ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Β ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠ. ΑΘΗΝΩΝ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Α ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠ. ΑΘΗΝΩΝ Β ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠ. ΑΘΗΝΩΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ Με την ευκαιρία της Παγκόσµιας Ηµέρας Ψυχικής Υγείας Οκτώβριος 2011

2 Οµιλητές Γεώργιος Χριστοδούλου Οµότιµος Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανε ιστηµίου Αθηνών Ε ίτιµος Πρόεδρος Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας Αντι ρόεδρος για την εριοχή Ευρώ ης, Παγκόσµια Οµοσ ονδία Ψυχικής Υγιεινής Ελευθέριος Λύκουρας Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανε ιστηµίου Αθηνών ιευθυντής της Β Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανε ιστηµίου Αθηνών Πανε ιστηµιακό Γενικό Νοσοκοµείο «Αττικόν» Γεώργιος Πα αδηµητρίου Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανε ιστηµίου Αθηνών ιευθυντής της Α Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανε ιστηµίου Αθηνών Αιγινήτειο Νοσοκοµείο ηµήτριος Πλουµ ίδης Ανα λ. Καθηγητής Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανε ιστηµίου Αθηνών Αντι ρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας Συνεργαζόµενοι Φορείς Ψυχιατρική Εταιρεία Ανατολικής Ευρώ ης και Βαλκανίων (ΡΑΕΕΒ) Εταιρεία Προλη τικής Ψυχιατρικής Association of Families of People with Mental Illness (EUFAMI) ΥΨΑ ( ικαιώµατα και Υ οχρεώσεις Ψυχικώς Ασθενών) ΚΙΝΑΨΥ (Κίνηση Αδελφών Ατόµων µε Προβλήµατα Ψυχικής Υγείας) Ελληνική ι ολική Οργάνωση ΣΟΨΥ (Σύλλογος Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία)

3 Ε ι τώσεις της οικονοµικής κρίσης στην ψυχική υγεία του ληθυσµού ιεθνή δεδοµένα Οικονοµικές κρίσεις (κραχ του 29 στις ΗΠΑ, οικονοµική κατάρρευση των ρώην σοβιετικών χωρών στις αρχές του 90, Ασιατική οικονοµική κρίση στο τέλος του 90) οδήγησαν σε δραµατική αύξηση αυτοκτονιών, ανθρω οκτονιών, γενικής νοσηρότητος, θανάτων και κατάθλιψης Υ άρχει συσχέτιση φτώχειας και ψυχικών διαταραχών Στις χώρες της Ανατολικής Ασίας, ως συνέ εια της οικονοµικής κρίσης αρατηρήθηκε σε συνάρτηση µε την ανεργία σηµαντική αύξηση αυτοκτονιών (Uutela, 2010) Στην Ευρώ η αρατηρήθηκε αύξηση των ρώϊµων θανάτων α ό σκό ιµα βίαια αίτια (συµ εριλαµβανοµένης και της αυτοκτονίας) Στις ψυχικές και ψυχο αθολογικές ε ι τώσεις της ανεργίας εριλαµβάνονται: υσφορία Κατάθλιψη Άγχος Ψυχοσωµατικά συµ τώµατα Μείωση της ευεξίας Μείωση της αυτοεκτίµησης Όσο ιο µακρά είναι η διάρκεια της ανεργίας, τόσο ιο βαρειές είναι οι ε ι τώσεις στην ψυχική υγεία. Οι ε ι τώσεις της ανεργίας στην ψυχική υγεία είναι δυσµενέστερες σε χώρες µε ασθενείς οικονοµίες και σε χώρες ου έχουν ανε αρκές σύστηµα ροστασίας των ανέργων. (Uutela, 2010) Υ άρχει συσχέτιση οικονοµικής δυσ ραγίας και κατάθλιψης. Έρευνα σε 26 χώρες της Ευρω αϊκής Ένωσης έδειξε ότι σε κάθε αύξηση κατά 1% της ανεργίας αντιστοιχεί αύξηση κατά 0,79% στις αυτοκτονίες και κατά 0,79% στις ανθρω οκτονίες. Αντίθετα, τα τροχαία ατυχήµατα µειώνονται κατά 1,39%. (Stuckler et al. 2009)

4 Τα ρογράµµατα κοινωνικής στήριξης µ ορούν να ροφυλάξουν α ό αυτοκαταστροφή Όταν υ άρχουν ενεργά ρογράµµατα στήριξης της αγοράς εργασίας ου α οσκο ούν στη διατήρηση των θέσεων εργασίας και ε ανένταξη των α ολυµένων, υ άρχει σηµαντική µείωση των αυτοκτονιών. Ελληνικά δεδοµένα Σηµαντική συσχέτιση µεταξύ οσοστού ανεργίας και ε ισκέψεων στα εξωτερικά ιατρεία και το τµήµα ε ειγόντων του Αιγινητείου Νοσοκοµείου Το οσοστό ανεργίας βρέθηκε να συσχετίζεται θετικά µε ανθρω οκτονίες διαζύγια (στοιχεία ) Το µέσο εισόδηµα συσχετίζεται αρνητικά µε το οσοστό αυτοκτονιών Η ανεργία συσχετίζεται θετικά µε το οσοστό ανθρω οκτονιών (όχι µε το οσοστό αυτοκτονιών) (Γιωτάκος, 2011) Περικο ή των δα ανών για την ψυχική υγεία Το θέµα της ψυχιατρικής µεταρρύθµισης και γενικά της βελτίωσης των συνθηκών αροχής υ ηρεσιών ψυχικής υγείας στους Έλληνες ολίτες έχει εράσει α ό ε ώδυνες διαδροµές για όλους µας, µε α οκορύφωµα την οδυνηρή, και σε όλους γνωστή, ιστορία της Λέρου. εν θέλουµε να ξαναγυρίσουµε σε αυτή την κατάσταση και δεν θέλουµε η όλη ροσ άθεια της ηµιτελούς ψυχιατρικής µεταρρύθµισης να καταλήξει στη δηµιουργία µικρών µονάδων τύ ου Λέρου στην κοινότητα. Η δραµατική ερικο ή δα ανών για την ψυχική υγεία ου σε ολλές ερι τώσεις φθάνει το 50%, δηµιουργεί σοβαρά ερωτήµατα, τόσο για το ροσω ικό ου θα α ολυθεί, ρο αντός όµως για τους ασθενείς ου έχουν α οασυλο οιηθεί. Τι θα γίνουν αυτοί οι ασθενείς; Θα ξαναγυρίσουν στο ψυχιατρείο; Θα ενταχθούν σε µεγαλύτερους «ξενώνες» (µικρογραφίες ψυχιατρείων); Θα αραµείνουν σε υ οβαθµισµένους ξενώνες; Η υ οχρηµατοδότηση της ψυχικής υγείας υ άρχει κίνδυνος να οδηγήσει σε : Αναστολή της ανά τυξης της ρωτοβάθµιας φροντίδας ψυχικής υγείας, ου είναι το φίλτρο για την α οτρο ή εισόδου των ασθενών στα ψυχιατρεία

5 Υ οβάθµιση της οιότητας των ροσφεροµένων υ ηρεσιών (ό ως ανα τύχθηκε αρα άνω) Ε ικρίσεις και κυρώσεις α ό τις αρµόδιες αρχές της ΕΕ ου έχουν θέσει το ρόγραµµα ψυχιατρικής µεταρρύθµισης «υ ό ε ιτήρησιν» Έκθεση της Ελληνικής ε ιστηµονικής κοινότητας στον κίνδυνο ε ιθέσεων ή και α οκλεισµού α ό τις διεθνείς ε ιστηµονικές οργανώσεις (ό ως έχει α ειληθεί ολλές φορές στο αρελθόν) Οικονοµική ε ιβάρυνση του κρατικού ροϋ ολογισµού α ό τις υ οτρο ές των ασθενών και την ανάγκη ου θα ροκύψει για ενδονοσοκοµειακή φροντίδα Προ αντός όµως, µεγάλη οδύνη στους ανθρώ ους ου νοσούν και ου θα νοσήσουν α ό ψυχικές διαταραχές στο µέλλον. Η ερικο ή 36,8 εκατοµ. Ευρώ α ό τον ΚΑΕ 2544, σύµφωνα µε την α όφαση / του Υ ουργού Οικονοµικών, δηλ. µείωση ερί ου 50% των κονδυλίων, θα οδηγήσει στη διακο ή λειτουργίας και στη δραµατική υ οβάθµιση των δοµών των ΜΚΟ ου λειτουργούν στο χώρο της ψυχικής υγείας. Όσες α ό αυτές τις δοµές δεν έχουν κατορθώσει να καλύψουν τα κενά µε άλλες ηγές χρηµατοδότησης (.χ. κοινοτικά ρογράµµατα) θα αναγκασθούν να κλείσουν. Την ίδια στιγµή ου κλείνουν ή «συνενώνονται» φορείς α ό τον δραστικό εριορισµό όρων (.χ. Οικοτροφείο Λιβαδειάς και άλλες δοµές του Ελληνικού Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής) και κινδυνεύουν οι ασθενείς να βρεθούν στο δρόµο, διατίθενται µεγάλα οσά κοινοτικών κονδυλίων σε ρογράµµατα ε ο τείας και «υ οστήριξης» των δράσεων στο χώρο της ψυχικής υγείας (Κοκκινάκος, 2011). εν υ άρχει, δηλαδή, ιεράρχηση των ροτεραιοτήτων. Παρακράτηση συντάξεων για νοσήλια Με α όφαση του Υ ουργού Υγείας (Α.Π. Π3β/Φ. ΓΕΝ/Γ.Π. ΟΙΚ./ ) ροβλέ εται αρακράτηση µέρους των συντάξεων των εριθαλ οµένων σε δηµόσια ιδρύµατα χρόνιας αραµονής και σε εξωνοσοκοµειακές στεγαστικές δοµές, για νοσήλια. Η αρακράτηση φθάνει µέχρι 80%. Πρόκειται για ένα ολύ σκληρό και εξουθενωτικό µέτρο, και φυσικά το «κούρεµα» της φτωχοσύνταξης του συνανθρώ ου µας ου είχε την ατυχία να νοσήσει α ό ψυχικό νόσηµα δεν ρόκειται να ε ιλύσει το δηµοσιονοµικό ρόβληµα της χώρας. Ανα ηρικές συντάξεις του ΙΚΑ Υ άρχει η ληροφορία (Χειλάκος, 2011) ότι για να εκτιµηθεί ο βαθµός ανα ηρίας θα ρέ ει να υ άρχει νοσηλεία σε ψυχιατρικό τµήµα Νοσοκοµείου κατά την τελευταία διετία. Αν η ληροφορία αυτή αληθεύει, το µέτρο αυτό είναι κάθετα αντίθετο σε κάθε θερα ευτική λογική.

6 Anthology of Greek Psychiatric Texts Το βιβλίο αυτό, ου ροβάλλει την Ελληνική ψυχιατρική ε ιστήµη, διατέθηκε σε αντίτυ α στους συνέδρους α ό όλο τον κόσµο ου ήραν µέρος στο Παγκόσµιο Συνέδριο Ψυχιατρικής ου έγινε στο Μ ουένος Άιρες της Αργεντινής α ό 18 έως 22 Σε τεµβρίου Το βιβλίο εκδόθηκε α ό την Παγκόσµια Ψυχιατρική Εταιρεία µε ε ιµέλεια των καθηγητών Γ. Χριστοδούλου,. Πλουµ ίδη και Θ. Καράβατου, µε χρηµατοδότηση του Ιδρύµατος Λίλιαν Βουδούρη. Βασίζεται σε µεγάλο µέρος στο αντίστοιχο Ελληνικό βιβλίο «Ανθολόγιο Ελληνικών Ψυχιατρικών Κειµένων» ου εκδόθηκε α ό την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία το Ο ρέσβυς της Ελλάδος στο Μ ουένος Άιρες κ. Μιχαήλ Χριστίδης, οργάνωσε ειδική εκδήλωση στην ρεσβεία για την ροώθηση του βιβλίου και η υ οδοχή του βιβλίου α ό την αγκόσµια ε ιστηµονική κοινότητα ήταν ρωτοφανής, εκδηλώθηκε µάλιστα και ενδιαφέρον για τη µετάφρασή του στα Ισ ανικά. Το βιβλίο Anthology of Greek Psychiatric Texts είναι αναρτηµένο στο διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα της Ψυχιατρικής Εταιρείας Ανατολικής Ευρώ ης και Βαλκανίων ( (editions). Ο λόγος ου αναφερόµαστε σε αυτό το βιβλίο είναι ότι µέσα στον καταιγισµό των δυσάρεστων γεγονότων ου µας συµβαίνουν τελευταία, υ άρχουν και µερικά ου ροβάλλουν τη χώρα µας και µας κάνουν ερήφανους. Καθηγ. Γεώργιος Χριστοδούλου

7