Νόσος του Fabry. ΒΡΑΧΕΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ brief REVIEW. ... A. Ανδρίκος. ... Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα», Ιωάννινα

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Νόσος του Fabry. ΒΡΑΧΕΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ brief REVIEW. ... A. Ανδρίκος. ... Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα», Ιωάννινα"

Transcript

1 ΒΡΑΧΕΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ brief REVIEW ÁÑ ÅÉÁ ÅËËÇÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ 2009, 26(1):63-69 Νόσος του Fabry Copyright Athens Medical Society ARCHIVES OF HELLENIC MEDICINE: ISSN ARCHIVES OF HELLENIC MEDICINE 2009, 26(1): A. Ανδρίκος... Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα», Ιωάννινα Λέξεις ευρετηρίου α-γαλακτοζιδάση Α λεμφοίδημα λευκωματουρία Fabry s disease Abstract at the end of the article Υποβλήθηκε Εγκρίθηκε H νόσος πρωτοπεριγράφηκε το 1898 συγχρόνως από δύο δερματολόγους, τον Johannes Fabry 1 στη Γερμανία και τον William Anderson 2 στην Αγγλία. Πρόκειται για εξαιρετικά σπάνια νόσο, περιπτώσεις της οποίας έχουν περιγραφεί σε όλες τις εθνότητες, με συχνότητα εμφάνισης ένα περιστατικό σε κάθε γεννήσεις ή ένας στους ή στους άνδρες. 4,5 Η μεταβολική φύση της νόσου και η αναγνώριση του υπεύθυνου ενζύμου, καθώς επίσης και του υποστρώματός του, περιγράφηκε στη δεκαετία του 1960, 6 ενώ το 1986 προσδιορίστηκε η νουκλεοτιδική ακολουθία του υπεύθυνου γονιδίου GLA 7 για την παραγωγή του ενζύμου. Το γονίδιο GLA βρίσκεται στο μακρύ βραχίονα του χρωμοσώματος Χ (locus Xq 22.11). Οι ανωμαλίες του γονιδίου GLA είναι ιδιαίτερα ετερογενείς 8 και οι περισσότερες οικογένειες εμφανίζουν ατομικές μεταλλάξεις, 9 ο αριθμός των οποίων υπερβαίνει τις 276 ( Ο προσδιορισμός των μεταλλάξεων του γονιδίου GLA και η συσχέτισή τους με μορφολογικές και λειτουργικές διαφοροποιήσεις του ενζύμου α-γαλακτοζιδάση Α θα βοηθήσουν στην πληρέστερη κατανόηση της νόσου του Fabry, ενώ πιθανόν να οδηγήσουν σε αρτιότερες συσχετίσεις μεταξύ γονότυπου/φαινότυπου, 10 που σήμερα μάλλον δεν είναι εφικτές. ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Η νόσος του Fabry οφείλεται σε ανεπαρκή δραστικότητα του λυσοσωμικού ενζύμου α-γαλακτοζιδάση Α λόγω ανωμαλιών του υπεύθυνου γονιδίου GLA, το οποίο ελέγχει τη σύνθεσή του. Αποτέλεσμα αυτών είναι ο ελλιπής καταβολισμός των γλυκοσφιγγολιπιδίων με τερματικά μόρια α-γαλακτόζης και η προοδευτική ενδοκυττάρια συσσώρευσή τους με σύγχρονη αύξηση των επιπέδων τους στο αίμα, με κύριο εκπρόσωπό τους το 2-γαλακτοζυλο-γλυκοζυλο-κεραμίδιο (GL-3). Τα γλυκοσφιγγολιπίδια αποτελούν φυσιολογικά δομικά συστατικά των πλασματικών και ορισμένων ενδοκυττάριων μεμβρανών. 11 Η συσσώρευση των γλυκοσφιγγολιπιδίων στα ενδοθηλιακά και τα λεία μυϊκά κύτταρα του αγγειακού τοιχώματος, στα επιθηλιακά κύτταρα του κερατοειδούς, των νεφρικών σωληναρίων και των σπειραμάτων, 12 καθώς επίσης και στα μυοκαρδιακά κύτταρα και τους νευρώνες, οδηγεί σε προοδευτική δυσλειτουργία των εν λόγω ιστών, με αποτέλεσμα την ευρεία συμπτωματολογία της νόσου. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Οι κλινικές εκδηλώσεις της νόσου του Fabry (πίν. 1) παρουσιάζουν χρονική εξέλιξη, δεδομένου ότι τα γλυκοσφιγγολιπίδια συσσωρεύονται από την παιδική ηλικία και επηρεάζουν σε διαφορετικό βαθμό τα διάφορα όργανα, ανάλογα με το χρόνο. 13 Η εξέλιξη της νόσου, τουλάχιστον στην κλασική της μορφή, θα μπορούσε να διακριθεί σε τρεις περιόδους. 14 Η αρχική περίοδος, κατά την παιδική-εφηβική ηλικία, χαρακτηρίζεται από διαλείποντα επεισόδια ακροπαραισθησιών, πυρετού και κόπωσης, ενώ αρχίζουν να εμφανίζονται οι χαρακτηριστικές δερματικές βλάβες, τα αγγειοκερατώματα. 15 Τα αγγειοκερατώματα είναι σκουρόχρωμες ερυθρές έως κυανομέλαινες ομάδες αγγειεκτασιών, που καταλαμβάνουν κυρίως την περιοχή των γεννητικών οργάνων, των γλουτών, καθώς και την κοιλιακή χώρα περιομφαλικά. Το χρώμα τους δεν μεταβάλλεται μετά από πίεση, το μέγεθός τους δεν υπερβαίνει τα 2 3 mm, ενώ χαρακτηριστικά δεν εμφανίζουν κνησμό. 16 Η δεύτερη περίοδος διαρκεί περίπου μέχρι την ηλικία των 30 ετών, με σχετική ύφεση των επώδυνων κρίσεων αλλά με εξέλιξη των δερματικών βλαβών σε μέγεθος και σε

2 64 A. Ανδρίκος Πίνακας 1. Κλινικές εκδηλώσεις της νόσου Fabry. Αγγειοκερατώματα Διαταραχές εφίδρωσης (υποϊδρωσία) Αδιαφάνειες κερατοειδούς και φακού Ακροπαραισθησίες, κρίσεις γενικευμένου άλγους Πυρετός, απώλεια βάρους Διάρροια, άτυπα κοιλιακά άλγη Μείωση της ακουστικής οξύτητας, εμβοές ώτων Υπερτροφία αριστερής κοιλίας, βαλβιδοπάθεια, στηθάγχη, καρδιακές αρρυθμίες, καρδιακή ανεπάρκεια Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια Λευκωματουρία, χρονία νεφρική νόσος Εικόνα 1. Οιδήματα κάτω άκρων. αριθμό, ενώ συχνά παρατηρείται εμφάνιση λευκωματουρίας ως πρώτη εκδήλωση νεφρικής συμμετοχής. 17 Η συμμετοχή των οφθαλμών είναι εμφανής από τα αρχικά στάδια της νόσου, αλλά, μη προκαλώντας διαταραχές όρασης, συχνά περνά απαρατήρητη. Στην εξέταση με σχισμοειδή λυχνία διαπιστώνεται η ύπαρξη χαρακτηριστικής ελικοειδούς αδιαφάνειας του κερατοειδούς χιτώνα, ενώ δεν είναι σπάνιες οι αλλοιώσεις του φακού και του αμφιβληστροειδούς. 18 Η τρίτη περίοδος, μεταξύ του 30ού και 50ού έτους της ηλικίας του ασθενούς, χαρακτηρίζεται από την κλινική έκφραση της προσβολής πολλαπλών οργάνων και συστημάτων. Στα αγγειοκερατώματα, στην υποϊδρωσία και στις ακροπαραισθησίες προστίθενται σοβαρού βαθμού καρδιαγγειακές επιπλοκές, 19 εκδηλώσεις από το περιφερικό 20 και κεντρικό νευρικό σύστημα, 21 τους πνεύμονες 22 και το γαστρεντερικό. 23 Η συμμετοχή των νεφρών είναι αναπόφευκτη και οδηγεί τον ασθενή σε χρονία νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου (ΤΣΧΝΑ). 24 Η εξέλιξη της νόσου χωρίς ειδική φαρμακευτική παρέμβαση επιφέρει το θάνατο στην ηλικία των ετών. Παρουσίαση περίπτωσης Άνδρας, 38 ετών, εισήχθη στην Κλινική μας για διερεύνηση προοδευτικά επιδεινούμενων οιδημάτων των κάτω άκρων (εικ. 1) και πρόσφατα διαπιστωθείσας λευκωματουρίας. Εικόνα 2. Περιομφαλικά αγγειοκερατώματα. Το ατομικό ιατρικό ιστορικό αναφέρθηκε αρχικά ως ελεύθερο, αν και στην πορεία διαπιστώθηκαν δυσανεξία στη ζέστη λόγω ανεπαρκούς εφίδρωσης και άτυπα κοιλιακά άλγη μετά από τη λήψη τροφής. Η κλινική εξέταση αποκάλυψε την ύπαρξη αγγειοκερατωμάτων περιομφαλικά (εικ. 2) και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Ο έλεγχος της καρδιακής λειτουργίας με ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχογράφημα ήταν φυσιολογικός, ενώ στην οφθαλμιατρική εξέταση διαπιστώθηκε η ύπαρξη δυστροφιών του κερατοειδούς. Ο έλεγχος της βατότητας των αγγείων των κάτω άκρων ήταν φυσιολογικός. Ο αιματολογικός και ο βιοχημικός έλεγχος, εκτός από μετρίου βαθμού λευκωματουρία (500 mg/24ωρο), δεν ανέδειξαν παθολογικά ευρήματα. Η διάγνωση της νόσου του Fabry επιβεβαιώθηκε μετά από ποσοτικό προσδιορισμό της δραστικότητας της α-γαλακτοζιδάσης Α στα λευκά αιμοσφαίρια, ενώ η διαδερμική βιοψία νεφρού διά βελόνης κατέδειξε τη νεφρική προσβολή από τη νόσο 25 (εικ. 3). Τα οιδήματα των κάτω άκρων αποδόθηκαν σε λεμφοίδημα, σπάνια κλινική εκδήλωση της νόσου του Fabry λόγω εναπόθεσης γλυκοσφιγγολιπιδίων στο ενδοθήλιο των λεμφαγγείων, με αποτέλεσμα την απόφραξή τους. 26 Η διάγνωση του λεμφοιδήματος τέθηκε μετά από τον αποκλεισμό των υπόλοιπων γνωστών αιτιών πρόκλησης οιδημάτων κάτω άκρων.

3 ΝΟΣΟΣ FABRY 65 ανάδειξη της ειδικής μετάλλαξης του γονιδίου GLA παρέχει τη δυνατότητα μελέτης της συσχέτισης μεταξύ γονότυπου και φαινότυπου, αλλά και την αναγνώριση ετεροζυγωτών φορέων καθώς και των άτυπων παραλλαγών με ιδιαίτερη κλινική έκφραση. Οι ημιζυγώτες μπορούν να αναγνωριστούν προγεννητικά, προσδιορίζοντας τη δραστικότητα της α-γαλακτοζιδάσης στις χορειακές λάχνες (9η 10η εβδομάδα κύησης) ή σε καλλιέργεια αμνιακών κυττάρων (15η εβδομάδα κύησης), ενώ συγχρόνως είναι δυνατός ο καθορισμός και του τύπου της μετάλλαξης. 29 Γυναίκες ετεροζυγώτες Εικόνα 3. Βιοψία νεφρού. Επισημαίνεται η προσβολή από τη νόσο. ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί πλέον τον πρωταρχικό στόχο στη διαχείριση της νόσου του Fabry, καθώς η δυνατότητα αποτελεσματικής θεραπείας μπορεί να προλάβει την εξέλιξη αλλά και να μεταβάλλει την πορεία της νόσου. Παρά την πρώιμη εμφάνιση αρκετών χαρακτηριστικών συμπτωμάτων, η μέση ηλικία διάγνωσης της νόσου του Fabry είναι το 29ο έτος της ηλικίας. 27 Η κλινική διάγνωση βασίζεται κυρίως στην κατάδειξη των χαρακτηριστικών δερματικών αλλοιώσεων και τη διαπίστωση των δυστροφιών του κερατοειδούς χιτώνα των οφθαλμών με τη χρήση της σχισμοειδούς λυχνίας. Υποϊδρωσία, υποτροπιάζοντα επεισόδια πυρετού και ακροπαραισθησιών, άτυπα κοιλιακά άλγη και συχνά επεισόδια διαρροιών είναι τα συνηθέστερα συνυπάρχοντα συμπτώματα. Χαρακτηριστικά ιστολογικά ευρήματα, όπως η συσσώρευση γλυκοσφιγγολιπιδίων στα επιθηλιακά νεφρικά κύτταρα 28 και στα ενδοθηλιακά και τα λεία μυϊκά κύτταρα του τοιχώματος των αγγείων, ενισχύουν τη διάγνωση της νόσου. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται βιοχημικά με την εκτίμηση της δραστικότητας του ενζύμου α-γαλακτοζιδάσης Α στο πλάσμα, στον ορό ή στα λευκά αιμοσφαίρια (πίν. 2). Τέλος, η Πίνακας 2. Συσχέτιση της υπολειμματικής δραστικότητας της α-γαλακτοζιδάσης A (α-gal) και της κλινικής έκφρασης της νόσου του Fabry. Τύπος Επίπεδα α-gal στη νόσο Fabry % Φυσιολογικής α-gal στο πλάσμα Κλασική νόσος του Fabry 1 Eτεροζυγώτες Καρδιακή παραλλαγή 1 35 Οι κλινικές εκδηλώσεις και η πρόγνωση της νόσου Fabry στις γυναίκες ετεροζυγώτες διαφέρουν από εκείνες των ημιζυγωτών ανδρών. Οι γυναίκες παρουσιάζουν συχνότερα δυστροφίες του κερατοειδούς και ηπιότερα συμπτώματα ακροπαραισθησιών και πυρετού στην παιδική ηλικία, ενώ και η εμφάνιση αγγειοκερατωμάτων είναι σπανιότερη και μικρότερης έντασης. Οι περισσότεροι ετεροζυγώτες ασθενείς έχουν φυσιολογικό προσδόκιμο επιβίωσης, χωρίς σοβαρού βαθμού συμμετοχή των οργάνων-στόχων (καρδιά, 30 νεφροί, 31 νευρικό σύστημα 32 ). Αυτή η μεγάλη διαφοροποίηση ως προς την κλινική έκφραση της νόσου στις γυναίκες ετεροζυγώτες θεωρείται ότι οφείλεται στην αδρανοποίηση του Χ-χρωμοσώματος, ένα φαινόμενο κατά το οποίο το ένα από τα δύο ζεύγη απλοειδών Χ-συνδεδεμένων γονιδίων σε κάθε κύτταρο αδρανοποιείται, προφανώς τυχαία, και έτσι δεν εκφράζεται στο φαινότυπο. 33 Το πρότυπο της αδρανοποίησης μπορεί να διαφέρει από το ένα όργανο στο άλλο, γεγονός που εξηγεί τη συνύπαρξη φυσιολογικών κυττάρων και κυττάρων με εναποθέσεις γλυκοσφιγγολιπιδίων στο ίδιο ιστολογικό υλικό (αγγειακό τοίχωμα, σπείραμα, καρδιακός ιστός). Άτυπες παραλλαγές Ορισμένοι ημιζυγώτες εμφανίζουν μια ιδιαίτερα διαφοροποιημένη κλινική έκφραση της νόσου του Fabry. 34 Οι ασθενείς παρουσιάζουν όψιμες καρδιακές διαταραχές, αλλά χαρακτηριστική είναι η απουσία των κλασικών συμπτωμάτων της νόσου (αγγειοκερατώματα, ακροπαραισθησίες, αδιαφάνειες του κερατοειδούς). 35 Οι μεταλλάξεις του γονιδίου GLA σ αυτούς τους ασθενείς έχουν ως αποτέλεσμα τη διατήρηση ορισμένου βαθμού υπολειμματικής δραστικότητας του ενζύμου α-γαλακτοζιδάση Α, 36 ικανής να αποτρέψει την εναπόθεση γλυκοσφιγγολιπιδίων στο αγγειακό τοίχωμα και τους νεφρούς αλλά όχι και στο μυοκάρδιο (καρδιακή παραλλαγή). Υπερτροφία αριστερής κοιλίας, πάχυνση του μεσοκοιλι-

4 66 A. Ανδρίκος ακού διαφράγματος, πρόπτωση μιτροειδούς και ηλεκτροκαρδιογραφικές ανωμαλίες ενδεικτικές μυοκαρδιοπάθειας, καθώς επίσης και ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου, είναι τα χαρακτηριστικά ευρήματα της καρδιακής συμμετοχής. 37 Ο Νakao, το 1995, ελέγχοντας τη δραστικότητα της α-γαλακτοζιδάσης Α σε τυχαίους ασθενείς με υπερτροφία της αριστερής κοιλίας, διαπίστωσε ότι ποσοστό 3% είχε χαμηλά επίπεδα ενζύμου, ενώ χαρακτηριστικά κανένας από αυτούς δεν εμφάνιζε κάποια από τις κλασικές κλινικές εκδηλώσεις της νόσου του Fabry. Τα αποτελέσματα αυτά οδηγούν στην υπόθεση ότι η επίπτωση της νόσου του Fabry και των άτυπων παραλλαγών της είναι συχνότερη από εκείνη που περιγράφεται και, βέβαια, θα πρέπει απαραίτητα να συμπεριλαμβάνεται στη διαφορική διάγνωση ανεξήγητων μυοκαρδιοπαθειών. 38 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Η επιβεβαίωση της διάγνωσης της νόσου του Fabry απαιτεί τη δημιουργία μιας ιατρικής ομάδας ικανής να αντιμετωπίσει τα πολλαπλά προβλήματα υγείας που θα προκύπτουν στον ασθενή από αυτή την τόσο σπάνια κληρονομική νόσο. Πρωταρχικός στόχος είναι η άμεση διερεύνηση του γενεαλογικού δένδρου του ασθενούς και η ενημέρωση των μελών της οικογένειας για τη φύση της νόσου, ενώ συγχρόνως επιτυγχάνεται η πρώιμη διάγνωση και άλλων ασθενών ή φορέων του ελαττωματικού γονιδίου και η ένταξή τους σε χρονία παρακολούθηση. Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου του Fabry απαιτεί επανακαθορισμό του τρόπου ζωής των ασθενών, χορήγηση συγκεκριμένων φαρμάκων και εξειδικευμένες παρεμβάσεις σε περιπτώσεις επιπλοκών. Έτσι, οι επώδυνες κρίσεις της νόσου μειώνονται με την αποφυγή σωματικού και ψυχικού stress, κόπωσης και έκθεσης σε ακραίες μεταβολές της θερμοκρασίας, ενώ ο συνδυασμός διφαινυλυδαντοΐνης και καρβαμαζεπίνης είναι ο πλέον αποτελεσματικός για την καταπολέμηση του πόνου. Η άλιπη δίαιτα σε συνδυασμό με γαστροκινητικά φάρμακα μειώνει τη συχνότητα αλλά και την ένταση των κοιλιακών πόνων. Αντιαιμοπεταλιακοί και αντιθρομβωτικοί παράγοντες βοηθούν στην πρόληψη και την αντιμετώπιση θρομβωτικών επεισοδίων. Η εξωνεφρική κάθαρση αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών με νόσο του Fabry, αν και οι ασθενείς αυτοί εμφανίζουν αυξημένη θνητότητα σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό αιμοκαθαιρόμενων ασθενών με ΤΣΧΝΑ. 39 Τέλος, έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα ευεργετική η επίδραση της νεφρικής μεταμόσχευσης στους εν λόγω ασθενείς, λόγω της δυνατότητας παραγωγής α-γαλακτοζιδάσης Α από το νεφρικό μόσχευμα, που έχει ως αποτέλεσμα να μην επηρεάζεται από τη νόσο. 40 Σήμερα, μέσω της ανάπτυξης της τεχνολογίας του ανασυνδυασμένου DNA, παρέχεται η δυνατότητα ενζυμικής θεραπείας υποκατάστασης. 41 Τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών απέδειξαν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των δύο προϊόντων που ήδη κυκλοφορούν (Fabrazyme και Replagal ), τα οποία υπόσχονται αλλαγή στην πορεία της νόσου του Fabry. 42 Η καταγραφή των ασθενών και η συνεχής παρακολούθηση της πορείας τους 43 προσφέρει επαρκείς ενδείξεις για τη δυνατότητα αρτιότερης αντιμετώπισης της νόσου. 44 Η νόσος του Fabry αποτελεί μια σοβαρή μεταβολική διαταραχή, η οποία οδηγεί σε συσσώρευση αδιάσπαστων γλυκοσφιγγολιπιδίων λόγω της ανεπαρκούς δραστικότητας του ενζύμου α-γαλακτοζιδάση Α, ήδη από τα πρώτα χρόνια της ζωής των ασθενών. Η ενζυμική θεραπεία υποκατάστασης προστατεύει τον ασθενή από περαιτέρω συσσώρευση, ενώ συγχρόνως παρέχει τη δυνατότητα κάθαρσης του ήδη συσσωρευμένου υποστρώματος. 45 Η χορήγηση του ενζύμου σε ασθενείς με ΤΣΧΝΑ ή μεταμόσχευση νεφρού, καθώς επίσης σε γυναίκες φορείς αλλά και σε παιδιά πριν από την εμφάνιση συμπτωμάτων, αποτελεί πεδίο έρευνας. Ποια είναι η ασφάλεια και οι ανεπιθύμητες ενέργειες της θεραπείας; Σε >10 χρόνια εμπειρίας στη χορήγηση του ενζύμου δεν έχουν περιγραφεί επικίνδυνες για τη ζωή των ασθενών αλλεργικές αντιδράσεις ή άλλου τύπου ανεπιθύμητες ενέργειες. Εντοπισμένο αλλεργικό εξάνθημα, κνησμός και πυρετός εμφανίζονται αρκετά συχνά στη διάρκεια των πρώτων εγχύσεων, οι οποίες συνδυάζονται με την εμφάνιση μη εξουδετερωτικών IgG αντισωμάτων, ενώ η διενέργεια νεφρικής βιοψίας δεν απέδειξε την εναπόθεση ανοσοσυμπλεγμάτων. Η χορήγηση αντιισταμινικών, κορτικοστεροειδών και αντιπυρετικών πριν από την έναρξη της έγχυσης και η μείωση του ρυθμού έγχυσης περιορίζουν την ένταση των ανωτέρω φαινομένων, ενώ ο ασθενής στην πορεία αποκτά πλήρη ανοχή στη θεραπεία. 39 Οι ασθενείς με κλασικό φαινότυπο, μη διαθέτοντας α-γαλακτοζιδάση Α όπως είναι αναμενόμενο αναπτύσσουν κάποιου βαθμού ορομετατροπή μετά από την εξωγενή χορήγηση της ανθρώπινης ανασυνδυασμένης πρωτεΐνης (64 88%). Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η ανάπτυξη αυτών των IgG αντισωμάτων διαφοροποιεί την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. 46 Ποιοι είναι οι στόχοι και πώς μπορεί να εκτιμηθεί η κλινική αποτελεσματικότητα της θεραπείας; Για τους νεότερους ασθενείς, η πρόληψη της εμφάνισης της νόσου αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο της ενζυμικής

5 ΝΟΣΟΣ FABRY 67 θεραπείας υποκατάστασης. Για τους ασθενείς που εμφανίζουν ήδη κλινικές εκδηλώσεις ενδεικτικές δυσλειτουργιών διαφόρων οργάνων-στόχων, η χορήγηση του ενζύμου μπορεί να προλάβει την περαιτέρω εξέλιξη των ιστολογικών αλλοιώσεων αλλά και να αναστρέψει ορισμένες από αυτές, βελτιώνοντας τη λειτουργία των οργάνων. Η επαναφορά σε φυσιολογικά επίπεδα του GL-3 στο πλάσμα των ασθενών είναι ένας ασφαλής δείκτης της αποτελεσματικότητας της θεραπείας, 47 αλλά η βελτίωση της κλινικής εικόνας αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο. Ποιοι ασθενείς και πότε πρέπει να εντάσσονται σε θεραπεία ενζυμικής υποκατάστασης; Η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας ενζυμικής υποκατάστασης αποτελεί πρωτεύοντα στόχο στην ορθολογική αντιμετώπιση των ασθενών με νόσο Fabry. Δεν υπάρχει απόλυτη αντένδειξη χορήγησης του ενζύμου σε κάποια ορισμένη ομάδα ασθενών και η επιβεβαίωση της διάγνωσης της νόσου αποτελεί το μόνο κριτήριο ένταξης ενός ασθενούς σε αυτή την ειδική θεραπεία. Ομάδες ασθενών με σημαντικού βαθμού υπολειμματική δραστικότητα του ενζύμου, όπως είναι οι γυναίκες ετεροζυγώτες, μπορεί να εμφανίσουν σημαντικές επιπλοκές από όργανα-στόχους της νόσου και γι αυτόν το λόγο κρίνεται απαραίτητη η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας. Ποια είναι η πλέον αποτελεσματική δοσολογία και για πόσο χρονικό διάστημα πρέπει να χορηγείται; Το δοσολογικό σχήμα του 1 mg ενζύμου ανά kg σωματικού βάρους ασθενούς για την αγαλσιδάση βήτα (Fabrazyme ) και, αντίστοιχα, των 0,2 mg για την αγαλσιδάση άλφα (Replagal ) κάθε 15 ημέρες φαίνεται να παρέχει το βέλτιστο κλινικό αποτέλεσμα με τις λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. 44,45 Πράγματι, η κάθαρση του GL-3 από το ενδοθήλιο των καρδιακών, νεφρικών και δερματικών αγγείων ήταν άμεση, ενώ μετά από 6 12 μήνες θεραπεία κατέστη δυνατή η απομάκρυνσή του και από τα μεσαγγειακά κύτταρα και το επιθήλιο των νεφρικών σωληναρίων. 48 Όμως, για την πλήρη κάθαρση των ποδοκυττάρων καθώς και των κυττάρων του μυοκαρδίου από τα χρονίως συσσωρευμένα γλυκοσφιγγολιπίδια φαίνεται να απαιτείται μακροχρόνια θεραπεία και πιθανόν μεγαλύτερες δόσεις φαρμάκου. Η εμπειρία από τη μακρόχρονη παρακολούθηση της πορείας των ασθενών θα δώσει τη δυνατότητα δημιουργίας θεραπευτικών πρωτοκόλλων, ειδικότερα σε ό,τι αφορά στη συχνότητα χορήγησης αλλά και στη δόση σε ορισμένες ειδικές κατηγορίες ασθενών (παιδιά, γυναίκες φορείς, ασθενείς με ΤΣΧΝΑ, άτυπες παραλλαγές). Συγχρόνως, η έρευνα προωθεί την ανάπτυξη και άλλων μορφών εξειδικευμένων θεραπευτικών προσεγγίσεων της νόσου, όπως η παραγωγή ουσιών που θα αναστέλλουν τη σύνθεση των γλυκοσφιγγολιπιδίων 49 ή θα αυξάνουν τη δραστικότητα της υπολειμματικής α-γαλακτιζοδάσης Α 50 και θα μπορούν να δράσουν είτε συμπληρωματικά στην ενζυμική υποκατάσταση είτε ως μονοθεραπεία. Κυρίως όμως επικεντρώνεται στη γονιδιακή θεραπεία της νόσου εφοδιάζοντας τον ασθενή με λειτουργικό γονίδιο για το ένζυμο α-γαλακτοζιδάση Α, γεγονός που θα οδηγούσε στην οριστική επίλυση του προβλήματος. 51 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Μεμονωμένες αναφορές για τη νόσο του Fabry στην Ελλάδα γίνονται τόσο στην ελληνική όσο και στη διεθνή βιβλιογραφία. Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει σχεδόν όλους τους γνωστούς έως σήμερα ασθενείς με νόσο του Fabry στον ελληνικό χώρο (11 άνδρες και μία γυναίκα από επτά ανεξάρτητες οικογένειες). 52 Η λεπτομερής καταγραφή πολλαπλών κλινικοεργαστηριακών παραμέτρων σχετιζόμενων με τη νόσο αρχικά παρέχει τη δυνατότητα της περιγραφής της κλινικής έκφρασης της νόσου στη χώρα μας. Εννέα από τους 12 ασθενείς εμφανίζουν νεφρική συμμετοχή, ενώ δύο από αυτούς αντιμετωπίζονται με εξωνεφρική κάθαρση λόγω ΤΣΧΝΑ. Λευκωματουρία (0,3 2,0 g/24ωρο) παρουσιάζουν οι 8 ασθενείς και η νεφρική βιοψία που πραγματοποιήθηκε σε 5 από αυτούς ανέδειξε τις τυπικές ιστολογικές αλλοιώσεις στο βιοπτικό υλικό. Καρδιακή συμμετοχή διαπιστώθηκε σε 6 από τους 12 ασθενείς και περιελάμβανε αρρυθμίες (4/12), καρδιομεγαλία (4/12), πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας (2/12), ενώ σε 2 ασθενείς διαγνώστηκε στεφανιαία νόσος. Νευρολογικά συμπτώματα εμφάνιζαν 7 από τους 12 ασθενείς. Από αυτούς, 5 παρουσίαζαν κάποιου βαθμού ακροπαραισθησίες και 6 διαταραχές της εφίδρωσης. Σε κανέναν από τους ασθενείς μας δεν διαγνώστηκε η ύπαρξη θρομβωτικών ή αιμορραγικών εγκεφαλικών επεισοδίων. Η χαρακτηριστική συμμετοχή των οφθαλμών αποδείχθηκε σε 8 ασθενείς, ενώ 3 ασθενείς εμφάνιζαν και προβλήματα ακοής. Τέλος, αγγειοκερατώματα διαπιστώθηκαν σε 8 από τους 12 ασθενείς. Οι 11 ασθενείς έχουν ενταχθεί σε θεραπεία ενζυμικής υποκατάστασης και η συνεχής παρακολούθηση της πορείας τους θα μας δώσει τη δυνατότητα εκτίμησης της εξέλιξης της νόσου του Fabry στη χώρα μας αλλά και της αποτελεσματικότητας της θεραπείας.

6 68 A. Ανδρίκος ABSTRACT Fabry s disease A. Andrikos G. Hatzikosta General Hospital of Ioannina, Ioannina, Greece Archives of Hellenic Medicine 2009, 26(1):63 69 Fabry s disease (FD), an X-linked hereditary metabolic progressive disorder, is due to low or absent activity of the enzyme α-galactosidase A. Human α-galactosidase A is the lysosomal exoglycosidase responsible for the hydrolysis of terminal α-galactosyl moieties of various glycoconjugates. The major debilitating manifestations of Fabry s disease result from the progressive accumulation of globotriaosylceramide in the vascular endothelium, leading to ischemia and infarction, especially in the kidney, heart, and brain. Although the disease presents in childhood and culminates in cardiac, cerebrovascular, and end-stage renal disease, diagnosis is often delayed or missed. With the availability of enzyme replacement therapy, prompt diagnosis and treatment of Fabry s disease have assumed new importance. There is no comparable alternative to enzyme replacement therapy for this devastating, progressive disease. Future research should address the development of protocols for early diagnosis and optimal enzyme protocols for the reversal and maintenance of the underlying pathology of Fabry s disease, especially for children and for patients with compromised renal function and those with cardiac disease. Key words: α-galactosidase A, Lymphedema, Proteinuria Βιβλιογραφία 1. Ανδρίκος A, Τσίντα Α, Κόκκολου Ε, Σφαιρόπουλος Γ, Σιότσιου Φ, Παπάς Μ. Λεμφοίδημα ως πρώτη κλινική εκδήλωση της νόσου του Fabry. 29o Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο, Αθήνα, 2003, Περίληψη Gemignani F, Pietrini V, Tagliavini F, Lechi A, Neri TM, Asinari A et al. Fabry s disease with familial lymph edema of the lower limbs. Eur Neurol 1979, 18: Fabry J. Ein Beitrag zur Kenntnis der Purpura haemorrhagica nodularis. Arch Dermatol 1898, 43: Anderson W. A case of angeio-keratoma. Br J Dermatol 1898, 10: Meikle PJ, Hopwood JJ, Clague AE, Carey WF. Prevalence of lysosomal storage disorders. JAMA 1999, 28: Desnick RJ, Ioannou YA, Eng CM. α-galactosidase A deficiency: Fabry disease. In: Scriver CR, Beaudet AL, Sly WS, Valle D, Kinzler KE, Vogelstein B (eds) The metabolic and molecular bases of inherited disease. 8th ed. McGraw-Hill, New York, 2001: Meikle PJ, Hopwood JJ, Clague AE, Carey WF. Prevalence of lysosomal storage disorders. JAMA 1999, 281: Βrady RO, Gal AE, Bradley RM, Martensson E, Warshaw AL, Laster L. Enzymatic defect in Fabry s disease. N Engl J Med 1967, 296: Bishop DF, Calhoun DH, Bernstein HS, Hanzopoulos P, Quinn M, Desnick RJ. Human-galactosidase A: Nucleotide sequence of a cdna clone encoding the mature enzyme. Proc Natl Acad Sci USA 1986, 83: Krawczak M, Ball EV, Fenton I, Stenson PD, Cooper DN. Human gene mutation database a biomedical information and research recourse. Hum Mutat 2000, 15: Ashton-Prolla P, Ashley GA, Giugliani R, Pires RF, Desnick RJ, Eng CM. Fabry disease: Comparison of enzymatic, linkage and mutation analysis for carrier detection in a family with a novel mutation. Am J Med Genet Α 1999, 84: Okumiya T, Ishii S, Kase R, Kamei S, Sakuraba H, Suzuki Y. Alpha-galactosidase gene mutations in Fabry disease: Heterogeneous expressions of mutant enzyme proteins. Hum Genet 1995, 95: Thompson TE, Tillack TW. Organization of glycosphingolipids in bilayers and plasma membranes of mammalian cells. Annu Rev Biophys Biomol Struct 1985, 14: Branton MH, Schiffmann R, Sabnis SG, Murray GJ, Quirk JM, Altarescu G et al. Natural history of Fabry renal disease. Medicine 2002, 81: McDermot KD, Holmes A, Miners AH. Anderson-Fabry disease: Clinical manifestations and impact of disease in a cohort of 98 hemizygous males. J Med Genet 2001, 38: Schiffmann R. Natural history of Fabry disease in males: Preliminary observations. J Inherit Metab Dis 2001, 24(Suppl 2): Shelley ED, Shelley WB, Kurczynski TW. Painful fingers, heat intolerance, and telangiectases of the ear: Easily ignored childhood signs of Fabry s disease. Pediatr Dermatol 1995, 12: Germain DP. Aspects cliniques et genetiques de la maladie de Fabry. Rev Med Interne 2000, 21: Desnick RJ, Wasserstein MP. Fabry disease: Clinical features and recent advances in enzyme replacement therapy. Adv Nephrol Necker Hosp 2001, 31: Sher NA, Letson RD, Desnick RJ. The ocular manifestation in

7 ΝΟΣΟΣ FABRY 69 Fabry s disease. Arch Ophthalmol 1979, 97: Linhart A, Lubanda JC, Palecek T, Bultas J, Karetová D, Ledvinová J et al. Cardiac manifestations in Fabry disease. J Inherit Metab Dis 2001, 24(Suppl 2): Morgan SH, Rudge P, Smith SJM, Bronstein AM, Kendall BE, Holly E et al. The neurological complications of Anderson- Fabry disease (α-galactosidase A deficiency) investigation of symptomatic and presymptomatic patients. QJM 1990, 277: Mitsias P, Levine SR. Cerebrovascular complications of Fabry s disease. Ann Neurol 1996, 40: Brown LK, Miller A, Bhuptani A, Sloane MF, Zimmerman MI, Schilero G et al. Pulmonary involvement in Fabry disease. Am J Respir Crit Care Med 1997, 155: Argoff CE, Barton NW, Brady RO, Ziessman HA. Gastrointestinal symptoms and delayed gastric emptying in Fabry s disease: Response to metoclopramide. Nucl Med Commun 1998, 19: Branton M, Schiffmann R, Kopp JB. Natural history and treatment of renal involvement in Fabry disease. J Am Soc Nephrol 2002, 13:S139 S Morgan SH, Crawfurd MA. Anderson-Fabry disease. Br Med J 1988, 297: Gubler MC, Lenoir G, Grünfeld JP, Ulmann A, Droz D, Habib R. Early renal changes in hemizygous and heterozygous patients with Fabry s disease. Kidney Int 1978, 13: Kleijer WJ, Hussaarts-Odijk LM, Sachs ES, Jahoda MG, Niermeijer MF. Prenatal diagnosis of Fabry s disease by direct analysis of chorionic villi. Prenat Diagn 1987, 7: Yanagawa Y, Sakuraba H. Cardiovascular manifestations in Fabry s disease age related changes in hemizygotes and heterozygotes. Acta Paedriatr Jpn 1988, 30: Whybra C, Wendrich K, Ries M, Gal A, Beck M. Clinical manifestation in female Fabry s disease patients. Contrib Nephrol 2001, 136: Bird TD, Lagunoff D. Neurological manifestations of Fabry disease in female carriers. Ann Neurol 1978, 4: Desnick RJ, Ioannou YA, Eng CM. α-galactosidase A deficiency: Fabry disease. In: Scriver CR, Beaudet AL, Sly WS, Valle D, Kinzler KE, Vogelstein B (eds) The metabolic and molecular bases of inherited disease. 7th ed. McGraw-Hill, New York, 1995: Bach G, Rosenmann E, Karni A, Cohen T. Pseudodeficiency of α-gal. Clin Genet 1982, 21: Kobayashi T, Kira J, Shinnoh N, Goto I, Kuroiwa Y. Fabry s disease with partially deficient hydrolysis of ceramide trihexoside. J Neurol Sci 1985, 67: Romeo G, D Urso M, Pisacane A, Blum E, De Falco A, Ruffilli A. Residual activity of α-gal in Fabry s disease. Biochem Genet 1975, 13: Pochis WT, Litzow JT, King BG, Kenny D. Electrophysiological findings in Fabry s disease with a short PR interval. Am J Cardiol 1994, 74: Nakao S, Takenaka T, Maeda M, Kodama C, Tanaka A, Tahara M et al. An atypical variant of Fabry s disease in men with left ventricular hypertrophy. N Engl J Med 1995, 333: Tsakiris D, Simpson KL, Jones P, Briggs JD, Elinder CG, Mendel S et al. Rare diseases in renal replacement therapy in the ERA- EDTA registry. Nephrol Dial Transplant 1996, 11: Maizel SE, Simmons RL, Kjellstrand C, Fryd DS. Ten-year experience in renal transplantation for Fabry s disease. Transplant Proc 1981, 13: Eng CM, Guffon N, Wilcox WR, Germain DP, Lee P, Waldek S et al. Safety and efficacy of recombinant human α-galactosidase A-replacement therapy in Fabry s disease. N Engl J Med 2001, 345: Desnick RJ, Banikazemi M, Wasserstein M. Enzyme replacement therapy for Fabry disease, an inherited nephropathy. Clin Nephrol 2002, 57: Andrikos A, Boletis JN, Diamandopoulos A, Iatrou C, Pappas M, Filiopoulos V et al. The Greek experience. 4th European Round Table on Fabry, Munich, 2003, Abstract P8 44. Siamopoulos KC. Fabry disease: Kidney involvement and enzyme replacement therapy. Kidney Int 2004, 65: Desnick RJ, Brady R, Barranger J, Collins AJ, Germain DP, Goldman M et al. Fabry disease, an under-recognized multisystemic disorder: Expert recommendations for diagnosis, management, and enzyme replacement therapy. Ann Intern Med 2003, 138: Schiffmann R, Kopp JB, Austin HA, Sabnis S, Moore DF, Weibel T et al. Enzyme replacement therapy in Fabry disease: A randomized controlled trial. JAMA 2001, 285: Eng CM, Banikazemi M, Gordon RE, Goldman M, Phelps R, Kim L et al. A phase 1/2 clinical trial of enzyme replacement in Fabry disease: Pharmacokinetic, substrate clearance, and safety studies. Am J Hum Genet 2001, 68: Thurberg BL, Rennke H, Colvin RB, Dikman S, Gordon RE, Collins AB et al. Globotriaosylceramide accumulation in the Fabry kidney is cleared from multiple cell types after enzyme replacement therapy. Kidney Int 2002, 62: Abe A, Arend LJ, Lee L, Lingwood C, Brady RO, Shayman JA. Glycosphingolipid depletion in Fabry disease lymphoblasts with potent inhibitors of glucosylceramide synthase. Kidney Int 2000, 57: Fan JQ, Ishii S, Asano N, Suzuki Y. Accelerated transport and maturation of lysosomal α-gal in Fabry lymphoblasts by enzyme inhibitor. Nat Med 1999, 5: Ohsugi K, Kobayashi K, Itoh K, Sakuraba H, Sakuragawa N. Enzymatic corrections for cells derived from Fabry disease patients by a recombinant adenovirus vector. J Hum Genet 2000, 45: Ανδρίκος Α, Μπολέτης Ι, Διαμαντόπουλος Α, Ιατρού Χ, Παπάς Μ, Φιλιόπουλος Β και συν. Nόσος του Fabry: Η ελληνική εμπειρία. 13ο Πανελλήνιο Νεφρολογικό Συνέδριο, Ρόδος, 2004, Περίληψη 002 Corresponding author: A. Andrikos, G. Hatzikosta General Hospital of Ioannina, 1 Makrigianni Ave., GR Ioannina, Greece andrikos_2@hotmail.com... xxxxxxxxxxxxx

Α. Παπασπυρόπουλος - Ε. Καψάλη «Μυοκαρδιοπάθεια»

Α. Παπασπυρόπουλος - Ε. Καψάλη «Μυοκαρδιοπάθεια» ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ - ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ. Α. Παπασπυρόπουλος - Ε. Καψάλη «Μυοκαρδιοπάθεια» Δήλωση Σύγκρουσης Συμφερόντων Σύμφωνα με σχετική

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ

ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού Η Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού εορτάζεται από το 2006 κάθε χρόνο τη δεύτερη Πέμπτη του Μαρτίου στοχεύοντας στην κινητοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση There are no translations available. Γιώργος Κολιός Καρδιολόγος Οι ασθενείς με συγκοπή αποτελούν το 2% των επισκέψεων στα τμήματα έκτακτων περιστατικών. Η ετήσια επίπτωση συγκοπτικών επεισοδίων στα ηλικιωμένα

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιακή παραλλαγή της νόσου Fabry με χαμηλή υπολειπόμενη ενζυμική δραστικότητα

Καρδιακή παραλλαγή της νόσου Fabry με χαμηλή υπολειπόμενη ενζυμική δραστικότητα Copyright Athens Medical Society www.mednet.gr/archives ARCHIVES OF HELLENIC MEDICINE: ISSN 11-05-3992 SHORT COMMUNICATION ΒΡΑΧΕΙΑ ΗΜΟΣΙΕΥΣΗ Καρδιακή παραλλαγή της νόσου Fabry με χαμηλή υπολειπόμενη ενζυμική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ Καρδιακή ανεπάρκεια & Κατάθλιψη θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος: λόγω του υψηλού επιπολασμού τους & της τάσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΛΟΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙ ΗΣ ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΙΑ ΜΗΤΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Εισαγωγή Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης

Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης Η Μαγνητική Τομογραφία της καρδιάς στην διάγνωση της αμυλοείδωσης Νικόλαος Λ. Κελέκης Καθηγητής Ακτινοδιαγνωστικής Β Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Ρόλος της ΜΤ στις μυοκαρδιοπάθειες

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 2. ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 2.1 Πως μπαίνει η διάγνωση; Γενικά ακολουθείται η παρακάτω προσέγγιση: Κλινική υποψία:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους δυο θανάτους, ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο, οφείλεται σε καρδιαγγειακό επεισόδιο και όχι στη νόσο αυτή καθ αυτή!!! Αυτό ανέφερε

Διαβάστε περισσότερα

Μικροαγγειακή στηθάγχη (σύνδρομο Χ)

Μικροαγγειακή στηθάγχη (σύνδρομο Χ) Μικροαγγειακή στηθάγχη (σύνδρομο Χ) Αθηνόδωρος Ν. Νικητόπουλος Επεμβατικός Καρδιολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Δεν έχω να δηλώσω κάποια αντίθεση συμφερόντων για την παρούσα ομιλία Τυπικό Στηθαγχικό

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος Η κλινική εικόνα της πάθησης περιλαμβάνει την παρουσια γενικων συμπτωματων

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό

Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΑΣ Επιστημονική Ένωση Καρδιαγγειακής Απεικόνισης Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης, 4 Α. Κ. Μπούτου, 5 Μ. Ε. Αλεξάνδρου, 6 Μ. Σχοινά, 3 Α. Σιούλης, 1 Η. Μπαλάσκας, 1 Π. Α.

Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης, 4 Α. Κ. Μπούτου, 5 Μ. Ε. Αλεξάνδρου, 6 Μ. Σχοινά, 3 Α. Σιούλης, 1 Η. Μπαλάσκας, 1 Π. Α. ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΩΝ ENDOCAN, ANGIOPOIETIN-2 ΚΑΙ HIF-1A ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΤΩΝ ΝΕΦΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης,

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Περιλαμβάνει: Λήψη ατομικού ιστορικού Κλινική Εξέταση Ηλεκτροκαρδιογράφημα Υπερηχογράφημα

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός (ΟΜΠ) είναι ένα γενετικά

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά Ε.Παρασκάκης Eπικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Μονάδα Αναπνευστικών Νοσημάτων Παίδων Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρακολούθηση αρκετών αναπνευστικών

Διαβάστε περισσότερα

Ισχαιμική - λειτουργική ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδος. Χαράλαμπος Ι. Καρβούνης.

Ισχαιμική - λειτουργική ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδος. Χαράλαμπος Ι. Καρβούνης. Ισχαιμική - λειτουργική ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδος. Χαράλαμπος Ι. Καρβούνης. Η ισχαιμική ανεπάρκεια της μιτροειδούς αποτελεί ένα σύνθετο πρόβλημα της σημερινής καρδιολογίας, τόσο από πλευράς κατανόησης

Διαβάστε περισσότερα

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Ν. Τσιγαρίδας, Α. Ράμμος, Β. Μελαδίνης, Κ. Σταμάτης, Β. Τελάκη, Κ.Σιόγκας Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Χατζηκώστα, Καρδιολογική Κλινική, Ιωάννινα

Διαβάστε περισσότερα

Σύνδρομο Lesch-Nyhan. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας. Ντουντούμη Χρυσούλα Παπαδοπούλου Μαρία-Άννα Στεργίου Δήμητρα

Σύνδρομο Lesch-Nyhan. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας. Ντουντούμη Χρυσούλα Παπαδοπούλου Μαρία-Άννα Στεργίου Δήμητρα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας Μοριακή Βάση Γενετικών Ασθενειών Σύνδρομο Lesch-Nyhan Ντουντούμη Χρυσούλα Παπαδοπούλου Μαρία-Άννα Στεργίου Δήμητρα Εισαγωγή Σπάνια (συνδεδεμένη με

Διαβάστε περισσότερα

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Χρόνια νεφρική νόσος : ορισμός και

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΝΝ ΣΕ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ*

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΝΝ ΣΕ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ* ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 E-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

Ανεπαρκεια Της Μεβαλονικης Κινασης (MKD) (Ή Υπερ-Igd Σύνδρομο)

Ανεπαρκεια Της Μεβαλονικης Κινασης (MKD) (Ή Υπερ-Igd Σύνδρομο) www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Ανεπαρκεια Της Μεβαλονικης Κινασης (MKD) (Ή Υπερ-Igd Σύνδρομο) Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ MKD 1.1 Τι είναι; Η ανεπάρκεια της μεβαλονικής κινάσης είναι

Διαβάστε περισσότερα

~ΝΟΣΟΣ POMPE~ "Τα σημεία και συμπτώματα" Βρεφικής "ΟΡΙΣΜΟΣ" "Απο που προήλθε"

~ΝΟΣΟΣ POMPE~ Τα σημεία και συμπτώματα Βρεφικής ΟΡΙΣΜΟΣ Απο που προήλθε ~ΝΟΣΟΣ POMPE~ "ΟΡΙΣΜΟΣ" Η νόσος Pompe ή γλυκογονίαση τύπου ΙΙ αποτελεί κληρονομική διαταραχή της υδρολυτικής διάσπασης του γλυκογόνου στο λυσόσωμα. Προκαλείται από μεταλλάξεις του γονιδίου της α- γλυκοσιδάσης

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμία και άνοια Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Επιδημιολογία άνοιας Υπολογίζεται ότι 24,3 εκατομμύρια άτομα στον

Διαβάστε περισσότερα

Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg.

Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg. Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg. Εισήχθη στην καρδιολογική κλινική για διερεύνηση πρόσθιου θωρακικού

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση; Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

Αρτηριακή Υπέρταση Λειτουργικός έλεγχος βλαβών οργάνων στόχων. Σταμάτης Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ»

Αρτηριακή Υπέρταση Λειτουργικός έλεγχος βλαβών οργάνων στόχων. Σταμάτης Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ» Αρτηριακή Υπέρταση Λειτουργικός έλεγχος βλαβών οργάνων στόχων Σταμάτης Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ» Τίτλος της εφημαρίδας St. Louis Post-Dispatch, 13 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ Ο ΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣHΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ Ο ΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣHΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ Ο ΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣHΣ 42 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΚΗ ΠΟΡΦΥΡΑ ΜΕ ΑΤΥΠΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

ΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΚΗ ΠΟΡΦΥΡΑ ΜΕ ΑΤΥΠΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΠΟΡΦΥΡΑ ΜΕ ΑΤΥΠΗ 1 Παθολογική Κλινική Νοσοκομείου Ξάνθης, 2 Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών Νοσοκομείου Ξάνθης, 3Αιματολογική Κλινική Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα

Διαβάστε περισσότερα

Πόσο νωρίς ξεκινάει η αναδιαμόρφωση

Πόσο νωρίς ξεκινάει η αναδιαμόρφωση Πόσο νωρίς ξεκινάει η αναδιαμόρφωση Εμμ. Παρασκάκης Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης Αρχίζει η αναδιαμόρφωση των αεραγωγών στην παιδική ηλικία; ή Σε ποια περίοδο της παιδικής

Διαβάστε περισσότερα

Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης, 4 Α. Κ. Μπούτου, 5 Μ. Ε. Αλεξάνδρου, 6 Μ. Σχοινά, 3 Α. Σιούλης, 1 Η. Μπαλάσκας, 1 Π. Α.

Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης, 4 Α. Κ. Μπούτου, 5 Μ. Ε. Αλεξάνδρου, 6 Μ. Σχοινά, 3 Α. Σιούλης, 1 Η. Μπαλάσκας, 1 Π. Α. ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΩΝ ENDOCAN, ANGIOPOIETIN-2 ΚΑΙ HIF-1A ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΤΩΝ ΝΕΦΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Β. Ράπτης, 1,2 Χ. Λουτράδης, 3 Κ. Μπακογιάννης,

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Μεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab

Μεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab Μεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab Σ. Λιονάκη, Σ. Ακριτίδου, Α. Μαυρουδή, Γ. Λιάπης, Α. Ινιωτάκη, Γ. Ζαββός,

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

Κληρονοµικά νοσήµατα και καταστάσεις που οφείλονται σε γονιδιακές µεταλλάξεις

Κληρονοµικά νοσήµατα και καταστάσεις που οφείλονται σε γονιδιακές µεταλλάξεις Κληρονοµικά νοσήµατα και καταστάσεις που οφείλονται σε γονιδιακές µεταλλάξεις ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣ ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΗ ΦΥΛΟΣΥΝ ΕΤΗ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER

Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER Διαφορές γένους (gender) και φύλου (sex) Οι διαφορές στην υγεία των

Διαβάστε περισσότερα

Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία

Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Θεραπευτική Κλινική Πολύμορφη Κοιλιακή Ταχυκαρδία Χατζίδου Σοφία - Ηλεκτοφυσιολόγος ΓΝΑ ΑΛεξάνδρα 4 ο Πανελλήνιο Αρρυθμιολογικό Συνέδριο Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

Με ποια συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνεται η κοιλιοκάκη;

Με ποια συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνεται η κοιλιοκάκη; ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ Σαββίδου Αβρόρα Η κοιλιοκάκη είναι η δυσανεξία (κάτι που ο οργανισμός δεν ανέχεται) στη γλουτένη, πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρώμη και τη σίκαλη. Η αντίδραση του οργανισμού

Διαβάστε περισσότερα

«Αποτελεσματικότητα του κόστους διαγνωστικών στρατηγικών για τη διερεύνηση ασθενών με υπόνοια στεφανιαίας νόσου»

«Αποτελεσματικότητα του κόστους διαγνωστικών στρατηγικών για τη διερεύνηση ασθενών με υπόνοια στεφανιαίας νόσου» «Αποτελεσματικότητα του κόστους διαγνωστικών στρατηγικών για τη διερεύνηση ασθενών με υπόνοια στεφανιαίας νόσου» Αναστασία Δαμέλου Καρδιολόγος Εντατικολόγος Γενικό Νοσοκομείο Κορίνθου Δήλωση σύγκρουσης

Διαβάστε περισσότερα

Η φαρµακοκινητική και φαρµακοδυναµική του Rituximab. Αθηνά Θεοδωρίδου Ρευµατολόγος

Η φαρµακοκινητική και φαρµακοδυναµική του Rituximab. Αθηνά Θεοδωρίδου Ρευµατολόγος Η φαρµακοκινητική και φαρµακοδυναµική του Rituximab Αθηνά Θεοδωρίδου Ρευµατολόγος Ra: Διαρκής κίνηση αυτοδραστικών Β-κυττάρων από τον µυελό των οστών στα περιφερικά λεµφικά όργανα και τον προσβεβληµένο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΙΝΙΔΙΑΚΗ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ: EMΠΕΙΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ

ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΙΝΙΔΙΑΚΗ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ: EMΠΕΙΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΙΝΙΔΙΑΚΗ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ: EMΠΕΙΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ Σ. Μαρινάκη 1, Χ. Σκαλιώτη 1, Γ. Λιάπης 2, Σ. Τσιάκας 1, Ε. Κάψια 1, Ε. Καστρίτης 3, Μ.Α. Δημόπουλος 3, Ι.Ν. Μπολέτης 1 1. Νεφρολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΛ. ΦΡΥΣΙΡΑ Επ. Καθηγήτρια Κλινικής Γενετικής ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙ ΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ.ε. ΚΑΝΑΒΑΚΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

εξουδετερώσει πλήρως;

εξουδετερώσει πλήρως; Καρδιαγγειακός Κίνδυνος από την Υπέρταση Τον έχετε εξουδετερώσει πλήρως; «Aυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΓΟΥΔΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΑΚΡΟΥ QT

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΓΟΥΔΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΑΚΡΟΥ QT ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΑΚΡΟΥ QT ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΓΟΥΔΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ. Ν. ΓΡΕΒΕΝΩΝ Σύνδρομο μακρού QT Το συγγενές σύνδρομο μακρού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Τ. ΜΕΡΜΙΡΗ ΔΙΕΥ/ΤΡΙΑ-ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΙΔ. ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ/ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝΝΟΣΗΜΑΤΩΝ

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Τ. ΜΕΡΜΙΡΗ ΔΙΕΥ/ΤΡΙΑ-ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΙΔ. ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ/ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Τ. ΜΕΡΜΙΡΗ ΔΙΕΥ/ΤΡΙΑ-ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΙΔ. ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ/ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ Σοβαρή αλλεργική αντίδραση με ταχεία έναρξη που

Διαβάστε περισσότερα

Αρρυθμιογόνος Δεξιά κοιλία Επεμβατική και μη επεμβατική διαστρωμάτωση κινδύνου Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ.

Αρρυθμιογόνος Δεξιά κοιλία Επεμβατική και μη επεμβατική διαστρωμάτωση κινδύνου Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ. Αρρυθμιογόνος Δεξιά κοιλία Επεμβατική και μη επεμβατική διαστρωμάτωση κινδύνου Τσούνος Ιωάννης Συν/της Διευθυντής Καρδιολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ Σύγκρουση συμφερόντων Καμμία ΑRVD Αιτιολογία -

Διαβάστε περισσότερα

Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada. Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν

Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada. Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Priori S et al, Eur Heart J 2015 Priori S et al, Circulation

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω;

Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω; Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω; MegalakriaBroshure.indd 1 17/11/2010 1:27:39 μμ Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών

Διαβάστε περισσότερα

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ LDL-C : μείζων

Διαβάστε περισσότερα

To «πρόσωπο του γιγαντιαίου πάντα» και το. «πρόσωπο του μικροσκοπικού πάντα» στη νόσο του Wilson

To «πρόσωπο του γιγαντιαίου πάντα» και το. «πρόσωπο του μικροσκοπικού πάντα» στη νόσο του Wilson To «πρόσωπο του γιγαντιαίου πάντα» και το «πρόσωπο του μικροσκοπικού πάντα» στη νόσο του Wilson Ζήκου Αναστασία, Μούκα Βασιλική, Μούκα Γεωργία, Κώστα Παρασκευή, Ξύδης Βασίλειος, Αργυροπούλου Ι. Μαρία.

Διαβάστε περισσότερα

Περιορισμοί στη χρήση των νεότερων. αντιπηκτικών

Περιορισμοί στη χρήση των νεότερων. αντιπηκτικών Περιορισμοί στη χρήση των νεότερων αντιπηκτικών Στέλιος Τζέης MD, PhD, FESC Επιμελητής A - Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν ΥΠΕΡ νεότερων αντιπηκτικών γιατί. Προβλέψιμη φαρμακοκινητική /

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

ΚΑΡΔΙΟΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΡΔΙΟΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Άννα Ιµπρισίµη, ΤΕ Νοσηλεύτρια, Δ Παθολογική κλινική, ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» Δάφνη Μαυροπούλου, ΤΕ Νοσηλεύτρια, Δ Παθολογική κλινική, ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» Ελένη Καλαϊτζή,

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

Circulation. 2014;129:e28-e292

Circulation. 2014;129:e28-e292 Σε ασθενείς µε νεφρική δυσλειτουργία Σταµάτης Σ. Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Σε ασθενείς µε νεφρική δυσλειτουργία 30-40% 13% πληθυσµού παρουσιάζουν νεφρική δυσλειτουργία (AHA για τις ΗΠΑ) 6% για τις ηλικίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΥΟΠΥΡΙΝΗ (CAPS)

ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΥΟΠΥΡΙΝΗ (CAPS) www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΥΟΠΥΡΙΝΗ (CAPS) Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ CAPS 1.1 Τι είναι; Τα σχετιζόμενα με την κρυοπυρίνη περιοδικά σύνδρομα

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις της δοκιμασίας κόπωσης σε παιδιά με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα. Θ. Τσιλιγιάννης

Ενδείξεις της δοκιμασίας κόπωσης σε παιδιά με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα. Θ. Τσιλιγιάννης Ενδείξεις της δοκιμασίας κόπωσης σε παιδιά με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα Θ. Τσιλιγιάννης Παιδίατρος Εξειδικευμένος Παιδοπνευμονολόγος Διευθυντής Παιδοπνευμονολογικού Παιδιατρική Κλινική ΜΗΤΕΡΑ Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΝΤΙΝΗΣ (OPN) ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

Η ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΝΤΙΝΗΣ (OPN) ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Η ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΝΤΙΝΗΣ (OPN) ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Αικατερίνη Καζάκου 1, Θεοδώρα Κερενίδη 1, Μάρθα Λαδά 1, Ειρήνη Τσιλιώνη 1, Γεωργία Λαµπροδήµου 2, Κωνσταντίνος Ι. Γουργουλιάνης

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ

ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΕΜΠΙΒΟΛΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΡΜΠΕΣΑΡΤΑΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗ ΑΟΡΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΣΕ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Χ. Λουτράδης,1

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΙΝΙΔΙΑΚΗ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ: EMΠΕΙΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ

ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΙΝΙΔΙΑΚΗ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ: EMΠΕΙΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΙΝΙΔΙΑΚΗ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ: EMΠΕΙΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ Σ. Μαρινάκη 1, Χ. Σκαλιώτη 1, Γ. Λιάπης 2, Σ. Τσιάκας 1, Ε. Κάψια 1, Ε. Καστρίτης 3, Μ.Α. Δημόπουλος 3, Ι.Ν. Μπολέτης 1 1. Νεφρολογική

Διαβάστε περισσότερα

Βοηθά η θεραπεία στην ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση;

Βοηθά η θεραπεία στην ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση; Βοηθά η θεραπεία στην ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση; Μάης 2010 Κατερίνα Μαρκοπούλου Επιμελήτρια Α 1 η Πνευμονολογική Κλινική Ν.Γ.Παπανικολάου Στόχοι θεραπείας Βελτίωση επιβίωσης Βελτίωση κλινικών συμπτωμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση. ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»

Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση. ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Δεν υπάρχει καμία σύγκρουση συμφερόντων Η Θυμοσίνη α1 είναι πολυπεπτίδιο

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακοκινητική. Χρυσάνθη Σαρδέλη

Φαρμακοκινητική. Χρυσάνθη Σαρδέλη Φαρμακοκινητική Χρυσάνθη Σαρδέλη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κλινικής Φαρμακολογίας Εργαστήριο Κλινικής Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΑΠΘ Φαρμακοκινητική Η Φαρμακοκινητική είναι η επιστήμη

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Θετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο

Θετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο 35ο Διεθνές Καρδιολογικό Συνέδριο Ξενοδοχείο Hilton Αθήνα Θετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή της εμβρυικής Μαγνητικής Τομογραφίας. εγκεφάλου στην πρώιμη διάγνωση της Οζώδους Σκλήρυνσης

Η συμβολή της εμβρυικής Μαγνητικής Τομογραφίας. εγκεφάλου στην πρώιμη διάγνωση της Οζώδους Σκλήρυνσης Η συμβολή της εμβρυικής Μαγνητικής Τομογραφίας εγκεφάλου στην πρώιμη διάγνωση της Οζώδους Σκλήρυνσης Ζήκου Αναστασία, Aνδριανοπούλου Άρτεμης, Ξύδης Βασίλειος, Μαρία Ι. Αργυροπούλου. Εργαστήριο Κλινικής

Διαβάστε περισσότερα

Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε. Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ.

Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε. Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. Σημαντικό παιδιατρικό πρόβλημα Συχνότητα Έως τα 2 χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ 1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ RESCUPASE Ποιότητα Η ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελεσµατικότητα και ασφάλεια της φλεκαϊνίδης p.os. στην ανάταξη πρόσφατης έναρξης Κολπικής Μαρµαρυγής

Αποτελεσµατικότητα και ασφάλεια της φλεκαϊνίδης p.os. στην ανάταξη πρόσφατης έναρξης Κολπικής Μαρµαρυγής Αποτελεσµατικότητα και ασφάλεια της φλεκαϊνίδης p.os. στην ανάταξη πρόσφατης έναρξης Κολπικής Μαρµαρυγής Ι Βογιατζής, Κ Κουτσαµπασόπουλος, Α Αβραµίδου, Ι Γαλητσιάνος, Α Ντάτσιος, Σ Πίττας, Σ Γρηγοριάδης,

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας Παράρτημα IV Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας 141 Επιστημονικά πορίσματα Η CHMP έλαβε υπόψη τις συστάσεις της Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης-Αξιολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ

Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ 37 ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ Σ. Λαγουδάκου, Π. Δερµάτης, Μ. Μαριόλης, Γ. Αρµατάς,

Διαβάστε περισσότερα

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Διαβάστε περισσότερα

Επιλογή χρόνου κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής

Επιλογή χρόνου κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής Επιλογή χρόνου κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής Στυλιανός Τζέης MD, PhD, FESC Επιμελητής Α, Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν Atrial fibrillation begets atrial fibrillation Over the long term,

Διαβάστε περισσότερα

Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια

Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Θωμάς Γκόσιος Εργαστήριο Μυοκαρδιοπαθειών Α Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης Οικογενειακό δένδρο I 1 2 II III IV Proband (ΙΙΙ-3)

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας»

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» 2. Νεφρολογική κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκης «Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» Π. Τολίκα¹,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB Σ. Μαρινάκη, Χ. Σκαλιώτη, Ε. Κάψια, Ε. Ξαγάς, Ε. Καλαϊτζάκης, Κ. Βαλλιάνου, Ι.Ν. Μπολέτης

Διαβάστε περισσότερα

Συσχέτιση μεταξύ του προδιαλυτικού Νατρίου ορού (πδ-

Συσχέτιση μεταξύ του προδιαλυτικού Νατρίου ορού (πδ- Συσχέτιση μεταξύ του προδιαλυτικού Νατρίου ορού (πδ- Na) και της ισχύος άκρας χειρός (ΙΧ) σε ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο σταδίου 5 (ΧΝΝ-5Δ) Α.Μαρκάκη 1, Κ.Δερμιτζάκη 2, Δ.Λυγερού 2, Α.Σπυριδάκη 1,

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Γ.Πατσουράκος Kαρδιολόγος Επιμελητής A Υπεύθυνος Μονάδας Εμφραγμάτων Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Νικόλαος Γ.Πατσουράκος Kαρδιολόγος Επιμελητής A Υπεύθυνος Μονάδας Εμφραγμάτων Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά Νικόλαος Γ.Πατσουράκος Kαρδιολόγος Επιμελητής A Υπεύθυνος Μονάδας Εμφραγμάτων Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά 1. Ιστορικό 2. Κλινική εξέταση 3. Εργαστηριακός έλεγχος Αιματολογικός Απεικονιστικός έλεγχος

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος Πάνω από ένα αιώνα πριν, ο J. Hutchinson, ένας χειρουργός-δερματολόγος, αναγνώρισε την πρώτη περίπτωση σαρκοείδωσης, στο Λονδίνο. Στα χρόνια πριν και μετά την

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 «Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;» Ηλίας Ν. Μυγδάλης Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα Ειδικό φροντιστήριο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 4 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ 1 Στις 2 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΑΤΡΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΑ ΑΣΘΕΝΗ: ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΠΑΝΙΑ ΑΝΩΜΑΛΙΑ

ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΑΤΡΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΑ ΑΣΘΕΝΗ: ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΠΑΝΙΑ ΑΝΩΜΑΛΙΑ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΑΤΡΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΑ ΑΣΘΕΝΗ: ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΠΑΝΙΑ ΑΝΩΜΑΛΙΑ X. ΓΡΑΪΔΗΣ, Δ. ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Β. ΚΑΡΑΣΑΒΙΔΗΣ, Ε. ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Θ. ΜΠΙΤΣΗΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση στεφανιαίας νόσου σε ασυµπτωµατικό διαβητικό ασθενή

Διερεύνηση στεφανιαίας νόσου σε ασυµπτωµατικό διαβητικό ασθενή Διερεύνηση στεφανιαίας νόσου σε ασυµπτωµατικό διαβητικό ασθενή Κωνσταντίνος Αζναουρίδης Επιµελητής Καρδιολογίας 1 η Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. 37 ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα

Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση { Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Το νοσηλευτικό έργο στις ΜΤΝ Σκοπός της η παροχή εξειδικευµένης φροντίδας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΟΡΤΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ

ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΟΡΤΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΟΡΤΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ Αλέξανδρος Στεφανίδης Καρδιολόγος Α Καρδιολογικό τμήμα, Γ.Ν.Νίκαιας Παρουσίαση περιστατικού Ανδρας 60 ετών, εισάγεται λόγω ΟΠΟ. Ιστορικό ΑΥ, υπερλιπιδαιμίας

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ - ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΣ

ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ - ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΣ ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ - ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ? Τα νευρομυϊκά νοσήματα είναι ασθένειες που ενώ εμφανίζουν μεγάλη ετερογένεια στην κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι σχετικές παράγραφοι της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του

Διαβάστε περισσότερα

Απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς

Απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς Απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς Τι είναι η απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς; Απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς σημαίνει ότι μία φλέβα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού έχει αποφραχθεί.

Διαβάστε περισσότερα

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Chronic Kidney Disease Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) επηρεάζει το 10-16% του πληθυσμού παγκοσμίως, έχει κακή πρόγνωση ιδιαίτερα σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis

The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis Η δράση της ντορνάσης άλφα στην ανομοιογένεια του αερισμού σε ασθενείς με κυστική ίνωση. R. Amin, P. Subbarao, W.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ Dr. ΜΕΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, PhD ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ - ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΟΣ Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Στρατιωτικός Ιατρός

Διαβάστε περισσότερα

Χρήσιμες πληροφορίες για τη δοκιμασία κόπωσης

Χρήσιμες πληροφορίες για τη δοκιμασία κόπωσης Χρήσιμες πληροφορίες για τη δοκιμασία κόπωσης Ποια στοιχεία σχετικά με την κατάσταση της υγείας του ασθενή μας δίνει η δοκιμασία κόπωσης; Η δοκιμασία κόπωσης σε τάπητα χρησιμοποιείται κυρίως ως αναίμακτη

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες

Διαβάστε περισσότερα