ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ SEC( 2003 ) 399 ΤΕΛΙΚΟ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, 1.4.2003 ΓΕΝΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2003 ΤΜΗΜΑ III - ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΕΡΟΣ B ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ αριθ. 9/2003 ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ ΣΕ ΕΥΡΩ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ - B7-91 ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΡΘΡΟ - B7-910 Αποθεµατικό έκτακτης βοήθειας ΠΑΥ - 79 000 000 ΠΠ - 79 000 000 ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ - B7-21 ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΑΡΘΡΟ - B7-210 Βοήθεια σε πληθυσµούς και επισιτιστική βοήθεια έκτακτης ανάγκης στις αναπτυσσόµενες και στις άλλες τρίτες χώρες που έχουν πληγεί από καταστροφές ή σοβαρές κρίσεις ΠΑΥ 79 000 000 ΠΠ 79 000 000
I. ΕΝΙΣΧΥΣΗ α) Ονοµασία του κονδυλίου B7-210 - Βοήθεια σε πληθυσµούς και επισιτιστική βοήθεια έκτακτης ανάγκης στις αναπτυσσόµενες και στις άλλες τρίτες χώρες που έχουν πληγεί από καταστροφές ή σοβαρές κρίσεις β) Αριθµητικά στοιχεία της 25/03/2003 ΠΑΥ ΠΠ 1.A. Πιστώσεις του οικονοµ. έτους (αρχικός 426 400 000 426 400 000 προϋπ/σµός + Π) 1.B. Πιστώσεις του οικονοµ. έτους (ΕΖΕΣ) 0 0 2. Μεταφορές 0 0 3. Οριστικές πιστώσεις του οικονοµικού έτους (1A+1B+2) 4. Εκτέλεση των οριστικών πιστώσεων του οικονοµικού έτους 426 400 000 426 400 000 153 060 000 74 488 094 5. Αχρησιµοποίητες/διαθέσιµες πιστώσεις (3-4) 273 340 000 351 911 906 6. Ανάγκες µέχρι το τέλος του οικονοµικού έτους 352 340 000 430 911 906 7. Προτεινόµενη ενίσχυση 79 000 000 79 000 000 8. Ποσοστό της ενίσχυσης σε σχέση µε τις πιστώσεις του προϋπολογισµού (7/1A) 18,53% 18,53% γ) Λεπτοµερής αιτιολόγηση της ενίσχυσης Γ.I. ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2003 Η ECHO καταρτίζει κάθε χρόνο λεπτοµερή προϋπολογισµό ανά χώρα/περιοχή. Ο προγραµµατισµός αυτός βασίζεται στην αξιολόγηση από την ECHO των ανθρωπιστικών αναγκών ανά τον κόσµο, καθώς και σε ευρεία διαδικασία διαβούλευσης µε τους κύριους εταίρους της (οργανώσεις των ΗΕ, Ερυθρός Σταυρός και κύριες ΜΚΟ) και µε τα κράτη µέλη της ΕΕ µέσω της Επιτροπής Ανθρωπιστικής Βοήθειας. Για το 2003, ο προγραµµατισµός αυτός οριστικοποιήθηκε το τελευταίο τρίµηνο του 2002. Στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, και προκειµένου να διαθέτει την αναγκαία ευελιξία, η ECHO διατηρεί σε απόθεµα µη προγραµµατισµένο ποσό (επιχειρησιακό απόθεµα) για την κάλυψη ενδεχόµενων έκτακτων αναγκών (απρόβλεπτη όξυνση ήδη υφιστάµενων κρίσεων και νέες κρίσεις), ιδίως κατά το πρώτο εξάµηνο του έτους. Το ποσό της προγραµµατισµένης βοήθειας για το 2003 ανέρχεται σε 409,4 εκατ., ενώ το µη προγραµµατισµένο ποσό της βοήθειας για τις απρόβλεπτες έκτακτες καταστάσεις ορίστηκε σε 44,5 εκατ.. Η ανθρωπιστική βοήθεια της Κοινότητας καλύπτει περισσότερες από 60 χώρες σε όλες τις ηπείρους. Οι κύριες γεωγραφικές περιοχές για τις προγραµµατισµένες παρεµβάσεις κατά το 2003 είναι (ποσά σε εκατοµµύρια ευρώ): Αφρική: περιοχή των Μεγάλων Λιµνών (77), υτική Αφρική (17), Σουδάν (20), επισιτιστική κρίση στη Μεσηµβρινή Αφρική (29) Αφγανιστάν και η περιοχή του (55) Βόρειος Καύκασος (κρίση της Τσετσενίας) (26) Μέση Ανατολή (παλαιστινιακά εδάφη) (25) υτική Σαχάρα (15) Ιράκ (15) Βόρεια Κορέα (12) 2
Ο προϋπολογισµός της ECHO για το 2003 (κονδύλιο B7-210) ορίστηκε σε 426,4 εκατ., ενώ στο ΠΠ είχαν εγγραφεί 453,9 εκατ.. Η αρµόδια για τον προϋπολογισµό αρχή αποφάσισε να περικόψει τον προϋπολογισµό της ECHO για το 2003 προκειµένου να αντισταθµίσει την µαζική συγκέντρωση πόρων που έγινε το 2002 στον προϋπολογισµό της επισιτιστικής βοήθειας. Ωστόσο, έχοντας επίγνωση των πιθανών δυσχερειών χρηµατοδότησης κατά το 2003, η αρµόδια για τον προϋπολογισµό αρχή αναφέρθηκε ειδικά στη δυνατότητα της Επιτροπής να χρησιµοποιήσει το αποθεµατικό έκτακτης βοήθειας, σε περίπτωση που θα προέκυπταν µεγαλύτερες ανάγκες για την ανθρωπιστική βοήθεια κατά τη διάρκεια του 2003. Λόγω της περικοπής του προϋπολογισµού, το αποθεµατικό για απρόβλεπτα που είναι εγγεγραµµένο στον προϋπολογισµό της ECHO έπρεπε να µειωθεί, από τα προβλεφθέντα 44,5 εκατ., σε 17 εκατ.. Στις 21 Μαρτίου, το ποσοστό υλοποίησης της βοήθειας και εκτέλεσης των πιστώσεων αναλήψεων υποχρεώσεων είχε φθάσει το 36% (153,1 εκατ. επί συνόλου 426,4 εκατ. ). Λαµβάνοντας υπόψη τις αποφάσεις χρηµατοδότησης της προγραµµατισµένης βοήθειας, οι οποίες προβλέπονται για τους επόµενους 2 µήνες, το ποσοστό υλοποίησης θα ανέλθει σε 75% µέχρι τα τέλη Μαΐου. Αυτό το υψηλό ποσοστό υλοποίησης συµβιβάζεται µε το προβλεπόµενο χρονοδιάγραµµα εκτέλεσης της προγραµµατισµένης βοήθειας. Το µεγαλύτερο µέρος των µεγάλων προγραµµάτων που βασίζονται σε ετήσιο κύκλο θεσπίζεται κατά το πρώτο τρίµηνο του έτους. Το ποσό του επιχειρησιακού αποθεµατικού έχει µειωθεί σήµερα σε 9 εκατ. : 2 εκατ. χρησιµοποιήθηκαν για την αντιµετώπιση της επιδηµίας που οφείλεται στον ιό Έµπολα στο Κονγκό Μπραζαβίλ, ενώ 6 εκατ. διατέθηκαν για την αντιµετώπιση των πρώτων αναγκών στο Ιράκ (βλέπε κατωτέρω). Συνεπώς δεν υπάρχει περιθώριο στον προϋπολογισµό της ECHO για παρεµβάσεις σε νέες κρίσεις οποιασδήποτε κλίµακας. Επιπλέον, παράλληλα µε την κατάσταση στο Ιράκ και τις γειτονικές χώρες, η ECHO θα πρέπει επίσης να αντιµετωπίσει την επιδείνωση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή, τη Μεσηµβρινή Αφρική (επισιτιστική κρίση και AIDS), τη υτική Αφρική, το Κέρας της Αφρικής και την Τσετσενία. Εξάλλου, η ECHO πρέπει να υπολογίσει το ενδεχόµενο των φυσικών καταστροφών που πλήττουν κάθε χρόνο την Ασία και τη Λατινική Αµερική (τυφώνες, πληµµύρες, κ.λπ.). εδοµένου ότι έχει αναληφθεί ή διατεθεί σχεδόν ολόκληρος ο προϋπολογισµός της ανθρωπιστικής βοήθειας, ζητείται η χρησιµοποίηση, από το αποθεµατικό έκτακτης βοήθειας, ποσού 79 εκατ. για την αντιµετώπιση των ανθρωπιστικών αναγκών στο Ιράκ. Γ.II. Η ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΙΡΑΚ Η ανθρωπιστική κατάσταση στο Ιράκ είναι ήδη πολύ επισφαλής µετά από δώδεκα σχεδόν χρόνια επιβολής κυρώσεων. Αναπόφευκτα, ο πόλεµος στο Ιράκ θα επιδεινώσει περαιτέρω τις συνθήκες διαβίωσης εκατοµµυρίων Ιρακινών, µε αποτέλεσµα τις εξής ανθρωπιστικές επιπτώσεις και τους κινδύνους: - Μαζική έλλειψη τροφίµων λόγω της αναστολής του προγράµµατος "Πώληση πετρελαίου για την αγορά τροφίµων" από το οποίο εξαρτώνται τα 2/3 (περίπου 16 εκατοµµύρια ανθρώπων) του ιρακινού πληθυσµού. - Κίνδυνος θανάτων ή τραυµατισµών για τον αστικό πληθυσµό - Καταστροφή πολιτικών υποδοµών - Σηµαντικές κινήσεις/εκτοπισµός πληθυσµών : υπάρχει ήδη ένα εκατοµµύριο εκτοπισµένων στο εσωτερικό της χώρας, κυρίως στο Βόρειο Ιράκ, και αναµένεται να προστεθούν άλλα 2 εκατοµµύρια, σύµφωνα µε τα συντηρητικά δεδοµένα προγραµµατισµού των ΗΕ. Τα ΗΕ εργάζονται επί του παρόντος βάσει συντηρητικής εκτίµησης 1 εκατοµµυρίου προσφύγων, αλλά ο αριθµός αυτός µπορεί εύκολα να φθάσει µέχρι 2 εκατοµµύρια προσφύγων, διεσπαρµένων στο Ιράν, την Ιορδανία, την Τουρκία, τη Συρία, τη Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ. Όσο περισσότερο διαρκέσει η κρίση, τόσο µεγαλύτερες θα είναι οι επιπτώσεις της στις γειτονικές χώρες. Κατά τη διάρκεια των παρελθόντων µηνών, οι κύριες διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις ανέλαβαν έντονη δράση ετοιµότητας µε το ενδεχόµενο της παρούσας κρίσης. Απηύθυναν εκκλήσεις χρηµατοδότησης για την κάλυψη αυτών των δραστηριοτήτων και την αντιµετώπιση των πρώτων άµεσων αναγκών. Απαντώντας στις διάφορες πρώτες εκκλήσεις των ΗΕ και του Ερυθρού Σταυρού για τη συγκέντρωση κεφαλαίων ύψους 150 εκατ. για τα µέτρα ετοιµότητας και την αρχική αρωγή, η ECHO προτίθεται να κινητοποιήσει 21 εκατ. από τον τρέχοντα προϋπολογισµό της για το 2003, για τα οποία έχουν ήδη εντοπιστεί οι εταίροι και τα σχέδια. 3
ύο πρώτες αποφάσεις, ύψους 3 εκατ. η καθεµία, λήφθηκαν µε ταχεία διαδικασία για την παροχή επείγουσας αρωγής και προστασίας στους πληγέντες αστικούς πληθυσµούς στο Ιράκ και την παροχή χρηµατοδότησης εκκίνησης για τις ενέργειες υπέρ των προσφύγων στις γειτονικές χώρες (Ιράν, Τουρκία, Συρία, Ιορδανία, κ.λπ.). 15 εκατ. θα χρησιµοποιηθούν για την κάλυψη των µέτρων ετοιµότητας τα οποία λαµβάνουν οι εταίροι καθώς και για τη χρηµατοδότηση της άµεσης αρωγής και των δραστηριοτήτων συντονισµού υπό τη διεύθυνση των ΗΕ. Οι εταίροι θα είναι οι εξής: UNHCR, IFRC, ΜΚΟ. Η βοήθεια αυτή θα εφοδιάσει περίπου 250.000 πρόσφυγες µε είδη πρώτης ανάγκης πλην τροφίµων. Ωστόσο, όπως εξελίσσεται η σύρραξη, οι κύριες ανθρωπιστικές οργανώσεις απευθύνουν νέες εκκλήσεις χρηµατοδότησης για την κάλυψη του µεγαλύτερου µέρους των ανθρωπιστικών αναγκών για τους επόµενους 6 µήνες. Η ιεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ICRC) µόλις απηύθυνε έκκληση για συµπληρωµατικό προϋπολογισµό ποσού 74,2 εκατ.. Τα ΗΕ προτίθενται να απευθύνουν νέα ταχεία έκκληση (Flash Appeal) για ποσό περίπου 1,9 δισεκατ. US$. Η ιεθνής Οµοσπονδία του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ηµισελήνου (IFRC) απηύθυνε επείγουσα έκκληση για 75,5 εκατ.. Η έκταση των ανθρωπιστικών αναγκών και των αιτήσεων χρηµατοδότησης των κύριων διεθνών εταίρων της για την αντιµετώπιση των συνεπειών της σύρραξης, σαφώς υπερβαίνουν την παρούσα χρηµατοδοτική ικανότητα του προϋπολογισµού της ECHO. Για να αντιµετωπιστούν αυτές οι ανάγκες, απαιτείται συνεπώς η άµεση κινητοποίηση 79 εκατ. από το αποθεµατικό έκτακτης βοήθειας. Το ποσό αυτό θα εξυπηρετήσει τους ακόλουθους σκοπούς: - 40 εκατ. για τη στήριξη των άµεσων και αρχικών δραστηριοτήτων αρωγής των οργανώσεων των ΗΕ, των ICRC, IFRC και ορισµένων ΜΚΟ καθώς και για τη στήριξη των δραστηριοτήτων συντονισµού υπό τη διεύθυνση των ΗΕ. - 15 εκατ. για την παροχή αρχικής αρωγής στους πρόσφυγες που είναι στους καταυλισµούς, τα οποία θα διατεθούν στην UNHCR (5 εκατ. ), στις οργανώσεις του Ερυθρού Σταυρού (5 εκατ. ) και στους ΜΚΟ (5 εκατ. ). - 24 εκατ. για την παροχή συγκεντρωµένης χρηµατοδότησης (front-load funding) στις οργανώσεις των ΗΕ, στις ICRC και IFRC µε σκοπό την κάλυψη των ακόλουθων δραστηριοτήτων: διασφάλιση της λειτουργίας βασικών αστικών υποδοµών όπως πρωτοβάθµια κέντρα υγείας, συστήµατα ύδρευσης και αποχέτευσης, εφοδιασµός µε φάρµακα, προστασία του αστικού πληθυσµού, αφαίρεση ναρκών και µη εκραγέντων βληµάτων από αστικές ζώνες, παροχή στέγης και άλλων βασικών ειδών πλην των τροφίµων σε πρόσφυγες και εκτοπισµένους. Με αυτή την ενίσχυση, η συνολική ικανότητα ανταπόκρισης στις ανθρωπιστικές ανάγκες του Ιράκ θα ανέλθει σε 100 εκατ. ( 21 εκατ. από τον προϋπολογισµό ανθρωπιστικής βοήθειας και 79 εκατ. ενίσχυση από το αποθεµατικό έκτακτης βοήθειας). 4
II. ΑΝΑΛΗΨΗ α) Ονοµασία του κονδυλίου B7-910 - Αποθεµατικό έκτακτης βοήθειας β) Αριθµητικά στοιχεία της 25/03/2003 ΠΑΥ ΠΠ 1.A. Πιστώσεις του οικονοµ. έτους (αρχικός 217 000 000 217 000 000 προϋπ/σµός + Π) 1.B. Πιστώσεις του οικονοµ. έτους (ΕΖΕΣ) 0 0 2. Μεταφορές 0 0 3. Οριστικές πιστώσεις του οικονοµικού έτους (1A+1B+2) 4. Εκτέλεση των οριστικών πιστώσεων του οικονοµικού έτους 217 000 000 217 000 000 0 0 5. Αχρησιµοποίητες/διαθέσιµες πιστώσεις (3-4) 217 000 000 217 000 000 6. Ανάγκες µέχρι το τέλος του οικονοµικού /E /E έτους 7. Προτεινόµενη ανάληψη 79 000 000 79 000 000 8. Ποσοστό της ενίσχυσης σε σχέση µε τις πιστώσεις του προϋπολογισµού (7/1A) 36,41% 36,41% γ) Λεπτοµερής αιτιολόγηση της ανάληψης Tο αποθεµατικό έκτακτης βοήθειας έχει ως στόχο να αντιµετωπίζονται ταχέως οι συγκεκριµένες ανάγκες βοήθειας των τρίτων χωρών, λόγω γεγονότων τα οποία δεν είναι δυνατόν να προβλεφθούν κατά την κατάρτιση του προϋπολογισµού, µε προτεραιότητα τις δράσεις ανθρωπιστικού χαρακτήρα και, όπου το απαιτούν οι περιστάσεις, τη διαχείριση πολιτικών κρίσεων. Η κρίση του Ιράκ αποτελεί σαφώς τέτοιο γεγονός. Η Επιτροπή εξέτασε τη δυνατότητα ανακατανοµής των πιστώσεων στο πλαίσιο του τοµέα 4 και των προϋπολογισµών ανθρωπιστικής βοήθειας. Όλοι οι διατάκτες προβλέπουν, στο παρόν στάδιο του έτους, πλήρη εκτέλεση των κονδυλίων τους, µολονότι τα σχέδια και οι προβλέψεις τους δεν έχουν ακόµη µετατραπεί σε συνολικό σχέδιο εκτέλεσης. Όσον αφορά ειδικότερα τον προϋπολογισµό ανθρωπιστικής βοήθειας, η περικοπή που έγινε κατά την έγκριση του προϋπολογισµού 2003 σε συνδυασµό µε την ύπαρξη πολλών ανθρωπιστικών κρίσεων οξείας και µακρόχρονης φύσης, δεν επιτρέπει την αποδέσµευση µεγαλύτερου ποσού εκτός των 21 εκατ. που αποδεσµεύθηκαν από τον προϋπολογισµό της ECHO υπέρ του Ιράκ και των γειτονικών χωρών. Στο συνηµµένο πίνακα παρατίθενται πληροφορίες για την ανάλωση των πιστώσεων του τοµέα 4 στις 21/3/2003. Στο κεφάλαιο της ανθρωπιστικής βοήθειας εµφανίζεται ποσό 153 εκατ. σε αναλήψεις υποχρεώσεων, στο οποίο πρέπει να προστεθούν επιπλέον 72 εκατ. για τα οποία οι αποφάσεις χρηµατοδότησης βρίσκονται σε εξέλιξη. Περισσότερες πληροφορίες για την κατάσταση και την προγραµµατιζόµενη εκτέλεση του προϋπολογισµού της ECHO περιλαµβάνονται στην αιτιολόγηση του τµήµατος "Ενίσχυση" της παρούσας µεταφοράς πιστώσεων (I-γ-I). Συνεπώς η κατάσταση που περιγράφεται παραπάνω πληροί όλους τους όρους για τη χρησιµοποίηση του αποθεµατικού έκτακτης βοήθειας. 5
6