ν κ αι φτω χ ώ ν χ ω ρώ ν γ ι α το ποι ος θ α επω μ ι στεί το κ ό στος τη ς δι εθ νού ς οι κ ονομ ι κ ή ς κ ρίση ς,οι νέ οι που μ ας μ ίλη σαν μ εταδίδου ν έ να β ίω μ α σκ λη ρή ς οι κ ονομ ι κ ή ς σύ γ κ ρου ση ς που οδη γ εί σε β αθ ι έ ς κ αι επώ δυ νες κ οι νω νι κ έ ς αναδι αρθ ρώ σει ς.η Γερμ ανία κ αι οι οι κ ονομ ι κ ά ι σχ υ ρέ ς χ ώ ρες,η Ευ ρω παϊκ ή Έ νω ση,ο κ απι ταλι σμ ό ς,οι πλού σι οι,οι τρά πεζες κ αι η Ελλη νι κ ή κ υ β έ ρνη ση αποτελού ν το έ να στρατό πεδο τω ν αντι πά λω ν,ενώ στο ά λλο ανή κ ου ν ο ελλη νι κ ό ς λαό ς,ο Ευ ρω παϊκ ό ς Ν ό τος,οι ευ ρω παϊκ οί λαοί,οι φτω χ έ ς κ αι αδύ ναμ ες χ ώ ρες,η μ εσαία κ αι η εργ ατι κ ή τά ξη. Η δυ σμ ενή ς οι κ ονομ ι κ ή κ ατά σταση αλλά κ αι η αίσθ η ση ό τι η χ ώ ρα έ χ ει απω λέ σει τη δυ νατό τη τα αυ τοκ αθ ορι σμ ού τη ς κ αι ό τι έ χ ει εμ πλακ εί σε μ ι α μ εγ ά λη σύ γ κ ρου ση αντανακ λώ νται κ αι στα υ ψ η λό τατα ποσοστά εκ είνω ν που ζη τού ν να περι ορι στού ν οι ει σαγ ω γ έ ς προϊό ντω ν γ ι α να ενι σχ υ θ εί η ελλη νι κ ή οι κ ονομ ία (77,7% )αλλά κ αι ό σω ν 9

10 πι στεύ ου ν ό τι η χ ώ ρα πρέ πει να επι δι ώ κ ει τα συ μ φέ ροντά τη ς ακ ό μ η κ ι αν αυ τό ση μ αίνει ό τι θ α έ ρθ ει σε σύ γ κ ρου ση μ ε ά λλες χ ώ ρες (76,2% ). Ό ταν ρω τή θ η κ αν γ ι α το μ έ λλον του ς κ αι τη ν πι θ ανό τη τα να φύ γ ου ν από τη ν Ελλά δα, συ μ φώ νη σαν ό τι το μ έ λλον τω ν νέ ω ν στη ν χ ώ ρα είναι πολύ δύ σκ ολο (95,1% ).Κ ά ποι οι από αυ τού ς είπαν ό τι θ έ λου ν να παραμ είνου ν στη ν Ελλά δα,ενώ ά λλοι ό τι επι θ υ μ ού ν να φύ γ ου ν γ ι α σπου δέ ς ή /κ αι εργ ασία στο εξω τερι κ ό.ο ι νέ οι αντι μ ετω πίζου ν τη μ ετανά στευ ση ω ς λύ ση ανά γ κ η ς,η οποία υ παγ ορεύ εται από τη ν κ ρίση κ αι από τη ν αναγ κ αι ό τη τα τη ς εύ ρεση ς εργ ασίας.π ρέ πει να ση μ ει ω θ εί ό τι ακ ό μ η κ αι οι ερω τώ μ ενοι οι οποίοι εξέ φρασαν τη ν επι θ υ μ ία να παραμ είνου ν στη ν Ελλά δα,είχ αν σκ εφθ εί τη ν πι θ ανό τη τα να φύ γ ου ν από τη ν Ελλά δα εά ν τα πρά γ μ ατα ή ταν πολύ δύ σκ ολα κ αι δεν είχ αν τα απαραίτη τα που χ ρει ά ζονται γ ι α να επι β ι ώ σου ν. Ι δι αίτερα έ ντονη κ αταγ ρά φη κ ε η δυ σπι στία προς τη ν Ευ ρω παϊκ ή Επι τροπή (57,8% ),αλλά κ αι η απογ οή τευ ση μ εγ ά λου τμ ή μ ατος τω ν νέ ω ν από τη συ μ μ ετοχ ή τη ς χ ώ ρας στη ν ΕΕ. Είναι ενδι αφέ ρον ό τι οι νέ οι του δείγ μ ατό ς μ ας εμ φανίζονται δι αι ρεμ έ νοι σε τρει ς περίπου ίσες σε μ έ γ εθ ος ομ ά δες :αυ τού ς που πι στεύ ου ν ό τι η Ελλά δα έ χ ει ω φελη θ εί ση μ αντι κ ά από τη συ μ μ ετοχ ή τη ς στη ν ΕΕ (33,2% ),εκ είνου ς που δι αφω νού ν μ ε αυ τή τη ν ά ποψ η (30,5% )κ αι εκ είνου ς που κ ρατού ν ου δέ τερη στά ση (36,4% ). Ση μ αντι κ ά ποσοστά επίση ς κ ατέ γ ραψ ε η αδι αφορία γ ι α τα θ έ μ ατα που αφορού ν στη ν Ευ ρω παϊκ ή Έ νω ση (26% )κ αι στη ν Ευ ρώ πη συ νολι κ ά (38,8% ). Α πό ψ ει ς γ ι α τη μ εταν ά στευ ση προς τη ν Ελ λ ά δα Το β ασι κ ό ση μ είο που προκ ύ πτει από τη ν ποσοτι κ ή έ ρευ να είναι ό τι 9 στου ς 10 νέ ου ς υ ποστή ρι ξαν ό τι η Ελλά δα θ α έ πρεπε να έ χ ει αυ στη ρό τερου ς συ νορι ακ ού ς ελέ γ χ ου ς κ αι δι αδι κ ασίες χ ορή γ η ση ς visaπροκ ει μ έ νου να αποτρέ πεται η μ ετανά στευ ση,ενώ 6 στου ς 10 συ μ φώ νη σαν ό τι ό ταν οι δου λει έ ς σπανίζου ν οι εργ οδό τες θ α πρέ πει να δίνου ν προτεραι ό τη τα στου ς Έ λλη νες έ ναντι τω ν μ εταναστώ ν.α πό τη ν ά λλη πλευ ρά 48% τω ν ερω τώ μ ενω ν υ ποστή ρι ξε ό τι οι μ ετανά στες συ μ β ά λλου ν στον εμ πλου τι σμ ό τη ς εθ νι κ ή ς πολι τι σμ ι κ ή ς ποι κ ι λομ ορφίας μ ε του ς κ ατοίκ ου ς τη ς Α ργ υ ρού πολη ς να είναι πι ο θ ετι κ οί απέ ναντι σε αυ τή τη ν ά ποψ η (50% )σε σχ έ ση μ ε εκ είνου ς τη ς Ν έ ας Φι λαδέ λφει ας (45% ), το ίδι ο κ αι οι γ υ ναίκ ες (51% )σε σχ έ ση μ ε του ς ά νδρες (45% ).Επι πλέ ον 57% τω ν ερω τώ μ ενω ν υ ποστή ρι ξαν ό τι οι μ ετανά στες θ α έ πρεπε να έ χ ου ν τα ίδι α κ οι νω νι κ ά 10

11 δι κ αι ώ μ ατα μ ε του ς Έ λλη νες.στη Ν έ α Φι λαδέ λφει α οι νέ οι υ ποστή ρι ξαν αυ τή τη ν ά ποψ η περι σσό τερο (61% )σε σύ γ κ ρι ση μ ε τη ν Α ργ υ ρού πολη (54% ). Δ υ σπι στία τω ν ν έ ω ν προς του ς θ εσμ ού ς κ αι απογ οή τευ ση από του ς πολ ι τι κ ού ς,τη ν πολ ι τι κ ή κ αι τη λ ει του ργ ία τη ς δη μ οκ ρατίας. Η απογ οή τευ ση τω ν νέ ω ν από του ς πολι τι κ ού ς,τη ν πολι τι κ ή κ αι το πολι τι κ ό σύ στη μ α αναδύ εται μ ε ενά ργ ει α από τα ευ ρή μ ατα τω ν Π ακ έ τω ν Εργ ασίας 2,4,5,κ αι 7.Φαίνεται μ ά λι στα πω ς το πραγ μ ατι κ ό δι ακ ύ β ευ μ α είναι η ίδι α η δη μ οκ ρατία,κ αθ ώ ς πολλοί αναφέ ρου ν ό τι η δη μ οκ ρατία δυ σλει του ργ εί ή θ εω ρού ν ό τι δεν υ πά ρχ ει κ αθ ό λου δη μ οκ ρατία στη ν Ελλά δα,ενώ ά λλοι εξέ φρασαν φό β ο ό τι η κ ρίση μ πορεί να οδη γ ή σει τη ν Ελλά δα στον αυ ταρχ ι σμ ό ενό ς στρατι ω τι κ ού κ αθ εστώ τος. Στο Π ακ έ το Εργ ασίας 4 οι νέ οι εξέ φρασαν,κ αθ αρά,αρνη τι κ έ ς από ψ ει ς γ ι α του ς πολι τι κ ού ς,το πολι τι κ ό σύ στη μ α,τη λει του ργ ία τη ς δη μ οκ ρατίας κ αι του ς αντι προσω πευ τι κ ού ς θ εσμ ού ς.υποστή ρι ξαν ό τι οι πολι τι κ οί είναι δι εφθ αρμ έ νοι κ αι ό τι δεν ενδι αφέ ρονται γ ι α τη νέ α γ ενι ά,ενώ θ εω ρού ν ό τι οι πλού σι οι ασκ ού ν μ εγ ά λη επι ρροή στη ν πολι τι κ ή.επίση ς εκ φρά ζου ν μ εγ ά λη δυ σπι στία προς το κ οι νοβ ού λι ο,τη ν κ υ β έ ρνη ση,τα πολι τι κ ά κ ό μ μ ατα κ αι τα Μ Μ Ε κ αι έ ντονη δυ σαρέ σκ ει α γ ι α τη ν λει του ργ ία τη ς δη μ οκ ρατίας. Το Π ακ έ το Εργ ασίας 5 ανέ δει ξε παρό μ οι α αποτελέ σμ ατα.η πλει οψ η φία τω ν ερω τώ μ ενω ν χ αρακ τή ρι σαν τη ν πολι τι κ ή δι εφθ αρμ έ νη έ χ οντας στο μ υ αλό του ς τα οι κ ονομ ι κ ά σκ ά νδαλα τα οποία έ χ ου ν δη μ οσι οποι η θ εί γ ι α του ς Έ λλη νες πολι τι κ ού ς. Θεω ρού ν του ς πολι τι κ ού ς ψ εύ τες κ αι εκ φρά ζου ν τη ν ά ποψ η ό τι χ ρη σι μ οποίη σαν τη ν εξου σία γ ι α να ι κ ανοποι ή σου ν ατομ ι κ ά συ μ φέ ροντα κ αι επι δι ώ ξει ς αδι αφορώ ντας γ ι α το κ οι νό κ αλό,οδη γ ώ ντας τη χ ώ ρα σε μ εγ ά λη οι κ ονομ ι κ ή κ ατά ρρευ ση.α ρκ ετοί από του ς ερω τώ μ ενου ς είπαν ό τι β ασι κ ά στοι χ εία του τρό που που ασκ είται η πολι τι κ ή είναι τα πολι τι κ ά παι χ νίδι α κ αι η κ αλά δομ η μ έ νη στρατη γ ι κ ή.κ ά ποι οι από του ς ερω τώ μ ενου ς, πά ντω ς,θ εώ ρη σαν ό τι μ εγ ά λο μ ερίδι ο ευ θ ύ νες έ χ ου ν κ αι οι πολίτες οι οποίοι επέ τρεψ αν στα δύ ο μ εγ ά λα κ ό μ μ ατα,π Α.ΣΟ.Κ κ αι Ν έ α Δ η μ οκ ρατία,να κ υ β ερνού ν τη χ ώ ρα γ ι α 40 χ ρό νι α.ο ι νέ οι δεν πι στεύ ου ν ό τι τα κ ό μ μ ατα αυ τά είναι ι κ ανά να δι αχ ει ρι στού ν μ ι α τό σο κ ρίσι μ η κ ατά σταση κ αι να οδη γ ή σου ν τη ν Ελλά δα εκ τό ς κ ρίση ς.η μ εγ ά λη πλει οψ η φία 11

12 τω ν ερω τώ μ ενω ν που συ μ μ ετείχ αν στι ς συ νεντεύ ξει ς του Π ακ έ του Εργ ασίας 5 εξέ φρασαν τη ν ά ποψ η ό τι η δη μ οκ ρατία δεν λει του ργ εί στη ν Ελλά δα. Α ν κ αι η πλει οψ η φία τω ν νέ ω ν απορρίπτου ν τη ν κ ατεστη μ έ νη πολι τι κ ή κ αι του ς πολι τι κ ού ς,εντού τοι ς,ενδι αφέ ρονται γ ι α τη ν πολι τι κ ή μ ε τη ν ευ ρεία έ ννοι α,κ αθ ώ ς κ αι γ ι α ποι κ ίλα πολι τι κ ά κ αι κ οι νω νι κ ά ζη τή μ ατα.τα β ασι κ ά θ έ μ ατα τα οποία ενδι αφέ ρου ν του ς νέ ου ς (Π ακ έ το Εργ ασίας 4)αφορού ν κ υ ρίω ς στη ν οι κ ονομ ι κ ή κ ρίση (εκ παίδευ ση, ανεργ ία,φτώ χ ει α,κ.τ.λ)κ αι στη ν πολι τι κ ή σε τοπι κ ό αλλά κ αι εθ νι κ ό επίπεδο. Το πι ο ενδι αφέ ρον εύ ρη μ α είναι ό τι νέ οι ενδι αφέ ρονται ση μ αντι κ ά γ ι α τη χ ώ ρα του ς, κ αθ ώ ς θ εω ρού ν ό τι η κ ρίση επη ρεά ζει συ νολι κ ά τη ν κ οι νω νία.γι α το λό γ ο αυ τό ενδι αφέ ρονται λι γ ό τερο γ ι α τι ς κ οι νω νι κ έ ς κ αι πολι τι κ έ ς εξελίξει ς σε ά λλες χ ώ ρες κ αι στη ν Ε.Ε.Δ εν παρου σι ά στη κ αν ση μ αντι κ έ ς δι αφορέ ς στο επίπεδο ενδι αφέ ροντος ανά μ εσα στι ς δύ ο περι οχ έ ς έ ρευ νας. Τα θ έ μ ατα που ενδι αφέ ρου ν κ υ ρίω ς του ς νέ ου ς είναι οι επαγ γ ελμ ατι κ έ ς προοπτι κ έ ς,το περι β ά λλον αλλά κ αι η οι κ ονομ ία,η εθ νι κ ή ασφά λει α,η στέ γ αση κ αι η μ ετανά στευ ση. Χ αμ η λά επίπεδα ενδι αφέ ροντας συ γ κ εντρώ νου ν τα τοπι κ ά ζη τή μ ατα,τα δι κ αι ώ μ ατα τω ν γ υ ναι κ ώ ν κ αι τω ν Λ Ο Α Τ κ αι η Ε.Ε.Επι πλέ ον,κ αθ ώ ς αυ ξά νεται η η λι κ ία,το ενδι αφέ ρον αυ ξά νεται γ ι α πολλά ζη τή μ ατα κ αι ει δι κ ό τερα γ ι α τη ν απασχ ό λη ση,τη ν οι κ ονομ ία,τη ν εθ νι κ ή ασφά λει α,τη στέ γ αση,τα τοπι κ ά ζη τή μ ατα κ αι τη μ ετανά στευ ση. Τα ευ ρή μ ατα τω ν εθ νογ ραφι κ ώ ν μ ελετώ ν (Π ακ έ το Εργ ασίας 7)ενι σχ ύ ου ν κ αι εμ β αθ ύ νου ν τι ς παραπά νω τά σει ς.τό σο οι νέ οι που συ μ μ ετείχ αν στο κ ίνη μ α τω ν πλατει ώ ν το 2011 ό σο κ αι εκ είνοι που υ ποστη ρίζου ν τη Χ ρυ σή Α υ γ ή,αλλά κ αι εκ είνοι που δραστη ρι οποι ού νται στι ς φι λανθ ρω πι κ έ ς δραστη ρι ό τη τες τη ς νεανι κ ή ς θ ρη σκ ευ τι κ ή ς οργ ά νω ση ς τω ν Ευ αγ γ ελι στώ ν αι σθ ά νονται αποξενω μ έ νοι από το κ ατεστη μ έ νο πολι τι κ ό σύ στη μ α,το οποίο κ ατη γ ορού ν γ ι α τα δει νά τη ς χ ώ ρας.ό λοι εκ φρά ζου ν δυ σπι στία, απογ οή τευ ση κ αι από ρρι ψ η προς το πολι τι κ ό προσω πι κ ό,του ς αντι προσω πευ τι κ ού ς θ εσμ ού ς κ αι τη λει του ργ ία τη ς δη μ οκ ρατίας. Α ντίθ ετα,οι νέ οι που συ μ μ ετείχ αν στο κ ίνη μ α τω ν πλατει ώ ν εκ φρά ζονται μ ε ενθ ου σι ασμ ό γ ι α τι ς αμ εσοδη μ οκ ρατι κ έ ς εμ πει ρίες του ς στι ς λαϊκ έ ς συ νελεύ σει ς κ αι τι ς 12

13 ομ ά δες -επι τροπέ ς του κ ι νή μ ατος.κ αταγ γ έ λλου ν το πολι τι κ ό προσω πι κ ό κ αι δι ακ η ρύ σσου ν τη ν αίρεση τη ς πολι τι κ ή ς εξου σι οδό τη ση ς προς το πολι τι κ ό σύ στη μ α επι δι ώ κ οντας «να πά ρου ν τη ζω ή του ς στα χ έ ρι α του ς» μ έ σα από τι ς αμ εσοδη μ οκ ρατι κ έ ς δι αδι κ ασίες κ αι θ εσμ ού ς που ανέ πτυ ξε το κ ίνη μ α αυ τό.η συ λλογ ι κ ή συ μ μ ετοχ ή κ αι δρά ση,η αυ τονομ ία από του ς κ ατεστη μ έ νου ς θ εσμ ού ς αντι προσώ πευ ση ς (κ υ β έ ρνη ση, κ οι νοβ ού λι ο,κ ό μ μ ατα,εργ ατι κ ά συ νδι κ ά τα κ αι Μ Μ Ε),η αυ τοδι αχ είρι ση κ αι η ά μ εση δη μ οκ ρατία αντι παρατίθ ενται προς τι ς θ εσμ ι κ έ ς ρυ θ μ ίσει ς τη ς αντι προσώ πευ ση ς κ αι τη ν πολι τι κ ή ανά θ εση επι δι ώ κ οντας τη ν ανά πτυ ξη μ ι ας νέ ας σχ έ ση ς μ ε τα κ οι νά κ αι τη ν πολι τι κ ή.η σχ έ ση αυ τή τονίζει τη ν προσω πι κ ή ευ θ ύ νη κ αι συ μ μ ετοχ ή στι ς συ λλογ ι κ έ ς δι αδι κ ασίες κ αι αποφά σει ς κ αι στοχ εύ ει στη μ αζι κ ή πολι τι κ οποίη ση αρνού μ ενη οποι αδή ποτε εξου σι οδό τη ση κ αι αντι προσώ πευ ση.η συ νελευ σι ακ ή δομ ή του κ ι νή μ ατος δίνει τη δυ νατό τη τα στου ς νέ ου ς να ακ ού σου ν,να συ ζη τή σου ν κ αι να δι ατυ πώ σου ν ι δέ ες,από ψ ει ς κ αι προτά σει ς που στη συ νέ χ ει α αποφασίζονται,οργ ανώ νονται κ αι υ λοποι ού νται συ λλογ ι κ ά.η συ λλογ ι κ ή δρά ση κ αι η προσω πι κ ή συ μ μ ετοχ ή κ αι ευ θ ύ νη αποτελού ν επίση ς τον πυ ρή να τω ν πρω τοβ ου λι ώ ν κ αι τω ν κ ι νη μ ά τω ν που αναδύ θ η κ αν από το κ ίνη μ α τω ν πλατει ώ ν.π ρό κ ει ται γ ι α πρω τοβ ου λίες κ αι κ ι νή μ ατα που συ νδυ ά ζου ν τη ν αντι πολίτευ ση προς τι ς πολι τι κ έ ς τη ς λι τό τη τας,τη ν κ οι νω νι κ ή αλλη λεγ γ ύ η προς τα θ ύ μ ατα αυ τώ ν τω ν πολι τι κ ώ ν κ αι τον πει ραμ ατι σμ ό μ ε τι ς δομ έ ς κ αι δι αδι κ ασίες τη ς αυ τοοργ ά νω ση ς -αυ τοδι αχ είρι ση ς κ αι τη ς ά μ εση ς δη μ οκ ρατίας.ο ι νέ οι που μ ας μ ίλη σαν γ ι α τη συ μ μ ετοχ ή του ς στο κ ίνη μ α τω ν πλατει ώ ν συ νέ χ ι σαν στη μ εγ ά λη του ς πλει ονό τη τα να δραστη ρι οποι ού νται πολι τι κ ά κ αι μ ετά τη ν υ ποχ ώ ρη ση του κ ι νή μ ατος το φθ ι νό πω ρο του 2011.Δ η μ ι ού ργ η σαν κ αι εντά χ θ η κ αν σε πρω τοβ ου λίες κ αι κ ι νή μ ατα που δι ατη ρού ν τα β ασι κ ά χ αρακ τη ρι στι κ ά του κ ι νή μ ατος τω ν πλατει ώ ν συ νδυ ά ζοντας τη ν πολι τι κ ή δι αμ αρτυ ρία,τη ν αντίθ εση στο κ ατεστη μ έ νο πολι τι κ ό σύ στη μ α,τον πει ραμ ατι σμ ό μ ε αμ εσοδη μ οκ ρατι κ έ ς δομ έ ς κ αι δι αδι κ ασίες κ αι τη ν οργ ά νω ση τη ς κ οι νω νι κ ή ς αλλη λεγ γ ύ η ς μ έ σα από δομ έ ς που επι χ ει ρού ν να παρέ μ β ου ν στου ς χ ώ ρου ς από του ς οποίου ς αποσύ ρονται,εξαι τίας τη ς λι τό τη τας,οι κ ρατι κ έ ς κ οι νω νι κ έ ς πολι τι κ έ ς. Π αρό μ οι ες στά σει ς εκ φρά ζου ν κ αι οι νέ οι που δραστη ρι οποι ού νται στα πλαίσι α τη ς νεολαι ίστι κ η ς θ ρη σκ ευ τι κ ή ς οργ ά νω ση ς τω ν Ευ αγ γ ελι κ ώ ν.α ι σθ ά νονται μ εγ ά λη απογ οή τευ ση από το πολι τι κ ό σύ στη μ α κ αι δυ σαρέ σκ ει α γ ι α τη ν κ ακ ή λει του ργ ία τη ς δη μ οκ ρατίας,αλλά κ αι μ εγ ά λο ενδι αφέ ρον γ ι α τη ν πολι τι κ ή.π ι στεύ ου ν στη ν προσω πι κ ή 13

14 Ο ς ενεργ οποίη ση κ αι στη συ λλογ ι κ ή συ μ μ ετοχ ή στα κ οι νά,κ αθ ώ προσφορά ς κ οι νω νι κ ού έ ργ ου προς τον πά σχ οντα συ νά νθ ρω πο. ς κ αι στη ν ανά γ κ η Ο ι νεαροί ψ η φοφό ροι κ αι υ ποστη ρι κ τέ ς τη ς Χ ρυ σή ς Α υ γ ή ς που μ ας μ ίλη σαν γ ι α τη ν επι λογ ή του ς να στη ρίξου ν το συ γ κ εκ ρι μ έ νο νέ ο-ναζι στι κ ό κ ό μ μ α απορρίπτου ν μ ε β ι αι ό τη τα το κ ατεστη μ έ νο πολι τι κ ό σύ στη μ α ω ς προδοτι κ ό του έ θ νου ς κ αι επι δι ώ κ ου ν τη ν τι μ ω ρία του πολι τι κ ού προσω πι κ ού,το οποίο θ εω ρού ν υ πεύ θ υ νο γ ι α τη ν κ ατά ρρευ ση τη ς χ ώ ρας.δ η λώ νου ν ό τι συ μ φω νού ν μ ε τι ς ι δεολογ ι κ έ ς θ έ σει ς κ αι τη ν πολι τι κ ή πρακ τι κ ή τη ς Χ ρυ σή ς Α υ γ ή ς κ αι αι σθ ά νονται περή φανοι εθ νι κ ι στέ ς που πι στεύ ου ν στη ν πολι τι στι κ ή κ αι β ι ολογ ι κ ή ανω τερό τη τα τω ν Ελλή νω ν,ενώ κ ά ποι οι δε δι στά ζου ν να αυ τοχ αρακ τη ρι στού ν ρατσι στέ ς.π αρου σι ά ζου ν πολύ έ ντονη ξενοφοβ ία κ αι εχ θ ρό τη τα προς του ς μ ετανά στες κ αι υ ποστη ρίζου ν β ίαι ες κ αι αυ ταρχ ι κ έ ς λύ σει ς στα κ οι νω νι κ ά κ αι πολι τι κ ά ζη τή μ ατα.α πορρίπτου ν τη ν κ οι νοβ ου λευ τι κ ή δη μ οκ ρατία,κ αθ ώ κ αι κ ά θ ε ά λλη μ ορφή δη μ οκ ρατι κ ή ς συ μ μ ετοχ ή ς κ αι συ χ νά επι κ αλού νται τη ν ανά γ κ η γ ι α αυ ταρχ ι κ ά πολι τι κ ά μ οντέ λα,τα οποία,πι στεύ ου ν,ό τι θ α αποκ αταστή σου ν τη ν εθ νι κ ή κ υ ρι αρχ ία κ αι υ περη φά νει α που έ χ ου ν τρω θ εί από τη ν οι κ ονομ ι κ ή κ ρίση κ αι τα προβ λή μ ατα που δη μ ι ου ργ ού ν τα αλλεπά λλη λα κ ύ μ ατα μ ετανά στευ ση ς προς τη ν Ελλά δα.η πολι τι κ οποίη ση μ ι ας φυ λετι κ ή ς έ ννοι ας του έ θ νου ς αποτελεί τον πυ ρή να τω ν ι δεολογ ι κ ο-πολι τι κ ώ ν του ς επι λογ ώ ν κ αι ο πολι τι κ ό ς αυ ταρχ ι σμ ό ς κ αι η β ία προς του ς εσω τερι κ ού ς κ αι εξω τερι κ ού ς εχ θ ρού ς του έ θ νου ς τη ν ενδεδει γ μ έ νη πολι τι κ ή πρακ τι κ ή κ αι συ μ περι φορά. ι από ψ ει ς τω ν ν έ ω ν γ ι α τη Χ ρυ σή Α υ γ ή Α πό ό σου ς ψ ή φι σαν στι ς εκ λογ έ ς του 2012 (47% του συ νό λου τω ν ερω τώ μ ενω ν στο Π ακ έ το Εργ ασίας 4)το 16,7% ψ ή φι σε το κ ό μ μ α τη ς Χ ρυ σή ς Α υ γ ή ς.στο Π ακ έ το Εργ ασίας 5 οι περι σσό τεροι από του ς συ μ μ ετέ χ οντες ή ταν εναντίον τη ς Χ ρυ σή ς Α υ γ ή ς,η οποία περι γ ρά φη κ ε ω ς φασι στι κ ή,εξτρεμ ι στι κ ή κ αι πολύ κ οντά στι ς ι δέ ες του Ν αζι σμ ού.τη ν χ αρακ τή ρι σαν ω ς έ να ακ ρο-δεξι ό κ ό μ μ α,απέ ρρι ψ αν τι ς β ίαι ες πρά ξει ς τη ς κ υ ρίω ς εναντίον τω ν μ εταναστώ ν,αλλά κ αι εναντίον οποι ου δή ποτε ά λλου μ ε τον οποίο δι αφω νού ν.υποστή ρι ξαν ό τι τα μ έ λη τη ς δι ακ ρίν ονται γ ι α μ ι α ψ ευ δαίσθ η ση εξου σίας κ αι του ς χ αρακ τή ρι σαν υ ποκ ρι τέ ς κ αι ψ υ χ ολογ ι κ ά δι αταραγ μ έ νου ς,ενώ γ ι α ά λλου ς η παρου σία τη ς στα πολι τι κ ά πρά γ μ ατα αποτελεί απει λή γ ι α τη δη μ οκ ρατία. 14

15 Ο ρι σμ έ νοι ερω τώ μ ενοι,πά ντω ς,εκ δή λω σαν μ ερι κ ή αποδοχ ή τη ς Χ ρυ σή ς Α υ γ ή ς σχ ετι κ ά μ ε τη ν επίση μ η θ έ ση τη ς γ ι α τη ν παρά νομ η είσοδο μ εταναστώ ν στη χ ώ ρα,αλλά απέ ρρι ψ αν τη ν προσπά θ ει α να επι β ά λου ν τη θ έ ση του ς δι α τη ς β ίας.α ξίζει να ση μ ει ω θ εί ό τι γ ι α του ς νέ ου ς η υ ποστή ρι ξη τη ς Χ ρυ σή ς Α υ γ ή ς,ι δίω ς γ ι α του ς νεό τερου ς,θ εω ρείται κ ά τι σαν μ ό δα.η ά νοδος του κ ό μ μ ατος αποδίδεται από τη ν πλει ονό τη τα τω ν συ μ μ ετεχ ό ντω ν στη ν απογ οή τευ ση κ αι τον πανι κ ό που β ι ώ νου ν οι ά νθ ρω ποι εξαι τίας τη ς οι κ ονομ ι κ ή ς κ ρίση ς.α ρκ ετοί υ ποστή ρι ξαν ό τι η Χ ρυ σή Α υ γ ή εκ μ εταλλεύ τη κ ε τι ς κ οι νω νι κ έ ς ανι σό τη τες κ αι τη ν έ λλει ψ η εμ πι στοσύ νη ς έ ναντι στο κ ρά τος,παρου σι ά ζοντας τον εαυ τό τη ς ω ς σω τή ρα.επίση ς,υ ποστη ρίχ θ η κ ε ό τι η υ ποστή ρι ξη στη Χ ρυ σή Α υ γ ή οφείλεται στη ν τρέ χ ου σα κ ατά σταση κ αθ ώ ς οι ά νθ ρω ποι θ εω ρού ν τα ά λλα πολι τι κ ά κ ό μ μ ατα υ πεύ θ υ να γ ι α αυ τά που συ μ β αίνου ν στη χ ώ ρα,ενώ η Χ ρυ σή Α υ γ ή απευ θ ύ νεται μ ε ει λι κ ρίνει α στου ς ανθ ρώ που ς κ αι εξετά ζει πώ ς μ πορεί να λύ σει τα προβ λή μ ατά του ς. Η έ λλει ψ η πλη ροφό ρη ση ς γ ι α το τι ακ ρι β ώ ς είναι η Χ ρυ σή Α υ γ ή κ αθ ώ ς κ αι η αποπολι τι κ οποίη ση τω ν ανθ ρώ πω ν θ εω ρή θ η κ αν επίση ς αίτι α γ ι α τη ν αυ ξη μ έ νη υ ποστή ρι ξή τη ς. Κ οι ν ω ν ι κ ο-πολ ι τι κ ή συ μ μ ετοχ ή Ω ς προς τη ν κ οι νω νι κ ο-πολι τι κ ή συ μ μ ετοχ ή οι ερω τώ μ ενοι ανέ φεραν κ υ ρίω ς τη συ μ μ ετοχ ή στι ς εκ λογ έ ς,συ μ μ ετοχ ή σε δι αδη λώ σει ς,σε κ ι νή μ ατα ό πω ς οι Α γ ανακ τι σμ έ νοι,τη ν υ πογ ραφή ψ η φι σμ ά τω ν κ αι τη ν αγ ορά ελλη νι κ ώ ν προϊό ντω ν.α πό τη ν ά λλη πλευ ρά δεν φαίνεται να είναι ι δι αίτερα δραστή ρι οι σε τοπι κ ό επίπεδο κ αι αποφεύ γ ου ν να συ μ μ ετά σχ ου ν σε πολι τι κ ά κ ό μ μ ατα κ αι νεολαίες πολι τι κ ώ ν κ ομ μ ά τω ν. Στον λό γ ο του ς εμ φανίζονται να επι θ υ μ ού ν τον ακ τι β ι σμ ό,τον οποίο θ εω ρού ν έ ναν τρό πο απά ντη ση ς στη ν κ ρίση κ αι δείχ ου ν να ενδι αφέ ρονται γ ενι κ ώ ς γ ι α τη ν πολι τι κ ή, του λά χ ι στον περι σσό τερο σε σύ γ κ ρι ση μ ε το παρελθ ό ν,κ αι εκ φρά ζου ν τη ν επι θ υ μ ία συ μ μ ετοχ ή ς στι ς εθ νι κ έ ς εκ λογ έ ς.α πό αυ τά τα στοι χ εία φαίνεται ό τι οι νέ οι δεν είναι παθ η τι κ οί κ αι α-πολίτι κ οι κ αι ό τι θ έ λου ν να συ μ μ ετά σχ ου ν σε ά λλες μ ορφέ ς κ οι νω νι κ ο- πολι τι κ ή ς δρά ση ς κ αι ό χ ι στη ν κ υ ρίαρχ η τά ση τη ς πολι τι κ ή ς (π.χ.σε πολι τι κ ά κ ό μ μ ατα κ αι νεολαίες )κ αι αυ τό είναι έ να ι δι αίτερα ενδι αφέ ρον εύ ρη μ α. 4)ΤΑ ΕΥΡ Η Μ Α ΤΑ Κ Α Ι Ο Ι Π Ρ Ο ΤΑ ΣΕΙ Σ Π Ο Λ Ι ΤΙ Κ Η Σ ΣΕ ΕΥΡ Ω Π Α ΪΚ Ο ΕΠ Ι Π ΕΔ Ο 15

16 Η πολι τι κ ή γ ι α τη νεολαία στο επίπεδο τη ς ΕΕ χ ρει ά ζεται να σχ εδι αστεί κ αι να αναπτυ χ θ εί σε δύ ο δι αστά σει ς : τη δι ά σταση τη ς κ οι νω νι κ ή ς επέ νδυ ση ς στου ς νέ ου ς κ αι τη δι ά σταση τη ς ενδυ νά μ ω ση ς τη ς συ μ μ ετοχ ή ς τω ν νέ ω ν στη ν κ οι νω νι κ ή κ αι πολι τι κ ή ζω ή.η επέ νδυ ση στη νεολαία πρέ πει να έ χ ει στό χ ο να δι ευ ρύ νει τη ν πρό σβ αση στη ν γ ενι κ ή κ αι τεχ νι κ ή εκ παίδευ ση κ αι τη ν επαγ γ ελμ ατι κ ή επι μ ό ρφω ση,κ αθ ώ ς επίση ς να δι ευ κ ολύ νει τό σο τη ν ανά πτυ ξη δεξι οτή τω ν χ ρή σι μ ω ν γ ι α τη ν επαγ γ ελμ ατι κ ή απασχ ό λη ση τω ν νέ ω ν ό σο κ αι να προω θ εί τη νεανι κ ή επι χ ει ρη μ ατι κ ό τη τα.η ενδυ νά μ ω ση τη ς συ μ μ ετοχ ή ς στη ν κ οι νω νι κ ή κ αι πολι τι κ ή ζω ή έ χ ει στό χ ο να γ εφυ ρώ σει το χ ά σμ α μ εταξύ νεολαίας κ αι θ εσμ ώ ν μ έ σα από τη θ εσμ οθ έ τη ση τη ς συ μ μ ετοχ ή ς τω ν νέ ω ν στο δη μ ό σι ο δι ά λογ ο γ ι α τι ς εφαρμ οζό μ ενες πολι τι κ έ ς,τη ν ενίσχ υ ση τω ν νεολαι ίστι κ ω ν οργ ανώ σεω ν κ αι τω ν τοπι κ ώ ν συ μ β ου λίω ν νεολαίας,τη ν ενίσχ υ ση τη ς αντι προσώ πευ ση ς τω ν υ ποαντι προσω πευ ό μ ενω ν ομ ά δω ν κ αι τη χ ρη σι μ οποίη ση τη ς η λεκ τρονι κ ή ς δη μ οκ ρατίας (edem ocracy)ώ στε να δι ευ κ ολυ νθ εί η συ μ μ ετοχ ή τω ν νέ ω ν που δε συ μ μ ετέ χ ου ν σε οργ ανώ σει ς τη ς κ οι νω νίας τω ν πολι τώ ν ή σε πολι τι κ ού ς φορείς. Η ν εολ αία τη ς Ευ ρώ πη ς κ αι η ι στορι κ ή μ ν ή μ η Τα ευ ρή μ ατά από τι ς ποι οτι κ έ ς συ νεντεύ ξει ς,τι ς ομ ά δες εστίαση ς κ αι τι ς δι αγ ενεακ έ ς συ νεντεύ ξει ς δείχ νου ν ό τι η οι κ ογ έ νει α αποτελεί τον β ασι κ ό τερο χ ώ ρο μ νη μ ονι κ ή ς κ οι νω νι κ οποίη ση ς.συ νολι κ ά,οι νέ οι φαίνεται να εμ πι στεύ ονται τη ν οι κ ογ ενει ακ ή μ νή μ η περι σσό τερο από ό τι ά λλες πολι τι στι κ έ ς πη γ έ ς συ λλογ ι κ ή ς μ νή μ η ς.ο ι αφη γ ή σει ς του δύ σκ ολου -τραυ μ ατι κ ού παρελθ ό ντος,ό πω ς δι αμ ορφώ νονται από τι ς τοπι κ έ ς - περι φερει ακ έ ς ι στορι κ έ ς εμ πει ρίες,ασκ ού ν ση μ αντι κ ή επίδραση στι ς στά σει ς,τι ς αξίες κ αι τη δρά ση τω ν νέ ω ν,οι οποίοι πι στεύ ου ν στη ν πλει ονό τη τά του ς ό τι είναι ση μ αντι κ ό να θ υ μ ό μ αστε το ι στορι κ ό παρελθ ό ν.ο ι νέ οι ενδι αφέ ρονται περι σσό τερο γ ι α τη ν ι στορία στο β αθ μ ό που το ι στορι κ ό παρελθ ό ν μ πορεί να σχ ετι στεί μ ε τη ν κ αθ η μ ερι νό τη τά του ς. Π αρατη ρή θ η κ ε επίση ς έ να είδος νοσταλγ ίας γ ι α κ ά ποι ο «ει δυ λλι ακ ό παρελθ ό ν» κ υ ρίω ς σε πρώ η ν σοσι αλι στι κ έ ς χ ώ ρες κ αι σε χ ώ ρες τη ς Ευ ρω ζώ νη ς που αντι μ ετω πίζου ν κ οι νω νι κ ο-οι κ ονομ ι κ ά προβ λή μ ατα εξαι τίας τη ς κ ρίση ς κ αι τη ς λι τό τη τας : σ αυ τέ ς τι ς περι πτώ σει ς,το «δύ σκ ολο παρό ν» κ αι η «απου σία μ έ λλοντος» αντι παραβ ά λλονται μ ε κ ά ποι α «χ ρυ σή εποχ ή ευ η μ ερίας». Το εν δι αφ έ ρον τω ν ν έ ω ν γ ι α τη ν πολ ι τι κ ή κ αι η συ μ μ ετοχ ή του ς στη ν επίση μ η πολ ι τι κ ή. 16

17 Ο ι ς έ υ κ ς κ κ κ γ κ ά γ ι κ κ κ Ι ι κ κ γ Κ κ γ ι κ ά κ υ ς ς ς ό γ β ά ς κ Ο κ ώ έ νέ οι τη ρευ νας εξέ φρασαν πολύ ψ η λά ποσοστά αδι αφορίας αι αποστασι οποίη ση από τη ν επίση μ η πολι τι ή αλλά αι από τη ν πολι τι ή ενι (58% ).Μ εγ αλύ τερο ενδι αφέ ρον α τη ν πολι τι ή εξέ φρασαν οι νέ οι στη ν Α νατολι ή Γερμ ανία,τη ν Ελλά δα αι τη ν σπανία,ενώ το μ ρό τερο ενδι αφέ ρον ατέ ραψ αν οι νέ οι στη ν ροατία,τη Λ ετονία, τη Φι νλανδία αι τη ν Εσθ ονία.το ενδι αφέ ρον τω ν νέ ω ν α τη ν πολι τι ή εστι ζεται ρίω στου τομ είς που επη ρεά ζου ν τη ζω ή του : απασχ λη ση,στέ αση,κ αι περι λλον,ενώ τα ζη τή μ ατα τη ΕΕ,η μ ετανά στευ ση αι τα Λ Α Τ δι αι μ ατα ρχ ονται τελ ευ ταία. Π αρά τη συ νολι κ ή υ ποχ ώ ρη ση τη ς συ μ μ ετοχ ή ς τω ν νέ ω ν στι ς εκ λογ έ ς,η ψ ή φος στι ς εκ λογ έ ς αποτελεί τη ν πι ο δη μ οφι λή μ ορφή πολι τι κ ή ς συ μ μ ετοχ ή ς :70,3% του συ νό λου τω ν νέ ω ν τη ς έ ρευ νας στι ς 14 χ ώ ρες.η προδι ά θ εση τω ν νέ ω ν να συ μ μ ετέ χ ου ν στι ς εκ λογ έ ς επη ρεά ζεται από δομ ι κ ού ς παρά γ οντες ό πω ς η κ οι νω νι κ ή τά ξη,το κ οι νω νι κ ό φύ λο,η θ ρη σκ εία κ αι η εθ νι κ ό τη τα: Υψ η λό τερο επίπεδο εκ παίδευ ση ς κ αι υ ψ η λό τερη ταξι κ ή προέ λευ ση συ νδέ ονται μ ε υ ψ η λό τερα ποσοστά συ μ μ ετοχ ή ς στι ς εκ λογ έ ς Η ανεργ ία μ ει ώ νει τη ν πι θ ανό τη τα συ μ μ ετοχ ή ς στι ς εκ λογ έ ς Ο ι ά νδρες είναι πι ο πι θ ανό να ψ η φίζου ν στι ς εθ νι κ έ ς εκ λογ έ ς Η ενεργ ή θ ρη σκ ευ τι κ ή ταυ τό τη τα συ νδέ εται μ ε μ εγ αλύ τερη προδι ά θ εση συ μ μ ετοχ ή ς στι ς εκ λογ έ ς Ο ι νέ οι τω ν μ εγ αλύ τερω ν η λι κ ι ώ ν είναι πι ο πι θ ανό ν να ψ η φίζου ν στι ς εκ λογ έ ς Σε σχ έ ση μ ε τι ς ά λλες μ ορφέ ς πολι τι κ ή ς συ μ μ ετοχ ή ς,η ψ ή φος στι ς εκ λογ έ ς θ εω ρείται από του ς νέ ου ς τη ς έ ρευ νά ς μ ας η πι ο αποτελεσμ ατι κ ή μ ορφή συ μ μ ετοχ ή ς.εντού τοι ς, ακ ό μ η κ αι νέ οι που ψ η φίζου ν στι ς εκ λογ έ ς αμ φι β ά λλου ν γ ι α τη ν αποτελεσμ ατι κ ό τη τά τη ς,ό πω ς π.χ.οι νέ οι που συ μ μ ετέ χ ου ν σε δι αδη λώ σει ς.έ τσι,αυ τοί που δε συ μ μ ετέ χ ου ν ψ η φίζοντας στι ς εκ λογ έ ς,συ χ νά δεν το κ ά νου ν από αδι αφορία,αλλά από απογ οή τευ ση γ ι α τη ν αποτελεσμ ατι κ ό τη τα τη ς ψ ή φου. Εμ πι στοσύ ν η προς το πολ ι τι κ ό σύ στη μ α Η εμ πι στοσύ νη τω ν νέ ω ν προς του ς πολι τι κ ού ς κ αι τα πολι τι κ ά κ ό μ μ ατα β ρίσκ εται σε χ αμ η λά επίπεδα,αν κ αι υ πά ρχ ου ν ση μ αντι κ έ ς δι αφοροποι ή σει ς μ εταξύ χ ω ρώ ν κ αι 17

18 Ο περι οχ ώ ν.ο ι νέ οι τη ς Ελλά δας,τη ς Κ ροτίας,τη ς Ι σπανίας κ αι τη ς Ο υ γ γ αρίας δείχ νου ν τη μ ι κ ρό τερη εμ πι στοσύ νη,ενώ εκ είνοι τη ς Δ ανίας,τη ς Φι νλανδίας,τη ς Γερμ ανίας,κ αι τη ς Γεω ργ ίας εκ φρά ζου ν τη μ εγ αλύ στερη εμ πι στοσύ νη.υπά ρχ ου ν επίση ς ενδείξει ς μ ι ας δι αίρεση ς Β ορρά -Ν ό του.η ει κ ό να τω ν πολι τι κ ώ ν είναι ι δι αίτερα αρνη τι κ ή μ εταξύ τω ν νέ ω ν,κ αθ ώ ς μ ό νο το 20% πι στεύ ει ό τι οι πολι τι κ οί ενδι αφέ ρονται γ ι α τη νεολαία,το 60% πι στεύ ει ό τι οι πολι τι κ οί είναι δι εφθ αρμ έ νοι κ αι το 69% πι στεύ ει ό τι οι πλού σι οι έ χ ου ν υ περβ ολι κ ή επι ρροή στη ν πολι τι κ ή. ι ν έ οι κ αι ο πολ ι τι κ ό ς ακ τι β ι σμ ό ς Ο πολι τι κ ό ς ακ τι β ι σμ ό ς κ αι η συ μ μ ετοχ ή τω ν νέ ω ν σε κ οι νω νι κ ά κ ι νή μ ατα κ αι οργ ανώ σει ς τη ς κ οι νω νίας τω ν πολι τώ ν κ υ μ ά νθ η κ αν,συ νολι κ ά,σε χ αμ η λά επίπεδα.ο ι νέ οι τω ν στη Φι λανδία κ αι τη Δ ανία είχ αν τα υ ψ η λό τερα ποσοστά συ μ μ ετοχ ή ς σε κ οι νω νι κ ο-πολι τι κ έ ς οργ ανώ σει ς,ενώ τα χ αμ η λό τερα ποσοστά β ρέ θ η κ αν στι ς Μ εσογ ει ακ έ ς χ ώ ρες (Ελλά δα, Ι σπανία,π ορτογ αλία)κ αι στι ς πρώ η ν σοσι αλι στι κ έ ς χ ώ ρες (Ο υ γ γ αρία,σλοβ ακ ία,γεω ργ ία κ αι Λ ετονία).συ νολι κ ά,η πολι τι κ ή συ μ μ ετοχ ή,τη ς εγ γ ύ τη τας μ ε κ ά ποι ο πολι τι κ ό κ ό μ μ α συ μ περι λαμ β ανομ έ νη ς,είναι υ ψ η λό τερη σ εκ είνες τι ς περι οχ έ ς που χ αρακ τη ρίζονται από αναλογ ι κ ή αντι προσώ πευ ση κ ι έ να πι ο παρεμ β ατι κ ό κ ρά τος (Β ό ρει α Ευ ρώ πη )παρά στη Ν ό τι α Ευ ρώ πη,το Η νω μ έ νο β ασίλει ο κ αι τι ς πρώ η ν σοσι αλι στι κ έ ς χ ώ ρες. Π ροδι ά θ εση γ ι α ξεν οφ οβ ία,υ ποστή ρι ξη τη ς Ά κ ρας Δ εξι ά ς κ αι ι κ αν οποίη ση από τη δη μ οκ ρατία. Συ νολι κ ά,οι νέ οι τη ς έ ρευ νά ς μ ας εκ φρά ζου ν ανά μ ει κ τα συ ναι σθ ή μ ατα προς του ς μ ετανά στες κ αι τείνου ν να πι στεύ ου ν ό τι τα μ έ λη μ ει ονοτι κ ώ ν ομ ά δω ν δεν συ νει σφέ ρου ν θ ετι κ ά στη ν κ οι νω νία.ο ι νέ οι τω ν χ ω ρώ ν τη ς Β ό ρει ας Ευ ρώ πη ς είναι περι σσό τερο θ ετι κ ά δι ακ είμ ενοι προς τι ς μ ει ονοτι κ έ ς ομ ά δες,σε αντίθ εση μ ε του ς νέ ου ς τω ν πρώ η ν σοσι αλι στι κ ώ ν χ ω ρώ ν,τη ς Ελλά δας κ αι σε κ ά ποι ο β αθ μ ό κ αι τη ς Π ορτογ αλίας που εκ φρά ζου ν τι ς πι ο αρνη τι κ έ ς από ψ ει ς γ ι α τι ς μ ει ονοτι κ έ ς ομ ά δες κ αι είναι πι ο πι θ ανό να υ ποστη ρίζου ν πολι τι κ έ ς αποκ λει σμ ού τω ν μ εταναστώ ν. Η υ ποστή ρι ξη προς τη δη μ οκ ρατία ή ταν υ ψ η λό τερη στου ς νέ ου ς τω ν Σκ ανδι ναβ ι κ ώ ν χ ω ρώ ν κ ι τη Γερμ ανία,ενώ χ αμ η λή ή ταν στο Η νω μ έ νο Β ασίλει ο,τι ς πρώ η ν σοσι αλι στι κ έ ς χ ώ ρες κ αι τι ς χ ώ ρες τη ς Μ εσογ είου,μ ε τη Ν έ α Φι λαδέ λφει α στη ν Ελλά δα να συ γ κ εντρώ νει το χ αμ η λό τερο ποσοστό. 18

19 Ο ι ν έ οι,η Ευ ρώ πη κ αι η ΕΕ Π ερι σσό τεροι από του ς μ ι σού ς νέ ου ς τη ς έ ρευ νας δή λω σαν ό τι ενδι αφέ ρονται αρκ ετά γ ι α τα Ευ ρω παϊκ ά ζη τή μ ατα.η εμ πι στοσύ νη στη ν Ευ ρω παϊκ ή Επι τροπή ή ταν συ νολι κ ά λίγ ο μ εγ αλύ τερη απ ό τι προς τα εθ νι κ ά κ οι νοβ ού λι α μ ε του ς νέ ου ς τη ς Γεω ργ ίας,τη ς Δ ανίας, κ αι τη ς ανατολι κ ή ς Γερμ ανίας να εμ φανίζου ν τα υ ψ η λό τερα ποσοστά,σε αντίθ εση μ ε αυ τού ς τη ς Ελλά δας,τη ς Κ ροατίας κ αι τη ς Ο υ γ γ αρίας που β ρίσκ ονται στο τελυ ταίο τρίτο τη ς κ λίμ ακ ας.επίση ς οι νέ οι είναι συ γ κ ρατη μ έ νοι στο κ ατά πό σο η συ μ μ ετοχ ή στη ν ΕΕ οφελεί ση μ αντι κ ά τη χ ώ ρα του ς :το 49% πι στεύ ει ό τι η χ ώ ρα του ς οφελή θ η κ ε από τη συ μ μ ετοχ ή στη ν ΕΕ,ενώ το 20% δι αφω νεί.η νέ οι τη ς Ν έ ας Φι λαδέ λφει ας στη ν Ελλά δα εμ φανίζου ν το μ εγ αλύ τερο ποσοστό δι αφω νίας (39% )μ ε αυ τή τη ν ά ποψ η. Ν έ οι κ αι πολ ι τι κ ό ς ακ τι β ι σμ ό ς : οι εθ ν ογ ραφ ι κ έ ς μ ελ έ τες Ο ι εθ νογ ραφι κ έ ς μ ελέ τες του M YP L ACE συ γ κ ροτού ν μ ι α μ οναδι κ ή β ά ση δεδομ έ νω ν από 44 μ ελέ τες περι πτώ σεω ν τη ς ενεργ ού συ μ μ ετοχ ή ς τω ν νέ ω ν στα κ οι νω νι κ ά κ ι νή μ ατα κ αι πολι τι κ έ ς οργ ανώ σει ς. Η ομ ά δα τω ν κ ι νη μ ά τω ν τη ς ρι ζοσπαστι κ ή ς δεξι ά ς κ αι τω ν πατρι ω τι κ ώ ν κ ι νη μ ά τω ν περι λαμ β ά νει δι αφορετι κ έ ς οργ ανώ σει ς που κ αλύ πτου ν έ να ευ ρύ φά σμ α από τη ν English Defence L eague (EDL )στο Η Β έ ω ς τη Χ ρυ σή Α υ γ ή στη ν Ελλά δα.π ολλά από αυ τά τα κ ι νή μ ατα (μ ε τη ν εξαίρεση τη ς Χ ρυ σή ς Α υ γ ή ς ),στη ν πραγ μ ατι κ ό τη τα επι δι ώ κ ου ν να αποστασι οποι η θ ού ν από τη ν επι κ ρατού σα ει κ ό να τη ς ά κ ρας δεξι ά ς.επι κ εντρώ νονται στο ζή τη μ α τη ς μ ετανά στευ ση ς κ αι τη ς μ νή μ η ς του ι στορι κ ού παρελθ ό ντος,ενώ προσφέ ρου ν συ μ μ ετοχ ή κ αι αίσθ η ση αλλη λεγ γ ύ η ς.ο πατρι ω τι σμ ό ς ή ταν η πι ο κ οι νή αξία που εκ φρά στη κ ε στη ν ευ ρεία αυ τή γ κ ά μ α οργ ανώ σεω ν κ αι αποτελεί τη β ασι κ ή πη γ ή τη ς αίσθ η ση ς του «ανή κ ει ν». Μ ι α ά λλη ομ ά δα κ ι νη μ ά τω ν περι λαμ β ά νει αντι -κ απι ταλι στι κ ά,αντι -ρατσι στι κ ά κ αι αντι - φασι στι κ ά κ ι νή μ ατα.π ολλοί από του ς νέ ου ς σε αυ τά τα κ ι νή μ ατα τό νι σαν τη ν κ ι νη τοποίη ση από κ ά τω,τη ν απογ οή τευ ση μ ε τη ν επίση μ η πολι τι κ ή,τη ν έ μ φαση στη δι αφά νει α,τη ν ά τυ πη δρά ση κ αι τη ν αλλη λεγ γ ύ η. 19

20 Μ ι α τρίτη ομ ά δα περι λαμ β ά νει κ ι νή μ ατα κ ατά τη ς λι τό τη τας,ό πω ς οι Α γ ανακ τι σμ έ νοι τη ς Ι σπανίας,κ αι το ομ ό λογ ό του ς κ ίνη μ α στη ν Ελλά δα,που ξεκ ίνη σαν το 2011 κ αι από τό τε έ χ ου ν οδη γ ή σει σε κ οι νοβ ου λευ τι κ έ ς κ ι νή σει ς γ ι α τη ν αλλαγ ή μ έ σα από το P odem osστη ν Ι σπανία κ αι τον ΣΥΡ Ι ΖΑ στη ν Ελλά δα.α υ τό πά ντω ς δε συ νέ β η στη ν περίπτω ση τω ν κ ι νη μ ά τω ν O ccupy στο Η νω μ έ νο Β ασίλει ο κ αι στη Δ ανία.ό λα αμ φι σβ η τού ν τη λι τό τη τα κ αι τα κ ατεστη μ έ να ό ρι α τω ν ση μ ερι νώ ν μ ορφώ ν τη ς αντι προσω πευ τι κ ή ς δη μ οκ ρατίας. Η ομ ά δα γ ι α τα δι κ αι ώ μ ατα του φύ λου κ αι τω ν μ ει ονοτή τω ν εξέ τασε μ ι α σει ρά από κ ι νή μ ατα ό πω ς οι Α γ ανακ τι σμ έ νοι Φεμ ι νίστρι ες στη Β αρκ ελώ νη,το Fem inistaστο Η νω μ έ νο Β ασίλει ο κ αι το κ ίνη μ α L GBT στη ν Εσθ ονία.τα κ ι νή μ ατα αυ τά χ ρη σι μ οποι ού ν πολύ το δι αδίκ τυ ο,κ ά τι που το οδή γ η σε να είναι ανοι χ τά κ αι να υ ι οθ ετού ν ορι ζό ντι ες μ ορφέ ς οργ ά νω ση ς.η έ κ φραση έ ντονω ν ατομ ι κ ώ ν κ αι συ λλογ ι κ ώ ν συ ναι σθ η μ ά τω ν είναι έ να χ αρακ τη ρι στι κ ό πολλώ ν από αυ τά τα κ ι νή μ ατα κ αι μ πορεί να θ εω ρη θ εί ω ς μ ι α αντίδραση σε μ ι α πολι τι κ ή κ ου λτού ρα που προσπαθ εί να τη ν περι ορίσει. Τέ λος η ομ ά δα τω ν πολι τι κ ώ ν,εργ ατι κ ώ ν κ αι υ ποστη ρι ζό μ ενες από το κ ρά τος νεολαι ίστι κ ω ν οργ ανώ σεω ν περι λαμ β ά νου ν μ ελέ τες περι πτώ σεω ν τη ς δεξι ά ς πτέ ρυ γ ας του Φι νλανδι κ ού T rue FinnsP arty,το αρι στερό νεολαι ίστι κ ο κ ό μ μ α Danish S ocialist Youth Front,το Χ ρι στι ανοδη μ οκ ρατι κ ό Κ ό μ μ α τη ς Σλοβ ακ ίας,κ αθ ώ ς κ αι το τμ ή μ α τη ς νεολαίας του Γερμ ανι κ ού εργ ατι κ ού συ νδι κ ά τω ν IGM etal.η έ ρευ να έ δει ξε ό τι οι νέ οι ακ τι β ι στέ ς σε αυ τέ ς τι ς οργ ανώ σει ς ή ταν μ ερι κ έ ς φορέ ς απογ οη τευ μ έ νοι μ ε τη σχ έ ση μ ε τη ν «μ η τρι κ ή οργ ά νω ση» κ αι μ ε τη ν αίσθ η ση «προσκ ό λλη ση ς στου ς κ ανό νες» η οποία περι ορίζει μ ερι κ έ ς φορέ ς τι ς προσπά θ ει έ ς του ς να είναι ανεξά ρτη τοι κ αι να εκ φρά σου ν τη δι κ ή του ς ταυ τό τη τα. 20

21 5)Π Ρ Ο ΤΑ ΣΕΙ Σ ΓΙ Α ΤΗ Ν ΕΘΝ Ι Κ Η Π Ο Λ Ι ΤΙ Κ Η ΓΙ Α ΤΗ Ν ΕΟ Λ Α Ι Α Α πό το 2010 κ αι εξή ς οι κ οι νω νι κ έ ς πολι τι κ έ ς κ αι οι υ πη ρεσίες ά σκ η σή ς του ς έ χ ου ν υ ποστεί μ εγ ά λο πλή γ μ α λό γ ω τω ν μ εγ ά λω ν περι κ οπώ ν στι ς δη μ ό σι ες δαπά νες.η περαι τέ ρω υ ποβ ά θ μ ι ση κ αι περι ορι σμ ό ς τη ς ή δη αναι μ ι κ ή ς στη ν Ελλά δα κ οι νω νι κ ή ς πολι τι κ ή ς οδή γ η σε μ εγ ά λα τμ ή μ ατα του πλη θ υ σμ ού στη ν ανεργ ία,τη φτώ χ ει α κ αι τη ν περι θ ω ρι οποίη ση δη μ ι ου ργ ώ ντας συ νθ ή κ ες ανθ ρω πι στι κ ή ς κ ρίση ς στη χ ώ ρα.ο ι νέ οι αποτέ λεσαν έ να από τα πρώ τα κ αι μ εγ αλύ τερα θ ύ μ ατα αυ τώ ν τω ν εξελίξεω ν μ ε τη ανεργ ία κ αι τη φτώ χ ει α τω ν νέ ω ν να εκ τοξεύ εται σε πρω τοφανή επίπεδα γ ι α Ευ ρω παϊκ ή χ ώ ρα σε κ αι ρό ει ρή νη ς.επι πλέ ον,οι πολι τι κ έ ς λι τό τη τας κ αι η σοβ αρή ύ φεση που προκ ά λεσαν οδή γ η σαν σε περι ορι σμ ό τω ν δι κ αι ω μ ά τω ν κ αθ ώ ς κ αι σε υ ποβ ά θ μ ι ση τω ν δη μ οκ ρατι κ ώ ν δι αδι κ ασι ώ ν κ αι τη ς συ μ μ ετοχ ή ς τω ν νέ ω ν σ αυ τέ ς.η υ ποστή ρι ξη ενό ς τμ ή μ ατος τω ν νέ ω ν σε εξτρεμ ι στι κ έ ς οργ ανώ σει ς,ό πω ς η Χ ρυ σή Α υ γ ή,αλλά κ αι η συ νολι κ ό τερη αμ φι σβ ή τη ση κ αι απονομ ι μ οποίη ση του πολι τι κ ού συ στή μ ατος κ αι τω ν αντι προσω πευ τι κ ώ ν δη μ οκ ρατι κ ώ ν θ εσμ ώ ν κ αι τη ς ΕΕ φέ ρνου ν στο προσκ ή νι ο τη ν ανά γ κ η επαναπροσδι ορι σμ ού του τρό που λει του ργ ίας τη ς δη μ οκ ρατίας στη ν Ελλά δα κ αι τη ν ΕΕ,αλλά κ αι τω ν δυ νατοτή τω ν συ μ μ ετοχ ή ς τω ν νέ ω ν. Στο πλαίσι ο αυ τό η εθ νι κ ή πολι τι κ ή γ ι α τη νεολαία στη ν Ελλά δα χ ρει ά ζεται,ό πω ς κ αι στη ν περίπτω ση τη ς ΕΕ,να σχ εδι αστεί κ αι να αναπτυ χ θ εί σε δύ ο δι αστά σει ς : τη δι ά σταση τη ς κ οι νω νι κ ή ς επέ νδυ ση ς στου ς νέ ου ς κ αι στη δι ά σταση τη ς ενδυ νά μ ω ση ς τη ς συ μ μ ετοχ ή ς τω ν νέ ω ν στη ν κ οι νω νι κ ή κ αι πολι τι κ ή ζω ή. Η επέ νδυ ση στη νεολαία πρέ πει να έ χ ει στό χ ο να δι ευ ρύ νει τη ν πρό σβ αση στη ν γ ενι κ ή κ αι τεχ νι κ ή εκ παίδευ ση κ αι τη ν επαγ γ ελμ ατι κ ή επι μ ό ρφω ση,κ αθ ώ ς επίση ς να δι ευ κ ολύ νει τό σο τη ν ανά πτυ ξη δεξι οτή τω ν χ ρή σι μ ω ν γ ι α τη ν επαγ γ ελμ ατι κ ή απασχ ό λη ση τω ν νέ ω ν ό σο κ αι να προω θ εί τη νεανι κ ή επι χ ει ρη μ ατι κ ό τη τα. Η ενδυ νά μ ω ση τη ς συ μ μ ετοχ ή ς στη ν κ οι νω νι κ ή κ αι πολι τι κ ή ζω ή έ χ ει στό χ ο να γ εφυ ρώ σει το χ ά σμ α μ εταξύ νεολαίας κ αι θ εσμ ώ ν μ έ σα από τη θ εσμ οθ έ τη ση τη ς συ μ μ ετοχ ή ς τω ν νέ ω ν στο δη μ ό σι ο δι ά λογ ο γ ι α τι ς εφαρμ οζό μ ενες πολι τι κ έ ς,τη ν ενίσχ υ ση τω ν νεολαι ίστι κ ω ν οργ ανώ σεω ν κ αι τω ν τοπι κ ώ ν συ μ β ου λίω ν νεολαίας,τη ν ενίσχ υ ση τη ς αντι προσώ πευ ση ς τω ν υ πο-αντι προσω πευ ό μ ενω ν ομ ά δω ν κ αι τη χ ρη σι μ οποίη ση τη ς η λεκ τρονι κ ή ς δη μ οκ ρατίας (edem ocracy)ώ στε να δι ευ κ ολυ νθ εί η συ μ μ ετοχ ή τω ν νέ ω ν που δε συ μ μ ετέ χ ου ν σε οργ ανώ σει ς τη ς κ οι νω νίας τω ν πολι τώ ν ή σε πολι τι κ ού ς φορείς. 21