απαμςήρειπ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Transcript

1 απαμςήρειπ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 1. Με ασςά λξιπόμ ςα μέρα ετξδιαρμέμξι ρςημ αουή ξι άμθοχπξι καςξικξύραμ διαρκξοπιρμέμξι, επξμέμχπ δεμ σπήουαμ πόλειπ καςαρςοέτξμςαμ (ή: αταμίζξμςαμ) λξιπόμ από ςα θηοία, επειδή από κάθε άπξφη ήςαμ λιγόςεοξ δσμαςξί από ασςά, και ξι ςευμικέπ γμώρειπ ςξσπ βξηθξύραμ βέβαια ικαμξπξιηςικά για (μα βοίρκξσμ) ςοξτή, ρςξμ πόλεμξ όμχπ με ςα θηοία (ήςαμ) αμεπαοκήπ γιαςί δεμ είυαμ ακόμη ςημ πξλιςική ςέυμη (δηλ. ςημ ςέυμη για ςημ ξογάμχρη πξλιςείαπ), ςηπ ξπξίαπ μέοξπ (είμαι) η πξλεμική επιδίχκαμ επξμέμχπ μα ρσγκεμςοώμξμςαι (ή: μα μαζεύξμςαι πξλλξί) και μα ρώζξμςαι υςίζξμςαπ πόλειπ όπξςε λξιπόμ αθοξίζξμςαμ, αδικξύραμ ξ έμαπ ςξμ άλλξ, επειδή ποάγμαςι δεμ είυαμ ςημ πξλιςική ςέυμη, με απξςέλερμα μα αουίρξσμ πάλι μα αταμίζξμςαι, καθώπ ρκξοπίζξμςαμ εδώ κι εκεί. 2. Ετόρξμ ξ άμθοχπξπ, μόμξπ από όλα ςα ζώα, διαθέςει ςα δύξ πξλύςιμα αμςιρςαθμιρςικά δώοα (ἔμτεχμομ σοφίαμ σὺμ πυρί) ςχμ θεώμ με ςημ παοέμβαρη ςξσ Τιςάμα Ποξμηθέα, απξκςά έμα είδξπ εκλεκςικήπ ρσγγέμειαπ όυι βέβαια λόγχ καςαγχγήπ - μαζί ςξσπ, υχοίπ βέβαια μα ενξμξιώμεςαι με ασςξύπ. Ειδικά για ςη τχςιά επικοαςξύρε η αμςίληφη όςι απξςελεί απξκλειρςικό κςήμα ςχμ θεώμ και έμα από ςα μσρςικά ςηπ δύμαμήπ ςξσπ, με δεδξμέμη ςημ ςόρξ εσεογεςική υοήρη ςηπ (θέομαμρη ζχξγόμξ τχπ ςξσ ηλίξσ), ςημ καςαλσςικά μεςαμξοτχςική δύμαμή ςηπ (έλαρη μεςάλλχμ καςαρςοξτικό πέοαρμά ςηπ), αλλά και ςξ μσρςηοιώδη ςοόπξ με ςξμ ξπξίξ εμρκήπςει από ςα ηταίρςεια και ςξσπ κεοασμξύπ. Επξμέμχπ, η καςξυή ασςξύ ςξσ δσμαμξγόμξσ τσρικξύ ρςξιυείξσ από ςξμ άμθοχπξ ςξμ καθιρςά «ρσγγεμή ςξσ θείξσ». Με ςα πξλύςιμα ασςά δώοα ξ άμθοχπξπ σπεοέυει έμαμςι όλχμ ςχμ άλλχμ έμβιχμ όμςχμ (ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ςξσ Ποχςαγόοα), ατξύ με ςη ρύζεσνη μξηςικήπ ικαμόςηςαπ και ποακςικήπ δοαρςηοιόςηςαπ ρσρςημαςικά και βαθιά γμχοίζει ςα ποάγμαςα η γμώρη ασςή ενχςεοικεύεςαι, ρσγκεκοιμεμξπξιείςαι και ανιξπξιείςαι ρε καςαρκεσαρςικέπ επιδόρειπ. Έςρι, ξ άμθοχπξπ, μόμξπ απ όλα ςα όμςα, αμαδεικμύεςαι καςαρκεσαρςήπ και δημιξσογόπ (homo faber = άμθοχπξπ-ςέκςχμ), δημιξσογεί δηλαδή ςευμικό πξλιςιρμό και μεςαβάλλει ςημ όφη ςηπ τύρηπ. Και δεμ ικαμξπξιεί μόμξμ ςιπ σλικέπ αμάγκεπ ςξσ, αλλά και δημιξσογεί θοηρκεία, γλώρρα και πξλιςικά ξογαμχμέμεπ κξιμχμίεπ (με ςημ παοέμβαρη ςξσ Δία). Τξ ποώςξ από ςα επιςεύγμαςα ςξσ αμθοώπξσ μεςά ςα δώοα ςξσ Ποξμηθέα είμαι η πίρςη ρςξσπ θεξύπ, η αμάπςσνη θοηρκεσςικξύ σελίδα 1

2 ρσμαιρθήμαςξπ. Η ρσγκεκοιμέμη αματξοά ρςξ θοηρκεσςικό ρςξιυείξ δείυμει μα έουεςαι ρε αμςίθερη με ςξμ αγμχρςικιρμό πξσ διέκοιμε ςξμ Ποχςαγόοα (δηλαδή ςημ άγμξια για ςημ ύπαονη ή μη ςχμ θεώμ). Ασςό πξσ ιρυύει όμχπ ρςημ ποαγμαςικόςηςα είμαι πχπ ξ ίδιξπ ξ Ποχςαγόοαπ, καςά πάρα πιθαμόςηςα, αμαγμώοιζε όςι η λαςοεία ποξριδιάζει ρςξμ άμθοχπξ και ίρχπ είμαι κάςι απαοαίςηςξ, υχοίπ όμχπ μα παίομει θέρη ρυεςικά με ςημ ύπαονη ςξσ αμςικειμέμξσ ασςήπ ςηπ λαςοείαπ. Ενάλλξσ, για άλλη μια τξοά δεμ σπάουει άοθοξ ποιμ από ςξ θεψκό ρςξιυείξ επξμέμχπ, δεμ γίμεςαι αματξοά ρςξσπ ρσγκεκοιμέμξσπ θεξύπ. Επιπλέξμ, ξ άμθοχπξπ αιρθάμεςαι ςημ αμάγκη μα επικξιμχμήρει και μα εσυαοιρςήρει ςξσπ θεξύπ, ατξύ μόμξμ ασςόπ απ όλα ςα όμςα έυει μεοίδιξ ρςη θεψκή τύρη (με ςα κλεμμέμα δώοα) μεςά από θεψκή παοέμβαρη (εσεογεςική δχοεά ςξσ Ποξμηθέα). Έςρι, ξ ρξτιρςήπ διαςσπώμει ςη θεχοία ςξσ για ςη γέμερη όυι ςηπ θοηρκείαπ, αλλά ςξσ θοηρκεσςικξύ ρσμαιρθήμαςξπ, υχοίπ μα παοξσριάζεςαι αμςιταςικόπ. Μξμάδεπ Αουικά ξι άμθοχπξι ζξσμ διαρκξοπιρμέμξι (ᾤκουμ σποράδημ) και αμαπςύρρξσμ πξλιςιρμό μεςαβάλλξμςαπ ςημ όφη ςηπ τύρηπ, καθώπ ρσμδσάζξσμ ςη μξηςική ικαμόςηςα με ςημ ποακςική δοάρη. Εμώ, όμχπ, καλύπςξσμ έςρι ςημ έλλειφη τσρικώμ ετξδίχμ και σπεοέυξσμ απ ασςή ςημ άπξφη έμαμςι ςχμ άλλχμ ζώχμ, δεμ διαθέςξσμ ςημ πξλεμική αοεςή (πολιτικὴμ γὰρ τέχμημ οὔπω εἶχομ, ἧς μέρος πολεμική). Κιμδσμεύξσμ λξιπόμ από ςα άγοια ζώα, ατξύ είμαι άξπλξι και δεμ μπξοξύμ μα ςα αμςιμεςχπίρξσμ ξογαμχμέμα, γιαςί δεμ αοκξύμ ξι ςευμικέπ γμώρειπ για ςη ρχςηοία ςξσπ (ἡ δημιουργικὴ τέχμη πρὸς δὲ τὸμ τῶμ θηρίωμ πόλεμομ ἐμδεής). Ο τόβξπ, λξιπόμ, και η μειξμεκςικόςηςά ςξσπ απέμαμςι ρςα θηοία ςξσπ αμαγκάζξσμ μα ρσμαθοξιρςξύμ και μα ρυημαςίρξσμ κξιμόςηςεπ (ἐζήτουμ δὴ ἁθροίζεσθαι καὶ σῴζεσθαι κτίζομτες πόλεις). Μέρα ρ ασςέπ γλιςώμξσμ μεμ από ςα άγοια ζώα, αλλά αουίζξσμ ςιπ αδικίεπ μεςανύ ςξσπ, καθώπ η ρσμβίχρή ςξσπ δεμ βαρίζεςαι ρε καμόμεπ δικαίξσ (ἠδίκουμ ἀλλήλους ἅτε οὐκ ἔχομτες τὴμ πολιτικὴμ τέχμημ). Γι ασςό κι επιρςοέτξσμ ρςξμ αουικό ςοόπξ (μξμαυικήπ) ζχήπ και καςαρπαοάζξμςαι από ςα θηοία (πάλιμ σκεδαμμύμεμοι διεφθείρομτο). Τξ αμθοώπιμξ είδξπ ςελικά κιμδσμεύει με αταμιρμό, επειδή δεμ διαθέςει ςημ πξλιςική αοεςή (ςημ ξπξία θα απξκςήρει με ςημ παοέμβαρη ςξσ ίδιξσ ςξσ Δία). Σύμτχμα με ςα παοαπάμχ ξ Ποχςαγόοαπ απξδίδει ςημ ξογάμωρη κξιμωμιώμ ρε ενχςεοικξύπ λόγξσπ και ρςημ αμάγκη μα εναρταλιρθεί η επιβίχρη και η ποξρςαρία από ςα θηοία πξλύ μεςά ςη δημιξσογία και ςημ πξλιςιρμική αμάπςσνή ςξσ ξ άμθοχπξπ αμαγκάζεςαι μα ρυημαςίρει κξιμχμίεπ, για μα επιβιώρει από ςα δσμαςόςεοα ρε ρύγκοιρη με ασςόμ ζώα. Άοα, η ρσγκοόςηρη ςχμ ποώςχμ κξιμχμικώμ ξογαμιρμώμ είμαι μόμῳ, απξςέλερμα καςαμαγκαρμξύ, βιαρμόπ ςηπ αμθοώπιμηπ τύρηπ, ποξψόμ ρύμβαρηπ. σελίδα 2

3 Με ςη ρξτιρςική θεώοηρη ρσμτχμεί και ξ Πλάςχμαπ. Διατξοεςικά είμαι όμχπ γι ασςόμ ςα αίςια δημιξσογίαπ κξιμξςήςχμ: ξι άμθοχπξι αδσμαςξύραμ μα καλύπςξσμ μόμξι ςξσπ ςιπ αμάγκεπ ςξσπ και έτςιαναμ πόλειπ για μα σπάονει καςαμεοιρμόπ εογαρίαπ και ενειδίκεσρη. Μέρα ρςξ ρύμξλξ ξ καθέμαπ κάμει ποάνη ό,ςι μπξοεί εκ τύρεχπ και έυει γι ασςό καςάλληλα εκπαιδεσςεί όυι μόμξ για ςξμ ίδιξ αλλά για όλξσπ ςξσπ άλλξσπ. Μξμάδεπ Ο Ποόδικξπ και ξ Ιππίαπ είμαι μάλλξμ γελξιξγοατικά ρυεδιαρμέμξι. Και ξι δύξ παοξσριάζξμςαι χπ επιδεικςικά πξλσμαθείπ, ξ ποώςξπ μαμιακόπ με ςξσπ ξοιρμξύπ ςχμ εμμξιώμ (ποάγμα για ςξ ξπξίξ ειρποάςςει ςα ειοχμικά ρυόλια ςξσ Σχκοάςη), ξ δεύςεοξπ μεγαλόρςξμξπ και οηςξοικόπ. Θα έλεγε καμείπ πχπ όλξ ςξ αμςιρξτιρςικό πάθξπ ςξσ Πλάςχμα νερπά ρςημ πεοιγοατή ςηπ οηυόςηςαπ και ςηπ μεγαλξμαμίαπ ασςώμ ςχμ δύξ. Ο Ποχςαγόοαπ, αμςιθέςχπ, παοξσριάζεςαι μεμ χπ αλαζξμικόπ και γεμάςξπ ασςξπεπξίθηρη, η ρημαμςική θέρη όμχπ πξσ ξ ρςξυαρςήπ ασςόπ καςείυε ρςημ ιρςξοία ςηπ ελλημικήπ ρκέφηπ δεμ σπξβαθμίζεςαι ρε καμία πεοίπςχρη. Παοόλξ πξσ ξ Πλάςχμαπ ςξμ δείυμει μα αγαμακςεί με ςιπ ρσμευείπ εοχςήρειπ ςξσ Σχκοάςη, ρε ρημείξ μα θέλει μα ρςαμαςήρει ςη ρσζήςηρη αμ ξ ρσμξμιληςήπ ςξσ δεμ ςξμ ατήρει μα αμαπςύνει όπχπ ασςόπ μξμίζει ςιπ απόφειπ ςξσ, είμαι ποξταμέπ πχπ ξ ποχςαγξοικόπ ρςξυαρμόπ αμςιμεςχπίζεςαι χπ άνιξπ ρεβαρμξύ. Γι ασςό και ρςημ πεοίπςχρή ςξσ, η ρχκοαςική ειοχμεία είμαι πξλύ διακοιςική, ξ Σχκοάςηπ δείυμει μάλιρςα έμαμ ειλικοιμή ρεβαρμό ποξπ ςιπ απόφειπ ςξσ αμςιπάλξσ ςξσ. 5. α) βωμοὺς : βαρικόπ, ρσμβαςόπ, ξοειβαςικόπ, παοαβαςικόπ, βάριμξπ, βαθμξλξγικόπ, βέβαιξπ, διαβηςικόπ γῆς : γήιμξπ, ενχγήιμξπ, γηπεδξύυξπ, γεχογικόπ, γεχμεςοικόπ, γεχλξγικόπ, αγεχγοάτηςξπ, επίγειξπ, σπόγειξπ, σπέογειξπ, εγγειξβελςιχςικόπ τέχμη : έμςευμξπ, πεοίςευμξπ, καλλιςευμικόπ, ρσμςευμιακόπ, ςευμξλξγικόπ, αουιςεκςξμικόπ, άςξκξπ, έμςξκξπ, ποχςόςξκξπ, χξςόκξπ, ςξκξγλστικόπ σῴζεσθαι : ρχςήοιξπ, ρχρςικόπ, ρχμαςικόπ, εύρχμξπ, μικοόρχμξπ, μεγαλόρχμξπ ἔχομτες : καυεκςικόπ, πλεξμεκςικόπ, πεοιεκςικόπ, αμθεκςικόπ, αμεκςικόπ, αποόρεκςξπ, μξσμευήπ, ρσμευήπ, ρυεςικόπ, άρυεςξπ, ρυεδιαρςικόπ, ποξρυξλικόπ, εμδξρυξλικόπ, άρυημξπ, ρυημαςικόπ, ένξυξπ, σπέοξυξπ, εμξυικόπ, καςξυικόπ, επξυικόπ, μεςξυικόπ, σελίδα 3

4 ξυσοχμαςικόπ, ποξμξμιξύυξπ, ςαλαμςξύυξπ, αμθοακξύυξπ, αλκξξλξύυξπ, βιςαμιμξύυξπ β) 1. ἐπιχειρ δ) ἀμαλαμβάμω 2. ἱδρύω ζ) θεμελιῶ 3. ἀδικ α) βλάπτω 4. ἀπόλλυμαι β) διαφθείρομαι 5. ἁθροίζομαι ρς) συμάγομαι ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΛΑΤΩΝΟΣ Πολιτεία Α, 330 d-e 1. Αμ έλεγα ασςό, είπε ασςόπ, ίρχπ δεμ θα έπειθα πξλλξύπ. Γιαςί μάθε καλά, Σχκοάςη, είπε, όςι ειρέουεςαι ρ ασςόμ τόβξπ και έγμξια γι ασςά πξσ δεμ ειρεουόςαμ ποξηγξσμέμχπ, κάθε τξοά πξσ κάπξιξπ βοίρκεςαι κξμςά ρςξ μα μξμίζει πχπ θα πεθάμει. Οι μύθξι δηλαδή πξσ λέγξμςαι ρε ρυέρη με όρα ρσμβαίμξσμ ρςξμ Άδη, όςι δηλαδή ποέπει εκεί μα ςιμχοηθεί εκείμξπ πξσ πξσ αδίκηρε εδώ, παοόλξ πξσ πεοιτοξμξύμςαμ μέυοι ςόςε, ςόςε πια αμαρςαςώμξσμ ςημ φσυή ςξσ μήπχπ (ξι μύθξι) είμαι αληθιμξί και ασςόπ ξ ίδιξπ είςε βέβαια διακοίμει καλά ασςά κάπχπ πεοιρρόςεοξ εναιςίαπ ςηπ αρθέμειαπ ςχμ γηοαςειώμ είςε και, ρα μα βοίρκεςαι ήδη πιξ κξμςά ρε όρξσπ βοίρκξμςαι εκεί (δηλ. ρςξσπ μεκοξύπ), γεμίζει λξιπόμ από σπξφία και τόβξ και ναμαρκέτςεςαι πια και ενεςάζει αμ αδίκηρε κάπξιξμ ρε κάςι. Όπξιξπ λξιπόμ αμακαλύπςει μέρα ρςη ζχή ςξσ πξλλέπ αδικίεπ και ρηκώμεςαι ρσυμά από ςξμ ύπμξ, όπχπ ακοιβώπ (ρηκώμξμςαι) ςα παιδιά, μιώθει τόβξ και ζει με απελπιρία εμώ όπξιξπ δεμ καςαλξγίζει ρςξμ εασςό ςξσ καμιά αδικία έυει πάμςξςε δίπλα ςξσ ελπίδα γλσκιά και καλή ρύμςοξτξ ρςα γηοαςειά ςξσ, όπχπ λέει και ξ Πίμδαοξπ. Μξμάδεπ ἴρθι : ςιπ : ςελεσςήρειμ : τοξμςίπ : διδόμαι : εἰδῶμεμ ςιμά / ἄςςα ςελεσςῷεμ τοξμςίδα ἐδίδξσ σελίδα 4

5 ρςοέτξσριμ : ςξῦ γήοωπ : καθξοᾷ : ξἱ παῖδεπ : ἡδεῖα : ἔρςοατθε ςῷ γήοᾳ κάςιδε (ὦ) παῖ ἡδίξμεπ / ἡδίξσπ 3. α) ἀληθεῖπ : καςηγξοξύμεμξ ρςξ εμμξξύμεμξ «μῦθξι» από ςξ ρσμδεςικό οήμα «ὦριμ». (ὥρπεο) ὤμ : αιςιξλξγική μεςξυή σπξθεςικήπ (ή φεσδξύπ) αιςιξλξγίαπ ρσμημμέμη ρςξ σπξκείμεμξ ςξσ οήμαςξπ «αὐςόπ». δείμαςξπ : γεμική αμςικειμεμική ρςξ «μερςόπ». ςι : αιςιαςική ςηπ αματξοάπ (ή: ςξσ καςά ςι) ρςξ οήμα «ἠδίκηρεμ». μεςὰ ἐλπίδξπ : εμποόθεςξπ ποξρδιξοιρμόπ ςξσ ςοόπξσ ρςξ οήμα «ζῇ». β) Κέταλξπ ᾤεςξ αὐςὸ ξὐκ ἄμ πξλλξύπ πεῖραι λέγχμ. γ) ὅ εἰ λέγξιμι (απλή ρκέφη ςξσ λέγξμςξπ) Μξμάδεπ 2 Μξμάδεπ 3 Ο Ρ Ο Σ Η Μ Ο ΠΕΙΡΑΙΑ - ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ Σαομπάμη Ειοήμη σελίδα 5