Το κόστος και οι κοινωνικές επιπτώσεις του διαβήτη και του διαβητικού ποδιού Επιδημιολογικά δεδομένα Αναπληρωτής Καθηγητής Ν. Τεντολούρης Α' Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική-Ειδική Νοσολογία Πανεπιστημίου Αθηνών & Διαβητολογικό Κέντρο Γ. Ν. Α. Λαϊκό 3 0 Πανελλήνιο Συμπόσιο με Διεθνή Συμμετοχή 5-8 Φεβρουαρίου 2015, Θεσσαλονίκη
Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων από την παρούσα παρουσίαση
Ορισμός Διαβητικό πόδι είναι το πόδι των ασθενών με διαβήτη που έχει εξέλκωση λοίμωξη ή /και καταστροφή των εν τω βάθει ιστών, με συνύπαρξη περιφερικής νευροπάθειας ή/και ποικίλου βαθμού αρτηριοπάθεια των κάτω άκρων. World Health Organization, International Working Group on the Diabetic Foot, 1999
Συχνότητα Diabetic foot. In: Vascular Surgery, Liapis Ch (Eds), Sringer-Verlag, Berlin, 2005
Manes et al., Wounds 2008
Ασθενείς N= 1.491 Άνδρες =774 (52%) Διαβήτης τύπου 2 =1.160 (78%) Ηλικία (έτη) =56,4±13,7 Διάρκεια διαβήτη (έτη) =10±8,1
Αποτελέσματα Συχνότητα: 1) Εξέλκωσης 7,5% (SE=1,4) 2) Κινητικά ελείμματα (MS 1) 35,7% (SE=1,24) 3) Αισθητικά ελείμματα (NS 2) 43,2% (SE=1,2)
Επιδημιολογικά δεδομένα 25% των ασθενών με διαβήτη είναι πιθανό να εμφανίσει έλκος κάποια στιγμή στη ζωή του 15-20% των ελκών θα καταλήξουν σε ακρωτηριασμό
Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση ελκών Περιφερική νευροπάθεια Περιφερική αρτηριοπάθεια + Τραυματισμός εξωγενής ενδογενής (ανατομικές παραμορφώσεις, υπερκερατώσεις)
Συχνότητα της περιφερικής νευροπάθειας Συχνότητα 30% Θετική συσχέτιση με την ηλικία και τη διάρκεια του διαβήτη 20-40% των ατόμων με νευροπάθεια έχει συμπτώματα νευροπάθειας
Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Συχνότητα: 15-30% Αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου για ακρωτηριασμό Συνυπάρχει σε μεγάλο ποσοστό με στεφανιαία νόσο (>65%) και με εγκεφαλο-αγγειακή νόσο (>40%) Σχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα (5-ετής θνησιμότητα 30%)
Νευροπάθεια: Η κυριότερη αιτία ελκών King s College, London: 62% νευροτροφικά 25% νευροϊσχαιμικά 13% ισχαιμικά Manchester: 40% νευροτροφικά 45% νευροϊσχαιμικά 15% ισχαιμικά Λαϊκό: 44% νευροτροφικά 28% νευροϊσχαιμικά 28% ισχαιμικά Νευροπάθεια: κοινός παρανομαστής στο 70-80% των ελκών
Comparison of risk factors for foot problems in diabetic patients attending teaching hospital outpatient clinics in four different European states Veves A, Uccioli L, Manes C, Van Acker K, Komninou H, Philippides P, Katsilambros N, De Leeuw I, Menzinger G, Boulton AJM Diabetic Med 1994, 11: 709 We conclude that, despite a few differences mainly in Type 1 diabetic patients, there are no major differences in the risk factors for foot ulceration and that, therefore, similar strategies for the prevention of foot problems may be equally successful in different European countries.
Η σημασία του διαβητικού ποδιού Κάθε 30'' ένα πόδι κάπου στον κόσμο ακρωτηριάζεται σε άτομο με διαβήτη Το 70% των ακρωτηριασμών γίνονται σε άτομα με διαβήτη Τα προβλήματα του διαβητικού ποδιού αποτελούν τη συχνότερη αιτία εισαγωγών σε Νοσοκομεία Τα προβλήματα του διαβητικού ποδιού απορροφούν το 40% των δαπανών για την υγεία στις ανεπτυγμένες χώρες Reiber et al. National Institute of Health, 1995
Η σημασία του διαβητικού ποδιού Στο 80% των περιπτώσεων ακρωτηριασμού σε άτομα με διαβήτη η αιτία είναι ένα έλκος ΗΠΑ:~80.000 ακρωτηριασμοί κάθε χρόνο σε άτομα με διαβήτη Τα έλκη και οι ακρωτηριασμοί κοστίζουν ακριβά Reiber et al. National Institute of Health, 1995
Η σημασία του διαβητικού ποδιού ατομικό κόστος κοινωνικό κόστος θνητότητα στην μετά τον ακρωτηριασμό 50% των ακρωτηριασθέντων θα υποβληθούν σε δεύτερο ακρωτηριασμό σε διάστημα 4 ετών 77% των ηλικιωμένων που υποβάλλονται σε ακρωτηριασμό αδυνατούν να επιστρέψουν στο σπίτι, μακροχρόνια παραμονή σε οίκους αποκατάστασης
Diabetes Care, 2004, 271: 1598-1604
High prevalence rates of co-morbidity in diabetic patients with foot ulcers 40 35 30 * * * *P<0.05 Prevalnce (%) 25 20 15 * No ulcer Ulcer 10 5 0 CAD LEAD Retinopathy Nephropathy Blue columns: Diabetic patients without ulcer (n=508) Red columns: Diabetic patients with ulcer (n=234) Tentolouris N et al., Wounds (2008)
Even higher prevalence rates of co-morbidity in diabetic patients with neuroischaemic foot ulcers 60 50 * * *P<0.001 Prevalence (%) 40 30 20 * Neuropathic Neuroischaemic 10 0 CAD Retinopathy Nephropathy Blue columns: Diabetic patients without ulcer (n=152) Red columns: Diabetic patients with ulcer (n=82) Tentolouris N et al., Wounds (2008)
BURDEN OF DIABETIC FOOT ULCERS FOR MEDICARE AND PRIVATE INSURERS Data for 27,878 matched pairs of Medicare and 4,536 matched pairs of privately insured patients were analyzed. Follow-up:12-month DFU patients had: more days hospitalized (+138.2% Medicare, +173.5% private), days requiring home healthcare (+85.4% Medicare, +230.0% private) emergency department visits (+40.6% Medicare, +109.0% private) outpatient/physician office visits (+35.1% Medicare, +42.5% private) than matched controls. 3.8% of Medicare and 5.0% of privately-insured DFU patients received lower limb amputations J. Bradford Rice et al., Diabetes Care 2013
Major amputations 15 Foot clinic Number of amputations 10 5 Neuropathic amputations Ischaemic amputations 0 80 81 82 83 84 Year
The importance of diabetic foot clinics in reduction in amputations in diabetes Rayman G et al, Diabetes Care 2008 31: 99-103
National Trend of Amputations 1979-2003 (based on NHDS) Per 100,000 Population 70 60 50 40 30 20 10 0 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 Year TOT. AMPUTATION MINOR MAJOR
Incidence of diabetes-related amputations in the total population in Lund/Orup, Sweden 1982-2001 All levels Major amputations Diabetes prevalence increase by 87% 1982-2001
The Netherlands Almost 500,000 known patients with diabetes Ulceration in 4% of diabetics in general practice Lower extremity amputation 80 Male Female Total 70 60 50 40 30 20 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Year
Incidence of first amputations in diabetics in Finland Incidence of first ampuations per 100 000 diabetics 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 Men Women All Year
Multidisciplinary Foot Clinic With ever-increasing numbers of people needing diabetic foot care, I hope that all diabetic foot clinic will receive the support they deserve and require. Anything less will amount to a betrayal of people with diabetic foot disease who need prompt, specialist foot care. The Diabetic Foot Journal, 2011 King s College Hospital Diabetic Foot Clinic 30 years old Established in May 1981 Coordination is accomplished through a twiceweekly joint vascular service diabetic foot team clinic, and a weekly vascular radiology meeting attended by interventional radiologists and vascular laboratory scientists.
Συμπεράσματα Συχνότητα του διαβητικού ποδιού: 4-10% Η περιφερική νευροπάθεια και η αρτηριοπάθεια είναι οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για έλκος Το διαβητικό πόδι σχετίζεται με σημαντική μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης Η πολυπαραγοντική αντιμετώπιση προλαμβάνει τα έλκη και τους ακρωτηριασμούς