ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΒΙΟΨΙΑΣ (REPEAT BIOPSY) VS ΠΟΛΥΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΗ MRI (MULTIPARAMETRIC MRI)



Σχετικά έγγραφα
ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΓΙΑ «ΕΝΕΡΓΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ»

Ριζική προστατεκτομή

Ενεργός παρακολούθηση σε ασθενείς με καρκίνο προστάτη

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΥΠΙΔΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη

Urogold III: Οι σημαντικότερες δημοσιεύσεις της χρονιάς (Προστάτης- όρχεις)

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ - ΠΟΤΕ?

Ενεργός παρακολούθηση στον low risk καρκίνο του προστάτη

Διλήμματα στον προστατικό καρκίνο. Γεράσιμος Αλιβιζάτος Διευθυντής Γ Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

Πανθηλωμάτωση ουροδόχου κύστεως Πολλαπλές TUR η ριζική κυστεκτομή

Ca Προστάτη. Μοριακοί δείκτες και στρατηγική χειρισμού των ασθενών με νόσο χαμηλού κινδύνου ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΠ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ.

Καρκίνος προστάτη σε ασθενείς ενδιάμεσου κινδύνου. Ριζική προστατεκτομή vs. Ακτινοθεραπεία

ανασκοπήσεις 01//Noµoγράµµατα και καρκίνος του προστάτη Εισαγωγή Γεώργιος Μ. Πατσάης

BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ.

Γιούρης Απόστολος Ουρολόγος Επιμελητής Α Γ.Ν.Σερρών

Βραχυθεραπεία Προστάτη: Ουρολογικές ενδείξεις και αποτελέσματα

UroSwords I (ΚΥΠ) Μονοθεραπεία ή συνδυαστική φαρμακοθεραπεία; Η μονοθεραπεία είναι επαρκής. Χαράλαμπος Κ. Μαμουλάκης Λέκτορας Ουρολογίας

Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΨΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΑΛΛΑΖΕΙ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Η ανάλυση Oncotype DX για τον καρκίνο του προστάτη βοηθά εσάς και τον γιατρό σας να αποφασίσετε με αυτοπεποίθηση.

ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΤΟΥ EPSTEIN ΓΙΑ ΜΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΣΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Ενεργός παρακολούθηση στον καρκίνο του προστάτη-τεχνικές, πρωτόκολλα, αποτελέσματα

Καρκίνος Προστάτη Σημαντικότερες Δημοσιεύσεις 2016

CA ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΤΟΠΙΚH ΥΠΟΤΡΟΠH ΜΕΤA ΑΠO ΡΙΖΙΚH ΘΕΡΑΠEIΑ

Best of Uro-oncology Kidney Cancer 2016

Βιοψία προστάτου μια κρίσιμη απόφαση για τον ουρολόγο

Το PSA σήμερα. Dr. Ιωάννης Βούρος Επιμ.Α Ουρολογική Κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν. Θεσσαλονίκης Δ/της Dr. Αθανάσιος Παπαθανασίου

Δυσμενείς παράγοντες μετά ριζική προστατεκτομή. Μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία διάσωσης;

Υπολογιστές ογκολογικού κινδύνου: Καρκίνος Νεφρού - Ουροδόχου Κύστης

Ο ρόλος του λεμφαδενικού καθαρισμού στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης

Βιοχημική υποτροπή σε ασθενή με καρκίνο του προστάτη:

ΠΟΙΑ Η ΣΩΣΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΥΡΟΘΗΛΙΑΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΟ ΑΝΩΤΕΡΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ;

ΚΥΠ: Ο ΜΕΣΟΣ ΛΟΒΟΣ ΕΊΝΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ; Ευάγγελος Λιάτσικος Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστήµιο Πατρών ESUT president elect

Η ανίχνευση νεφρικών όγκων αυξάνει περίπου κατα 1% κατ' έτος. Η τυχαία ανεύρεση μικρών όγκων είναι σήμερα η πλειονότητα των νεφρικών όγκων.

Αλήθεια και μύθοι για τα φυτικά σκευάσματα για τον προστάτη. Γιαννίτσας Κώστας ΑΓΡΙΑ 01/06/2014

Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών

Υπάρχουν όρια στην μερική νεφρεκτομή; Μέγεθος, Τοπογραφία, Τεχνική

Uroswords II Καρκίνος κύστης T1 High Grade: Η κυστεκτοµή είναι απαραίτητη; ιαιτητής:. Μητρόπουλος Οι µονοµάχοι: Β. Τζώρτζης Κ.

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας

Β.ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΚ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β Γ.Ν.Α ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΕΙΟ Ε.Ε.Σ

Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη. Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη

short news Γ. ασκαλόπουλος

Dept. Urology, Athens Medical School, J. Varkarakis ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΑΚΑΡΑΚΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

Τ 1 G 3. Επαρκής TUR ή re-tur;

Ανδρας ηλικίας 60 ετών υποβάλλεται σε τακτικό ετήσιο έλεγχο του PSA από την ηλικία των 50 ετών. Τα προηγούµενα χρόνια η τιµή του PSA κυµάνθηκε από

Πρόγραμμα Ογκολογίας Ουροποιογεννητικού GenitoUrinary Oncology

Γύρος 1: Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος. Αποτελεσματικότητ α

Βιοχημική υποτροπή σε ασθενή με καρκίνο του προστάτη:

Κατευθυντήριες οδηγίες για τον mcrpc Εφαρμογή στην καθημερινή κλινική πρακτική

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη.

Τουπλικιώτη Παναγιώτα Βιολόγος MSc, Phd Α.Ν.Θ. «Θεαγένειο»

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΟΣΟ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ T2C T3

Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη

Δεν υπάρχει καµία σύγκρουση συµφερόντων του οµιλητή

Κλινικά περιστατικά καρκίνου του προστάτη

Χειρουργική αντιμετώπιση τοπικά. προχωρημένο καρκίνο προστάτη.

Ριζική προστατεκτοµή. Ευάγγελος Λιάτσικος, MD, PhD Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστήµιο Πατρών ESUT Chairman

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΡΗΓΑΣ MD, FEBU ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ. ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

Η θέση της Ριζικής Προστατεκτοµής στο Τοπικά Προχωρηµένο και Υψηλού Κινδύνου Καρκίνο Προστάτη. !."#$%&# ($) "*! «+, - %%./ 01µ2)»

Χρυσοβαλάντης Τουτζιάρης MSc,PhD,FEBU,FECSM. Επιμελητής Α Α Ουρολογική Κλινική Α.Π.Θ Γ.Ν.Θ «Γ.Γεννηματάς»

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΛΕΜΦΑ ΕΝΕΚΤΟΜΗΣ ΣΤΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ

Καρκίνος προστάτη στα 50. Γεράσιµος Αλιβιζάτος Διονύσης Mητρόπουλος

Αντιμετώπιση τοπικής υποτροπής μετά ριζική ή μερική νεφρεκτομή. Γ. Σταθούρος Ε/Α ΓΝΑ. Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ

ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΟΡΤΙΚΗ ΒΑΛΒΙΔΑΣ: H ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΚΕΝΤΡΟ

THE BEST OF URO-ONCOLOGY IN 2016

Ογκολογικό συµβούλιο Καρκίνος προστάτη

Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης

Βιοψία νεφρικών μαζών Σε ποιόν ασθενή και με ποια ένδειξη

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ. Ιωάννης Βακαλόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Λέκτορας Αριστοτελείου Παν/µιου Θεσσαλονίκης

ΜΗ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟΣ-ΕΥΝΟΥΧΟΑΝΤΟΧΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ

επιδημιολογία Οικογενής (10-15%) αδέρφια 45%

Ανδρας ηλικίας 60 ετών υποβάλλεται σε τακτικό ετήσιο έλεγχο του PSA από την ηλικία των 50 ετών. Τα προηγούµενα χρόνια η τιµή του PSA κυµάνθηκε από

Νέοι βιοδείκτες στον καρκίνο του προστάτη

Ανοσοθεραπεία: Παρουσίαση περιστατικών από την καθημερινή κλινική πρακτική. Μανόλης Δ. Κοντοπόδης Παθολόγος - Ογκολόγος Βενιζέλειο Γ. Ν.

Η θέση της ακτινοθεραπείας μετά ριζική προστατεκτομή.

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Χριστίνα Φεβράνογλου, Μάριος Ζωντανός, Παρασκευή Μπούρα, Σωτήρης Τσιµπούκης, Σοφία Τσαγκούλη, Ιωάννης Γκιόζος, Ανδριανή Χαρπίδου

Επεμβατική Ουρολογία. Εκπαιδευτικά Σεμινάρια στην. Educational Seminars on Surgical Urology. February. Φεβρουαρίου.

ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΜΑΣΤΟΥ: ΟΙ 1000 ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΚΟΥ Γ MD, ΚΑΠΙΡΗΣ Σ MD, ΚΟΛΟΒΕΛΩΝΗΣ Γ MD, ΜΑΛΛΙΔΗΣ Ε MD,

Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης

Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια

Prostate HistoScanning Ιστολογική Σάρωση του Προστάτη. Μία µοναδική τεχνική για αξιόπιστη βιοψία προστάτη µε οπτικό χαρακτηρισµό καρκινικών ιστών

ΚΑΡΚΙΝΟ του ΠΡΟΣΤΑΤΗ. Πως να προλάβετε τον ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ. Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνική Ουρολογική Εταιρία

LH-RH αγωνιστές ή ανταγωνιστές

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ-ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ- ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΝΑΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

Ενδείξεις μερικής ορχεκτομής, πότε και σε ποιους ασθενείς

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ

ΠΛΟΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ DNA ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΥΤΑΡΡΟΜΕΤΡΙΑΣ ΜΕ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ.

Η ιντερλευκίνη-6 (IL-6) είναι κυτταροκίνη με πλειοτροπικές δράσεις και κεντρικό ρόλο στη φλεγμονή

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών

ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙKOς EΛΕΓΧΟς ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΥΠΟΤΡΟΠΗΣ CaP

Ακτινολογική Εκτίμηση Ανταπόκρισης Νόσου στη Θεραπεία: RECIST Κριτήρια

Δήλωση Συμφερόντων. Συνδυαστική θεραπεία στην υπερδραστήρια κύστη. Yπάρχουν αποδείξεις; 17/6/2016. Astellas UK AMS UK. Menarini.

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

Πέρα από το marketing: Η πραγματική αξία της Ρομποτικής Ριζικής Προστατεκτομής

Διάγνωση και προσυμπτωματικός έλεγχος

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

Transcript:

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΝΟΣΟΣ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ «ΕΝΕΡΓΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ» ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΒΙΟΨΙΑΣ (REPEAT BIOPSY) VS ΠΟΛΥΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΗ MRI (MULTIPARAMETRIC MRI)

ACTIVE SURVEILLANCE ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΒΙΟΨΙΑΣ ΚΛΑΜΠΑΤΣΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΝΘ «ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ»

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΝΟΣΟΣ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Στον εντοπισμένο καρκίνο του προστάτου, Τ1a-T2c NoMo, η ριζική θεραπεία: η ριζική προστατεκτομή ή η ριζική ακτινοθεραπεία αποτελεί το «gold standard»

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΝΟΣΟΣ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Όμως σε κάποιες περιπτώσεις, εντοπισμένου low risk prostate cancer, μπορεί να επιλεγεί ως καταλληλότερη θεραπεία: active surveillance (ενεργός παρακολούθησηενεργός επιτήρηση-ενεργός επαγρύπνηση) watchful waiting (προσεκτική, άγρυπνη παρακολούθηση)

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΝΟΣΟΣ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Οι διαφορές μεταξύ των δύο μορφών αντιμετώπισης: watchful waiting active surveillance δεν είναι πάντα απόλυτα σαφείς NICE Clinical Guidelines, No 58 (2008)

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΝΟΣΟΣ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Watchful Waiting Η watchful waiting αναφέρεται στην απόφαση να αποφευχθεί οποιαδήποτε θεραπεία, μέχρι να εμφανιστούν σημεία προόδου της νόσου. Εάν λοιπόν εμφανιστεί πρόοδος της νόσου, τότε συνήθως οι ασθενείς αυτοί αντιμετωπίζονται με ορμονική θεραπεία και όχι με κάποια ριζική θεραπεία.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΝΟΣΟΣ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Watchful Waiting Οι ασθενείς που επιλέγονται: είναι συνήθως μεγάλης ηλικίας ( 75 ετών) κακή γενική κατάσταση σοβαρές συνυπάρχουσες παθήσεις συνοσηρότητα αρχικά, χωρίς συμπτωματολογία από το Ca προστάτη Φυσικά συνεκτιμώνται και το αρχικό PSA ο βαθμός διαφοροποίησης (Gleason score) το % κατάληψης του προστάτη από το Ca

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΝΟΣΟΣ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Active surveillance Ο σκοπός της active surveillance είναι να αποφύγει τη μη απαραίτητη θεραπεία (over treatment) σε ασθενείς με νωθρό καρκίνο Προχωρούμε όμως, σε ριζική θεραπεία ίασης, στις περιπτώσεις που εμφανίζονται σημεία εξέλιξης της νόσου

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΝΟΣΟΣ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Ενώ λοιπόν, η watchful waiting εφαρμόζεται: σε ηλικιωμένους καταβεβλημένους ασθενείς με σκοπό την αποφυγή οποιασδήποτε θεραπείας, για όσο το δυνατό περισσότερο χρόνο και αποκλείει τις ριζικές θεραπείες επί προόδου της νόσου Η active surveillance εφαρμόζεται: σε νεότερους κατά τα άλλα υγιείς ασθενείς στοχεύει σε θεραπείες ίασης επί προόδου της νόσου

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΝΟΣΟΣ ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Επομένως, η active surveillance είναι μια επιλογή αντιμετώπισης ασθενών : με low risk disease που μπορούν να αντιμετωπιστούν με ριζική θεραπεία, εφόσον εμφανίσουν «πρόοδο της νόσου»

ACTIVE SURVEILLANCE Η AS μπορεί να συζητηθεί ως επιλογή και σε ασθενείς με ενδιάμεσου κινδύνου εντοπισμένο καρκίνο ΔΕΝ συνιστάται σε ασθενείς με high risk εντοπισμένο καρκίνο προστάτη

ACTIVE SURVEILLANCE Guidelines of European Association of Urology H active surveillance αποτελεί θεραπευτική επιλογή (Β) σε ασθενείς με: Τ1c-Τ2a σταδίου PSA<10 ng/ml Gleason score βιοψίας <= 6 <= 2 θετικά ιστοτεμάχια καρκινικός ιστός <= 50% ανά ιστοτεμάχιο Επίσης σε: ασθενείς με προσδόκιμο επιβίωσης <10 ετών ή με προσδόκιμο επιβίωσης >10 ετών, αφού ενημερωθούν για την έλλειψη δεδομένων, που αφορούν στην επιβίωση μετά τη δεκαετία και σε ασθενείς που δεν αποδέχονται τις επιπλοκές της «ριζικής θεραπείας» EAU GUIDELINES 2014

ACTIVE SURVEILLANCE Υπάρχουν πολλές μελέτες που συγκρίνουν τα αποτελέσματα της active surveillance, με αυτά της άμεσης ριζικής θεραπείας. Δεν είναι όμως, ιδιαίτερα αξιόπιστες λόγω: - του μικρού χρόνου follow up - των μικρών δειγμάτων των ασθενών Πιο αξιόπιστα αποτελέσματα αναμένονται από μια τυχαιοποιημένη μελέτη φάσης ΙΙΙ, με θέμα: active surveillance versus radical treatment in patients with favorable-risk prostate cancer National Cancer Institution, UK

Summary of Active Surveillance Studies Author N Median Follow-up (mo) pt3 in RP Patients OS CSS van As - Eur Urol. 326 22 8/18 44% 98 100 Carter - J Urol. 407 41 10/49 20% 98 100 PRIAS 533-1000 48 4/24 17% 90 99 Soloway 99 45 0/2 100 100 Roemeling 278 41 89 100 Khatami 270 63 Not stated 100 Klotz - J Clin Oncol. 452 73 14/24 58% 82 97 @ 10 yr Total 2130-3000 43 90 99.7 CSS=cancer-specific survival; mo=months; OS=overall survival; p=pathologic; RP=radical prostatectomy.

ACTIVE SURVEILLANCE - CLINICAL OUTCOMES Study No. Participants Median Follow- Up (mo) Number Treated (%) Disease- Specific Survival (%) No. of Metastatic Disease UCSF 321 43 24 100 None identified Toronto 299 64 34 99.3 After 8 y 2 (Resulted in 2 deaths) Overall Survival 100% 85% Johns Hopkins MSK and Baylor Royal Marsden Hospital 407 41 25 100 None reported 99% 88 44 35 Not reported Not reported Not reported 326 22 20 100 0 98% Newcomb, LF: Urology 75:407-413, 2010

ACTIVE SURVEILLANCE ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες να καθοριστούν τα «κριτήρια ένταξης» των ασθενών στην Active Surveillance, όμως δεν υπάρχει ομοφωνία Μέχρι τώρα φαίνεται να επικρατούν αυτά που αντιστοιχούν στα «Epstein Original Criteria»: PSA<10 PSAD 0,15 2 positive cores 50% maximum core involvement T 1C στάδιο Kryvenko O.N. et al. Urology 2014

ACTIVE SURVEILLANCE FOLLOW UP Επίσης, δεν υπάρχει ομοφωνία για το follow up των ασθενών στην Active Surveillance Σχεδόν όλοι συμφωνούν για έλεγχο με: δακτυλική και μετρήσεις του PSA αρχικά ανά 3μηνο και εν συνεχεία ανά 6μηνο Μερικά πρωτόκολλα συστήνουν τακτικές U/S κατευθυνόμενες rebiopsies Οι περισσότεροι συστήνουν τουλάχιστον 1 repeat biopsy, ενώ άλλοι 1 rebiobsy ανά έτος Πολύ σημαντικός φαίνεται να είναι και ο ρόλος της επιβεβαιωτικής βιοψίας Τα τελευταία χρόνια η MRI και ιδιαίτερα η multiparametric MRI (mpmri) φαίνεται να μπαίνει στο follow up αυτών των ασθενών. National Collaborating Centre of Cancer

ACTIVE SURVEILLANCE - ΠΡΟΟΔΟΣ ΝΟΣΟΥ Επίσης, δεν υπάρχει ομοφωνία για το πώς ακριβώς καθορίζεται «η πρόοδος της νόσου» Παράγοντες που στα περισσότερα πρωτόκολλα, αποτελούν ένδειξη για πρόοδο της νόσου και ανάγκη για ριζική θεραπεία, είναι: μια απότομη αύξηση του PSA PSA density>0.15 στην επαναληπτική βιοψία Άνοδος του Gleason Score>6 (Higher grade disease) >2 positive cores >50% core involvement αύξηση του κλινικού σταδίου της νόσου από T1 σε T2 εμφάνιση συμπτωμάτων από το ουροποιητικό Martin et al.2006

ACTIVE SURVEILLANCE ΠΡΟΟΔΟΣ ΝΟΣΟΥ Υπάρχουν στη διεθνή βιβλιογραφία, πολλές μελέτες που προσπαθούν να καθορίσουν τους προγνωστικούς παράγοντες που αποτελούν ένδειξη για άμεση εφαρμογή ριζικής θεραπείας. Σχεδόν σε όλες αυτές τις μελέτες φαίνεται ξεκάθαρα πόσο σημαντική είναι η «επαναληπτική βιοψία», για τη συνέχιση του θεραπευτικού πλάνου της AS ή μιας ριζικής θεραπείας

300 ασθενείς σε Active Surveillance από το 1992-2012 κάθε 3-6 μήνες PSA και κλινική εξέταση repeat biopsy κάθε 1 χρόνο Κατέληξαν στον καθορισμό «κριτηρίων εξέλιξης» της νόσου: >=3 θετικά cores >50% καρκίνος σε 1 τουλάχιστον core να είναι κυρίαρχο μοτίβο το Gleason Score 4 PSAD>0,15 βρέθηκε ότι ήταν πολύ σημαντικός παράγοντας για disease progression BJU Int. December 2014

J Clin Oncol. January 2015 Long-term follow-up of a large active surveillance cohort of patients withprostate cancer. Klotz L, Vesprini D, Sethukavalan P, Jethava V, Zhang L, Jain S, Yamamoto T, Mamedov A, Loblaw A Στη μελέτη αυτή αναφέρονται τα αποτελέσματα - από ένα μεγάλο πρωτόκολλο A.S. - με μεγάλης διάρκειας follow up (που μέχρι τώρα έλειπε, για τους ασθενείς με low risk cancer Συμμετείχαν 993 ασθενείς με follow up μέχρι 15 years Παράγοντες διακοπής της A.S. δηλαδή, παράγοντες προόδου της νόσου, ήταν: - χρόνος διπλασιασμού PSA<3 έτη - αύξηση του Gleason score - κλινική πρόοδος της νόσου Εξήχθη ακόμα ένα συμπέρασμα: - μόνο 2,8% ανέπτυξε meta - μόνο 1,5% κατέληξε από το Ca prostate Τα ποσοστά αυτά είναι απόλυτα συμβατά με εκείνα των low risk ασθενών, που από την αρχή, αντιμετωπίστηκαν με ριζική θεραπεία

386 ασθενείς που συμμετείχαν στην PRIAS-JAPAN repeat biopsy σε 1 χρόνο 33,8% ανακατατάχθηκαν 34,3% δεν είχαν καρκίνο ανευρέθησαν ως σημαντικοί προγνωστικοί παράγοντες προόδου της νόσου: - μεγάλη ηλικία - αύξηση της PSAD - υψηλό ποσοστό positive cores - μικρός PSADT Σημαντικότερος παράγοντας θεωρήθηκε το «υψηλό ποσοστό των positive cores» World J Urol. November 2014

Gleason Upgrading with Time in a Large Prostate Cancer Active Surveillance Cohort Suneil Jain, Andrew Loblaw, Danny Vesprini,Liying Zhang, Michael W. Kattan, Alexandre Mamedov, Vibhuti Jethav, Perakaa Sethukavalan, Changhong Yu, Laurence Klotz Published Online: February 04, 2015 Μελετήθηκαν 862 ασθενείς οι 592 υποβλήθηκαν σε περισσότερες από 2 repeat biopsies μέσος χρόνος Follow up 6,4 years 31,1% παρουσίασαν upgrading Προγνωστικοί παράγοντες εμφάνισης upgrading: - κλινικό στάδιο Τ2 αρχικά - υψηλό PSA αρχικά - υψηλό ποσοστό θετικών cores στη βιοψία Από τα αποτελέσματα της μελέτης έγινε προσπάθεια να δημιουργηθεί νομόγραμμα

Eur Urol. January 2015 Systematic Review and Meta-analysis of Factors Determining Change to Radical Treatment in Active Surveillance for Localized Prostate Cancer. Simpkin AJ, Tilling K, Martin RM, Lane JA, Hamdy FC, Holmberg L, Neal DE, Metcalfe C, Donovan JL. είναι μια μετα-ανάλυση από 26 μελέτες με ασθενείς σε A.S με σκοπό την αναγνώριση προγνωστικών παραγόντων προόδου της νόσου, που επισημαίνουν την αναγκαιότητα της ριζικής θεραπείας 7627 ασθενείς μ. χρόνος follow up 3,5 χρόνια (1,5-7,5) χρόνια χρησιμοποιήθηκαν πολλά και διαφορετικά πρωτόκολλα follow up κάθε χρόνο, μ.ο. 8,85% των ασθενών προχωρούσαν σε ριζική θεραπεία οι μελέτες στις οποίες, υπήρχε μεγαλύτερο % ανδρών που πέρασαν σε ριζική θεραπεία, ήταν εκείνες: που ακολουθούσαν follow up, με προγραμματισμένες re-biopsies λόγω εντοπισμού upgrading upstaging

Dan Med J. 2015 February Active surveillance strategy for patients with localised prostate cancer. Thomsen FB. Είναι μια μελέτη με 317 ασθενείς σε Active Surveillance, η οποία καταδεικνύει, πως ο πιο αξιόπιστος δείκτης εξέλιξης της νόσου είναι: η ιστολογική επιδείνωση από την repeat biopsy μαζί με: τον χρόνο διπλασιασμού του PSA και την άνοδο του κλινικού σταδίου

ACTIVE SURVEILLANCE ΚΑΙ ΝΟΜΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες να θεσπιστούν νομογράμματα για την επιλογή των ασθενών που θα ενταχθούν στην Active Surveillance BJU Int. 2014 December Limited ability of existing nomograms to predict outcomes in men undergoing active surveillance for prostate cancer. Wang SY, Cowan JE, Cary KC, Chan JM, Carroll PR, Cooperberg MR Συμπεράσματα της μελέτης Σκοπός: να αξιολογηθεί η ικανότητα των νομογραμμάτων να προβλέψουν την εξέλιξη της νόσου Όλα 273 τα νομογράμματα, ασθενείς με low risk εκτός prostate από του cancer Kattan, υπό Active έχουν Surveillance παρόμοια, μέτρια - που αξία υποβλήθηκαν στην πρόβλεψη σε πολλαπλές της οποιασδήποτε repeat biopsies μορφής ή «εξέλιξης» - και τελικά της νόσου σε ριζική προστατεκτομή Μελετήθηκαν τα εξής νομογράμματα:kattan, Steyerberg, Nakanishi, Chun που Επομένως καταγράφουν είναι απαραίτητο, την πιθανότητα να παρουσίας γίνουν σημαντικές «της κρυφής βελτιώσεις νόσου» πριν δηλαδή, από την προβλέπουν: ευρεία εφαρμογή τους στην κλινική πράξη, για την επιλογή την ασθενών biopsy προς progression Active Surveillance του grade ή του volume την surgical progression του grade ή του stage

ACTIVE SURVEILLANCE - ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΤΙΚΗ ΒΙΟΨΙΑ Η επιβεβαιωτική βιοψία (confirmatory biopsy) θεωρείται πολύ σημαντική πρέπει να γίνεται μέσα σε 6 μήνες από την αρχική ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος της υποεκτίμησης της έκτασης και του grade Ώστε να μπορεί στη συνέχεια, να αξιολογηθεί καλύτερα ο «κίνδυνος εξέλιξης» της νόσου Fernandez Gomez JM et al. Arch Esp Urol. 2014 Dall'Era MA et al. Eur Urol. 2012

World J Urol. 2014 August. Random biopsy: when, how many and where to take the cores? Scattoni V, Maccagnano C, Capitanio U, Gallina A, Briganti A, Montorsi F. Συμπεράσματα της μελέτης Πρόκειται για μια αναδρομή στη βιβλιογραφία, από το 2005-2014, για το καταλληλότερο σχήμα βιοψιών, είτε αρχικών, είτε επαναληπτικών Ο αριθμός και η θέση των cores είναι ακόμη, θέμα για debate Προς το παρόν, η Για SPBx την φαίνεται repeat biopsy: να είναι απαραίτητη στην repeat Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο, πώς και πόσα cores πρέπει να λαμβάνονται Αρχικά, biopsyθεωρήθηκε ικανοποιητική η EPBx (extended biopsy- 12 cores) σύμφωνα με άλλες μελέτες και η SET biopsy (standard extended Η templates) SPBx (saturation με 13-17 biopsy cores, με είναι >20 cores) εξίσου είναι αξιόπιστη σαφώς πιο (Urology αξιόπιστη 2013) στην Active Surveillance, για την ανίχνευση του grade και του μεγέθους του καρκίνου Ωστόσο, στα Διεθνή Guidelines δεν συστήνεται πάντα Πάντως, πρέπει να τονίσουμε, πως οι τυχαίες βιοψίες δεν αντιπροσωπεύουν το μέλλον, διότι οι imaging target biopsies, Για την Active Surveillance δεν έχουν καθοριστεί απόλυτα ακόμη, τα όπως η MRI- U/S fusion biopsy, φαίνεται να έχουν πολλές καταλληλότερα σχήματα βιοψίας δυνατότητες

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗΣ ΒΙΟΨΙΑΣ Urol Oncol. 2014 August Commentary on "Is repeat prostate biopsy associated with a greater risk of hospitalization? Data from SEER-Medicare." Loeb S, Carter HB, Berndt SI, Ricker W, Schaeffer EM, Department of Urology, New York University, New York, NY. J Urol 2013; 189(3):867-70. κάθε αρχική βιοψία σχετίζεται με σημαντικό κίνδυνο επιπλοκών. ωστόσο, η repeat biopsy δεν φαίνεται να σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών, από ότι η αρχική βιοψία Dan Med J. 2015 February Active surveillance strategy for patients with localised prostate cancer. Thomsen FB. Στη μελέτη αυτή οι επιπλοκές της επαναληπτικής βιοψίας εμφανίστηκαν σε ποσοστό περίπου 10%, ποσοστό παρόμοιο με της αρχικής βιοψίας Urology.2014 January Serial prostate biopsy and risk of lower urinary tract symptoms: results from a large, single-institution active surveillance cohort. Glass AS, Hilton JF, Cowan JE, Washington SL, Carroll PR. Η μελέτη αυτή μας δείχνει πως οι repeat biopsies, αυτές καθ αυτές δεν αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης LUTS, στην Active Surveillance. Βέβαια, όσο αυξάνει η ηλικία, αυξάνει και ο κίνδυνος εμφάνισης BPH και κατά συνέπεια και ο κίνδυνος εμφάνισης LUTS

Cancer. 2008 July Role of repeated biopsy of the prostate in predicting disease progression in patients with prostate cancer on active surveillance. Al Otaibi M, Ross P, Fahmy N, Jeyaganth S, Trottier H, Sircar K, Bégin LR, Souhami L, Kassouf W, Aprikian A, Tanguay S αρνητική repeat biopsy σχετίζεται με νόσο μικρού volume αρνητική repeat biopsy σχετίζεται με μικρό % εξέλιξης της νόσου ενώ θετική repeat biopsy σχετίζεται με υψηλό κίνδυνο εξέλιξης της νόσου αυτοί οι ασθενείς πρέπει να μπαίνουν σε εντατικό πρωτόκολλο repeat biopsies για τα πρώτα 2 χρόνια

ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΒΙΟΨΙΩΝ Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν την σπουδαιότητα της «Επαναληπτικής Βιοψίας», στο follow up των ασθενών, που επιλέχθηκαν για Active Surveillance

ACTIVE SURVEILLANCE Βέβαια, σήμερα, με την πρόοδο της τεχνολογίας, εμφανίζονται νέες τεχνικές βιοψίας, όπως: Η 3D documented mapping technology, με αναφερόμενη ακρίβεια περίπου 86% Η MP-MRI σε συνδυασμό με την MRI Fusion Technology κατά τη διάρκεια transrectal U/S guided biopsy Target MRI biopsies Urol 2015, Prostate 2015

Multiparametric MRI Η Multiparametric MRI τα τελευταία χρόνια, φαίνεται να μπορεί να συμβάλει σημαντικά στο follow up ασθενών υπό Active Surveillance και την ανίχνευση «εξέλιξης της νόσου» σε κάποιες μελέτες, φαίνεται να μειώνει την ανάγκη διενέργειας repeat biopsy, με σκοπό την ανίχνευση «εξέλιξης», σε ποσοστό από 27%-68%, διότι, μπορεί να ανιχνεύσει το upstaging και το upgrading της νόσου γίνονται προσπάθειες δημιουργίας νομογραμμάτων με βάση την mp- MRI στην A.S. όμως, πρέπει καταρχήν να διευκρινιστούν απόλυτα οι ορισμοί: - radiological significance και - radiological progression

Multiparametric MRI Οι μέχρι τώρα μελέτες όμως, -έχουν μικρό αριθμό ασθενών -μικρό χρόνο follow up -επομένως, υπάρχουν προς το παρόν, λίγα δεδομένα αξιολόγησης της mp-mri ως standard monitoring στην active surveillance Σήμερα, είναι πολύ λίγα τα κέντρα που χρησιμοποιούν συστηματικά την mp-mri στο follow up της Active Surveillance

Multiparametric MRI Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η mp-mri και γενικότερα η MRI τεχνολογία θα συμβάλει στο μέλλον τα μέγιστα στην ανίχνευση «εξέλιξης της νόσου» ασθενών με Ca προστάτη υπό Active Surveillance Είναι απαραίτητο όμως, να γίνουν περισσότερες μελέτες με μεγάλες σειρές ασθενών και μεγάλο χρόνο follow up Το κόστος: ισχυρά ανασταλτικός παράγοντας

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ