PROCOPII G A Z. 'A- He> < ^ 7r t Nunc primus Grxce edidit, & Latinam interpretatio- nem adierit. IN LIBROS RE

Transcript

1

2

3

4 V* '

5 bhpia PROCOPII G A Z IN LIBROS RE ET PARALIPOME 'A- He> < ^ 7r t Nunc primus Grxce edidit, & Latinam interpretatio- nem adierit. ^ ^ 7 hf^^rp-j-o L vcdvui B a t AVORVM, Apud Isaacvm Elsevirivm? Academia: Typographum, Anno cis Ia c xx.

6 V iris A mplissimis E t P r v d e n t ISSI MIS, gvlielm o b o n t i o, i c V rbis L e id e n s is P e a t o r i ; GERARDO LEONARTIO, ANDREjE VESANEVELTIO, HVGONI CODICIO,' IACOBO VERBOMIO, CoNSVIIBVSj IO A N N I W E V E L IN C H O V IO» IC. EQRVM CONSILIARIO» ET S Y N D I C O ; 1 0 A N N E S M EV RSIV S DEDICO CONSE CROQ^E.

7 E P IS T O L A Viri Ampliisimi, & Prudentiisimi, Iv eit, cura aliquid vrbis huius veftra magiilratui, quem Vos nunc repraientatis, dedicare k. in promptu iufta cauia. Nam qui hic viginti annos, mediam acatis partem, exegiitem, merito affe&um loco, Vobis autem obieruantiam, me debere exiftimabam. Quam vtnuncteftatam facerem, cum Procopium hunc vulgarem, e Bibliotheca mea depromptum, Vos patronos illi dare animum induxi. Ec confido, quod officij caufa facio, non ingratum etiam foi e j quin & aequum efle puto, vt me beneuolentia aliqua complectamini. Viginti, vt dixi, in veftra hac vrbe annos vixi, decem ftudijs, decem Academiar veitrar, Profeiloris munere au- tus, operam nauans. Interea temporis multi a me Au&ores editi, nunquam antea vulgati; multi quoque recenfiti, &c illuftrati: tum rron pauca? lucubrationes m cx. Nihil ifthic temere ia& o; res eft nota» DEDICATORIA. nota. & enumerare fingula, putidum e fet. Q u x cum ita feie habeant, fieri non poite exiftimo, vt non bene mihi velitis* adeo femper exornare Academiam, & cum ea vrbem veftram, cupienti. Quam opinionem meam vt velitis nunc fouere, Procopiumque hunc benigna fronte accipere, valde rogo. Ita fiet, vt placere multo magis deinceps velim, fi non displicere intelligam. Viri Amplifsimi, & Prudentifsimi, Deum Opt. Max. precor, νε confilia Vobis femper vrbi vcftrar falutaria largiatur, Voique incolumes diu feruet. Lugduni Batauorumj ad diem xix Iulij c b b c xx.

8 P H O T I I, Patriarcha Conftantino politaniv de Procopio hoc iudicium. A ^vzyvd&wav Π^κστπ«gjj-jjJ %o7utj «V re TW 0 κ Γέυχον των παλαιώ ν γρ α μ μ ά τω ν, κ, &ς%ίς Βασιλείας, qoy %cy Π α ^ λ «- πόμοια, π ο λ ύ χ χ ς μ\ν τ &, jy πολυςι* X & y ο οζνγντνς. π λ μ νχ elg «&&άς Ίλ~ ν α ς, ίξα γ ω ν ίχ ς, 'Χποδίατζ/,βων π α - ρζα<ϊ)οομάς, άλλα τω ^ϊαφοζ^ς <Ροζων <ζ&λ της αυτής \ζΰό3 -ζ<τζως αναγράφκν ττολλαζις, τχτο q (Ζϋζβοιμιοίζετα^ άς ογαον cund <Ριαπλα$άμ!!ΐμον, yg) μ ά λ ις α < & ς τΐυ) Θεο<Ρωριίτχ συνοψίν Τί < φίλο- χαλίαμ % ονν%ίγμα οά'ξβτωι. j@tf ««cev οϊ-' xtotcd&v τ ί χρ{ω<^ίζό%ν} ei μ τΐω ον οκώ οις τ & β ύ υ, «τα υ τα? άνή>ος& <ΓπΜ<τμώ& ^ολ» δ\ακχοβ>. <» ως Qcwraf α ς ^ ^ τ ο» ηγκητοη, «< οίξηγ^ <ΙίΚΥ>ς\<$\ατν7Γω<πως %%Κ \ < κομψ ότερ ο ι K vtysdsfti & curt? φιλόπονα ώ ^ ς ά ς π ^ φ ή τ ΐω Η σ-άϊαν, τΐω τζ ομοΐαν τόίς < & 4ξν)$}οις $ιά9*<ην φυλατιόμ%)ον, <& ' τΐυυ ά ντίω ναμιν. < ctyjxov, οτι (c Aoy^v o ^ < W f 4 U01' <Γν- Tihmov ττ τ '? ν(πώ7,1 Γαολ Idem Latme : /iccommentariorum in Q6tateuchum veteris 'Tefiamenti, /V? libros Regum ^ & Paralipomena. Dijfufus autem eff interpres hic, atqueprolixm \ non quidempropterea} quod in fuperuacaneas 3 quoque ad rem nihil pertineant 3 egressiones diuertat >fed, quod opinionum eaedem de re diuerfitates fapenumero commemoret. E t vero etiam profatur, hoc a Je opus in magnam molem ejfe aggeftum: quod item maxime ad fheodoreti bremta- Κ η «W

9 tem > venutlatemque 3 'ajfurgit. v t aptifsimum illud planefit, atque v tilifsimum: fi, poft illud kttum, ad huius etiam viri labores legendos otium contingat. 2'yifflio a b eo eft optime qui dem exculta s (ed comptior aliquanto, quam Commentarij rudiorem formam deceat. Legimus eiufdem persludiofi hominis ia Eiaiam prophetam Opus. quod fimilemfuprajcriptis feruat commentandi rationem, eandemque dicendi vim profert, pari cum le$oris a v t confiat, vtilitate. PROCOPII G A Z & I SOPHISTA IN QVA- TVOR. LIBROS REGVM Scholia., Lvd ovico L a v a t e r o d-icct-&u^a7nn*-t* Tigurino interprete, PRO CO.

10 ΠΡΟΚΟΠΙΟΤ Γ&ζαΐζ Σοφίς- «V τίυυ 7ΓξωτΙω τ^ρ 'Βα.σιλ&ων Έ γ ό χ ια. ΠΡΟΟ ΙΜ ΙΟ Ν. ΠΛ«$Όί ( $φϊίτΰΐή ys^unvlckji, ωνί&ς φ ρ βίβλας & χ,? 4 %δ (Q&avyo&CLq ΪΜ Ί> 'f f i Πα^λ^ΤΓΟ/ψά)!/ W oylctg. t&t&ij/ αυυυίγ^αl- vj/si/ Ϊ κ&γ & oqet (riwtftcum ywi r&\ ^ olmov Kcu^jv. oujtiyta. γχν,ψ ) η ττξωτη T^f ΒαρϊΛ'Ιώ w (2^ί E 'β& ίοις, ygy Συ^βίςιΠ^φηΙάα. Σα μχηλ ονομάζεται. οϊ^ίνιω φ ς Βασιλ«α$ οηώων λαζόνίες^ς άφορμοίς,μέ&ί 7ΐλ&- sov (rujuiypccfycuii χξόνον. πως y& οϊόηβ Σ α μ α ίλ^ ν τ$ 2 α»λ, $ ngy Α α β)^, trwjwtjlcikolgli yt/,2 fyvrct (TlWyjfOL- ^ ΤέλόϋryV? ov οηχμ,α,λύύ&ν άληφα Vv IV^mA ; Λ * PROCOPII GAZAEI C S O P H IS T ie IN L IB R V M P R I M V M k Scholia. R E G V M P R O OEMIVM. omplv res Prophetas fuerant, quorum libri tameth non extant, tamen nomina i piorum ex libris Paralipomenon accepimus. Horum vnufquifque illa deicripiit,quas fuis temporibus contigerunt. Forro primus liber Regum,non modo ab Hebrasis, fed etiam a Syris, Prophetia Samuelis appellatur. Proinde qui hiftoriam regum confcripferunt, hinc occafione fcribendi accepta, longo poft tempore fcripierunt. Quomodo enim Samuel,qui temporibus Saulis & Dauidis floruit, illa dmnia, qua: uique ad obitum Nabuchodonoforis,(qui populum Iiraelis captiuum abduxit) geita funt? confcribere potuiflet? A 2. Caste-

11 '4 P r o c o r - i i Ga^teruim quie ab illis,qui ha;c collegerunt* prastermiila funt, alij quidam hiftoriographi libros, quos Paralipomcnon appellant, abfo luerunt. C A F. I. Fuit Autem homo. ] Ex numero filiorum Leui, fuit Caath, qui filium habuit Iiaars. nepotem Core, pronepotem Helcana, filium Samuelis. Succeiho vero fic habet. Caad genuit Aminadab, Core, Afer, Heicana,Zuph, Tohu, Heliu, Ieraam^Elcana.. hic Samuelem genuit. Ό C a p. II, IN REG, L IB. I. J f <rtwclyriy ot. <ζ%>$ϊλαφ $?-. fa, ίτίξ β ί 'hveg Woyioypcttyoi 7rcLpid[o~ Qccy, το βι λίον ΐ Ι α ζ ^ λ Μ ^ ο ν Μ λ ί- Confirmatum efl cor meum. ] Canticum hoc Annas dignum eft admiratione. N oii enim pro benefieijs acceptis authorem modo bonorum celebrat; fed etiam prophetiam hymno admiicet:pra?terea gratia? quoque filio collatu particeps fadta eft. Nam cum prophetam in vtero geftaret, poft partum & ipfa propheuuit. Sic etiam.,, Elifa- Qcwltg.- Koj Κ Ε Φ. Α. Μ /3ρωτΓ<&. ] «V 'tffi vjw A d j), π α τηξ <ή) m I--(ΓΛοίξ > «$κγον@ρ [jslfj ο Kope y ϊϊντόγαν(& Ελκα^α, 'Σ α μ α νλ ο π ατήρ. «φ Λ&φχ»? KctctJ', A favetm S. 7 Κ οξί, A <fetp, Ε λ - Kcuid) Σ χ φ, Θόα, Ε λί&, Υζζβίοίμ,,Ε 'λχανο^ 'Σ α μ ν ή λ,. κ Ε φ. β. ΐ!ς%ξ6&)$y nkctpmot μ π. -] ά%ιαγ&ψ(& τ1α ννα ς η υμνωδία, ύ γ ) μόνον \<ρ* οϊς «- Άνφεν ανυμνα^ν <^οιηξβί, amct (pnhiol ύμνον ποα^ος μζτίλα & χ ά & Ιο ς. y,vnqct<ra γ ) \sm(pr,~ tiw,( ς#φμ4μ,ξ$ wtov.κ, Ε λί(τα- Α 3 β ίτ

12 P R Ο C Ο Τ I I β ζ τ ο Ιωάννα'μείίλα,ζζ, ^ υ> ΊΑ,α&α. τ 1IflVa. Ο'τϊ Γ %ί lirgjfcsy Ιττ?α.] τζκ; ^ <Μίκλ«- σία$ ί&ζρχηξντία πολυγονία*. cv ζπίαi 'β η μ ίζρ ις οίπα,ς ο %%όν(& αάακνχ.κατουι. xj τϋς QAtxXmcLg οι παΐ^ες τΐω oixxfjtyjluu $7Γ?\Υΐξω QcWici&iVYi Qchrr, ς τ1ιχ^αίών <rwua.- γ ω γ ίϊς 7* cv τίχνοις πολκόις φξρφϋίτμςίg Hgy Αιχοάοις. ά?λω ς γ >«Αννα. ζνα μόνον ΐ τ & { Ίε>ν ΊΕαμαηλ. % ύ ρ & ά ν ίβ η άς ύ ^ ν ύ ς, j@t/ \ β $ τ γ ι- &.]'<Ζ&&φΥΐ1<& ί tiuj (Γύύίϊ)ξ& ΟΑ)θίλΥ\- ψιν,ηομ τ ίω % $ π α ν α,γ χ πνώμο[ι(& 3 %ι~ φοίτυΐσιν,χ&ι τ^γα πος-ολιχων κηρυγμάτων Φ μεγαλόφ ω ναν, ycy τΐω djtiegm π α ρχ- ωαμ Xg/g-y. αυτός γοίξ, φνσϊ,χ&ινα α κ ^ yftg $ίχαι(& ων * ίτι <3% χ&ι τχς c w d xctfgi τάξχα. γεγονότα,ς π&ζβγόνχς, oi >W Α α - βι<ρ μί% ξΐ της α ιχμ α λω σ ία ς ih^xsqcw. JVc)cr«yap, φησιν, ly tiv Ζ>Ίς βασιλεΰσιν Υιμων. ΙχΜ/ως ΰΊυυίς&λζν ygj\ S7rwp- I Ν R Ε C, Ι ΐ ί ; I. 7 Elifabeth Ioannis filij, & Maria Chrifti Seruatoris gratia participauit. cquia flerilis pe perit feptem. ] Ecclefias foecunditatem palam prodicat. Septenarius enim numerus multitudinem denotat. Quia feptem diebus omne tempus reuoluitur. Et filij EcclcCix vniuerfum terrarum orbem impleuerunt, deficiente fynagoga ludiorum, quae multos filios prophetas & iuftos habuit. Alias Anna, unicum Samuelem peperit. Dominus aftendit in coelos & tonuit.] Vaticinarur de aitumptione Chrifti, de mic fione & aduentu ipiritus fandi, & felici praedicationis Apoftolicae fucceifu, deque fecundo aduentu Chrifti. Ipfe enim cum iuftus fit, inquit, iudicabit fines terne. Praeterea etiam de maioribus ipfius fecundum carnem, qui a Dauide vique ad captiuitatem durauerunt. Dabit enim robur, inquit, regibus noftris. Commode autem illorum qui efferuntur ipiritus cora-

13 $ P r o c o p i j comptfcuitj omnem notitiam omneque difcendi ftudium, a Deoiiominibusineile prodicens.,. oaccinoliij Ephod Bar, partta tunica. ] Aquila exponit Y^eu^Qov, indumentum infigne. Symmachus, Ephoel lineum, &: veftem exteriorem, fiue pallium paruu. Theodoeion, Ephod Bar, & Ιπ*ν$ύτΙυυ μικρόν. Sed quomodo Samuel,Leuita cum fuerit, ipfo Ephod vius eft., quod fummo duntaxat pontifici aflignatum fuit? Verifimile igitur eft, Heli diuinam gratiam,qua puer florebat,in eo coniideraile: item,quod mirabiliter in lucem editus, & ante partum prazdictus eftet. PnTterea in tabernaculo Domini enutrito,vtpote fan6to,nazaro, & a Deo poftulato, ( id quod nomen eius etiam declarat, ) hunc etiam honorem probabile eft habuifle. Cieteriim per Ephod Deus multa arcana prodicebat. Dixi,domus domus patris tui. ] H x c prodidio videtur familiam Heli fummo pontificatu deijcere. Latenter vero totius jjtyjidvφ φ ώ νη μ α, xaq av γνωσιν^)^ π&ν ά τ ί ί Μ μ α ϊά ο ν,νκ ϊτ ί'2 (&C?<17raQcL%^ αν3γοό7τοις zyyiu & cy. Π ί& ίζω <τμ$μ <λπλόι α μ ιχ ζ ^ ν.] Α κυλάς < $w h Ιπ ν ^ υ μ α d%ai~ ρ& ν. Σ υ μ μ α χ ώ, ϊφ χ ^ λινζν,χ^ \φ$~ μιχ,ζ^ιν. Q&o^oti&v J ίφ β ^ Β α ξ, μιχζβν. α/λα 7Γ&Κ ο ^Ε&μανλι Αώίτης ων, τ ^ ϊ φ ^ CMSjgri&Jj μονω γ & ξ άφω&<το '^ξχ'ζξά* άχ,ος χν Ήν Η'λ< rlw S-eixM oums χοίζ/,ν Z7rciy3- Qctv ίω ορ- Kofoyt&l τίχ&ίνί&,κμ ά~ «Iivm ίπ α γ γ ζχ & ίν^, ^ ^ ov mlfjuyj Γξίφό[$μον, ως d y i^ ^ Ν & ζω ^ ιω -, ως veif τχν-ομα ^[υικοϊ, χομ κομκήβ ν$ω μαρ^ιοίνοη fyvtvm της Ίιμ η ς. Λα φ Τ* \φ ύ $ 7ΐλα?Λ <ΐ&ζβΜλ% ήλγ άγνοχφρων ο 3 -ίός. ΕΤτλ,ο όϊκός σ*», xcy ο οίχ.(& % 3 πα-τξος <τχ. ] fiom jw^j» <ος$$η<ης $ τύτα rf$ J ί ortu/nς γ υ μ ι/osv. cd\/fijstcif φ B ττάογ)ς

14 io P r o c o p i t ποίσνις τ1 Ιύ^αϊκίίς τίω παύλαν. «Votf y ά ξ, φηοιν>ό οίκος cra, ο ο \ χ. ( & π α - Ιξός cra,iheadjcr Tctj ενώπιον μ,α ίω ς οάω- v & M n p q & 7ζί ΐΒ-οίμαρ xszrs^gr, αλ\& 7 J A d p m. «κολκα^ί 7ταο )ΐ$ ουυτ^ϊ α π ί- (pwctt τ" φ υλίίς, ^ μ α ξτυ ρ«όρω φ μα. KaJj ο ^ β λ έψ ^ χ,^ίίαιω μα ναων.] το prflsv ν\ςί&ςα\, 07% ύ'τως ζξί^ ω ζί 'Σ υμμ α χ ώ. ngt} οψ«3-λίψίΐ/ ^ctwjivsi^ Ci> Tvcwii ω t iji^ y ^ a ila j iv^ena. Ws? c^> χξ^βαίωμα ων, ομ^ί Λροί χτως ΙρμΙυ!>&)- Qca. Έ οντ(& 7\iyet d-εχ. sya β^αί, φνσιν,ό ων. τ χ τ ζ ν,ρ^τοάωμα κέκτνικέ τζ&ϋ U^(TLujIw,tIw κα τ ΐιυ ^ ζ ιν Μ ζλ% (π- ο'έκ. Λκα? 4 's τίτναν \3 *r\% tfyf π ο ιν ώ ν Η 'λ ί. xguj %.υτα ( Ζ ^ ιν ^ α ς ουυτϊς «2 ζβ(τϋ\κον(&. ύ γ ϊ tcf[et τ ύ τ ίς 7τξαο\ίξων φ α ξμ,άκω ν. αλκα μ έ & πξώτΐυυ nguj <Μι- csfyitvzcnv rftf fg^ai/ <ζ^6 ιζόκων ζχρίω απζλαιυυίοϊϊο^ (π^ανομάν γ ) ^ τ%ς αλ~ λ«έ^ασκοι/. Kaf IΝ R Ε G. L;I Β. I. II tius Iudaici iacerdocij finem innuit. Dixi enim, inquit, domus tua, & domus patris tui,ambulabit coram me vique in iempiternum.id autem non Ithamaro promifit, fed Aaroni. In tota itaque tribu ipforum expoiuit, & teftatus eft, quas viderit. Afficies templorum firmamentum. ] Ha:c verba afteriico notata funt, quas Symmachus iic reddidit: videbis anguftiam habitationis,in omni eo in quo Iirael beneficio afficietur. Quidam vero χ^ταίωμα m exponentes,ad hunc modum interpretati funt. rscv1<& λίγι^χμ eft, Dei dicit, qui exiftit. Εσο enim fum,inquit (Sav.)qui fum. Illius firmamentum appellauit iacerdotiu,quod eft fecundum ordinem Melchiiedek. Heli autem,licet filios ad honefta officia adhortatus fit, tamen pro eis poenas dependit. Non enim lenem illis medelam adhibere oportebat j fed, poft vnam & alteram admonitionem,^ facerdotum dignitate amouendi erant. Prasfertim cum alijs etiam leges violandi occafionem praeberent.

15 tz Ρ κ. ο c ο ρ r r Suftitabo mihi ιρβ facerdotem fidelem. ] Ha^c nemini omnium mortalium, fed foli Domino noilro Iefu Chrifto competunt:, qui cum patri pro nobis vidtimam obtuliflet, fummus noiter pontifex appellatus eit. Chriftos autem, (me vn tos3 Ian6tos Apoftolos vocat, & illos qui doctrinam ipforum ampledtuntur. Chrifto igitur proprie, & principaliter, hoc vaticinium conuenit: fecundum hiftoriam autem, Sadoco; qui ab Eleazaro genus ducens, per Solomonem fummum pontificatum accepit, G a p. I I I E t priufquam lucerna Dei praparata ejfet. ] Quomodo Deus apparuerit Samueli5 cum primum pofl vefperam dormire ccepiilet, fcriptura oitendit. Veiperi enim ian&am lucernam accendere iolebant, Sc media nodte oleum imponere. Tem pus igitur notare volens hiftoricus, nondum dicit paratam fuifte lucernam. Huic vero IN R E G. L I B. I, KaJ) αναςν'(τω Ιμαυτύ ιζξία τηςόν. ] fyvtoi άρμότια α ά ^ ρ ω π ω ν, μ ο ν ω / g raf χ,υ&ω ημών Ιη<τ > ος ρόος γ \ μ ώ ώ ο μ ϋ ί & γ ι, τΐ ω νζτέρ η μ ώ ν θυ- <ήα.ν α ν α φ ο ρ ώ ν π α τ ξ ί. Χ & ρ? ύ ς φ τ&υ ΐίξ ζς 'άμ ςόλας χ α λ ά, jc, τχ ς τΐυυ νκώ ω ν kiclo.oxclxia.v.x g / ^ J (J$JJ %V κυ& ως ^ y o -w sv η ( ζ$ρρησις 3 x j <φ rluu Wo jlclv τ ώ c m & Έ λ ε ά ζ & ρ kclτοίγων το 2ολο/α^τ - 2<Ρίζα.τ. t Il u ^ ^ ξ ύ ύ < τ υ υ ύ Ι ω Λ α κ ε φ. γ'. Kouj ό λ ύ χ ν ο ς 7Γξίνη cjfooxdbct&ih voqffidwvpw ως μετά. τ ίυ υ ίσ π ί^ ν 'Χξζαφμων xotftdjhv ζπζφ&νηίύϋ 'Σ αμαηλ ό Β-ίός.άλ) ξσζτίξο. y$ 'Vv ίβ^βν λύχνον αίπτ «ν eiod^iqav. (Ztfeiμ (τας ό\ί νύκ&ς \τιίβοί?λον ϊλαιον.ίε>ν x.cu^ovz>iviu> ό (juyypclφ ς ο\λύύ(γΰυι 0$λή α ς,ίφ η μ η Η π ω kcl-* igimdjol&lwovi^v λύχνον, τΐυυ η α ΰ τ ί ω B i 4

16 M P ro c o piti <Ts ηλικίαν πολι&ς 'ί ρτ&τίμγ\μ ό Θεός- f@) τον οκτώ ci>emotf& ϊτη β φ ιω χ ο &, ^ τέοτα^ίκον^ί h η Χ^χης άξιωβ-evfa Λ- 7ΐλης. κ & τ ν ζ γ ) lw\)<cy ^ χ β ρ & 'ς. xafoλιπών τά (Γμικ^τάτω ^ ε λ ίχ ^ ν ποαδίω' Μ ασκών ο(τω πολιας αμάνων νίότγ\ς Ίλξζ,- τη κο<τμχμ 1η. JW τας π α ϊϊα ς μ ίνα ς άψβζ-ζβίφν 3-εος τον Η λί. Ν λ ( & γά ρ ϊςιν οΐκάοις κο<τμύφ ρ& κα&ρβ-ώμασι. πζω - %>ν γ ) Gbc rij/iw jv α ^ κ α λ ί ( \ f-φν νίον, μ ΐώ υα ν cu/η ϊ^ ί S-eoB-ev cltrctyyixb-i^y <rtw ορκω φ, άραΐς, μν<ή)ν ^ ϋ κ ξ υ ^ /ajf y.a \k h (jv. etrct τ ίω ψίϊφον μαβ-ων, τΐω αζΐίτταινον αφηκζ φοανίω. KvgjJ^y^ clqzζ-ον ΟΜΟύΊπον cwt TToma. ci/λ ύό\ι τ$β παιό[ων τΐιυ (ΓφαγΙω Ιωζγκζν ά^ρνω ς π α τ ψ πξί<τζΰτν\ς. <ha h τ ίω ά λ α ν ϊπ&σ-ε κιζω&ν, ^ άβυμγι ας xμ ζτςιω ς, OLTiiB-UMiV. Κ Ε Φ. I Ν Κ Ε G. L I Β. I. IJ vero x tu u lx Deus maiorem quam ienene&uri honorem habuit. Proterito enim illo, qui annis 98 vixerat, & 40 duplicem magiftratum geilerat, ( iudex enim erat,6c fummus pontifex.) cum puerulo collocutus eft. Docens quantum pueritia virtutibus ornata, fene&uti anteferenda iit. Verum Deus ipfum Heli tantum propter filios auerfatus eft. In ipfo enim propriae virtutes elucent, quibus ornatus fuit. Primum enim adolefcentem ad ie vocare non eft veritus, vt ei aperiret, quas diuinitus nunciata erant. Deinde iuramento eum obftrinxit, & deuouir eum, ne quid earum rerum, quas audiuerat, occultaret. Tandem, cognita Domini fententia, vocem laude digniffimam emifit. Dominus, quod bonum eft in oculis fuis, faciet. Quin etiam filiorum easdem,quantumuis pater,& ienex,tamen forti magnoque animo tulit. Propter arcam vero captam * non mediocriter confternatus, cecidit, & mortuus eft. Arca

17 ts P r o c o t i i I N REG, L IB. I. \y G a p. VI. ΕΕΦ. Δ'. tarca autem 'Domini capta e fi. ] Hae res duplicem utilitatem attulit. Hebraeos enim docuit, ut redte & legitime viuentes, Dei curas & prouidenti# confiderent^ quando vero inique & contra leges agerent, neque ipil jieque arca; confiderent. Cur enim,contra praeicriptum Dei facientes, arcam (in qua lex repoiitajerat) in belli auxilium adhibuerunt? Palaftini veio in magno metu erant, cum Hebr^i,vifaarca, ingentem clamorem edentes, vtiiitatem & auxilium iperarent. Cum autem parta victoria eam contemnerent, ac veluti frugum primitias,aut fpolia hofeibus detra&a, in templa fuorum deorum reponerent, Dei vim, & potentiam, reipfa experti funt. 1]>β vero uuhcmit Ifrael njiginti annis, ] Hebraeum exemplum habet,quadraginta; dicit enim, Arboitn. Reliqui etiam omnes ad hunc modum expofuerunt. Et Kct/ «'S 3*28 ίλη φ ΰ ν.] &\πλιω Φ γζγονος ώφζλ<[αν φ λ ά ς ν ^ ζ. τύς φ ρ β Έζζ$ίίχς ϊ Μ α ζ ί ν, οννομως βι ν- %ις τ» W-3-sofi (WOfJiYi^reicL frappetv π α - ζ β ίν ο μ χ ν ία ς >μήτ&cams, μητί τ«κιβωτ έ 7Ti7T0l3-iVCU[. Ίί J[Y)7T0\i «V ορηκου- Pjc m ϊλαβον πο7\ίμχγ.< ^ομχη$ς τΐω κ & Α π Ι ω τον νόμον ϊν^οθεν lyjdq w >Ws- ΚΗμψον, oi 6\k y s οί^λόφυλο^ ^eiqtvlsf psp m zet <pcu>6i(ryig ηλοίλοίξαν oi Έ'βζβίϊο',ώφελ ν&. κοί^φ^νη^αντίς q μ {(& rlw νίκίω, ( οιον άκζβΰίνιον ^ΰτην γΐς oimoig (ΜαΙίΟακάτζς άΰ'ωλοις, ίμ<ζ^ 3-ον τη κάζα. Ipcf frts 1<χμό. Κetf ουϋτος ϊκ&νζ τον ϊ<τ^αιλ είκοσι ϊ τυ\.] το Ε'βξΧΪκον ί χ α, τίοταζ^κον^. oi λοιπο) cfa ποώτίς ύτως C Κ Ε Φ.

18 P r o c o p i i πληt Ν R Ε G. LIB, I. ; ly Κ Ε Φ. ε'. C Α Ρ. V. Kctj svcltct^ev ct/jtxg elg ^glg ij^ctg cw- T?ftf. ] A 'κυλάς φ φ φνσιν, ως το $ φ α γ ί- ^αΐνης b%mcl(7l 7TCtS-(^. lvffw( H QΛ - (Τί^ί^αν φ ηαν, όί^ <t3^v rlw γραφυω ύ <$)αφων. ά>ίζβως y) γα?ηρ, πλητίαν οι^ί ν$\ τον α^ακτυλιον. το <ή) της ί^ φ ς \ϊ&ίμ&ν&ν πά$(& > ως &) ατφως τι/μ κιβωίον τίυυ B-eiav az^cf. Bsov ντακότες *](/ά)$'ωνυμ.ον. Λέ> scti/ oi ΓέτΟαίοί.] xsm&kvqctplig την 7&.γ)γγίν wn eivouf B-enhafieν, ctmct λοιμικής %v( j κΰβ&ςά'τί.ως-, ( ξ$ς ζαντ&ς μζίίηγχοντ& ς π ά γκοι αν^πλυΐσια. κ ε φ.? / Κ af effiefc» κιβωίός W 3-eoc! qmάγρώ Gsx αλλοφύλων μ,ιωας ζ '.\ μ η ^.α ια ς πολζω ς ^ ίζα & α ] Ζ>λμωης τ ίω ' κιβω&ν, ίζ ω ^ ίν τ ίω ομ χζϊγμ^ρω κα\ίλ\πον' χτω Εt p?rcujjit eos in natibus'eorum. ] A- quila dicit hulcere cancrofo, quod 4 ^ '- cuva dicitur, afflidtos efle. Iofephus dyienteriam dicit, quod a icriptura non diicrepar, & abludit. Profluuio aurem ventris laborarunt, eo quod arcam Domini impie & nefarie iuxta mendacem ilium Deum collocauiitent. * Dicunt autem Cjethei. ] Sufpicantur illam plagam non immitti diuinitus : ied morbum ex peftilente quadam adfe&ione ortum eite. arcam igitur ad ic transferentes, eadem patiuntur. CAi, VI. Ut fuit arca in agro IPaUfiinorum feptem νηβηβι^μ. ] Cum nullum ex oppidis arcam recipere auderet, eam extra oppida fub diuo reliquerunt, fic rati ie poite malisliberari. Quamobrem Domino ip/os C 2. caftl

19 %Ck f X. 0 C Ο! I l caftigante, etiam frugum terra penuria mul&ati funt. Quemadmodum ipfe etiam Deus varia* p/a~ gas JEgyptijs intulit. ] Recentem enim illarum rerum memoriam fuiffc, fermones eorum teflantur. In pofitione b a e rg a t] Symmachus ad hunc modum, ponite Cv τω 7>αζνΛκίω 'HsKuymcwlS) id eil,in vrna vel capiella ex larere eius. Aquila vero c^p^a^.iofephus argozek dicit π γλωοτόι&μον, capfam. Cartcriim Deus (quandoquide plus difficultatis hoc opus habebat, quam vt poifer ex verbi divini iententia rite ab eis confici) condeicedens ipfis, hariolorum iententiie obiecundauit. Vt ipii etiam hoiles virtuti diuin x teftimoniumperhiberent, vtque magiilri ipforu de hac re fuam iententia proferrent. E x vrbe munita, & quas fequuntur.] Aquila dicit Symmachus τίΐ& <τμ$/ί*ιτ moenibus cindla,viq^ ad vicum non cinctu muro: &viq, ad Abelciuitatem magnam5 per quam arcam Domini emiierunt. IN R E C. L I B. I. Ji $ πληγης d.7fcl7<kclylu)ct\ νομ'ατανίζς. Λο κ( cm ytic ιτιμωκ$\% κ&ξπων, TvUQujj- τ & οωτύς 3-god. ί ΐ ς ουύτος &%ϊς A ΙγιτίΙίοις $ ώαφά~ ρχς ιπ&ιυυάγ\ 7ΐϊ\η γά ς. ] h %f i gj/αυλοί άχον οδίώων τΐω μνήμ ίω 3 ως μαρτυρώ TtOLp ouunfyf' eipyi/jtylci. Ei' Β-ζμοάι βαεργαζ.] 'Σ υ μ μ α χ ώ ύ- τως. ^τίτί (Μ) 7ζ«ί λαρνακίω }κτό 7i^.ayiis CLVTH' ο ο Α κύλ&ς, ό*υφνικχζμ$.ο $]ωσυΐπ<& Χξγοζίχ. φησιτο γλωατοκομον. ο q 3-ίος τη μαντίων \πηκολύ$η(\ γνώμη βυγκα!& α/νων.< f i μάζαν το κοίζβφ&μζ- νον, το α.ΰτύς μαςτυφορυι τχς CMoiMag τη τη S*gy <^ια>αμ\, ( τιυυα^ξχ τητη λ / φον τους α ύ ^ Ι Μ &ωιάλχς cfem yxav. Ε κ πολίω ς ι& ρ ιω φ μ η ς, xgj\ Q. ζίζης.] Α κυλάς \<χυζ ς φηοίν. ο Λ Σ ύ μ μ α χ ο ς, τ 4%(τμφϊ)ς. \ως κώμης ά τίχ/ςχ, ( ίως Α ελ μ ε γ ά λ η ς? Λ ης οίφηκα# τίυυ Kl - βύύΐον κυζ/,α, C 3 Τίξ

20 I Ν R Ε G. L 1 Β I. Quis poterit aiiare? & c. ] Pro fubfiftere, vel confiftere, coram Domino,vt ali; reddunt. Ieclioniie fili;, quandoquidem irnpij & idololatra erant, inipicicntes aicam, grauiter afflicti, poenas dedetunr. Populus autem ideo a Deo caftigatus eft, quia nullum pro arca periculum fu b i re voluit, nulloque bello fufcepro, eam meniibus feptem Palieftinis permiferunt. κ Ε φ. ζ. Cap. yil. 21 P R Ο C Ο V Τ I Τ ίς c^ivjiicrilcij as^e.rlujcl fj] m j i τ$ fwouj, Xj \zm$wcyii/ul(&r& rtv κυ&χ-, ως ol Τ^ιποί. οι (Χ)μ ύν ϊ^ονία παϊ^ζς,ως JW - <τε ς, %ϊς λατξά)ον!ες, g< bcr- <φόρη(^μ/ ϊκ η ε ς t I j j κιβωϊον, )(ομ Six.hu ϊ t iqcw. ο φ λαός ζ π α ιμ δ ν, τ1χιζωτχ α ν& Μ i^lwsvqct] μ,γι βχλη3-βίς, ^ μ ίΐν α ς ϊπ\ά. c& ty τοϊς άν\οφν?^ις fy v r lw <ζφας, v c ji μγ) τον vsr'g αϋτις cwafe% ctp ty@ J πόλεμον. Kcq Λλο >ι A V a^ a^.] & κυλάς χ- τω? ^ A ς άξτγις οί,γα ίλμα &. ο.'τω cfj) χαλονσι ty\v Α'φ^^ίτην-, &% του οίηξφ^ π&^νομά α/ρ,ες. αυτής γ ά ξ eivd tov 66ύ$<ρόζβν μυβ-ολογοΰσι. K ctj έλα β ε Σ α μ χ ν λ &ξν& γ α λ α θ η νών. ] γ ) τον Β-μμ οιχ.ο^ομγι ϊ)])ου\ νεων, ό,ν <hcl$o jig % ποις Ιλάτς&ιον το) Β-ίά. % ν y ) λαού το %$ο%4ζβν άς d<riq\w 37η-, ςάμε- Ut lucos najlaroth. ] Aquila Aftarth^ ftatuas reddit. Sic autem Venerem a fidere denominant. Luciferum enim ipfius efle fabulantur. Et accepit Samuel agnum lactentem t c. ] Antequam enim templum Dei aedificatum eifcrt, D eo vaiijs in locis iacrificabant. Qui cum populum ad impietatem propen-

21 P r o c o? ι * propenfum efle fcirct, cultum fuumvnico loco circumicripiit. Pijs autem, qui icopum"& finem legis intelligebant, omnis locus ad cultum diuinum confecratus erat. Nam He ias quoque, etii templum Domini omnes ad fe ftudiose iuxta legis prxceptum vocabat, tamen in Carmelo extrudo altari vi&imam obtulit. I n R e g, L i b. I. 2,5 ς ά φ μ *, m tiw Seicvi) Ka^eid/J e tjj.;fe f i Ajct &<7J, Kcy ^v W νόμν σκοπον 3?ηςσρ^ροις-,οίτας άς r lw Κα.νξά<Μ άφιέρωτ. W f i Η λίας ο π ο ώ ν W 3 -eoi$ via (ψς$ς sctvw αίπάμ- ^ας τον νομοί) καλολντ -, cν τ& Καρ~ μνλω Svcnarrigtov ωχο^ομηπ} ^ Svacty certycrlwiyte. C a p, V l l t κ Ε Φ. η'. E t non atnbulauerunt filij eius in ^vijs eius &c. ] Cur non etiam Samuel ob improbitatem filiorum Deo pccnas perloluit, quemadmodum Heli? Filij Samuelis in homines iniurioii, filij autem Heli in Deumimpij fuerunt. Hi libidine, & luxuria,tabernaculum Domini prophanabant, & primas ia rificiorum partes rapiebant. Atilii accuiantur, quod muneribus corrupti fuerint. Id Samuel ignorauit,procul enim a filijs degebat in Ramathaim, illis iubcrfabete habitantibus, Kouj cfa ί 7Γ0ξ ώ 3-Υί (Μ ol LjOl cwi cv τη M ciwd. ] Κ αί π ω ς ufa stiq sv \ζχ\ξ r ' f i tto/jw Jiactc ο 'Σα.μ.χνλ 3ώσπερ Η λ ί} ^ τάτων T-ivtw d<h)trificflgl IwiGtoc ά<τίβγι- κνλοϊπ-ίξ hvavm^ oi & λ α γ νεία ς τΐυυ 3-elcw όκηνίιυ χ.&τ μ.ο7\ΐιυον, ττξω ταοί.^ϊΐίξζίω ν υφ νρπ& ζον. ί?ι JImpq^okIcM) zoltyiyopqtinaj qg) %lvtiuj > / _, i/ >/ N /n yyvoyhre Σοίμ^υνΑ. ωχει γ α ξ πορρω των 7τοίί^[ων QA) Α ρ μ α & μ., c m y m ο αώ τω ν βζξ(γά.βίτε«

22 2.6 P r o c o p i i Κα-j Iul πονγ) $ν το ρνμα αιιωπίον Σ α - μ χ γιλ. ] ΕV «Λ) %>ν S-etov νόμον»' cu~ τγ\(ης Ιω. ό γ) 3- εος ^ βασιλίως Ϊ7ΐλΥΐ^υ p^eictv ΰυυτίς. ό ψ ί βφήτης \ζ*τχργος ίω,οΐόν τις ϊζ β ν γ ό ς, i δημαγω γός. κ Ε φ. θ'. ΕνμεγίΒ ιις cwnp >{cy ά γ α μ ο ς. ] ύ ψ υ χής 'ΧξίτΙυυ amsμ& ξwpet, αμ «<ί\ Η ^ μ ίγ ε Β &. S7rg «y«toq yb., οτϊ αωμά φησιν άγαμός. lvv,<&p«kf QAi τη χ&ζ/. μ χ τέταρ&ν (rlκ λ α. ] Τ α τ τ? Σ & χλ τjm ipictg, ύ τ1%(ϊ (ζτ&φητχ ^ού^^οάαςλ%7τα (\ y& pglujcu l ajjtf (W ^fjv^lujol], ως άρχονϊι,)(μ ( $<Qytyj. dn\ ύ^\ν f $<rmvoyjiv.ravcivϊίον <h φ ίλ9($ζ>2 <7ΐΛΐ)ΐης άπ Κα.υ(\ν. ei cf\z (ηιυνθίς bjj τχς (ΐζξρφητας Χαμβα^βν, GtfX #0 \Ζ0ο Μ.ιχαιχ τ«ί&τζβφγ\τ%' >9 οί ^τζβφιταή ούτης μ ί! ^ y v y ix <w piφντώον. ύτω φ νοή(γ<\ς Isξ ζοάμ_ I Ν R Ε G. L I Β. I. 27 Εί njcrbum erat prauum coram Samtiele, <6^c. ] Regis enim petitio legi diuinas repugnat. Deus populo regis loco erat,propheta vero minifter eratr, qualis eft imperator, conful, vel tribunus plebis. C a p. IX. Vir magnus & bonus.'] Non animi virtutem, fed formam,& magnitudinem, ei tribuit. Narrat enim pulchro & pneitanti corpore fuifle. Bcce innent a eft in manu mea quarta pars ficli.\ Hasc ex Saulis fufpicione intelligenda funt: nectit quod Samuelem muneribus corrumpendu fuiiie exiftimemus. Sufpicatus eft Sani, tanquam prophetas,& principi,aliquid offerendum effe. ceterum nihil attulit.contra vero,humanitatis prophetas frudtum percepit. Quod fi moris Fuiflet,prophetas aliquid accipere, non di- 6tum eflet per Micheam prophetam, & propheta eius propter mercedem prophetabant. Sic etiam intelliges j quas [libro tertio Re- D z gum,

23 22, P r o g - ο ρ γ ι.gum, Iero boam ad vxorem. fuam dicit, cum puer cius male haberet& dimitteret eam ad A chiam Silonitam, vt de pueri valetudine fciicitaretur. Ibi Ieroboam videtur dicere ad vxorem, vt munera ipfi prophetae adierat. Verum prophetam accepiflfe, ex icriptura non videtur poile colligi-. Harc igitur falso vtpore homines praui de prophetis poliunt fuipicari. Qui vel non acceperunt : vel a i u it is acceperunt. Ita enim munus accipere,non {Impliciter vituperari potefl. Nam Apoftoli etiam miniftrantes contra officium feciitent. Quemadmodum Paulus etiam dicit: Semel} & iterum, quod opus erat, mihi mfiftis* Ecce teflmomum.pone ante te. ] Hanc partem Sauli appofuit,quandoquidem regnaturus, & maiora pericula quam ipfe populus fubiturus erat,& propterea tcftimoniu hanc partem appellat. Symmachus vero pro teitimonio,reiiduum expofuit. Et pro illo, quod in teftimonium appofitum eil tibi,, I n R e g. L r b. I. 29 ^οβοαμ ca>τη τξίτη tff Βασιλειών &ξυ}[ι4~ \ά( ζος τίίΐι ytutouua c w r οτε'ύρρως-η- QevdmSro ττον.^ά&ον, } άττίςελλίνάοτΐυυ ττξός K y lw ταν Σ ιλ ω ή τ ^.ύπερον * Qcy αυτόν Sci π α ι^ α ζ ] * κ) ζν%ίΰ3-α 'β Iίζββοαψ, f-ψ' tpcuveictif λίγω ν τίϊ yj~. νοίκι, <^[ωξβί tbj* ί&ζβφήτη λα<ο&ν. b q τη γραφή, λ α ζ ων όαζζ$φήτης.ύ φαίνίΐαή. ct.l vjyulcy αι1\smvow ως φαυτ^ι ίοίυτα &ως α ζ} τηξοφητων, οι η οίζ Ιλάμβ^υον, η ύχκώ.ων ϊλά μ β ά /jov. y 'β το λ ά - β~ν 07Γ6)(Γ0ώ3 '1/ίκτόν. hrei >(g>j oi AW - f ολ$ί (Z^iyc το Siov Ιττΰίχν -όίακον-χμ^νοι. ως ψ) Παυλός φηαι, όίς άς τίυυ pgeiow μοι ί7γίμψαιει. 1 ^8 μαρτββίον, <τ ^άβ-ες αυτό ο^ώτηόν era.] Τ αΰτίυυ α^βί^εικεν,ως μ ίλ -. λ9νιι ζασιλάιίν, τ λα ο $ 7ΐξοκιν Ίιιι&ό\να ^όμαξψό^μ&υτίμ) καλεί. ό Λ Σ υμ μ α χ ώ αντί ^(ϊ, μαρτυ'&ον, το \ζ?ολ$φβ)]τ οΐζί^.ωκεν. xcy αντί &, οτι άς μαρτΰζ/,ον τί- D 3 Ofaaf

24 3ο Ρ R Ο C Ο V I I I ν R eg. L ι β, I. 3ΐ M roui Qi' on (fflrvfo g τεΐγίξγίτΰή &. το d \ λλ* sojwav 3 %t$miv, οτϊ s- λέ%θ», τον λαοί/ όkctazqa.. Κ κ,ΰλας q, το Asy<{v? τον λαοί; κδκλ^κα. tibi,quoddeinduftriatibi referuatum eft. Illud vero,a populo,theodotion expofuit, dictum eft populum nominaui. Aquila vero,quod dicar» populum vocari. κεφ. ι'. C A r. X. K aj βφίλη^εν αυτόν.] Γνα ^ cm xxr»? cim i χ ΰ ίζ β & μείοι^ω. πολλά δί^ωσιν ««η^5crn//.«a,g7r<l^ «ctgy αυτοί/ ά μ φ & α λ - λοα&,κ) τΐω oimcut ομολ^γκι/& πενίαν. τΰτ% %agjv βδβομοϊ τζω' ^ βασιλείας - π α ^ ίλ ίώ μ & ίς 7Γξορρή(τεσι. Kaf <?{$tcpyi<rn άς avtya άλλον.] Ε τη- ^ αγροικ.(& Ιμ ~> γεω ργκν ο Β ις ά φ ρ * μόνον-, %«1 ροτνή<γας αυτόν β α σ ιλ έα, βασι- Λίκον cmw φ ώ ν η μ α Η^ωκεν. Ε i > ή Σα&λ c*/ πξόφίίτβκ?] Σ ν μ μ α - γβ^,μγι ϊτι x&j Σ α χ λ 5 GW g^g /g Λ/^s- xw ^ πξϋφ ντείας το γ ά & ν μ α.ύ ς Λίλω- ^ τη&ϊματί'μς ^ωςεας κα τ εκείνον 9ΓξΌεφντώ ε τον xcugyv. χτως ngy ο\ ϊβ - <^ομυί~ Ei ofciilatus efi eum. ] Vt gratiam qua? in ipfo habitabar,ei communicarer.multa vero Saulidat iigna,poftquam eum videt dubitare, & domefticam difficultatem fateri. Hancque ob cauiam praedictionibus regni promiilionem confirmat. Et in alium e~uirum mutaberis. ] Qiila. agreftis erat, & tantum terram colere nouerat, dele&o in regem, regium animum indidit. Dium & Saul inter prophetas. J Symmachus, num etiam, adhuc, deinceps, &c Saul? Non autem perpetuo, & continenter, prophetiae donum habuit: fed,ut fpiritualedonum eum accepiile manifeftum eitet, iilo etiam tempore propherauit. Sic

25 tz ' P R O -C Q V I Ί Sic etiam ieptuaginta feniores a Moyfe deledi, mox prophetias dono dignati unt, non tamen ita deinceps. Prudentia vero a Deo inilrufti,populi cajjfas,& controueriias, dirimebant. Domeflicus fiuepropinquus eius. ] Aquila dicit πχτςάδίλφ *, patruus. Et forte educitur tribus Beniamrn. ] Prauis ftudijs tam addidti erant, vt etiam prophetis Dei fidem non adhiberent. Ne igitur fuffragium humani ftudij,& fauoris, efle fufpicarentur, forti iudicium permifit propheta, vt,quod Deo vifura eitetjdeclararet. Saul veio; iam forte dele6tus? confiderans iianc poteftatem, fua dis;nitate O t & meritis longe O excellentiorem & fuperiorem eile, occulte latere tentabat. Sed a Deo Samueli oftenfus, toti populo pnefe&us eft. ήομ.«κοι/& 7Γξεσ-βύτεφι, $ $ ύ ς ffyj ολίλε- \kso Μ ωνιτίως αζξρφνίώαν ύζίων- &, ύ μην h ι β $ ί & υ τ α. ζφ ιζό φ ρ ο ι cfe 3-gotT, %J λ&ο(ϊ) άμφκτβήί]κ~ (ΓΘΐς Μ λυον. Ο οϊχ.α(& cu/r%: j Κ ν.ίλα ς φνσϊν, ό πα~ <τξά^ελφ(&. I n R e g. L i b. I. 33 Kcij κ.α&χληρ τα] φνλν Βενιαμίν.] &Λ %>ϊς &άοις ί&ζρφηταις cffir&jov οι π ο η & α συζώνίες. ως cw ύν μ η %πάζω<η χ ο ίρ ο ς Μ/3ρύ)7πν*ις dvetj τί&υ \1/ηφον, χλήξω τΐιυ χ,&σιν Ιπίτςε^/εν, <2> φκο(ίν ϊμφοΰνοντι τύ S-ε^. χληρω3-ας <φ Σ ά χ λ επ&ζβί&ύ AaS-eTv, νζτβξ τΐυυ dfycw curf τ ΐω οξ«- σίον» όρων. \sm SsoS ^ Ί φ αιτζρφίτη Ν χ - 3 -θις, τΐιυ cffii παν^ς %(ϊ λαο(ϊ yetpo&vioud Ί<Νξ& C a p. XI. Κ Ε Φ. ΙΑ'. Vt -vobis omnibus dexter oculus eruatur. ] Ifraelitas bello inutiles reddere voluit. EV 7ζ! οΐξοξνζο^ ΰμμν ποίνίων δεξιάν ο φθαλμόν.] Κ ρβυ ΐϊχς ουοτύς άς πόλεμον Ε

26 34 P r o c o p i i Α ϊ Τ ϋ φ ί /s jc ij β & λ ο { j t y j -. o ά ΐ ω ν ν μ - ο φ 3 - α λ μ ο ς, τ η ά σ ζ τ ί ά ΐ χ α λ ν τ Α έ & ι ο <^g Λ - ζ ι ο ς, τ χ ς π ο λ έ μ ι α ς ορογ. «π$ ίς ζ ξ γ ιμ 8ρ & 9 ώ ά λ ω ϊ ( &. α τ ώ Κ Μ ^ χ ν ο ί μ η ς ouj π ο ν η ρ ά φ α ' Φ ' ν ο η μ ά τ ω ν ώ & κ ό τ ί ΐ α ν b r e i - γ ο ν Ί α f. Κ Ε Φ. Κ π ο κ υ ί $ τ γ! \ ί '/.c l t Ιβ\ \ μ α ο ν ω τ η ο ν κ υ ^ ί α _].' K g /,W 6)1/ ο Ιξ ίς -α!ζ > ο ΐ ζ α σ ί & ς, ^ ^, ν τ ί υ σ παξζάί^χ τ $ βασιλεϊ. κ) κα3- έαι/δί «- 7Γ4) /, J(gt) CfJjUaJ/^OI/ KTfi<Tclf^U(^ 'fev λαόν. ϊν ν ο μ ο ν C ALeiva o l^ a m c ^ u i t h ^ c i ^ e v. K c i j v i v j i t c f i f r r v i l s, n g jj th z c tc r o j ύ μ α, ς.' (. ] 'Σ ΰ μ μ ο ίγβ ^ ατως. qcy vwu π α - ζ$ιςκ\ζ,'ίνα hclkyiftto ( ξ$ς υμ ά ς ίμ ( ζ$ - τεν Υ.υ&Η, isfe* παπών ^ Ιλ ίυ ΐμ ογ ίω ω ν τα xvyia, ών ίποίν(\ν. Χίος dviavjs Σοί'όλ αν $ 0 βα,σιλάίω ανταν.] Ο Σ υ μ μ α χ ώ οιζίιρωκεν.ψς ως C0tavoi@j Σ α ά λ. JVvoi τ α τ τΐυυ οίτιλό* τη% I Ν R Ε G. L I B. I. 3ί lu it. Siniiler enim oculus,clypeo tegitur; dextro autem, hoftes afpicimus. cjuo fi quis priuetur, facite vincitur. Sic adueriaria: etiam poteftates nobis dextros oculos eriperexonantur. G ap. X II. Respondete contra me coram Domino.] Samuel, amotus ab officio iudicis, fuam poteftatem in regem tranftulit ; & cum de rebus, qu^ fuam perfonam attingebant,verba feciifpt,conientientemque populum haberet, legitime illum poteftatem gerere docuit. D^unc igitur confiflite > & iudicabo <-vos coram Domino,e> qu<e fiquuntur. ] Sic Symmachus, nunc ilate vt dijudicet a vobis coram Domino, de omni miiericordia, quam Dominus exhibuit. Cum Saul regnaret, filius <~vnius anni erat. ] Symmachus exponit, iicut puer anniculus. Quo verbo fimplicitas ani- E z mi

27 3 6 ' P R. O C Ο Ρ Γ I mi ipfius oftenditur, quam in regno habuit, qua tamen non longo tempote v- fus eft. Quocirca additur, & duobus annis regnauit fuper Ifrael, nempe cum illa morum /implicitate. Poftea ad prauitatem declinans, diuina gratia deftitutus eit. Inde reliquum etiam tempus, quo Saul regnum adminiftrauit, gubernationi ipfius ailignatum eft, G a p. X I I L Et percuflit Jomthan Nafim. ] Aquila expofuit 7a vws*/**. Porro cum Palarftini HebnEos viciltent, munitis locis pra> iidium impofuerunt, quod vocat. hoclonathan armis penitus diffipauit. Hoc vero quod dicit, inobedientes fuerunt ierui; Aquila expofuit, audiant ierui. Et dihulit jentem dies tebimonio, quemadmodum dixit Samuel, & c. ] Aquila & Symmachus exponut «s τί/j σ αν^^ίν.ύheodotion I n R e c. L i b. I. 37 Ά τ1ψ υ χή ς rq Σακ'λ, lw 3χ ζ βασιλ έ ω ν, ηπξ gw 3 τη 7ΐϊ\ ζ ον. ohv (πτζβοκκτΰυι. ygui &όο ί η l^aoihsjqev cbh ΐ(Γζ$.γ\λ,μζ& τ* άπ&\ότίί\(& μ $ ά \5Μ>αλίν&ς 7Γξος ποη&αλ) >$ ϊτάας γ ζ- γϋ,υ,νύύΐαή χάζ/](&. ofrev ο Τ^ιπος,ον t&ct- ωλ< ) ε,%ξάν& ΤΥΐ τ ΣοίΧλ λ ίλ ίγ.ςα \. Κ Ε Φ. ΙΓ'. Κ ajj ϊπαίζθύζί'ΐ) \wdi3rd/j Νασ-«μ,.] Α κυλάς οΐζί^ωκε,^ λ^όςημα. οι άλλόφυλόΐ,τχς Έ 'ζζρίχς vikviqfajitt, &)Ζ>Ίς οχυζβίς χω& οις φξχζ^,ν lykctliwqd/o, lw \ζΰόςγιμα. καλα. Ιω Iiw&Srd/j OLpfrlw x.cnvk0]mqiv. Φ ju&jj r/? YiS-ermactv oi <P λρί, ο A κ υ λ ά ς, cikxqotttocrcw oi <ήβλ3ΐ3 v. Kouj άιίλαπζν ztiicl ημέράς τ $ μαρτυρία», ως εϊπζ 'Σ αμαήλ.] Α κυλά ς ^ Έ υμ- μ & χ(&, &ς rlw (Tiw^iylw. Θεο^οτίων,κς Ε 3 ^

28 fi P R Ο C Ο V I I. χαΐζβΐ/. lw f i TtctpsyfvrKTctg ο Σ α μ χ η λ η ^ Σ α ύ λ επ\α αυτόν ημίζβίς 7Γξοσ μώο^, «S- ύτως χ.&λλιεξυ)(τοίμ μον ^ ^ ο ίξα ω ο υ [. ο <Ρε tsv άλ\οφ ύλχς dspoi&hfag Μ ν, 68Χ ανίμεινε κα? ο ν τλ α ς <SV 7τξοφή- r l w, ofrev am ycfj βασιλείας «ςίξυΐσις πξομίιυυετα]. K a j τ ττξοαώπχ ebc IfenS-lw, άλκ ζνεχζβ&><τάμιω. ] Σ ΰ μ μ α γ ^, ( λΐ&νευ(τω,ΐί) ξια - (&«>< ίζ'ής.τίω q 3υ<π4 υ μ ί ^ jo ^ ji jjj <ha? πξοφ ήτχ cf[imv, ebc o ih 3-ε, Kcq ζητήσει χ ν & (& εαυτλ αά'βρωττον KoiQ, τίυυ χαξάία4> cwr.] ΎαντΙια Λλ9ί τΐυυ μαρτυρίαν ο Στεφ<Μ>(&> εϊπων' εν~ ξον Α α β )^ τ ο ν 'S ΐεα τα ], w t y a καράίάμ μ ν, τΐευ Kc6f οξίίλοέ ^αφοείρων 3 ζ ά γρ αλλοφύλων. ] Σ ΰ μ μ α χ ( &. ^ έΐξϊίλΰο]/ οι Λα- φοείροίιες.6% παρεμβολής rfyf Φ υλιϊΐωων. Κ ή I ν R e g * L i β. L ^ dotion eis τ$ν ucupov. Samuel enim Sauli praeceperat:, vr feptem diebus ipfum expedaret, deinde, iacris rite peradis, ordines inftrueret. At ille, cum vidififetpaieftinorum copias colledas eife, non expedauit prophetam, quemadmodum praeceperat. quare reiedio ei nunciatur. Faciem Domini non rogant, Jed ^vicius fum. ] Symmachus, prius faciem Domini deprecaturus, compulfus fum, &c. Sacrificium vero, non oblatum adhibitis precibus propheto, non agnouit Dei faonficium eife. cquaret fibi Dominus njirum β eundum cor fu m. ] Hoc teftimonium explicat Stephaniis dicens: Inucni Dauidem filium Iefle, virum iuxta cor meum. Egrejfus eft depopulator ex agro FaUfiinorum. ] Symmachus. Egreffi funt vaftatores ex caftris 3c acie Palasftinorum. Faber

29 40 P R O C Q Ρ I I Faber ferrarius non inuemebatur. ] Cum enim Palarftiniliraelitas viciflent, omne ferrum eis ademerunt, & cauerunt, ne aliud fibi compararent. Falcem fuam, inbrumenta& arma fita, & qui/que fecurim fuam.] Symmachus 5viv σχάφιον, dfyvcifi/ov, αν, hoc eftj vomerem, &c ligonem fuum; afciam, & dolabram fuam. Aquila reliqua quidem fimiliter, pro' falce vero ( ) tridentem ponit. Theodotion falcem ftimulum bouis, interpretatus eft. ead acuendum dentem. ] Symmachus 79 αροψον, vomerem. Siclus vero pondus quidem iemiunciae habet: precium vero viffinti obulorum argenti. o m o Egreffus de flatione PaUftinorum trans Ma~ chinas. ] Theodotion, ftatio $w*s,palicftinorum, ad traniitum Machinas. Cap. xiv. TollensEphod.] Aquila ^<φίρων esreiν$ντ!ω.) Si a d Kccj τίχτων σι$γιρ& eug/cvtev.] Ns- n m r e g γ ) cwrxg oi οίμ οφυτ^ι, 7νά.\% rov < h h y ν ζλ α β ο ν, ^ urwol&ouf δίεκώ- XvQd/j 'ire^v. φίον Το Β-ί&ςρον can^, ro cw d, r lw ά'ζίνΐω cwd> xcq ro ήιζπάμον 'Σ υ μ μ & χ β ',τ lw ννιν, >l ro oxaro άξινά&ον, j@j rlw ' JYxgAλβ». Λ χνλας,τάϊλλοί φρ,ού(τα.ύτως' civti 'S tyz7rclv%j^i0 o\ff&, φνισίν. θνο^οτίων ro M & r& v, βΰζζντξζν c lfj^ z s v. EVtoV M f a ] Χ ϋ μ μ α χ < &,Το αίρο- Ίξον. ό ή ) ο ά λ & ' (Μ ς-α$μ λαμβήνό^ μ&ρ&, νμίχγκιον ίΐλ κ ζγ Jlm Ά ύ η ν ρ Ι * Λ =/. 3/0 / ν 5 «^ 3 είκοσι οζ>οχ%ς. Kctj 3ξϊ)λΟεν \ζμς-ά(τζως τ^γαμο-* φνλων -ca/ id πέραν Μ ο ίχμ α ς.] Θεο^οΙίων.» ςαίσις -jft ά?λοφυλων άς τίω Μ β α ο ί* Μ ά χ μ α ς. ΚΈΦ. ΙΔ\ Λ ϊρων Ιφ «Λ ] Α χυλ α ς, φίρωρ \πιν- ΜτΙα>. F Ε ώ

30 P r o c o * - i i EW σ'δ ζίπωσι 7Γξοζ ημοίς, 'ϊχπόςντζ 1 οκ«.] Ου ουμβολϊκως, ctn\ ως 7ηςός γι/ωνα] Β-ίλων^ Β-ίλημιχ. & SsoJ.. Ρομφαία m hoq Sm Ήν 7ΐλΥ](τίον ccurz.] ΰίγνοχηζς γοίξ οίλλυ)7\9νς αά.έϊλ9 ν, μιγα- $ ίς γ ) yjirciv. Kouj gl cl7tzkej.dy o/ms cp τη ημίρα.: cmetvn ό kv0j l&. ] E< αάοίτως αύί^ζμάτι- Qev ό Σ α χ λ, τι ^ήποΐε^ν ΜοίΒ-εμο&κτμόν ζβεβαίΰι)(jv ό %-ίός', πξωτν ουυτον ζλίγχϊ ώιοήτως \c ^(rclftyjov, 87Γ«^οίαχπ μη^ζ νώταν dvcts-εμοίτων κ,ε&φ^β- ν&ν. ca/^tvb-a <ή) ό ffy) σκοπός <&σ ίβγ.ς3 ζ\ς 3-ioJ' γ ΐ ώζ/!&η τ ιμίφ. 4'έ <mo~ πέϊν, ως ο rfysμ&χοφμω ν πόν(& τφ) Μ- % /ίίψ οίνάγκϊ) ποιεΐ. I ωνά^-οΐμ cfjjs xcy τίγ aryvoict criwz^&jxzs, j($tf ^ίΰτΐ/jj ϊχων πξός- ^<7ΐϋ?κογίοΜ, ομως ct^eic ουυτϊίς qmiv^ujusj - Qz τ" ζωης. <χ/λ' άπη?9\ΰίγγι Λα tlu j & &α άΐκ,αίαν FiuiriyogjLcw, c ' ΚΕΦ. I n R ε c. L i b. I. 43 Si ad hvos dixerint,flate ibi. ] Non peu conie6turas, ( νν^ζολικώς ) ied certo volens cognofcere voluntatem DeL Gladius rviri contra proximum fuum. ] Ignari mutuis yulneribus ceciderunt, permixti enim erant. Dominus ei non respondit m die illa. ] Si Saul infipienter & temere anathematifauit, cur Deus anathepiatifmum illum latum habuit? Primum eum redarguit,& conuincit, quod deuotionem impiudenter fecerit. Deinde docuit neque eiufmodi anathemata contemnenda effe. Pium vero hicfcopum praefixum habet, ad Dei enim crloriam dirigitut. Erat autem confiderandum,quod pugnantium labor, & neceilitas fitis efficiat. Ionathan,etfi ignorantia implicatus iit,eamc[ue ad fui defeniionem protexere poterat: tamen in maximum periculum, & extremum pene vita: difcrimen,venit. Iufta vero populi defen- fione liberatus eft. F z Cap.

31 44 P r o c o p i i i C a p, XV. Voemtet me,quod Saulcm 'vnxerim in reg-em. ] Poenitentia Dei, eft difpenfationis ipiius mutatio. Exempli gratia. Saulcm ddegir, propter egregiam ftaturam corporis, Non quod ipfe tanti eam faceret, qui omniumeft opifex, ied propter populu;qui eayqua: fenfibus pulchra apparer, tantum fufpicir, & admiratur. NamZacharus quoque,qui pufillam corporis ftaturam habuit, dominum excepit; Samuel,licet iunior eitet, diuina apparitione dignatus eft; Dauid fratribus natu maioribus praefertur. Deus c- nim neq; magnitudine, neq iene&utem, virtuti anteponit. Humano igitur more dicit, jhzmtet me. Loquitur enim cum hominibus,ijfij; imperitis,& rudibus;regni in Dauidem tranilationem fignificans. Sine, annuntiabo tibi. J C^uanquam propheta iit, tamen, regem alloquuturus, libere loquendi copiam petit. Reuocat ei in memoriam iermones, quos cum eo habuit, priufquam regnum accepiflet. I N R E G, L X B. I. 45 Κ Ε Φ. ΙΕ'. ^ Α ^ μ εμ ίλ Υ ίμ α ], οτι' tfflq a ^ ν\έ α ύ Χ ας β α σ ιλ έα.\ Μ έ& μ ίλ 4α 6s η οικονομ ία ς με^&ολυΐ. οϊον 7Γξύζ>αλε% uv Έ α ύ λ, Λα Φ $ <τώμα\(& α ξιο β ία τ ν, ebe αυτός τ τ τιμών πάντων y j $ ημαργός. (ha. Jk Φν-λαον, tfgiκ α τ αϊ&νσινμόνα κ α λ ά βαυμάζον^ι. \π ύ Ζ α κ χ α ι&, μ ι κ ^ ς ων, τόν ^εσχτότίω νεμ Σ α μ χ ν λ, νί(& ων, r Βτάας <$άιφά,νείας γι^ίωίοί^. πξάτ.- μ$γ\ φ xfr) rfyf μίζονων, πξ εσ-ζνίίρων, αδελφών ό Α α β ί^. ύ ί γ ϊ μ ί γ ε 3-(&, η παλιάνι Χξετης α&ζ/ιιμα^ 0\07τξ ανβρωπίνως φΐ](τ)7με% ίμεμελ^μο^ ανβρωποις,,{σ) τ ύ τ ις αγροίκο ις, ^ α λεγόφ.ρ(& τίω 3 τη Α α& & με& ασιν τ1βασιλείας &γ\λων. Κ ν ε ς & ίπ α γίελ ω Qi.] Ε< ^ ίψ&φήτνς, άλκ cure! παρρησία, ως ( ςος β α σ ιλ ία ^\α?',ε^/ό[λρ -'. αναμιμνγ)σκ\ <Ρε αυτόν άΰζβ τ1βασιλείας drnd λόγων. F 3 A id

32 4 ^ P - r o c o p i i A icl το ax arcu jμζ τ1[φωνής ΖχϊλαοίΓ. ] %Ίς? Κ ^ α μ ( ο Σααλ πξος'τον πτξαφγ)- τ-lw xtygyiictj λόγοις' ομοιον γ> ί ^ υ\y jm Ιυυ ϊ^ωχ,ας μζτ ίμα, ουυτν μοι ict'ωχζν. fjw, ύ 3-<ζλ\ ο χυ& ι& οτ^χαυτωσ-κς. ] A id το τον Σ ααλ &7Γ ΐν, άς Svaiciv avsvrjvo%svaj βαζόλια, ποίμνια. Ο τ ι άμοίξτία οιώ κτμά \ςιν <^ατη- χ,ζβκτμος, a<hx.ia 'Λ ^τίρ^φάν ο^υωίω )(cy πονάς Ιπ ά γα σ ιν. ] 'Σ ΰ μ μ α γ &,ο τ ι αμαρ~ τία τ1μ ά $ ά α ς το (Πτζβσ ζ&ίζθΐν. *ί Λ ανομ ία &<Ρωλων τ ο α η ^ ν. άς Icovavfl- y a y z Trj da&ucl το d 7n Yi<rcv\ 3W. φνσΐ cta τις τϊω άνοιαν ϊ<τως τΐυυ ενίων οάνιτίί- &α\,οίωνον χϊ&ππί&ιοντων ζακον,το vzviw * κόταςμγ\ Μξ^άνα] τΐυυ λθί<μ). ωαζπξ <φ -το Ε φχ<ρ dvexeife το) 5-δώί, xctf cjv άυν$τίς Ιξωτωσιν hτγιμαίνζ& το 7Γξαχ.τέον ατω <Ριά $ βεζβίφώαj n?fij κ^ωλων ΙΛλόί/δ Λ&ζ?ρp y r k. (ζαζβμ μβμ αν ο 3 -ίος? Έ α α λ ^?ας ίζ φ μ α ς «ζ^ νο μ ία ς, ά?'α Υΐ'ξκζσιν η π α ρ ά τα I Ν R Ε G. L I Β. I. 4^ Ghuaaudiui -vocem populi. ] Adami excufatione ad prophetam Saul quoque v- fus eft. Simile enim eft huic: M u *. dedifti mihi, ipfa dedit mihi. Ecce non vult Dominus bolo^auff^ Afi^A t-~aj quod Saul dixiilec, ad lacrificii^m i^& : boiies, addu&os eite. Quoniam peccatum ariolatio esi irritatio, iniquitas & theraphim dolorem & labores inducunt, rs c. ] Symm?-hus 5 quia peccacatum augurij eft contentio, peccatum autem idololatria., inobedientia; aequat igitur impietati, fi quis Deo non obediat. Quidam autem dicit, quorundam a- mentiam forte obicure fignifieari, qui malum illud fufpicantur augurium eife? fi viftores prarda non potiantur. Porro quemadmodum per ephod, Deo confeeratum, qu-idnam agendum efiet5coniulcntibus iignificabatur : ita per theraphim idolorum pnedictiones declarabantur. Deus igitur Saulis etiam futura peccata prxuidit quidem5fed fufficit peccatum

33 4'S P r o c o p i i catum pra?fens,vt vel ob hoc folum extremum de eo fupplicium fumatur. Etenim fcire eum conueniebatjvnicam gutraamoris Dei,quo homines comple&itur, omne hominum bonitatem,& clementiam,longe fuperare : ipfo tamen Deo ciementior videri voluit. Cumq nihil de pra?da decerpeie iuifus eiiet, pretioiiilima abduxit. 7fCip (rcly$ji ILIOVYI tiw \%CLtIw OJJld Zjlcw Ιπζν&ΎγΜν. ίον y j hjj rtwi^etv, ως ihoct φιλ<μ>%ρωπίας μ ία ςα γω ν itavdw d y a ^ o r ^ ανθρώπων νίκα. ο κ. Φι7\αν- 3ρωπότβρ(& ω% φανάοΐζ S-m. μη^ζν τβ Κζλάυ&νς 'tbroy.zp^civcy Α α α ς, \π<μυ)κ- S-6 κ α Μ ί^ α '/,ομι<τάμ$μ(&. m a ^ o V ο& Γας τξοφνς μ ηη να μά& λ& βίΐν, %ν 'U rhov opoy iu/hxetv χαΐνττάγε&,μνα^ τταΐα ος ο cpyssv ΙλΖΥίμων <φ6ί^όμ μ(&. Ζον Α μ α Μ χ a iα 0ίμαΐίατανίφ, ύ ό\α τ Ιμ ζΐς αυτόν dcrsjqetd/j, Λ α ο\ι το τον λαόν απίυυίς, αβ^-βας 7\αμ θλ>\ % κ α λ -, λ ίϊα, μ η & ^4 ^ Α χ ά ρ <τω<φζβν^ας -JzM^elyvLctU. «d]) v a & fo μ ί ^ ι vtuj ο 3 -βος tiw ίίχ,ιυυ? Α μ α λ Μ, cwr ^ τ ζ - γ φ ίλ α ν 3ρ&)7π α?, % osrv άςμζ& νοίαν cίν- ^ s J W o r ^ α ύ τ ίς, Η^ί πληξω^ιωα) & Υ α - μ α ρ ίία ς α ύ ΐ$ ϊ <d&pleivcw\&, c/jm μ&&- votae αρ&ςι&νίων αυτούς, xcuri η τ α υ τ α G akx Ipfe interim ieiunium indicens,fuum hoc decretu defendere,& vindicare/atagebat, neq proprio filio mifericors fcilicet parcebat. Amelech vero, quem Devs ( non propter impietatem erga fe, fed propter crudelitatem in populu. iuum) anarhematizauit, negledo, & praeterito, neq; Achar exemplo cautior fadus, res pretiofiiiimas accepit.quod aut5 Deus poena Amelechi-.tarum hucuiq; diilulit, ipiius etiaerga homines amoris eft,& benignitatis, quitantu temporis poenitentia: ipforum dedit,& expecftauit,donec meniurapeccatorum adimpleretur. Cum interim ipfi locopoenitetia, quam ageie deberent, peccata peccatis cumularent^

34 P R Ο C Ο Ρ I I fsfei τον 1 zysyovi 3 &νμα&, Λ * Ji/ ομ ις-ξίφζ&ΰΐι. et djsi^fif πςώτων νμαριηχότων,ίϊτι χολοίζονία^, ττξ^γν φ ρ 3 %ι τύτύύν % μίτξον π ί7&'μξωίουι1<&- (tolvtcl οβξβ& ίηω ν. ϊπ ^ ^ χ ζ /,^ ω ς ύ'<γυ\ς, xcixeuvoi r lw oivjjjj ebc ϊφ ν γ ο ν?@) η ι κ ο λ ά & ζ η ε ς,α ς <^ά.ι^[αγμα. %Ίς ΑλΚοις sfyjov^, μίτςνμβμων ηζξρς ct^id/j xgy ctf&vs-ci κολάσεων, j@e) 'r f f cy 7zJ μίλλον- 7i ei ncyo %ζόν<& αία. τίυυ οιχονομίάμ JW - φορ -*, τύτοιν θλ(&ν α.% cw^trmov '&m'n<rcu)tw. μ,ία y> Λ κ «π α - g jv, πω ς cw 7Γξος ηr o M a?, μ ίγο ίχα ς^ ά(γίβθίας 'XgAcretiv 3 n f i ctv avw ctv tf- 7r» f% s μαχα& ιώ τε^ν άμ&ξτωτ^ίς tju3 c v&ijs-ci χολαζομορων. xylvzrujf 4 ) W 4)V ϊθ -t' - * jjgt/ 01 KotfgL μ ίρ (&,7Γξος τ Iw' dfydm* Kof I n R e g. L 1 b. I. $r mularcnt. Cumque tot tantaque miracula in confpe<5tu haberent, quo in populo Iiraelitico edita, eos ad poenitentiam prouocare debuerlint. Quod vero, cum maiores peccarint, poileii puniunturj primum quidem ab illis meniura eft impleta, cum tantum proteritis peccatis adiecerint : deinde, cum iuftum fit Domini iudicium, maiores etiam ipforum ροεnas non fubterfugerunt. Atqui hi, cum meritas poenas dederint,alijs in exemplum propofiti funt,- temperatis pro merito in hoc,& etiam in futuro foculo, poenis^ cum tempus propter diipenfationem diuerfum fit,neque illi in hoc foculo iuftam poenam dederint. Quomodo enim vnica poena in profens pro magna,& multiplici,impietate fufficere. potuiifet? Nam certe peccatoribus,qui in hoc foculo puniuntur, nihil beatius,& optabilius, potuiifet accidere. Indicatur enim gens, vt gens, alijque particulatim, pro vt menti. G 2. Et

35 y'2- P R o c o p i r Et occidit Samuel <ιλζλτ^. j Vc Phinees Sambri/nam,quod Deus imperauit, pium cft. G a p. X V I, Quomodo njadam? β audierit Saul 3 occidet me. ] Samaei more hominum metum praetendit. Conftitutum autem erat,vt lub iacrificij praetextu abiret, non mendaciter.^ Mentiri enim non docet Dominus, vere enim obtulit iacrificium. Di- (Stum igitur eft e i, vt fadtum celaret, & aliud, quam res erat, diceret. Et vidit Eliab, &c. ] Si Pratim ad Dauidem perrexiilet,ex anticipata quadam opinione,vel praeiumptione, hoc facere videretur. Cum vero ad omnes veniitet,ofl:endit Dominum, reliquis reie&is, Dauidem elegi ile. Si vero haec. cum fa&aiint,'fratres nihilominus,dauidem videntes in caitris, muidiam oftenderunt; q.uid, fi h x c fada non flent, non erant jfa&uri? Spiritui I N R E G. L I B. I. $V; KflCf ζτφ α ζε 'Σαμαιϋλ τον K y c iy. ] 'iqv ο Φ ινά ς^ ν Σα.μβζ/,. y) χελώόμβμον, dlcregig. K E Φ. It. 3-toS Τίως 7Γ0ξώι$-ω, ngu/ cixutrilccj ΣλβΛ.] Ω ς ΰίνΒρω7Γος <Ραλι ν ( $ί<χεία^. ( ζ$<τε- &ίχ$τι d[s (δτζβφοίτα δυοίας χω ξώ ύ. \J/<57J!/'g &'C6f yj χ cftd\οίσκη Β-εος, άλυ)$-ως y) επείίκγιαε τΐυυ Svtrid/j. ερρεύή %lviw drncsy.pv^ctj το.ϊργον, H7reiV d[s το 7rct epyov. K«f ds"s τον Σ λιοίβ. ] E/ <&5νς ωρμη- (jv. αβϊ^ν Ααβ)^ο iu < &λή^εως w (& TXT 7T0ieiV. έλοώ)!/ <ή) (h/z 7TCtnCdVj ί'η&,εν ως ο 3-εος,τχς όίϊκχς Ίχπν.$ρ<.ς$>ν Α&β}<Ρ οιξελεζύ&>. ei y> Κ) τύτχ γεγονό ~ τ(&οι οί^ελφο) φβονον ϊγίμ\laqfaj, ολ> τυ) (Ζ^ι&,ζ^ν Α α β) &ε&()χ.μ$μοι $ OLV μυΐ,τχτχ γεγονότ&,θμ G 3 Kctj

36 54 P r o c ο ρ i i K&f πνεύμα, m&ix άτιϊςη 'bm Σ α α λ\ ψ ) (τυυυνίχεν αυτόν πνειμα πονηζβν.] Τον 3-ei'd %ν&1μοω(& }κτπ>ς-άνί<&, *χβζ<ρ ίγ ζ το πονπράν. ατω τ1κποςολκης χά & m * τον IaJW χε&λιπάούΐς, &(ΓελήλνΟεν ας σχτον ο <Ριάβολ(&. A vtya ά^ότα ψ ά λ λ ω. ] Η* JW μασκών οξγάνων λατξάα cm^a. θ-gottjusfi ύ H^olct\, επενοή^η (ή) τζ«ί Ααβ\<^ ά1<τεβ ε ς α &. ποθώ γ$ 3-άω πιφφφ -, 7Γξος ατελγκαλ) τας ανβρωπας οux.auov- μετεζαλεν ας Sjtr&etcLv, μελ(& ννάρ- 3ρα φωνής ύ'μνοις Β-βίοις εγκεζ^(τας * ως άν τΐω cu rmv <Ριεγείξοι το μελ(&, το <ή) νόημα μ ετ άστί τον $-εϊον πο3~ον άναττίοι. %t) θεία %Ivwj 7ΐν^!.μα] - ό Λ α - β ) τί&υ ίνέργαάμ \ζζτ^εκζ>, ψ^ίνεργοάντος αύτο<ϊ,το πονη^ν ησύχαζε πνεύμ α. I ν R ε g. L r b. I. 55 Spiritus 'Domini recejfit a Saule, & occupauit eum fymtus malus. ] Spiritu Dei rccedente, ipiritus malignus locum habuit. Sic etiam in ludam, deficiente Apoftolica gratia,diabolus intrauir. Virum fcientem pfdlere. ] Cultus Dei, qui per inftrumenta mufica exercetur, non quidem a Deo traditus, fed a Dauide admodum religiose excogitatus eft. Diuiuo enim ardore inflammatus, ea, qua: homines ad libidinem,& lafciuiam, accendunt, ad pietatem traduxit; cantum articulatas vocis hymnis diuinis tem* perans: vt melos ienfum, intelledus vero vna eademqne opera diuinum ardorem exfufcitaret. Dauid itaque diuini ipiritus vim,atque elacadam, acceperat; quo operante, ipiritus malignus quiefcebat. ΚΕΦ. \ C api,

37 P n Ο C Ο Ρ I I I n R e g. L i b. '1. 57 G ap. X V II. ΚΕΦ. i t!. Et agno fiet omnis terra, quod Deus fit in Jfiaele. J Dauid pergens contra hoftcm prophetat,& de cognitione Dei in vniuerio terrarum orbe condonatur. Cuius filius eii ipfe adolefiens? ] Q uomodo Dauid Sauh ignotus fuit? Vel quia furibundus cithara ludentem non fentiebat: vel, inuidiaftimulante, diligenter, O & ' accurate, cognofcere voluit, cuias,& quifnam effet. ^Diligens eum, quantum animam fia m. ] Aquila,fecundum animam fuam. Id vero lex Domini quoq; ptaxipit.-diiiges proximum tuum,ficut teipium. Et mandyan. ] Genus eft veftis exteriorioris. Exiftimo autem,inquit, vel Arcadicam effc, vel,quam vulgo mantion appellant. Septuaginta enim dicunt (S ιμάτια. ) yeftimenra illius, qui nunciauit caedem filiorum Heli» difciffa fuifle. Vbi Aquila [^ανίύΰί,t Kcq yvoicrzioui 7r a r a «γη > οτι ε<η «9-soV - QA) ΐ ν ^ ί λ. ] (Ζ^&τ\όμ$ίν & > χ&ι <&οαγοξά)& τΐιν $ okxjjsl/jy)ς 3so- γιι/ωσιαν. Τιός w ( & τ - ό νεανίας j ] Πως ύγνό- nqiv ό Σ α χ λ Αάβι^,ό «, οτι μ εμ ίιν ω ς ebe n & ctu r τη χ ώ ά ξα.% ξω $ρ χ ; η, οτΐ ό φθόνος αυτόν -na%mvn(jv άχζ/ ω ς μ α Μ ν ofav envj ΨυχΙ&υ α γα π ώ ν 'fetrsnpv ] Α κ νλ α ς. φ tiw ^ υ γ ΐυ υ cwi. τ χ ν Λ neu ό 3-«- ν ό μ & 7rap&yfva. άγαπή<τ&ις ^ν 7ΰ\γ\οίον <τχ, ως (τβαυ&ν. Κ aj& v μ α ν ί α ν oluouj Μ,φνσιν, A ξκα&ικ,ιυυ eivuj,»%) πολκων μαντίον Κεγάμ μον. οι φ ρ εβ - ^ομήκον^ί, ^ιερρωγότα φαοι'ζχ ϊμ ά τ.α % $ t Iw οίναίξεοιν ^ Γ Η λ < π cv.fr ων μίαυνααν-.τ -\ ο φ Κ χ ύ λ α ς ^ ν μ α ν ί α ν oj%ifra- Η κέϋα

38 58 P R O C Ο Ρ I I mv. HS/Ol ο Α μ ά ν ι ^ βασιλεύς τ^γ Ααβ\(^ π ξιπ β ίω ν ώιεϊλε μάμ^υων ύμισυ, ίω ς της άναβολίις των 1<χιων ουύ~ ΓΟ των.., ΚΕΦ. ΙΗ. K oj \τΐί7ΐ ί ( \ π ν ίΰ μ α π ο ν ^ ν cktixcibay teb pe<piitdj&.] Ο 'μω ννμως'& cfkn ψ^ο- οφ ^φ ή& ς^><ζν 9 φ ι& ς <pm vv ypαφη Yj 0g.sV> ωνυμχς.οι ό\ ψ<&λ)π οφητα] %Ίς μαινοφμοις iam<roufyοττοϊοglttj ο Σ α ύ κ, ά ϊκ QAtiivog fjfyj, θ εία ς γ ζ γ ί μ - νω\α\ χάρίίος' ο j i Α α β ), ψαμων τΐυυ φ ρ & (^αίμονος μανίαν ϊττζοίύπν, <SV<ήζ & Σα% λ Kotii7Tctvs φθόνον. Kaj κύ&ος ποηϊ&κζρτωξ Ιυυ μ ί ϊ ώιτ. ] Ο υτω Φ πανάγιον ωνόμα(\ πνίΰμα.^&ύ- Ίχ>ς γ ) Luj ηζ ιωμβμός χά & ίο ς. Μη ίςω η χ ά ξ μ χ ιπ ωπώ, citt\ ϊςω \π cumsη χ ν ρ των ά/λοφνλων, ] Ε ^ ξ ε ρ η fcoytu 'S Σ α χ λ rqv σκοπόν, ως οβ ιζχλίϊς Uu\ <3 Μ ώ εργεσίας, ο γ ά μ ο ς. Ατλ / I Ν R Ε «. L I Β. I. ^ -μανδύαν reddidit. Rex Ammoniticus pr^fcidit tuv μανδύαν, hoc eft, de veftibus legatorum Dauidis, dimidiam partem, vfque ad nates ipforum. C a p. X V III. Irruitfyiritui malus fuper Saulem, & propbetauit, & c. ] Scriptura a^quiuoce etiam pieudoprophetas & falfos Deos appellat. CiEterum pieudoprophetae inianientibus ilmiles erant, qualis etiam Saul erat. Sed ifte diuina gratia fuit deftitutus. Dauid vero p fallens, daemonis illam inianiammitigauit, & inuidiam Saulis repreilir. Dominus omnipotens erat cum eo. ] Spiritum ia netum hoc modo appellauit: cuius dono, & gratia, dignatus erat. Dion fit manus mea in eo : fed manus PaUfiinorum. ] Hiftoria confilium & propofitum Saulis aperuit,»coniugium illud infidias fuiite, non beneficium. H z SI