ΘΕΩΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Τι προσδιορίζει την μακροχρόνια οικονομική ανάπτυξη? Ποιά είναι η συμβολή των συντελεστών παραγωγής (εργασία, κεφάλαιο, τεχνολογία)? Ανάπτυξη ΑΕΠ και ΚΚΑΕΠ Σύγκλιση και απόκλιση μεταξύ οικονομιών Χαρακτηριστικά της οικονομικής μεγέθυνσης Τo υπόδειγμα Solow Ο ρόλος της αποταμίευσης Εξωγενής και ενδογενής μεγέθυνση
Συναρτήσεις Παραγωγής K ά ί A ί ( ή ή ) Y F( A, K, ), ί έ ό ή ή 2 F F MPK FK 0, FKK 0 2 K K 2 F F MP F 0, F 0 2 ί ί Έ 1 Y F( A, K, ) ύ ό ί Y F( A, K, ) ί ό ί Y F( A, K, ) έ ό ί
ΦΘΙΝΟΥΣΕΣ ΟΡΙΑΚΕΣ ΑΠΟ ΟΣΕΙΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ Υ MPK Y 0 Κ 0 MP K 0 0
Συναρτήσεις Παραγωγής Cobb-Douglas ή Cobb Douglas Y AK 1 έ ό ί YAK Έ ό P1 έ ί w (1 ) Y έ ί ( r ) K Y
Ρυθμοί μεγέθυνσης ί g g 1 t (1 ) t1 1 K K ά g K g K 1 K t (1 K) t1 K 1 A A ό g A g A 1 A t (1 A) t1 A 1 Y Y ϊό g Y g Y 1 Y t (1 ) t1 Y 1
H λογιστική της μεγέθυνσης 1 Y A K 1 gy (1 g A)(1 gk) (1 g) Y 1 A 1K1 1 1 ύ ύ ά log(1 ) log(1 ) log(1 g ) log(1 g ) log(1 g ) log(1 g ) Y A K 1 g g g (1 ) g Y A K ά Solow g g g (1 ) g A Y K
Τα κύρια χαρακτηριστικά της Οικονομικής μεγέθυνσης (Kaldor, Romer) 1. Ο λόγος Y/ αυξάνει διαχρονικά 2. Ο λόγος Y/K παραμένει ~ σταθερός (περίπου) 3. Ο λόγος K/ αυξάνει διαχρονικά 4. Το κόστος ενοικίασης κεφαλαίου παραμένει ~σταθερό 5. Η αναλογία (αμοιβών κεφαλαίου)/(αμοιβές εργασίας) παραμένει ~σταθερή Ο ρυθμός μεγέθυνσης 1. παρουσιάζει έντονες μεταβολές από χώρα σε χώρα 2. δεν εξηγείται μόνο από κεφάλαιο και εργασία 3. αυξάνεται με τον βαθμό ανοίγματος της οικονομίας
Μερικές αποδείξεις K έ ί ( r ) K Y Y r K έ 0.30 0.40, 10 15%, r 4% 2 2.80 Y w έ ί w (1 ) Y (1 ) 0.600.70 Y ( r ) K 0.30 0.35 ί ώ 0.40 0.50 w 1 0.650.70 ά Solow g g A Y g K (1 ) g g 0 ά ή ό A g 0 ώ ή ό A
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΚΚΑΕΠ Ετήσιο ΚΚ εισόδημα ($) Πληθυσμός Προσδόκιμο Ζωής (έτη) Πλούσιες χώρες 30.000 1 bn 82 Άνω μεσαίες 5.000 1.5 bn 74 Κάτω μεσαίες 1.600 2 bn 73 Φτωχές χώρες 500 1.5 bn 60
PER CAPITA GDP IN CURRENT $ 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 1980 1985 1990 1995 2000 2005 ARGENTINA BRAZI
PER CAPITA GDP IN CURRENT $ 50000 40000 30000 20000 10000 0 1980 1985 1990 1995 2000 2005 JAPAN AUSTRAIA
PER CAPITA GDP IN CURRENT $ 40000 30000 20000 10000 0 1980 1985 1990 1995 2000 2005 ITAY PORTUGA
Σύγκλιση ΚΚΑΕΠ ύο χώρες H, F y yf(0) Χώρα F σύγκλιση yh(t)=yf(t) χάσμα { Χώρα Η yh(0) 0 Περίοδος σύγκλισης T t H έ ί ά g g H ύ ά ό ά g g F F
y Απόκλιση ΚΚΑΕΠ ύο χώρες H, F Το χάσμα μεγαλώνει «ανοίγει η ψαλίδα» yf(0) χάσμα { yh(0) 0 t ό ά g g H F
Πότε γίνεται σύγκλιση ΚΚΑΕΠ? g Υψηλή ανάπτυξη Φτωχές χώρες χαμηλότερη ανάπτυξη πλούσιες χώρες y 0
ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΚΑΕΠ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ? 20 ΜΕΣΟΣ ΡΥΘΜΟΣ % 2000-07 15 10 5 0-5 ΚΚΑΕΠ 2000 ΣΕ $ ΡΡΡ 0 10,000 20,000 30,000 40,000 50,000 60,000 ΠΗΓΗ IMF WEO Data, 181 χώρες, πλην Ιράκ, Αφγανιστάν, Μοντενέγκρο Υπάρχει σύγκλιση, αλλά όχι πολύ ισχυρή!
Τα μαθηματικά της σύγκλισης H y (0) έ (0) 1 y ( t) y (0) (1 g ) kai y ( t) y (0) (1 g ) F y (0) H y (0) όά (0) 1 F y (0) H y () ύ ό ( ) 1 F y () H H H t F F F t H H H H y () y (0)(1 g ) 1g () (0) F F F F y () y (0)(1 g ) 1g H F ί log ( ) log (0) T log(1 g ) log(1 g ) H F 0log (0) T g g T= H log (0) g - g F
y ύ έ ό *, ό ό έ ά Χώρα F σύγκλιση yh(t)=yf(t) yf(0) χάσμα { Χώρα Η yh(0) Περίοδος σύγκλισης t 0 T* g H = gf + log (0) *
Παράδειγμα σύγκλισης Τουρκία και ΕΕ Σημερινά ΚΚΑΕΠ Τουρκία 6.000 και ΕΕ27 25.000 χάσμα = 6.000/25.000 = 0.24 λ(0)=0.24 og(0.24)=-1.42 Αν οι ρυθμοί ανάπτυξης του ΚΚΑΕΠ είναι για την Τουρκία n T =3.4%=0.034 και της ΕΕ n EE =1.5%=0.015, θα χρειαστούν Τ = 1.42/(0.034-0.015) = 75 χρόνια για την σύγκλιση Αν οι ρυθμοί ανάπτυξης του ΚΚΑΕΠ είναι για την Τουρκία n T =4.4%=0.044 και της ΕΕ n EE =1%=0.01, θα χρειαστούν Τ = 1.42/(0.044-0.01) = 42 χρόνια για την σύγκλιση
ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Γιατί μερικές χώρες έχουν περισσότερη ευημερία μακροχρόνια? Τo υπόδειγμα Solow Ο ρόλος της αποταμίευσης Γιατί σε πολλές χώρες η υπερ-αποταμίευση δεν έφερε οικονομική ανάπτυξη
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΟΡΙΑΚΕΣ ΑΠΟ ΟΣΕΙΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ y y2 y1 0 MPK MPK1 k MPK1>MPK2 k1<k2 y1<y2 MPK2 0 k1 k2 k
Συναρτήσεις Παραγωγής ΚΚΑΕΠ y Y ά έ k i K I C ά ί c s S Y K y A y Ak, (1)
Συναρτήσεις Παραγωγής ΚΚΑΕΠ Y y ά k K Y K y A y Ak, 0 1 y y ό έ n y n y 1 t (1 ) y1 t1 y Y / Y 1 g n y Y / Y 1 g 1 1 1 1 1 1 Y log(1 n) log(1 g ) log(1 g ) Y ng g n g ( g g Y A K )
Το οικονομικό υπόδειγμα Solow ή CI y ci ώ ί K I K k i( g ) k 1 1 ί ί k k k* k 0 1 i* ( g ) k* Αλλά S I s i y* ( g ) k* ή g y* k* ί (2)
Σημείο ισορροπίας ΚΚΑΕΠ με διαφορετικό σ y y2* σ1 σ2>σ1 y Ak y1* Κλίση=(δ+g)/σ k 0 g ά k * y * υψηλότερη αποταμίευση ύ ί
Επίλυση του υποδείγματος ή (1) ή y Ak g y* k* ί (2) ) 2) y*, k* (1 ( ί 1 1 1 A y* A k* g g 1 1 Ερώτημα Πώς όμως διαλέγουμε την αποταμίευση (το σ)?
Πότε μεγιστοποιείται η ευημερία? ά c yi ί ί c* y* i* c* f ( k*) ( g ) k* max c* ό c k f k * 0 ( g ) 0 * * έ ό ό f (*) k g Έ ί k*, *, y* c*
ΦΘΙΝΟΥΣΕΣ ΟΡΙΑΚΕΣ ΑΠΟ ΟΣΕΙΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ y y* 0 MPK k δ+g 0 κ* k
Πότε μειώνεται η ευημερία? ή k k * g g K g g g (1 ) g g Y ή MPK r έ ό ό g ή Eav MPK ό g ί ά ή ά Eav MPK g ύ ά ή ά
υναμική αναποτελεσματικότητα c c* f( k*) ( g) k* c* 0 k1 Λίγη αποταμίευση k* k2 Πολλή αποταμίευση k
Γιατί πολλές χώρες είναι φτωχές? 1.Χαμηλή συσσώρευση κεφαλαίου (χαμηλή σ) εάν αυξηθεί το k* αυξάνεται η c* Υψηλός ρυθμός αύξησης πληθυσμού ΜΡΚ υψηλό χαμηλό k* Μεγάλη φθορά κεφαλαίου (δ) ΜΡΚ υψηλό χαμηλό k* 2.Υπερβολική συσσώρευση κεφαλαίου (υψηλή σ) k* ΜΡΚ χαμηλό εάν μειωθεί το k* αυξάνεται η c*