Ανθρω οµετρικά χαρακτηριστικά και αράµετροι φυσικών ικανοτήτων σε Έλληνες αθλητές του αλ ικού σκι υψηλού ε ι έδου Νικολό ουλος ηµήτρης, α όφοιτος ΤΕΦΑΑ, MSc, ρο ονητής αλ ικού σκι
Εισαγωγή Το αγωνιστικό αλπικό σκι αποτελείται από 4 αγωνίσµατα: Τεχνική κατάβαση (SL), διάρκειας 45 60 s. Γιγαντιαία κατάβαση (GS), διάρκειας 60 75 s. Υπεργιγαντιαία κατάβαση (SG), διάρκειας 75 90 s. Ελεύθερη κατάβαση (DH), διάρκειας 90 140 s. Hintermister, Hagerman, 2000 Ποσοστό συµµετοχής ενεργειακών µηχανισµών στον αγώνα 20% αναερόβιος αγαλακτικός. 40% αναερόβιος γαλακτικός. 40% αερόβιος. Ισχύουν µόνο για SL και GS Veicsteinas et al., 1984
Ποσοστό συµµετοχής ενεργειακών µηχανισµών στην τεχνική κατάβαση (SL). 10% 40% 50% Αναερόβια γαλακτική Αναερόβια αγαλακτική Αερόβια Ποσοστό συµµετοχής ενεργειακών µηχανισµών στην γιγαντιαία κατάβαση (GS). 20% 30% 50% Αναερόβια γαλακτική Αναερόβια αγαλακτική Αερόβια Alpine Competition Committee of the Rocky Mountain Division
Φυσιολογικοί παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση των αθλητών του αλπικού σκι Αερόβια ικανότητα. Αναερόβια ικανότητα. ύναµη. Astrand, Rodahl, 1986 White, Johnson, 1993
Φυσιολογικοί παράγοντες Αερόβια ικανότητα Συµµετοχή στη παραγωγή ενέργειας σε αγώνα και προπόνηση. Γρήγορη αποκατάσταση. Αποτελεί βάση για την ανάπτυξη της αναερόβιας ικανότητας. Μειώνει τις πιθανότητες για τραυµατισµούς. Αντοχή του αθλητή στη µεγάλη αγωνιστική περίοδο (3 5 µήνες). Jacobs, 1981 Karlsson et al., 1984 Neumayr et al., 2003 Tesch, 1995
Φυσιολογικοί παράγοντες Αναερόβια ικανότητα Μεγάλες δυνάµεις ασκούνται σε συνδυασµό µε υψηλές ταχύτητες. ιατήρηση υψηλών επιπέδων αναερόβιας ισχύος. Hintermister et al., 2000 ύναµη Απαιτούνται επαναλαµβανόµενες έντονες συσπάσεις στη διαδροµή. Αντίσταση στις µεγάλες εξωτερικές δυνάµεις που δηµιουργούνται. Ιδιαίτερα οι µύες του µηρού είναι σηµαντικοί για την ισορροπία και την εκτέλεση της στροφής. Andersen et al., 1988 Haymes et al., 1980
εν είχαν διερευνηθεί φυσιολογικά χαρακτηριστικά των Ελλήνων πρωταθλητών του αλπικού σκι. Σκοπός 1) Να περιγράψει τις φυσικές και φυσιολογικές παραµέτρους, δηλαδή τα ανθρωποµετρικά χαρακτηριστικά, την αερόβια, την αναερόβια ισχύ και τη δύναµη, υψηλού επιπέδου Ελλήνων αθλητών του αλπικού σκι. 2) Να συγκρίνει τα φυσικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά των Ελλήνων αθλητών µε αυτά των αθλητών υψηλού επιπέδου του εξωτερικού. 3) Συσχέτιση µεταξύ φυσικών ικανοτήτων και επίδοσης των Ελλήνων αθλητών του αλπικού σκι.
Σηµασία Η δηµιουργία του προφίλ της Φ.Κ του Έλληνα πρωταθλητή του αλπικού σκι. Σωστή και πιο στοχευµένη προπόνηση φυσικής κατάστασης των αθλητών. Εντοπισµός πιθανών ελλείψεων των Ελλήνων πρωταθλητών του αλπικού σκι στις παραµέτρους της φυσικής κατάστασης.
ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Μετροταινία. Μέθοδος βιοηλεκτρικής αντίστασης. Ανθρωποµετρικά χαρακτηριστικά Αλτικές δοκιµασίες (δυναµοδάπεδο). Ισοκινητικό δυναµόµετρο. Ισοµετρικό δυναµόµετρο. Αξιολόγηση δύναµης οκιµασία Wingate 30s (ποδηλατοεργόµετρο). Αξιολόγηση αναερόβιας ικανότητας Εργοδιάδροµος, εργοσπυρόµετρο. Αξιολόγηση αερόβιας ικανότητας Οι µετρήσεις πραγµατοποιήθηκαν στο εργαστήριο προπονητικής και αθλητικής απόδοσης του ΤΕΦΑΑ Θεσ/νικης και στο εργοµετρικό κέντρο «Ευροδιάγνωση»
Αποτελέσµατα Ανθρωποµετρικά χαρακτηριστικά Σωµατική µάζα (Kg) Ύψος (cm) BMI Λίπος (%) Mέση Τιµή 73,4 ± 6,6 174,9 ± 7,2 23,94 ± 1,8 11,1 ± 1,8
Αποτελέσµατα Αλτική ικανότητα SJ (cm) CM (cm) CMhJ (cm) DJ (cm) Χρόνος Επαφής (ms) Ισχύς Μέση Τιµή 42,8 ± 3 45,4 ± 3,1 51,7 ± 4,3 35,9 ± 3,2 174,4 ± 17,9 75117,2 ± 12236,7 είκτες ταχυδύναµης Δείκτης ταχυδύναμης (cm) Δείκτης ταχυδύνμαης (%) CMJ-SJ 2,6 5% CMhJ-CMJ CMJ 6,3 3,2%
Αποτελέσµατα Ισοκινητική δύναµη Γων. Ταχυτ. 60 /s 180 /s Καµπτήρες (Nm) Εκτείνοντες (Nm) Καµπτήρες (Nm) Εκτείνοντες (Nm) Μέση Τιµή 162,9 ± 22,7 241,2 ± 31,5 126 ± 17 166,9 ± 22,8 Ισοµετρική δύναµη Μέγιστη δύναµη (Ν) Μέση Τιµή 5057,5 ± 644,4 Σχετική δύναµη (N/Kg) 68,8 ± 5,9 είκτης ταχυδ. 2,3 ± 0,7
Αποτελέσµατα Αναερόβια ικανότητα Μέση ισχύς (απολ. τιµές) (W) Μέση ισχύς (σχετ. τιµές) (W/Kg) είκτης Κόπωσης (%) Γαλακτικό οξύ (mmol/l) Μέση Τιµή 594,6 ± 58,9 8,1± 0,5 41,7 ± 6 13,8 ± 1,02 Αερόβια ικανότητα VO2max (ml/kg/min) VEmax (L/min) HRmax (bpm) vvo2max (Km/h) Μέση Τιµή 56,5 ± 5,3 131,4 ± 11,9 197,3 ± 5,2 16,1 ± 1,1
Αποτελέσµατα Συσχετίσεις φυσικών παραµέτρων και βαθµών κατάταξης CMhJ Ext.60 Flex.60 P.Power (W) P.Power (W/Kg) M.Power (W) M.Power (W/Kg) VO2max Mαχ. Strength Rel. Strength SL points -,622(*) -,650(*) -0,232 -,622(*) -,668(*) -,605(*) -0,562 0,376 -,629(*) -,618(*) GS points -0,598 -,784(**) -0,221 -,740(**) -0,582 -,721(*) -0,423 0,382 -,667(*) -0,428 *0,05, **0,01
Συσχέτιση βαθµών FIS και της µέγιστης αναερόβιας ισχύος (απόλυτες τιµές) 200 FIS points. 150 100 50 r=-0,62 p<0,05 r=-0,74 p<0,01 SL GS Γραµµική (SL) Γραµµική (GS) 0 540 640 740 840 940 1040 W Συσχέτιση βαθµών FIS και της µέσης αναερόβιας ισχύος (απόλυτες τιµές) 200 FIS points. 150 100 50 r=-0,60 p<0,05 r=-0,72 p<0,05 SL GS Γραµµική (SL) Γραµµική (GS) 0 450 550 650 750 W
Συσχέτιση βαθµών FIS και της ισοκινητικής δύναµης των εκτεινόντων µυών του γόνατος στις 60/s 200 FIS points. 150 100 50 r=-0,65 p<0,05 r=-0,78 p<0,01 SL GS Γραµµική (SL) Γραµµική (GS) 0 190 210 230 250 270 290 310 330 Ισοκινητική δύναµη (Nm) Συσχέτιση βαθµών FIS και της µέγιστης ισοµετρικής δύναµης (απόλυτες τιµές) 200 FIS points. 150 100 50 r=-0,62 p<0,05 r=-0,66 p<0,05 SL GS Γραµµική (SL) Γραµµική (GS) 0 4000 5000 6000 7000 Ν
Συσχέτιση βαθµών FIS στην τεχνική κατάβαση και του άλµατος µε αντίθετη φορά µε τη χρησιµοποίηση χεριών 200 FIS points (SL). 150 100 50 r=-0,62 p<0,05 SL Γραµµική (SL) 0 40 45 50 55 60 65 CMHhf (cm) Συσχέτιση βαθµών FIS στη τεχνική κατάβαση και της µέγιστης αναερόβιας ισχύος (σχετικές τιµές) FIS points (SL). 200 150 100 50 r=-0,66 p<0,05 SL Γραµµική (SL) 0 8 9 10 11 12 13 W/Kg
Ισχύς (W). 1200 1000 800 600 400 200 0 Σύγκριση µέγιστης και µέσης αναερόβιας ισχύος (απόλυτες τιµές) Ελλήνων και ξένων αθλητών του αλπικού σκι * ** ** ## ** ** ΜΕΓΙΣΤΗ ΙΣΧΥΣ ΜΕΣΗ ΙΣΧΥΣ GRE USA '91 GBR '92 USA '95 USA '97 Αθλητές *p<0,05 **p<0,001 ##p<0,002 Ισχύς (W/Kg). 14 12 10 8 6 4 2 0 Σύγκριση µέγιστης και µέσης αναερόβιας ισχύος (σχετικές τιµές) Ελλήνων και ξένων αθλητών του αλπικού σκι GRE USA '91 USA '95 USA '97 ** ΜΕΓΙΣΤΗ ΙΣΧΥΣ ΜΕΣΗ ΙΣΧΥΣ ** ** ** Αθλητές **p<0,001
Σύγκριση της µέγιστης πρόσληψης οξυγόνου Ελλήνων αθλητών του αλπικού σκι µε αθλητές του εξωτερικού V O 2 m a x ( m l/k g /m in ). 70 60 50 40 30 20 10 0 ** * ** ** GRE CAN '83 ITA '84 USA '91 GBR '92 AUT '03 Αθλητές *p<0,05 **p<0,001
Σύγκριση του δείκτη κόπωσης Ελλήνων και ξένων αθλητών του αλπικού σκι είκ τ η ς κ ό π ω σ η ς ( % ). 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 GRE USA '95 USA '97 Αθλητές ** **p<0,001
Σύγκριση ισοκινητικής δύναµης εκτεινόντων και καµπτήρων µυών του γόνατος (60 /s) Ελλήνων αθλητών µε ξένους αθλητές του αλπικού σκι 350 300 ** ΕΚΤΕΙΝΟΝΤΕΣ ΚΑΜΠΤΗΡΕΣ 250 Ροπή (Nm). 200 150 # # 100 50 0 GRE GBR '92 AUT '03 Αθλητές **p<0,001 #p<0,02
Σύγκριση αλτικής ικανότητας Ελλήνων αθλητών µε αθλητές του εξωτερικού 60 SJ CMJhf 50 ** Ύψος (cm). 40 30 20 10 0 GRE ITA '94 USA '97 Αθλητές **p<0,001
Συζήτηση - Συµπεράσµατα Αερόβια ικανότητα Η VO2max των Ελλήνων είναι σε ίδια επίπεδα σε σχέση µε τους ξένους αθλητές. ε βρέθηκαν συσχετίσεις της VO2max και τις επίδοσης. Αναερόβια ικανότητα Η αναερόβια ικανότητα χαµηλότερη από αυτή των ξένων αθλητών. Μειονέκτηµα για την επίδοση/απόδοση των Ελλήνων αθλητών. Ανάπτυξη της αναερόβιας ικανότητας µέσω γενικών και ειδικών ασκήσεων σε ξηρό έδαφος. Βρέθηκε συσχέτιση της επίδοσης και της αναερόβιας ικανότητας.
Συζήτηση - Συµπεράσµατα ύναµη Ο τρόπος εκτέλεσης των δοκιµασιών παρέπεµπε περισσότερο στα κινηµατικά χαρακτηριστικά της κίνησης του αλπικού σκι. Αλτική ικανότητα και ισοµετρική δύναµη σε υψηλά επίπεδα. Ισοκινητική δύναµη χαµηλότερη σε σχέση µε τους ξένους αθλητές. Βρέθηκαν συσχετίσεις της επίδοσης των Ελλήνων αθλητών και της δύναµης. Η επίδοση στο αλπικό σκι δεν µπορεί να προβλεφθεί εύκολα γιατί: Εξαρτάται από πολλές παραµέτρους (φυσικές ικανότητες, ψυχολογία, τεχνική, εξοπλισµός).
Προτάσεις Αξιολόγηση των παραµέτρων της Φ.Κ αθλητών του αλπικού σκι µικρότερων ηλικιών και σύγκριση αυτών µε αθλητές της ίδιας ηλικίας του εξωτερικού. Συχνή αξιολόγηση των παραµέτρων Φ.Κ των αθλητών. Πριν και µετά την περίοδο προετοιµασίας Τέλος αγωνιστική περιόδου Πριν ή µετά τους παγετώνες