ιαχείριση Ασφάλειας στην Αλυσίδα Τροφίµων Εφαρµογή HACCP. Εµπειρίες Προβλήµατα Εξελίξεις -Πιστοποίηση

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ιαχείριση Ασφάλειας στην Αλυσίδα Τροφίµων Εφαρµογή HACCP. Εµπειρίες Προβλήµατα Εξελίξεις -Πιστοποίηση"

Αρμονία Μαρής
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ιαχείριση Ασφάλειας στην Αλυσίδα Τροφίµων Εφαρµογή HACCP. Εµπειρίες Προβλήµατα Εξελίξεις -Πιστοποίηση ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΜΑΡΙΑ ΠΙΤΣΙΚΑ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ TUV HELLAS A.E. 7-8 Ιουλίου 2005

2 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ Ευρωπαϊκή νοµοθεσία Εθνική νοµοθεσία ιεθνή Πρότυπα

3 Οδηγία 93/43/ΕΟΚ του Συµβουλίου «για την υγιεινή των τροφίµων», που στόχο έχει τη διαµόρφωση του γενικού πλαισίου αυτοελέγχου των επιχειρήσεων τροφίµων και υιοθετήθηκε από το Ελληνικό Κράτος µε την ΚΥΑ 487/2000 «Υγιεινή των τροφίµων σε συµµόρφωση προς την οδηγία 93/43/ΕΟΚ του Συµβουλίου» (ΦΕΚ 1219/ )

4 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ), αριθ. 178/2002 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, την 28 Ιανουαρίου 2002, «για τον καθορισµό των γενικών αρχών και απαιτή - σεων των νοµοθεσιών για τα τρόφιµα, και τον καθορισµό διαδικασιών σε θέµατα ασφάλειας των τροφίµων.» θέτει κρίσιµες απαιτήσεις τις οποίες καλούνται να ικανοποιήσουν όλες οι επιχειρήσεις τροφίµων από 01/01/2005, ΙΧΝΗΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑ

5 O κανονισµός εφαρµόζεται σε όλα τα στάδια παραγωγής, µεταποίησης και διανοµής των τροφίµων και των ζωοτροφών. εφαρµογή διαδικασιών αξιολόγησης του κινδύνου, προστασία των καταναλωτών από: τις δόλιες πρακτικές ή τις πρακτικές εξαπάτησης, τη νόθευση των τροφίµων Παραπλάνηση καταναλωτή.

6 Εξασφάλιση ότι τα τρόφιµα/ζωοτροφές ικανοποιούν τις απαιτήσεις της νοµοθεσίας Επαλήθευση

7 Η επισήµανση, η διαφήµιση και η παρουσίαση των τροφίµων ή των ζωοτροφών, συµπεριλαµβανοµένων του σχήµατος, της εµφάνισηςήτηςσυσκευασίαςτους, των υλικών συσκευασίας που χρησιµοποιήθηκαν, του τρόπου µε τον οποίο τακτοποιήθηκαν και του περιβάλλοντος στο οποίο εκθέτονται, καθώς και των πληροφοριών που διατίθενται σχετικά µε αυτά από οποιοδήποτε µέσο διάδοσης πληροφοριών, δεν πρέπει να παραπλανούν τους καταναλωτές.

8 Η ιχνηλασιµότητα των τροφίµων, των ζωοτροφών, των ζώων που χρησιµοποιούνται για την παραγωγή τροφίµων και οποιασδήποτε άλλης ουσίας που προορίζεται για ενσωµάτωση σε ένα τρόφιµο ή σε µια ζωοτροφή ή αναµένεται ότι θα ενσωµατωθεί σε αυτά,διασφαλίζεται σε όλα τα στάδια παραγωγής, µεταποίησης και διανοµής.

9 Οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίµων και ζωοτροφών είναι σε θέση να αναγνωρίζουν κάθε πρόσωπο από το οποίο έχουν προµηθευτεί ένα τρόφιµο, µια ζωοτροφή, ένα ζώο που χρησιµοποιείται για την παραγωγή τροφίµων ή οποιαδήποτε άλλη ουσία που προορίζεται για ενσωµάτωση σε ένα τρόφιµο ή σε µια ζωοτροφή ή αναµένεται ότι θα ενσωµατωθεί σε αυτά. Για το σκοπό αυτό οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων εγκαθιδρύουν συστήµατα και

10 διαδικασίες που καθιστούν τις πληροφορίες αυτές διαθέσιµες στις αρµόδιες αρχές, εάν αυτές το ζητήσουν. Οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίµων και ζωοτροφών καθιερώνουν συστήµατα και διαδικασίες για την αναγνώριση των άλλων επιχειρήσεων στις οποίες προµηθεύουν τα προϊόντα τους. Αυτές οι πληροφορίες είναι διαθέσιµες στις αρµόδιες αρχές, εάν αυτές το ζητήσουν.

11 Τα τρόφιµα ή οι ζωοτροφές που διατίθενται ή ενδέχεται να διατεθούν στην αγορά της Κοινότητας πρέπει να φέρουν κατάλληλη επισήµανση ή σήµα αναγνώρισης ώστε να διευκολύνεται η ιχνηλασιµότητα τους, µέσω κατάλληλων εγγράφων ή πληροφοριών, σύµφωνα µε τις σχετικές απαιτήσεις των ειδικότερων διατάξεων. Τέλος ο Κανονισµός προβλέπει διαδικασίες για την ανάκληση των προϊόντων.

12 INTERNATIONAL FOOD STANDARD ISO to ensure integrity of food supply chain IFS Global Food Safety Initiative

13 ιεθνή Πρότυπα ISO 9001(Συστήµατα διαχείρισης Ποιότητας) ISO (οδηγός για την εφαρµογή του ISO 9001 στη βιοµηχανία τροφίµων) Συστάσεις της ιεθνούς Επιτροπής Υγιεινής τροφίµων FAO/WHO Codex Alimentarius. ISO 22000(Συστήµατα ασφαλούς διαχείρισης τροφίµων-απαιτήσεις) Πρότυπα για την αγροτική καλλιέργεια

14 Πρότυπα για τη βιοµηχανία τροφίµων (προδιαγραφές για συγκεκριµένες κατηγορίες τροφίµων, διεργασίες, εγκαταστάσεις και εξοπλισµό, υλικά συσκευασίας, µεθόδους δοκιµών και αναλύσεων) Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αντίστοιχα µεταδιεθνή Εθνικά Πρότυπα Αντίστοιχα µε τα διεθνή και επιπλέον ΕΛΟΤ 1416, DS 3027, AGRO

15 ΕΙ ΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ fresh produce, προσπάθεια των µεγάλων εµπορικών οίκων γεωργικών προϊόντων για τη συγκρότηση προδιαγραφών,εφαρµογή των κωδίκων ορθής γεωργικής πρακτικής (GAP), στις αρχές του HACCP αλλά και στην τήρηση της εθνικής και διεθνούς νοµοθεσίας 'Technical Standard And Protocol For Companies Supplying Retailer Branded Food Products'.

16 Το πρότυπο αναπτύχθηκε από τη Βρετανική Συνοµοσπονδία Λιανεµπορίου (British Retail Consortium - BRC) INTERNATIONAL FOOD STANDARD I.F.S. International Food Standard, To IFS IFS αποτελεί ιδιωτικό πρότυπο της Ένωσης Γερµανών Χονδρεµπόρων (BDH), σε εναρµόνιση µε τις απαιτήσεις της Παγκόσµιας Πρωτοβουλίας για την Ασφάλεια Τροφίµων (GFSI). Έχει παρόµοια δοµή και απαιτήσεις µε τοπρότυποτου BRC.

17 Αποτελεί συνδυασµό των απαιτήσεων ενός Σ Π και ενός Σ ΑΤ (HACCP). AGRO 2-1 & 2-2, Συστήµατα Ολοκληρωµένης ιαχείρισης.το πρότυπο επιθεώρησης των Συστηµάτων Ολοκληρωµένης ιαχείρισης της σειράς AGRO 2 αποτελεί την εφαρµογή του προτύπου ISO (Σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης), καθώς και στοιχείων του προτύπου ISO 9001 (Σύστηµα ιαχείρισης Ποιότητας) στη γεωργική παραγωγή.

18 Α Ρ Χ Ε Σ Παραγωγοί σπόρων Παραγωγοί ζωοτροφών Πρωτογενής παραγωγή Παρασκευαστές τροφίµων Μεταποιητές Χονδρικό εµπόριο Λιανικό εµπόριο καταναλωτές Φυτοφάρµακα Λιπάσµατα Κτηνιατρικά Πρόσθετα Μεταφορά, Αποθήκευση Εξοπλισµός Καθαριστικά Συσκευασία Υπηρεσίες

19 ISO Επικοινωνία µεταξύ των εµπλεκόµενων µερών ιαχείριση συστήµατος Έλεγχο διεργασίας Αρχές HACCP Προγράµµατα για τα προαπαιτούµενα ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ

20 ΒΑΣΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ Πεδίο Τυποποιητικές αναφορές Όροι και ορισµοί Σύστηµα διαχείρισης ασφάλειας τροφίµων Ευθύνη της ιοίκησης ιαχείριση πόρων Σχεδιασµός και υλοποίηση της ασφάλειας τροφίµων

21 Επαλήθευση, επικύρωση και βελτίωση του συστήµατος διαχείρισης της ασφάλειας τροφίµων ΠαράρτηµαΑ, οδηγός για τη χρήση του Προτύπου ΠαράρτηµαΒ, συσχετισµός µεταξύ ISO 9001και ISO ΠαράρτηµαΓ, αναφορά σε κώδικες και οδηγούς που παρέχουν παραδείγµατα για µέτρα ελέγχου, προαπαιτούµενα µε οδηγίες για την επιλογή και χρήση

22 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ οι αρµόδιες αρχές, οι ενώσεις καταναλωτών οι ενώσεις λιανικού εµπορίου κλπ προσπαθούν µε κάθε τρόπο να επιβάλλουν τα κατάλληλα µέτρα για ασφαλή παραγωγή και διάθεση τροφίµων. Ασκούνται έτσι συνεχείς πιέσεις στις επιχειρήσεις που ασχολούνται µε την παραγωγή, την αποθήκευση, τη διακίνηση και την πώληση αγροτικών προϊόντων και τροφίµων, που πρέπει να αποδεικνύουν την αξιοπιστία τους και την ικανότητά τους να παράγουν και να διαχειρίζονται ασφαλή προϊόντα.

23 Οι επιχειρήσεις τροφίµων, συνειδητοποίησαν εγκαίρως, ότι για να αντιµετωπίσουν ολοκληρωµένα το σύνολο των απαιτήσεων έπρεπε να εγκαταστήσουν και να λειτουργήσουν ευέλικτα και αποτελεσµατικά Συστήµατα ιαχείρισης. Πολύτιµαεργαλείαπροςτηνκατεύθυνσηαυτή ήταν Πρότυπα όπως τα ISO 9001, ISO15161, ΕΛΟΤ 1416, DS 3027.

24 Το νέο Πρότυπο ISO θα αντικαταστήσει όλαταυπάρχονταεθνικάκαι θα εξασφαλισθεί η εναρµόνιση των απαιτήσεων του συστήµατος HACCP καθώς και οι απαιτήσεις για διαπίστευση Θα ήταν επίσης ιδιαίτερα χρήσιµονααξιοποιηθεί και από τις κρατικές αρχές ώστε: να ενοποιηθούν οι διαδικασίες ελέγχου να επιτευχθούν αξιόπιστα και συγκρίσιµα αποτελέσµατα να µειωθεί το κόστος για τους παραγωγούς.

25 Το σύστηµα HACCP, αποτελεί ένα δυναµικό σύστηµα, το οποίο όταν εφαρµόζεται και συντηρείται σωστά, εγγυάται σε µεγάλο βαθµό την ασφάλεια των τροφίµων. Βασικό σηµείο της αποτελεσµατικής εφαρµογής του συστήµατος αποτελεί η συνεχής παρακολού - θηση και τακτική ανασκόπηση του, µεβάσητις οποιεσδήποτε αλλαγές συµβαίνουν όπως νέες νοµοθετικές απαιτήσεις και νέα επιστηµονικά δεδοµένα στον τοµέα των τροφίµων.

26 Επιπλέον συµβάλλει στη: Βελτίωση της εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και αξιοπιστίας ιασφάλιση της συµµόρφωσης Πρόληψη Ικανοποίηση του πελάτη

27 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Εξωγενείς Παράγοντες ( πχ α ύλες) Ελλείψεις σε Θέµατα Υποδοµής Μη ικανοποιητικές ιεργασίες (επικύρωση,ιχνηλασιµότητα)

28 Οργάνωση / Προσωπικό (Έλλειψη τεχνογνωσίας,εκπαίδευσης) ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ Ανεπάρκεια στο Σχεδιασµό /στη Μελέτη Επικύρωση / Επαλήθευση του Συστήµατος HACCP

29 Πιστοποιητικά TÜV HELLAS ISO 9001: χορηγούνται πιστοποιητικά TÜV CERT ή πιστοποιητικά TÜV HELLAS, διαπιστευµένα από TGA και ΕΣΥ αντίστοιχα. HACCP: χορηγούνται πιστοποιητικά TÜV CERT ή πιστοποιητικά TÜV HELLAS που είναι διαπιστευµένα από το ΕΣΥ, µε βάση τα πρότυπα ΕΛΟΤ 1416, AGRO 1, DS 3027 και τις συστάσεις της ιεθνούς Επιτροπής Υγιεινής τροφίµων FAO/WHO Codex Alimentarius.

30 EUREPGAP: κατόπιν στρατηγικής συµφωνίας, συνεργασία µε τον αναγνωρισµένο διεθνώς Οργανισµό Πιστοποίησης INTEGRA παρέχει υπηρεσίες επιθεώρησης γεωργικών προϊόντων - εκµεταλλεύσεων, σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του πρωτοκόλλου EUREPGAP BRC: κατόπιν στρατηγικής συµφωνίας, συνεργασία µε το διαπιστευµένο φορέα Law Labs για το πρότυπο του BRC

31 IFS: Από το διαπιστευµένο Οργανισµό TÜV NORD για το πρότυπο του IFS, παρέχει υπηρεσίες µε κατάλληλα εκπαιδευµένους, Έλληνες επιθεωρητές και χορηγούνται τα διαπιστευµένα πιστοποιητικά από TÜV NORD. AGRO 2-1 & 2-2: χορηγούνται πιστοποιητικά TÜV HELLAS που είναι διαπιστευµένα από το ΕΣΥ, για Πιστοποίηση Συστηµάτων Ολοκληρωµένης ιαχείρισης στις Γεωργικές Παραγωγές.

32 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ FINAL DRAFT ISO ISO MANAGEMENT SYSTEMS ISO BULLETIN ISO FOCUS Traceability in the U.S. Food Supply: Economic Theory and Industry Studies, by Elise Golan, Barry Krissoff, Fred Kuchler, Linda Calvin, Kenneth Nelson, and Gregory Price, AER-830, USDA/ERS, March 2004.

Σχετικά έγγραφα

(ΙSO 22000:2005, HACCP

Πρότυπα διαχείρισης της ασφάλειας των τροφίµων (ΙSO 22000:2005, HACCP Codex Alimentarius, IFS, BRC). Πλεονεκτήµατα-µειονεκτήµατα, αλληλοεπικαλύψεις στην εφαρµογή τους ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ Η παραγωγή και διάθεση