ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ 1. Στην περίπτωση των εξωτερικών επιβαρύνσεων στην παραγωγή, η επιβολή ενός φόρου ανά µονάδα προϊόντος ίσου µε το µέγεθος της οριακής εξωτερικής επιβάρυνσης µπορεί να οδηγήσει: α. στην κοινωνικά επιθυµητή ποσότητα παραγωγής του αγαθού. β. σε ποσότητα παραγωγής µεγαλύτερη από την κοινωνικά επιθυµητή. γ. σε ποσότητα παραγωγής µικρότερη από την ποσότητα παραγωγής της αγοράς, αλλά µεγαλύτερη από την κοινωνικά επιθυµητή. δ. σε τίποτα από τα παραπάνω. Απάντηση = α : Ο φόρος ανά μονάδα που είναι ίσος με την οριακή εξωτερική επιβάρυνση θα οδηγήσει στην κοινωνικά επιθυμητή ποσότητα του αγαθού (Γ τόμος σελ. 100 101) P Ρ Α Ρ Β Γ S K S I Β 2. Η δυσμενής επιλογή (adverse selection), που αποτελεί έναν από τους σημαντικούς λόγους που συνηγορούν υπέρ της κρατικής παροχής του αγαθού «ασφάλιση έναντι γήρατος», οφείλεται: α. στη σύμμετρη (συµµετρική) πληροφόρηση µεταξύ των ασφαλισμένων και των ασφαλιστικών εταιρειών. β. στο γεγονός ότι αγοράζουν ασφάλεια έναντι γήρατος οι «κακοί» για τις ασφαλιστικές εταιρείες πελάτες. γ. στο γεγονός ότι οδηγεί στην αύξηση του κόστους λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιρειών. δ. σε όλα τα παραπάνω. Απάντηση = β : Η δυσμενής επιλογή συνεπάγεται ότι το ένα μέρος της συναλλαγής διαθέτει πληροφόρηση που το άλλο μέρος δεν διαθέτει επηρεάζοντας έτσι δυσμενώς την άλλη πλευρά. (Γ τόμος σελ. 69) 3. Όταν ο μέσος φορολογικός συντελεστής αυξάνεται, καθώς το εισόδηµα µειώνεται, τότε η φορολογία χαρακτηρίζεται: α. αντιστρόφως προοδευτική. β. προοδευτική. γ. αναλογική. δ. αντιστρόφως αναλογική. Α D

Απάντηση = α Στην αντίστροφα προοδευτική φορολογία ισχύει ότι i) ο οριακός φορολογικός συντελεστής υπολείπεται του μέσου και ii) ο μέσος φορολογικός συντελεστής μειώνεται όσο αυξάνεται το εισόδημα. (Γ τόμος σελ. 307) 4. Από όλα τα παρακάτω το μόνο που δεν ισχύει είναι ότι: α σύμφωνα με το κριτήριο του Pareto, αν κάποια ομάδα ατόμων μπορεί να βελτιώσει την κατάστασή της χωρίς να χειροτερέψει τη θέση κάποιας άλλης ομάδας ατόμων, τότε επιτυγχάνεται βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας. β. σημεία που βρίσκονται πάνω στην καμπύλη δυνατοτήτων χρησιμότητας δύο ατόμων είναι εφικτά, αλλά όχι άριστα κατά Pareto. γ. το κριτήριο αριστοποίησης του Pareto ισχύει όταν η κατανομή των δεδομένων ποσοτήτων των παραγωγικών συντελεστών είναι άριστη. δ. με το κριτήριο του Pareto αξιολογείται η κατάσταση της κοινωνίας μόνο από άποψη αποδοτικής λειτουργίας της οικονομίας και όχι η κατάστασή της από άποψη διανομής του εισοδήματος. Απάντηση = β : Οι απαντήσεις α, γ και δ είναι υποθέσεις που ισχύουν με το κριτήριο Pareto. Το β δεν ισχύει καθώς σημεία πάνω στην καμπύλη δυνατοτήτων χρησιμότητας είναι κατά Pareto άριστα. U Γ σημείο άριστο σημείο εφικτό σημείο ανέφικτο 5. Η επιβολή ενός περιβαλλοντικού φόρου σε μία επιχείρηση που μολύνει το περιβάλλον θα οδηγήσει σε: α αύξηση του πλεονάσματος τόσο του καταναλωτή όσο και του παραγωγού. β. μείωση του πλεονάσματος τόσο του καταναλωτή όσο και του παραγωγού. γ. αύξηση του πλεονάσματος του καταναλωτή και μείωση του πλεονάσματος του παραγωγού. δ. αύξηση του πλεονάσματος του παραγωγού και μείωση του πλεονάσματος του καταναλωτή. Απάντηση = β Το αρχικό πλεόνασμα του καταναλωτή είναι Pmax P και το τελικό πλεόνασμα του καταναλωτή είναι Pmax Β P Β. Το αρχικό πλεόνασμα του παραγωγού είναι Pmin Ρ P και το τελικό πλεόνασμα του παραγωγού είναι P min Β P Β. S S U P max Ρ Ρ P min D P min Β Α

6. Αν το φορολογικό σύστημα περιγράφεται από την εξίσωση: Τ = αυ 2 και α > 0 (όπου Τ είναι ο συνολικός φόρος, Υ είναι το συνολικό εισόδημα), τότε αυτό είναι: α αναλογικό. β. αντιστρόφως προοδευτικό. γ. προοδευτικό. δ. δεν μπορεί να προσδιοριστεί. α 2 Απάντηση = γ Μέσος φορολογικός συντελεστής = α. Άρα ο μέσος φορολογικός συντελεστής αυξάνεται όσο αυξάνεται το εισόδημα. Οριακός φορολογικός συντελεστής = ' 2α Άρα T T ' > Y καθώς 2αΥ > αυ. Δηλαδή ο οριακός φορολογικός συντελεστής είναι μεγαλύτερος από το μέσο φορολογικό συντελεστή. Εμπειρική προσέγγιση: Αν εκθέτης > 1 = Προοδευτική, Αν εκθέτης < 1 = Αντίστροφα Προοδευτική, Αν εκθέτης = 1 = Αναλογική 7. Όσον αφορά τη μετακύλιση φόρων, από όλα τα παρακάτω το μόνο που δεν ισχύει είναι ότι: α μόνο οι έμμεσοι φόροι μπορούν να μετακυληθούν, ενώ οι άμεσοι φόροι είναι αδύνατον να μετακυληθούν. β. η μετακύλιση ενός έμμεσου φόρου εξαρτάται από τις ελαστικότητες των καμπυλών ζήτησης και προσφοράς του προϊόντος. γ. η μετακύλιση ενός έμμεσου φόρου εξαρτάται από τη μορφή της αγοράς του προϊόντος. δ. η μετακύλιση ενός έμμεσου φόρου μπορεί να είναι ολική ή και μερική. Απάντηση = α. Οι άμεσοι φόροι μετακυλίονται. Για παράδειγμα η αύξηση του ΦΜΥ (φόρος μισθωτών υπηρεσιών) οδηγεί τους μισθωτούς να διεκδικήσουν αυξήσεις από τους εργοδότες τους για να αντισταθμίσουν το φόρο (τόμος Γ σελ. 313). 8. Στην περίπτωση αρνητικών εξωτερικών επιδράσεων στην κατανάλωση : α. Το ιδιωτικό οριακό όφελος είναι μικρότερο από το κοινωνικό οριακό όφελος. β. Οι παραγωγικοί συντελεστές που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή του αγαθού είναι λιγότεροι από τους κοινωνικά επιθυμητή ποσότητα. γ. η καταναλισκόμενη ποσότητα του αγαθού που προκαλεί την αρνητική εξωτερική επίδραση είναι μεγαλύτερη από την κοινωνικά επιθυμητή δ. η καταναλισκόμενη ποσότητα του αγαθού που προκαλεί την αρνητική εξωτερική επίδραση είναι μικρότερη από την κοινωνικά επιθυμητή Απάντηση = γ όταν υπάρχουν αρνητικές επιδράσεις στην κατανάλωση η καταναλισκομένη ποσότητα είναι μεγαλύτερη από την κοινωνικά επιθυμητή Β. Οι απαντήσεις α, β και δ λένε το αντίθετο με άλλα λόγια.

P www.onlineclassroom.gr S Ρ Α Ρ Β D Ι D Κ Β= Κ Α = Ι 9. Τι δεν ισχύει : α. ένα ιδιωτικό αγαθό μπορεί να έχει δυνατότητα αποκλεισμού από τη χρήση. β. ένα καθαρά δημόσιο αγαθό είναι ανταγωνιστικό στην κατανάλωσή του γ. ένα ημιδημόσιο αγαθό δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα μη ανταγωνιστικό στην κατανάλωση και να χαρακτηρίζεται από αδυναμία αποκλεισμού από τη χρήση. δ. ένα ιδιωτικό αγαθό μπορεί να τεθεί υπό δημόσιο έλεγχο για λόγους κοινωνικής πολιτικής. Απάντηση = β δεν ισχύει το β καθώς το καθαρά δημόσιο αγαθό συγκεντρώνει δύο ιδιότητες α) μη ανταγωνιστικότητα στην κατανάλωση και β) αδυναμία αποκλεισμού από τη χρήση (τόμος Γ σελ. 132) 10. Η φοροδιαφυγή : α. αντιμετωπίζεται με αύξηση των φορολογικών συντελεστών. β. αποτελεί μία προσπάθεια νόμιμης αποφυγής υπερβολικού φορολογικού βάρους (φοροαποφυγή) γ. συνίσταται στη μη απόδοση στο δημόσιο φόρων που έχουν ήδη παρακρατηθεί. (φοροκλοπή) δ. έχει αποτέλεσμα η διανομή του εισοδήματος να γίνεται περισσότερο άδικη Απάντηση = δ η φοροδιαφυγή είναι η παράνομη πράξη των φορολογούμενων με στόχο τη μείωση ή την εξάλειψη της φορολογικής υποχρέωσης. Επηρεάζει δυσμενώς τη διανομή του εισοδήματος και εξασθενεί τη δυνατότητα άσκησης της ;αποτελεσματικής δημοσιονομικής πολιτικής για την επίτευξη των στόχων του κράτους. (τόμος Γ σελ. 314)

11. Ο παρακάτω πίνακας περιγράφει την κατάσταση για μια επιχείρηση η οποία εκπέμπει καπνό και μολύνει την ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας. Προϊόν (μονάδες) Οριακό κοινωνικό κόστος ( ) (Προσφορά) Οριακό κοινωνικό όφελος ( ) (Ζήτηση) Επιπλέον κόστος για την κοινωνία λόγω μόλυνσης ( ) 1 12 24 4 2 12 22 6 3 12 20 8 4 12 18 10 5 12 16 12 6 12 14 14 7 12 12 16 8 12 10 18 Αρχικά η επιχείρηση παράγει την ποσότητα που μεγιστοποιεί τα κέρδη της χωρίς να λαμβάνει υπόψη το κόστος από τη μόλυνση της ατμόσφαιρας. Αν η κυβέρνηση επιβάλλει ένα περιβαλλοντικό φόρο ίσο με το επιπλέον κόστος για την κοινωνία λόγω μόλυνσης (που δίνεται στην τελευταία στήλη του πίνακα), τι από τα παρακάτω θα συμβεί στην παραγόμενη ποσότητα του προϊόντος; α. Θα παραμείνει σταθερή. β. Θα μειωθεί κατά 4 μονάδες. γ. Θα μειωθεί κατά 2 μονάδες. δ. Θα αυξηθεί κατά 1 μονάδα. Απάντηση = β η αρχική ισορροπία χωρίς το συνυπολογισμό της μόλυνσης είναι στις 7 μονάδες προϊόντος όπου ισχύει «οριακό κοινωνικό όφελος» = «οριακό κοινωνικό κόστος». Αν ωστόσο στο οριακό κοινωνικό κόστος προστεθεί και το επιπλέον κόστος λόγω μόλυνσης η ισορροπία αποκαθίσταται στις 3 μονάδες, οπότε ισχύει ότι οριακό κοινωνικό όφελος (20) = οριακό κοινωνικό κόστος (12) + επιπλέον κόστος μόλυνσης (4). Άρα η ποσότητα θα μειωθεί κατά 4 μονάδες. 12. Όταν η παρουσία μιας εξωτερικής επίδρασης συνεπάγεται ότι το επίπεδο ισορροπίας του προϊόντος στην ελεύθερη αγορά υπολείπεται του κοινωνικά επιθυμητού επιπέδου, τότε ενδέχεται: α. η εξωτερική επίδραση να είναι θετική και να προέρχεται από την πλευρά της κατανάλωσης. β. η εξωτερική επίδραση να είναι αρνητική και να προέρχεται από την πλευρά της κατανάλωσης. γ. η εξωτερική επίδραση να είναι αρνητική στην παραγωγή και να προέρχεται από την πλευρά της παραγωγής. δ. η εξωτερική επίδραση να είναι μικτή αρνητική από τον παραγωγό προς τον καταναλωτή. +

Απάντηση = α (τόμος Γ σελ. 98-100) Θετική επίδραση έχει μόνο το α P S Ι S Κ Β Ρ ελεύθερης αγοράς Α Β D Κ D Ι ελεύθερης αγοράς κοινωνικά επιθυμητή 13. Άριστη κατανομή των παραγωγικών συντελεστών σε μία οικονομία έχουμε στην περίπτωση των: α. μονοπωλιακά δομημένων αγορών. β. δημοσίων αγαθών. γ. εξωτερικών επιδράσεων στην παραγωγή. δ. των τέλεια (πλήρως) ανταγωνιστικών αγορών. Απάντηση = δ άριστη κατανομή των παραγωγικών πόρων ή συντελεστών έχουμε μόνο σε τέλεια ανταγωνιστικές αγορές. Οι απαντήσεις α, β και γ είναι οι λόγοι ύπαρξης δημοσίων επιχειρήσεων και αναφέρονται σε προβλήματα της ελεύθερης αγοράς (τόμος Γ σελ. 62-66) 14. Εάν στο παρακάτω διάγραμμα, 1 είναι η ποσότητα ισορροπίας ενός προϊόντος στην ελεύθερη αγορά και 2 είναι το κοινωνικά άριστο επίπεδο παραγωγής του, τότε η αγορά του συγκεκριμένου προϊόντος χαρακτηρίζεται από: α θετικές εξωτερικές επιδράσεις στην παραγωγή. β αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις στην κατανάλωση. γ θετικές εξωτερικές επιδράσεις στην κατανάλωση. δ αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις στην παραγωγή. Απάντηση : Δ. Εφόσον όπως διαπιστώνουμε το κοινωνικά επιθυμητό επίπεδο είναι το 2 < 1 πρόκειται για αρνητική εξωτερική επίδραση. Διαγραμματικά αυτή φαίνεται μετατοπίζοντας την καμπύλη προσφοράς πάνω και αριστερά από τη θέση S στη θέση S άρα πρόκειται για αρνητική εξωτερική επίδραση στην παραγωγή. (Γ τόμος σελ. 101) Ρ S S Ρ 2 Ρ 1 D 2 1

15. Ένα δημόσιο πάρκο, ελεύθερης πρόσβασης σε όλους, αλλά περιορισμένης χωρητικότητας, είναι ένα αγαθό που χαρακτηρίζεται από: α. διαιρετότητα στην κατανάλωση και από δυνατότητα αποκλεισμού από τη χρήση χωρίς κανένα διοικητικό και λειτουργικό κόστος. β. ανταγωνιστικότητα στην κατανάλωση και από δυσκολία αποκλεισμού από τη χρήση λόγω υψηλού διοικητικού και λειτουργικού κόστους. γ. αδυναμία διαιρετότητας στην κατανάλωση και από αδυναμία αποκλεισμού από τη χρήση με οποιοδήποτε διοικητικό και λειτουργικό κόστος. δ. αδυναμία διαιρετότητας στην κατανάλωση και από δυνατότητα αποκλεισμού από τη χρήση χωρίς κανένα διοικητικό και λειτουργικό κόστος. Απάντηση = β η ελεύθερη πρόσβαση σημαίνει ότι υπάρχει αδυναμία (ή δυσκολία) αποκλεισμού από τη χρήση. Η περιορισμένη χωρητικότητα σημαίνει ότι υπάρχει διαιρετότητα (ή ανταγωνιστικότητα) στην κατανάλωση. 16. Η ύπαρξη θετικών εξωτερικών επιδράσεων στην παραγωγή ενός αγαθού, παρεμποδίζει την άριστη κατανομή των παραγωγικών συντελεστών, επειδή: α. η παραγόμενη ποσότητα του αγαθού είναι μικρότερη από την κοινωνικά άριστη. β. η παραγόμενη ποσότητα του αγαθού είναι μεγαλύτερη από την κοινωνικά άριστη. γ. διοχετεύονται μεγαλύτερες ποσότητες παραγωγικών συντελεστών στην παραγωγή του συγκεκριμένου αγαθού από ό,τι η κοινωνία επιθυμεί. δ. οι παραγωγοί εσωτερικεύουν τη θετική εξωτερική επίδραση. Απάντηση = α P S S Ρ Α Ρ Β Α Β Α επιχείρησης Β κοινωνική

17. Στο ακόλουθο διάγραμμα παρουσιάζεται η καμπύλη δυνατοτήτων χρησιμότητας των καταναλωτών Κ και Λ, όπου U Κ είναι η χρησιμότητα του καταναλωτή Κ, U Λ είναι η χρησιμότητα του καταναλωτή Λ και τα σημεία Α, Β, Γ και Δ παρουσιάζουν συνδυασμούς χρησιμότητας των δύο καταναλωτών. U K 200 150 100 Γ Δ 100 150 200 400 U Λ Σύμφωνα με το παραπάνω διάγραμμα: α. οι συνδυασμοί Α, Β, Γ, και Δ είναι τόσο εφικτοί όσο και άριστοι κατά Pareto. β. η μετακίνηση από τον συνδυασμό Α στον συνδυασμό Β αποτελεί βελτίωση κατά Pareto. γ. η μετακίνηση από τον συνδυασμό Δ στον συνδυασμό Α αποτελεί βελτίωση κατά Pareto. δ. η μετακίνηση από τον συνδυασμό Γ στον συνδυασμό Δ αποτελεί βελτίωση κατά Pareto. Απάντηση = δ η μετακίνηση από το συνδυασμό Γ στον Δ αποτελεί βελτίωση κατά Pareto διότι βελτιώνεται η χρησιμότητα του Α χωρίς να μειώνεται η χρησιμότητα του Β. 18. Από όλα τα παρακάτω το μόνο που ισχύει είναι ότι: α. Η δωρεάν παροχή ιδιωτικών αγαθών από τον δημόσιο τομέα προκαλεί αύξηση της κοινωνικής ευημερίας λόγω της υπερκατανάλωσής τους. β. Τα αμιγώς δημόσια αγαθά είναι ανταγωνιστικά στην κατανάλωση. γ. Το πρόβλημα της τεχνολογικής αναποτελεσματικότητας που αντιμετωπίζουν συνήθως οι δημόσιες επιχειρήσεις που λειτουργούν ως μονοπώλια σημαίνει ότι οι συντελεστές παραγωγής δεν χρησιμοποιούνται με τρόπο ώστε το τελικό προϊόν να παράγεται με το μικρότερο δυνατό κόστος. δ. Σε περίπτωση άνισης κατανομής του εισοδήματος μπορεί να επέλθει βελτίωση της κατάστασης σύμφωνα με το κριτήριο αριστοποίησης του Pareto. Απάντηση = γ το μόνο που ισχύει καθώς η τεχνολογική αναποτελεσματικότητα συνίσταται στη μη κατάλληλη χρησιμοποίηση των παραγωγικών συντελεστών με τις βέλτιστες αναλογίες ώστε το τελικό προϊόν να παράγεται με το χαμηλότερο κόστος (τόμος Γ σελ. 195).

19. Στο παρακάτω σχήμα παρουσιάζονται η τιμή του προϊόντος (Ρ), η παραγόμενη ποσότητα (), το μέσο έσοδο (R), το οριακό έσοδο (MR), το μέσο κόστος (C) και το οριακό κόστος (MC) μίας μονοπωλιακής δημόσιας επιχείρησης. Ρ, ΑC, MC 20 12 Γ 8 C = MC 6 10 12 20 Αν η συγκεκριμένη δημόσια επιχείρηση επιδιώκει την άριστη κατανομή των παραγωγικών συντελεστών, τότε θα πρέπει: α. να παράγει την ποσότητα = 6 μον. και να τη διαθέτει στην τιμή P = 8 ευρώ. β. να παράγει την ποσότητα = 6 μον. και να τη διαθέτει στην τιμή P = 12 ευρώ. γ. να παράγει την ποσότητα = 12 μον. και να τη διαθέτει στην τιμή P = 8 ευρώ. δ. να παράγει την ποσότητα = 10 μον. και να τη διαθέτει στην τιμή P = 0 ευρώ. Απάντηση = γ άριστη κατανομή των παραγωγικών πόρων σημαίνει P = MC και επιτυγχάνεται στο σημείο Β, όπου Ρ = 8 και = 12 20. Το γεγονός ότι ένα άτομο με ιδιωτική ασφάλεια υγείας μπορεί να μεριμνά λιγότερο για τη διατήρηση της υγείας του είναι περίπτωση: α. εξωτερικής αρνητικής επίδρασης. β. ηθικού κινδύνου. γ. δημόσιου αγαθού. δ. μονοπωλίου. Απάντηση = β ηθικός κίνδυνος υπάρχει όταν το ένα μέρος αλλάζει τη συμπεριφορά του μετά τη συναλλαγή με τρόπο άγνωστο ή δαπανηρό για το άλλο μέρος (τόμος Γ σελ. 70). Αυτή είναι και η περίπτωση που το άτομο με ιδιωτική ασφάλεια υγείας μεριμνά λιγότερο για τη διατήρησή της. MR R

21. Μία μονοπωλιακή δημόσια επιχείρηση παράγει ποσότητα = 5. Η συνάρτηση συνολικού κόστους της επιχείρησης είναι TC = 10 2 + 50, ενώ η αντίστροφη συνάρτηση ζήτησης είναι P = 150 5. Η επιχείρηση αυτή: α. επιδιώκει την αριστοποίηση της κατανομής των παραγωγικών συντελεστών. β. επιδιώκει τη μεγιστοποίηση των κερδών. γ. εξισώνει το οριακό κόστος με την τιμή. δ. εξισώνει το οριακό έσοδο με την τιμή. Απάντηση = β Για τη μεγιστοποίηση των κερδών στο μονοπώλιο πρέπει να ισχύει MR = MC. Άρα MR = TR ' = P ' = 150 5 '= 150 5 ' 150 10 και 2 2 50 ' = 20. MC = TC ' = 10 Άρα MR = MC 150 10 = 20 150 = 30 = 5 22. Οι έμμεσοι φόροι συνήθως: α. εντείνουν την αντίστροφη προοδευτικότητα του φορολογικού συστήματος. β. είναι αναλογικοί ως προς το εισόδημα. γ. είναι προοδευτικοί ως προς το εισόδημα. δ. πλήττουν το ίδιο όλες τις εισοδηματικές τάξεις. Απάντηση = α Οι έμμεσοι φόροι ή φόροι δαπάνης εντείνουν την αντίστροφη προοδευτικότητα του φορολογικού συστήματος καθώς στο βαθμό που αφορούν αγαθά απαραίτητα σε όλους πλήττουν τις χαμηλές εισοδηματικά τάξεις και ενισχύουν την εισοδηματική ανισότητα (τόμος Γ σελ. 303) E-mail: info@onlineclassroom.gr