Ηλεκτρονικό Εμπόριο Alexandros Socratous Λύκειο Αγίου Νεοφύτου Εμπορικά Β Λυκείου 1
Διάγραμμα ύλης 1. Στοιχεία ορισμού του η/ε 2. Απαραίτητη τεχνική υποδομή 3. Οφέλη από το η/ε 4. Περιορισμοί στην εξάπλωση του η/ε 5. Επιπτώσεις στην εργασία εργασιακές σχέσεις 2
1. Στοιχεία ορισμού 1.1. Γενικά Ως ηλεκτρονικό εμπόριο (Η/Ε) ορίζεται το σύνολο των εμπορικών συναλλαγών που πραγματοποιείται μέσω τηλεπικοινωνιακών δικτύων κυρίως το Internet. Αγοραπωλησία αγαθών και υπηρεσιών Ανταλλαγή πληροφοριών Εμπορικός χαρακτήρας συναλλαγών Αλλά και ευρύτερη χρήση του όρου για το σύνολο των συναλλαγών ανταλλαγών που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα 3
1. Στοιχεία ορισμού 1.1. Αγορά Ηλεκτρονική Αγορά 1.1.1 Χαρακτηριστικά της ηλ. αγοράς Παύει να εντοπίζεται γεωγραφικά: παγκοσμιοποίηση Παύει να περιορίζεται χρονικά: 24/24 Αυξάνεται η ταχύτητα ανταλλαγής πληροφοριών και αγαθών Οι κύκλοι της αγοράς και η αυτορρύθμιση πραγματοποιούνται πιο γρήγορα 1.1.2 Διαβαθμίσεις της ηλ. αγοράς Παροχή πληροφοριών Επικοινωνία Σύναψη συμβάσεων Διανομή (ηλεκτρονικών) αγαθών υπηρεσιών Διαπραγμάτευση, σύναψη και πληρωμή συναλλαγών 4
Αγοραστής Πωλητής Ηλεκτρονική Αγορά Ζητά πληροφορίες για το προϊόν/ υπηρεσία Εκδηλώνει ενδιαφέρον για την αγορά του Πληρώνει ή δίνει σχετική εντολή Αποστέλει το προϊόν / υπηρεσία Ενημέρωση για τη διαθεσιμότητα πόρων Αποστολή αποσπάσματος λογ/σμού Ολοκλήρωση αγοράς Απόδειξη πληρωμής Ηλεκτρονική Αγορά Απόδειξη πληρωμής Απαντά στις πληροφορίες Στέλνει απόδειξη πώλησης Έγκριση πληρωμής Ηλεκτρονική πληρωμή Ηλεκτρονική πληρωμή Τράπεζα του αγοραστή Ενδιάμεση Τράπεζα (Automated Clearing House) Τράπεζα του πωλητή 5
1. Στοιχεία ορισμού 1.2. Κατηγορίες η/ε Business to Business (B2B): 80% Business to Consumers (B2C) Business to Administration (B2A) Consumer to Administration (C2A) 6
2. Εμπλεκόμενοι φορείς Χρήστης Πάροχος πρόσβασης (Access provider), ή Πάροχος υπηρεσιών διαδικτύου (ISP), λ.χ. forthnet Πάροχος φυσικού μέσου επικοινωνίας (carrier provider), λ.χ. ΟΤΕ Πάροχος τελικής υπηρεσίας, λ.χ. βάσης δεδομένων, μηχανής εύρεσης κτλ Έμπιστη Τρίτη Οντότητα (ΕΤΟ) Λοιποί ενδιάμεσοι, λ.χ. τράπεζες, άλλοι φορείς 7
3. Τεχνική υποδομή 3.1 Όσον αφορά στις επιχειρήσεις Δημιουργία εσωτερικής υποδομής (η/υ, intranet κ.ο.κ) Ικανή σύνδεση με το Internet ή/και extranets Διοικητική και λειτουργική αναδιάρθρωση 3.2 Όσον αφορά στο γενικότερο περιβάλλον των συναλλαγών Ικανά τηλεπκ/νιακά δίκτυα Πιστοποίηση ποιότητας των φορέων η/ε Υποδομή διασφάλισης συναλλαγής Αναδιοργάνωση των διαδικασιών Νομική κάλυψη 8
4. Οφέλη από το η/ε 4.1 Για τις επιχειρήσεις Διεύρυνση της αγοράς πέρα από τα γεωγραφικά όρια Δυνατότητα συναλλαγών 24/24 Μείωση του κόστους λόγω μείωσης μεσαζόντων, δικτύων διανομής, κτλ Ελάττωση του κόστους και του χρόνου παραγωγής, διανομής, φύλαξης και αναζήτησης εγγράφων Μείωση των προσφερόμενων αγαθών & υπηρεσιών και σύνδεσή τους με την πραγματική ζήτηση, λόγω της πρόκλησης pull ζήτησης Η pull ζήτηση επιτρέπει την προσαρμογή στα μέτρα του πελάτη των αγαθών και υπηρεσιών, προσφέροντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα Μείωση του νεκρού χρόνου ανάμεσα στην εκταμίευση κεφαλαίου και στην παραλαβή των ζητούμενων αγαθών υπηρεσιών Μείωση του κόστους των τηλ/κοινωνιών (το I/net είναι φθηνότερο από τα VANs) 9
4. Οφέλη από το η/ε 4.2 Για τους καταναλωτές Συναλλαγές 24/24, χωρίς περιορισμούς χώρου Διεύρυνση των επιλογών και διευκόλυνση της σύγκρισης Άμεση πρόσβαση στις πληροφορίες που αφορούν στα επιθυμητά προϊόντα - υπηρεσίες Μείωση των τιμών (καθώς μείωση κόστους και αύξηση του ανταγωνισμού) Αμεσότερη παραλαβή, κυρίως όταν πρόκειται για ηλεκτρονικά αγαθά και υπηρεσίες Δυνατότητα συμμετοχής σε ηλ. δημοπρασίες Δυνατότητα ανταλλαγής απόψεων και πληροφοριών μεταξύ καταναλωτών (chats & communities) 10
4. Οφέλη από το η/ε 4.3 Για το κοινωνικό σύνολο Δυνατότητα για περισσότερα άτομα να εργάζονται εξ αποστάσεως και να πραγματοποιούν αγορές χωρίς να μετακινούνται με συνακόλουθη μείωση της κυκλοφορίας και της ρύπανσης Μείωση των τιμών, η οποία ωφελεί τους απορότερους Πρόσβαση για τους κατοίκους απομακρυσμένων ή τριτοκοσμικών περιοχών σε νέα αγαθά & υπηρεσίες Βελτίωση της ποιότητας και μείωση του κόστους των παρεχόμενων δημόσιων υπηρεσιών 11
5. Περιορισμοί του η/ε 5.1 Τεχνικής φύσης Έλλειψη ασφάλειας και αξιοπιστίας, ενιαίων τεχνικών προδιαγραφών και πρωτοκόλλων επικοινωνίας Ανεπαρκές εύρος τηλεπικοινωνιακών δικτύων Μικρός κύκλος ζωής του χρησιμοποιούμενου λογισμικού Προβλήματα συμβατότητας ήδη υπαρχουσών εφαρμογών, λογισμικών και βάσεων δεδομένων με το Internet Ανάγκη ύπαρξης ειδικών web servers και άλλων υποδομών, εκτός από τις ήδη υπάρχουσες 12
5. Περιορισμοί του η/ε 5.2. Μη τεχνικής φύσης Κόστος ανάπτυξης κίνδυνος αποτυχίας Ασφάλεια και προστασία των δεδομένων Ιδιαίτερα στο Β2C, παρότι οι πραγματικοί κίνδυνοι δεν είναι σημαντικά υψηλότεροι απ ότι σε «παραδοσιακού» τύπου συναλλαγές υπάρχει μεγάλη επιφυλακτικότητα Έλλειψη εμπιστοσύνης Ο καταναλωτής δύσκολα εμπιστεύεται έναν απρόσωπο πωλητή, συμβάσεις «στον αέρα», ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών. 13
5. Περιορισμοί του η/ε Μη τεχνικής φύσης (συνέχεια): Έλλειψη αισθήσεων (αφή, όραση, κτλ) Περιορισμός της ανθρώπινης επικοινωνίας Συνεχείς αλλαγές στο ίδιο το η/ε Έλλειψη κριτικής μάζας αγοραστών - πωλητών Μη γενικευμένη πρόσβαση στο Internet Ελλείψεις στο νομικό πλαίσιο 14
6. Επιπτώσεις στις συνθήκες εργασίας εργασιακές σχέσεις 6.1 Θέματα προσωπικού Πρόσληψη νέου & εξειδικευμένου προσωπικού Νέα κριτήρια αξιολόγησης (τεχνολογικός αλφαβητισμός, γλώσσες, κτλ) Νέοι τρόποι πρόσληψης (online) Κατάρτιση ήδη υπάρχοντος προσωπικού Και ηλεκτρονική τηλεεκμάθηση Γενίκευση της ύπαρξης «πληροφορικού» μερική ανομοιογένεια στο προσωπικό κάθε επιχείρησης Ενίσχυση του «χάσματος των γενεών» 15
6. Επιπτώσεις στις συνθήκες εργασίας εργασιακές σχέσεις 16
6. Επιπτώσεις στις συνθήκες εργασίας εργασιακές σχέσεις 6.2 Γενίκευση της τηλεεργασίας (βλ. επόμενο μάθημα) 6.3 Εξατομίκευση των σχέσεων εργασίας εξάλειψη του συνδικαλιστικού φαινομένου Ανομοιογένεια προσωπικού:διαφορετικά ενδιαφέροντα και προβλήματα Ηλεκτρονική όχι προσωπική συναλλαγή: δυσχεραίνει την ανταλλαγή ιδεών Απρόσωπη επικοινωνία 17