Διερεύνηση περιβάλλοντος Μάθηση & προσπάθεια για νέες καινοτομίες Στρατηγικές επιλογές Απόκτηση τεχνογνωσίας Υλοποίηση Tidd J., Bessant J., Pavitt K. Managing Innovation. (2000) Διερεύνηση περιβάλλοντος Διερεύνηση του περιβάλλοντος για εύρεση πιθανών πηγών καινοτομίας. Συλλογή και επιλογή από την διερεύνηση. Εγκαθίδρυση διαδικασίας για συνεχόμενη διερεύνηση και στο μέλλον. Προώθηση των πληροφοριών από το εξωτερικό περιβάλλον ως καθημερινή διαδικασία. 1
Πηγές Ιδεών ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΑ ΑΠΡΟΟΠΤΑ ΔΥΣΑΡΜΟΝΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΡΟΟΠΤΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΚΛΑΔΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΝΕΑ ΓΝΩΣΗ 2
Η ΛΙΜΝΗ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ (ΤΟ ΑΓΚΙΣΤΡΙ) ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΤΥΧΑΙΟ Διερεύνηση περιβάλλοντος Διερεύνηση του περιβάλλοντος για εύρεση πιθανών πηγών καινοτομίας. Συλλογή και επιλογή από την διερεύνηση. Εγκαθίδρυση διαδικασίας για συνεχόμενη διερεύνηση και στο μέλλον. Προώθηση των πληροφοριών από το εξωτερικό περιβάλλον ως καθημερινή διαδικασία. 3
Στρατηγικές επιλογές Εκτίμηση των πληροφοριών σε σχέση με την δυνατότητα δράσης. Σύνδεση με την εταιρική στρατηγική. Σύνδεση με τις κύριες ανταγωνιστικές γνώσεις της επιχείρησης. Εκτίμηση κόστους ωφέλειας διαφορετικών επιλογών. Επιλογή προτεραιοτήτων. Συμφωνία και δέσμευση πόρων. Σχεδιασμός υλοποίησης. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ Πως αναγνωρίζετε μια καλή επιχειρηματική ιδέα; 4
Γενικές Ιδέες για τις ευκαιρίες Δημιουργία αξίας όχι μείωση κόστους Οι ευκαιρίες δεν είναι ίδιες για όλους Κάθε καλή ιδέα δεν είναι επιχειρηματική ευκαιρία Καλύτερα να ψάχνουμε για ευκαιρίες σε αναδυόμενες αγορές παρά σε υπάρχουσες ώριμες αγορές: εμπόδια εισόδου Δεν χρειάζεται να είναι υψηλής τεχνολογίας ή υψηλού ρίσκου η καινοτομία: Χρησιμοποίησε τις κατηγορίες του Schumpeter Birley and Muzyka in Mastering Enterprise ΟΙ ΕΠΤΑ ΤΟΜΕΙΣ ΓΙΑ ΕΛΚΥΣΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Μάκρο επίπεδο Ελκυστικότητα της αγοράς Δημιουργία αξίας Η ΟΜΑΔΑ Γνώσεις & ικανότητες διοίκησης Ελκυστικότητα του κλάδου Μίκρο επίπεδο Ελκυστικότητα και ωφέλειες από την αγορά στόχο Προσωπικοί & επιχειρηματικοί στόχοι Διατηρήσιμο πλεονέκτημα Source: Mullins and Bates 2004 5
Δουλεύοντας με τους επτά τομείς Καμία ευκαιρία δεν είναι τέλεια όλες έχουν ορισμένα ερωτηματικά και κάποια αρνητικά αποτελέσματα Έτσι, η πρόκληση στην ανάπτυξη της ευκαιρίας είναι : Ανασχεδιάζω: η αλλαγή των ερωτηματικών ή αρνητικών σημείων σε θετικά (διαφορετική αγορά, κλάδο ή ομάδα) Μειώνω: αντιστάθμιση των αδυναμιών με δυνατότητες John Mullins, 2004 Προετοιμάζοντας μια μελέτη σκοπιμότητας με βάση τον πελάτη Επικέντρωση στον πελάτη (όχι σε κερδοφόρες επενδύσεις) Βασικά οικονομικά (ρευστότητα, κερδοφορία, κόστος απόκτησης και διατήρησης πελατών, μικτό κέρδος, απαιτούμενη οικονομική επένδυση, απαιτούμενο κεφάλαιο κίνησης) Πως θα δοθεί μεγαλύτερη αξία με καινοτομίες σε διαδικασίες 6
Στρατηγικές επιλογές Εκτίμηση των πληροφοριών σε σχέση με την δυνατότητα δράσης. Σύνδεση με την εταιρική στρατηγική. Σύνδεση με τις κύριες ανταγωνιστικές γνώσεις της επιχείρησης. Εκτίμηση κόστους ωφέλειας διαφορετικών επιλογών. Επιλογή προτεραιοτήτων. Συμφωνία και δέσμευση πόρων. Σχεδιασμός υλοποίησης. Απόκτηση τεχνογνωσίας Προμήθεια λύσεων που υποστηρίζουν τις στρατηγικές επιλογές. Επένδυση σε τμήμα R&D. Χρησιμοποίηση του ήδη υπάρχοντος R&D. Χρησιμοποίηση και εξωτερικού R&D. Licenseή buy in. Μεταφορά τεχνολογίας. 7
Η εξάρτηση του οργανισμού Οι οργανισμοί περιορίζονται από τους πόρους του παρελθόντος και του παρόντος για την αναγνώριση των ευκαιριών. Δύο ουσιώδεις περιορισμοί στην καινοτομική στρατηγική ενός οργανισμού είναι: Η μέχρι σήμερα τεχνολογική γνώση, και Οι υλικοί και άυλοι πόροι σε σχέση και με τις διοικητικές συμπεριφορές. Ο οργανισμός μπορεί να προχωρήσει μπροστά όσο του επιτρέπει το παρελθόν ( και το παρόν ) του. Με αυτό τον τρόπο η καινοτομική στρατηγική του οργανισμού εξαρτάται από το «δρόμο» που βρίσκεται ο οργανισμός (path dependency). Υλοποίηση Τεχνική ανάπτυξη των καινοτομιών (προϊόντων / διαδικασιών). Για κάθε νέα υλοποίηση, τεχνολογική ή προϊοντική, προετοιμασία και της «εσωτερικής» αγοράς. Διοίκηση της αλλαγής (change management). Εισαγωγή και δέσμευση. Υποστήριξη μετά την πώληση. 8
Εμπόδια στην καινοτομία 1) Προσπάθεια λοξοδρόμησης από την τεχνολογία πουκατέχει ο οργανισμός 2) Αποτυχία σύγκλισης των ανταμοιβών και των άλλων κινήτρων των εργαζομένων με τους στόχους της καινοτομίας 3) Η κουλτούρα του οργανισμού πρέπει να υποστηρίζει ένα κλίμα καινοτομίας 4) Ανικανότητα του οργανισμού να ανεχτεί την αβεβαιότητα και την αμφιβολία στον σχεδιασμό του 5) Η υπάρχουσα αντίφαση μεταξύ εφαρμογής καινοτομικής στρατηγικής μαζί με την διεκπεραίωση διαδικασιών ελέγχου απαραίτητων για την ανάπτυξη του υπόλοιπου οργανισμού 6) Πρόσβαση σε συγκεκριμένα κεφάλαια για την χρηματοδότηση μακροχρόνιων καινοτομικών στρατηγικών ΒΑΣΙΚΑ ΛΑΘΗ ΤΑ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ: ΝΑ ΜΠΛΕΞΟΥΝ ΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΜΕ ΤΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΑ ΝΑ ΨΑΧΝΟΥΜΕ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΣΕ «ΑΓΝΩΣΤΑ ΜΕΡΗ» ΝΑ ΑΠΟΡΙΠΤΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ 9
ΠΩΣ ΕΥΝΟΕΙΤΑΙ Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΚΑΙ ΕΜΠΛΟΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΧΡΟΝΟΥ ΑΚΡΟΑΣΗ, ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΝΕΩΝ ΙΔΕΩΝ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΑΠΟΨΕΩΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΑΥΘΟΡΜΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΙΟΥΜΟΡ ΚΛΙΜΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΘΕΛΗΣΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΡΙΣΚΟΥ Διερεύνηση περιβάλλοντος Μάθηση & προσπάθεια για νέες καινοτομίες Στρατηγικές επιλογές Απόκτηση τεχνογνωσίας Υλοποίηση Tidd J., Bessant J., Pavitt K. Managing Innovation. (2000) 10
Επιχειρηματική μάθηση Διπλό κύκλωμα μάθησης Αντανάκλαση εµπειρίας στο αποτέλεσµα Εµπειρία Πρόβληµα ή κατάσταση ράση που ελήφθη Pedler M., Burgoyne J. & Boydell T. (1991) The Learning Company: A strategy for Sustainable Development Τα «συστατικά» της καινοτομικής επιχείρησης Ρουτίνες Όραμα, ηγεσία και θέληση για καινοτομία Κατάλληλη δομή Άνθρωποι κλειδιά Αποτελεσματική ομάδα εργασίας Συνεχόμενη και επίμονη προσωπική ανάπτυξη Εκτεταμένη επικοινωνία Υψηλή εμπλοκή στην καινοτομία Επικέντρωση στον πελάτη Κλίμα δημιουργικότητας Επιχείρηση που μαθαίνει Κύρια χαρακτηριστικά Έχει ειπωθεί και είναι ξεκάθαρος σε όλους ο στόχος. Στρατηγική πρόθεση. Εμπλοκή της ανώτατης διοίκησης Οι επιχειρήσεις είναι σχεδιασμένες ώστε να επιτρέπουν την εμπλοκή σε υψηλό επίπεδο δημιουργικότητας Προωθητές, πρωταθλητές, άνθρωποι κλειδιά και άλλοι ρόλοι που θα ενεργοποιήσουν ή θα προωθήσουν την καινοτομία Χρησιμοποίηση ομάδων για λύση προβλημάτων (τοπικά, διαφορετικών τομέων και εξωεπιχειρησιακά) Μακροχρόνια υποχρέωση στην εκπαίδευση και την εξάσκηση ώστε να αποκτηθούν υψηλού επιπέδου ικανότητες Εντός και μεταξύ της επιχείρησης και του περιβάλλοντός της. Εσωτερικά προς τρεις κατευθύνσεις: πάνω, κάτω και οριζόντια Συμμετοχή στις δραστηριότητες της επιχείρησης για συνεχόμενη βελτίωση Προσανατολισμός στους εσωτερικούς και εξωτερικούς πελάτες. Κουλτούρα ολικής ποιότητας Θετική στάση σε δημιουργικές ιδέες, που υποστηρίζονται από αντίστοιχο σύστημα ανταμοιβών - κουλτούρα νικητών Διαδικασίες, δομές και κουλτούρες που βοηθούν τους εργαζόμενους να μαθαίνουν. Μαθησιακό management 11
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Πως μπορώ να κάνω τους εργαζόμενους να αισθάνονται στην εργασία τους, σαν να είναι σπίτι τους; 12
ΔΙΑΛΛΕΙΜΜΑ ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΤΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ «ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ» Η δημιουργική σκέψη θέλει την θέληση του ατόμου, τι κίνητρα μπορεί να δώσει η επιχείρηση για να συμβεί αυτό; 13
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΤΥΠΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ MANAGER ΤΥΠΟΥ «Τ» ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ Κάθε άτομο έχει τις δικές του επιρροές, «οπτική γωνία», μέσα από τις οποίες δημιουργείται η καινοτομία, πως η επιχείρηση μπορεί να βοηθήσει το άτομο να στηριχθεί στις επιρροές του και να τις εντάξει στον εργασιακό χώρο; 14
ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ (εντός- εκτός επιχείρησης) ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΡΟΦΗΣ (ΚΟΣΤΟΣ-ΛΑΘΟΣ- ΑΛΛΑΓΕΣ) ΕΜΠΟΔΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΥ / ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑ ΝΕΑ ΠΕΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΓΙΑ ΑΔΡΑΝΕΙΑ ΑΔΡΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 15
Εμπόδια της καινοτομίας στον δημόσιο τομέα Απροθυμία να σταματήσουν αποτυχημένα προγράμματα ή οργανισμοί Κουλτούρα αντιπάθειας ρίσκου Υπέρ-εμπιστοσύνη στην υψηλή τεχνολογία ως πηγή καινοτομίας Αποφυγή πίεσης και διαχειριστικής επιβάρυνσης Καμία καινοτομία Υπάρχει η τεχνολογία αλλά με κουλτούρα εξαναγκασμού ή οργανωσιακού βολέματος Βραχυχρόνιος προϋπολογισμός και ορίζοντας σχεδιασμού Καμία ανταμοιβή ή κίνητρα για καινοτομία ή για υιοθέτηση της καινοτομίας Φτωχές ικανότητες ανάληψης ρίσκου και διαχείρισης της αλλαγής ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Ο κλάδος Ο κύκλος ζωής (αγοράς/προϊόντος) Το μέγεθος της επιχείρησης Το εθνικό σύστημα καινοτομίας 16
ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΥΠΟΔΟΜΗ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ (CLUSTERS) ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΠΑΡΧΟΝ ΑΠΟΘΕΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΑΝΤΙΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Stern, Porter, Furman The Determinants of National Innovative Capacity NBER Working Paper 7876, (2000) Ο ΑΔΑΜΑΝΤΑΣ ΤΟΥ PORTER ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ: Πλαίσιο ενθάρρυνσης καινοτομικών επενδύσεων και άμιλλας μεταξύ των επιχειρήσεων Εξειδικευμένες και υψηλής ποιότητας εισροές Ζήτηση : απαιτητικοί πελάτες Παρουσία σχετιζόμενων και υποστηρικτικών βιομηχανιών 17