ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 8 Η ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ, ΙΩΔΙΟ, ΘΥΡΟΞΙΝΗκαι ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΝΟΣΟΣ 1
ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΑΔΕΝΑΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ: ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝHΣ ΑΔΕΝΑΣ, 10-20 gr. ΔΥΟ ΛΟΒΟΙ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΤΟΥ ΛΑΡΥΓΓΑ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΙΣΘΜΟ, ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΡΙΚΟΕΙΔΗ ΧΟΝΔΡΟ ΠΡΟΣΘΙΑΟΨΗ: ΣΤΕΡΝΟΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΚΑΙ ΣΤΕΡΝΟΫΟΕΙΔΗΣ ΜΥΕΣ, ΜΕΣΗ ΤΡΑΧΗΛΙΚΗ ΠΕΡΙΤΟΝΙΑ. ΟΠΙΣΘΙΑ ΟΨΗ: ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ (ΣΤΟΥΣ ΑΝΩ ΠΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΩΝ ΛΟΒΩΝ),ΤΡΑΧΕΙΑ, ΛΑΡΥΓΓΙΚΑ ΝΕΥΡΑ. 2
3
ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΕΡΕΘΙΣΜΑ ΑΥΞΗΣΗ ΕΚΚΡΙΣΗΣ TRH ΑΥΞΗΣΗ TRHΠΛΑΣΜΑΤΟΣ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟΣ ΠΡΟΣΘΙΑ ΥΠΟΦΥΣΗ ΑΥΞΗΣΗ ΕΚΚΡΙΣΗΣ TSH ΑΥΞΗΣΗ TSH ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ ΑΥΞΗΣΗ ΕΚΚΡΙΣΗΣ Τ 4,Τ 3 ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΑΔΕΝΑΣ ΑΥΞΗΣΗ Τ 4,Τ 3 ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ (-) (-) ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΚΥΤΤΑΡΑ-ΣΤΟΧΟΙ Τ 4,Τ 3 ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ 4
ΘΥΛΑΚΙΑ, ΝΑΤΡΙΟ, ΙΩΔΙΟ, ΘΥΡΕΟΣΦΑΙΡΙΝΗ, Τ4, Τ3 5
Θυρεοσφαιρίνη Η θυρεοσφαιρίνηείναι πρωτεΐνη 660-KD, που συντίθεται στο θυρεοειδή αδένα και αποτελεί πρόδρομο μόριο των θυρεοειδικώνορμονών οι οποίες παράγονται από ιωδίωση της τυροσίνης. Το μεγαλύτερο μέρος της Tgπου συντίθεται αποθηκεύεται στο κολλοειδές ενώ στη συνέχεια υφίσταται πινοκύττωσηκαι υδρόλυση εντός του θυρεοειδικούκυττάρου με αποτέλεσμα την απελευθέρωση θυρεοειδικών ορμονών. Φυσιολογικές Τιμές Αίματος 0-56 ng/ml. 6
7
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (TPO) Για την παραγωγή των θυρεοειδικώνορµονώντ3, Τ4 τα ιόντα ιωδίου προσλαµβάνονταιενεργητικά από το θυρεοειδή αδένα και µετατρέπονται σε µοριακό ιώδιο. Η µετατροπή γίνεται µέσαστα θυλάκια του θυρεοειδούς µε την κολλοειδή ουσία και καταλύεται από το ένζυµουπεροξειδάσητου θυρεοειδούς(thyroid peroxidase ή TPO). 8
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (TPO) Στη συνέχεια πραγματοποιείται µια σειρά από αντιδράσεις, όπου το ιώδιο συνδέεται µε το αµινοξύτυροσίνηπου είναι συστατικό της θυρεοσφαιρίνης(thyroglobulinή Tg). Έτσι σχηματίζονται η µονοϊωδο-(mit) και η διϊωδο-τυροσίνη(dit). Από τη συμπύκνωση των µορίων της MIT και DIT παράγονται οι ορµόνεςτ3 (MIT+DIT) και Τ4 (DIT+DIT). Οι αντιδράσεις συμπύκνωσης καταλύονται επίσης από το ένζυµο TPO. 9
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (TPO) 10
ΑΔΡΑΝΗΣ 11
12
Ιωδιούχο αλάτι, το οποίο πληροί όλους τους όρους που καθορίζονται για το επιτραπέζιο αλάτι και έχει ενισχυθεί με προσθήκη ιωδιούχου καλίουkj, σε ποσοστό τουλάχιστον 40 και όχι πάνω από 60 χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο (ppm). 40-60 mg / Kgr 40.000-6.000 μg / 1.000 gr ΤΟ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΙΩΔΙΟ 40-60 μg KJ / gr μαγ.άλατος 13
Ο κύκλος του ιωδίου στο σώμα 14
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΙΩΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΘΥΡΕΟ-ΟΡΜΟΝΩΝ 15
16
17
ΕΛΕΥΘΕΡΗ Τ4, Τ3, ΠΥΡΗΝΑΣ Οι θυρεοειδικές ορμόνες μεταφέρονται στο αίμα δεσμευμένες σε δεσμευτικές πρωτεΐνες, (TBG,αλβουμίνη, προαλβουμίνη). Ένα ποσοστό 0,03% της θυροξίνης είναι μη δεσμευμένοκαι είναι αυτό το κλάσμα που είναι βιοδιαθέσιμο στους ιστούς. 18
Δράσεις των θυρεοειδικών ορμονών Ενδοκυττάριες δράσεις H Τ 3 έχει μεγαλύτερη δραστικότητα, Δευτερεύουσα ενεργός μεταφορά, Πυρηνικός υποδοχέας, Μεταγραφή διαφόρων γονιδίων, Αύξηση της μιτοχονδριακήςκατανάλωσης οξυγόνου και της δραστηριότητας της αντλίας νατρίου/καλίου. 19
Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ Τ3 ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑ TRs=Thyroid hormone receptors. NRF-1=nuclear respiratory factor 1. PGC-1 α =proliferator-activated gamma coactivator 1a. 20
Δράσεις των θυρεοειδικών ορμονών στον οργανισμό Αύξηση του μεταβολισμού, Αύξηση της καρδιακής παροχής, Αύξηση της πρόσληψης Ca ++ από το μυοκάρδιο, Αύξηση της συστολικής πίεσης, Αύξηση της ευαισθησίας του συμπαθητικού συστήματος, Αύξηση των αριθμών των β-υποδοχέων. 21
Δράσεις των θυρεοειδικών ορμονών στον οργανισμό Διέγερση της βιοσύνθεσης της χοληστερόλης, Διέγερση της γραμμικής αύξησης, της ανάπτυξης και ωρίμανσης των οστών (διέγερση και αυξητικής ορμόνης), Αύξηση της έκκρισης της αυξητικής ορμόνης, Σημαντική στην ενδομήτριο ζωή για την ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος. 22
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ 23
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ 24
ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Η θυροξίνη προκαλεί υπεργλυκαιμία: (1) Μέσω αυξημένης απορρόφησηςγλυκόζηςαπό τοέντερο(μνημονοτεχνικόtrick: η θυροξίνηανοίγειτις«θύρες» τουεντέρουγια να μπει η γλυκόζη στην κυκλοφορία του αίματος). (2) Μέσωευαισθητοποίησης των β-αδρενεργικών υποδοχέων στη δράση της αδρεναλίνης, μεαποτέλεσμα η αδρεναλίνη να προκαλεί μέσω των υποδοχέων αυτών εντονότερη γλυκογονόλυση. 25
ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Η αυξητικήορμόνη, η θυροξίνη(σε φυσιολογική συγκέντρωση),η τεστοστερόνηκαι τα οιστρογόνα είναι αναβολικές ορμόνες μόνοωςπροςτο λεύκωμα. Αντίθετα, η ινσουλίνη είναι αναβολική ορμόνη ως προς το λεύκωμα και το λίπος. Η θυροξίνη σε παθολογικά αυξημένη συγκέντρωση είναι καταβολική και ως προςτολεύκωμα, προκαλεί διάσπαση σε αμινοξέα. ΣΕ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 26
ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ 1. Θερμιδογόνος επίδραση. Αύξηση της κατανάλωσης οξυγόνου των μεταβολικός δραστικών ιστών.εξαιρέσεις : εγκέφαλος, μήτρα, όρχεις, λεμφαδένες, πρόλοβος υπόφυσης 2. Επίδραση στα λευκώματα. Αυξημένα επίπεδα ορμονών : μεταβολική επίδραση επί των μυών. Μυϊκή αδυναμία. Κινητοποίηση λευκωμάτων των οστών. Μειωμένα επίπεδα ορμονών : Μυξοίδημα (άθροιση στο δέρμα πολυσακχαριτών και κατακράτηση ύδατος). 3. Επίδραση στη θερμοκρασία. Αυξ.Επ.Ορμ.: Αύξηση παράγωγης θερμότητας. Μειωμ.Επ.Ορμ.: Μείωση. 27
ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ 4. Επίδραση επί του Καρδιαγγειακού. Αυξ.Επ.Ορμ.: Αγγειοδιαστολή δέρματος. Πτώση περιφερικής αντίστασης. Αύξηση καρδιακής παροχής/συχνότητας. 5. Επίδραση επί του Αιμοποιητικού. Μειωμ.Επ.Ορμ.: Μείωση μεταβολισμού μυελού. Ελαττωμένη απορρόφηση Β12. Αναιμία. 6. Επίδραση στο Νευρικό σύστημα. Αυξ.Επ.Ορμ.: Ευερεθιστότητα. Ανησυχία. Βράχυνση χρόνου μυοτατικών αντανακλαστικών (Αχίλλειου τένοντα). Επιτάχυνση διανοητικών λειτουργιών. Μειωμ.Επ.Ορμ.: Διανοητική καθυστέρηση (βρέφη). Κρετινισμός. Επιβράδυνση εγκεφαλικών λειτουργιών. 28
ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ 7. Επίδραση επί των Υδατανθράκων. Αυξ.Επ.Ορμ.: Αύξηση του ρυθμού απορρόφησης των Υδατανθράκων. Αύξηση του σακχάρου του αίματος. 8. Επίδραση επί της χοληστερίνης. Αυξ.Επ.Ορμ.: Διεγείρουν τους ηπατικούς μηχανισμούς απομάκρυνσης της Χοληστερίνης από το αίμα. Μειωμ.Επ.Ορμ.: Αύξηση Χοληστερίνης του Αίματος. 9.Άμεση επίδραση στη φυσιολογική ανάπτυξη του οργανισμού, την ωρίμανση του σκελετού, το βάρος του σώματος, την έμμηνο ρύση στις γυναίκες, την σύλληψη και τη φυσιολογική εξέλιξη της εγκυμοσύνης. 29
30
31
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ ΚΥΡΙΩΣ!!! ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΔΑ HASHIMOTO ΝΟΣΟΣ GRAVES ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΚΑΛΟΗΘΗ ΟΓΚΙΔΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΘΗΛΩΔΗΣ ΘΥΛΑΚΙΩΔΗΣ ΜΥΕΛΟΕΙΔΗΣ ΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΑΛΛΑ(ΛΕΜΦΩΜΑ) 32
ΘΥΡΕΟΕΙΔΗ ΘΥΛΑΚΙΑ ΚΑΙ Η ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΤΡΙΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΑΥΤΟΑΝΤΙΓΟΝΩΝ: thyroid peroxidase(tpo), thyroglobulin(tg) ΚΑΙ thyroidstimulating hormone receptor(tshr). 33
34
Αντιθυρεοειδή αντισώματα στην Ελλάδα Γονίδια προδιάθεσης.οι πληροφορίες προέρχονται από μελέτες οικογενειών που έχουν προδιάθεση. Πληροφορίες υπάρχουν και από μελέτες διδύμων αδελφών, που δείχνουν ότι οι πανομοιότυποι δίδυμοι έχουν πιο συχνά και οι δυο αντισώματα για τον θυρεοειδή. Παράγοντες από το περιβάλλον.αναγνωρισμένη αιτία είναι η αυξημένη πρόσληψη ιωδίου, που μπορεί να συνοδεύεται από αύξηση της αυτοανοσίας. Η επίπτωση των αντισωμάτων είναι μεγαλύτερη στις περιοχές με επάρκεια ιωδίου (όπως η Ελλάδα) και σπανιότερη στις περιοχές με έλλειψη ιωδίου. 35
Αντιθυρεοειδή αντισώματα Άλλη αιτία του περιβάλλοντος που έχει διερευνηθεί είναι η έκθεση σε ιοντίζουσεςακτινοβολίες, σε άτομα που εργάζονται κοντά σε πηγές ακτινοβολίας και ενδεχομένως εκτίθενται χρονίως σε μικρές δόσεις, καθώς και σε άτομα που εκτέθηκαν σε μεγάλες δόσεις, π.χ. στο Τσερνομπίλ. Μερικές μελέτες έδειξαν αύξηση της επίπτωσης των αντισωμάτων του θυρεοειδούς. Η έκθεση σε ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει αύξηση των αντισωμάτων, μέσω ενδεχομένως καταστροφής θυρεοειδικών κυττάρων και ελευθέρωσης εσωτερικών αντιγόνων. 36
Αντιθυρεοειδή αντισώματα Ένας άλλος παράγοντας στην ανάπτυξη αυτών των αντισωμάτων είναι η διατροφή, με διάφορα ιχνοστοιχεία σημαντικά για τον θυρεοειδή, όπως είναι το σελήνιο. Τέλος, μελέτες έχουν διερευνήσει τον ρόλο του στρες της καθημερινής ζωής και του καπνίσματος στην ανάπτυξη των αντισωμάτων αυτών, κυρίως για πρόκληση υπερθυρεοειδισμού. 37
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ 123 I ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (MRI) ΒΙΟΨΙΑ ΜΕ ΛΕΠΤΗ ΒΕΛΟΝΗ (FNAC) ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΚΑΙ TSH ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ 38
ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ- ΘΥΡΕΟΤΟΞΙΚΩΣΗ ΥΨΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ 39
ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΒΛΑΒΗ ΣΤΗΝ ΥΠΟΦΥΣΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ TSH ΤΡΙΤΟΠΑΘΗΣ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟΝ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ TRH ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ 40
ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΕΠΙΠΕΔΑ TSH ΗΛΙΚΙΑ ΑΝΤΙΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΦΥΛΟ (ΘΗΛΥ) 41
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ ΣΥΝΗΘΩΣ ΗΠΙΑ ΑΤΥΠΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΔΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ Τ 4, TSH, ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ ΑΝ ΕΛ. Τ 4 ΚΑΙ TSHΦΥΣΙΟΛ. ΕΥΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΕΛ. Τ 4 ΚΑΙTSH ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΥΠΟΘΥΡ. ΕΛ. Τ 4 ΚΑΙ TSHΦΥΣΙΟΛ. Ή ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ Ή ΤΡΙΤΟΠΑΘΗΣ ΥΠΟΘΥΡ. Η ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΟΘΑΛΑΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΦΥΣΙΑΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΕ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ TRH 42
ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΥΤΗ ΤΟΞΙΚΗ ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ (ΝΟΣΟΣGRAVES) ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΑΔΕΝΩΜΑ (ΝΟΣΟΣ PLUMMER) ΠΟΛΥΟΖΩΔΗΣ ΤΟΞΙΚΗ ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΦΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΔΑΣ (ΝΟΣΟΣ HASHIMOTO) ΕΞΩΓΕΝΗΣ ΛΗΨΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΥΠΟΞΕΙΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΣ 43
44
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ 45
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΒΙΟΧΗΜΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΠΕΔΑ TSH ΕΠΙΠΕΔΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΧΑΜΗΛΑ Ή ΜΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΙΜΑ Αυξημένη ΕΛ. Τ4 Ή ΕΛ. Τ3 ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΥΡ. ΧΑΜΗΛΑ Ή ΜΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΙΜΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΛ. Τ4 ΚΑΙ ΕΛ. Τ3 ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ >5 mu/l ΧΑΜΗΛΗ ΕΛ. Τ4 ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΣ ΥΠΟΘΥΡ. >5 mu/l ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΛ. Τ4 46
ΑΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΕΥΚΟΛΗ ΚΟΠΩΣΗ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ ΕΚΠΤΩΣΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΕΚΠΤΩΣΗ ΑΥΞΗΣΗ ΒΑΡΟΥΣ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΛΙΠΙΔΙΩΝ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΥΜΦΟΡΗΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΤΟΝΙΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΝΕΥΡΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ 47
ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΟΡΙΣΜΟΣ ΜΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΧΩΡΙΣ ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ-ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΧΩΡΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ Ή ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΤΙΣ ΝΟΣΟΥΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΜΕ ΗΛΙΚΙΑ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΗ ΣΤΟΥΣ ΛΕΥΚΟΥΣ 48
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΣ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΟΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΛΕΥΚΩΝ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 4-5% ΗΛΙΚΙΑΣ 18-44 ΕΤΩΝ 8-10% ΗΛΙΚΙΑΣ 45-74 ΕΤΩΝ 17.4% ΑΝΩ ΤΩΝ 75 ΕΤΩΝ -ΣΕ ΑΝΔΡΕΣ 1-3% ΗΛΙΚΙΑΣ 18-65 ΕΤΩΝ 6.2% ΑΝΩ ΤΩΝ 65 2-5% ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΘΑ ΑΝΑΠΤΥΞΟΥΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ 49
ΣΥΝΗΘΗΣ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ Έναρξη αγωγής σε υγιή νεαρά άτομα, T4-1,6 μg/kgr ΣΒ/ημέρα. Ηλικιωμένα άτομα με καρδιαγγειακάνοσήματα:t4 25 μg/ημερησίως και αυξάνονται κάθε 2-3 εβδομάδες κατά 25 μg μέχρι η TSH να επανέλθει στα φυσιολογικά όρια. Μετάτηναρχικήδιάγνωσηκαι τηνέναρξη θεραπείας, επανεξέταση στους 2-3 μήνες είναι απαραίτητη για την εξακρίβωση των κλινικών και βιοχημικών μεταβολών. 50
ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΝΕΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΤΑΧΥΠΑΛΜΙΑ ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΘΑΓΧΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ (ΧΑΜΗΛΗ TSH) ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ (ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΚΚΡΙΣΗΣ TSH) 51
ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ - ΘΕΟΥΡΑΚΙΛΗ 52
Αντιθυρεοειδικά φάρμακα (θειουρακίλλες) α) Αναστέλλουν το ενζυµικόσύστηµαυπεροξειδάσηςτου θυρεοειδούς, άρα την οξείδωση του ανόργανου ιωδίου και την ενσωµάτωσητου σε ιωδοτυροσίνεςκαι ιωδοθυρονίνες, β) Αναστέλλουν τη σύζευξη των ιωδοτυροσινώνκαι τη σύνθεση της θυρεοσφαιρίνης, 53
Αντιθυρεοειδικά φάρμακα (θειουρακίλλες) γ) Έχουν ανοσοκατασταλτικές δράσεις. Μετά µακρά χορήγηση ελαττώνουν τον αριθµότων λεµφοκυττάρωνστο θυρεοειδή αδένα, µέχριςεξαφάνισης και ελαττώνουν το επίπεδο των αντισωµάτωνπου στρέφονται κατά του υποδοχέα της ΤSΗ, δ) Η προπυλθειουρακίλη αναστέλλει τη µετατροπή της 1- θυροξίνης (Τ4) σε 1-τριιωδοθυρονίνη (Τ3) στους περιφερικούς ιστούς. 54
Κατασταλτικά δράσης θυρεοειδών ορμονών, τρόφιμα (σόγια, γενιστείνη), τροποποίηση TPO 55
ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ Αμιοδαρόνη (αρρυθμίες):μπορείνα προκαλέσει Υποθυρεοειδισμό αλλά και Υπερθυρεοειδισμό. Διαταράσσει τον μεταβολισμό της Τ4. Αντιόξινα:Μειώνουν την απορρόφηση της θυροξίνης από το έντερο Κορτικοειδή: Αναστέλλουν την έκκριση της ΤSΗ. Μειώνουν την ΤΒG. Επιβραδύνουν την μετατροπή τηςτ4 σετ3. Αντιβηχικά φάρμακα:0ταν έχουν Ιώδιο μπορεί να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό, Ντοπαμίνη: Καταστέλλει την έκκριση ΤSΗ. Οιστρογόνα, κύηση, αντισυλληπτικά: Αυξάνουν την ΤΒG και έτσι βρίσκουμε τις ορμόνες ψευδώς αυξημένες. Λίθιο:Αναστέλλει την έκκριση Τ4 καιτ3. Φενυντοΐνη, Καρβαμαζεπίνη, (αντιεπιληπτικά):διαταράσσουν την σύνδεση των ορμονών με τις πρωτεΐνες του πλάσματος. Μειώνουντα επίπεδα της Τ4(και της ελεύθερης). Ριφαμπικίνη (αντιφυματικό): Επιταχύνει τον μεταβολισμό της θυροξίνης. Σαλικυλικά(ασπιρίνη):Διαταράσσουν την σύνδεση των ορμονών με τις πρωτεΐνες του αίματος όταν λαμβάνονται σε μεγάλες δόσεις. Μειώνουντα επίπεδα της Τ4 αλλά όχι της ελεύθερης Τ4. 56