Εναλλακτική Ιατρική: (Complementary and Alternative Medicine) Έχει Θέση στα ΙΦΝΕ; Κωνσταντίνος Σουφλέρης Επιμελητής Α Ε.Σ.Υ.,Γαστρεντερολογική Κλινική «Θεαγένειο» Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
Δήλωση Σύγκρουσης Συμφερόντων (Honoraria, Clinical Research, Grants) Abbvie Aenorasis Amgen Ferring Janssen Merck Mylan Roche Takeda Vianex Complementary and Alternative Medicine???
PubMed Search Results CAM and Cancer: 2904 CAM and IBS: 68 CAM and IBD: 91 CAM and UC: 85 CAM and CD: 64 Google Search Results CAM and Cancer: 51,200,000 CAM and IBS: 642,000 CAM and IBD: 795,000 CAM and UC: 1,140,000 CAM and CD: 861,000 versus Search for Complementary and Alternative Medicine, 29/5/2019
Ορολογία Ιατρικής Traditional Medicine/Παραδοσιακή το σύνολο γνώσεων, δεξιοτήτων και πρακτικών που βασίζονται σε θεωρίες, πεποιθήσεις και εμπειρίες ενδογενείς για κάθε πολιτισμό, και χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση της υγείας και τη διάγνωση και θεραπεία σωματικής και ψυχικής νόσου Complementary and Alternative/Συμπληρωματική και Εναλλακτική ευρύ φάσμα πρακτικών φροντίδας υγείας που δεν αποτελούν μέρος της παραδοσιακής ιατρικής ή συμβατικής ιατρικής Complementary/Συμπληρωματική σε συνδυασμό με συμβατική ιατρική Alternative/Εναλλακτική στη θέση της συμβατικής ιατρικής
Μελέτη Συμπληρωματικής και Εναλλακτικής Ιατρικής και ΙΦΝΕ Μικρός αριθμός RCTs, ή έστω CTs: μελέτες >= θεραπείες Μικροί αριθμοί ασθενών Προβληματική και ετερογενής μεθοδολογία (blinding) Υποκειμενικές εκτιμήσεις, χωρίς αντικειμενική εκτίμηση φλεγμονής Ασθενές όφελος, ακόμη και σε θετικές μελέτες Χωρίς συμπληρωματικές μελέτες παρακολούθησης Συμπληρωματική ή Εναλλακτική χρήση Ελκώδης Κολίτιδα ή Νόσος του Crohn ECCO Topical Review on Complementary Medicine and Psychotherapy in IBD 23 Current Practice Positions No evidence Insufficient evidence Limited evidence Might be May be!!!
National Center for Complementary and Alternative Medicine (2017) Working Groups Biologically-Based Herbal, Probiotics, Marijuana, Vitamins, Supplements Mind-Body and Psychotherapy Hypnosis, Yoga, Psychotherapy Manipulative and Body-based Acupuncture, Exercise ECCO Topical Review on Complementary Medicine and Psychotherapy in IBD (2019)
Χρήση Συμπληρωματικής και Εναλλακτικής ιατρικής στα ΙΦΝΕ: 21-60%
Γιατί στρέφονται οι ασθενείς στην Συμπληρωματική και Εναλλακτική Ιατρική; Αποτυχία ή Παρενέργειες Συμβατικής Θεραπείας Κακή Επικοινωνία-Σχέση Ιατρού-ασθενή Επιθυμία για Ολιστική και πιο Φυσιολογική θεραπεία Ανάγκη για Ψυχολογική στήριξη, καλύτερη Ποιότητα Ζωής Μεγαλύτερος Έλεγχος της νόσου Χρήση εναλλακτικής ιατρικής στο φιλικό ή συγγενικό περιβάλλον Γυναίκες Ανώτερη Εκπαίδευση, υψηλότερο Εισόδημα και Κοινωνικοοικονομικό επίπεδο Μακρά διάρκεια νόσου Μεγάλη χρήση Στεροειδών Ο φόβος του Χειρουργείου Ψυχιατρικές Συννοσηρότητες
Ερωτήσεις από Ασθενείς με ΙΦΝΕ; Υπάρχουν συμπληρωματικές ή εναλλακτικές θεραπείες που προτείνετε; Έχουν μελετηθεί επαρκώς; Τι οφέλη μπορώ να περιμένω από αυτές τις θεραπείες; Υπάρχει κίνδυνος αλληλεπίδρασης με την συμβατική θεραπευτική αγωγή; Υπάρχουν παρενέργειες; Υπάρχουν εναλλακτικές θεραπείες που πρέπει να αποφύγω;
Κάνναβη Μαριχουάνα Cannabis Sativa (Indica) 500 χημικά συστατικά THC CBD ECS system CB1 Receptors (εγκέφαλος) CB2 Receptors (έντερο) Καταγραφή υψηλών ποσοστών χρήσης σε ΙΦΝΕ ασθενείς (Β. Αμερική, Μ. Βρετανία, Ισραήλ, Ισπανία) Βελτίωση συμπτωμάτων Προβληματισμοί στη χρήση
Κάνναβη και Κλινικές Μελέτες Χωρίς αποτέλεσμα σε κλινική ύφεση και κλινική ανταπόκριση σε ΙΦΝΕ (CD) Συχνές παρενέργειες Swaminath, Inflamm Bowel Dis 2019
Προβληματισμοί στην Χρήση Κάνναβης Χωρίς σαφώς αποδεκτή ιατρική χρήση Κατάχρηση Ασφάλεια Δόσεις, σκευάσματα, τρόπος χορήγησης, συνθετική, αναψυχή, ιατρική Νομοθεσία, κλινική έρευνα Ναυτία, έμετοι, υπερέμεση Διαταραγμένη γνωσιακή λειτουργία, μνήμη, κίνηση, κρίση (οδήγηση) Ψύχωση, Καρδιαγγειακά, Αναπνευστικά, Επιληψία, Νεφροτοξικότητα, Αιμορραγίες, Ραβδομυόλυση Ειδικοί πληθυσμοί: έφηβοι, ηλικιωμένοι, συννοσηρότητες, έγκυες Οδήγηση; Κάπνισμα;
Βιταμίνες και Συμπληρώματα Διατροφής Σε ΙΦΝΕ ασθενείς μπορεί χαμηλά επίπεδα: -Βιταμίνη D, B12, Κ -Βιταμίνη Α, Β1, Β6, Β7, Ψευδάργυρος -Σίδηρος, Φυλλικό, Ασβέστιο (κόπωση, αναιμία, φάρμακα) Χωρίς αποτέλεσμα στην επαγωγή ή διατήρηση της ύφεσης Θεραπείες υποκατάστασης; Συμπληρώματα Διατροφής: Αγορά Η.Π.Α. 55,800 προϊόντα, $37 δις
Κουρκουμίνη Αντιφλεγμονώδεις και Αντιοξειδωτικές ιδιότητες Μπορεί να έχει αποτέλεσμα σε συνδυασμό με αμινοσαλικυλικά στην επαγωγή της ύφεσης σε ήπια - μέτρια Ελκώδη Κολίτιδα Ίσως θετικά αποτελέσματα στη διατήρηση της ύφεσης σε συνδυασμό με αμινοσαλικυλικά σε ήπια-μέτρια Ελκώδη Κολίτιδα Όχι σε νόσο του Crohn Καθαρότητα, προετοιμασία Παρενέργειες (ήπιες)
Herbal and Plant Therapy in Patients with Inflammatory Bowel Disease Κλινικές Μελέτες σε ενεργό νόσο Κλινικές Μελέτες σε ύφεση Triantafyllidi A et al, Annals of Gastroenterology 2015
Aloe vera Langmead L et al, Aliment Pharmacol Ther 2004
Ωμέγα-3 Λιπαρά Ιχθυέλαιο, n-3 PUFA Πειραματικά: Aντιφλεγμονώδης (IL-1,IL-6, TNF) και Aντιοξειδωτική δράση Ίσως ευεργετική δράση στη διατήρηση της ύφεσης σε νόσο του Crohn; Όχι στην Ελκώδη Κολίτιδα Μελέτες EPIC 1 και 2 :αρνητικές Ασφαλές
Προβιοτικά και Νόσος του Crohn Χωρίς αποτέλεσμα: -στην επαγωγή της ύφεσης -στη διατήρηση της ύφεσης -στην πρόληψη της μετεγχειρητικής υποτροπής Προβιοτικά και Ελκώδης Κολίτιδα Μπορεί αποτελεσματικά: -VSL#3 στην δευτερογενή και πρωτογενή πρόληψη της Ληκυθίτιδας -Escherichia Coli Niessle 1917 στην επαγωγή και στη διατήρηση της ύφεσης σε ήπια-μέτρια Ελκώδη Κολίτιδα -multistrain probiotic: ΝΝΤ=5 -όχι ως μονοθεραπεία -δόσεις, κόστος, ασφάλεια
ΙΦΝΕ και Ψυχοθεραπεία Αυξημένα ποσοστά αγχώδους διαταραχής και κατάθλιψης σε ασθενείς πριν την ΙΦΝΕ διάγνωση Αυξημένα ποσοστά αγχώδους διαταραχής και κατάθλιψης σε ΙΦΝΕ ασθενείς, ιδίως στις υποτροπές To stress σχετίζεται πιθανά με αυξημένο κίνδυνο υποτροπής Το ΣΕΕ συχνό σε ασθενείς με ΙΦΝΕ Ασθενείς με νόσο του Crohn χειρότερα από ασθενείς με Ελκώδη Κολίτιδα
Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία Cognitive Behavioral Therapy Αναγνώριση και ταυτοποίηση αρνητικών μορφών σκέψης και δυσλειτουργικών συμπεριφορών 6-12 εβδομάδες Βραχυχρόνιο ευεργετικό αποτέλεσμα σε ποιότητα ζωής, coping Χωρίς επίδραση σε CDAI, SCCAI, CRP
Yoga Βελτίωση σε ποιότητα ζωής Δεν ελαττώνει ΙΦΝΕ συμπτώματα Χωρίς επίδραση στη φλεγμονή (φλεγμονώδεις δείκτες) Ενσυνειδητότητα (Mindfulness) «Παρών στην στιγμή» Βελτίωση σε ποιότητα ζωής, αγχώδη διαταραχή και κατάθλιψη Χωρίς επίδραση στη φλεγμονή (CRP, fecal calpotectin, cytokines) Υπνοθεραπεία, Διαλογισμός, Χαλάρωση Κυρίως Ποιότητα Ζωής
Βελονισμός, Θερμοθεραπεία με Moxa (moxibustion) Χαμηλή ποιότητα μελετών, έστω και με θετικά αποτελέσματα, αποθαρρύνει τη χρήση
Σωματική Άσκηση Αντιφλεγμονώδης δράση (ελάττωση σπλαχνικού λίπους;) Η καθιστική ζωή διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης νόσου του Crohn Σωματική άσκηση ευεργετική δράση σε συνολική υγεία και ευεξία, Ποιότητα Ζωής, ψυχολογία (stress), οστική πυκνότητα Σε ασθενείς σε ύφεση Τύπος και ένταση άσκησης;
Χρήση CAM σε ΙΦΝΕ ασθενείς Συμπληρωματική και Εναλλακτική Ιατρική στα ΙΦΝΕ: κοινό μυστικό Χρήση της όχι διαφορετική από ότι σε άλλα νοσήματα ή γενικό πληθυσμό Χρήση από ΙΦΝΕ ασθενείς, όχι μόνο για ΙΦΝΕ λόγους Οι ασθενείς επιθυμούν να συζητήσουν Οι ιατροί σπάνια συζητούν Ναι στην επικουρική χρήση από ασθενείς, αλλά και ιατρούς Μπορεί να σχετίζεται με χειρότερη συμμόρφωση στη συμβατική αγωγή Ενημέρωση Ασθενών, Εκπαίδευση Ιατρών Ειλικρινής σχέση
Βιβλιογραφικές Παραπομπές European Crohn s and Colitis Topical Review on Complementary Medicine and Psychotherapy in Inflammatory Bowel Disease Torres J et al, J Crohns Colitis 2019 Use of Complementary and Alternative Medicine in Inflammatory Bowel Disease Around the World Zezos P et al, Gastroenterol Clin N Am 2017 Systematic Review of Complementary and Alternative Medicine Treatments in Inflammatory Bowel Diseases Langhorst J et al, J Crohns Colitis 2015 https//crohnology.com (Patient-Powered Research Network)