Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ

Transcript

1 Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Ξ ρυεδιαρμόπ εμόπ εναοςήμαςξπ/ποξψόμςξπ είμαι μία διαδικαρία ρσμευώμ κύκλχμ, η ξπξία εμπεοιέυει πξλλξύπ ρσμβιβαρμξύπ (ςευμξλξγικξύπ, ξικξμξμικξύπ, πεοιβαλλξμςικξύπ, κλπ.) και ιρξοοξπίεπ αλληλξρσγκοξσόμεμχμ παοαγόμςχμ. α σλικά παίζξσμ έμαμ πξλύ ρημαμςικό οόλξ ρςξ ρυήμα: ςευμξλξγία ξικξμξμία πεοιβάλλξμ. Ξικξμξμικέπ Ηεχοήρειπ Σπάουξσμ ςοειπ παοάγξμςεπ ρςξσπ ξπξίξσπ έμαπ μηυαμικόπ ςχμ σλικώμ έυει έλεγυξ και ξι ξπξίεπ επηοεάζξσμ ςξ κόρςξπ εμόπ ποξψόμςξπ. Ασςξί είμαι: 1. Ξ ρυεδιαρμόπ ςξσ εναοςήμαςξπ(χμ) 2. ξ(α) σλικό(α) πξσ θα υοηριμξπξιηθεί(ξσμ) 3. Ξι ςευμικέπ παοαγχγήπ πξσ θα υοηριμξπξιηθξύμ Ασςξί ξι παοάγξμςεπ είμαι αλληλξεναοςώμεμξι καθώπ ξ ρυεδιαρμόπ θα επηοεάρει ςημ επιλξγή ςξσ σλικξύ πξσ θα υοηριμξπξιηθεί, και ςα δύξ μαζί θα επηοεάρξσμ ςημ επιλξγή ςηπ ςευμικήπ παοαγχγήπ. 1

2 Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Παοάγξμςεπ Συεδιαρμξύ Εναοςημάςωμ Λε ςξμ όοξ Ρυεδιαρμόπ εμμξξύμε: ςξμ ξοιρμό ςξσ μεγέθξσπ, ρυήμαςξπ και ρύμθερηπ ςχμ επιμέοξσπ ςμημάςχμ, ςα ξπξία θα επηοεάρξσμ ςημ ςελική απόδξρη και απξςελερμαςική λειςξσογία εμόπ πλήοξσπ ρσρςήμαςξπ καςά ςη διάοκεια λειςξσογίαπ ςξσ. Έμα μέοξπ ςξσ κόρςξσπ αμάπςσνηπ εμόπ εναοςήμαςξπ/ποξψόμςξπ ατξοά ςξμ ρυεδιαρμό ςξσ. ξ κόρςξπ ασςό ατξοά: ςξσπ λεπςξμεοείπ ρυεδιαρμξύπ ςξσ εναοςήμαςξπ πξσ θα ποέπει μα παοαυθξύμ, ςη υοήρη σπξλξγιρςικώμ ρσρςημάςχμ/ ποξγοαμμάςχμ για μελέςεπ ρυεδιαρμξύ και ποξρξμξίχρηπ, ςημ εογαρςηοιακή διεοεύμηρη κοίριμχμ παοαμέςοχμ. Παοάγξμςεπ Υλικώμ Δπιλξγή σλικώμ μικοόςεοξσ κόρςξσπ Ζ ςιμή εμόπ σλικξύ ρσμήθχπ αματέοεςαι αμά μξμάδα μάζαπ ςξσ Ζ πξρόςηςα ςξσ σλικξύ πξσ απαιςείςαι ποξρδιξοίζεςαι από ςιπ διαρςάρειπ και ςη γεχμεςοία ςξσ και ρσμήθχπ μεςαςοέπεςαι ρε μάζα υοηριμξπξιώμςαπ ςημ πσκμόςηςα ςξσ σλικξύ Αμαπότεσκςη τύοα ςξσ σλικξύ, η ξπξία θα ποέπει μα λητθεί σπόφη ρςξσπ 2 σπξλξγιρμξύπ

3 Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Παοάγξμςεπ Τευμικώμ Μξοτξπξίηρηπ/Παοαγωγήπ Ζ επιλξγή ςηπ διαδικαρίαπ παοαγχγήπ επηοεάζεςαι από ςξ επιλεγέμ σλικό και ςα υαοακςηοιρςικά ςξσ ρυεδιαρμξύ ςξσ. ξ κόρςξπ παοαγχγήπ ατξοά ςόρξ ςιπ ποχςξγεμείπ όρξ και ςιπ δεσςεοξγεμείπ λειςξσογίεπ ςηπ διαδικαρίαπ μξοτξπξίηρηπ. Ποωςξγεμείπ λειςξσογίεπ: είμαι εκείμεπ πξσ μεςαςοέπξσμ ςημ ποώςη ύλη ρε αμαγμχοίριμξ ενάοςημα (καλξύπχρη, μξοτξπξίηρη με υύςεσρη, κλπ). Δεσςεοξγεμείπ λειςξσογίεπ: είμαι εκείμεπ πξσ υοηριμξπξιξύμςαι εκ ςχμ σρςέοχμ για μα απξδώρξσμ ςξ ςελικό κξμμάςι (θεομική επενεογαρία, ρσγκόλληρη, λείαμρη, βατή, διακόρμηρη, κλπ). Ξι ρημαμςικέπ θεχοήρειπ κόρςξσπ για ασςέπ ςιπ διαδικαρίεπ είμαι: ςξ κόρςξπ ςξσ ενξπλιρμξύ, ςα εογαλεία, ςα εογαςικά, ξι επιρκεσέπ, η ρσμαομξλόγηρη και υοήρη ςχμ μηυαμώμ, ξ οσθμόπ παοαγχγήπ και ςέλξπ ςξ κόρςξπ πξσ ρυεςίζεςαι με ςημ επιθεώοηρη και επιρςέγαρη ςξσ ςελικξύ ποξψόμςξπ. 3

4 Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Η αλάιπζε θόζηνπο μεθηλά κε ηελ επηινγή ηεο γεσκεηξίαο, ηνλ πξνζδηνξηζκό ησλ απαηηήζεσλ ιεηηνπξγίαο/απόδνζεο, θαη ηελ εμέηαζε ηεο δηαδηθαζίαο κνξθνπνίεζεο Η αλάιπζε θόζηνπο ζα πξέπεη λα γίλεηαη, έζησ θαη πξνζεγγηζηηθά, όζν ην δπλαηόλ λσξίηεξα Σύγθξηζε θόζηνπο ρξήζεο δηαθνξεηηθώλ πιηθώλ θαη δηαδηθαζηώλ κνξθνπνίεζεο Πεξηιακβάλεη: Υιηθά Μνξθνπνίεζε Υιηθώλ (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ εξγαιείσλ θαη εγθαηαζηάζεσλ) Πεξαηηέξσ ζηάδηα επεμεξγαζίαο (π.ρ. ιείαλζεο) Μεηαθνξάο Σπλαξκνιόγεζεο Επίδξαζε ζηελ εγγύεζε 4

5 Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Ρϋρςημα Αμάλσρηπ Ιϊρςξσπ Ιϋκλξπ Εχήπ Κειςξσογία Οοξψϊμςξπ ελικϊ Οοξψϊμ Ρσμαομξλϊγηρη Δνάοςημα Οαοαγχγή Σλικξϋ 5

6 Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Σεκαληηθόο παξάγνληαο απνηειεί θαη ε «αμία» ελόο λένπ ή πξνεγκέλνπ πιηθνύ ζε πξντόλ όπσο απηήλ ηελ αληηιακβάλεηαη ν πειάηεο/ρξήζηεο. Τν εξώηεκα ινηπόλ είλαη: ε ρξήζε ελόο λένπ πιηθνύ ζα ζπκβάιεη ζηελ αύμεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ηνπ πειάηε, απμάλνληαο πσιήζεηο θαη θέξδε? Η χρήση διαφορετικών ή νέων υλικών δεν οδηγεί πάντα σε αύξηση της αξίας όπως την αντιλαμβάνεται ο χρήστης Μέα ευμξλξγία ιςάμιξ για μπαρςξύμι ςξσ Γκξλτ Αλξσμίμιξ ρςξ ασςξκίμηςξ Γοατίςηπ ρε οακέςα ςξσ ςέμιπ Ξπςικέπ ίμεπ ρςιπ ςηλεπικξιμχμίεπ Ιαρέςα εγγοατήπ υοχμίξσ Αμςιλαμβαμϊμεμη Ανία Λεγάλη Υαμηλή Λεγάλη Υαμηλή Υαμηλή 6

7 Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Έμα σλικό ςξ ξπξίξ υοηριμξπξιείςαι ρε κάπξιξ ποξψόμ και μεςά απξοοίπςεςαι πεομάει μέρα από πξλλά ρςάδια/τάρειπ: 7

8 Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ α ρςάδια ςξσ ρυήμαςξπ αματέοξμςαι χπ «ρσμξλικόπ κύκλξπ ζχήπ» και αμςιποξρχπεύει ςξμ κύκλξ ζχήπ ςξσ από ςημ «γέμμηρή έχπ ςημ ςατή» ςξσ σλικξύ. Έυει σπξλξγιρθεί όςι παγκξρμίχπ 15 πεοίπξσ διρεκαςξμμύοια ςόμξι ποώςχμ σλώμ ενάγξμςαι από ςη γη κάθε υοόμξ. Λε ςημ αύνηρη ςξσ πληθσρμξύ ςηπ γηπ και ςηπ αμάγκηπ για ποώςεπ ύλεπ ρε ςελικά ποξψόμςα μεγαλύςεοη ποξρξυή θα ποέπει μα δξθεί ρςημ πιξ απξςελερμαςική υοήρη ασςώμ ςχμ πόοχμ. Έυει σπξλξγιρθεί όςι ρςιπ Ζ.Ο.Α. ςξ ήμιρσ ςηπ εμέογειαπ πξσ καςαμαλώμεςαι από ςιπ βιξμηυαμίεπ παοαγχγήπ πηγαίμει ρςη δημιξσογία και καςαρκεσή σλικώμ. Ξι αλληλξεπιδοάρειπ και ξι αμςίκςσπξι ρςξ τσρικό πεοιβάλλξμ ρε όλα ςα ρςάδια ςξσ κύκλξσ ζχήπ ςχμ σλικώμ. Ζ καςάρςαρη ςηπ αςμόρταιοαπ, ςξσ μεοξύ και ςξσ εδάτξσπ εναοςάςαι ρε μεγάλξ βαθμό από ςξ πόρξ απξςελερμαςικά διαμύξσμε ασςόμ ςξμ κύκλξ ζχήπ ςχμ σλικώμ. 8

9 Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Ξικξλξγική ζημιά και μόλσμρη ςξσ πεοιβάλλξμςξπ λαμβάμει υώοα καςά ςη τάρη εναγχγήπ ςχμ ποώςχμ σλώμ. Λξλσρμαςικέπ ξσρίεπ απξθέςξμςαι ρςη αςμόρταιοα και ρςξ μεοό καςά ςη διάοκεια ςχμ ρςαδίχμ ρύμθερηπ και μξοτξπξίηρηπ. Ρε πξλλέπ υώοεπ ςα ζηςήμαςα ποξρςαρίαπ πεοιβάλλξμςξπ αμςιμεςχπίζξμςαι με ςημ εγκαθίδοσρη ρσγκεκοιμέμχμ ποξςύπχμ ςα ξπξία επιςηοξύμςαι από κσβεομηςικέπ οσθμιρςέπ σπηοερίεπ. ξ ςελικό ποξψόμ, ενάοςημα η ρσρκεσή θα ποέπει μα ρυεδιαρθεί καςά ςοόπξ πξσ ξ αμςίκςσπξπ, καθ όλη ςη διάοκεια ζχήπ ςξσ, ρςξ πεοιβάλλξμ μα ελαυιρςξπξιείςαι. Ζ ποξρέγγιρη ασςή, πξλλέπ τξοέπ ρήμεοα, ξμξμάζεςαι «ποάριμξπ ρυεδιαρμόπ (green design)». Ξι ρύγυοξμεπ βιξμηυαμίεπ ποξκειμέμξσ μα βελςιώρξσμ ςη πεοιβαλλξμςική απόδξρη ςχμ ποξψόμςχμ ςξσπ εταομόζξσμ ςημ «αμάλσρη/εκςίμηρη ςξσ κύκλξσ ζχήπ (Life Cycle Analysis). Λέρχ ςηπ αμάλσρηπ ασςήπ, όρξμ ατξοά ςξμ ρυεδιαρμό ςξσ ποξψόμςξπ, δίμεςαι ποξρξυή ρςημ πεοιβαλλξμςική εκςίμηρη ςξσ ποξψόμςξπ ρε όλα ςα ρςάδια ςηπ ζχήπ ςξσ (εναγχγή σλικξύ, παοαγχγή ποξψόμςξπ, υοήρη ποξψόμςξπ, αμακύκλχρη και απξμάκοσμρη). 9

10 Ξικξμξμικέπ και Οεοιβαλλξμςικέπ Ηεχοήρειπ Ρυημαςική αμαπαοάρςαρη ςηπ απξγοατήπ ειρϊδξσ/ενϊδξσ για ςξμ κϋκλξ ζχήπ εμϊπ ποξψϊμςξπ. Δμέογεια Οοόςεπ Ύλεπ ΔΘΡΞΔΞΘ Οαοαγχγή Σλικόμ Ιαςαρκεσή Οοξψϊμςχμ Υοήρη Οοξψϊμςχμ Διάθερη Οοξψϊμςχμ ΔΝΞΔΞΘ Οοξψϊμςα ποξπ υοήρη Δκοξή σγοόμ Αέοιεπ εκπξμπέπ Ρςεοεά απϊβληςα Αμςίκςσπξι ρε άλλξσπ ςξμείπ 10

11 Μξμξθερία Λε ςημ εταομξγή ςξσ Μόμξσ 4042/2012 καθξοίζεςαι μια μέα ρςοαςηγική, αμςίληφη και πξλιςική ρςη διαυείοιρη ςχμ απξβλήςχμ με κύοιξ ρςόυξ ςη μεςάβαρη ρε μια Δσοχπαψκή Ιξιμχμία Αμακύκλχρηπ, με σφηλό επίπεδξ απξδξςικόςηςαπ ςχμ πόοχμ. Ρςξ πλαίριξ ασςό, λαμβάμξμςαι ςα καςάλληλα μέςοα για μα ποξχθηθεί η επαμαυοηριμξπξίηρη ποξψόμςχμ και ξι δοαρςηοιόςηςεπ ποξεςξιμαρίαπ ποξπ επαμαυοηριμξπξίηρη, εμθαοούμξμςαπ ιδίχπ ςημ δημιξσογία και ςημ ρςήοινη δικςύχμ επαμαυοηριμξπξίηρηπ και επιρκεσήπ, ςημ υοήρη ξικξμξμικώμ μέρχμ, κοιςηοίχμ ποξμηθειώμ, πξρξςικώμ ρςόυχμ ή άλλχμ μέςοχμ. Ρύμτχμα με ςξμ παοαπάμχ μόμξ, η εμαλλακςική διαυείοιρη βαρίζεςαι ρςημ ιεοαουία διαυείοιρηπ απξβλήςχμ, όπχπ ασςή απεικξμίζεςαι ρςημ παοακάςχ πσοαμίδα: 11

12 Μξμξθερία Ζ βαρική λξγική ςηπ ρςοαςηγικήπ είμαι όςι ςα απόβληςα δεμ απξςελξύμ έμα άυοηρςξ βάοξπ αλλά έμαμ πξλύςιμξ πόοξ πξσ, αμ ανιξπξιηθεί ρχρςά, μπξοεί μα δώρει πξλλαπλά ξτέλη. Ασςόπ είμαι ξ λόγξπ πξσ η απόοοιφή ςξσπ ρε υώοξσπ σγειξμξμικήπ ςατήπ ποέπει μα είμαι η ςελεσςαία διαθέριμη επιλξγή. Από ςημ άλλη, κάθε επενεογαρία ςχμ απξβλήςχμ, όρξ πεοιβαλλξμςικά τιλική κι αμ είμαι, καςαμαλώμει εμέογεια και πόοξσπ, καςαλήγξμςαπ ρςξ όςι η ποόληφη από ςημ παοαγχγή απξβλήςχμ δίμει ςα πεοιρρόςεοα πλεξμεκςήμαςα. Οοϊληφη: ξ καλύςεοξ απόβληςξ είμαι ασςό πξσ δεμ παοάγεςαι πξςέ! Ζ ποϊληφη παοαγχγήπ απξβλήςχμ γίμεςαι ξλξέμα και πιξ ρημαμςική ρςξμ ρυεδιαρμό ςηπ πξλιςικήπ διαυείοιρηπ απξβλήςχμ. Έμα βαρικό εογαλείξ είμαι ξ ξικξλξγικϊπ ρυεδιαρμϊπ ςχμ ποξψόμςχμ ώρςε μα υοηριμξπξιξύμςαι αμακσκλχμέμεπ ποώςεπ ύλεπ και η εκπαίδεσρη ςχμ καςαμαλχςώμ ρςημ αγξοά ποξψόμςχμ με λιγόςεοη ρσρκεσαρία. Οαοαδείγμαςα ποόληφηπ είμαι η κξμπξρςξπξίηρη σλικώμ κξσζίμαπ, η απξτσγή λήφηπ αμεπιθύμηςηπ αλληλξγοατίαπ κ.α. 12

13 Μξμξθερία Δπαμάυοηρη: Ζ επαμάυοηρη πεοιλαμβάμει ςημ επαμαλαμβαμόμεμη υοήρη ποξψόμςχμ και ρσρςαςικώμ. Ζ επαμάυοηρη επίπλχμ και οξύυχμ πξσ διατξοεςικά θα απξοοίπςξμςαμ έυει ξικξμξμικά και κξιμχμικά ξτέλη (πέοα από ςα πεοιβαλλξμςικά) καθώπ δημιξσογεί θέρειπ εογαρίαπ και ποξρτέοει αγαθά ρε πξλίςεπ πξσ δεμ έυξσμ ςημ ξικξμξμική δσμαςόςηςα μα ςα αγξοάρξσμ. Οαοαδείγμαςα επαμάυοηρηπ είμαι ςξ γέμιρμα ςχμ μελαμξδξυείχμ εκςσπχςώμ, η επιρκεσή ηλεκςοξμικξύ ενξπλιρμξύ, η μεςαπξίηρη παλιώμ οξύυχμ, η αμακαίμιρη επίπλχμ κ.α. Αμακϋκλχρη: α πεοιρρόςεοα από ςα απξοοίμμαςα πξσ πεςάμε αμακσκλώμξμςαι. Ρήμεοα ρςημ Δλλάδα σπάουξσμ ρσμξλικά 22 ρσρςήμαςα εμαλλακςικήπ διαυείοιρηπ και αμακϋκλχρηπ για έμα μεγάλξ εύοξπ ποξψόμςχμ. Λε ςημ αμακύκλχρη ενξικξμξμξύμςαι πξλύςιμεπ ποώςεπ ύλεπ πξσ διατξοεςικά ειράγξμςαι, ρσυμά με μεγάλξ ξικξμξμικό και πεοιβαλλξμςικό κόρςξπ. Ζ αμακϋκλχρη απαιςεί ςημ εσθϋμη ςξσ παοαγχγξϋ για ςξ ποξψόμ πξσ παοάγει αλλά και ςημ σπεσθσμϊςηςα ςξσ πξλίςη για ςξ διαυχοιρμό ςχμ απξβλήςχμ και ςημ απόοοιφή/παοάδξρη ςξσπ ρςξσπ αμςίρςξιυξσπ κάδξσπ/απξδέκςεπ αμάλξγα με ςξ είδξπ ςξσπ. 13

14 Μξμξθερία Αμάκςηρη: Ζ αμάκςηρη ατξοά κσοίχπ ςημ απξςέτοχρη ςχμ απξβλήςχμ για ςημ παοαγχγή ηλεκςοιρμξύ, αςμξύ και θέομαμρηπ για ξικιακή υοήρη. Ζ διαδικαρία ασςή, αμ δεμ γίμει ρχρςά, εγκσμξμεί κιμδύμξσπ για ςημ αμθοώπιμη σγεία και ςξ πεοιβάλλξμ και για ασςό ποέπει μα ςηοξύμςαι ρσγκεκοιμέμεπ ποξδιαγοατέπ αρταλείαπ. Ζ απξςέτοχρη απξβλήςχμ για ςημ αμάκςηρη εμέογειαπ είμαι υαμηλά ρςιπ ποξςεοαιόςηςεπ για ςη διαυείοιρη ςχμ απξβλήςχμ. Γι' ασςό ςα κοάςη-μέλη ςηπ Δ.Δ. ποξςοέπξμςαι μα υοηριμξπξιξύμ ποακςικέπ πιξ φηλά ρςημ ιεοαουία διαυείοιρηπ απξβλήςχμ. Απϊοοιφη: Ζ απϊοοιφη ρε υώοξσπ σγειξμξμικήπ ςατήπ είμαι η ςελεσςαία λύρη ρςημ ιεοαουία διαυείοιρηπ ςχμ απξβλήςχμ. Από ςημ ςατή ςξσπ παοάγεςαι ςξ μεθάμιξ, έμα παμίρυσοξ αέοιξ πξσ ρσμβάλει αομηςικά ρςξ ταιμόμεμξ ςξσ θεομξκηπίξσ. Ζ απξρύμθερη ςχμ απξβλήςχμ απελεσθεοώμει επικίμδσμεπ υημικέπ ξσρίεπ πξσ μπξοξύμ μα οσπάμξσμ έδατξπ και μεοό. Σπξλξγίζεςαι όςι έμαπ ΥΣΑ μπξοεί μα οσπάμει κάθε μέοα, ςημ πξρόςηςα πόριμξσ μεοξύ πξσ καςαμαλώμει έμα μέρξ μξικξκσοιό κάθε υοόμξ. Λε ξικξμξμικξύπ όοξσπ, η ανία ςχμ σλικώμ πξσ απξοοίπςεςαι ρςξσπ ΥΣΑ ςηπ Δσοώπηπ κάθε υοϊμξ σπξλξγίζεςαι ρε 5,25διπ. (Πηγή:European Comission) 14

15 Βαρικέπ Έμμξιεπ ΒΘΩΡΘΛΖ Ζ ΑΔΘΤΞΠΞΡ ΑΜΑΟΣΝΖ (SUSTAINABILITY) Δίμαι η αμάπςσνη πξσ καλύπςει ςιπ αμάγκεπ ςξσ παοόμςξπ υχοίπ μα θέςει ρε κίμδσμξ ςη δσμαςόςηςα ςχμ μελλξμςικώμ γεμεώμ μα καλύφξσμ ςιπ δικέπ ςξσπ αμάγκεπ Οοέπει μα βαρίζεςαι ρςημ απξςελερμαςική και πεοιβαλλξμςικά σπεύθσμη υοήρη όλχμ ςχμ αμεπαοκώμ πόοχμ ςηπ κξιμχμίαπ, είςε τσρικώμ, είςε αμθοχπίμχμ είςε ξικξμξμικώμ πόοχμ 1996: Γεομαμική Δπιςοξπή Enquete για ςημ «Οοξρςαρία ςξσ Αμθοώπξσ και ςξσ Οεοιβάλλξμςξπ» (ποόςαρη καμξμιρμώμ για ςημ επίςεσνη ςξσ ρςόυξσ ςηπ βιώριμηπ αμάπςσνηπ) Δίμει έμταρη ρςξ μξμςέλξ ςχμ ςοιώμ ιρξδύμαμχμ πσλώμχμ ςηπ βιχριμόςηςαπ: - Ξικξμξμία - Οεοιβάλλξμ - Ιξιμχμία 15

16 Βαρικέπ Έμμξιεπ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΔΓΙΑΣΜΟΣ Γλσζηόο θαη σο Σρεδηαζκόο γηα ην Πεξηβάιινλ (DfE), Πξάζηλνο Σρεδηαζκόο ή Πεξηβαιινληηθά Πξνζαξκνζκέλνο Σρεδηαζκόο Η ελζσκάησζε ηεο πεξηβαιινληηθήο δηάζηαζεο θαηά ην ζηάδην ηνπ ζρεδηαζκνύ, ιακβάλνληαο ππόςε νιόθιεξν ηνλ θύθιν δσήο ηνπ πξντόληνο, από ηελ πξνκήζεηα ησλ πξώησλ πιώλ έσο ηελ ηειηθή δηάζεζή ηνπ... γηα λα ειαρηζηνπνηεζνύλ νη πεξηβαιινληηθέο επηπηώζεηο ηνπ πξντόληνο ή ππεξεζίαο ζε όια ηα ζηάδηα ηνπ θύθινπ δωήο. Οη ηξεηο ππιώλεο ηεο Βηώζηκεο Αλάπηπμεο

17 Δίμαι η έμςανη ςχμ πεοιβαλλξμςικώμ πςσυώμ ρςξ ρυεδιαρμό εμόπ ποξψόμςξπ λαμβάμξμςαπ σπόφη ξλόκληοξ ςξμ κύκλξ ζχήπ ςξσ ποξψόμςξπ, από ςημ ποξμήθεια ςχμ ποώςχμ σλώμ έχπ ςημ ςελική διάθερή ςξσ με ρςόυξ ςη βελςίχρη ςχμ πεοιβαλλξμςικώμ επιδόρεώμ ςξσ ρε όλξ ςξμ κύκλξ ζχήπ ςξσ Ωο απνηέιεζκα, ηα νηθνινγηθά ζρεδηαζκέλα πξντόληα είλαη θαηλνηόκα, έρνπλ θαιύηεξε πεξηβαιινληηθή απόδνζε θαη είλαη όζνλ αθνξά ζηελ πνηόηεηα ηνπιάρηζην ην ίδην θαιά όζν θαη ηα πξόηππα ηεο αγνξάο. Ζ πλειξμόςηςα ςχμ πεοιβαλλξμςικώμ και ξικξμξμικώμ επιπςώρεχμ εμόπ ποξψόμςξπ καθξοίζξμςαι καςά ςη τάρη ςξσ ρυεδιαρμξύ. Φάση σχεδιασμού Πρώτες ύλες Παραγωγθ Μεταφορά Χρθση Τέλος ζωθς Ξ ρυεδιαρμόπ καθξοίζει ςιπ επιπςώρειπ ςξσ ποξψόμςξπ καθ όλη ςη διάοκεια ςξσ κύκλξσ ζχήπ ςξσ

18 Βαρικέπ Έμμξιεπ ΑΜΑΚΣΡΖ ΙΣΙΚΞΣ ΕΩΖΡ ΟΠΞΪΞΜΞΡ Δίμαι η διαδικαρία με ςημ ξπξία ανιξλξγξύμςαι ξι πεοιβαλλξμςικέπ επιπςώρειπ πξσ επιτέοει έμα ποξψόμ ή έμα σλικό καςά ςη διάοκεια ςξσ κύκλξσ ζχήπ ςξσ από ςημ ενόοσνη ή ςημ παοαγχγή και ςη μεςατξοά ςχμ ποώςχμ σλώμ, ςημ παοαγχγή και ρσρκεσαρία ςξσ ςελικξύ ποξψόμςξπ, ςη μεςατξοά και ςη υοήρη ςξσ, έχπ ςημ απόοοιφή ςξσ ή ςημ αμακύκλχρή ςξσ μεςά ςη υοήρη ςξσ Δταομόζεςαι για μα ρσγκοιθξύμ ξι επιπςώρειπ πξσ επιτέοει ρςξ πεοιβάλλξμ η υοήρη ποξψόμςχμ ςα ξπξία έυξσμ ςημ ίδια λειςξσογία ή εμόπ ποξψόμςξπ με έμα πξσ ξοίζεςαι χπ ποόςσπξ Δίμει ςη δσμαςόςηςα μα ποξρδιξοιρςεί εκείμξ ςξ ρςάδιξ ζχήπ εμόπ ποξψόμςξπ πξσ θεχοείςαι πιξ ρημαμςικό από πεοιβαλλξμςικήπ άπξφηπ, με ρκξπό ςημ σπόδεινη ςοόπχμ για ςη μείχρη ςηπ επιβάοσμρηπ ςξσ πεοιβάλλξμςξπ 18

19 Ξικξλξγικόπ Ρυεδιαρμόπ Ξ ΞΡ σιξθεςεί μια ξλξκληοχμέμη ποξρέγγιρη ρςη ρυέρη ςχμ ποξψϊμςχμ και ςχμ σπηοεριόμ με ςξ πεοιβάλλξμ ρε ςοία επίπεδα: Δνεςάζεςαι ξλϊκληοξπ ξ Ιϋκλξπ Εχήπ ςξσ ποξψϊμςξπ ή ςηπ σπηοερίαπ: Ξι πεοιβαλλξμςικέπ επιπςώρειπ κάπξιξσ ποξψόμςξπ δεμ ποξκύπςξσμ μόμξ καςά ςημ καςαρκεσή ςξσ, ςη υοήρη ςξσ ή όςαμ μεςαςοέπεςαι ρε απόβληςα, αλλά από ξλόκληοξ ςξμ κύκλξ ζχήπ ςξσ. Οεοιλαμβάμει ςημ απόκςηρη και ςη μεςατξοά ςχμ πόοχμ πξσ απαιςξύμςαι για ςημ καςαρκεσή ςξσ ποξψόμςξπ, ςιπ καςαρκεσαρςικέπ διεογαρίεπ, ςη διαμξμή, ςη υοήρη και ςη ρσμςήοηρη, ςημ επαμαυοηριμξπξίηρη και ςημ επενεογαρία ςχμ απξβλήςχμ ςξσ. ξ ποξψϊμ ενεςάζεςαι χπ Ρϋρςημα: Όλα ςα ρςξιυεία πξσ υοειάζεςαι κάπξιξ ποξψόμ για μα αμαπςύνει ςη λειςξσογία ςξσ (αμαλώριμα, ρσρκεσαρία, δίκςσα εμέογειαπ, κ.ς.λ.) ποέπει επίρηπ μα λητθξύμ σπόφη.

20 Ακξλξσθείςαι μια πξλσκοιςηοιακή ποξρέγγιρη: Δνεςάζξμςαι όλεπ ξι διατξοεςικέπ πεοιβαλλξμςικέπ επιπςώρειπ πξσ μπξοξύμ μα δημιξσογηθξύμ από έμα ρύρςημα ποξψόμςξπ καςά ςη διάοκεια ςξσ κύκλξσ ζχήπ ςξσ, για μα απξτεσυθξύμ ξι αμςαλλαγέπ αμάμερα ρςιπ διάτξοεπ καςηγξοίεπ επιπςώρεχμ (π.υ. ενάμςληρη πόοχμ, ταιμόμεμξ θεομξκηπίξσ, ςξνικόςηςα, κ.ς.λ.).

21 Ζ εταομξγή ςξσ Ξικξλξγικξϋ Ρυεδιαρμξϋ (ΞΡ) μπξοεί παοάλληλα μα χτελήρει ςιπ εςαιοείεπ, ςξσπ υοήρςεπ και ςημ κξιμχμία επειδή αμςαπξκοίμεςαι ρςξ κξιμϊ εμδιατέοξμ απϊκςηρηπ πιξ απξδξςικόμ ποξψϊμςχμ απϊ άπξφη ςϊρξ ξικξμξμική ϊρξ και πεοιβαλλξμςική, δηλαδή: Ξ παοαγχγόπ καςαρκεσάζει έμα ποξψόμ υοηριμξπξιώμςαπ λιγόςεοα σλικά, μεοό εμέογεια, κ.ς.λ. και παοάγει λιγόςεοα απόβληςα για διαυείοιρη. Ρσμεπώπ ςα καςαρκεσαρςικά κόρςη μειώμξμςαι. Ξ υοήρςηπ αγξοάζει έμα πιξ ανιόπιρςξ και αμθεκςικό ποξψόμ πξσ θα υοειαρςεί λιγόςεοη εμέογεια ή αμαλώριμα για μα λειςξσογήρει και μπξοεί μα επιδιξοθχθεί εύκξλα όςαμ είμαι αμάγκη. Ζ κξιμχμία θα χτεληθεί με ςημ αύνηρη ςηπ διαθεριμόςηςαπ ςχμ πόοχμ για ποξψόμςα ή σπηοερίεπ και με ςημ απξτσγή πιθαμήπ ζημιάπ ρςξ πεοιβάλλξμ, ρσμεπώπ ενξικξμξμξύμςαι έςρι ξπξιαδήπξςε αμςίρςξιυα κόρςη επενεογαρίαπ ή απξκαςάρςαρηπ.

22 Άλλξι παοάγξμςεπ πξσ μπξοξϋμ μα σπξκιμήρξσμ ςημ εταομξγή ςξσ ΞΡ είμαι: η αμάγκη καιμξςξμίαπ ςξσ ποξψόμςξπ η εςαιοική απόταρη εμίρυσρηπ ςηπ εικόμαπ ςηπ επχμσμίαπ ςξσ ποξψόμςξπ με ςξ μα γίμει πεοιβαλλξμςικά πιξ ρχρςό η αμάγκη αμαμέχρηπ ςχμ στιρςάμεμχμ καςαρκεσαρςικώμ ςευμξλξγιώμ ή διεογαριώμ η αμάγκη βελςίχρηπ ςηπ καςαρκεσαρςικήπ και λξγιρςικήπ απξδξςικόςηςαπ για μα μειχθξύμ ςα κόρςη η επέμδσρη ή η έοεσμα και αμάπςσνη η πίερη από ςημ αγξοά για πιξ ξικξλξγικά ποξψόμςα η πίερη από ςη μξμξθερία η ρςοαςηγική θέρη ςηπ εςαιοίαπ ρε ρυέρη με ςξσπ αμςαγχμιρςέπ ξι μέεπ ενελίνειπ ρςημ ςευμξλξγία

23 Ξτέλη ξικξλξγικξϋ ρυεδιαρμξϋ Λειχμέμα κϊρςη καςαρκεσήπ και διαμξμήπ με ςημ αμαγμώοιρη μη απξδξςικώμ διεογαριώμ πξσ μπξοξύμ μα βελςιχθξύμ και με ςημ αμεύοερη καιμξύοιχμ ςοόπχμ για μα παοάγεςε πεοιρρόςεοα υοηριμξπξιώμςαπ λιγόςεοα. Οαοακίμηρη ςηπ καιμξςϊμξσ ρκέφηπ ρςξ ερχςεοικό ςηπ εςαιοείαπ, κάςι πξσ ξδηγεί ρε ασνημέμη καιμξςξμία και διεσκξλύμει ςη δημιξσογία καιμξύοιχμ εσκαιοιώμ ρςημ αγξοά. Δμιρυσμέμη επχμσμία και εικϊμα ςξσ ποξψϊμςξπ λόγχ ςηπ πεοιβαλλξμςικήπ εσρσμειδηρίαπ και ςηπ καιμξςόμξσ ρσμπεοιτξοάπ. Δμαομϊμιρη με πεοιβαλλξμςικξϋπ καμξμιρμξϋπ. Ξι απαιςήρειπ ςχμ στιρςάμεμχμ καμξμιρμώμ ποέπει μα λητθξύμ σπόφη και μα απξςελέρξσμ ςξ ρημείξ εκκίμηρηπ για βελςιώρειπ. Βελςιχμέμη πξιϊςηςα ςχμ ποξψϊμςχμ πξσ ποξέουεςαι από ςημ ασναμόμεμη αμςξυή και λειςξσογικόςηςα και από ςημ εσκξλία επιδιόοθχρηπ και αμακύκλχρηπ ςξσπ. Λπξοξύμ μα ενεςαρςξύμ διάτξοεπ ρςοαςηγικέπ ΞΡ για μα επιςεσυθεί ασςό.

24 Ξτέλη ξικξλξγικξϋ ρυεδιαρμξϋ Ασνημέμη ποϊρθεςη ανία ςχμ ποξψϊμςχμ πξσ έυξσμ καλύςεοη πεοιβαλλξμςική απόδξρη καςά ςη διάοκεια ξλόκληοξσ ςξσ κύκλξσ ζχήπ ςξσπ και είμαι επίρηπ καλύςεοηπ πξιόςηςαπ. Οοόρβαρη ρε ποάριμη ποξμήθεια Οοόρβαρη ρε ξικξλξγικά ρήμαςα Ασνημέμη γμόρη για ςξ ποξψόμ και ςιπ διεογαρίεπ πξσ εμπλέκξμςαι ρςξμ κύκλξ ζχήπ ςξσ πξσ μπξοξύμ μα υοηριμξπξιηθξύμ για ρςοαςηγικό ποξγοαμμαςιρμό, για επικξιμχμιακέπ ρςοαςηγικέπ ή για ανιξλόγηρη ςηπ επιυείοηρηπ.

25 Ρςοαςηγικέπ Ξ.Ρ. Ξι ρςοαςηγικέπ ςξσ ξικξλξγικξϋ ρυεδιαρμξϋ ξογαμόμξμςαι ρε ρυέρη με ςξμ κϋκλξ ζχήπ ςξσ ποξψϊμςξπ: Αμάπςσνη μέαπ ιδέαπ Λείχρη ςηπ καςαμάλχρηπ και πξικιλίαπ σλικώμ Δπιλξγή πεοιβαλλξμςικά ποξραομξρμέμχμ σλικώμ Λείχρη ςχμ πεοιβαλλξμςικώμ επιπςώρεχμ ςχμ παοαγχγικώμ διεογαριώμ Βελςιρςξπξίηρη διαμξμήπ Λείχρη ςχμ πεοιβαλλξμςικώμ επιπςώρεχμ καςά ςη υοήρη Αύνηρη ςηπ υοήριμηπ ζχήπ Βελςιρςξπξίηρη διαυείοιρηπ απξβλήςχμ

26 Αμάπςσνη Μέαπ Θδέαπ Οεοιλαμβάμει διάτξοεπ ρςοαςηγικέπ ρυεδιαρμξϋ πξσ είμαι εταομϊριμεπ ϊςαμ ςξ ποξψϊμ ραπ ή η σπηοερία ραπ δεμ έυει ασρςηοέπ ή πλήοχπ καθξοιρμέμεπ απαιςήρειπ απϊδξρηπ. Οαοαδείγμαςα πιξ πεοιβαλλξμςικά τιλικώμ ιδεώμ για ποξψόμςα είμαι: Απξωλξπξίηρη (Dematerialisation): όρξ είμαι δσμαςό ποέπει μα μειώρεςε ςημ πξρόςηςα ςχμ σλικώμ πόοχμ πξσ υοηριμξπξιξύμςαι ρςξ ποξψόμ ή ςημ σπηοερία ραπ για μα εκπληοώμει ασςό ςη λειςξσογία ςξσ, π.υ. ξι online σπηοερίεπ επιδιόοθχρηπ λξγιρμικξύ θα ραπ επιςοέφξσμ μα απξτύγεςε ςα ςανίδια πξσ απαιςξύμςαι για μα παοέυεςε ςευμική σπξρςήοινη και ρσμεπώπ απξτεύγεςε και ςιπ αμςίρςξιυεπ πεοιβαλλξμςικέπ ςξσπ επιπςώρειπ. Ιξιμή υοήρη ςξσ ποξψϊμςξπ: μπξοείςε μα ασνήρεςε ςιπ τξοέπ πξσ έμα ποξψόμ υοηριμξπξιείςαι καςά ςη διάοκεια ςηπ ζχήπ ςξσ όςαμ ςξ μξιοάζξμςαι διάτξοξι άμθοχπξι. Ζ ρςοαςηγική ασςή επιςοέπει μια μείχρη ςχμ πεοιβαλλξμςικώμ επιπςώρεχμ ςηπ κάθε μεμξμχμέμηπ υοήρηπ (δηλαδή ςξ απξςέλερμα ςηπ διαίοερηπ ςχμ πεοιβαλλξμςικώμ επιπςώρεχμ πξσ ποξκαλξύμςαι από έμα ποξψόμ καςά ςη διάοκεια ξλόκληοξσ ςξσ κύκλξσ ζχήπ ςξσ με ςιπ τξοέπ πξσ ασςό υοηριμξ-πξιείςαι). Ζ εμξικίαρη ασςξκιμήςχμ, Ζ/Σ, εογαλείχμ κάμςξ-μόμξπ-ρξσ, επίπλχμ, κ.ς.λ. είμαι παοαδείγμαςα μιαπ ρςοαςηγικήπ κξιμήπ υοήρηπ.

27 Δμρχμάςχρη λειςξσογιόμ: μπξοείςε μα υοηριμξπξιήρεςε ςξ ίδιξ μέρξ αλλά πξλλαπλαριάζξμςαπ ςιπ λειςξσογίεπ ςξσ και ρσμεπώπ απξτεύγξμςαπ ςημ αμάγκη παοαγχγήπ άλλχμ ποξψόμςχμ, π.υ. ηλεκςοξμικέπ ρσρκεσέπ με πξλλαπλέπ λειςξσογίεπ όπχπ κιμηςά ςηλέτχμα πξσ εμρχμαςώμξσμ κάμεοεπ ή τξοηςξύπ σπξλξγιρςέπ ή εκςσπχςέπ με λειςξσογία ραοχςή και τχςξςσπικξύ. Λείχρη ςηπ καςαμάλχρηπ και ςηπ πξικιλίαπ ςχμ σλικόμ α σλικά απξςελξϋμ έμα βαρικϊ παοάγξμςα πξσ καθξοίζει ςημ πεοιβαλλξμςική απϊδξρη πξλλόμ ποξψϊμςχμ και σπηοεριόμ. Όρξ πιξ λίγα σλικά υοηριμξπξιείςε ςόρξ λιγόςεοα σλικά ποέπει μα απξκςηθξύμ, μα σπξρςξύμ επενεογαρία, μα μεςαρυημαςιρςξύμ και ςελικά μα γίμει διαυείοιρη ςχμ απξβλήςχμ ςξσπ.

28 Για μα μειώρεςε ςημ πξρόςηςα ςχμ σλικώμ : ελαυιρςξπξιήρςε εναοςήμαςα ή ςεμάυια πξσ δεμ έυξσμ κάπξια ρημαμςική λειςξσογία ή δεμ ασνάμξσμ ςημ πξιόςηςα ή ςημ αιρθηςική ανία βελςιρςξπξιήρςε ςξ πάυξπ ςχμ ςξιυχμάςχμ και ςημ πσκμόςηςα ςχμ σλικώμ (π.υ. ςα πεοιρρόςεοα πακέςα έυξσμ μειχμέμξ πάυξπ ςξιυχμάςχμ ςιπ ςελεσςαίεπ δεκαεςίεπ για μα μειχθεί η καςαμάλχρη σλικώμ και ςα κόρςη) ναμαυοηριμξπξιήρςε εναοςήμαςα ή ςεμάυια από ςξ ποξψόμ όπξσ είμαι ασςό δσμαςό απξτϋγεςε ςη υοήρη μπξγιώμ, βεομικιώμ και άλλχμ ποξρςαςεσςικώμ ρςοχμάςχμ όπξσ είμαι ασςό δσμαςό

29 Δπιλξγή πεοιβαλλξμςικά ποξραομξρμέμχμ σλικόμ Δπίρηπ απξτϋγεςε μια μεγάλη πξικιλία σλικόμ ρςξ ςελικϊ ραπ ποξψϊμ. Ασςό θα ραπ επιςοέφει μα μειώρεςε ςιπ διάτξοεπ διεογαρίεπ και ςα ρςάδια μεςατξοάπ πξσ πεοιλαμβάμξμςαι ρςημ παοαγχγή. Έμα ποξψόμ πξσ απξςελείςαι από έμα μόμξ σλικό ρσμήθχπ αμακσκλώμεςαι πιξ εύκξλα ρςξ ςέλξπ ςξσ κύκλξσ ζχήπ ςξσ. Δπιλξγή πεοιβαλλξμςικά ποξραομξρμέμχμ σλικόμ: ποξέουξμςαι από αμαμεώριμξσπ πόοξσπ έυξσμ σφηλό πεοιευόμεμξ ρε αμακσκλχμέμξ σλικό (π.υ. πεοιρρόςεοξ από 50% καςά βάοξπ) δεμ πεοιέυξσμ επικίμδσμεπ ξσρίεπ παοάγξμςαι με ςη υοήρη πιξ ποάριμχμ διεογαριώμ (π.υ. υοηριμξπξιώμςαπ αμαμεώριμη εμέογεια ή εταομόζξμςαπ μέςοα ενξικξμόμηρηπ εμέογειαπ ή μεοξύ) με υαμηλή έμςαρη εμέογειαπ (δηλαδή ξι διεογαρίεπ πξσ εμπλέκξμςαι ρςημ εναγχγή, μεςατξοά και μεςαςοξπή υοηριμξπξιξύμ λίγη εμέογεια) αμακσκλώμξμςαι εύκξλα (δηλαδή σπάουξσμ για ςξ σλικό ασςό βιώριμα ρσρςήμαςα αμακύκλχρηπ)

30 Λείχρη πεοιβαλλξμςικόμ επιπςόρεχμ ςχμ παοαγχγικόμ διεογαριόμ Ιαςά ςξ ρυεδιαρμϊ ςξσ ποξψϊμςξπ είμαι επίρηπ δσμαςϊ μα εταομξρςξϋμ εμέογειεπ βελςίχρηπ πξσ θα επηοεάρξσμ ςιπ καςαρκεσαρςικέπ διεογαρίεπ. Οιθαμέπ ρυεδιαρςικέπ επιλξγέπ για μα επιςεσυθεί ασςό πεοιλαμβάμξσμ: μείχρη ςξσ αοιθμξϋ ςχμ βημάςχμ ςηπ παοαγχγήπ για μα μειχθεί η καςαμάλχρη εμέογειαπ και σλικώμ, π.υ., μειώμξμςαπ ςξμ αοιθμό ςχμ διάτξοχμ σλικώμ ή εναοςημάςχμ πξσ πεοιέυξμςαι ρε έμα ποξψόμ ή απξτεύγξμςαπ ςη υοήρη σλικώμ ςα ξπξία απαιςξύμ επιταμειακέπ επενεογαρίεπ επιλένςε σλικά και διεογαρίεπ με ςέςξιξ ςοόπξ ώρςε η παοαγχγή απξβλήςχμ μα μπξοεί μα επαμειραυθεί ρςημ αλσρίδα παοαγχγήπ (π.υ. ελαςςχμαςικά ποξψόμςα, δξκιμέπ παοαγχγήπ, σπξλείμμαςα) επιλένςε καθαοϊςεοεπ παοαγχγικέπ διεογαρίεπ. π.υ., απξδξςική υοήρη μεοξύ και εμέογειαπ, υαμηλή καςαμάλχρη εμέογειαπ και παοαγχγή απξβλήςχμ, υοήρη αμαμεώριμηπ εμέογειαπ, άμερη αμακύκλχρη ςχμ παοαγόμεμχμ απξβλήςχμ και απξτσγή αλλαγήπ ςχμ ιδιξςήςχμ ςηπ πξιόςηςαπ ςξσ σλικξύ με ςέςξιξ ςοόπξ ώρςε όςαμ γίμεςαι απόβληςα μα είμαι δύρκξλξ μα αμακσκλχθξύμ.

31 Βελςιρςξπξίηρη Διαμξμήπ Ζ διαμξμή ςχμ ποξψϊμςχμ πεοιλαμβάμει ςη υοήρη ρσρςημάςχμ ρσρκεσαρίαπ και μεςατξοάπ. Ρε ρυέρη με ασςά, μπξοξϋμ μα ενεςαρςξϋμ διάτξοεπ εμέογειεπ ρυεδιαρμξϋ για μα μειχθξϋμ ξι πεοιβαλλξμςικέπ επιπςόρειπ ςηπ διαμξμήπ ςχμ ποξψϊμςχμ: ελαυιρςξπξιήρςε ςη υοήρη ςηπ ρσρκεσαρίαπ δηλαδή όπξσ είμαι δσμαςό, απξτύγεςε ςη υοήρη ρσρκεσαρίαπ, ρυεδιάρςε ςη ρσρκεσαρία ώρςε μα είμαι επαμαυοηριμξπξιήριμη, ρυεδιάρςε ςα ποξψόμςα ώρςε μα είμαι ασςξμεςατεοόμεμα, μειώρςε ςημ πξρόςηςα ςχμ σλικώμ πξσ υοηριμξπξιξύμςαι ή παοέυεςε καιμξύοιεπ λειςξσογίεπ για ςη ρσρκεσαρία Δηθόλα: Τν παθέην κε ρώκα γηα βνιβνύο ηνπιίπαο απνηειείηαη από θνπξηά βννεηδώλ. Σπλεπώο ρξεζηκεύεη σο ιίπαζκα θαη παξάιιεια σο ζπζθεπαζία υοηριμξπξιήρςε πεοιβαλλξμςικά ρχρςά σλικά για ςη ρσρκεσαρία διεσκξλϋμεςαι ςημ αμαγμόοιρη ςξσ ςύπξσ ςχμ σλικώμ ςηπ ρσρκεσαρίαπ (π.υ. με λξγόςσπα)

32 Βελςιρςξπξίηρη Διαμξμήπ ρυεδιάρςε ςξ ποξψϊμ με ςέςξιξ ςοόπξ ώρςε η πξρόςηςα ςξσ ποξψόμςξπ αμά μξμάδα όγκξσ μα μεγιρςξπξιείςαι καςά ςη μεςατξοά και ςημ απξθήκεσρη. π.υ. μπξοείςε μα μεςατέοεςε ςξ ποξψόμ ποιμ ασςό μα ρσμαομξλξγηθεί για μα μειχθεί ξ υώοξπ πξσ καςαλαμβάμει μειόρςε ςξ βάοξπ ςξσ ποξψϊμςξπ και ςηπ ρσρκεσαρίαπ ςξσ για μα μειχθεί η καςαμάλχρη εμέογειαπ (ειδικά ςχμ τσρικώμ κασρίμχμ) καςά ςη μεςατξοά ςξσ Λείχρη ςχμ πεοιβαλλξμςικόμ επιπςόρεχμ καςά ςη υοήρη Για εκείμα ςα ποξψϊμςα ή σπηοερίεπ πξσ απαιςξϋμ εμέογεια, μεοϊ ή σλικά καςά ςη υοήρη ςξσπ, η τάρη ασςή μπξοεί μα είμαι η πιξ ρημαμςική απϊ πεοιβαλλξμςικήπ άπξφηπ ρε ξλϊκληοξ ςξμ κϋκλξ ζχήπ. Ξι ακόλξσθεπ ρςοαςηγικέπ μπξοξύμ μα βξηθήρξσμ: μείχρη ςηπ καςαμάλχρηπ εμέογειαπ αμά λειςξσογική μξμάδα ποξψόμςξπ, π.υ. ασνάμξμςαπ ςημ απξδξςικόςηςα ςηπ εμέογειαπ ή εμρχμαςώμξμςαπ έμα ρύρςημα αμαμξμήπ με υαμηλή καςαμάλχρη εμέογειαπ

33 Λείχρη ςχμ πεοιβαλλξμςικόμ επιπςόρεχμ καςά ςη υοήρη εμρχμάςχρη ςηπ υοήρηπ αμαμεόριμηπ εμέογειαπ, όπχπ η εμέογεια πξσ παοάγεςε από ςξμ άμθοχπξ μείχρη ςηπ υοήρηπ μεοξϋ αμά λειςξσογική μξμάδα ποξψόμςξπ, π.υ. εμρχμαςώμξμςαπ μηυαμιρμξύπ ενξικξμόμηρηπ μεοξύ όπχπ μίνηπ αέοα ή ηλεκςοξμικό αιρθηςήοα ρςιπ βούρεπ Αϋνηρη υοήριμηπ ζχήπ ποξψϊμςξπ Λια μεγαλϋςεοη διάοκεια υοήριμηπ ζχήπ έυει χπ απξςέλερμα ςημ απξτσγή ςηπ παοαγχγήπ αμςαλλακςικόμ ποξψϊμςχμ και ρσμεπόπ ςηπ δημιξσογίαπ επιποϊρθεςχμ πεοιβαλλξμςικόμ επιπςόρεχμ. διεσκξλύμεςε και ποξχθήρςε ςημ επαμαυοηριμξπξίηρη ςξσ ποξψόμςξπ αμακαλύφςε και ποξρπαθήρςε μα εναλείφεςε ςα αδύμαςα ρημεία ςξσ ποξψόμςξπ, δηλαδή ςα ρημεία εκείμα ςξσ ποξψόμςξπ πξσ ρπάζξσμ ποώςα ή πξσ ποέπει μα επιδιξοθώμξμςαι ρσυμά

34 Αϋνηρη υοήριμηπ ζχήπ ποξψϊμςξπ επιλένςε επαοκή σλικά και πάυη πξσ μα παοέυξσμ καλή αμςίρςαρη ρςη ρσμευή υοήρη ρυεδιάρςε ςξ ποξψόμ με σπξμξμάδεπ για μα μπξοεί μα αμαβαθμιρςεί και μα ικαμξπξιεί έςρι ςιπ μεςαβαλλόμεμεπ απαιςήρειπ υοήρηπ διεσκξλύμεςε ςημ επιδιόοθχρη και ςη ρσμςήοηρη, δηλαδή διαρταλίρςε όςι ςα πιξ πξλύςιμα εναοςήμαςα μπξοξύμ εύκξλα μα απξρσμαομξλξγηθξύμ παοέυεςε αμςαλλακςικά εναοςήμαςα για επιδιόοθχρη Βελςιρςξπξίηρη διαυείοιρηπ απξβλήςχμ Για μα ελαυιρςξπξιηθξϋμ ξι πεοιβαλλξμςικέπ επιπςόρειπ ςξσ ποξψϊμςξπ, ποέπει ασςϊ μα μπξοεί μα ναμαυοηριμξπξιηθεί και/ή μα αμακσκλχθεί είςε πλήοχπ ή ςξσλάυιρςξ ρε πξλϋ μεγάλξ βαθμϊ. α κοιςήοια ρυεδιαρμξύ πξσ μπξοξύμ μα ενεςαρςξύμ είμαι: υοήρη αμακσκλόριμχμ ή βιξδιαρπάριμχμ σλικόμ. Δνεςάρςε εάμ σπάουει κάπξιξ ξικξμξμικά κεοδξτόοξ ρύρςημα αμακύκλχρηπ για ςξ σλικό ασςό ρςη υώοα πξσ ποόκειςαι μα υοηριμξπξιηθεί ςξ ποξψόμ

35 Βελςιρςξπξίηρη διαυείοιρηπ απξβλήςχμ υοηριμξπξιήρςε ϊρξ ςξ δσμαςϊ πιξ λίγα σλικά γίμεςαι για μα διεσκξλύμεςε ςημ αμακύκλχρη ςξσ ποξψόμςξπ καςαρκεσάρςε ςξ ποξψόμ με σλικά πξσ μπξοξύμ μα αμακσκλχθξύμ μαζί υχοίπ ςημ αμάγκη απξρσμαομξλόγηρηπ ςξσ ποξψόμςξπ ή ςξσλάυιρςξ όυι πλήοχπ ελαυιρςξπξιήρςε ςη υοήρη μπξγιόμ, βεομικιώμ, ποόρθεςχμ κ.ς.λ. πξσ μπξοξύμ μα δσρκξλέφξσμ πεοιρρόςεοξ ςημ αμακύκλχρη ςχμ σλικώμ απλξπξιήρςε ςημ απξρσμαομξλϊγηρη ςξσ ποξψόμςξπ για μα μειχθεί ξ υοόμξπ και ςα ξικξμξμικά κόρςη και μα μεγιρςξπξιηθεί η πξρόςηςα ςχμ επαμαυοηριμξπξιήριμχμ ή αμακσκλώριμχμ σλικώμ ή εναοςημάςχμ, δηλαδή ελαυιρςξπξιήρςε ςξμ αοιθμό ςχμ διατξοεςικώμ εναοςημάςχμ ή σλικώμ για μα μειχθξύμ ςα ρημεία ρςεοέχρηπ διαρταλίρςε όςι ςα ρημεία ρςεοέχρηπ είμαι εύκξλα ποξρβάριμα και όςι σπάουει αοκεςόπ υώοξπ για ςη υοήρη εογαλείχμ καςά ςημ απξρσμαομξλόγηρη η απξρσμαομξλόγηρη ποέπει μα απαιςεί μόμξ λίγα βήμαςα και λίγα ρσμηθιρμέμα εογαλεία (αμ απαιςξύμςαι ειδικά εογαλεία για λόγξσπ αρτάλειαπ, ριγξσοεσςείςε όςι ςα παοέυεςε ρε εκείμξσπ πξσ είμαι σπεύθσμξι για ςημ απξρσμαομξλόγηρη) υοηριμξπξιείρςε ρσρςήμαςα ρςεοέχρηπ πξσ μα μπξοξύμ μα διαυχοιρςξύμ ακόμα και μεςά από μεγάλη υοήρη ρσμπεοιλάβεςε λξγόςσπα ή εικόμεπ με πληοξτξοίεπ για ςα απαιςξύμεμα βήμαςα απξρσμαομξλόγηρηπ ποξρπαθήρςε μα ςξπξθεςήρεςε μαζί όλα ςα κξμμάςια πξσ δεμ είμαι αμακσκλώριμα

36 Λελέςεπ Οεοιπςόρεχμ Ξικξλξγικξϋ Ρυεδιαρμξϋ BMW Ζ Γεομαμική «ποάριμη» μξμξθερία καθιρςά ςξσπ καςαρκεσαρςέπ σπεύθσμξσπ για ςξμ ρσμξλικό κύκλξ ζχήπ ςχμ ποξψόμςχμ πξσ παοάγξσμ. Ζ BMW ρυεδιάζει ςα ασςξκίμηςά ςηπ έςρι ώρςε ςα εναοςήμαςα ασςώμ μα είμαι αμακσκλώριμα (επαμαυοηριμξπξίηρη σλικώμ ή αμά-ρυεδιαρμόπ για επαμαυοηριμξπξίηρη) Δύκξλη απξρσμαομξλόγηρη και υοήρη διακοιςώμ εναοςημάςχμ, «καθαοά» σλικά (υχοίπ υοήρη βατήπ ή κόλλαπ) 3-Series coupe: ςξ 81% ςξσ ασςξκιμήςξσ μπξοεί μα αμακσκλχθεί Ίδοσρη ρημείχμ αμακύκλχρηπ εναοςημάςχμ ρε Γεομαμία, Δσοώπη και Αμεοική

37 Λελέςεπ Οεοιπςόρεχμ Ξικξλξγικξϋ Ρυεδιαρμξϋ NIKE Από ςξ 1990 η Nike έυει νεκιμήρει ςξ ποόγοαμμα Reuse-A-Shoe ρύμτχμα με ςξ ξπξίξ ξι καςαμαλχςέπ παοακιμξύμςαι μα επιρςοέφξσμε ςα υοηριμξπξιημέμα ζεσγάοια παπξύςρια. Λέοξπ ςχμ σλικώμ ασςώμ ςχμ παπξσςριώμ υοηριμξπξιείςαι ρςημ καςαρκεσή καιμξύογιχμ ποξψόμςχμ. Λέυοι ρήμεοα έυξσμ αμακσκλχθεί από ςημ Nike πεοιρρόςεοα από 21 εκαςξμμύοια αθληςικά παπξύςρια. Υοηριμξπξιεί λιγόςεοξσπ πόοξσπ, πεοιρρόςεοξ βιώριμα σλικά και αμαμεώριμεπ πηγέπ εμέογειαπ για ςημ παοαγχγή μέχμ ποξψόμςχμ. Δημιξσογεί παπξύςρια σφηλήπ πξιόςηςαπ με ελάυιρςεπ πεοιβαλλξμςικέπ επιπςώρειπ, έυξμςαπ μειώρει ςα απόβληςα ρςξ ελάυιρςξ, υοηριμξπξιώμςαπ τιλικά ποξπ ςξ πεοιβάλλξμ σλικά και μειώμξμςαπ ςιπ ςξνίμεπ. Δίμαι ξ 2 ξπ αγξοαρςήπ ρςξμ κόρμξ ρε ξογαμικό βαμβάκι. Έυει μειώρει ςιπ εκπξμπέπ CO 2 18% κάςχ από ςξ πξρξρςό ςξσ ξ κέμςοξ διαμξμήπ ςξσπ ρςξ Βέλγιξ λειςξσογεί απξκλειρςικά με 6 αμεμξγεμμήςοιεπ.

38 Better Packaging for Puma: Clever Little Bag Designed by Yves Béhar and fuseproject 65% less cardboard than standard box No laminated printing, no tissue paper Less weight and space in shipping New reusable bag replaces the polyethylene retail bag, is made of recycled PET, and is also recyclable vision.puma.com

39 Διαδικαρία Αμάπςσνηπ Οοξψόμςξπ ΟΠΞΓΠΑΛΛΑΘΡΛΞΡ ΑΜΑΟΣΝΖ ΘΔΔΑΡ ΚΔΟΞΛΔΠΖΡ ΡΥΔΔΘΑΡΛΞΡ ΔΞΙΘΛΖ / ΟΠΩΞΣΟΞ ΔΘΡΑΓΩΓΖ ΡΖΜ ΑΓΞΠΑ ΑΜΑΗΔΩΠΖΡΖ ΟΠΞΪΞΜΞΡ

40 1. Οοξγοαμμαςιρμϊπ Διεσκοίμηρη πξια είμαι η ιδέα ςξσ ποξψόμςξπ; Οξιεπ είμαι ξι ποξςεοαιόςηςεπ (ξικξμξμική, ςευμξλξγική, ξικξλξγική) για ςξ ποξψόμ ασςό; Οοόκειςαι για έμα εμςελώπ μέξ ποξψόμ ή για βελςίχρη ποξψόμςξπ (ρςημ πεοίπςχρη βελςίχρηπ ποξψόμςξπ μπξοεί μα απξςελέρει μέςοξ ρύγκοιρηπ) Οξια είμαι η ρσμξλική και πεοιβαλλξμςική ρςοαςηγική ςηπ επιυείοηρηπ; Σπάουξσρα καςάρςαρη: πξιεπ είμαι ξι σπάουξσρεπ ξικξλξγικέπ δοαρςηοιόςηςεπ πάμχ ρςιπ ξπξίεπ μπξοείςε μα ρςηοιυθείςε; - υοηριμξπξιήρςε ςα ρημεία ρύμδερηπ με ςα ρσρςήμαςα πεοιβαλλξμςικήπ διαυείοιρηπ Δνεςάρςε ςξ επιυειοημαςικό πεοιβάλλξμ: αμάγκεπ πελαςώμ/αγξοάπ, ποξγοαμμαςιζόμεμη ξικξλξγική ρήμαμρη, θύλακεπ αγξοέπ, ποξψόμςα αμςαγχμιρςώμ.

41 2. Θδέα Δμρχμαςώρςε ςιπ πςσυέπ ςξσ ξικξλξγικξύ ρυεδιαρμξύ όςαμ διαςσπώμεςε ςιπ ποξδιαγοατέπ ςξσ ποξψόμςξπ (ρκληοά και μαλακά κοιςήοια) Δλέγνςε ςη ρκξπιμόςηςα (ςευμξλξγική, ξικξμξμική) Δταομόρςε καςεσθσμςήοιεπ γοαμμέπ, καςαλόγξσπ (cheklistst), κςλ., έςρι ώρςε μα ενειδικεύρεςε πεοιρρόςεοξ ςιπ ποξδιαγοατέπ ςξσ ποξψόμςξπ Δπικξιμχμήρςε με ςημ αλσρίδα ποξμήθειαπ 3. Κεπςξμεοήπ Ρυεδιαρμϊπ Δταομόρςε ςα εογαλεία ςξσ ξικξλξγικξύ ρυεδιαρμξύ και ςιπ ρυεςικέπ βάρειπ δεδξμέμχμ Βοείςε εμαλλακςικέπ λύρειπ για ςα ποξβλημαςικά σλικά Αμαπςύνςε ρεμάοια κύκλξσ ζχήπ για μία καλύςεοη καςαμόηρη ςξσ ποξψόμςξπ Ρυεδιάρςε λαμβάμξμςαπ σπόφη ςη ρσμαομξλόγηρη / απξρσμαομξλόγηρη ςξσ ποξψόμςξπ

42 4. Δξκιμή / Οοχςϊςσπξ Ρσγκοίμεςε με ςημ ποξηγξύμεμη γεμιά ςξσ ποξψόμςξπ Δπιςεύυθηκαμ ξι ρςόυξι; 5. Διραγχγή ρςημ Αγξοά Γμχρςξπξιήρςε ςα πεοιβαλλξμςικά ποξρόμςα ςξσ ποξψόμςξπ (αμάλξγα με ςημ ξμάδα πελαςώμ) Γμχρςξπξιήρςε ςιπ ιδιόςηςεπ ςξσ: πξιόςηςα, κόρςξπ κύκλξσ ζχήπ Ασνήρςε ςημ εσαιρθηςξπξίηρη ςχμ καςαμαλχςώμ

43 6. Αμαθεόοηρη Οοξψϊμςξπ Ανιξλξγήρςε ςημ επιςσυία ςξσ ποξψόμςξπ (πξια είμαι ςα επιυειοήμαςα πξσ ποαγμαςικά μέςοηραμ για ςξμ πελάςη;) Δμςξπίρςε πεοαιςέοχ βελςιώρειπ για ςημ επόμεμη γεμιά ποξψόμςξπ Οξιεπ καιμξςξμίεπ έπξμςαι (ερχςεοικά και ρςημ αγξοά); ι κάμξσμ ξι αμςαγχμιρςέπ;

44 Ζ Τιλξρξτία ςχμ 6 Ρημείχμ 1. Ναμαρκετθείςε ςξ ποξψόμ και ςιπ λειςξσογίεπ ςξσ, π.υ. πώπ ςξ ποξψόμ μπξοεί μα υοηριμξπξιηθεί πιξ απξδξςικά. 2. Λειόρςε ςημ καςαμάλχρη εμέογειαπ και σλικώμ καθ όλξ ςξμ κύκλξ ζχήπ ςξσ ποξψόμςξπ. 3. Αμςικαςαρςήρςε ςιπ επιβλαβείπ ξσρίεπ με εμαλλακςικέπ, πεοιρρόςεοξ τιλικέπ ποξπ ςξ πεοιβάλλξμ ξσρίεπ. 4. Αμακσκλόρςε. Δπιλένςε σλικά πξσ μπξοξύμ μα αμακσκλχθξύμ, και καςαρκεσάρςε ςξ ποξψόμ με ςοόπξ πξσ μα μπξοεί εύκξλα μα απξρσμαομξλξγηθεί για αμακύκλχρη. 5. Δπαμαυοηριμξπξιήρςε. Ρυεδιάρςε ςξ ποξψόμ έςρι ώρςε ςα ςμήμαςα μα μπξοξύμ μα επαμαυοηριμξπξιηθξύμ. 6. Δπιρκεσάρςε. Ιαςαρκεσάρςε ςξ ποξψόμ έςρι ώρςε μα είμαι εύκξλξ μα επιρκεσαρθεί και μα μημ υοειάζεςαι μα αμςικαςαρςαθεί.

45 ι είμαι η Αμάλσρη Ιϋκλξσ Εχήπ (LCA); Raw Materials (Abiotic) Raw Materials Biotic Energy resources Raw Materials material processing Product manufacture Distribution and storage Use Disposal/ Recycling Emissions to Air Emissions to Water Solid Wastes

46 ι είμαι η Αμάλσρη Ιϋκλξσ Εχήπ (LCA);

47 Ξοιρμϊπ: ευμική εκςίμηρηπ ςχμ πεοιβαλλξμςικώμ επιβαούμρεχμ πξσ ρσμδέξμςαι με κάπξιξ ποξψόμ, μία διεογαρία ή μία δοαρςηοιόςηςα ποξρδιξοίζξμςαπ και πξρξςικξπξιώμςαπ ςημ εμέογεια και ςα σλικά πξσ υοηριμξπξιξύμςαι, καθώπ και ςα απόβληςα πξσ απελεσθεοώμξμςαι ρςξ πεοιβάλλξμ Ρκξπϊπ: Ζ ανιξλόγηρη ςχμ δσμαςξςήςχμ πεοιξοιρμξύ ςχμ πεοιβαλλξμςικώμ επιπςώρεχμ ρε ρσμδσαρμό με ςημ ξοθξλξγική υοήρη ποώςχμ σλώμ και εμέογειαπ ι είμαι η Αμάλσρη Ιϋκλξσ Εχήπ (LCA); Θρςξοική Αμαδοξμή: : Υοήρη ςηπ έμμξιαπ ΑΙΕ : Οεςοελαψκή κοίρη ξδηγεί ρςημ αμαγκαιόςηςα ςηπ μεθόδξσ : Λείχρη ςξσ εμδιατέοξμςξπ ρςιπ ΖΟΑ, Αύνηρη ρςημ Δσοώπη : Υοήρη ςηπ μεθξδξλξγίαπ : Δσούςαςη ενάπλχρη ςηπ ρε διεθμέπ επίπεδξ

48 Ρςάδια Ιϋκλξσ Εχήπ: Ρυεδιαρμόπ Δναγχγή Δπενεογαρία ποώςχμ σλώμ Ιαςαρκεσή (σλικώμ και ποξψόμςχμ) Ρσρκεσαρία / σπξπξίηρη Λεςατξοά / Διαμξμή Υοήρη / Δπαμαυοηριμξπξίηρη / Ρσμςήοηρη Αμακύκλχρη / Αμάκςηρη απξβλήςχμ ελική διάθερη / Απόοοιφη

49 Η LCA είλαη ζπλάξηεζε ηνπ Πξνϊόληνο.

50 Αμάλσρη Ιϋκλξσ Εχήπ: Ιλείμξμςαπ ςξμ κϋκλξ

51 ECODESIGN STRATEGIES; Design for End-of-Life POWER MAC G4 DfD features: Large mechanical plastic parts are either made of one material or of materials that are easy to disassemble Covers consist of not more than two types of polymer, which may be easily separated when disassembled during recycling The number of different materials used in the product is kept to a minimum Source: Apple Computer Inc.

52 POWER MAC G4 DfD features: The product is modular and no special tools are needed to upgrade the product Processor, memory, store memory and cards of various types can be changed/upgraded Appliances and modules are easily detachable At least 50% of the components have the same design as those of other products of the same generation, manufacturer, and performance category Source: Apple Computer Inc.

53 POWER MAC G4 DfD features: Gluing and welding of components has been avoided Future recycling and material utilisation processes has been taken into account Connections to be separated are easily traceable Disassembly can be done exclusively with all-purpose tools Disassembly can be performed by a single person Source: Apple Computer Inc.

54 Αμάλσρη Ιϋκλξσ Εχήπ: Οαοάδειγμα

55 Οαοάδειγμα: Ιϋκλξπ Εχήπ Απλϊ Λξλϋβι Σηόρνο = Αμηνιόγεζε δύν ζπζθεπώλ γξαθήο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζηελ ηάμε Απιό Ξύιηλν Μνιύβη (T = Μεηαθνξά) Process Flow Diagram T T T T T Lumber Forest Lumber Mill Rubber Graphite Packaging Brass T T T T Manufacture Retailer Use Sharpening (Electricity) End of Life (Landfill)

56 Οαοάδειγμα: Ιϋκλξπ Εχήπ Μεραληθό Μνιύβη PE = Polyethylene PP = Polypropylene Both materials are plastic polymers (large molecules) used to make many products. T T T T T Oil PE / PP Manufacture Retailer Use End of Life Rubber Graphite Packaging Spring T T T T T = Transportation (Landfill)

57 Οαοάδειγμα: Ιϋκλξπ Εχήπ Ιξϋπαπ Ιατέ Απνξξππαληηθά Χξωζηηθέο Logistics Χξώκαηα Πειόο Νεξό Παξαγωγή Δλέξγεηα Φνύξλνπ Ηιεθηξηζκόο Χξήζε & Καζαξηζκόο Σπζθεπαζία & Logistics Σπαηάιε Νεξνύ Απόζέζε Σπαζκέλεο Κνύπαο

58 Οαοάδειγμα: Ιϋκλξπ Εχήπ Ιατεςιέοαπ Κόθθνη Καθέ Χαξηί Πνιπζηπξέλην Αινπκίλην Χάιπβαο Γπαιί Μεηαθνξά θαη Χεηξηζκόο Φίιηξν Injection molding Extrusion Press forming Blowing Νεξό Ηιεθηξηζκόο Χξήζε Σπλαξκνιόγεζε & Γηαθίλεζε Σπζθεπαζία Απόζεζε Σπζθεπαζίαο Απόζεζε Καθέ Απόζεζε Φίιηξνπ Απόζεζε Σπζθεπήο

59 α Ξικξλξγικά Υαοακςηοιρςικά (Ecoattributes) ςχμ Σλικόμ

60 Aluminum Alloys Eco-properties: material production Annual World Production 37 M-tonnes/Yr Reserve 2.0 G-tonnes Embodied Energy (primary production) MJ/kg CO2 footprint (primary production) kg/kg Water usage l/kg Eco-indicator 710 mpoints/kg Eco-properties: material processing Casting Energy MJ/kg Casting CO2 footprint kg/kg Deformation processing energy MJ/kg Deformation processing CO2 footprint kg/kg End of life: Recycling Embodied Energy, recycling MJ/kg CO2 footprint, recycling kg/kg Recycle fraction in supply 41-45%

61 Eco-properties: Material Production Δmbodied energy, Hm (Δμρχμαςχμέμη εμέογεια) είμαι η εμέογεια πξσ δερμεύεςαι για ςη δημιξσογία 1kg ανιξπξιήριμξσ σλικξύ. CO2 footprint (Απξςϋπχμα άμθοακα) είμαι ςξ πξρό ςξσ CO2 (kg) πξσ ελεσθεοώμεςαι ρςημ αςμόρταιοα για κάθε kg σλικξύ πξσ παοάγεςαι.

62 Οαοάδειγμα 1 Λια καςραοόλα απξςελείςαι από έμα ρώμα καςαρκεσαρμέμξ με επίρςοχρη από καθαοό αλξσμίμιξ και μια λαβή από υσςή ταιμόλη. ξ ρώμα ζσγίζει 0.8kg και η λαβή 0.1kg. Οξια είμαι η ρσμξλική εμρχμαςχμέμη εμέογεια ςχμ σλικώμ ςηπ καςραοόλαπ; Αμ ςξ ρώμα από αλξσμίμιξ αμςικαςαρςαθεί από έμα άλλξ καςαρκεσαρμέμξ από καθαοό υσςξρίδηοξ πξσ ζσγίζει ςοειπ τξοέπ πεοιρρόςεοξ, η ρσμξλική εμρχμαςχμέμη εμέογεια ςηπ καςραοόλαπ θα ήςαμ μικοόςεοη; Δίμξμςαι: Σλικϊ Αλξσμίμιξ 210 Υσςξρίδηοξπ 29 Ταιμόλη 79 Δμρχμαςχμέμη εμέογεια καθαοξϋ σλικξϋ (MJ/kg)

63 Απάμςηρη Ζ ρσμξλική εμρχμαςχμέμη εμέογεια ςηπ καςραοόλαπ από αλξσμίμιξ είμαι: 0.8 x x 79 = 176 MJ Ζ ρσμξλική εμρχμαςχμέμη εμέογεια ςηπ καςραοόλαπ από υσςξρίδηοξ είμαι: 2.4 x x 79 = 78 MJ Άοα η καςραοόλα πξσ είμαι καςαρκεσαρμέμη από υσςξρίδηοξ έυει εμρχμαςχμέμη εμέογεια μικοόςεοη καςά 98MJ ρε ρυέρη με ασςή πξσ είμαι καςαρκεσαρμέμη από αλξσμίμιξ, παοόλξ πξσ ζσγίζει πεοιρρόςεοξ.

64 Οαοάδειγμα 2 Ζ καςραοόλα ςξσ ποξηγξύμεμξσ παοαδείγμαςξπ καςαρκεσάζεςαι από αλξσμίμιξ πξσ αμακσκλώμεςαι ρε πξρξρςό 43%. Ζ καςραοόλα από υσςξρίδηοξ αμακσκλώμεςαι ρε πξρξρςό 67%. Οξιξ είμαι ςξ μέγεθξπ ςηπ διατξοάπ ρςημ εμρχμαςχμέμη εμέογεια ςηπ κάθε καςραοόλαπ; Δίμξμςαι: Σλικϊ Δμρχμαςχμέμη εμέογεια καθαοξϋ σλικξϋ (MJ/kg) Οξρξρςϊ αμακϋκλχρηπ (%) Αλξσμίμιξ Υσςξρίδηοξπ Ταιμόλη Δμρχμαςχμέμη εμέογεια, αμακϋκλχρηπ (MJ/kg)

65 Απάμςηρη Ζ ρσμξλική εμρχμαςχμέμη εμέογεια ςηπ καςραοόλαπ από αλξσμίμιξ είμαι ςώοα: 0.8 x (0.57x x25) x 79 = 112 MJ Υοηριμξπξιώμςαπ αλξσμίμιξ με αμακσκλώριμξ πεοιευόμεμξ μειώμει ςημ απξθηκεσμέμη εμέογεια καςά 36%. Ζ ρσμξλική εμρχμαςχμέμη εμέογεια ςηπ καςραοόλαπ από υσςξρίδηοξ είμαι ςώοα: 2.4 x (0.33x x8) x 79 = 44 MJ Ζ απξθηκεσμέμη εμέογεια μειώμεςαι καςά 44%.

66 Διδικέπ Οεοιπςώρειπ Ο.υ. Οξλύςιμα Λέςαλλα (πλαςίμα, υοσρόπ, αρήμι κ.α.): Οαοόλξ πξσ υοηριμξπξιξύμςαι ρε πξλύ μικοέπ πξρόςηςεπ έυξσμ μεγάλη απξθηκεσμέμη εμέογεια και απξςύπχμα άμθοακα. Σλικϊ Υάλσβαπ υαμηλήπ πεοιεκςικόςηςαπ άμθοακα 26.5 Αλξσμίμα 52.5 Ολαςίμα Δμρχμαςχμέμη εμέογεια (MJ/kg) α πξλύςιμα μέςαλλα υοηριμξπξιξύμςαι ρσμήθχπ χπ καςαλύςεπ, ηλεκςοόδια ή επατέπ

67 Ζλεκςοξμικά ρσρςήμαςα: ηλεκςοξμικά κσκλώμαςα ξθόμεπ, μπαςαοίεπ κ.α. είμαι πλέξμ αμαπόρπαρςξ μέοξπ όλχμ ρυεδόμ ςχμ ρσρκεσώμ. Ζ διαδικαρία καςαρκεσήπ ςξσπ είμαι πξλύπλξκη. Σπάουξσμ πίμακεπ με δεδξμέμα καςά ποξρέγγιρη. Σλικά αουιςεκςξμικήπ και καςαρκεσώμ: α ξικιακά και εμπξοικά κςίοια καςαμαλώμξσμ μεγάλη πξρόςηςα σλικώμ. Ζ μεγαλύςεοη πξρόςηςα καςαμαλώμεςαι ρςημ καςαρκεσή, ακξλξσθεί η μόμχρη και ςξ κλείριμξ ςξσ κςιοίξσ (πόοςεπ, παοάθσοα) και ςέλξπ η διακόρμηρη. Δπειδή ςα σλικά πξσ υοηριμξπξιξύμςαι ρςξμ ςξμέα ςχμ καςαρκεσώμ είμαι λίγξ πιξ ενειδικεσμέμα από ςα σπόλξιπα σλικά σπάουξσμ ειδικξί πίμακεπ.

68 Eco-properties: Material Processing Ζ καςαρκεσή εμόπ ποξψόμςξπ απαιςεί ςα σλικά μα βοίρκξμςαι ρε μια ρσγκεκοιμέμη κάθε τξοά μξοτή. Ζ εμέογεια πξσ ρυεςίζεςαι με ςη μξοτξπξίηρη ςξσ σλικξύ είμαι η εμέογεια επενεογαρίαπ, Hp (MJ/kg).

69 Οαοάδειγμα: Δμέογεια για ςημ Ιαςαρκεσή Ολαρςικόμ Λπξσκαλιόμ

70 Ζ εμρχμαςχμέμη εμέογεια ρςξ ρςάδιξ ςηπ επενεογαρίαπ είμαι ςξ ρύμξλξ ςηπ εμέογειαπ πξσ ειρέουεςαι ρςη μξμάδα παοαγχγήπ (από μεςατξοά, εμέογεια κςλ) με εναίοερη ςημ απξθηκεσμέμη εμέογεια ςχμ σλικώμ η ξπξία έυει σπξλξγιρςεί ρςξ ποξηγξύμεμξ ρςάδιξ ςηπ παοαρκεσήπ ςχμ σλικώμ. ξ απξςύπχμα άμθοακα ρςξ ρςάδιξ ςηπ επενεογαρίαπ είμαι ςξ πξρό ςξσ CO2 πξσ ελεσθεοώμεςαι ρςημ αςμόρταιοα από ςη μξμάδα παοαγχγήπ υχοίπ όμχπ μα λαμβάμεςαι σπόφη ςξ απξςύπχμα άμθοακα από ςξ ρςάδιξ ςηπ ενόοσνηπ ςχμ σλικώμ.

71 Οαοάδειγμα 3 Λια μεγάλη οάβδξπ επιρςοώμεςαι με καθαοό αλξσμίμιξ. Ξι ξπέπ έυξσμ μξοτξπξιηθεί με ελατοιά επενεογαρία (light machining), αταιοώμςαπ έςρι 0.05kg μεςάλλξσ. Ζ ςελική οάβδξπ ζσγίζει 3.2kg. Οοξςείμεςαι όςι η καςεογαρία ςηπ οάβδξσ από ρςεοεό, φσυοήπ έλαρηπ ακαςέογαρςξ αλξσμίμιξ θα δώρει έμα ποξψόμ σφηλόςεοηπ πξιόςηςαπ. Ζ αουική πλάκα ακαςέογαρςξσ αλξσμιμίξσ ζσγίζει 5kg. Όλη η διεογαρία γίμεςαι με βαοιά επενεογαρία (heavy/coarse machining) εκςόπ από ςξ τιμίοιρμα ςχμ ξπώμ. Αμ σπξθέρξσμε όςι υοηριμξπξιείςαι καθαοό αλξσμίμιξ και όςι ςίπξςα δεμ αμακσκλώμεςαι, πξια θα είμαι η εμεογειακή πξιμή, αμ ςξ ποξψόμ καςαρκεσαζόςαμ με ςξ 2 ξ ςοόπξ (φσυοή έλαρη);

72 Δίμξμςαι: Material and process step: aluminum alloy connecting rod Aluminum Embodied energy 210 Casting energy 11.6 Deformation processing energy 5.1 Heavy machining energy 1.7 Light machining energy 8.0 Energy (MJ/kg) Απάμςηρη 1 η πεοίπςχρη (καςαρκεσή οάβδξσ με επίρςοχρη) Αθοξίζξμςαπ ςημ εμρχμαςχμέμη εμέογεια για ςξ σλικό (aluminum), ςημ μξοτξπξίηρη και ςημ καςεογαρία έυξσμε: 3.2 x ( ) x 8.0 = 710 MJ

73 2 η πεοίπςχρη (καςαρκεσή οάβδξσ με φσυοή έλαρη) 5 x (5-3.2) x x 8.0 = 1053 MJ Δπξμέμχπ η καςαρκεσή ςηπ οάβδξσ με φσυοή έλαρη απαιςεί 48% πεοιρρόςεοη εμέογεια απ όςι η μέθξδξπ ςηπ επίρςοχρηπ (casting).

74 End of Life: Recycling Ρε όλα ρυεδόμ ςα ρςάδια καςαρκεσήπ εμόπ ποξψόμςξπ καςαμαλώμεςαι εμέογεια, αλλά η εμέογεια πξσ απαιςείςαι για ςημ καςαρκεσή ςξσ σλικξύ (ποώςηπ ύληπ) ρσμήθχπ διαςηοείςαι. Ασςό έυει ραμ απξςέλερμα ςα σλικά πξσ αμακσκλώμξμςαι μα έυξσμ υαμηλόςεοη απξθηκεσμέμη εμέογεια ρςξ ςελικό ποξψόμ. σπικά πξρξρςά αμακύκλχρηπ για ςα μέςαλλα είμαι 30-60%, για ςξ γσαλί 24% και για ςξ υαοςί 71%. α πξλσμεοή έυξσμ υαμηλό πξρξρςό αμακύκλχρηπ (PET:21%, PP:5%) γιαςί αμιυμεύξμςαι πιξ δύρκξλα με ασςόμαςξ ςοόπξ.

75

76 Δμρχμαςχμέμη Δμέογεια και Απξςϋπχμα Αμθοακα απϊ ημ Ιαςαμάλχρη Δμέογειαπ, ςη Λεςατξοά και ςη Υοήρη

77 Transport (Λεςατξοά) α ποξψόμςα καςαρκεσάζξμςαι ρςιπ υώοεπ πξσ είμαι πιξ τθημή η καςαρκεσή ςξσπ και ρςη ρσμέυεια μεςατέοξμςαι ρςα ρημεία πξσ θα πξσληθξύμ διαμύξμςαπ ρσμήθχπ μεγάλεπ απξρςάρειπ Ζ εμέογεια μεςατξοάπ εκτοάζεςαι χπ η εμέογεια πξσ καςαμαλώμεςαι αμά ςόμξ αμά υιλιόμεςοξ (MJ/ton km), και ςξ απξςύπχμα άμθοακα ρε kg/ton km Fuel and vehicle type Diesel - ocean shipping Diesel - coastal shipping Energy (MJ/ton-km) Carbon (kg/tonkm) Diesel - rail Diesel - 32 ton truck Diesel - 14 ton truck Diesel - light goods vehicle Gas - family car Diesel - family car LPG - family car Gas-Hybrid family car Gas - super sports/suv Kerosene - long haul aircraft Kerosene - short haul aircraft Kersosene - helicopter

78 Δμέογεια πξσ Ιαςαμαλόμεςαι Ιαςά ςη Υοήρη (Use Energy) Ζ εμέογεια πξσ καςαμαλώμξσμ πξλλά ποξψόμςα καςά ςη διάοκεια ςηπ υοήρηπ ςξσπ είμαι πξλλέπ τξοέπ μεγαλύςεοη από ςημ εμέογεια πξσ καςαμαλώμεςαι ρε ξπξιαδήπξςε άλλη τάρη ςξσ κύκλξσ ζχήπ ςξσπ. Country Fos sil Nucl ear Renew ables Fossil fuel Efficien cy (%) MJ OE /k Whr CO 2 kg/kw hr Australia China Όςαμ η εμέογεια ασςή δεμ ποξέουεςαι από ξοσκςά καύριμα πξσ υοηριμξπξιξύμςαι ρςημ αουική ςξσπ καςάρςαρη αλλά μεςαςοέπεςαι ποώςα ρε ηλεκςοική, ςόςε ςόρξ η εμέογεια όρξ και ςξ CO 2 εναοςώμςαι από ςη υώοα ρςημ ξπξία υοηριμξπξιείςαι ςξ ποξψόμ. France India Japan Norway United Kingdom United States

79 Eco-Audit (Κξγιρμικό Ξικξλξγικξύ Ρυεδιαρμξύ) Οαοέυει μια γοήγξοη αουική εκςίμηρη για ςιπ εμεογειακέπ απαιςήρειπ και ςιπ εκπξμπέπ άμθοακα καςά ςη διάοκεια ζχήπ εμόπ ποξψόμςξπ Οοξρδιξοίζει ςα ρςάδια εκείμα (σλικό, καςαρκεσή, μεςατξοά, υοήρη, ςελική διάθερη) με ςιπ μεγαλύςεοεπ εμεογειακέπ απαιςήρειπ Ρσμήθχπ η πεοιρρόςεοξ εμεογξβόοα τάρη ςηπ ζχήπ εμόπ ποξψόμςξπ είμαι μία (80% ςξσ ρσμόλξσ ςηπ εμέογειαπ και ςχμ εκπξμπώμ άμθοακα) Ξ βαρικόπ ρκξπόπ εμόπ ςέςξιξσ λξγιρμικξύ είμαι η ΡΣΓΙΠΘΡΖ Ασςό επιςοέπει ςη διεοεύμηρη διατξοεςικώμ ρεμαοίχμ ρε ελάυιρςξ υοόμξ α ςελικά δεδξμέμα δεμ είμαι ακοιβείαπ αλλά ΟΠΞΡΔΓΓΘΡΘΙΑ

80 Δίρξδξι (Inputs) ρε έμα λξγιρμικό ξικξλξγικξύ ρυεδιαρμξύ Κίρςα ςχμ σλικώμ ςξσ ποξψόμςξπ με ςη μάζα ςξσ κάθε σλικξύ (Bill of materials) Δπιλξγή Διαδικαρίαπ Λξοτξπξίηρηπ (Shaping processes) Απαιςήρειπ Λεςατξοώμ (Transportation needs) Υοόμξπ ζχήπ ποξψόμςξπ (Duty Cycle) ελική Διάθερη (Disposal route) α δεδξμέμα για ςιπ εμρχμαςχμέμεπ εμέογειεπ ςχμ σλικώμ, ςιπ εμέογειεπ μξοτξπξίηρηπ, μεςατξοάπ κλπ, και αμςίρςξιυα για ςξ CO 2 μπαίμξσμ ασςόμαςα από βάρειπ δεδξμέμχμ

81 Ένξδξι (Outputs) από έμα λξγιρμικό ξικξλξγικξύ ρυεδιαρμξύ Ζ εμέογεια και ςξ απξςύπχμα ςξσ άμθοακα ρε κάθε τάρη ςξσ κύκλξσ ζχήπ ςξσ ποξψόμςξπ Διαγοάμμαςα (Bar Charts) ή πίμακεπ με ςιπ εμέογειεπ και ςα απξςσπώμαςα άμθοακα

82