ΤΥΧΑΙΩΜΑΤΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ-ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING
|
|
- Ἀληκτώ Μαρής
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΤΥΧΑΙΩΜΑΤΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ-ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν.ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Β ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Τετάρτη 22/2/2012
2 ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ CUSHING ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
3 ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΟΥ Πρωτοπαθής Υπεραλδοστερονισμός Cushing s Syndrome DHEAS Φαιοχρωμοκύττωμα
4 ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ
5
6 ΘΕΣΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ
7 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ
8 Adrenal Incidentaloma Clinically inapparent adrenal masses are discovered inadvertently during diagnostic testing or treatment for other clinical conditions that are not related to suspicion of adrenal disease. > 10 mm Grumbach MM, et al. Ann Intern Med. 2003;138: Terzolo M, et al. Eur J Endocrinol 2011;164:
9 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Συχνότερα στις γυναίκες (female to male ratio: 1,3-1,5:1) Συχνότερα στους λευκούς Συχνότερα στους ασθενείς με ΑΥ, ΣΔ, παχυσαρκία Μέση διάμετρος 3 cm (2-2.5 cm κατ άλλους) Συχνότερα στο ΔΕ επινεφρίδιο (50-60%) Αμφοτερόπλευρα στο 10-15% Terzolo M, et al. Eur J Endocrinol 2011;164: Kasperlik-Zaluska AA et al. Ann N Y Acad Sci 2006; 1073: Anagnostis P, et al. Hormones 2009; 8:
10 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Επιπολασμός σε νεκροτομικές μελέτες: 2% (1-8,7%) Σε ακτινολογικές σειρές (CT): 0,35-1,9% Με χρήση U/S: 0,1% Αύξηση με την ηλικία: -0,3-0,4% σε παιδιά και εφήβους -1% <30 ετών -7% ετών Terzolo M, et al. Eur J Endocrinol 2011;164: Kasperlik-Zaluska AA et al. Ann N Y Acad Sci 2006; 1073: Anagnostis P, et al. Hormones 2009; 8:
11 ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ CUSHING ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
12 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Anagnostis P, Karagiannis A, et al. Hormones 2009;8:
13 Exp Clin Endocrinol Diabetes 2009; 117: 1-7
14 ΚΑΛΟΗΘΗ ΜΗ-ΕΚΚΡΙΤΙΚΑ ΑΔΕΝΩΜΑΤΑ Αποτελούν το 70-94% των AIs Ανασκόπηση ασθενών με AIs έδειξε συχνότητα των καλοήθων μη-λειτουργικών αδενωμάτων 71,2% Στη μεγαλύτερη μελέτη των ΑΙs (Ιταλία, ασθενείς) το ποσοστό ήταν 85% Συνήθως ασυμπτωματικά Μέση διάμετρος: 3,5cm Mantero et al. J Clin Endocrinol Metab 2000;85(2): Barzon L, et al. Eur J Endocrinol 2003; 149: Mansmann G, et al. Endocr Rev 2004; 25:
15 ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ (ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΩΜΑ) Ανευρίσκεται στο 1,6-3,3% των ΑΙs Στην κλασική του μορφή εκδηλώνεται με υψηλά επίπεδα αλδοστερόνης (ALD), χαμηλή δραστικότητα ρενίνης πλάσματος (PRA) και υποκαλιαιμία, αν και στην πλειονότητα των περιπτώσεων το κάλιο είναι φυσιολογικό Υπέρταση και σε περίπτωση υποκαλιαμίας: νυχτουρία, πολυουρία, κράμπες, αίσθημα παλμών και παράλυση Εκτιμάται αύξηση του ποσοστού σε 5-12% των υπερτασικών Bravo EL, et al. N Engl J Med 1979;301: Karagiannis A, et al. Nephrol Dial Transplant 2004; 19:
16 ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΤΩΜΑ Σπάνιος όγκος εκκρίνων κατεχολαμίνες, προερχόμενος από τα χρωμαφφινικά κύτταρα του μυελού των επινεφριδίων Επιπολασμός στο γενικό πληθυσμό: 1-2/ ,5-11% των AIs 10-20% ανακαλύπτονται τυχαία, ιδίως στους ηλικιωμένους Karagiannis A, et al. Endocr Relat Cancer 2007; 14: Bravo El, et al. Endocr Rev 2004;24:
17 ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΤΩΜΑ 86% σποραδικό 14% οικογενές (αυτοσωματικός επικρατούν τύπος κληρονομικότητας) -Νευροινωμάτωση τύπου Ι -Von Hippel Lindau -MEN-1/MEN-2 Σύνδρομα -Pheochromocytoma/Paraganglioma Syndromes (μεταλλάξεις των γονιδίων της succinate deydrogenase subunit B, C και D 25% των σποραδικών μορφών είναι φορείς γενετικών μεταλλάξεων Karagiannis A, et al. Endocr Relat Cancer 2007; 14:
18 ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΤΩΜΑ Ο κανόνας των «10» -10% αμφοτερόπλευρο -10% εξωεπινεφριδιακό -10% κακόηθες Υπέρταση: 49% παροξυσμική/29% εμμένουσα/ 14% νορμοτασικοί Κλασική τριάδα: κεφαλαλγία, αίσθημα παλμών, εφιδρώσεις Karagiannis A, et al. Endocr Relat Cancer 2007; 14: Kudva YC, et al. J Clin Endocrinol Metab 2003; 88:
19 ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΤΩΜΑ Σπάνια: ΣΔ, υπερασβεστιαιμία, CVD (αρρυθμίες, μυοκαρδιοπάθεια, shock) 8% ασυμπτωματικοί Εκκρίνουν: κυρίως νορανδρεναλίνη (μαζί με αδρεναλίνη) Σπάνια μόνο αδρεναλίνη ή ντοπαμίνη Νευροπεπτίδιο Υ, χρωμογρανίνη Α Karagiannis A, et al. Endocr Relat Cancer 2007; 14: Kudva YC, et al. J Clin Endocrinol Metab 2003; 88:
20 Wooten MD, et al. Cancer 1993; 72: Ng L, et al. J Urol 2003; 169: Allolio B, et al. J Clin Endocrinol Metab 2006; 91: ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΦΛΟΙΟΥ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΟΥ Σπάνιος όγκος (επίπτωση 0,6-2 περιπτώσεις/ εκατομμύριο) Διφασική ηλικιακή κατανομή (1η και 5η δεκαετία) ~4% των AIs (1,1-11%) 50-60% είναι λειτουργικά (κορτιζόλη, στεροειδή φύλου) Σχέση μεγέθους και πιθανότητα κακοήθειας: -2% για AIs <4 cm -6% για AIs 4-6 cm -25% για AIs >6 cm
21 ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ Συναντάται στο 2,5% των AIs Σε ογκολογικούς ασθενείς με AIs, το 50-70% είναι metaεστίες Συνηθέστεροι όγκοι: πνεύμονα (μικροκυτταρικό), ήπατος, νεφρού, παχέος, στομάχου, μελάνωμα Συνήθως εμφανής η συμπτωματολογία της πρωτοπαθούς νόσου Σπάνια: επινεφριδιακή ανεπάρκεια, οπισθοπεριτοναϊκή αιμορραγία Young WF Jr. Endocrinol Metab Clin North Am 2000; 29: Castillo O, et al. Urology 2007; 69: Lam KY, et al. Clin Endocrinol (Oxf) 2002; 56:
22 ΣΠΑΝΙΑ ΑΙΤΙΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΩΝ Μυελολίπωμα % σε νεκροτομικές σειρές ΤΥΧΑΙΩΜΑΤΩΝ -ώριμα λιποκύτταρα και αιμοποιητικά στοιχεία -ασυμπτωματικό συνήθως -επινεφριδιάκή δυσλειτουγία 10% (Addison ή υπερέκκριση ορμονών) Γαγγλιονεύρωμα, λίπωμα, σάρκωμα, κύστη Λοίμώξεις (σαρκοείδωση, φυματίωση) Επινεφριδιακοί ψευδοόγκοι Μικτοί όγκοι Συγγενής επινεφριδιακή υπερπλασία Anagnostis P, et al. Hormones 2009;8: Jung SI, et al. Urology 2007; 70: 1223.e11-3. Jaresch S, et al. J Clin Endocrinol Metab 1992;74:
23 ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ CUSHING ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
24 ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING-ΟΡΙΣΜΟΣ Ορίζεται η κατάσταση διαταραγμένης λειτουργίας του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA) με απουσία κλασικών συμπτωμάτων ή σημείων εμφανούς περίσσειας κορτιζόλης Προτιμάται ο όρος υποκλινικός υπερκορτιζολισμός από το preclinical ή subclinical Cushing Η εξέλιξη σε εμφανές (overt) Cushing πολύ σπάνια Young Jr WF Endocrinol Metab Clin North Am 2000;29: Barzon L, et al. Eur J Endocrinol 2003;149:
25 ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING Αποτελεί τη συχνότερη ενδοκρινική διαταραχή στους ασθενείς με τυχαίωμα επινεφριδίων στο 5-20% Συχνότητα σε ασθενείς με ΣΔ ή οστεοπόρωση (και κατάγματα) 2-10% Συσχέτιση με ΑΥ, παχυσαρκία, ινσουλινοαντίσταση, IGT, δυσλιπιδαιμιία, αθηροσκλήρωση καρωτίδων Ευρύ φάσμα κλινικών εκδηλώσεων (διακύμανση επιπέδων κορτιζόλης, κλινική εμπειρία ιατρού) Terzolo M, et al. Endocrinol Metab Clin North Am 2005; 34: Anagnostis P, et al. JCEM 2009;94:
26 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΓΙΑ ΠΟΥ ΘΕΤΕΙ ΥΠΟΨΙΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΥ CUSHING Εύκολες εκχυμώσεις Ερυθροϊώδεις ραβδώσεις Πανσεληνοειδές προσωπείο Μυοπάθεια ή αδυναμία εγγύς μυών Nieman LK, et al. J Clin Endocrinol Metab 2008; 93:
27 ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΣ ΥΠΕΡΚΟΡΤΙΖΟΛΙΣΜΟΣ Απαιτούνται 3 κριτήρια: 1. Ο ασθενής φέρει τυχαίωμα επινεφριδίων (χωρίς υποψία επινεφριδιακής νόσου) 2. Απουσία καθαρού Cushingοειδούς φαινοτύπου 3. Ο ενδοκρινολογικός έλεγχος δείχνει αυτόνομη (ACTH-ανεξάρτητη) έκκριση κορτιζόλης Έλλειψη διεθνούς συμφωνίας για την καλύτερη στρατηγική διάγνωσης του συνδρόμου Terzolo M, et al. Clin Endocrinol (Oxf) 2012;76:12-18
28 Η διάγνωση του συνδρόμου προβληματική. Γιατί; Μπορεί να υφίσταται και σε ασθενείς με τυχαιώματα υπόφυσης ή σε θεραπεία με κορτικοειδή Ποικιλομορφία φαινοτύπων Κλινικά χαρακτηριστικά λιγότερο ειδικά περίσσειας κορτικοειδών (μεταβολικό σύνδρομο) Ανικανότητα των διαθέσιμων test να αποκαλύψουν ελάχιστη περίσσεια κορτικοειδών Αδύνατη η αναγνώριση ψευδώς-θετικών αποτελεσμάτων Terzolo et al. Clin Endocrinol (Oxf) 2012; 76: 12-18
29 ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ (MetS) Η λειτουργική ενεργοποίηση του HPA άξονα σχετίζεται με διάφορες νόσους (παχυσαρκία, ΣΔ) Τα επίπεδα της κυκλοφορούσας κορτιζόλης βρέθηκαν αυξημένα σε ασθενείς με MetS (κυρίως με ΑΥ και IGT) Αυξημένη παραγωγή κορτιζόλης σε ιστικό επίπεδο λόγω αυξημένης δραστηριότητας του ενζύμου 11βhydroxysteroid dehydrogenase 1 Αναστολή της 11β-HSD1, θεραπεία ΜetS Η απώλεια βάρους ομαλοποιεί τα επίπεδα κορτιζόλης Anagnostis P, et al. JCEM 2009;94:
30 Σύγκριση υποκλινικού και κλινικού συνδρόμου Cushing Terzolo M, et al. Clin Endocrinol (Oxf) 2012;76:12-18
31 Nieman L, et al. JCEM 2008;96: Πότε γίνεται διερεύνηση για υποκλινικό υπερκορτιζολισμό; Σε ασθενείς με τυχαίωμα επινεφριδίου Σε ασυνήθη εκδήλωση ή επιδείνωση υπέρτασης, ΣΔ, οστεοπόρωσης Οικογενειακό ιστορικό συνδρόμου ACTHindependent μακροζώδη επινεφριδιακή υπερπλασία Παιδιά με ύψος σε χαμηλή εκατοστιαία θέση και αυξημένο βάρος
32 ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ CUSHING ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
33 Προσέγγιση ασθενούς με τυχαίωμα επινεφριδίου A.Είναι ο όζος καλοήθης ή κακοήθης; B.Υπάρχει ορμονική υπερέκκριση;
34 ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Αύξηση βάρους Αδυναμία εγγύς μυών Εξάντληση ΣΔ Κεφαλαλγίες, απώλεια βάρους, ανησυχία, εφίδρωση, αίσθημα παλμών Ιστορικό-συμπτωματολογία υποκαλιαιμίας Εξέταση-σύγκριση με παλιές φωτογραφίες Κάπνισμα Ιστορικό πρωτοπαθούς Ca Κεντρική παχυσαρκία Σημεία αρρενοποίησηςδασυτριχισμός Εκχυμώσεις Μυϊκή ατροφία Αρτηριακή πίεση, σφύξεις
35 Guidelines
36 Guidelines
37 ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΩΝ ΟΖΩΝ 1. ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ 2. ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Terzolo M, et al. Eur J Endocrinol 2011; 164: Anagnostis P, et al. Hormones 2009; 8: Lipid-sensitive test Εξάρτηση από το χειριστή Η παχυσαρκία και ο αέρας του ΓΕΣ αποτελούν εμπόδια Εξάρτηση της ευαισθησίας από το μέγεθος (65% για όζους <3 cm) Αδυναμία ΔΔ καλοηθών/κακοηθών όζων Ανάστροφη σχέση μεταξύ πυκνότητας και συγκέντρωσης λίπους Cut-off 4cm, περισσότερο αξιόπιστο, χαμηλή ειδικότητα Hounsfield Units <10: ευαισθησία % ειδικότητα % για ΔΔ καλοηθών/κακοηθών όζων >10 HU, περαιτέρω έλεγχος (>43 IU πιθανά κακόηθες) Washout Values: >60% (ευαισθησία %, ειδικότητα 83-92% για αδένωμα) Συνδυασμός HU και washout: ευασθησια/ειδικότητα:98%/92% Ετερογένεια και μέγεθος πιο ευαίσθητα κριτήρια 10-30% των αδενωμάτων >10HU (lipid-poor)
38 ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΩΝ ΟΖΩΝ 3. ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Το ίδιο αποτελεσματική με τη CT Ανώτερη για lipid-poor adenomas (>30HU) Adrenosplenic ratio (ASR) >70% Ευαισθησία %-ειδικότητα % Αδενώματα: υπο-ίσης έντασης σήμα με το ήπαρ στην Τ1, υπερ-ίσης έντασης στη Τ2 Φαιοχρωμοκυττώματα-επινεφριδιακά Ca: υψηλό σήμα στην Τ2 4. ΣΠΙΝΘΗΡΟ- ΓΡΑΦΗΜΑ 131 I-6-β-iodomethyl-norcholesterol (NP59) και 75 -Se-selenomethyl-19-norcholesterol Ετερόπλευρη απεικόνιση ενδεικτική καλοήθους αδενώματος ή οζώδους υπερπλασίας Απουσία ή ελάττωση πρόσληψης ενδεικτική Ca Εξαιρέσεις: μη αξιόπιστη για όζους <2 cm μυελολίπωμα σπάνια πρόσληψη σε πρωτοπαθές Ca Terzolo M, et al. Eur J Endocrinol 2011; 164: Anagnostis P, et al. Hormones 2009; 8:
39 ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΩΝ ΟΖΩΝ 5. PET SCAN 5. FINE-NEEDLE ASPIRATION BIOPSY 18 F-FDG-PET (ευαισθησία %, ειδικότητα %) Adrenal/liver max uptake<1,45-165: ενδεικτικό αδενώματος Ψευδώς θετικά αποτελέσματα Μεγαλύτερη ευαισθησία με PET/CT 11 C-metomidate PET: ΔΔ φλοιεπινεφριδιακού ή μη 123 Imetaiodo-benzylguanidine ( 123 I-MIBG) και 131 I-MIBG, ευαισθησία 77-90%-ειδικότητα %-PHEO FDG-PET, [11C]-hydroxyephedrine, [11C]-epinephrine, 6-[18F]-fluorodopamine, ΔΔ καλοήθων από κακοήθων PHEO ΔΔ μεταστατικής άπό πρωτοπαθούς νόσου Ευαισθησία 81-96%-ειδικότητα % 2,8%-14% επιπλοκές πνευμοθώρακας, αιμορραγία, λοίμωξη, παγκρέατίτιδα Απαραίτητος ο βιοχημικός αποκλεισμός PHEO Terzolo M, et al. Eur J Endocrinol 2011; 164: Anagnostis P, et al. Hormones 2009; 8:
40 ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
41 Καλόηθες αδένωμα φλοιού Ομαλή και ομοιογενής πυκνότητα Συνήθως < 4 cm, Ετερόπλευρο Χαμηλές τιμές πυκνότητας unenhanced CT attenuate values (<10HU) Γρήγορο washout του σκιαστικού (10 min) σε ποσοστό >50% Ίσης έντασης σήμα με το ήπαρ στις T-1 & T-2 (MRI)
42 Καλόηθες αδένωμα φλοιού
43 Καλόηθες αδένωμα φλοιού
44 Καλόηθες αδένωμα φλοιού
45 Καλόηθες αδένωμα φλοιού
46 Φαιοχρωμοκύττωμα Αυξημένη αγγείωση Διαφόρου μεγέθους Κυστικά και αιμορραγικά στοιχεία Αυξημένες τιμές πυκνότητας στη unenhanced CT (>20HU) Καθυστερημένο washout του σκιαστικού (10 min) σε ποσοστό <50% Υψηλής έντασης σήμα στην T-2 (MRI)
47 Φαιοχρωμοκύττωμα Τ1 Τ2
48 Φαιοχρωμοκύττωμα
49 Πρωτοπαθές καρκίνωμα φλοιού επινεφριδίων Ανώμαλο σχήμα, επασβεστώσεις, ανομοιογενής πυκνότητα Κυστικά και αιμορραγικά στοιχεία Συνήθως >4cm Αυξημένες τιμές πυκνότητας στη unenhanced CT (>20HU) Καθυστερημένο washout του σκιαστικού (10 min) σε ποσοστό <50% Χαμηλής έντασης σήμα στην Τ1 και υψηλής-ενδιάμεσης στη T2 Τοπική διήθηση ή μεταστάσεις
50 Πρωτοπαθές καρκίνωμα φλοιού επινεφριδίων
51 Πρωτοπαθές καρκίνωμα φλοιού επινεφριδίων
52 Μεταστατική νόσος επινεφριδίων Ανώμαλο σχήμα, ανομοιογενής πυκνότητα Αμφοτερόπλευρες Συνήθως >4cm Αυξημένες τιμές πυκνότητας στη unenhanced CT (>20HU) Καθυστερημένο washout του σκιαστικού (10 min) σε ποσοστό <50% Ισο- ελαφρά χαμηλής έντασης σήμα στην Τ1 και υψηλήςενδιάμεσης στη T2
53 Μεταστατική νόσος επινεφριδίων
54 ΜΥΕΛΟΛΙΠΩΜΑ
55 PET-CT τομογραφία
56 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΩΝ ΤΥΧΑΙΩΜΑΤΩΝ Σε όλους τους ασθενείς με AI πρέπει να γίνεται εργαστηριακός έλεγχος για: Υποκλινικό Cushing Φαιοχρωμοκύττωμα Πρωτοπαθή αλδοστερονισμό, σε περίπτωση υπέρτασης και/ή υποκαλιαιμίας Guidelines AACE 2009 Guidelines AME 2011 Guidelines NIH 2002
57 ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΗ Η ΔΙAΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΥ CUSHING; 1. H έκκριση της κορτιζόλης είναι ένα συνεχές φαινόμενο, από απόλυτα φυσιολογικά επίπεδα μέχρι εμφανώς αυξημένα 2. Διακύμανση στο ίδιο το άτομο 3. Η αξιοπιστία πολλών δεικτών του άξονα HPA, ιδίως της ACTH και της κορτιζόλης ούρων 24h είναι χαμηλή 4. Το κλινικά gold standard διαγνωστικό test δεν υπάρχει (έλλειψη ειδικής κλινικής εικόνας-εξάρτηση από κλινική εμπειρία) 5. Η ευαισθησία στα γλυκοκορτικοειδή διαφέρει από άτομο σε άτομο, αλλά και σε επίπεδο ιστών στο ίδιο το άτομο Chiodini I. J Clin Endocrinol Metab 2011;96: Terzolo M, et al. Clin Endocrinol (Oxf) 2012;76:12-18
58 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΥ CUSHING Η πιο αξιόπιστη μέθοδος: 1 mg overnight dexamethasone suppression test ΔΕΝ υπάρχει διαφορά με 3 ή 8mg dexamethasone Διαφορετικά cut-off: i. 1,8 μg/dl (50 nmol/l): % ευαισθησία, 72-82% ειδικότητα, ψευδώς θετικά αποτελέσματα ii. AME (2011), French Society of Endocrinology 5 μg/dl (138 nmol/l): 58% ευαισθησία, 100% ειδίκότητα NIH (2002), AACE (2009) iii. 3 μg/dl (83 nmol/l) για μερικούς: 63% ευαισθησία, ειδικότητα 75% (Chiodini JCEM 2011) Terzolo M, et al. Eur J Endocrinol 2011; 164: Zeiger M, et al. Endocr Pract Jul-Aug;15 Suppl 1:1-20 Valli N, et al. Eur J Endocrinol. 2001;144: Barzon L, et al. Eur J Endocrinol. 2001;145:
59 Terzolo M, et al. Clin Endocrinol (Oxf) 2012;76:12-18
60 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΥ CUSHING
61 ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ CUSHING 1. Δοκιμασία μικρής καταστολής: 0,5mg/6h για 2 ημέρες ΔΕΝ υπάρχει συγκριτική μελέτη με το 1mg-DST Χρήσιμη σε ψυχιατρικές νόσους, αλκοολισμό, ΣΔ 2. Κορτιζόλη ούρων 24ώρου μόνο σε συνδυασμό με άλλες ανικανότητα ανίχνευσης μικρών μεταβολών κορτιζόλης τεχνικά προβλήματα 3. Βραδινή κορτιζόλη ορού -συσχέτιση με CVD risk -όχι προς το παρόν σιέλου (Guidelines ΑΜΕ 2011) 3. ACTH (χαμηλή αναπαραγωγισιμότητα) (υποστηρικτική της διάγνωσης)- AACE DHEAS (Συστήνεται μόνο από AACE, μείωση επιπέδων με την ηλικία) Chiodini I. JCEM 2011;96:
62 Σχέση διαγνωστικών tests και παραγόντων κινδύνου Morelli V, et al. Clin Endocrinol (Oxf) 2010;73:
63 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΤΩΜΑΤΟΣ Σε όλους τους ασθενείς με ΑΙs (και τους νορμοτασικούς) πρέπει να γίνεται έλεγχος Fractionated metanephrines ούρων (ευαισθησία 97%) ή ελεύθερη μετανεφρίνη και νορμετανεφρίνη πλάσματος (ευαισθησία 99%) (AME 2011-ΑΑCE 2009) 24h κατεχολαμίνες και ολικές ή fractionated μετανεφρίνες ούρων (AACE 2009) ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ: σε άτομα νεαρής ηλικίας ή σε ασθενείς με πολυεστιακή ή εξωεπινεφριδιακή νόσο (AACE 2009)
64 ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΤΩΜΑ Pacak K, et al. Ann Intern Med. 2001; 134:
65 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΤΩΜΑΤΟΣ Tιμές ολικών μετανεφρινών ούρων >1800 μg/24h διαγνωστικές PHEO Μετανεφρίνες πλάσματος 3-4πλάσιες διαγνωστικές PHEO (AACE 2009) Νορμετανεφρίνη <112 pg/ml, μετανεφρίνη <61pg/ml πλάσματος, αποκλείουν το PHEO Σε ενδιάμεσες τιμές: δοκιμασία καταστολής με κλονιδίνη (πτώση κατεχολαμινών πλάσματος >50% σε κφ) CGA (ευαισθησία 86%, χαμηλή ειδικότητα, φθάνει στο 98%, αν συνοδεύεται με αυξημένες κατεχολαμίνες) Karagiannis A, et al. Endocr Relat Cancer 2007;14: Eisenfofer G. JCEM 2003;88: d Herbomez M, et al. Eur J Endocrinol 2007;
66 Karagiannis A, et al. Endocr Relat Cancer 2007;14:
67 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Απαιτείται λόγος αλδοστερόνης πλάσματος (PAC, σε ng/dl)/δραστικότητα ρενίνης πλάσματος (PRA) σε ng/ml/h) ARR>30 (AACE: ARR >20) Μερικά κέντρα απαιτούν PAC >20 ng/dl (ευαισθησία/ειδικότητα: 90%/91% σε συνδυασμό με ARR>30) ή >15ng/dl με ARR >20 Guidelines AME 2011: ARR>30-50 Η υποκαλιαιμία δεν είναι συνήθης στον ΠΑ (9-37%) Funder JW, et al. JCEM 2008; 93: Mulatero P, et al. JCEM 2004;89:
68 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Απαιτείται διακοπή ανταγωνιστών αλδοστερόνης, καλιοσυντηρητικών και υποκαλιαιμικών διουρητικών 4 εβδομάδες πριν Απαιτείται διακοπή ΑΜΕΑ, ARBS, β-blokcers, κεντρικοί α2-αγωνιστές, διυδροπιριδίνες, ΜΣΑΦ 2 εβδομάδες πριν Επιτρέπονται: βεραπαμίλη, πραζοσίνη, δοξαζοσίνη, τεραζοσίνη, υδραλαζίνη Funder JW, et al. JCEM 2008; 93:
69 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ (ΠΑ) Επιβεβαίωση διάγνωσης με -oral sodium (~6g/d για 3ημέρες) -i.v. NaCl 0,9% 2l/4h -fludrocortisone 0,1mg/6h για 4ημέρες -δοκιμασία πρόκλησης με καπτοπρίλη Adrenal Venous Sampling: (ALDO/CORTISOL ratio >4:1, μεταξύ των 2 πλευρών) σε -άτομα >40 -αμφοτερόπλευρη παθολογική απεικόνιση επινεφριδίων -ετερόπλευρο μικροαδένωμα Funder JW, et al. JCEM 2008; 93: AACE GUIDELINES 2009
70 ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ CUSHING ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
71 ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΝΟΣΟΥ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΤΥΧΑΙΩΜΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ Πρωτοπαθές επινεφριδιακό Ca (ACC) και φαιοχρωμοκύττωμα (PHEOI): δυνητικά κακοήθη και απαιτείται χειρουργική εξαίρεση Ρυθμός ετήσιας αύξησης ACC: >2 cm/έτος Ρυθμός ετήσιας αύξησης PHEO: 0,5-1 cm/έτος Υποτροπή PHEO μετά από αφαίρεση στο 17% Κλινική πορεία επινεφριδιάκών μεταστάσεων: εξαρτάται από το στάδιο, το βαθμό και τη εντόπιση της πρωτοπαθούς νόσου ΑΜΕ, AACE GUIDELINES Young WF. N Engl J Med 2007;356: Allollio B, et al. JCEM
72 Ποιος είναι ο κίνδυνος κακοήθους εξαλλαγής σε ασθενείς με αδένωμα επινεφριδίου; Ανασκόπηση 18 μελετών συνολικού αριθμού 873 ασθενών, με μέσο χρόνο παρακολούθησης 3 έτη ( ), το 9% (0-26%) εμφάνισαν αύξηση >1 cm Ελάττωση μεγέθους στο 4% Συχνότητα κακοήθους εξαλλαγής 1/1000 Συνολικός κίνδυνος αύξησης: 6% το 1ο έτος, 17% στα 3 έτη, 29% στα 5 έτη Barzon L, et al. Eur J Endocrinol 2003; 149: Libè R, et al. Eur J Endocrinol 2002;147:
73 Ποια είναι η συχνότητα ορμονικής εξέλιξης του όζου; Γενικά ορμονική εξέλιξη στο 1,7% (0-11%), συνήθως SubCushing Μεγαλύτερος κίνδυνος για αδενώματα >3 cm Εξέλιξη σε φαιοχρωμοκύττωμα ή αλδοστερόνωμα εξαιρετικά σπάνια Ασθενείς με SubCushing, συνήθως σταθερότητα, 50% ομαλοποίηση υπερκορτιζολισμού 1/8 ανέπτυξε κλινικό Cushing σε μία μελέτη Barzon L, et al. JCEM 1999;84: Kim HY, et al. Korean J I ntern Med 2005;20: Grossrubatscher E, et al, J Endocrinol Invest 2001;24:
74 Αναδρομική μελέτη 64 τυχαιωμάτων, μέσος χρόνος παρακολούθησης έτη (0-19) Αύξηση μεγέθους: 5-13 mm στο 14%, 10 mm στο 6,25% Μείωση μεγέθους 5-19 mm στο 4,7% Κανένας ασθενής δεν παρουσίασε ορμονική εξέλιξη του όζου Exp Clin Endocrinol Diabetes 2009; 117: 1-7
75 Λίγες προοπτικές μελέτες Πολυκεντρική, προοπτική μελέτη, 229 ασθενείς Μέσος χρόνος παρακολούθησης 25 μήνες (3-108) Αύξηση μεγέθους >0,5 cm στο 7,4% και > 1cm στο 5,2% Ελάττωση μεγέθους στο 5,2% Ορμονική υπερέκκριση στο 2% (2 Cushing s syndrome και 1 φαιοχρωμοκύττωμα)
76 Long term follow-up of patients with adrenal incidentalomas- a prospective study Fotini Adamidou, Panagiotis Anagnostis, Chrisanthi Zouli, Maria Poulasouchidou, Marina Kita Department of Endocrinology, Hippokration Hospital of Thessaloniki, Greece Προοπτική μελέτη 40 ασθενών, με 51 AI και μέσο χρόνο παρακολούθησης 19,8 18,3 μήνες (εύρος 0-48). Υποκλινικό Cushing 3 (7,5%), 1 (2,5%) από φαιοχρωμοκύττωμα και 2 (5%) από αλδοστερόνωμα Αύξηση μεγέθους (5-10 mm) διαπιστώθηκε σε 6 AI (15%) Ελάττωση μεγέθους σε 1 (2.5%) Σε κανένα ασθενή δεν παρατηρήθηκε ορμονική εξέλιξη του όζου.
77 Πότε και για πόσο διάστημα επανέλεγχος; Συνιστάται επανάληψη CT σε 3-6 μήνες (AME 2011, AACE 2009) Ετησίως για 1-2 έτη (ΑΑCE 2009) ΌΧΙ επανέλεγχος σε <2cm με HU<10, μυελολίπωμα ή κύστη (AME 2011) Επινεφριδεκτομή, αν αύξηση >1 cm Λειτουργικός έλεγχος ετησίως για 5 έτη (AACE 2009)
78 Ποιος είναι ο μέγιστος χρόνος παρακολούθησης των τυχαιωμάτων; Η CT εκθέτει τον ασθενή σε 23 msv ιονίζουσας ακτινοβολίας στα 2 έτη, με πιθανότητα θανατηφόρου καρκίνου 1 σε Κίνδυνος συγκρίσιμος με την πιθανότητα ανίχνευσης επινεφριδιάκού Ca στα 3 έτη follow-up 0-1 στα 500
79 ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ CUSHING ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
80 Συνιστάται χειρουργική εξαίρεση σε: 1. Σε οποιαδήποτε μάζα με ακτινολογικά ευρήματα ύποπτα κακοήθειας ή >4 cm (AACE) 2. Σε φαιοχρωμοκύττωμα ή κλινικά εμφανής υπερπαραγωγή στεροειδών 3. Σε αύξηση μεγέθους >1 cm ή ύποπτες ακτινολογικές μεταβολές 4. Ανεπαρκή δεδομένα για χειρουργική ή μη θεραπεία σε υποκλινικό Cushing AME GUIDELINES 2011 AACE GUIDELINES 2009
81 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ CUSHING Δεν έχει αποδειχθεί η αυξημένη θνητότητα στους ασθενείς με AIs και SubCushing Υπάρχει συσχέτιση των αιτιών θανάτου με CVD συμβάματα Δεν υπάρχει μεγάλη προοπτική τυχαιοποιημένη μελέτη σύγκρισης χειρουργικής vs συντηρητικής προσέγγισης Ετερογένεια μελετών σχετικά με τον ορισμό του SCS, μέγεθος, φύση, follow-up και τα καταληκτικά σημεία Terzolo M, et al. Clin Endocrinol (Oxf) 2012;76:12-18
82 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ CUSHING Προoπτική μελέτη 45 ασθενεών με SubCushing, 23 χειρουργήθηκαν, 22 αντιμετωπίστηκαν συντηρητικά Μέσος χρόνος παρακολούθησης 8 έτη Στην ομάδα των χειρουργηθέντων -Βελτίωση ΣΔ στο 62,5% -Βελτίωση ΑΠ στο 67% -Βελτίωση δυσλιπιδαιμιας στο 37,5% -Βελτίωση παχυσαρκίας στο 50% -Καμία μεταβολή στις οστικές παραμέτρους Επιδείνωση στην ομάδα της συντηρητικής αντιμετώπισης -33%% των ασθενών με ΣΔ -80% των ασθενών με ΑΥ -43% των ασθενών με δυσλιπιδαιμία Toniato A, et al. Ann Surg 2009;249:
83 Chiodini I, et al. JCEM 2010 ;95:
84
85 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ CUSHING Terzolo M, et al. Clin Endocrinol (Oxf) 2012;76:12-18
86 ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Σπειρονολακτόνη Επλερενόνη Καλιοσυντηρητικά διουρητικά (τριαμτερένη, αμιλορίδη) ΑΜΕΑ, ARBS Ανταγωνιστές Ca Karagiannis A. Rev Endocr Metab Disord 2011;12:15-20 Quinkler M, et al. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab 2010;24:
87
88 ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ Tο ποσοστό των ασθενών με ΑΠ<140/90 mmhg σε μονοθεραπεία με ανταγωνιστή αλδοστερόνης στις 16 εβδομάδες
89 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Χρόνος Σπειρονολακτόνη Αριθμός ασθενών Επλερενόνη Αριθμός ασθενών Εβδομάδα 0 50 mg 1 50 mg 2 Εβδομάδα mg mg 5 Εβδομάδα mg mg 5 Εβδομάδα mg mg 2 Εβδομάδα 16 +HCTZ 12,5mg 4 +HCTZ 12,5mg 3 Εβδομάδα 20 +HCTZ 25mg +HCTZ 25mg Εβδομάδα 24 Τέλος της μελέτης Karagiannis A, et al. Expert Opin. Pharmacother 2008;9:
90 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΣΑΠ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ * * 160 * SBP (mmhg) 140 * * * Eplerenone Spironolactone Time (weeks) Karagiannis A, et al. Expert Opin. Pharmacother 2008;9:
91 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΔΑΠ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ 115 * 105 * 95 * DBP (mmhg) 85 * * * * * Eplerenone Spironolactone Time (weeks) Karagiannis A, et al. Expert Opin. Pharmacother 2008;9:
92 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ** 4.5 * Serum potassium (mmol/l) * ** Eplerenone Spironolactone Time (weeks) Karagiannis A, et al. Expert Opin. Pharmacother 2008;9:
93 ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 2 ασθενείς με επώδυνη γυναικομαστία με 400mg σπειρονολακτόνη Πλήρης ύφεση σε 4 εβδομάδες με την αλλαγή σε 150mg επλερενόνης Καμία περίπτωση γυναικομαστίας με την επλερενόνη Karagiannis A, et al. Expert Opin. Pharmacother 2008;9:
94 ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΠΑΘΗ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟ 1. Ασθενείς μεγάλης ηλικίας ή με σοβαρές ασθένειες 2. Ασθενείς με ιδιοπαθή αλδοστερονισμό 3. Ασθενείς που αρνούνται χειρουργικής παρέμβασης AACE GUIDELINES 2009
95
96 Anagnostis P, Karagiannis A, et al. Hormones 2009;8:
97 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1. Τα τυχαιώματα των επινεφριδίων απαντούν στο 2% του πληθυσμού και το ποσοστό τους αυξάνεται με την ηλικία 2. Είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία καλοήθη μη λειτουργικά αδενώματα 3. Απαιτείται αποκλεισμός υποκλινικού υπερκορτιζολισμού, φαιοχρωμοκυττώματος και αλδοστερονώματος σε ασθενείς με ΑΥ 4. Τα ακτινολογικά χαρακτηριστικά (HU, % washout) βοηθούν σημαντικά στον προσδιορισμό της φύσης του όζου 5. Επινεφριδεκτομή σε περιπτώσεις φαιοχρωμοκυττώματος, υποψίας επινεφριδιακού Ca, υπερλειτουργίας όζου (πρώιμης έναρξης-νεαρής ηλικίας), αυξημένου μεγέθους (>4cm) ή αύξησης >1 cm/έτος
98 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 6. Ο υποκλινικός υπερκορτιζολισμός αποτελεί τη συχνότερη λειτουργική διαταραχή των AIs 7. Συσχέτιση με μεταβολικό σύνδρομοοστεοπόρωση 8. Η ακριβής διάγνωση είναι προβληματική 9. Δεν είναι ξεκάθαρο αν η χειρουργική θεραπεία υπερτερεί της φαρμακευτικής 10.Επινεφριδιεκτομή σε άτομα <40 ετών ή με επιδείνωση παραγόντων καρδιαγγειακής νόσου
99 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING
ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Π. Ενδοκρινολόγος ΟΡΙΣΜΟΣ Ορίζεται η κατάσταση διαταραγμένης λειτουργίας του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA) με απουσία κλασικών συμπτωμάτων ή σημείων
Διαβάστε περισσότεραINCIDENTALOMA (ΤΥΧΑΙΩΜΑ) ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ
INCIDENTALOMA (ΤΥΧΑΙΩΜΑ) ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ Π. ΠΑΠΑΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ Κ. Ενδοκρινολόγοι ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΟΥ Πρωτοπαθής ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΟΥ Πρωτοπαθής Υπεραλδοστερονισμός ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ
Διαβάστε περισσότεραΠρωτοπαθής αλδοστερονισμός. Δούμας Μιχάλης Παθολόγος
Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός Δούμας Μιχάλης Παθολόγος Πρωτοπαθής Αλδοστερονισμός Σύνδρομο: υπέρταση αλδοστερόνη ρενίνη Ερωτήματα Γιατί πρέπει να ψάξουμε; Είναι συχνός; Αξίζει τον κόπο και τα χρήματα; Ποιούς
Διαβάστε περισσότεραΓκαλιαγκούση Ευγενία Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας, MD, PhD Γ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, ΓΝΘ Παπαγεωργίου Ιατρείο Υπέρτασης, Μικρών και Μεγάλων Αγγείων
Γκαλιαγκούση Ευγενία Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας, MD, PhD Γ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, ΓΝΘ Παπαγεωργίου Ιατρείο Υπέρτασης, Μικρών και Μεγάλων Αγγείων ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΤΑΣΗ WF Young, Endocrine
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Β ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΘΑΛΑΜΟΣ 218 Ο ασθενής μας Άρρεν 51 ετών Αιτία εισαγωγής (28/02/2012) Διερεύνηση μορφώματος ΑΡ επινεφριδίου ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Απώλεια βάρους
Διαβάστε περισσότεραΦαιοχρωμοκύττωμα. Ευγενία Γκαλιαγκούση. Επιμελήτρια Β, B Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
Φαιοχρωμοκύττωμα Ευγενία Γκαλιαγκούση Επιμελήτρια Β, B Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Φαιοχρωμοκύττωμα (Ι) Aπό χρωμαφινικά κύτταρα του μυελού των επινεφριδίων (85-90%)
Διαβάστε περισσότεραΟ ρόλος της Αλδοστερόνης στην Αρτηριακή Υπέρταση. Γκαλιαγκούση Ευγενία Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Iπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
Ο ρόλος της Αλδοστερόνης στην Αρτηριακή Υπέρταση Γκαλιαγκούση Ευγενία Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Iπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Ευεργετικά ωφέλη της θεραπείας µε ανταγωνιστές της αλδοστερόνης 30%
Διαβάστε περισσότεραΝοσος Cushing Μάθετε περισσότερα
Journalist Handbook 1 Πληροφορίες για Δημοσιογράφους Νοσος Cushing Μάθετε περισσότερα Νοσος Cushing 3 TΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΟΣΟΣ CUSHING; Πριν μιλήσουμε για τη Νόσο Cushing, θα πρέπει να κατανοήσουμε την ασθένεια
Διαβάστε περισσότερα(10%) Υαιοχρωμοκύττωμα Όγκος του μυελού των επινεφριδίων. Μπορεί να εμφανισθεί ως: ποραδικό Οικογενές
Υαιοχρωμοκύττωμα Όγκος του μυελού των επινεφριδίων Μπορεί να εμφανισθεί ως: ποραδικό Οικογενές ΜΕΝ-2Α και ΜΕΝ-2Β Νόσος von Hippel-Lindau Νευρο-ινωμάτωση Oικογενές χωρίς άλλη συνοδό νόσο (10%) Υαιοχρωμοκύττωμα
Διαβάστε περισσότεραΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH
ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH Ενδείξεις: Διάγνωση επινεφριδιακής ανεπάρκειας, διαταραχή της σύνθεσης στεροειδών ή έλλειψη απάντησης στην ACTH. Διαδικασία: Η δοκιμασία αρχίζει στις 09:00π.μ. Cotrosyn (1-24
Διαβάστε περισσότεραΕπινεφρίδιο Σπειροειδής Στηλιδωτή Δικτυωτή Μυελός Φλέβα Επινεφρίδιο Αλατοκορτικοειδή (C21) Γλυκοκορτικοειδή (C21) Ανδρογόνα (C19) Μυελός Φλέβα ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ Η χοληστερόλη είναι το υπόστρωμα για τη
Διαβάστε περισσότεραΗ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΝΥΧΘΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ
Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΝΥΧΘΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Σεμερτζίδης Π., Πετίδης Κ., Γκαλιαγκούση Ε., Δούμας Μ., Τριανταφύλλου Α., Δούμα
Διαβάστε περισσότεραΓΝΑ«Ο Ευαγγελισμός» Ενδοκρινολογικό Τμήμα Διαβητολογικό Κέντρο Συντονιστής Διευθυντής: Σ. Τσαγκαράκης
Παρουσίαση: Ο. Καραπάνου Ειδικευόμενη Ενδοκρινολογίας ΓΝΑ«Ο Ευαγγελισμός» Ενδοκρινολογικό Τμήμα Διαβητολογικό Κέντρο Συντονιστής Διευθυντής: Σ. Τσαγκαράκης Παρούσα νόσος 1 Γυναίκα ηλικίας 43 ετών, η οποία
Διαβάστε περισσότεραΝικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος
Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα 2012 2013 Νοσοκομείο ΚΑΤ, 17 Ιανουαρίου 2013 Παραθυρεοειδείς αδένες 1880 Ο Σουηδός φοιτητής
Διαβάστε περισσότεραΓεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Πυελική μάζα
Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Πυελική μάζα Επιδημιολογία Η πυελική μάζα είναι ένα σχετικά συχνό κλινικό εύρημα. Σε αρκετές περιπτώσεις
Διαβάστε περισσότεραΆνδρας77 ετώνμεδύσπνοια, οιδήματακαιυποκαλιαιμία. Διαφορική Διάγνωση
Άνδρας77 ετώνμεδύσπνοια, οιδήματακαιυποκαλιαιμία Διαφορική Διάγνωση Γεροβασίλη Βίκυ Ειδικευόµενη Ε Παθολογικής Κλινικής ιευθ: Αθανάσιος Σκουτέλης ΣτοιχείαΑπόΚλινικήΕικόνα Πρόσφατη έναρξη Απορρύθμιση Αρτηριακής
Διαβάστε περισσότεραΜετεκπαιδευτικά Μαθήµατα Ενδοκρινολογίας 2003. Επινεφρίδια
Μετεκπαιδευτικά Μαθήµατα Ενδοκρινολογίας 00 Επινεφρίδια 1 Ενδοκρινολογική Κλινική ΓΝΘ Ιπποκρατείου /ντής αµ. επ. καθηγητής Α. Αβραµίδης 1 Νόσος Addison M. Τζοΐτη Ενδοκρινολόγος Ενδοκρινολογική Κλινική
Διαβάστε περισσότεραΔιάγνωση αντιμετώπιση οξείας επινεφριδιακής ανεπάρκειας. Γρηγόριος Καλτσάς Παθολογική Φυσιολογία Πανεπιστήμιο Αθηνών
Διάγνωση αντιμετώπιση οξείας επινεφριδιακής ανεπάρκειας Γρηγόριος Καλτσάς Παθολογική Φυσιολογία Πανεπιστήμιο Αθηνών ευροενδοκρινική ρύθμιση της επινεφριδιακής έκκρισης στεροειδών - - - + CRH/AVP + ACTH
Διαβάστε περισσότεραΑγωγή με γλυκοκορτικοειδή: σχήμα διακοπής για την αποφυγή επινεφριδικής ανεπάρκειας. Γεώργιος Ν. Κουκούλης Ενδοκρινολόγος
Αγωγή με γλυκοκορτικοειδή: σχήμα διακοπής για την αποφυγή επινεφριδικής ανεπάρκειας Γεώργιος Ν. Κουκούλης Ενδοκρινολόγος ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Αρνητική ΓΛΥΚΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΗ Στεροειδή μόρια με πλειοτρόπες
Διαβάστε περισσότεραΔιερεύνηση δευτεροπαθούς υπέρτασης: Πότε πρέπει να γίνεται και με ποιες εξετάσεις;
ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟΥ ΥΓΕΙΑ : ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Διερεύνηση δευτεροπαθούς υπέρτασης: Πότε πρέπει να γίνεται και με ποιες εξετάσεις; Ηρακλής Αβραμόπουλος Παθολόγος Ιατρείο Υπέρτασης Νοσοκομείο
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ
Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι συχνοί και αποτελούν το συχνότερο ενδοκρινολογικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Οι πιθανότητες ότι κάποιος θα ανακαλύψει έναν τουλάχιστον όζο θυρεοειδούς είναι 1 στις 10 ενώ σε
Διαβάστε περισσότεραΗ σημασία του προληπτικού ελέγχου για τον ΚΠΕ. Όλγα Ι Γιουλεμέ Επίκουρη Καθηγήτρια Γαστρεντερολογίας ΑΠΘ Β Προπ. Παθολογική Κλινική ΓΠΝΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ
Η σημασία του προληπτικού ελέγχου για τον ΚΠΕ Όλγα Ι Γιουλεμέ Επίκουρη Καθηγήτρια Γαστρεντερολογίας ΑΠΘ Β Προπ. Παθολογική Κλινική ΓΠΝΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ καρκίνος παχέος εντέρου (ΚΠΕ) Ευρώπη: 2 η αιτία θανάτου
Διαβάστε περισσότεραΟρμονική διερεύνηση ασθενών με ακμή: πότε και γιατί; Ν. Μαλτέζος
Ορμονική διερεύνηση ασθενών με ακμή: πότε και γιατί; Ν. Μαλτέζος ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΡΜΟΝΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗΣ ΑΚΜΗΣ 1. Έναρξη σε βρεφική ή παιδική ηλικία 2. Πρώϊμη ήβη σε αγόρι και αδρεναρχή εμμηναρχή σε κορίτσια
Διαβάστε περισσότεραΣτέλλα Δούμα ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΟΓΚΩΝ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΟΥ. Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
Στέλλα Δούμα ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΟΓΚΩΝ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΟΥ Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης 2,1% των όγκων ΟΓΚΟΙ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ 3% στη μέση ηλικία, 10% στουςηλικιωμένους Το 60%
Διαβάστε περισσότεραΓράφει: Έλλη Παπαδόδημα, Ενδοκρινολόγος, Διευθύντρια Κέντρου Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Ευρωκλινική Αθηνών
Γράφει: Έλλη Παπαδόδημα, Ενδοκρινολόγος, Διευθύντρια Κέντρου Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Ευρωκλινική Αθηνών Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός είναι μια «αθόρυβη», «σιωπηρή» και παραγνωρισμένη
Διαβάστε περισσότεραΕνδοκρινοπάθειες. Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη
Ενδοκρινοπάθειες Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ Θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της οφθαλμοπάθειας Graves παραμένει η i.v. χορήγηση γλυκοκορτικοειδών,
Διαβάστε περισσότεραΤι θα προτείνατε σε έναν υγιή 71-χρονο με ένα ενδοφυτικό νεφρικό όγκο 5 cm; Ριζική νεφρεκτομή
Τι θα προτείνατε σε έναν υγιή 71-χρονο με ένα ενδοφυτικό νεφρικό όγκο 5 cm; Ριζική νεφρεκτομή Dr. med. Αποστολος Π. Λαμπαναρης MD, PhD Χειρουργός Ουρολόγος Πιστοποιημένος Χειρουργός Ρομποτικής Τι είναι
Διαβάστε περισσότεραΔευτεροπαθής Υπέρταση. Θεόδωρος Αλεξανδρίδης Καθηγητής Παθολογίας-Ενδοκρινολογίας Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών
Δευτεροπαθής Υπέρταση Θεόδωρος Αλεξανδρίδης Καθηγητής Παθολογίας-Ενδοκρινολογίας Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών % υπερτασικοί Επιπολασμός αρτηριακής πίεσης στις ΗΠΑ 80 72 % 66%
Διαβάστε περισσότεραΣτην περισσότερο επιτυχημένη αντιμετώπιση του καρκίνου έχει συμβάλλει σημαντικά η ανακά-λυψη και εφαρμογή των καρκινι-κών δεικτών.
Όλες μαζί οι μορφές καρκίνου αποτελούν, παγκοσμίως τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά από τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Τα κρούσματα συνεχώς αυξάνονται και σε πολλές αναπτυγμένες χώρες αποτελεί την πρώτη αιτία
Διαβάστε περισσότεραΑΛΙΧΑΝΙΔΟΥ Ε.
ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ; Χειρουργική ενδοκρινών αδένων Θυροειδής επινεφρίδια Παραθυροειδής ΑΛΙΧΑΝΙΔΟΥ Ε. Ο ρόλος του θυρεοειδή αδένα: Ο θυρεοειδής
Διαβάστε περισσότεραΣωστή προσέγγιση της υπέρτασης στη παιδική ηλικία
Σωστή προσέγγιση της υπέρτασης στη παιδική ηλικία Αναστασία Γκαμπέτα Ειδικευόμενη Β' Παιδιατρικής Κλινικής ΑΠΘ, Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ, Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Θεσσαλονίκη 8 Δεκεμβρίου 2018 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Πρότυποι
Διαβάστε περισσότεραΠυελική μάζα. Ενότητα 3: Πύελος Παθολογία πυέλου
Πυελική μάζα Ενότητα 3: Πύελος Παθολογία πυέλου Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Ιατρική Σχολή Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Σκοποί ενότητας Παρουσίαση Πυελικής Μάζας Πρόπτωση
Διαβάστε περισσότεραEΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ. Aννα Αγγελούση Eπιστημονική υπότροφος Ενδοκρινολόγος, τμήμα Παθολογικής Φυσιολογίας
EΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Aννα Αγγελούση Eπιστημονική υπότροφος Ενδοκρινολόγος, τμήμα Παθολογικής Φυσιολογίας Τα επινεφρίδια αποτελούνται από δύο διαφορετικούς ανατομικά και λειτουργικά σχηματισμούς
Διαβάστε περισσότεραΥπερκορτιζολαιμία (Σ. Cushing) Διερεύνηση-Διάγνωση Αντιμετώπιση
Υπερκορτιζολαιμία (Σ. Cushing) Διερεύνηση-Διάγνωση Αντιμετώπιση Αθανάσιος Ε. Παναγιώτου Επιμελητής Ενδοκρινολογικής Κλινικής Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Journal of Neurosurgery: July 2002 / Vol.
Διαβάστε περισσότεραΠαρουσίαση ενδιαφέρουσας περίπτωσης. Μπουτάρη Χρυσούλα Ειδικευόμενη Παθολογίας Β Προπ. Παθολογική κλινική Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο
Παρουσίαση ενδιαφέρουσας περίπτωσης Μπουτάρη Χρυσούλα Ειδικευόμενη Παθολογίας Β Προπ. Παθολογική κλινική Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Γυναίκα, 32 ετών εισήχθη λόγω αρτηριακής υπέρτασης με υπερτασικές κρίσεις (200/110
Διαβάστε περισσότερα15/1/2018. Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/ ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο
Η χρήση του PET CT στην Ογκολογία και όχι μόνο Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/2017 11ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο 1 Τι είναι το PET SCAN; Η Pet scan (pozitron emission
Διαβάστε περισσότεραΔιλήμματα στον προστατικό καρκίνο. Γεράσιμος Αλιβιζάτος Διευθυντής Γ Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ
Διλήμματα στον προστατικό καρκίνο Γεράσιμος Αλιβιζάτος Διευθυντής Γ Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ Επιδημιολογικά στοιχεία Ο προστατικός καρκίνος είναι ο συχνότερος, από διαγνωστικής πλευράς καρκίνος,
Διαβάστε περισσότεραΣυντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12
Οι παραθυρεοειδείς είναι συνήθως τέσσερις αδένες, με μέγεθος και εμφάνιση σαν μια φακή, που βρίσκονται συνήθως ανά δύο στην οπίσθια επιφάνεια κάθε λοβού του θυρεοειδή. Αυτοί είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή
Διαβάστε περισσότεραPET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία»
PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία» Ca πνεύμονος Η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στο δ υτικό κόσμο. 3.000.000
Διαβάστε περισσότεραΣυνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά
Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά Ο καρκίνος του παχέος εντέρου ορθού αποτελεί το δεύτερο πιο συχνό καρκίνο σε γυναίκες και άνδρες και αντιπροσωπεύει το 13% όλων των καρκίνων. Στην
Διαβάστε περισσότεραΗ ανίχνευση νεφρικών όγκων αυξάνει περίπου κατα 1% κατ' έτος. Η τυχαία ανεύρεση μικρών όγκων είναι σήμερα η πλειονότητα των νεφρικών όγκων.
Ενδείξεις και περιορισμοί στη διαδερμική βιοψία των νεφρικών μαζών Αδαμόπουλος Βασίλειος Md.- FEBU Επιμ.Β' Γ.Ν.Καβάλας- Ουρολογική Κλινική Το Πρόβλημα... Η ανίχνευση νεφρικών όγκων αυξάνει περίπου κατα
Διαβάστε περισσότεραΦλοιοεπινεφριδιακό καρκίνωμα(adrenocortical
Φλοιοεπινεφριδιακό καρκίνωμα(adrenocortical Carcinoma (ACC) ΑΔΑΜΙΔΟΥ Φ. Ενδοκρινολόγος Γενικά Επίπτωση 0.7-2 περιστατικά/εκατομύριο κατοίκων/έτος ή 300 νέα περιστατικά/ έτος στις ΗΠΑ Peak 40-50 ετών Αυτόνομη
Διαβάστε περισσότεραΗ επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς
ΒΗΜΑ ΝΕΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς Ηλιάκης Παναγιώτης Επιστημονικός συνεργάτης Μονάδα Υπέρτασης, Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική
Διαβάστε περισσότεραΔιαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη
Μωυσίδης Κυριάκος Λέκτορας Ουρoλογίας Β ουρολογική κλινική του Α.Π.Θ. Διευθυντής Καθηγητής Ε. Ιωαννίδης Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Καρκίνος του προστάτη Yπάρχει κάποια
Διαβάστε περισσότεραΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΝΕΥΡΟΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΟΓΚΩΝ ΠΑΝΟΣ ΠΡΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΝΕΥΡΟΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΟΓΚΩΝ ΠΑΝΟΣ ΠΡΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΝΕΥΡΟΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΟΓΚΩΝ (ΝΕΤς) ΓΑΣΤΡΟΠΑΓΚΡΕΑΤΙΚΟΙ ΝΕΤς Νέες περιπτώσεις : 5/100.000/έτος Συχνότητα :
Διαβάστε περισσότεραΠαρουσίαση ενδιαφέρουσας περίπτωσης
Παρουσίαση ενδιαφέρουσας περίπτωσης Νικολαΐδου Βαρβάρα Ειδικευόμενη Παθολογίας Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Οκτώβριος 2013 Παρούσα νόσος 1 έτος πριν Άνδρας 47 ετών απευθύνεται
Διαβάστε περισσότερα«ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ»
«ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ» Θ. Στρατηγού 1,2, Γ. Αντωνάκος 3, Ε. Καραμπελά 5, Γ.Σ. Χριστοδουλάτος 1,
Διαβάστε περισσότεραΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ Ευάγγελος Χαρταμπίλας Ακτινολόγος ΧΑΡΤΑΜΠΙΛΑΣ Ε. Ανατομία Φυσιολογία 1. Πυραμοειδούς σχήματος όργανα στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο κεφαλικά (δεξιά) και κεφαλικά-προσθίως
Διαβάστε περισσότεραΚλινικές επιλογές σε μεταλλάξεις των BRCA 1/2 γονιδίων. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Χειρουργός Μαστού
Κλινικές επιλογές σε μεταλλάξεις των BRCA 1/2 γονιδίων Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Χειρουργός Μαστού Η ανίχνευση BRCA μετάλλαξης δεν αποτελεί διάγνωση νόσου αλλά γενετική πληροφορία και εκτίμηση κινδύνου Ενδείξεις
Διαβάστε περισσότεραΑνατομία οπισθοπεριτοναϊκού χώρου
Ανατομία οπισθοπεριτοναϊκού χώρου Άνω όρια : σώμα θ12 και αντίστοιχες πλευρές Κάτω όρια: βάση ιερού οστού και λαγόνιες ακρολοφίες Πλάγια όρια : έξω χείλος τετράπλευρων οσφυϊκών μυών Διαφορική Διάγνωση
Διαβάστε περισσότεραΥγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958
Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ
Διαβάστε περισσότεραΠεδίο Εφαρμογής. Πρόληψη και Παράγοντες Κινδύνου
Εξετάσεις λειτουργίας του θυρεοειδούς: διάγνωση και παρακολούθηση των διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Πεδίο Εφαρμογής Οι παρούσες κατευθυντήριες οδηγίες
Διαβάστε περισσότεραΜέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό
Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες
Διαβάστε περισσότεραΔιαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση
Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση Γκαλιαγκούση Ευγενία MD, PhD Medical School, King s College University of London Νεφραγγειακή νόσος Safian RD,NEJM,2001 Αιτίες στένωσης
Διαβάστε περισσότεραΦαρμακευτική αντιμετώπιση της υπέρτασης. Μιχαήλ Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ
Φαρμακευτική αντιμετώπιση της υπέρτασης Μιχαήλ Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Wisdom for Thought Doctors pour drugs of which they know little for disorders of which they know less into patients of which
Διαβάστε περισσότεραΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ
ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Α. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ): ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ: Κατάγματα χαμηλής βίας
Διαβάστε περισσότεραΠολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Θεραπευτική Κλινική Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία Χατζίδου Σοφία - Ηλεκτοφυσιολόγος ΓΝΑ ΑΛεξάνδρα 4 ο Πανελλήνιο Αρρυθμιολογικό Συνέδριο Αθήνα,
Διαβάστε περισσότεραΣύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος
Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Κ.Κώστα, Κ.Τσιρουκίδου, Μ.Παπαγιάννη, Α.Βαμβάκης, Ι.Τσανάκας Παιδοενδοκρινολογική
Διαβάστε περισσότεραΠρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται
Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΣΥΣΤΟΛΕΣ ΤΖΩΡΤΖ ΔΑΔΟΥΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2016 Το φάσμα των κοιλιακών αρρυθμιών κυμαίνεται
Διαβάστε περισσότεραΜήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω;
Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω; MegalakriaBroshure.indd 1 17/11/2010 1:27:39 μμ Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών
Διαβάστε περισσότερα«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας»
2. Νεφρολογική κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκης «Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» Π. Τολίκα¹,
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΥΠΟΨΙΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗΣ ΕΜΒΟΛΗΣ ΣΤΟ ΤΕΠ. Μ. Ντάγανου Πνευμονολόγος - Εντατικολόγος Δ/ντρια ΕΣΥ - ΝΝΘΑ
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΥΠΟΨΙΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗΣ ΕΜΒΟΛΗΣ ΣΤΟ ΤΕΠ Μ. Ντάγανου Πνευμονολόγος - Εντατικολόγος Δ/ντρια ΕΣΥ - ΝΝΘΑ οξεία απόφραξη του πνευμονικού αρτηριακού δικτύου Χωρίς αγωγή θνητότητα 30% > 90%
Διαβάστε περισσότεραΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Νόσοι θυρεοειδούς Υποθυρεοειδισμός Υπερθυρεοειδισμός Υπερπλασία θυρεοειδούς : βρογχοκήλη (διάχυτη) οζώδης Νεοπλάσματα θυρεοειδούς Υπερπλασία
Διαβάστε περισσότεραΚωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ
Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο
Διαβάστε περισσότεραΑσθενής με καρδιακή ανεπάρκεια και κάλιο 6.1 meq/l υπό αγωγή με αμεα, β-αποκλειστή και επλερενόνη
Ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια και κάλιο 6.1 meq/l υπό αγωγή με αμεα, β-αποκλειστή και επλερενόνη Λιάμης Γεώργιος Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ο ασθενής μας Άνδρας 75 ετών Καρδιακή
Διαβάστε περισσότεραΠαράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του Παγκρέατος. Στέργιος Δελακίδης Γαστρεντερολόγος
Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του Παγκρέατος Στέργιος Δελακίδης Γαστρεντερολόγος Καρκίνος Παγκρέατος: πρόγνωση Κακή πρόγνωση Συνολική πενταετής επιβίωση 6%.
Διαβάστε περισσότεραΜεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας
Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο Δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπλεγμα από ιατρικές διαταραχές που
Διαβάστε περισσότεραΚωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ
Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση
Διαβάστε περισσότεραΠροληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού
Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού Ductal Carcinoma in Situ Πορογενές καρκίνωμα in Situ In Situ = επί τόπου Τοπικό πορογενές καρκίνωμα; Ductal
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Απλά
Διαβάστε περισσότεραΔιαταραχές ηλεκτρολυτών και οξεοβασικής ισορροπίας. Μπουτάρη Χρυσούλα Ειδικευόμενη Παθολογίας Β Προπ. Παθολογική κλινική Γ.Ν.Θ.
Διαταραχές ηλεκτρολυτών και οξεοβασικής ισορροπίας Μπουτάρη Χρυσούλα Ειδικευόμενη Παθολογίας Β Προπ. Παθολογική κλινική Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Άνδρας 58 ετών εισάγεται στη Νευρολογική Κλινική λόγω έκπτωσης
Διαβάστε περισσότεραΜεταβολική Αλκάλωση. Μάριος Παπασωτηρίου.
Μεταβολική Αλκάλωση Μάριος Παπασωτηρίου mpapasotiriou@yahoo.com Μεταβολική Αλκάλωση Βασικές αρχές Μετ. Αλκάλωσης Κλινική εικόνα Επαναρρόφηση αναγέννηση HCO 3 / Λειτουργίες μεταφορέων νεφρικών σωληναρίων
Διαβάστε περισσότεραΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Το Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center ακολουθώντας σύγχρονες διεθνείς πρακτικές στην παροχή υπηρεσιών υγείας προχώρησε στη δηµιουργία του Κέντρου
Διαβάστε περισσότεραΑλεξάνδρα Αλεξοπούλου. Επίκουρη καθηγήτρια Παθολογίας
Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου Επίκουρη καθηγήτρια Παθολογίας ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ Σπειροειδής ζώνη Στηλιδωτή ζώνη Δικτυωτή ζώνη ΑΞΟΝΑΣ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟΣ-ΥΠΟΦΥΣΗ- ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Διεγείρει
Διαβάστε περισσότεραΚατευθυντήριες Οδηγίες για τη διάγνωση και παρακολούθηση διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες
Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διάγνωση και παρακολούθηση διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) Εργαστήριο Κλινικών Κατευθυντηρίων Οδηγιών για εργαστηριακές
Διαβάστε περισσότεραΣοφία Λουκά 3 ο Έτος Τμήμα Νοσηλευτικής Σχολή Επιστημών Υγείας Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου
Νευροβλάστωμα Σοφία Λουκά 3 ο Έτος Τμήμα Νοσηλευτικής Σχολή Επιστημών Υγείας Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου Ορισμός: Κακοήθες νεόπλασμα το οποίο προέρχεται από αρχέγονα εξωδερμικά κύτταρα (νευροβλάστες)
Διαβάστε περισσότερα12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0. ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία
12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0 Στρογγυλό Τραπέζι: Συγγενείς καρδιοπάθειες ενηλίκων- πνευµονική υπέρταση ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία Κωνσταντίνος Θωµαϊδης, Γ.Ν. «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»
Διαβάστε περισσότεραΜπουτάρη Χρυσούλα Ειδικευόμενη Παθολογίας Β Προπ. Παθολογική κλινική Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο
Μπουτάρη Χρυσούλα Ειδικευόμενη Παθολογίας Β Προπ. Παθολογική κλινική Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Άνδρας 58 ετών εισήχθη στις 16/08 στη Νευρολογική Κλινική λόγω έκπτωσης επιπέδου συνείδησης. Από τη νευρολογική εξέταση
Διαβάστε περισσότεραΠροδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο
Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ Ι. Ιωαννίδης Παθολόγος Υπεύθυνος ιαβητολογικού Ιατρείου και Ιατρείου Παχυσαρκίας Κωνσταντοπούλειο Συγκρότηµα Γ.Ν.Ν.Ιωνίας«Αγία Όλγα» Προδιαβήτης
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ. Η κακοήθης νεοπλασία του νεφρού αποτελεί το 3 % των νεοπλασμάτων του ενήλικα. Ασυνήθης είναι η εμφάνιση του σε ηλικίες κάτω των
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ. Η κακοήθης νεοπλασία του νεφρού αποτελεί το 3 % των νεοπλασμάτων του ενήλικα. Ασυνήθης είναι η εμφάνιση του σε ηλικίες κάτω των 40 ετών και τυπικά εμφανίζεται στην πέμπτη και έκτη
Διαβάστε περισσότεραΚορίτσι 4 ετών με πολυουρία και πολυδιψία
Κορίτσι 4 ετών με πολυουρία και πολυδιψία Παρουσίαση :Κωνσταντίνα Κώστα Επιστημονική Συνεργάτης Γ Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ Κατά την προσέλευση: Κορίτσι 4 ετών και 4 μηνών Πολυουρία και πολυδιψία από τετραμήνου
Διαβάστε περισσότεραPET-CT : περιορισμοίpitfalls. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Διευθύντρια τμήματος PET-CT Θεραπευτήριο «Υγεία»
PET-CT : περιορισμοίpitfalls Ευθυμιάδου Ρωξάνη Διευθύντρια τμήματος PET-CT Θεραπευτήριο «Υγεία» PET/CT CT PET Κλινικές εφαρμογές PET-CT Καρδιολογία 5% Νευρολογία 5% Ογκολογία 90% PET-CT PET CT PET-CT Περιορισμοί
Διαβάστε περισσότεραΕνδείξεις μερικής ορχεκτομής, πότε και σε ποιους ασθενείς
Ενδείξεις μερικής ορχεκτομής, πότε και σε ποιους ασθενείς Γεώργιος Ι. Παπαδόπουλος, MD, PhD, FEBU Eπιμελητής Β Ουρολογικής Κλινικής ΓΝΑ Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Θεσ/νίκη, 12 Ιουνίου 2015 Καρκίνος όρχεως - Εισαγωγή
Διαβάστε περισσότεραΚ. Λυμπερόπουλος Γ.Ν.Α «Γ.Γεννηματάς»
Κ. Λυμπερόπουλος Γ.Ν.Α «Γ.Γεννηματάς» Χολαγγειοκαρκίνωμα Ιστολογικά τα χολαγγειοκαρκινώματα αποτελούνται απο: Κύτταρα βλεννοεκκριτικού αδενοκαρκινώματος Ινώδη συνδετικό ιστό σε άλλοτε άλλη αναλογία Τα
Διαβάστε περισσότεραEίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2
Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»
Διαβάστε περισσότεραΤΥΧΑΙΩΜΑΤΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ ΥΠΕΡΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΤΩΜΑ
ΤΥΧΑΙΩΜΑΤΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ ΥΠΕΡΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΤΩΜΑ Κρυσταλλένια Αλεξανδράκη Ενδοκρινολόγος Επιστ.Συνεργάτης Ιατρικής Σχολής Αθηνών ΜΑΘΗΜΑ Γ ΕΤΟΥΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ADRENAL
Διαβάστε περισσότεραΑΝΔΡΙΚΗ ΠΥΕΛΟΣ: ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΕ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ
ΑΝΔΡΙΚΗ ΠΥΕΛΟΣ: ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΕ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Δήμητρα Λογγίτση Τμήμα Αξονικού-Μαγνητικού Τομογράφου Νοσοκομεία ΜΗΤΕΡΑ-ΥΓΕΙΑ ΣΚΟΠΟΣ Παρουσίαση περιστατικών από την παθολογία καλοήθων και κακοήθων νεοπλασμάτων
Διαβάστε περισσότεραΟι σκοποί της Εταιρείας μας είναι επιστημονικοί και κοινωνικοί και αφορούν στην:
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη νεοπλασματική νόσο που προσβάλλει τις γυναίκες, με αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο για την ίδια την ασθενή, αλλά και για το οικογενειακό και φιλικό της περιβάλλον.
Διαβάστε περισσότεραΟστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Οστεοπόρωση Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή από τις παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων Οστεοπόρωση: Η σιωπηλή επιδημία
Διαβάστε περισσότεραH επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2
H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2 Ν. Καδόγλου, Ι. Βράμπας, Α. Καπελούζου, Ν. Σάιλερ, Α. Κωστάκης, Ν. Αγγελοπούλου Τμήμα Επιστήμης Φυσικής
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ Β ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ασθενής 68 ετών Προσέρχεται στα Ε.Ι. λόγω αρρύθμιστου σακχάρου Ατομικό
Διαβάστε περισσότεραΧειρουργική αντιμετώπιση μη μικροκυτταρικού Ca πνεύμονα. Μαδέσης Αθανάσιος Επιμελητής Α Καρδιοθωρακοχειρουργικής
Χειρουργική αντιμετώπιση μη μικροκυτταρικού Ca πνεύμονα Μαδέσης Αθανάσιος Επιμελητής Α Καρδιοθωρακοχειρουργικής Κλινικής Γ.Ν.Ν.Γ.Παπανικολάου Καρκίνος Πνεύμονα Πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις ΗΠΑ
Διαβάστε περισσότεραΜονήρης πνευμονικός όζος. Ζογλοπίτης Φ. Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων Νοσοκομείο Παπανικολάου
Μονήρης πνευμονικός όζος Ζογλοπίτης Φ. Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων Νοσοκομείο Παπανικολάου Το κλινικό πρόβλημα. 0,09-0,2% ΜΠΟ σε α/αήct, 3-6% κακοήθεις. Πρόσφατες, 7% των εθελοντών, 76%
Διαβάστε περισσότεραΟυρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε. Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ.
Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. Σημαντικό παιδιατρικό πρόβλημα Συχνότητα Έως τα 2 χρόνια
Διαβάστε περισσότεραΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗ. Σπύρος Π. Ντουράκης. Καθηγητής Παθολογίας
ΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Σπύρος Π. Ντουράκης Καθηγητής Παθολογίας ΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Αφορά το 10-15% 15% (σηµαντικό( σηµαντικό) Πλήρως (;) θεραπευόµενη υπέρταση Μπορεί να απαιτηθούν και φάρµακα Ορµονική
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΚΙΝΟ του ΠΡΟΣΤΑΤΗ. Πως να προλάβετε τον ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ. Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Ουρολογική Εταιρία
Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ Πως να προλάβετε τον ΚΑΡΚΙΝΟ του ΠΡΟΣΤΑΤΗ με ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ Χορηγία Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Ουρολογική Εταιρία με ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ «Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για
Διαβάστε περισσότεραΣημαιοφορίδης Π. Βασίλειος Επιμ. Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο
Σημαιοφορίδης Π. Βασίλειος Επιμ. Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο Ορισμός Ενούρησης Απώλεια ούρων κατά τη διάρκεια του νυκτερινού ύπνου σε ηλικίες άνω των 5 ετών Πρωτοπαθής όταν δεν έχει ποτέ επιτευχθεί
Διαβάστε περισσότεραΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.
ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.Α ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΟΡΙΣΜΟΣ Το καρδιονεφρικό σύνδρομο (CRS) αναφέρεται σε παθοφυσιολογικές
Διαβάστε περισσότερα