LOGISTICS & ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙ ΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ Δημήτριος Α. Αηδόνης Καθηγητής Εφαρμογών daidonis@logistics.teithe.gr Τμήμα Τυποποίησης και Διακίνησης Προϊόντων Παράρτημα Κατερίνης Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ ρ. ημήτριος Αηδόνης 2 Θεσσαλονίκη, 2012 1
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ιστορική αναδρομή του όρου logistics Λογιστική: μέριμνα για την εξασφάλιση του στρατού με τρόφιμα, ρουχισμό, πολεμοφόδια κλπ (Λέοντας ΣΤ Σοφός) Εφοδιαστική: επικρατέστερος ελληνικός όρος σήμερα ρ. ημήτριος Αηδόνης 3 Θεσσαλονίκη, 2012 ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ (LOGISTICS) Council of Supply Chain Management Professionals, CSCMP Ορισμός: Logistics είναι εκείνο το τμήμα της Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας που σχεδιάζει, υλοποιεί και ελέγχει την αποδοτική και αποτελεσματική κανονική και αντίστροφη ροή και αποθήκευση των προϊόντων, από το σημείο προέλευσης τους έως το σημείο κατανάλωσης τους, ώστε να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των πελατών. Ενδεικτικέςπεριοχέςεφαρμογώντων Logistics: Business Logistics, Systems Logistics, Maritime Logistics, Logistics Υγείας, Logistics Στρατού, Περιβαλλοντικά Logistics, City Logistics, Crisis Logistics, Logistics Υπηρεσιών, Agrologistics και Reverse Logistics. ρ. ημήτριος Αηδόνης 4 Θεσσαλονίκη, 2012 2
ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙ Α Μία διευρυμένη επιχείρηση προμηθευτών, εργοστασίων, αποθηκών και καταστημάτων, με στόχο την παραγωγή και διανομή του εμπορεύματος στις κατάλληλες ποσότητες, αλλά και στον κατάλληλο τόπο και χρόνο. Στόχος: αύξηση της συνολικής κερδοφορίας τόσο του συστήματος, όσο και του κάθε μέλους ξεχωριστά, επιτυγχάνοντας παράλληλα το απαιτούμενο επίπεδο εξυπηρέτησης πελατών. ρ. ημήτριος Αηδόνης 5 Θεσσαλονίκη, 2012 LOGISTICS vs ΕΑ ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Logistics ρ. ημήτριος Αηδόνης 6 Θεσσαλονίκη, 2012 3
ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙ Α Πληροφορία Π Ρ Ο Μ Η Θ Ε Υ Τ Ε Σ Σχεδίαση Αγορά Υλικά / Προϊόντα Χάραξη Στρατηγικής Παραγωγή Χρήματα Μεταφορά Παραγωγικές Διαδικασίες Πώληση Κ Α Τ Α Ν Α Λ Ω Τ Ε Σ ρ. ημήτριος Αηδόνης 7 Θεσσαλονίκη, 2012 ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙ Α ρ. ημήτριος Αηδόνης 8 Θεσσαλονίκη, 2012 4
ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙ Α ρ. ημήτριος Αηδόνης 9 Θεσσαλονίκη, 2012 ΕΑ - ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Αλλαγή στη διαχείριση, αλλαγή στο «παιχνίδι» αποφέρουν βιώσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα Παραδοσιακή Καμπύλη «Μετατοπισμένη» Καμπύλη Κόστος Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα Αποτελεσματικότητα & Αποδοτικότητα ρ. ημήτριος Αηδόνης 10 Θεσσαλονίκη, 2012 5
ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ Η Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας είναι πιθανόν ο πιο σημαντικός παράγοντας οικονομικής ανάπτυξης των Η.Π.Α. Alan Greenspan, Πρώην Πρόεδρος Ομοσπονδιακής Τράπεζας των Η.Π.Α. so you do not understand the importance of supply chain management to your business? I would love to compete with you!... Len Schlesinger, Vice Chairman THE LIMITED BRANDS ρ. ημήτριος Αηδόνης 11 Θεσσαλονίκη, 2012 ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΠΟΥ ΤΟ ΚΑΤΕΧΟΥΝ!!!!!!!!! ρ. ημήτριος Αηδόνης 12 Θεσσαλονίκη, 2012 6
ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙ Α ρ. ημήτριος Αηδόνης 13 Θεσσαλονίκη, 2012 ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙ Α ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΜΠΑΤΑΡΙΩΝ ρ. ημήτριος Αηδόνης 14 Θεσσαλονίκη, 2012 7
ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙ ΑΣ Σύστημα Push (Make to Stock) Σύστημα Pull (Make to Order) Υβριδρικά Συστήματα Push Pull Παράδειγμα: Benetton ρ. ημήτριος Αηδόνης 15 Θεσσαλονίκη, 2012 ΣΥΣΤΗΜΑ PUSH ρ. ημήτριος Αηδόνης 16 Θεσσαλονίκη, 2012 8
ΣΥΣΤΗΜΑ PULL ρ. ημήτριος Αηδόνης 17 Θεσσαλονίκη, 2012 JUST IN TIME Φιλοσοφία/Μέθοδος διοίκησης/προγραμματισμού παραγωγής. Ξεκίνησε από τη μεταπολεμική Ιαπωνία, τη δεκαετία του 1950, όπου οι πληγείσες από τον πόλεμο επιχειρήσεις δεν είχαν την πολυτέλεια για επενδύσεις σε εκτεταμένα αποθέματα λιτή παραγωγή ως ανάγκη. Μαζική παραγωγή μέσω του χειρονακτικού συστήματος KANBAN που ξεκίνησε από τα εργοστάσια της Toyota ρ. ημήτριος Αηδόνης 18 Θεσσαλονίκη, 2012 9
ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΗ vs. JIT Νοοτροπία Παραδοσιακά JIT Ελάχιστο κόστος με «αποδεκτή ποιότητα». Υψηλά αποθέματα λόγω: - Αγορών μεγάλων ποσοτήτων με εκπτώσεις - Παραγωγής σε μεγάλες παρτίδες - Αποθεμάτων ασφαλείας. Μεγάλοι χρόνοι παραδόσεως, μικρή ευελιξία. Ελάχιστο κόστος μεταφοράς με «αποδεκτή εξυπηρέτηση». Βέλτιστη ποιότητα με συνέπεια και προσπάθεια για «μηδενικά σφάλματα». Χαμηλά αποθέματα με συνεχείς παραδόσεις μικρών παρτίδων παραγωγής και προμήθειας. Μικροί χρόνοι παραδόσεως και εξυπηρέτησης πελάτη, μεγάλη ευελιξία. Απόλυτη αξιοπιστία στην εξυπηρέτηση των μεταφορών. ρ. ημήτριος Αηδόνης 19 Θεσσαλονίκη, 2012 ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΗ vs. JIT Νοοτροπία Παραδοσιακά JIT Σχέσεις αντιπαλότητας με προμηθευτές / μεταφορείς. Μεγάλο πλήθος προμηθευτών / μεταφορέων για μείωση εξάρτησης & για τη δημιουργία ανταγωνισμού. Ελεγχόμενη επικοινωνία με πολλά «μυστικά». ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΡΑΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ Joint ventures και συμμαχίες. Λιγότεροι προμηθευτές, μακροπρόθεσμες & στενότερες συνεργασίες. Ανοιχτή επικοινωνία, διάχυση πληροφορίας, κοινή επίλυση προβλημάτων. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΡΑΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΠΕΛΑΤΗ & ΤΟ ΚΕΡ ΟΣ ρ. ημήτριος Αηδόνης 20 Θεσσαλονίκη, 2012 10
ΦΑΣΕΙΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ 1 η Φάση (1945 1970) Φιλοσοφία JIT Ραγδαία αύξηση παραγωγής Φυσική διανομή προϊόντων Ανάγκη για σχεδιασμό αποτελεσματικών δικτύων διανομής 2 η Φάση (1970) Οικονομική κρίση Ανταγωνισμός βάσει κόστους Προσπάθεια για διατήρηση μεριδίων αγοράς Διαχείριση αποθεμάτων Απελευθέρωση διεθνούς εμπορίου Αύξηση πρώτων υλών ρ. ημήτριος Αηδόνης 21 Θεσσαλονίκη, 2012 ΦΑΣΕΙΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ 3 η Φάση (1980) Βελτίωση οικονομικής κατάστασης Ποιότητα ως μοχλός ανάπτυξης Ανάπτυξη πληροφοριακών συστημάτων (EDI, bar coding, MRP) Έμφαση στις διαδικασίες logistics Εφαρμογή μεθόδων JIT 4 η Φάση (- Σήμερα) Απαίτηση για υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης πελατών Εικονικές επιχειρήσεις / Ηλεκτρονικό εμπόριο Παγκοσμιοποίηση / Απελευθέρωση αγοράς Βέλτιστη διαχείριση της ΕΑ Συμμαχίες σε όλα τα επίπεδα της ΕΑ Ανάθεση υπηρεσιών σε τρίτους (3PL & 4PL) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ρ. ημήτριος Αηδόνης 22 Θεσσαλονίκη, 2012 11
ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΕΑ ρ. ημήτριος Αηδόνης 23 Θεσσαλονίκη, 2012 ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ Δημήτριος Α. Αηδόνης Καθηγητής Εφαρμογών daidonis@logistics.teithe.gr Τμήμα Τυποποίησης και Διακίνησης Προϊόντων Παράρτημα Κατερίνης Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης 12
ΟΡΙΣΜΟΣ Είναι ένα σύνολο ενοποιημένων δραστηριοτήτων που καθιστούν δυνατή την απόκτηση υλικών, εξοπλισμού και υπηρεσιών που απαιτούνται για την εκπλήρωση της αποστολής μίας οικονομικής μονάδας. Συνιστούν ένα σύνολο ενοποιημένων δραστηριοτήτων για την απόκτηση υλικών, εξοπλισμού και υπηρεσιών που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων μιας οργάνωσης Στοχεύει στον καλύτερο συντονισμό και στην ελαχιστοποίηση του ολικού κόστους των εισροών, έτσι ώστε να παράγονται προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος. ρ. ημήτριος Αηδόνης 25 Θεσσαλονίκη, 2012 ΣΗΜΑΣΙΑ Τεράστια ποσά δαπανώνται σε προμήθειες Παγκόσμια τάση: Παράγω λίγα, αγοράζω πολλά Κόστος προμηθειών: 60 70% των συνολικών εσόδων Στόχος όλων των επιχειρήσεων είναι η μείωση του κόστους προμηθειών που ισοδυναμεί στην αύξηση του κέρδους ρ. ημήτριος Αηδόνης 26 Θεσσαλονίκη, 2012 13
ΣΗΜΑΣΙΑ ρ. ημήτριος Αηδόνης 27 Θεσσαλονίκη, 2012 Περιβάλλον προμηθειών Εξυπηρέτηση αυθημερόν Μειωμένος χρόνος Ακριβείς χρόνο ποσότητα Αξιοπιστία Πιστοποίηση Παγκοσμιοποιημένα ίκτυα Πίεση Εφοδιασμού Πίεση Αναποτελεσματικές πρακτικές εφοδιασμού Μεγάλοι χρονικοί κύκλοι Μεγάλες παρτίδες Χαμηλή απόδοση Απρόβλεπτοι χρόνοι Παγκοσμιοποίηση Παραγωγής Πρώτων υλών Προίόντα Αυξανόμενος αριθμός προϊόντων Μικρότεροι κύκλοι ζωής Nearshoring vs. Offshoring China India ρ. ημήτριος Αηδόνης 28 Θεσσαλονίκη, 2012 14
ΣΤΟΧΟΙ Βασικοί δείκτες τέλειας παραγγελίας (Perfect Order): Ακρίβεια στο χρόνο παράδοσης Ολοκληρωμένη παράδοση Παράδοση χωρίς καταστροφές ή απώλειες (shrinkages) Τεκμηρίωση ρ. ημήτριος Αηδόνης 29 Θεσσαλονίκη, 2012 ΣΤΟΧΟΙ ρ. ημήτριος Αηδόνης 30 Θεσσαλονίκη, 2012 15
ΣΤΟΧΟΙ Ύπαρξη άμεσης συνέργιας του τμήματος προμηθειών με όλα τα τμήματα της επιχείρησης Εξυπηρέτηση υπόλοιπων τμημάτων επιχείρησης (συστημική προσέγγιση, ευθυγράμμιση με στόχους επιχείρησης) Το τμήμα προμηθειών έχει κοινά σημεία με το τμήμα marketing. Πολλοί μιλούν για «ανάστροφο μάρκετινγκ», αφού τα υπεύθυνα στελέχη του εφοδιασμού εφαρμόζουν στρατηγικές προσέλκυσης προμηθευτών υψηλής στάθμης. Η συνεργασία με προμηθευτές υψηλής στάθμης ανυψώνει την αξία των προϊόντων της επιχείρησης, ενώ ο προσεταιρισμός τους είναι ιδιαίτερα κρίσιμος σε συνθήκες που παρουσιάζονται ελλείψεις πρώτων υλών ή συχνές τεχνολογικές καινοτομίες. ρ. ημήτριος Αηδόνης 31 Θεσσαλονίκη, 2012 ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ MAKE OR BUY? ΤΙ; ΠΩΣ; ΠΟΣΟ; ΠΟΤΕ; ΑΠΌ ΠΟΙΟΝ; ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Ιδιοκατασκευή (Make) Αγορά (Buy) Υπεργολαβία (Outsourcing) Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα Στρατηγικών ρ. ημήτριος Αηδόνης 32 Θεσσαλονίκη, 2012 16
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Πλεονεκτήματα Ελέγχεται η ποιότητα των ειδών και προστατεύεται η αποκτηθείσα τεχνογνωσία. Ευθυγραμμίζονται οι στόχοι της μονάδας παραγωγής του είδους με τους γενικότερους στόχους της επιχείρησης. Επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας λόγω εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων, κοινής διοίκησης και διαχείρισης, πληροφοριακών συστημάτων κ.α. Διασφαλίζεται ο εφοδιασμός λόγω απεξάρτησης από τις προτεραιότητες των προμηθευτών και επιτυγχάνεται σταθερότητα τιμών. Δεν περιέχεται στο κόστος το περιθώριο κέρδους του προμηθευτή. ρ. ημήτριος Αηδόνης 33 Θεσσαλονίκη, 2012 ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Μειονεκτήματα Ωστόσο, η εσωτερική παραγωγή μπορεί να είναι αντιοικονομική λόγω της μικρής εκμετάλλευσης εξειδικευμένου εξοπλισμού, προσωπικού και εγκαταστάσεων. Επίσης, δεν αξιοποιούνται οι τεχνολογίες που αναπτύσσονται εκτός επιχείρησης από προμηθευτές και επομένως μειώνεται η ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης. ρ. ημήτριος Αηδόνης 34 Θεσσαλονίκη, 2012 17
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ MAKE OR BUY? ΤΙ; ΠΩΣ; ΠΟΣΟ; Στόχος: Επιλογή του κατάλληλου προϊόντος και υπηρεσίας με τη χρήση εργαλείων ΠΟΤΕ; ΑΠΌ ΠΟΙΟΝ; ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ρ. ημήτριος Αηδόνης 35 Θεσσαλονίκη, 2012 ΑΝΑΛΥΣΗ PARETO ρ. ημήτριος Αηδόνης 36 Θεσσαλονίκη, 2012 18
ΑΝΑΛΥΣΗ PARETO ρ. ημήτριος Αηδόνης 37 Θεσσαλονίκη, 2012 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (SUPPLY POSITIONING) ρ. ημήτριος Αηδόνης 38 Θεσσαλονίκη, 2012 19
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (SUPPLY POSITIONING) Ονομάζονται κοινά γιατί πρόκειται για αγαθά ή υπηρεσίες ευρείας χρήσης που επηρεάζουν ελάχιστα την τιμή ή την αξία των τελικών προϊόντων και δε συμβάλουν ουσιαστικά στην επίτευξη των γενικότερων στόχων μιας επιχείρησης. Μη αξιοσημείωτη είναι επίσης η δυνητική επίπτωση από μία πιθανή διακοπή εφοδιασμού τους, δεδομένου ότι είναι σχετικά εύκολη η αντικατάστασή τους από ισοδύναμα είδη. Τα εν λόγω κοινά είδη είναι συνήθως τυποποιημένα και διατίθενται ευρέως στην αγορά από πληθώρα προμηθευτών. ρ. ημήτριος Αηδόνης 39 Θεσσαλονίκη, 2012 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (SUPPLY POSITIONING) Ονομάζονται κερδοφόρα λόγω των ευκαιριών που παρουσιάζουν για μεγάλες εξοικονομήσεις και αύξηση κερδών. Χαρακτηρίζονται από χαμηλή πολυπλοκότητα ως προς τις τεχνικές προδιαγραφές και την ανεύρεση προμηθευτών. Πρόκειται συνήθως για αγορές μεγάλων ποσοτήτων βασικών πρώτων υλών και εμπορευμάτων (π.χ. λαμαρίνες, γεωργικά προϊόντα, διαλύτες, υλικά επικάλυψης, χαρτοκιβώτια και κυματοειδή φύλλα χαρτονιού), γιαταοποίαδαπανώνται μεγάλα ποσά. ρ. ημήτριος Αηδόνης 40 Θεσσαλονίκη, 2012 20
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (SUPPLY POSITIONING) Ονομάζονται επίφοβα λόγω της μειωμένης αγοραστικής δύναμης αλλά και της δυσκολίας ανεύρεσης προμηθευτών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν μερικά είδη ανταλλακτικών που διατίθενται από περιορισμένο αριθμό προμηθευτών, οι οποίοι λόγω περιορισμένης δυναμικότητας έχουν πολλές εκκρεμείς παραγγελίες και μεγάλους χρόνους παράδοσης. ρ. ημήτριος Αηδόνης 41 Θεσσαλονίκη, 2012 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (SUPPLY POSITIONING) Χαρακτηρίζονται κρίσιμα διότι αφορούν υλικά ή/και υπηρεσίες που διαφοροποιούν μία επιχείρηση από τους ανταγωνιστές της. Όπως και στην περίπτωση των επίφοβων ειδών, οι κίνδυνοι για την επιχείρηση είναι σημαντικοί λόγω δυσκολίας ανεύρεσης προμηθευτών. Η δαπάνη για την αγορά κρίσιμων ειδών είναι υψηλή. Γι αυτό, ο αγοραστήςμπορεί να επηρεάσει σημαντικά προς όφελός του τις συνθήκες των αγορών. Στην κατηγορία αυτή υπάγεται οποιοδήποτε μοναδικό υποσύστημα σχεδιασμένο βάσει ειδικών προδιαγραφών, όπως ένα υλικό / συστατικό που μειώνει το συνολικό κόστος των τελικών προϊόντων, έχει υψηλότερη αξιοπιστία, επιτρέπει μια πιο περιβαλλοντικά φιλική λειτουργία για τον τελικό πελάτη. ρ. ημήτριος Αηδόνης 42 Θεσσαλονίκη, 2012 21
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ MAKE OR BUY? ΤΙ; ΠΩΣ; ΠΟΣΟ; ΠΟΤΕ; ΑΠΌ ΠΟΙΟΝ; ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Στάδια αγοραστικής διαδικασίας (προμηθευτικός κύκλος) Διαφορετικές προσεγγίσεις ανάλογα με το είδος προμήθειας Χρήση νέων τεχνολογιών ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ρ. ημήτριος Αηδόνης 43 Θεσσαλονίκη, 2012 ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ρ. ημήτριος Αηδόνης 44 Θεσσαλονίκη, 2012 22
1 ο ΣΤΑ ΙΟ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ Περιγραφή Απαίτησης (Recognize, define, describe & transmit need) Αφορά κυρίως στην αναγνώριση, στον καθορισμό και στην περιγραφή της αγοραστικής ανάγκης απαίτησης, ενώ περιλαμβάνει ενέργειες όπως την έκδοση αιτήσεων αγοράς, το σχεδιασμό προδιαγραφών, τις προεκτιμήσεις τιμών και χρόνων αγοράς, την κατάρτιση προϋπολογισμών και τον προγραμματισμό των αγοραστικών ενεργειών. ρ. ημήτριος Αηδόνης 45 Θεσσαλονίκη, 2012 2 ο ΣΤΑ ΙΟ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ Έρευνα Πηγών Προμήθειας (Investigate & qualify suppliers) Αφορά στην έρευνα και στην αξιολόγηση δυνητικών προμηθευτών και περιλαμβάνει ενέργειες όπως τον εντοπισμό προμηθευτών, συνεντεύξεις με προμηθευτές, ανασκόπηση και εμπλουτισμό των καταλόγων των προμηθευτών, αξιολόγηση προμηθευτών, επισκέψεις σε κλαδικές εκθέσεις, έρευνα σχετικής βιβλιογραφίας και μελέτεςαγοράςήιδιοκατασκευής. ρ. ημήτριος Αηδόνης 46 Θεσσαλονίκη, 2012 23
3 ο ΣΤΑ ΙΟ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ Επιλογή & Ανάθεση (Select supplier and issue purchase order) Αφορά στην επιλογή του τελικού προμηθευτή και στον τρόπο διενέργειας της αγοράς και περιλαμβάνει ενέργειες όπως επιλογή μεθόδων τιμολόγησης, καθορισμού κριτηρίων, διεκπεραίωσης διαγωνισμών, διαπραγματεύσεις, αναθέσεις, κατάρτιση συμβάσεων και έκδοση εντολών αγοράς. ρ. ημήτριος Αηδόνης 47 Θεσσαλονίκη, 2012 4 ο ΣΤΑ ΙΟ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ Διεκπεραίωση Παραγγελίας (Follow up the order, receive & inspect material, audit the invoice and close the order) περιλαμβάνει ενέργειες όπως παρακολούθηση συμβάσεων, επιτάχυνση παραγγελιών, παραλαβή, επιθεώρηση, αποθήκευση, έκδοση σε χρήστες, λογιστική τακτοποίηση, οικονομικός διακανονισμός με τον προμηθευτή και έλεγχος τιμολογίων. ρ. ημήτριος Αηδόνης 48 Θεσσαλονίκη, 2012 24
ΕΝΤΥΠΑ ΙΕΚΠΑΙΡΕΩΣΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ Τα βασικά έντυπα διεκπαιρέωσης προμηθειών είναι: Αίτηση αγοράς (πρωτογενής - τελική) Έντυπο προδιαγραφών Αίτηση προσφοράς Προσφορά Εντολή αγοράς Εντολή παραλαβής Σύμβαση Προγραμματική συμφωνία παράδοσης Οδηγίες εργασίας ρ. ημήτριος Αηδόνης 49 Θεσσαλονίκη, 2012 ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ MAKE OR BUY? ΤΙ; ΠΩΣ; ΠΟΣΟ; ΠΟΤΕ; ΑΠΌ ΠΟΙΟΝ; ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Στάδια αγοραστικής διαδικασίας (προμηθευτικός κύκλος) Διαφορετικές προσεγγίσεις ανάλογα με το είδος προμήθειας Χρήση νέων τεχνολογιών ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ρ. ημήτριος Αηδόνης 50 Θεσσαλονίκη, 2012 25
ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Fast < 6 months to 3 years Personal Computers Toys & Games Athletic Footwear Semiconductor s Cosmetics Medium 4 to 15 years Bicycles Automobiles Operating Systems Agriculture Fast Food Beer Brewing Slow 10 to 100 years Aircraft Steel Shipbuilding Paper Electricity Oil ρ. ημήτριος Αηδόνης 51 Θεσσαλονίκη, 2012 ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ MAKE OR BUY? ΤΙ; ΠΩΣ; ΠΟΣΟ; ΠΟΤΕ; ΑΠΌ ΠΟΙΟΝ; ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Στάδια αγοραστικής διαδικασίας (προμηθευτικός κύκλος) Διαφορετικές προσεγγίσεις ανάλογα με το είδος προμήθειας Χρήση νέων τεχνολογιών ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ρ. ημήτριος Αηδόνης 52 Θεσσαλονίκη, 2012 26
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ MAKE OR BUY? ΤΙ; ΠΩΣ; ΠΟΣΟ; ΠΟΤΕ; ΑΠΌ ΠΟΙΟΝ; ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Χρονικός & Ποσοτικός Προγραμματισμός Παραγγελιών Προμήθειας Βασικές Αρχές Διαχείρισης Αποθεμάτων Πρόβλεψη Ζήτησης Lead Time Στάθμη Αναπαραγγελίας Ποσότητα Παραγγελίας ρ. ημήτριος Αηδόνης 53 Θεσσαλονίκη, 2012 ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ MAKE OR BUY? ΤΙ; ΠΩΣ; ΠΟΣΟ; ΠΟΤΕ; ΑΠΌ ΠΟΙΟΝ; ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Προγράμματα Συνεχούς Αναπλήρωσης Αποθεμάτων (Continuous Replenishment Program) Διαχείριση αποθεμάτων από τον προμηθευτή (Vendor Managed Inventory) ρ. ημήτριος Αηδόνης 54 Θεσσαλονίκη, 2012 27
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ MAKE OR BUY? ΤΙ; ΠΩΣ; ΠΟΣΟ; Διαδικασία Αρχικής Επιλογής και Συνεχούς Αξιολόγησης Προμηθευτών και Υπεργολάβων ΠΟΤΕ; ΑΠΌ ΠΟΙΟΝ; ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ρ. ημήτριος Αηδόνης 55 Θεσσαλονίκη, 2012 ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ρ. ημήτριος Αηδόνης 56 Θεσσαλονίκη, 2012 28
ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ (SCREENING) Ποικιλία προϊόντων / Ελάχιστη ποιότητα Ελάχιστες / Μέγιστες ποσότητες παράδοσης Χρόνοι παράδοσης Τιμές & όροι πληρωμής Φήμη και τυχόν προβλήματα Επιχειρηματικές σχέσεις με τους ανταγωνιστές Τοποθεσία & Εξαγωγική εμπειρία Είδος Εταιρείας (κατασκευαστής, χονδρέμπορος κ.α.) Πελατολόγια Εξελικτική πορεία των πωλήσεων Ισολογισμοί τελευταίων ετών Κατάλογοι μηχανημάτων παραγωγής και επιθεώρησης Αριθμός εργαζομένων Διαδικασίες διοίκησης ποιότητας και αριθμός ελεγκτών ποιότητας Προγράμματα επέκτασης Χρήση ηλεκτρονικών προμηθειών (e-commerce) Ξενόγλωσση υποστήριξη.. ρ. ημήτριος Αηδόνης 57 Θεσσαλονίκη, 2012 ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Αποστολή Ερωτηματολογίων Συνεντεύξεις με πωλητές Εξειδικευμένοι κατάλογοι, εφημερίδες, περιοδικά Κλαδικές Ενώσεις Ειδικές εκδόσεις, εκδοτικοί οίκοι Εμπορικά Επιμελητήρια, εμπορικοί πρόξενοι ξένων χωρών Οργανισμοί Εμπορίου και Βιομηχανίας Διεθνή Ινστιτούτα και Σύνδεσμοι Προμηθειών Αγορών Αντιπρόσωποι Οίκων Εξωτερικού Εκθέσεις Γραφεία Συμβούλων Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, βιβλιοθήκες Internet ρ. ημήτριος Αηδόνης 58 Θεσσαλονίκη, 2012 29
ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ρ. ημήτριος Αηδόνης 59 Θεσσαλονίκη, 2012 ΑΡΧΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗ ρ. ημήτριος Αηδόνης 60 Θεσσαλονίκη, 2012 30
ΑΡΧΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗ ρ. ημήτριος Αηδόνης 61 Θεσσαλονίκη, 2012 ΑΡΧΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗ Αποτέλεσμα της αξιολόγησης είναι η επιλογή των εγκεκριμένων προμηθευτών ανά είδος προϊόντων ή υπηρεσιών Ανάλογα με το προϊόν και τη στρατηγική της εταιρείας επιλέγεται ένας ή περισσότεροι προμηθευτές για συνεργασία ρ. ημήτριος Αηδόνης 62 Θεσσαλονίκη, 2012 31
ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ρ. ημήτριος Αηδόνης 63 Θεσσαλονίκη, 2012 ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ρ. ημήτριος Αηδόνης 64 Θεσσαλονίκη, 2012 32
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ MAKE OR BUY? ΤΙ; ΠΩΣ; ΠΟΣΟ; ΠΟΤΕ; Στρατηγική Εταιρίας Σύναψη Πολυεπίπεδων Εμπορικών Σχέσεων με Προμηθευτές ΑΠΌ ΠΟΙΟΝ; ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ρ. ημήτριος Αηδόνης 65 Θεσσαλονίκη, 2012 ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ Ευκαιριακές Συναλλαγές Συχνές Συναλλαγές Συναλλαγές εντός Πλαισίου Σχέσεις με Σταθερούς Όρους Εταιρικές Συνεργασίες Κοινοπραξίες ρ. ημήτριος Αηδόνης 66 Θεσσαλονίκη, 2012 33
ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ Ο εφοδιασμός έχει κάθε συμφέρον να υποκινεί τους προμηθευτές ώστε να συμμετέχουν σε μία αμοιβαία επικερδή σχέση. Η διατήρηση σχέσεων με τους προμηθευτές σε μακροχρόνια βάση επιτρέπουν τα δύο μέρη να κατανοήσουν τις πολυδιάστατες πλευρές των συναλλαγών τους με αποτέλεσμα την ποιοτική βελτίωσή τους και την μείωση του κόστους των συναλλαγών τους. Ακόμη και στις πιο απλές συναλλαγές με τους προμηθευτές οι καλές σχέσεις αποφέρουν οφέλη. Η ύπαρξη καλής θέλησης από πλευράς προμηθευτή βοηθάει στην αντιμετώπιση κινδύνων. Σε διαφορετική περίπτωση η επιχείρηση είναι δυνατόν να υποστεί πρόσθετα κόστη και αρνητικές επιπτώσεις. ρ. ημήτριος Αηδόνης 67 Θεσσαλονίκη, 2012 ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ρ. ημήτριος Αηδόνης 68 Θεσσαλονίκη, 2012 34
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ MAKE OR BUY? ΤΙ; ΠΩΣ; ΠΟΣΟ; ΠΟΤΕ; ΑΠΌ ΠΟΙΟΝ; ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Προμήθειες μέσω διαδικτύου Μείωση του χρόνου (Lead Time) Μείωση του κόστους Άμεση πληροφόρηση (πχ διαθεσιμότητα) ρ. ημήτριος Αηδόνης 69 Θεσσαλονίκη, 2012 OFFSHORING Η ανάπτυξη της βιομηχανίας στις χώρες του τρίτου κόσμου και τα χαμηλότερα εργατικά κόστη έδωσε στις διεθνείς προμήθειες μια ιδιαίτερα ελκυστική διάσταση. Τα προβλήματα ποιότητας που σχετίζονταν με τα αγαθά παλαιότερα μετατράπηκαν σε πρότυπα ποιότητας για τους εγχώριους προμηθευτές στις μέρες μας. Παρόλα αυτά, τα μειονεκτήματα του offshoring υπερνικούν συχνά τα όποια οικονομικά ωφέλη. ρ. ημήτριος Αηδόνης 70 Θεσσαλονίκη, 2012 35
OFFSHORING Το βασικό μειονέκτημα είναι οι μεγάλοι χρόνοι ικανοποίησης της παραγγελίας (lead-time). Στο μεγάλο χρόνο ταξιδιού έρχεται να προστεθεί συχνά μια σημαντική τελωνειακή καθυστέρηση (δείκτης LPI). Συχνά απαιτείται σημαντική γραφειοκρατία, με χαμηλό επίπεδο εξυπηρέτησης. Αν μια επιχείρηση δεν έχει εγχώριους προμηθευτές, σε περίπτωση λάθους του μακρινού προμηθευτή, τα περιθώρια αντίδρασης στενεύουν σημαντικά. ρ. ημήτριος Αηδόνης 71 Θεσσαλονίκη, 2012 OFFSHORING ρ. ημήτριος Αηδόνης 72 Θεσσαλονίκη, 2012 36
OFFSHORING ρ. ημήτριος Αηδόνης 73 Θεσσαλονίκη, 2012 OFFSHORING Ελλάδα: 54 η θέση ρ. ημήτριος Αηδόνης 74 Θεσσαλονίκη, 2012 37
OFFSHORING ρ. ημήτριος Αηδόνης 75 Θεσσαλονίκη, 2012 OFFSHORING Πρόβλημα αποτελεί και η νομισματική ισοτιμία (π.χ. Κίνα). Σε ένα τόσο μεγάλο διάστημα ικανοποίησης παραγγελίας, η συμφωνηθήσα τιμή μπορεί να μεταβληθεί μεταξύ χρόνου αγοράς και πληρωμής, λόγω μεταβολής (π.χ. πληθωρισμού) της ισοτιμίας έναντι του νομίσματος της χώρας του αγοραστή. Συνήθως ο αγοραστής επομίζεται το βάρος της γραφειοκρατίας των εισαγωγών. Πληροφορίες μπορούν να συλλεγούν από πρεσβείες ή εμπορικούς συνδέσμους των εξαγωγικών χωρών σε μεγάλες πόλεις. ρ. ημήτριος Αηδόνης 76 Θεσσαλονίκη, 2012 38
ΕΝΑΣ Ή ΠΟΛΛΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ? Πολλές φορές οι εκπτώσεις ή τα χαμηλότερα μεταφορικά κόστη που παρέχει ένας προμηθευτής είναι ελκυστικά. Η πολιτική JIT και οι επείγουσες παραγγελίες μας οδηγούν σε μια πηγή προμηθειών. Άλλες φορές η μικρή ποσότητα παραγγελίας δεν δικαιολογεί το σπάσιμό της σε περισσότερους από ένα προμηθευτές, γιατί έτσι θα αυξάνονταν το κόστος διαχείρισης και προώθησης της παραγγελίας. Στις περιπτώσεις αγορών προϊόντων (π.χ. ανταλλακτικών) υψηλής αξίας και εξειδίκευσης, η επιλογή ενός συγκεκριμένου προμηθευτή είναι μονόδρομος. ρ. ημήτριος Αηδόνης 77 Θεσσαλονίκη, 2012 ΕΝΑΣ Ή ΠΟΛΛΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ? Παρόλα αυτά, στις περισσότερες περιπτώσεις οι προμήθεια από περισσότερους προμηθευτές θωριακίζει την επιχείριση έναντι κινδύων διακοπής της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω φυσικών καταστροφών, απεργιών κ.α., κυρίως στην περίπτωση των παραγωγικών εγκαταστάσεων (π.χ. Ιαπωνία, Westing House corp. και ουράνιο). Επίσης, η επιλογή περισσότερων από ένα προμηθευτών εισάγει έναν ανταγωνισμό μεταξύ αυτών όσον αφορά στις παρεχόμενες τιμές, την ποιότητα των προϊόντων, τη διανομή και γενικότερα το επίπεδο εξυπηρέτησης. Τελικά, πολλές επιχειρήσεις προτιμούν τη λύση των πολλών προμηθευτών. ρ. ημήτριος Αηδόνης 78 Θεσσαλονίκη, 2012 39
ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΛΛΑ ΑΠΌ ΠΟΣΟΥΣ? Η απόφαση επιλογής περισσότερων προμηθευτών αναδεικνύει την ερώτηση όσον αφορά στον αριθμό των επιλεγέντων προμηθευτών και στη βάση συνεργασίας και μοιράσματος των προμηθειών. Δεν υπάρχει ένας γενικός κανόνας απόφασης (ανάλογα με την περίπτωση), αλλά οι σχετικές αποφάσεις επηρεάζονται κυρίως από την απαιτούμενη ποσότητα, το μέγεθος των προμηθευτών, και την απόδοσή τους κατά το παρελθόν. Οι περισσότερες επιχειρήσεις μοιράζουν τις παραγγελίες τους μεταξύ δύο ή τριών προμηθευτών. ρ. ημήτριος Αηδόνης 79 Θεσσαλονίκη, 2012 Ευχαριστώ για την Προσοχή σας! ρ. ημήτριος Αηδόνης 80 Θεσσαλονίκη, 2012 40