ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΗΒασική Πληροφοριακή Υποδομή των Επιχειρήσεων Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 1
Βασικά - Ορισμοί Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρηματικών Πόρων ή Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων ή Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων ή ERP (Enterprise Resource Planning) Systems Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 2
Λειτουργικές περιοχές Προμηθευτές Πελάτες Συστήματα διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας Συστήματα διαχείρισης πελατειακών σχέσεων Π ωλήσεις και Μάρκετινγκ Κατασκευή και Παραγωγή Χρηματοοικον ομικά και Λογιστική Ανθρώπινοι πόροι Λειτουργικές περιοχές της επιχείρησης Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 3
Βασικά - Ορισμοί Τι είναι; Είναι Πληροφοριακά Συστήματα που υποστηρίζουν ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και εφαρμογών. Είναι πληροφοριακά εργαλεία παρακολούθησης, ελέγχου και συντονισμού των εργασιών στις κεντρικές και απομακρυσμένες εγκαταστάσεις και τμήματα μιας επιχείρησης. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 4
Βασικά - Ορισμοί Διάφοροι ορισμοί από ειδικούς των ERP Εφαρμογές που επηρεάζουν τα πάντα, από τη λογιστική και παραγγελίες έως τη διαχείριση αποθήκης και αποθεμάτων συστήματα που παρέχουν μια συνολική εικόνα για την οργάνωση και λειτουργία της επιχείρησης Συστήματα που καταγράφουν και συλλέγουν όλες τις επιχειρηματικές συναλλαγές από όπου και αν προέρχονται Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 5
Βασικά - Ορισμοί Τι προσφέρουν; Αυτοματοποιούν τις επιχειρηματικές διαδικασίες που αφορούν τα οικονομικά-λογιστικά, την εφοδιαστική αλυσίδα, την παραγωγή, τις πωλήσεις και προμήθειες, την διαχείριση των ανθρώπινων πόρων και των πελατειακών σχέσεων. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 6
Βασικά - Ορισμοί Τι επιτυγχάνουν; Τη συγκέντρωση δεδομένων από κάθε τμήμα της επιχείρησης. Την ενοποίηση και συγκέντρωση όλων των εφαρμογών της επιχείρησης. Τον επανασχεδιασμό των επιχειρηματικών διαδικασιών και τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών λειτουργίας. Την εξοικονόμηση των επιχειρηματικών πόρων. Την αύξηση της παραγωγικότητας. Την απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος μέσα από τη χρήση των ΤΠΕ. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 7
Βασικά - Ορισμοί Από τι αποτελούνται; Από διάφορες ολοκληρωμένες εφαρμογές λογισμικού που εξυπηρετούν και υποστηρίζουν τις διάφορες επιχειρηματικές διαδικασίες. Οι εφαρμογές συνδέονται με μια συνεκτική βάση δεδομένων που περιέχει πληροφορίες για την οργάνωση τη δομή και τις λειτουργίες της επιχείρησης. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 8
Βασικά - Ορισμοί Γιατί ERP; Αύξηση ανταγωνιστικότητας: Μείωση του κόστους σε όλο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Δραστική μείωση αποθεμάτων. Ελαχιστοποίηση καθυστερήσεων παράδοσης. Αύξηση ποιότητας παροχής υπηρεσιών. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 9
Ιστορική αναδρομή 1960 1970 Παραγωγικά συστήματα, έλεγχος αποθεμάτων (inventory control). Προσέφεραν: Βέλτιστη ποσότητα παραγγελίας αποθέματα ασφαλείας Διαχείριση τεχνικών προδιαγραφών Διαχείριση εντολών εργασίας Χαρακτηριστικό περιόδου: Δυνατότητα για μεγάλες ποσότητες αποθεμάτων συστήματα που προσέφεραν την απλή οργάνωση και διαχείριση των αποθεμάτων Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 10
Ιστορική αναδρομή 1970 1980 Συστήματα πρόβλεψης απαιτήσεων υλικών (Material Requirements Planning MRP) Προσέφεραν : Τις προηγούμενες υπηρεσίες ολοκληρωμένες σε μια ενιαία εφαρμογή. Πρότυπο πλάνο χρονοπρογραμματισμού παραγωγής + Τεχνικές προδιαγραφές υλικών χρονική στιγμή παραγωγής, ακριβείς ποσότητες πρώτων υλών. Διαθέσιμη ποσότητα υλικών (ή προγραμματισμένη ποσότητα για παραλαβή) υπολογισμός ισοζυγίου υλικών στον βέλτιστο χρόνο. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 11
Ιστορική αναδρομή 1970 1980 Συστήματα πρόβλεψης απαιτήσεων παραγωγικού δυναμικού (Capacity Requirements Planning CRP). Προσφέρουν: σχεδιασμός και πρόβλεψη των πωλήσεων, χρονοπρογραμματισμός και δυναμικότητα παραγωγής, διαχείριση ζήτησης, διαχείριση συμβατικών υποχρεώσεων κάθε παραγγελίας. Χαρακτηριστικό των συστημάτων: Πλέον αρχίζουν να εκτείνονται σε όλο το εύρος της επιχείρησης. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 12
Ιστορική αναδρομή 1980 1990 Χαρακτηριστικό περιόδου: Οι νέες τεχνολογίες πληροφορικές επιτρέπουν την υποστήριξη των χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων της επιχείρησης. Συστήματα Διαχείρισης Παραγωγικών Πόρων (Manufacturing Resource Planning MRP II) διαχείριση παραγωγής και υλικών + λογιστική και χρηματοοικονομική διαχείριση. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 13
Ιστορική αναδρομή 1990 2000 Οι λειτουργίες των συστημάτων MRP II επεκτάθηκαν και περιλαμβάνουν όλους τους τομείς της επιχείρησης (σχεδιασμός προϊόντων, διαχείριση αποθήκης, διαχείριση έργων, διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, εμπορική και οικονομική διαχείριση) ERP Συστήματα Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 14
Ιστορική αναδρομή Επομένωςτα ERP είναιέναισχυρόδίκτυοπου επιταχύνει τη λήψη αποφάσεων, τη μείωση δαπανών και το σφαιρικό έλεγχο της επιχείρησης. ERP Ολοκληρωμένη προσέγγιση Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Ολοκληρωμένες Λειτουργίες Ασυμβατότητα (προς τα πίσω) Όμοιος τρόπος επικοινωνίας Δύσκολη/Ακριβή εφαρμογή Ενσωματωμένες ΒΔ Μικρότερη ευελιξία Ενοποιημένη αρχιτεκτονική Χρονοβόρα εγκατάσταση Ενοποιημένη υποστ. ΠροϊόντωνΜεγάλη περίοδος αποπληρωμής Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 15
Άλλοι λόγοι επιτυχίας των ERP Ηδιαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας (Supply Chain Management SCM) έλεγχος αποθεμάτων συμπεριλαμβανομένου την διανομή (distribution), την αποθεματοποίηση (inventory) και τις πολλαπλές τοποθεσίες παραγωγής. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 16
Άλλοι λόγοι επιτυχίας των ERP Οανασχεδιασμός των επιχειρηματικών διαδικασιών (Business Process Reengineering) Πολλές επιχειρήσεις είναι πλέον πρόθυμες να μεταβάλλουν τις διοικητικές τους δομές και να επανασχεδιάσουν τις διαδικασίες τους προκειμένου να εφαρμόσουν τα νέα πληροφοριακά συστήματα ERP. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 17
Άλλοι λόγοι επιτυχίας των ERP Ηεκρηκτική αύξηση των δυνατοτήτων των μικροϋπολογιστών Στη δεκαετία του 1970, ένας Η/Υ έπρεπε να «τρέχει» για ένα Σαββατοκύριακο προκειμένου να δημιουργήσει ένα πλήρες σχέδιο πρόβλεψης απαιτήσεως υλικών (MRP). Σήμερα, οι ίδιοι υπολογισμοί μπορούν να γίνουν σε ένα φορητό Η/Υσε λίγα δευτερόλεπτα. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 18
ERP: Είναι πάντα επιτυχή; Πολλές επιχειρήσεις ξόδεψαν τεράστια ποσά για την εγκατάσταση ενός συστήματος ERP με παταγώδη αποτυχία. Πολλές άλλες βελτίωσαν σε τεράστιο βαθμό την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητά τους. Η εφαρμογή ενός ERP σε μια επιχείρηση δεν είναι αυτοσκοπός, η επιτυχία της εφαρμογής εξαρτάται από το σωστό σχεδιασμό και από τους εργαζομένους που θα το χρησιμοποιήσουν. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 19
Μερικά εμπορικά ERP συστήματα SAP R/3 Oracle ERP PeopleSoft ERP Microsoft Business Solution NAV ALTEC Atlantis ENTERSOFT ERP Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 20
Χαρακτηριστικά των συστημάτων ERP Προσαρμόζονται στις απαιτήσεις και ιδιομορφίες της κάθε επιχείρησης. Παρέχουν άριστο επίπεδο ενημέρωσης στα διοικητικά στελέχη για όλα τα τμήματα της επιχείρησης, όπως: Παραγωγή (Manufacturing) Πωλήσεις (Sales) Παρακολούθηση έργων (Project Management) Αποθέματα (Inventory) Προμήθειες (Purchases) Λογιστικά/Οικονομικά κ.λ.π. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 21
Χαρακτηριστικά των συστημάτων ERP Παρέχουν άριστο επίπεδο ενημέρωσης στα οικονομικά/λογιστικά στελέχη για τα τμήματα της επιχείρησης που προκαλούν οικονομικές δοσοληψίες, όπως: Παραγωγή Πωλήσεις Παρακολούθηση έργων Αποθέματα Προμήθειες Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 22
Χαρακτηριστικά των συστημάτων ERP Διασυνδέονται εύκολα με άλλες επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν το ίδιο πληροφοριακό σύστημα. Διαχειρίζονται τους ανθρώπινους πόρους της επιχείρησης. Υποστηρίζουν ικανοποιητικά τις επιχειρήσεις που λειτουργούν με τη φιλοσοφία Just in Time. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 23
Χαρακτηριστικά των συστημάτων ERP Περιορίζουν ικανοποιητικά τα προβλήματα σχετικά με: Την έλλειψη πρώτων υλών και αποθεμάτων Την εξυπηρέτηση πελατών και έγκαιρη παράδοση προϊόντων Τη διαχείριση κεφαλαίων Την υπέρ του δέοντος αυξημένη παραγωγικότητα και τον έλεγχο ποιότητας. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 24
Υποσυστήματα σε ένα ERP Μια επιχείρηση μπορεί να προμηθευτεί και να εγκαταστήσει ένα ήπερισσότερα από τα υποσυστήματα (modules) που αποτελούν ένα σύστημα ERP. Διαχείριση και παρακολούθηση παραγωγής το οποίο περιλαμβάνει: Κεντρικό πλάνο Χρονοπρογραμματισμού ή Βασικό Πρόγραμμα Παραγωγής (Master Production Planning MPS). Προγραμματισμός παραγωγής τελικού προϊόντος (εντολές παραγωγής) με σκοπό τη βέλτιστη εκμετάλλευση των παραγωγικών πόρων και με βάση τους στόχους των πωλήσεων. Συνδέεται με τα υποσυστήματα των πωλήσεων, των προβλέψεων και των προβλέψεων απαιτήσεων υλικών (MRP). Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 25
Υποσυστήματα σε ένα ERP Προβλέψεις απαιτήσεων υλικών (Manufacturing Requirements Planning - MRP). Βέλτιστη ρύθμιση της παραγωγικής διαδικασίας με βάση τις απαιτήσεις και τη διαθεσιμότητα υλικών και τις απαιτήσεις πελατών. Προβλέψεις απαιτήσεων παραγωγικού δυναμικού (Capacity Requirements Planning CRP). Βέλτιστος προγραμματισμός παραγωγικού δυναμικού στα κέντρα εργασίας. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 26
Υποσυστήματα σε ένα ERP Τεχνικές Προδιαγραφές Υλικών (Bill of Materials BOM). Διαχειρίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές σε υλικά είτε των προϊόντων είτε τελικών είτε ενδιάμεσων. Συνδέεται με το MPS και το MRP. Φασεολόγια προϊόντων (Product Routings). Καθορίζει τη σειρά και το χρόνο των εργασιών παραγωγής ενός προϊόντος μέσα από τα αντίστοιχα κέντρα εργασίας. Συνδέεται άμεσα με το CRP. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 27
Υποσυστήματα σε ένα ERP Διαχείριση Πωλήσεων, Προμηθειών και Διανομών το οποίο περιλαμβάνει: Προβλέψεις (Forecasting): Προσφέρει μελλοντικές προβλέψεις της ζήτησης πελατών, βασιζόμενο στα ιστορικά δεδομένα των πωλήσεων. Συνδέεται με το MPS και το MRP. Προγραμματισμός απαιτήσεων διανομών (Distribution Requirements Planning - DRP). Διαχειρίζεται τις απαιτήσεις μεταφοράς μεταξύ των χώρων αποθήκευσης των υλικών και των παραγωγικών μονάδων. Συνεργάζεται με τα υποσυστήματα πωλήσεων και προμηθειών και παραγωγής. Διαχείριση Προμηθευτών: Διαχειρίζεται στοιχεία προμηθευτών, εντολές προμήθειας, προσφορές, έλεγχο παραλαβών. Διαχείριση Μεταφορών. Προσφέρει την αποτελεσματική χρήση των μεταφορικών πόρων και μέσων. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 28
Υποσυστήματα σε ένα ERP Οικονομική Διαχείριση ηοποία περιλαμβάνει: Λογαριασμοί Πληρωτέοι (Accounts Payable). Πληρωμές προμηθευτών υπηρεσιών ήυλικών. Συνδέεται με τις προμήθειες και τη Γενική Λογιστική. Λογαριασμοί Εισπρακτέοι (Accounts Receivable). Παρακολούθηση με πίστωση στους πελάτες. Συνδέεται με τις πωλήσεις και τη Γενική Λογιστική. Γενική Λογιστική (General Ledger). Διαχείριση λογαριασμών βάσει ενός προκαθορισμένου λογιστικού σχεδίου. Μισθοδοσία (Payroll). Πληρωμές υπαλλήλων. Συνδέεται με τη Γενική Λογιστική. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 29
Υποσυστήματα σε ένα ERP Διαχείριση Παγίων. Περιλαμβάνει μεθόδους αποτίμησης και απόσβεσης παγίων. Συνδέεται με τη Γενική Λογιστική. Διαχείριση Παρακολούθηση έργων. Διαχείριση έργων με ανάλυση κόστους, προϋπολογισμοί, αξιολόγηση, κοστολόγηση, διαχείριση συμβάσεων. Διαχείριση αποθεμάτων η οποία περιλαμβάνει: Διαχείριση ειδών. Προσφέρει την παραμετροποίηση και καταχώρηση των ειδών του αποθέματος. Διαχείριση αποθηκών. Συνεργάζεται με τη διαχείριση ειδών και υποστηρίζει την μετακίνηση των ειδών, τη διαχείριση αποστολής/ παραλαβής, τη χωροταξική βελτιστοποίηση κ.λ.π. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 30
Υποσυστήματα σε ένα ERP Διαχείριση Παροχής Υπηρεσιών ηοποία περιλαμβάνει: Εξυπηρέτηση Πελατών. Προσφέρει τη βέλτιστη εξυπηρέτηση πελατών, διαχείριση επιστροφών, τιμολόγηση, εκπτώσεις κ.λ.π. Διαχείριση Προδιαγραφών. Διαχειρίζεται εξειδικευμένες προδιαγραφές πελατών. Συνδέεται με το σύστημα παραγωγής. Διαχείριση υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης. Περιλαμβάνουν αποστολή προειδοποιήσεων, αναφορά βλαβών κ.λ.π. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 31
Υποσυστήματα σε ένα ERP Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού (Human Resource Management HRM). Υποστηρίζει κυρίως τη διοίκηση, εξέλιξη, εκπαίδευση και τις προσλήψεις των ανθρώπινων πόρων της επιχείρησης. Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 32
Διαχειριση - Παρακολούθηση Παραγωγής Κεντρικό Πλάνο Χρονοπρογραμμα τισμού (MPS) Προβλέψεις Απαιτήσεων Παραγωγικού Δυναμικού (CRP) ERP Διαχείριση Πωλήσεων Προμηθειών και Διανομών Προβλέψεις (Forecasting) Διαχείριση Προμηθευτών (SP) Διαχείριση Αποθεμάτων (Inventory Management) Διαχείριση Ειδών Διαχείριση Αποθηκών Προβλέψεις Απαιτήσεων Υλικών (MRP) Φασεολόγια Προιόντων (Routings) Τεχνικές Προδιαγραφές Υλικών (BOM) Προγραμματισμός Απαιτήσεων Διανομών (DRP) Διαχείριση Μεταφορών (TM) Διαχείριση Παροχής Υπηρεσιών Εξυπηρέτηση Πελατών Διαχείριση Προδιαγραφών Οικονομική Διαχείριση Λογαριασμοί Πληρωτέοι (Accounts Payble) Γενική Λογιστική (General Ledger) Λογαριασμοί Εισπρακτέοι (Accounts Receivable) Διαχείριση Παρακολούθησης Έργων (Project Management) Διαχείριση Παγίων (Fixed Assets Management) Διαχείριση Υπηρεσιών Τεχνικής Υποστήριξης Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού Μισθοδοσία (Payroll) Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 33
Οφέλη από την εφαρμογή των ERP Μείωση λειτουργικών εξόδων Ενοποίηση λειτουργιών και κεντρικός έλεγχος διαδικασιών Επιτάχυνση και αυτοματοποίηση διαδικασιών ρουτίνας Μείωση του χρόνου εκτέλεσης των διαδικασιών Αποφυγή της πολλαπλής καταχώρησης των ίδιων δεδομένων Άμεση διαθεσιμότητα πληροφοριών και άμεση παραγωγή αναφορών Αποτελεσματική υποστήριξη της προσαρμοστικότητας της επιχείρησης Αποτελεσματική υποστήριξη της διοίκησης Βέλτιστη εξυπηρέτηση των πελατών με την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών Αύξηση της αποδοτικότητας προσωπικού Υποστηρίζει τη βελτίωση των επιχειρηματικών διαδικασιών Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 34
Δομή και κεφάλαια του μαθήματος Κεφάλαιο 1: Εισαγωγικές έννοιες Κεφάλαιο 2: Ανάλυση και σχεδιασμός επιχειρηματικών διαδικασιών. Οι επιχειρηματικές διαδικασίες και τα ERP συστήματα Κεφάλαιο 3: Εφαρμογή και εγκατάσταση των ERP συστημάτων, εξέλιξη, ομάδες έργου, διαχείριση οργανωτικών αλλαγών, παράγοντες επιτυχίας Κεφάλαιο 4: Τεχνολογική υποδομή των συστημάτων ERP. Χρήση στο Ίντερνετ και το Ηλεκτρονικό εμπόριο Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 35
Προτεινόμενη βιβλιογραφία 1. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ του Γιώργου Ιωάννου 2. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ των Γιάννη Πολλάλη και Αθανάσιου Βοζίκη Βασίλης Ταμπακάς, Καθηγητής 36