ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ 3 ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος / 31

Σχετικά έγγραφα
Η επιστήμη που ασχολείται με τη βελτιστοποίηση της απόδοσης ενός συστήματος.

Αναζητάμε το εβδομαδιαίο πρόγραμμα παραγωγής που θα μεγιστοποιήσει 1/20

Ασκήσεις γραφικής επίλυσης

Εισαγωγή στο Γραμμικό Προγραμματισμό. Χειμερινό Εξάμηνο

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης. Εισαγωγή στον Γραμμικό Προγραμματισμό

Επιχειρησιακή Έρευνα

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Επιχειρησιακή Έρευνα Εφαρμογές και Λογισμικό Γραμμικού Προγραμματισμού

z = c 1 x 1 + c 2 x c n x n

Ποσοτικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ΙΙ Σύνολο- Περιεχόμενο Μαθήματος

Επιχειρησιακή Έρευνα I

ΑΚΕΡΑΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Γραμμικός Προγραμματισμός

Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων

Συστήματα Παραγωγής ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

Εισαγωγή στο Γραμμικό Προγραμματισμό

Περιεχόμενα Πρόλογος 5ης αναθεωρημένης έκδοσης ΚΕΦΆΛΆΙΟ 1 Ο ρόλος της επιχειρησιακής έρευνας στη λήψη αποφάσεων ΚΕΦΆΛΆΙΟ 2.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ μέθοδοι των εσωτερικών σημείων

12/10/2015 LINEAR_PROGRAMMING_EBOOK ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

The Product Mix Problem

ΤΕΙ Χαλκίδας Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ (1)

2 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΚΕΡΑΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Γραμμικός Προγραμματισμός

Επιχειρησιακή Έρευνα I

Fermat, 1638, Newton Euler, Lagrange, 1807

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

Γραφική Λύση & Πρότυπη Μορφή Μαθηματικού Μοντέλου

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

είναι πρόβλημα μεγιστοποίησης όλοι οι περιορισμοί είναι εξισώσεις με μη αρνητικούς του σταθερούς όρους όλες οι μεταβλητές είναι μη αρνητικές

Δυναμικότητα (GWh) A B C Ζήτηση (GWh) W X Y Z

Ακέραιος Γραμμικός Προγραμματισμός

Κεφάλαιο 3ο: Γραμμικός Προγραμματισμός

Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Σ

1. ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Case 10: Ανάλυση Νεκρού Σημείου (Break Even Analysis) με περιορισμούς ΣΕΝΑΡΙΟ

Πόρος Προϊόν 1 Προϊόν 2 Διαθέσιμη ποσότητα πόρου Απαιτούμενη ποσότητα πόρου ανά μονάδα προϊόντος. Γάλα (λίτρα)

ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ (Γ.Π.).) (LINEAR PROGRAMMING)

Α) δηλώνουν τις ποσότητες που, ανάλογα με το πρόβλημα, θα παραχθούν, επενδυθούν, αγοραστούν, κατασκευαστούν κ.λπ.

ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ & ΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Κεφάλαιο 4ο: Δικτυωτή Ανάλυση

ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Επιχειρησιακή Έρευνα I

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης. Επισκόπηση μοντέλων λήψης αποφάσεων Τεχνικές Μαθηματικού Προγραμματισμού

Θεωρία Δυαδικότητας ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ. Η παρουσίαση προετοιμάστηκε από τον Ν.Α. Παναγιώτου. Επιχειρησιακή Έρευνα

Βασίλειος Μαχαιράς Πολιτικός Μηχανικός Ph.D.

ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΑΚ. ΕΤΟΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 6 η -Η ΔΥΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ SIMPLEX

Εισαγωγή στο Γραμμικό Προγραμματισμό

Ακέραιος Γραμμικός Προγραμματισμός

Επιχειρησιακή Έρευνα Βασικές Έννοιες Γραμμικού Προγραμματισμού

Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας ΙΙ

Επιχειρησιακή Έρευνα

Διαδικασία μετατροπής σε τυπική μορφή

ΤΜΗΜΑΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ1 ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣΕΡΕΥΝΑΣΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Χρήστος Ι. Σχοινάς Αν. Καθηγητής ΔΠΘ. Συμπληρωματικές σημειώσεις για το μάθημα: «Επιχειρησιακή Έρευνα ΙΙ»

Στοχαστικές Στρατηγικές

Γραμμικός Προγραμματισμός

3.7 Παραδείγματα Μεθόδου Simplex

Ακέραιος Γραμμικός Προγραμματισμός

RIGHTHAND SIDE RANGES

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

2. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Επιχειρησιακή Έρευνα I

Η γραφική μέθοδος επίλυσης προβλημάτων Γραμμικού Προγραμματισμού

σει κανένα modem των 128Κ. Θα κατασκευάσει συνολικά = 320,000 τεμάχια των 64Κ και το κέρδος της θα γίνει το μέγιστο δυνατό, ύψους 6,400,000.

Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας

Το Πρόβλημα Μεταφοράς

ΑΚΕΡΑΙΟΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ Ζ1 Ζ2 Ζ3 Δ1 1,800 2,100 1,600 Δ2 1, Δ3 1, ,200

max c 1 x 1 + c 2 x c n x n υπό a 11 x 1 + a 12 x a 1n x n b 1 a 21 x 1 + a 22 x a 2n x n b 2 a m1 x 1 + a m2 x a mn x n b m

ιαµόρφωση Προβλήµατος

Κεφάλαιο 5ο: Ακέραιος προγραμματισμός

Επιχειρησιακή Έρευνα

ΕΝΟΤΗΤΑ III ΒΑΣΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

Case 12: Προγραμματισμός Παραγωγής της «Tires CO» ΣΕΝΑΡΙΟ (1)

Γραμμικός Προγραμματισμός και Βελτιστοποίηση (Εργαστήριο 3)

Επιχειρησιακή Έρευνα

Πόρος Προϊόν 1 Προϊόν 2 Διαθέσιμη ποσότητα πόρου Απαιτούμενη ποσότητα πόρου ανά μονάδα προϊόντος. Γάλα (λίτρα)

Β. Τυπική μορφή (κανόνες μετατροπής, προβλήματα μετατροπής) - Λυμένο πρόβλημα 2, Ασκήσεις 2,3,4,5.

Ποσοτικές Μέθοδοι στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ι Σύνολο- Περιεχόμενο Μαθήματος

ΤΕΙ ΣΤΕΡΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Τμήμα Εμπορίας και Διαφήμισης ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ. Μάθημα: Επιχειρησιακή Έρευνα. Ακαδημαϊκό Έτος

Βασική Εφικτή Λύση. Βασική Εφικτή Λύση

Μοντέλα Διανομής και Δικτύων

3.12 Το Πρόβλημα της Μεταφοράς

2.4 Μια Πρώτη Προσέγγιση στην Ανάλυση Ευαισθησίας

Παραλλαγές του Προβλήματος Μεταφοράς Το Πρόβλημα Μεταφόρτωσης και το Πρόβλημα Αναθέσεων Γεωργία Φουτσιτζή ΤΕΙ Ηπείρου Επιχειρησιακή Έρευνα

Επιχειρησιακή Έρευνα

Εισαγωγή στο Γραμμικό Προγραμματισμό. Χειμερινό Εξάμηνο

Προβλήµατα Μεταφορών (Transportation)

Πρόβληµα Μεταφοράς ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ. Επιχειρησιακή Έρευνα

Μοντελοποίησης και Βελτιστοποίηση Εφοδιαστικών Αλυσίδων 7 Ο εξάμηνο

Περιεχόμενα. 1. Ανάλυση ευαισθησίας. (1) Ανάλυση ευαισθησίας (2) Δυϊκό πρόβλημα (κανονική μορφή) (3) Δυαδικός προγραμματισμός (4) Ανάλυση αποφάσεων


Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Δυϊκότητα. Γκόγκος Χρήστος ΤΕΙ Ηπείρου Επιχειρησιακή Έρευνα. τελευταία ενημέρωση: 1/12/2016

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ, Διαλ. 2. Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης 8/4/2017

Ανάλυση ευαισθησίας. Άσκηση 3 Δίνεται ο παρακάτω τελικός πίνακας Simplex. Επιχειρησιακή Έρευνα Γκόγκος Χρήστος

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΟΥ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΕ

ΤΜΗΜΑΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ2 ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣΕΡΕΥΝΑΣΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ Π.Γ.Π

Επιχειρησιακή έρευνα (ασκήσεις)

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ SIMPLEX

Transcript:

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ιδρυμα Κεντρικής Μακεδονίας - Σέρρες Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής Γραμμικός Προγραμματισμός & Βελτιστοποίηση Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Καθηγητής Εφαρμογών Μάρτιος 2014 Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 1 / 31

ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ 3 ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 2 / 31

Διδακτικά εγχειρίδια - Εύδοξος Εντυπα εγχειρίδια (Εύδοξος) 1 Εισαγωγή στην επιχειρησιακή έρευνα Βασιλείου Παναγιώτης - Χρήστος, Τσάντας Νίκος 2 Γραμμικός προγραμματισμός Κουνιάς Στρατής, Φακίνος Δημήτρης Ηλεκτρονικά εγχειρίδια Προσωπική Ιστοσελίδα Συμπληρωματικά φυλλάδια E-book Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 3 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μια από τις πιο σπουδαίες μαθηματικές ανακαλύψεις των μέσων χρόνων του εικοστού αιώνα. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 4 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μια από τις πιο σπουδαίες μαθηματικές ανακαλύψεις των μέσων χρόνων του εικοστού αιώνα. Ιδιαίτερα δημοφιλής τεχνική. Μοντέλο ευρείας χρήσης για καθημερινά ζητήματα των περισσότερων μεσαίου και μεγάλου μεγέθους εμπορικών και βιομηχανικών μονάδων. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 4 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μια από τις πιο σπουδαίες μαθηματικές ανακαλύψεις των μέσων χρόνων του εικοστού αιώνα. Ιδιαίτερα δημοφιλής τεχνική. Μοντέλο ευρείας χρήσης για καθημερινά ζητήματα των περισσότερων μεσαίου και μεγάλου μεγέθους εμπορικών και βιομηχανικών μονάδων. Ο Γραμμικός Προγραμματισμός ασχολείται με το πρόβλημα της κατανομής των πεπερασμένων πόρων ενός συστήματος σε ανταγωνιζόμενες δραστηριότητες κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 4 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μια από τις πιο σπουδαίες μαθηματικές ανακαλύψεις των μέσων χρόνων του εικοστού αιώνα. Ιδιαίτερα δημοφιλής τεχνική. Μοντέλο ευρείας χρήσης για καθημερινά ζητήματα των περισσότερων μεσαίου και μεγάλου μεγέθους εμπορικών και βιομηχανικών μονάδων. Ο Γραμμικός Προγραμματισμός ασχολείται με το πρόβλημα της κατανομής των πεπερασμένων πόρων ενός συστήματος σε ανταγωνιζόμενες δραστηριότητες κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αναζητά μεταξύ όλων των εναλλακτικών σχεδιασμών, εκείνον ( πρόγραμμα ) ο οποίος θα οδηγήσει στο άριστο αποτέλεσμα. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 4 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μια από τις πιο σπουδαίες μαθηματικές ανακαλύψεις των μέσων χρόνων του εικοστού αιώνα. Ιδιαίτερα δημοφιλής τεχνική. Μοντέλο ευρείας χρήσης για καθημερινά ζητήματα των περισσότερων μεσαίου και μεγάλου μεγέθους εμπορικών και βιομηχανικών μονάδων. Ο Γραμμικός Προγραμματισμός ασχολείται με το πρόβλημα της κατανομής των πεπερασμένων πόρων ενός συστήματος σε ανταγωνιζόμενες δραστηριότητες κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αναζητά μεταξύ όλων των εναλλακτικών σχεδιασμών, εκείνον ( πρόγραμμα ) ο οποίος θα οδηγήσει στο άριστο αποτέλεσμα. Από μαθηματικής σκοπιάς, ο γραμμικός προγραμματισμός περιγράφει ένα μοντέλο, το οποίο αφορά τη μεγιστοποίηση ή ελαχιστοποίηση μιας γραμμικής συνάρτησης κάτω από κάποιους γραμμικούς περιορισμούς. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 4 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αν και παρόμοιες εφαρμογές είχαν μελετηθεί πριν την καθιέρωση του όρου, η συστηματική μελέτη καθώς επίσης και μια μαθηματική διαδικασία λύσης τέτοιας μορφής προβλημάτων, η μέθοδος Simplex, οφείλεται στον G.B. Dantig στα 1947, περίοδος στην οποία ήταν επικεφαλής του Air Force Statistical Control s Combat Analysis Branch στο Πεντάγωνο των Η.Π.Α. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 5 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αν και παρόμοιες εφαρμογές είχαν μελετηθεί πριν την καθιέρωση του όρου, η συστηματική μελέτη καθώς επίσης και μια μαθηματική διαδικασία λύσης τέτοιας μορφής προβλημάτων, η μέθοδος Simplex, οφείλεται στον G.B. Dantig στα 1947, περίοδος στην οποία ήταν επικεφαλής του Air Force Statistical Control s Combat Analysis Branch στο Πεντάγωνο των Η.Π.Α. Το έργο στο οποίο απασχολούνταν με την ομάδα του, είχε την ονομασία SCOOP (Scientific Computation of Optimum Programs) και στόχευε στην εγκαθίδρυση βέλτιστων μηχανισμών εκπαίδευσης, ανάπτυξης και συντήρησης του όλου μηχανισμού. Τα σχέδια τα οποία εκπονούσαν τα αποκαλούσαν προγράμματα, και μπορούσαν να εκφραστούν μαθηματικά με τη βοήθεια συστημάτων γραμμικών ανισοτήτων. Εξ ου και ο όρος Γραμμικός Προγραμματισμός. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 5 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Πρόβλημα μεταφοράς (Transportation Problem) Hitchcok 1941, Koopmans 1949. Αναζήτηση του οικονομικότερου τρόπου διακίνησης προϊόντων από διαφορετικές πηγές-προελεύσεις (παραγωγικές μονάδες, αποθήκες, κέντρα διανομής, κτλ.) σε ορισμένους σταθμούς προορισμού (σημεία πώλησης, αποθήκες, κτλ.) Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 6 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Πρόβλημα μεταφοράς (Transportation Problem) Hitchcok 1941, Koopmans 1949. Αναζήτηση του οικονομικότερου τρόπου διακίνησης προϊόντων από διαφορετικές πηγές-προελεύσεις (παραγωγικές μονάδες, αποθήκες, κέντρα διανομής, κτλ.) σε ορισμένους σταθμούς προορισμού (σημεία πώλησης, αποθήκες, κτλ.) Πρόβλημα δίαιτας (Diet Problem) Stigler 1945. Αναζητείται η βέλτιστη κατανομή τροφίμων ώστε να παράγεται ένα διαιτολόγιο το οποίο να πληροί συγκεκριμένες διατροφικές προδιαγραφές µε το ελάχιστο κόστος. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 6 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Επιλογή συνδυασμού παραγωγής προϊόντων (Product Mix Problem). Μια επιχείρηση εκμεταλλεύεται τους παραγωγικούς πόρους που έχει στη διάθεσή της για να παράγει διάφορα προϊόντα. Οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι και η άριστη απόφαση εντοπίζει το πλήθος των τεμαχίων που πρέπει να κατασκευαστούν από το κάθε προϊόν ώστε να μεγιστοποιείται το κέρδος. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 7 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Επιλογή συνδυασμού παραγωγής προϊόντων (Product Mix Problem). Μια επιχείρηση εκμεταλλεύεται τους παραγωγικούς πόρους που έχει στη διάθεσή της για να παράγει διάφορα προϊόντα. Οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι και η άριστη απόφαση εντοπίζει το πλήθος των τεμαχίων που πρέπει να κατασκευαστούν από το κάθε προϊόν ώστε να μεγιστοποιείται το κέρδος. Το πρόβλημα μίξης υλικών (Blending Problem). Εχει τις ρίζες του στη βιομηχανία διύλισης όπου είναι επιθυμητό να εντοπιστεί ένα άριστο σχέδιο μίξης διαφορετικών πρώτων υλών για την παραγωγή καυσίμων με συγκεκριμένες προδιαγραφές. Το ερώτημα αφορά την εύρεση της συνταγής η οποία θα δώσει το ζητούμενο μείγμα με το ελάχιστο κόστος. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 7 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Επιλογή χαρτοφυλακίου (Portfolio Selection). Αφορά την κατάρτιση ενός βέλτιστου σχεδίου επενδύσεων σε μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια, κτλ. Το σχέδιο πρέπει να οδηγεί σε μεγάλα κέρδη ικανοποιώντας περιορισμούς που στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 8 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Επιλογή χαρτοφυλακίου (Portfolio Selection). Αφορά την κατάρτιση ενός βέλτιστου σχεδίου επενδύσεων σε μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια, κτλ. Το σχέδιο πρέπει να οδηγεί σε μεγάλα κέρδη ικανοποιώντας περιορισμούς που στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου. Πολυσταδιακά προβλήματα παραγωγής και διατήρησης αποθεμάτων (Production and Inventory Planning). Κατάρτιση ενός βέλτιστου σχεδίου παραγωγής και διατήρησης αποθεμάτων σε σχέση με τις προβλέψεις της ζήτησης, την παραγωγική δυναμικότητα, τους αποθηκευτικούς χώρους, κτλ. Η επιχείρηση θα πρέπει να είναι σε θέση να καλύψει τη ζήτηση για τα προϊόντα της για τις επόμενες περιόδους με το ελάχιστο κόστος παραγωγής, διατήρησης αποθεμάτων κτλ. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 8 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Κατάρτιση διαφημιστικών σχεδίων (Media Selection). Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 9 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Κατάρτιση διαφημιστικών σχεδίων (Media Selection). Καταμερισμός εργασίας (Assignment Problem). Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 9 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Κατάρτιση διαφημιστικών σχεδίων (Media Selection). Καταμερισμός εργασίας (Assignment Problem). The Make-or-Buy Problem. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 9 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Κατάρτιση διαφημιστικών σχεδίων (Media Selection). Καταμερισμός εργασίας (Assignment Problem). The Make-or-Buy Problem. Σχεδίαση Παραγωγικών Μονάδων. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 9 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Κατάρτιση διαφημιστικών σχεδίων (Media Selection). Καταμερισμός εργασίας (Assignment Problem). The Make-or-Buy Problem. Σχεδίαση Παραγωγικών Μονάδων. Επιλογή Τοποθεσίας Εγκατάστασης. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 9 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Κατάρτιση διαφημιστικών σχεδίων (Media Selection). Καταμερισμός εργασίας (Assignment Problem). The Make-or-Buy Problem. Σχεδίαση Παραγωγικών Μονάδων. Επιλογή Τοποθεσίας Εγκατάστασης. Δρομολόγηση μεταφορικών μέσων (λεωφορεία, αεροπλάνα). Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 9 / 31

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Κατάρτιση διαφημιστικών σχεδίων (Media Selection). Καταμερισμός εργασίας (Assignment Problem). The Make-or-Buy Problem. Σχεδίαση Παραγωγικών Μονάδων. Επιλογή Τοποθεσίας Εγκατάστασης. Δρομολόγηση μεταφορικών μέσων (λεωφορεία, αεροπλάνα). Προβλήματα ροής σε δίκτυα. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 9 / 31

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ Ενα πρόβλημα βελτιστοποίησης χαρακτηρίζεται σαν πρόβλημα γραμμικού προγραμματισμού (π.γ.π.) όταν Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 10 / 31

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ Ενα πρόβλημα βελτιστοποίησης χαρακτηρίζεται σαν πρόβλημα γραμμικού προγραμματισμού (π.γ.π.) όταν Αφορά την μεγιστοποίηση (ή ελαχιστοποίηση) μιας γραμμικής συνάρτησης των αγνώστων (μεταβλητών). Η συνάρτηση αυτή ονομάζεται αντικειμενική συνάρτηση. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 10 / 31

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ Ενα πρόβλημα βελτιστοποίησης χαρακτηρίζεται σαν πρόβλημα γραμμικού προγραμματισμού (π.γ.π.) όταν Αφορά την μεγιστοποίηση (ή ελαχιστοποίηση) μιας γραμμικής συνάρτησης των αγνώστων (μεταβλητών). Η συνάρτηση αυτή ονομάζεται αντικειμενική συνάρτηση. Οι τιμές των αγνώστων (μεταβλητών) ικανοποιούν ένα σύνολο περιορισμών. Κάθε περιορισμός πρέπει να είναι μια γραμμική εξίσωση ή ανίσωση. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 10 / 31

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ Ενα πρόβλημα βελτιστοποίησης χαρακτηρίζεται σαν πρόβλημα γραμμικού προγραμματισμού (π.γ.π.) όταν Αφορά την μεγιστοποίηση (ή ελαχιστοποίηση) μιας γραμμικής συνάρτησης των αγνώστων (μεταβλητών). Η συνάρτηση αυτή ονομάζεται αντικειμενική συνάρτηση. Οι τιμές των αγνώστων (μεταβλητών) ικανοποιούν ένα σύνολο περιορισμών. Κάθε περιορισμός πρέπει να είναι μια γραμμική εξίσωση ή ανίσωση. Κάθε μεταβλητή είναι μη αρνητική ή δεν έχει περιορισμό στο πρόσημο. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 10 / 31

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Η αντικειμενική συνάρτηση max ή min z = c 1 x 1 + c 2 x 2 +... + c n x n κάτω από τους περιορισμούς a 11 x 1 + a 12 x 2 +... + a 1n x n {, =, }b 1 a 21 x 1 + a 22 x 2 +... + a 2n x n {, =, }b 2. a m1 x 1 + a m2 x 2 +... + a mn x n {, =, }b m με x j 0, j = 1, 2,..., n Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 11 / 31

ΟΡΙΣΜΟΙ - ΓΡΑΜΜΙΚΟΤΗΤΑ Μια πραγματική συνάρτηση n μεταβλητών f : R n R x = (x 1, x 2,..., x n ) f (x) είναι γραμμική αν και μόνον αν για κάποιο σύνολο πραγματικών σταθερών αριθμών c 1, c 2,..., c n ισχύει: f (x 1, x 2,..., x n ) = c 1 x 1 + c 2 x 2 +... + c n x n Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 12 / 31

ΟΡΙΣΜΟΙ - ΛΥΣΕΙΣ Κάθε συνδυασμός τιμών (x 1, x 2,..., x n ) των μεταβλητών απόφασης ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού ονομάζεται λύση του προβλήματος. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 13 / 31

ΟΡΙΣΜΟΙ - ΛΥΣΕΙΣ Κάθε συνδυασμός τιμών (x 1, x 2,..., x n ) των μεταβλητών απόφασης ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού ονομάζεται λύση του προβλήματος. Το υποσύνολο F του R n που σχηματίζεται από τα σημεία λύσεις (x 1, x 2,..., x n ) που ικανοποιούν όλους τους περιορισμούς ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού ονομάζεται εφικτή περιοχή του προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού, τα δε σημεία (x 1, x 2,..., x n ) εφικτές λύσεις. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 13 / 31

ΟΡΙΣΜΟΙ - ΛΥΣΕΙΣ Κάθε συνδυασμός τιμών (x 1, x 2,..., x n ) των μεταβλητών απόφασης ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού ονομάζεται λύση του προβλήματος. Το υποσύνολο F του R n που σχηματίζεται από τα σημεία λύσεις (x 1, x 2,..., x n ) που ικανοποιούν όλους τους περιορισμούς ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού ονομάζεται εφικτή περιοχή του προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού, τα δε σημεία (x 1, x 2,..., x n ) εφικτές λύσεις. Μια λύση, που παραβιάζει τουλάχιστον έναν από τους περιορισμούς, ονομάζεται μη-εφικτή λύση και δεν είναι σημείο της εφικτής περιοχής του προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 13 / 31

ΟΡΙΣΜΟΙ - ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΛΥΣΗ Σε ένα πρόβλημα μεγιστοποίησης άριστη ή βέλτιστη λύση ονομάζεται κάθε εφικτή λύση, η οποία μεγιστοποιεί την αντικειμενική συνάρτηση x F : f (x ) f (x) x F Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 14 / 31

ΟΡΙΣΜΟΙ - ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΛΥΣΗ Σε ένα πρόβλημα μεγιστοποίησης άριστη ή βέλτιστη λύση ονομάζεται κάθε εφικτή λύση, η οποία μεγιστοποιεί την αντικειμενική συνάρτηση x F : f (x ) f (x) x F Ομοια σε ένα πρόβλημα ελαχιστοποίησης θα είχαμε: x F : f (x ) f (x) x F Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 14 / 31

ΟΡΙΣΜΟΙ - ΣΥΝΟΨΗ Λύση ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού θα ονομάζεται κάθε σύνολο (x 1, x 2,..., x n ) το οποίο ικανοποιεί τουλάχιστον έναν από τους περιορισμούς του προβλήματος. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 15 / 31

ΟΡΙΣΜΟΙ - ΣΥΝΟΨΗ Λύση ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού θα ονομάζεται κάθε σύνολο (x 1, x 2,..., x n ) το οποίο ικανοποιεί τουλάχιστον έναν από τους περιορισμούς του προβλήματος. Εφικτή ή δυνατή λύση είναι κάθε λύση που ικανοποιεί όλους τους περιορισμούς. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 15 / 31

ΟΡΙΣΜΟΙ - ΣΥΝΟΨΗ Λύση ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού θα ονομάζεται κάθε σύνολο (x 1, x 2,..., x n ) το οποίο ικανοποιεί τουλάχιστον έναν από τους περιορισμούς του προβλήματος. Εφικτή ή δυνατή λύση είναι κάθε λύση που ικανοποιεί όλους τους περιορισμούς. Βέλτιστη λύση είναι κάθε εφικτή λύση η οποία βελτιστοποιεί την αντικειμενική συνάρτηση. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 15 / 31

ΟΡΙΣΜΟΙ - ΣΥΝΟΨΗ Λύση ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού θα ονομάζεται κάθε σύνολο (x 1, x 2,..., x n ) το οποίο ικανοποιεί τουλάχιστον έναν από τους περιορισμούς του προβλήματος. Εφικτή ή δυνατή λύση είναι κάθε λύση που ικανοποιεί όλους τους περιορισμούς. Βέλτιστη λύση είναι κάθε εφικτή λύση η οποία βελτιστοποιεί την αντικειμενική συνάρτηση. Συνήθως σε ένα πρόβλημα γραμμικού προγραμματισμού υπάρχουν άπειρες λύσεις και επιδιώκουμε την εύρεση της βέλτιστης δυνατής λύσης. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 15 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Εχοντας εξετάσει κάποιες περιπτώσεις όπου είναι δυνατό να εφαρμοστεί ο γραμμικός προγραμματισμός και τη γενική διατύπωση ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού είναι σημαντικό να εξετάσουμε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του σε ένα οποιοδήποτε πρόβλημα βελτιστοποιήσεως. Αυτές είναι που περιορίζουν γενικά το φάσμα των δυνατοτήτων εφαρμογής του γραμμικού προγραμματισμού. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν για να διατυπωθεί ένα πρόβλημα γραμμικού προγραμματισμού είναι οι εξής: Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 16 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Εχοντας εξετάσει κάποιες περιπτώσεις όπου είναι δυνατό να εφαρμοστεί ο γραμμικός προγραμματισμός και τη γενική διατύπωση ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού είναι σημαντικό να εξετάσουμε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του σε ένα οποιοδήποτε πρόβλημα βελτιστοποιήσεως. Αυτές είναι που περιορίζουν γενικά το φάσμα των δυνατοτήτων εφαρμογής του γραμμικού προγραμματισμού. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν για να διατυπωθεί ένα πρόβλημα γραμμικού προγραμματισμού είναι οι εξής: Γραμμικότητα (Αναλογικότητα και Προσθετικότητα). Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 16 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Εχοντας εξετάσει κάποιες περιπτώσεις όπου είναι δυνατό να εφαρμοστεί ο γραμμικός προγραμματισμός και τη γενική διατύπωση ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού είναι σημαντικό να εξετάσουμε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του σε ένα οποιοδήποτε πρόβλημα βελτιστοποιήσεως. Αυτές είναι που περιορίζουν γενικά το φάσμα των δυνατοτήτων εφαρμογής του γραμμικού προγραμματισμού. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν για να διατυπωθεί ένα πρόβλημα γραμμικού προγραμματισμού είναι οι εξής: Γραμμικότητα (Αναλογικότητα και Προσθετικότητα). Διαιρετότητα. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 16 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Εχοντας εξετάσει κάποιες περιπτώσεις όπου είναι δυνατό να εφαρμοστεί ο γραμμικός προγραμματισμός και τη γενική διατύπωση ενός προβλήματος γραμμικού προγραμματισμού είναι σημαντικό να εξετάσουμε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του σε ένα οποιοδήποτε πρόβλημα βελτιστοποιήσεως. Αυτές είναι που περιορίζουν γενικά το φάσμα των δυνατοτήτων εφαρμογής του γραμμικού προγραμματισμού. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν για να διατυπωθεί ένα πρόβλημα γραμμικού προγραμματισμού είναι οι εξής: Γραμμικότητα (Αναλογικότητα και Προσθετικότητα). Διαιρετότητα. Βεβαιότητα (Προσδιοριστικότητα). Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 16 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Γραμμικότητα (Αναλογικότητα και Προσθετικότητα) Ολες οι συναρτήσεις του προβλήματος, αντικειμενική συνάρτηση και περιορισμοί πρέπει να είναι γραμμικές ως προς τις άγνωστες μεταβλητές. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ισχύουν οι ιδιότητες της αναλογικότητας και της προσθετικότητας. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 17 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Γραμμικότητα (Αναλογικότητα και Προσθετικότητα) Ολες οι συναρτήσεις του προβλήματος, αντικειμενική συνάρτηση και περιορισμοί πρέπει να είναι γραμμικές ως προς τις άγνωστες μεταβλητές. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ισχύουν οι ιδιότητες της αναλογικότητας και της προσθετικότητας. Σε πολλές περιπτώσεις στις οποίες δεν ισχύει απόλυτα η προϋπόθεση της γραμμικότητας μπορεί να γίνει μια αρκετά καλή προσέγγιση με γραμμικές συναρτήσεις. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 17 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Διαιρετότητα Το μοντέλο του γραμμικού προγραμματισμού υποθέτει ότι κάθε δραστηριότητα (δηλ μεταβλητή) είναι συνεχής και επομένως άπειρα διαιρετή. Αυτό συνεπάγεται ότι όλα τα επίπεδα δραστηριοτήτων και όλες οι χρήσεις πόρων επιτρέπεται να πάρουν κλασματικές τιμές ή ακέραιες τιμές. Οταν η υπόθεση της διαιρετότητας δεν ισχύει υπάρχουν δύο ενδεχόμενα : Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 18 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Διαιρετότητα Το μοντέλο του γραμμικού προγραμματισμού υποθέτει ότι κάθε δραστηριότητα (δηλ μεταβλητή) είναι συνεχής και επομένως άπειρα διαιρετή. Αυτό συνεπάγεται ότι όλα τα επίπεδα δραστηριοτήτων και όλες οι χρήσεις πόρων επιτρέπεται να πάρουν κλασματικές τιμές ή ακέραιες τιμές. Οταν η υπόθεση της διαιρετότητας δεν ισχύει υπάρχουν δύο ενδεχόμενα : Να αγνοηθεί η υπόθεση αυτή, να λυθεί το πρόβλημα με μεθόδους γραμμικού προγραμματισμού, και οι τιμές των μεταβλητών να στρογγυλευθούν στην κοντινότερη ακέραια μονάδα. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται κυρίως όταν οι τιμές των μεταβλητών είναι μεγάλες. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 18 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Διαιρετότητα Το μοντέλο του γραμμικού προγραμματισμού υποθέτει ότι κάθε δραστηριότητα (δηλ μεταβλητή) είναι συνεχής και επομένως άπειρα διαιρετή. Αυτό συνεπάγεται ότι όλα τα επίπεδα δραστηριοτήτων και όλες οι χρήσεις πόρων επιτρέπεται να πάρουν κλασματικές τιμές ή ακέραιες τιμές. Οταν η υπόθεση της διαιρετότητας δεν ισχύει υπάρχουν δύο ενδεχόμενα : Να αγνοηθεί η υπόθεση αυτή, να λυθεί το πρόβλημα με μεθόδους γραμμικού προγραμματισμού, και οι τιμές των μεταβλητών να στρογγυλευθούν στην κοντινότερη ακέραια μονάδα. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται κυρίως όταν οι τιμές των μεταβλητών είναι μεγάλες. Οταν οι τιμές των μεταβλητών είναι μικρές (π.χ. 0 ή 1) όπως σε πολλά προβλήματα επενδύσεων τότε πρέπει να χρησιμοποιηθούν τεχνικές του ακέραιου προγραμματισμού. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 18 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Βεβαιότητα (Προσδιοριστικότητα) Το μοντέλο του γραμμικού προγραμματισμού. προϋποθέτει ότι όλοι οι παράμετροι του προβλήματος είναι γνωστές με απόλυτη βεβαιότητα. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 19 / 31

ΑΡΧΕΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Βεβαιότητα (Προσδιοριστικότητα) Το μοντέλο του γραμμικού προγραμματισμού. προϋποθέτει ότι όλοι οι παράμετροι του προβλήματος είναι γνωστές με απόλυτη βεβαιότητα. Στην περίπτωση που μερικοί ή όλοι οι συντελεστές της αντικειμενικής συνάρτησης ή των περιορισμών είναι τυχαίες μεταβλητές το πρόβλημα γίνεται πρόβλημα στοχαστικού προγραμματισμού. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 19 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ Για να διαμορφώσουμε το μαθηματικό πρότυπο (μοντέλο) ενός προβλήματος θα πρέπει να ορίσουμε: Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 20 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ Για να διαμορφώσουμε το μαθηματικό πρότυπο (μοντέλο) ενός προβλήματος θα πρέπει να ορίσουμε: τις μεταβλητές (αγνώστους) του προβλήματος Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 20 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ Για να διαμορφώσουμε το μαθηματικό πρότυπο (μοντέλο) ενός προβλήματος θα πρέπει να ορίσουμε: τις μεταβλητές (αγνώστους) του προβλήματος έναν αντικειμενικό στόχο που θα πρέπει να επιτευχθεί Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 20 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ Για να διαμορφώσουμε το μαθηματικό πρότυπο (μοντέλο) ενός προβλήματος θα πρέπει να ορίσουμε: τις μεταβλητές (αγνώστους) του προβλήματος έναν αντικειμενικό στόχο που θα πρέπει να επιτευχθεί τους περιορισμούς που θα πρέπει να ενσωματώσουμε στις μεταβλητές ώστε να ικανοποιούνται οι συνθήκες του προβλήματος. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 20 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Μια από τις εταιρείες γάλακτος στην προσπάθειά της να διεισδύσει στην αγορά του παγωτού πολυτελείας επενδύει σε μια μικρή πιλοτική γραμμή παραγωγής δύο προϊόντων της κατηγορίας αυτής. Πρόκειται για οικογενειακές συσκευασίες παγωτού κρέμας με άρωμα πραγματικής βανίλιας (προϊόν Α) και παγωτού με πραγματική σοκολάτα (προϊόν Β). Αν και είναι φανερό ότι η παραγωγική διαδικασία είναι αρκετά πολύπλοκη, θα θεωρήσουμε εδώ ότι για την παραγωγή αυτών των προϊόντων η εταιρεία δεσμεύει ανά εβδομάδα ένα μικρό μέρος των παραγωγικών της συντελεστών: γάλα (βασική πρώτη ύλη), εργασία (παραλαβή πρώτων υλών, ποιοτικός έλεγχος, συσκευασία, διανομή, κτλ.), καθώς επίσης και διαθεσιμότητα στη μονάδας παστερίωσης και ψύξης. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 21 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Στον πίνακα που ακολουθεί βλέπουμε τα δεδομένα του προβλήματος που έχουν προσδιοριστεί και αφορούν την παραγωγή ενός τεμαχίου του κάθε προϊόντος: Προϊόν Α Προϊόν Β Διαθεσιμότητα Γάλα (lit) 1 1 550 Εργασία (min) 1 3 1000 Επεξεργασία (min) 2 5 2000 Μέγιστη ζήτηση 400 απεριόριστη Κέρδος/τεμάχιο 150 χ.μ. 200 χ.μ. Αναζητάμε το εβδομαδιαίο πρόγραμμα παραγωγής που θα μεγιστοποιήσει το συνολικό κέρδος. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 22 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Μεταβλητές απόφασης Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 23 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Μεταβλητές απόφασης x 1 τα τεμάχια του προϊόντος Α που παράγονται εβδομαδιαία Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 23 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Μεταβλητές απόφασης x 1 τα τεμάχια του προϊόντος Α που παράγονται εβδομαδιαία x 2 τα τεμάχια του προϊόντος Β που παράγονται εβδομαδιαία Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 23 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Μεταβλητές απόφασης x 1 τα τεμάχια του προϊόντος Α που παράγονται εβδομαδιαία x 2 τα τεμάχια του προϊόντος Β που παράγονται εβδομαδιαία Η αντικειμενική συνάρτηση Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 23 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Μεταβλητές απόφασης x 1 τα τεμάχια του προϊόντος Α που παράγονται εβδομαδιαία x 2 τα τεμάχια του προϊόντος Β που παράγονται εβδομαδιαία Η αντικειμενική συνάρτηση Η μεγιστοποίηση του συνολικού εβδομαδιαίου κέρδους από την πώληση των δύο προϊόντων παγωτού, προκύπτει ως το άθροισμα των επί μέρους κερδών: Εβδομαδιαίο Συνολικό Κέρδος = Εβδ. Κέρδος Α + Εβδ. Κέρδος Β = (κέρδος/τεμάχιο Α) (τεμάχια Α) + (κέρδος/τεμάχιο Β) (τεμάχια Β) = 150x 1 + 200x 2 (χ.µ.) Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 23 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Οι περιορισμοί του προβλήματος Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 24 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Οι περιορισμοί του προβλήματος (εβδ καταν γάλακτος) (διαθ ποσότ γάλακτος εβδ) (εβδ καταν γάλακτος για παγ βανίλιας) + (εβδ καταν γάλακτος για παγ σοκολ) (διαθ ποσότ γάλακτος εβδ) (γάλα/τεμάχιο παγ βανίλιας) * (τεμάχια παγ βανίλιας) + (γάλα/τεμάχιο παγ σοκολ) * (τεμάχια παγ σοκολ) (διαθ ποσότ γάλακτος εβδ) 1x 1 + 1x 2 550 (lit) Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 24 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Οι περιορισμοί του προβλήματος Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 25 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Οι περιορισμοί του προβλήματος (εβδ ανάγκη εργασίας) (διαθ εργασία εβδ) 1x 1 + 3x 2 1000 (min) Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 25 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Οι περιορισμοί του προβλήματος (εβδ ανάγκη εργασίας) (διαθ εργασία εβδ) 1x 1 + 3x 2 1000 (min) (εβδ ανάγκη δυναμικ) (διαθ δυναμ εβδ) 2x 1 + 5x 2 2000 (min) Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 25 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Οι περιορισμοί του προβλήματος (εβδ ανάγκη εργασίας) (διαθ εργασία εβδ) 1x 1 + 3x 2 1000 (min) (εβδ ανάγκη δυναμικ) (διαθ δυναμ εβδ) 2x 1 + 5x 2 2000 (min) (εβδ παραγωγή παγωτ βανίλιας) (εβδ απορροφητ) x 1 400 Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 25 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Οι περιορισμοί του προβλήματος (εβδ ανάγκη εργασίας) (διαθ εργασία εβδ) 1x 1 + 3x 2 1000 (min) (εβδ ανάγκη δυναμικ) (διαθ δυναμ εβδ) 2x 1 + 5x 2 2000 (min) (εβδ παραγωγή παγωτ βανίλιας) (εβδ απορροφητ) x 1 400 Επιπλέον, (Λογικοί) Περιορισμοί Μη Αρνητικότητας x 1, x 2 0 Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 25 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Ανακεφαλαιώνοντας το μαθηματικό πρότυπο για το πρόβλημα της εταιρείας είναι το εξής: με περιορισμούς max z = 150x 1 + 200x 2 x 1 + x 2 550 (διαθέσιμο γάλα lit) x 1 + 3x 2 1000 (χρόνος εργασίας min) 2x 1 + 5x 2 2000 (διαθεσιμότητα μονάδων min) x 1 400 (ζήτηση αγοράς) με x 1, x 2 0. Είναι π.γ.π. διότι Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 26 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Ανακεφαλαιώνοντας το μαθηματικό πρότυπο για το πρόβλημα της εταιρείας είναι το εξής: με περιορισμούς max z = 150x 1 + 200x 2 x 1 + x 2 550 (διαθέσιμο γάλα lit) x 1 + 3x 2 1000 (χρόνος εργασίας min) 2x 1 + 5x 2 2000 (διαθεσιμότητα μονάδων min) x 1 400 (ζήτηση αγοράς) με x 1, x 2 0. Είναι π.γ.π. διότι ο αντικειμενικός στόχος είναι μια γραμμική συνάρτηση των μεταβλητών απόφασης. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 26 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Ανακεφαλαιώνοντας το μαθηματικό πρότυπο για το πρόβλημα της εταιρείας είναι το εξής: με περιορισμούς max z = 150x 1 + 200x 2 x 1 + x 2 550 (διαθέσιμο γάλα lit) x 1 + 3x 2 1000 (χρόνος εργασίας min) 2x 1 + 5x 2 2000 (διαθεσιμότητα μονάδων min) x 1 400 (ζήτηση αγοράς) με x 1, x 2 0. Είναι π.γ.π. διότι ο αντικειμενικός στόχος είναι μια γραμμική συνάρτηση των μεταβλητών απόφασης. οι περιορισμοί είναι ένα σύστημα γραμμικών ανισοτήτων των μεταβλητών απόφασης. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 26 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΑΣΚΗΣΗ Η μικρή εταιρεία ξύλινων παιχνιδιών «ΞΥΛΑΞ» παράγει αποκλειστικά στρατιωτάκια και τρενάκια. Ενα στρατιωτάκι για να κατασκευαστεί χρειάζεται μία ώρα ξυλουργική εργασία και δύο ώρες βάψιμο, με κόστος 1000 δρχ. σε πρώτες ύλες και 1400 δρχ. σε εργατικά. Αντίστοιχα, για ένα τρενάκι χρειάζονται μία ώρα ξυλουργική εργασία και μία ώρα βάψιμο, ενώ το κόστος ανέρχεται σε 900 δρχ. για πρώτες ύλες και 1000 δρχ. για εργατικά. Μια πρόχειρη οικονομοτεχνική μελέτη που έγινε στην «ΞΥΛΑΞ», έδειξε ότι εβδομαδιαία υπάρχουν διαθέσιμες 80 ώρες ξυλουργικής εργασίας και 100 ώρες για βάψιμο, ενώ η αγορά μπορεί να απορροφήσει όσα τρενάκια κι αν παρασκευαστούν αλλά μόνο 45 στρατιωτάκια. Αν τα έσοδα από κάθε στρατιωτάκι ανέρχονται στις 2700 δρχ. κι από κάθε τρενάκι στις 2100 δρχ. προσδιορίστε την εβδομαδιαία παραγωγή η οποία μεγιστοποιεί το κέρδος της «ΞΥΛΑΞ». Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 27 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΑΣΚΗΣΗ - ΛΥΣΗ Το μαθηματικό πρότυπο για το πρόβλημα της εταιρείας είναι το εξής: με περιορισμούς max z = 300x 1 + 200x 2 2x 1 + x 2 100 (διαθέσιμες ώρες βαψίματος) x 1 + x 2 80 (διαθέσιμες ώρες ξυλουργικής εργασίας) x 1 45 (απορρόφηση αγοράς σε στρατιωτάκια) με x 1, x 2 0. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 28 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ Transportation Problem Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 29 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΝΑΘΕΣΗΣ Assignment Problem Ενας προπονητής κολύμβησης πρέπει να επιλέξει τους 4 αθλητές που θα αγωνιστούν στη σκυταλοδρομία 4 100 μικτή. Οι χρόνοι των αθλητών δίνονται στον παρακάτω πίνακα: Αθλητές Ελεύθερο Υπτιο Πρόσθιο Πεταλούδα Α 61 63 57 58 Β 58 65 59 60 Γ 53 61 56 56 Δ 54 57 61 55 Υποδείξτε ένα ΠΓΠ για την εύρεση της ομάδας που ελαχιστοποιεί τον χρόνο. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 30 / 31

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ - ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Cutting stock problem Bin packing problem Να μοιραστούν οι παρακάτω ποσότητες 4, 1, 2, 5, 3, 2, 3, 6, 3 σε «κουβάδες» (Bins) με χωρητικότητα 6 έτσι ώστε να έχουμε την λιγότερη δυνατή φύρα. Δρ. Δημήτρης Βαρσάμης Μάρτιος 2014 31 / 31