ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ"

Πιλάτος Καραμανλής
9 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΛΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το κάλιο α π οτελεί βασικό συστατικό του οργανισ μ ού και συντελεί στην εύρυθ μ η λειτουργία ζωτικών οργάνων Για αυτό υ π άρχουν πολλοί και ποικίλοι μηχανισμοί για την ομοιοστασία του, που δρουν πολλές φορές συνεργικά Σημαντική συμβολή στην ομοιοστασία του καλίου έχουν και οι ορμονικοί μηχανισμοί

ποικίλοι μηχανισμοί για την ομοιοστασία του, που δρουν πολλές φορές

3 Ορμόνες που συμμετέχουν στην ομοιοστασία του καλίου Κατεχολαμίνες Ινσουλίνη Αλδοστερόνη Αντιδιουρητική ορμόνη Ρενίνη-αγγειοτενσίνη Προσταγλανδίνες Θυρεοειδικές ορμόνες

4 Ορμόνες που συμμετέχουν στην ομοιοστασία του καλίου Οι κατεχολαμίνες και η ινσουλίνη : ρυθμίζουν τα βασικά επίπεδα του καλίου του ορού Συμβάλλουν (κυρίως η ινσουλίνη) στην α π οκατάσταση τους μετά α π ό λήψη φορτίου καλίου Δρούν κυρίως μέσω της ανακατανομής του καλίου μεταξύ του ενδοκυττάριου και του εξωκυττάριου χώρου

η ινσουλίνη) στην α π οκατάσταση τους μετά α π ό λήψη φορτίου καλίου Δρούν

5 Κατεχολαμίνες και ομοιοστασία καλίου Ενεργοποίηση α υποδοχέων : εμποδίζεται η είσοδος του καλίου στα κύτταρα Ενεργοποίηση β2 υποδοχέων : ευοδώνεται η είσοδος του καλίου στα κύτταρα Οι δράσεις αυτές ( ιδίως για τους β 2) φαίνεται να συντελούνται κυρίως μέσω της αντλίας Να-Κ-ATPάσης ( μυς και ήπαρ)

ευοδώνεται η είσοδος του καλίου στα κύτταρα Οι δράσεις αυτές ( ιδίως για

6 Κατεχολαμίνες και ομοιοστασία καλίου Ενεργοποίηση α υποδοχέων : εμποδίζεται η είσοδος του καλίου στα κύτταρα Ενεργοποίηση β2 υποδοχέων : ευοδώνεται η είσοδος του καλίου στα κύτταρα Οι δράσεις αυτές ( ιδίως για τους β 2) φαίνεται να συντελούνται κυρίως μέσω της αντλίας Να-Κ-ATPάσης ( μυς και ήπαρ)

7 Κατεχολαμίνες και ομοιοστασία καλίου Φορτίο καλίου δεν αυξάνει την παραγωγή κατεχολαμινών Σε καταστάσεις stress που συνοδεύονται από έκκριση κατεχολαμινών ( π.χ. σε ισχαιμία μυοκαρδίου, παρατηρείται μείωση του Κ του ορού κατά 0,5 με 0,6 meq/l) Η δράση των κατεχολαμινών στην ομοιοστασία του καλίου γίνεται πιό φανερή όταν χορηγηθούν β-αναστολείς ή β2-αδρενεργικοί αγωνιστές

8 Κατεχολαμίνες και ομοιοστασία καλίου Rosa, RN, Silva, P, Young, JB, et al, N Engl J Med 1980; 302:431.

9 Κατεχολαμίνες και ομοιοστασία καλίου Struthers, AD, Whitesmith, R, Reid, JL, Lancet 1983; 1:1358.

10 Κατεχολαμίνες και ομοιοστασία καλίου Struthers, AD, Whitesmith, R, Reid, JL, Lancet 1983; 1:1358.

11 Κατεχολαμίνες και ομοιοστασία καλίου Υποκαλιαιμία μπορεί να προκληθεί επίσης : σε περιπτώσεις λήψης β2 αδρενεργικών αγονιστών, για την θεραπεία του άσθματος ή της καρδιακής ανεπάρκειας

12 Ινσουλίνη και ομοιοστασία καλίου Η ινσουλίνη ευνοεί την είσοδο του καλίου στα κύτταρα μέσω ενεργοποίησης της αντλίας Να-Κ Η δράση αυτή είναι ανεξάρτητη της ρύθμισης της γλυκόζης Ewart S and Klip A. Hormonal regulation of the Na-K-ATPase : mechanisms underlying rapid and sustained changes in pump activity. American J Physiol 1995; 269(2):

13 Ινσουλίνη και ομοιοστασία καλίου Τα βασικά επίπεδα της ινσουλίνης ρυθμίζουν τα φυσιολογικά επίπεδα του καλίου του ορού Μικρές διακυ μ άνσεις του καλίου του ορού ( < 1meq/L) δεν φαίνεται να επηρεάζουν τα επίπεδα της ινσουλίνης του ορού ΊΊσως να γίνεται παραγωγή ινσουλίνης στην πυλαία φλέβα Η ινσουλίνη συ μ βάλλει στην γρήγορη αποκατάσταση ενός φορτίου καλίου

1meq/L) δεν φαίνεται να επηρεάζουν τα επίπεδα της ινσουλίνης του ορού ΊΊσως να γίνεται

14 Ινσουλίνη και ομοιοστασία καλίου Χορήγηση φορτίου καλίου DeFronzo, RA, Sherwin, RS, Dillingham, M, et al, J Clin Invest 1978; 61:472.

15 Ινσουλίνη και ομοιοστασία καλίου Η ιδιότητα της ινσουλίνης να μειώνει το κάλιο του ορού χρησιμοποιείται θεραπευτικά σε περιπτώσεις υπερκαλιαιμίας Χορηγείται γλυκόζη ή ινσουλίνη με γλυκόζη Προσοχή στη χορήγηση ορού Dextrose στην υποκαλιαιμία

περιπτώσεις υπερκαλιαιμίας Χορηγείται γλυκόζη ή ινσουλίνη

16 Ινσουλίνη και ομοιοστασία καλίου Χορήγηση φορτίου γλυκόζης Nicolis, GL, Kahn, T, Sanchez, A, Gabrilove, JL, Arch Intern Med 1981; 141:49.

17 ΈΈνδεια γλυκόζης ή κατεχολαμινών θα οδηγήσει αρχικά σε αύξηση των επιπέδων καλίου στον ορό Αυτή η αύξηση θα αποκατασταθεί με την απέκκριση του καλίου απο τους νεφρούς Οι νεφροί είναι το όργανο που ρυθμίζει τελικά και ουσιαστικά το κάλιο του ορού

με την απέκκριση του καλίου απο τους νεφρούς Οι νεφροί είναι

18 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου Στους νεφρούς υπάρχουν διάφοροι και ποικίλοι μηχανισμοί που ρυθμίζουν την ομοιοστασία του καλίου Η ορμονική ρύθμιση της ομοιοστασίας του καλίου στο νεφρό συντελείται κυρίως απο την αλδοστερόνη

την ομοιοστασία του καλίου Η ορμονική ρύθμιση της

19 Αλδοστερόνη Είναι μια στεροειδής ορμόνη που παράγεται απο την φλοιώδη ζώνη των επινεφριδίων AIP

20 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου Τα επίπεδα καλίου του ορού έχουν απευθείας δράση στη έκκριση αλδοστερόνης από την φλοιώδη ζώνη των επινεφριδίων

21 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου Liddle, GW, Arch Intern Med 1958; 102:998.

22 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου Χορήγηση διαφορετικών δόσεων αλδοστερόνης (20,50,250μg/ημέρα) σε σκύλους μετά από επινεφριδεκτομή Young, DB, Paulsen, AW, Am J Physiol 1983; 244:F28.

23 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου Αυξημένα επίπεδα καλίου ορού αύξηση επιπέδων αλδοστερόνης ορού Μειωμένα επίπεδα καλίου ορού μειωμένα επίπεδα αλδοστερόνης ορού

24 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου Η ικανότητα του νεφρού στην κατακράτηση καλίου είναι περιορισμένη Ακόμα και σε μεγάλο έλλειμμα καλίου ο νεφρός θα αποβάλλει 5-15meq ημερησίως Απεναντίας η ικανότητα του νεφρού για αποβολή καλίου είναι πολύ μεγαλύτερη Ο νεφρός μπορεί να αποβάλλει φορτίο καλίου έως 500 meq ημερησίως προκειμένου να διατηρήσει φυσιολογικά επίπεδα καλίου ορού

25 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου Μεταβολές που παρατηρούνται κατά την αύξηση της ημερήσιας πρόσληψης καλίου απο 100 σε 400meq σε υγιείς εθελοντές Rabelink, TJ, Koomans, HA, Hené, RJ, Dorhout Mees, EJ, Kidney Int 1990; 38:942

26 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου Η δράση της αλδοστερόνης συντελείται κυρίως στον άπω νεφρώνα ( αθροιστικό σωληνάριο) Rose B and Post T. Clinical Physiology of Acid-Base and Electrolyte Disorders. Fifth Edition 2001 McGraw-Hill Medical Publishing Division

27 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου g and Giebisch Page 18 X Αμιλορίδη Σπιρολακτόνη X Wang W-H and Giebisch G. Regulation of potassium handling in the renal collecting duct. Pflugers Arch 2009; 458(1):

28 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου oids 73 (2008) R Golgi he hetere the. The - furin in within current kinase in CHO y active he Rho g memer than ization. murine ent of he apiuted to Fig. 2 The multi-factorial regulation of ENaC by Thomas W, McEneaney V, Harvey B. Aldosterone-induced signalling and cation transport in the distal nephron. Steroids 2008;73:979=984 aldosterone. Aldosterone stimulates the expression of the

29 Fig. 2. ROMK encode in the kidney. In distal ROMK3 form the pred high density and activi sium flux into the tub dependent BK chann channels are exquisitely tion to precisely match intake. In thick ascen through the ROMK2 efficient turnover of the Potassium that is brou across the apical memb TAL, ROMK2 encodes is formed by ROMK ENaC, epithelial Na ROMK κανάλια A GUIDE TO ROMK coworkers (81) found that ATP and glibenclamide sensitivities of the 30-pS K channel in TAL 2009;297: and CCD cells are absent in CFTR-knockout mice, providing unequivocal evidence that the native ROMK secretory channel is regulated by CFTR. The orchestrated by A-kinase ancho PDZ proteins (142, 166, 168). tory factor NHERF-2, which co collecting duct (142), has been Welling P and Ho K. A comprehensive guide to the ROMK potassium channel: form and function in health and disease. Am J Physiol Renal Physiol

30 lular mechanism of sodium reabsorption in principal cells (T) and even proximal tubules (P) (right panel). Accordin teral membrane, energizes the active extrusion of t the expense of ATP hydrolysis. The electro- CCD of nephrotic animals [13]. ΔΡΑΣΗ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΣΤΟ ΝΕΦΡΟ principal cells φυσιολογικά ποντίκια luminal K + ENa ROMK K + excretion basolater K + K + K +

31 lular mechanism of sodium reabsorption in principal cells (T) and even proximal tubules (P) (right panel). Accordin teral membrane, energizes the active extrusion of t the expense of ATP hydrolysis. The electro- CCD of nephrotic animals [13]. ΔΡΑΣΗ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΣΤΟ ΝΕΦΡΟ principal cells φυσιολογικά ποντίκια luminal K + ENa ROMK K + excretion basolater K + K + K + ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ

32 lular mechanism of sodium reabsorption in principal cells (T) and even proximal tubules (P) (right panel). Accordin teral membrane, energizes the active extrusion of t the expense of ATP hydrolysis. The electro- CCD of nephrotic animals [13]. ΔΡΑΣΗ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΣΤΟ ΝΕΦΡΟ principal cells φυσιολογικά ποντίκια luminal K + ENa ROMK K + excretion basolater K + K + K + ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ

33 lular mechanism of sodium reabsorption in principal cells (T) and even proximal tubules (P) (right panel). Accordin teral membrane, energizes the active extrusion of t the expense of ATP hydrolysis. The electro- CCD of nephrotic animals [13]. ΔΡΑΣΗ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΣΤΟ ΝΕΦΡΟ principal cells φυσιολογικά ποντίκια luminal K + ENa ROMK K + excretion basolater K + K + K + ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ

34 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου Ewart S and Klip A. Hormonal regulation of the Na-K-ATPase : mechanisms underlying rapid and sustained changes in pump activity. American J Physiol 1995; 269(2):

35 Σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνης και Αλδοστερόνη terrelationship of the volume and potassium feedback loops, their effects on modifying aldosterone secr ances they are equi-potent, with the aldosterone secretion being determined by the sum of the magnitude Αύξηση επιπέδων καλίου ορού + Williams G. Aldosterone Biosynthesis, Regulation and Classical Mechanism of Action Heart Failure Reviews 2005;10:7-13 rolyzed at ph 1. In the urine this prod- tor and ACE inactivates it. Thus, A

36 Αλδοστερόνη και ομοιοστασία καλίου Αξιοσημείωτη είναι η ικανότητα της αλδοστερόνης και του νεφρού να διαχειρίζονται με ανεξάρτητο τρόπο τις διακυμάνσεις του καλίου και του νατρίου

37 ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Αυξημένη είσοδος καλίου σε εξωνεφρικά κύτταρα Αυξη μ ένες α π ώλειες καλίου α π ό το γαστρεντερικό, λόγω αυξημένης εντερικής απέκκρισης καλίου

38 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (Ι) Η ρύθμιση των επιπέδων του κάλιου του ορού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες Σε αυτή σημαντικό ρόλο παίζει το ορμονικό σύστημα Οι σημαντικότερες ορμόνες που συμμετέχουν στην ρύθμιση των επιπέδων του καλίου του ορού είναι οι κατεχολαμίνες, η ινσουλίνη και η αλδοστερόνη Οι κατεχολαμίνες και η ινσουλίνη ρυθμίζουν τα βασικά επίπεδα του καλίου του ορού Επίσης συμβάλλουν στην ανακατανομή του, μετά από λήψη φορτίου καλίου

39 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (ΙΙ) Η αλδοστερόνη συμβάλλει στην οριστική ρύθμιση των επιπέδων του καλίου του ορού, μέσω της αποβολής ή κατακράτησης του από τον νεφρό Τα επίπεδα του καλίου του ορού έχουν απευθείας δράση στην φλοιώδη ζώνη των επινεφριδίων και επηρεάζουν την έκκριση αλδοστερόνης Η δράση της αλδοστερόνης στο νεφρό, για το κάλιο, συντελείται στα κύρια κύτταρα (principal cells) του αθροιστικού σωληναρίου Αξιοση μ είωτο είναι ότι παρά την διττή δράση της αλδοστερόνης η ρύθμιση των επιπέδων του καλίου δεν επηρεάζει την ρύθμιση των επιπέδων του νατρίου

Σχετικά έγγραφα

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΟΙΔΗΜΑΤΩΝ ΠΕΤΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΟΙΔΗΜΑΤΩΝ ΠΕΤΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΟΡΙΣΜΟΙ οίδηµα ορίζεται η αύξηση του όγκου του υγρού του διάµεσου χώρου, η οποία οδηγεί συνήθως σε εµφανή διόγκωση ιστών για να διαπιστωθεί