Γενική Ισορροπία Κώστας Ρουµανιάς Ο.Π.Α. Τµήµα. Ε. Ο. Σ. 19 Απριλίου 2013 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 1 / 30 Γενική ισορροπία - Εισαγωγή Γενική ισορροπία vs Μερική ισορροπία Ορισµός Μερική ισορροπία είναι η ανάλυση του τρόπου µε τον οποίον ϕτάνει σε ισορροπία µία αγορά. Ορισµός Γενική ισορροπία είναι η ανάλυση του τρόπου καθορισµού ισορροπίας σε όλες τις αγορές της οικονοµίας ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ. Γιατί µας ενδιαφέρει η Γενική Ισορροπία και δεν αναλύουµε τις αγορές µία - µία; Σκεφτείτε ένα shock σε µια οικονοµία: Ανακοινώνεται ότι οι ο αµύαντος που χρησιµοποιείται στην κατασκευή στέγης (ΕΛΕ(Ϊ)ΝΙΤ) είναι καρκινογόνος. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 2 / 30 Γενική ισορροπία - Εισαγωγή Γενική ισορροπία vs Μερική ισορροπία Η µερική ισορροπία προβλέπει ότι η τιµή στην αγορά αµυάντου καθώς και η ποσότητα ϑα πέσει λόγω της µετατόπισης της Ϲήτησης προς τα κάτω. Τελειώνουν όµως εκεί οι συνέπειες; Οχι. Οι καταναλωτές ϑα στραφούν προς άλλους τρόπους κατασκευής στέγης. Η Ϲήτηση κεραµοσκεπής ϑα αυξηθεί και µάυτήν η τιµή και η πωλούµενη ποσότητα των κεραµοσκεπών ϑα ανεβεί. Θα επηρεαστούν και οι ξύλινες στέγες κλπ. Σταµατάµε εδώ; Οχι. Στον τοµέα κατασκευής ΕΛΕΝΙΤ η Ϲήτηση για πρώτες ύλες (µηχανήµατα, καλούπια, γερανούς κλπ) ϑα πέσει. Αυτό ϑα επηρεάσει τις τιµές στις αγορές µηχανηµάτων, γερανών κλπ. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 3 / 30 Γενική ισορροπία - Εισαγωγή Γενική ισορροπία vs Μερική ισορροπία Σταµατάµε εδώ; Οι Ϲητήσεις στις αγορές µηχανηµάτων ϑα πέσουν (π.χ. η Ϲήτηση για χάλυβα που χρειάζεται για µηχανήµατα ή για µοτέρ που χρειάζονται οι γερανοί) επηρεάζοντας µε τη σειρά τους κι άλλες αγορές. Επίσης εργαζόµενοι ϑα απολυθούν από τον τοµέα ΕΛΕΝΙΤ. Το εισόδηµά τους ϑα πέσει και η κατανάλωσή τους ϑα επηρεαστεί, επηρεάζοντας τους τοµείς που παράγουν προϊόντα που καταναλώνουν. Στην αγορά κεραµοσκεπών ϑα έχουµε αντίθετα αποτελέσµατα: Αύξηση Ϲήτησης πηλού-ακροκεράµων, αύξηση εισοδηµάτων των εργατών στις κεραµοσκεπές, αύξηση Ϲήτησής τους κλπ. κλπ κλπ. Βλέπουµε ότι ένα εξωγενές γεγονός µπορεί να έχει πολλές και πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις σε πολλούς ή και όλους τους τοµείς/αγορές της οικονοµίας. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 4 / 30
Γενική ισορροπία - Εισαγωγή Γενική ισορροπία vs Μερική ισορροπία Βλέπουµε ότι η µερική ισορροπία παραβλέπει όλες αυτές τις πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις. Χρειαζόµαστε ανάλυση που να συνυπολογίζει όλες αυτές τις επιπτώσεις αν ϑέλουµε να µην κάνουµε λάθος στην ανάλυση και τις προβλέψεις µας. ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Θα αρχίσουµε µε την απλούστερη δυνατή περίπτωση: 2 καταναλωτές (Α,Β) 2 αγαθά (1,2). Μόνο κατανάλωση και ανταλλαγή προϊόντων. (Θεωρούµε την παραγωγή εξωγενή ως «µάννα» εξ ουρανού). Η συνολική ποσότητα αγαθού 1 στην οικονοµία είναι έστω e 1 και αγαθού 2 έστω e 2. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 5 / 30 Εστω λοιπόν ο καταναλωτής A µε τις συνήθεις κυρτές του προτιµήσεις που καταναλώνει δύο αγαθά, αγαθό 1 και αγαθό 2. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 6 / 30 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 7 / 30 Και ο καταναλωτής B επίσης µε κυρτές (αλλά διαφορετικές) προτιµήσεις που καταναλώνει τα ίδια δύο αγαθά, αγαθό 1 και αγαθό 2. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 8 / 30
Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 9 / 30 Ας αρχίσουµε να στρέφουµε το διάγραµµα του καταναλωτή B ώστε να τον ϕέρουµε να είναι απέναντι από τον A. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 10 / 30 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 11 / 30 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 12 / 30
Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 13 / 30 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 14 / 30 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 15 / 30 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 16 / 30
Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 17 / 30 Και τώρα ας ϐάλουµε τα διαγράµµατα των δύο καταναλωτών τον ένα απέναντι στον άλλον. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 18 / 30 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 19 / 30 Και ας ενώσουµε τις άκρες τους ώστε να δηµιουργηθεί ένα κουτί του οποίου η οριζόντια διάσταση είναι ίση µε τη συνολική ποσότητα αγαθού 1 στην οικονοµία (e 1 ) και η κατακόρυφη διάσταση είναι ίση µε τη συνολική ποσότητα αγαθού 2 στην οικονοµία (e 2 ). Μέσα στο κουτί παρουσιάζονται οι προτιµήσεις των καταναλωτών για τα πιθανά καλάθια κατανάλωσής τους. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 20 / 30
U1 A U2 B U2 A U1 B U2 B U2 A U1 B Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 21 / 30 Τώρα ας ξεχάσουµε για λίγο τις προτιµήσεις και ας εξετάσουµε τί αναπαριστά ένα σηµείο µέσα στο κουτί, έστω το σηµείο. Η προβολή του στον οριζόντιο άξονα αναπαριστά µια πιθανή διανοµή της συνολικής ποσότητας αγαθού 1 ανάµεσα στον A και στον B, ήτοι A 1 και B 1. Αντίστοιχα η προβολή του στον κατακόρυφο άξονα αναπαριστά µια πιθανή διανοµή της συνολικής ποσότητας αγαθού 2 ανάµεσα στον A και στον B, ήτοι A 2 και B 2. Ονοµάζουµε λοιπόν το σηµείο µια πιθανή κατανοµή της συνολικής ποσότητας των δύο αγαθών µεταξύ των δύο καταναλωτών. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 22 / 30 B 1 B 2 A 2 A 1 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 23 / 30 Μια τέτοια κατανοµή ονοµάζεται εφικτή κατανοµή διότι η συνολική ποσότητα αγαθού 1 που λαµβάνουν οι δύο καταναλωτές ισούται µε τη συνολική ποσότητα αγαθού 1 στην οικονοµία: e A 1 + eb 1 = e 1. Και το ίδιο και µε το αγαθό 2: e A 2 + eb 2 = e 2. Κάθε σηµείο µέσα στο κουτί αναπαριστά µια εφικτή κατανοµή. Βλέπετε γιατί; Ποια κατανοµή ϑα µπορούσε να µην είναι εφικτή; Για να εξετάσουµε τις προτιµήσεις των δύο καταναλωτών για τις πιθανές κατανοµές επαναφέρουµε τις καµπύλες αδιαφορίας. Ας πούµε στην κατανοµή ο A απολαµβάνει U A µονάδες χρησιµότητας 1 ενώ ο B απολαµβάνει χρησιµότητα. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 24 / 30
Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 25 / 30 Ασφαλώς ο A ϑα προτιµούσε µια κατανοµή στα ϐορειοανατολικά του, ας πούµε το y. Από το y διέρχεται υψηλότερη καµπύλη αδιαφορίας για τον A, η. Ενώ ο B ϑα προτιµούσε µια κατανοµή στα νοτιοδυτικά του, ας πούµε το z. Από το z διέρχεται υψηλότερη καµπύλη αδιαφορίας για τον B, η. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 26 / 30 y z Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 27 / 30 Φορά αύξησης χρησιμότητας του A y z Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 28 / 30
Φορά αύξησης χρησιμότητας του A y z Φορά αύξησης χρησιμότητας του B Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 29 / 30 Εδώ µπορούµε να κλείσουµε την εισαγωγή µας στο κουτί του Edgeworth. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Γενική Ισορροπία 19 Απριλίου 2013 30 / 30