1 And Joseph fell upon his father's face, and wept upon him, and kissed him. vai yip pol yo v sef al-pe nei a viv vai ye ve ke a lav vai yi shak-lov.

Transcript

1 GENESIS 50 1 And Joseph fell upon his father's face, and wept upon him, and kissed him. 1 ויפל יוסף על פני אביו ויבך עליו וישק לו vai yip pol yo v sef al-pe nei a viv vai ye ve ke a lav vai yi shak-lov. 1 ו יּ פּ ל יוֹס ף ע ל פּ נ י א ב יו ו יּ ב ךּ ע ל יו ו יּ שּׁ ק ל וֹ wayyippöl yôsëp `al-pünê äbîw wayyëbk `äläyw wayyiššaq-lô 1 και επιπεσων ιωσηφ επι το προσωπον του πατρος αυτου εκλαυσεν επ' αυτον και εφιλησεν αυτον kai epipesōn iōsēph epi to prosōpon tou patros autou eklausen ep' auton kai ephilēsen auton 2 And Joseph commanded his servants the physicians to embalm his father. And the physicians embalmed Israel. 2 ויצו יוסף את עבדיו את הרפאים לחנט את אביו ויחנטו הרפאים את ישראל vay tzav yo v sef et-a va dav et-ha ro fe 'im la cha not et-a viv vai ya chan tu ha ro fe 'im et-yis ra 'el. 2 ו י צ ו יוֹס ף א ת ע ב ד יו א ת ה ר פ א ים ל ח נ ט א ת א ב יו ו יּ ח נ ט וּ ה ר פ א ים א ת י שׂ ר א ל wayücaw yôsëp et-`ábädäyw et-häröºp îm lahánö et- äbîw wayyahan û häröp îm et-yisrä ël 2 και προσεταξεν ιωσηφ τοις παισιν αυτου τοις ενταφιασταις ενταφιασαι τον πατερα αυτου και ενεταφιασαν οι ενταφιασται τον ισραηλ kai prosetaξen iōsēph tois paisin autou tois entaphiastais entaphiasai ton patera autou kai enetaphiasan oi entaphiastai ton israēl 3 And forty days were fulfilled for him; for so are fulfilled the days of embalming. And the Egyptians wept for him threescore and ten days. 3 וימלאו לו ארבעים יום כי כן ימלאו ימי החנטים ויבכו אתו מצרים שבעים יום 1

2 vai yim le 'u-lov ar ba 'im yo vm ki ken yim le 'u ye mei ha cha nu tim vai yiv ku o tov mitz ra yim shiv 'im yo vm. 3 ו יּ מ ל אוּ לוֹ א ר בּ ע ים י וֹם כּ י כּ ן י מ ל א וּ י מ י ה ח נ ט ים ו יּ ב כּ וּ א ת וֹ מ צ ר י ם שׁ ב ע ים י וֹם wayyimlü û-lô arbä`îm yôm Kî Kën yimlü û yümê hahánù îm wayyibkû ötô micraºyim šib`îm yôm 3 και επληρωσαν αυτου τεσσαρακοντα ημερας ουτως γαρ καταριθμουνται αι ημεραι της ταφης και επενθησεν αυτον αιγυπτος εβδομηκοντα ημερας kai eplērōsan autou tessarakonta ēmeras outōs gar katarithmountai ai ēmerai tēs taphēs kai epenthēsen auton aiguptos ebdomēkonta ēmeras 4 And when the days of weeping for him were past, Joseph spoke unto the house of Pharaoh, saying: 'If now I have found favour in your eyes, speak, I pray you, in the ears of Pharaoh, saying: 4 ויעברו ימי בכיתו וידבר יוסף אל בית פרעה לאמר אם נא מצאתי חן בעיניכם דברו נא באזני פרעה לאמר vai ya 'av ru ye mei ve chi tov vay dab ber yo v sef el-beit par 'oh le mor im-na ma tza ti chen be 'ei nei chem dab be ru-na be 'a ze nei far 'oh le mor. 4 ו יּ ע ב רוּ י מ י ב כ ית וֹ ו י ד בּ ר יוֹ ס ף א ל בּ ית פּ ר ע ה ל אמ ר א ם נ א מ צ את י ח ן בּ ע ינ יכ ם דּ בּ רוּ נ א בּ א ז נ י פ ר ע ה ל אמ ר wayya `abrû yümê bükîtô wayüdabbër yôsëp el-bêt Par`ò lë mör im-nä mäcäº tî Hën Bü`êºnêkeºm DaBBürû-nä Bü oznê par`ò lë mör 4 επειδη δε παρηλθον αι ημεραι του πενθους ελαλησεν ιωσηφ προς τους δυναστας φαραω λεγων ει ευρον χαριν εναντιον υμων λαλησατε περι εμου εις τα ωτα φαραω λεγοντες epeidē de parēlthon ai ēmerai tou penthous elalēsen iōsēph pros tous dunastas pharaō legōn ei euron charin enantion umōn lalēsate peri emou eis ta ōta pharaō legontes 5 My father made me swear, saying: Lo, I die; in my grave which I have digged for me in the land of Canaan, there shalt thou bury me. Now therefore let me go up, I pray thee, and bury my father, and I will come back.' 2

3 5 אבי השביעני לאמר הנה אנכי מת בקברי אשר כריתי לי בארץ כנען שמה תקברני ועתה אעלה נא ואקברה את אבי ואשובה a vi hish bi 'a ni le mor hin neh a no chi met be kiv ri a sher ka ri ti li be 'e retz ke na 'an sham mah tik be re ni ve 'at tah e 'e leh-na ve 'ek be rah et-a vi ve 'a shu vah. 5 א ב י ה שׁ בּ יע נ י ל אמ ר ה נּ ה א נ כ י מ ת בּ ק ב ר י א שׁ ר כּ ר ית י ל י בּ א ר ץ כּ נ ע ן שׁ מּ ה תּ ק בּ א ע ל ה נּ א ו א ק בּ ר ה א ת א ב י ו א שׁ וּב ה ר נ י ו ע תּ ה äbî hišbî`aºnî lë mör hinnë änökî mët Büqibrî ášer Kärîºtî lî Bü eºrec Künaº`an šäºmmâ TiqBürëºnî wü`attâ e `élè-nnä wü eqbürâ et- äbî wü äšûºbâ 5 ο πατηρ μου ωρκισεν με λεγων εν τω μνημειω ω ωρυξα εμαυτω εν γη χανααν εκει με θαψεις νυν ουν αναβας θαψω τον πατερα μου και επανελευσομαι o patēr mou ōrkisen me legōn en tō mnēmeiō ō ōruξa emautō en gē chanaan ekei me thapseis nun oun anabas thapsō ton patera mou kai epaneleusomai 6 And Pharaoh said: 'Go up, and bury thy father, according as he made thee swear.' 6 ויאמר פרעה עלה וקבר את אביך כאשר השביעך vai yo mer par 'oh a leh u ke vor et-a vi cha ka 'a sher hish bi 'e cha. 6 ªU 4' C f! : f VU' x = : 9K! +4! } 4 r: a: / Q# x wayyöº mer Par`ò `álë ûqübör et- äbîºkä Ka ášer hišbî`eºkä 6 και ειπεν φαραω αναβηθι θαψον τον πατερα σου καθαπερ ωρκισεν σε kai eipen pharaō anabēthi thapson ton patera sou kathaper ōrkisen se 7 And Joseph went up to bury his father; and with him went up all the servants of Pharaoh, the elders of his house, and all the elders of the land of Egypt, 7 ויעל יוסף לקבר את אביו ויעלו אתו כל עבדי פרעה זקני ביתו וכל זקני ארץ מצרים 3

4 vai ya 'al yo v sef lik bor et-a viv vai ya 'a lu it tov kol-av dei far 'oh zik nei vei tov ve chol zik nei e retz-mitz ra yim. 7 ו יּ ע ל יוֹס ף ל ק בּ ר א ת א ב יו ו יּ ע ל וּ א תּ וֹ כּ ל ע ב ד י פ ר ע ה ז ק נ י ב ית וֹ ו כ ל ז ק נ י א ר ץ מ צ ר י ם wayyaº`al yôsëp liqbör et- äbîw wayya `álû ittô Kol-`abdê par`ò ziqnê bêtô wüköl ziqnê e rec-micräºyim 7 και ανεβη ιωσηφ θαψαι τον πατερα αυτου και συνανεβησαν μετ' αυτου παντες οι παιδες φαραω και οι πρεσβυτεροι του οικου αυτου και παντες οι πρεσβυτεροι της γης αιγυπτου kai anebē iōsēph thapsai ton patera autou kai sunanebēsan met' autou pantes oi paides pharaō kai oi presbuteroi tou oikou autou kai pantes oi presbuteroi tēs gēs aiguptou 8 and all the house of Joseph, and his brethren, and his father's house; only their little ones, and their flocks, and their herds, they left in the land of Goshen. 8 וכל בית יוסף ואחיו ובית אביו רק טפם וצאנם ובקרם עזבו בארץ גשן ve chol beit yo v sef ve 'e chav u veit a viv rak tap pam ve tzo nam u ve ka ram a ze vu be 'e retz go shen. 8 ו כ ל בּ ית יוֹס ף ו א ח יו וּב ית א ב יו ר ק ט פּ ם ו צ אנ ם וּב ק ר ם ע ז ב וּ בּ א ר ץ גּ שׁ ן wüköl Bêt yôsëp wü ehäyw ûbêt äbîw raq appäm wücö näm ûbüqäräm `äzbû Bü eºrec Göºšen 8 και πασα η πανοικια ιωσηφ και οι αδελφοι αυτου και πασα η οικια η πατρικη αυτου και την συγγενειαν και τα προβατα και τους βοας υπελιποντο εν γη γεσεμ kai pasa ē panoikia iōsēph kai oi adelphoi autou kai pasa ē oikia ē patrikē autou kai tēn suggeneian kai ta probata kai tous boas upeliponto en gē gesem 9 And there went up with him both chariots and horsemen; and it was a very great company. 9 ויעל עמו גם רכב גם פרשים ויהי המחנה כבד מאד vai ya 'al im mov gam-re chev gam-pa ra shim vay hi ham ma cha neh ka ved me 'od. 9 4

5 ו יּ ע ל ע מּ וֹ גּ ם ר כ ב גּ ם פּ ר שׁ ים ו י ה י ה מּ ח נ ה כּ ב ד מ א ד wayyaº`al `immô Gam-reºkeb Gam-Päräšîm wayühî ha mmahánè Käbëd mü öd 9 και συνανεβησαν μετ' αυτου και αρματα και ιππεις και εγενετο η παρεμβολη μεγαλη σφοδρα kai sunanebēsan met' autou kai armata kai ippeis kai egeneto ē parembolē megalē sphodra 10 And they came to the threshing-floor of Atad, which is beyond the Jordan, and there they wailed with a very great and sore wailing; and he made a mourning for his father seven days. 10 ויבאו עד גרן האטד אשר בעבר הירדן ויספדו שם מספד גדול וכבד מאד ויעש לאביו אבל שבעת ימים vai ya vo 'u ad-go ren ha 'a tad a sher be 'e ver hai yar den vai yis pe du-sham mis ped ga do vl ve cha ved me 'od vai ya 'as le 'a viv e vel shiv 'at ya mim. 10 ו יּ ב אוּ ע ד גּ ר ן ה א ט ד א שׁ ר בּ ע ב ר ה יּ ר דּ ן ו יּ ס פּ דוּ שׁ ם מ ס פּ ד גּ ד וֹל ו כ ב ד מ א ד ו יּ ע שׂ ל א ב יו א ב ל שׁ ב ע ת י מ ים wayyäböº û `ad-göºren hä ä äd ášer Bü`ëºber hayyardën wayyìºspüdû-šäm mispëd Gädôl wükäbëd mü öd wayyaº`as lü äbîw ëºbel šib`at yämîm 10 και παρεγενοντο εφ' αλωνα αταδ ο εστιν περαν του ιορδανου και εκοψαντο αυτον κοπετον μεγαν και ισχυρον σφοδρα και εποιησεν το πενθος τω πατρι αυτου επτα ημερας kai paregenonto eph' alōna atad o estin peran tou iordanou kai ekopsanto auton kopeton megan kai ischuron sphodra kai epoiēsen to penthos tō patri autou epta ēmeras 11 And when the inhabitants of the land, the Canaanites, saw the mourning in the floor of Atad, they said: 'This is a grievous mourning to the Egyptians.' Wherefore the name of it was called Abel-mizraim, which is beyond the Jordan. 11 וירא יושב הארץ הכנעני את האבל בגרן האטד ויאמרו אבל כבד זה למצרים על כן קרא שמה אבל מצרים אשר בעבר הירדן vai yar yo v shev ha 'a retz hak ke na 'a ni et-ha 'e vel be go ren ha 'a tad vai yo me ru e vel-ka ved zeh le mitz ra yim al-ken ka ra she mah a vel mitz ra yim a sher be 'e ver hai yar den. 5

6 11 ו יּ ר א יוֹשׁ ב ה א ר ץ ה כּ נ ע נ י א ת ה א ב ל בּ ג ר ן ה א ט ד ו יּ אמ ר וּ א ב ל כּ ב ד ז ה ל מ צ ר י ם ע ל כּ ן ק ר א שׁ מ הּ א ב ל מ צ ר י ם א שׁ ר בּ ע ב ר ה יּ ר דּ ן wayyaºr yôšëb hä äºrec ha KKüna`ánî et-hä ëºbel Bügöºren hä ä äd wayyöº mürû ë bel-käbëd zè lümicräºyim `al-kën qärä šümâ äbël micraºyim ášer Bü`ëºber hayyardën 11 και ειδον οι κατοικοι της γης χανααν το πενθος εν αλωνι αταδ και ειπαν πενθος μεγα τουτο εστιν τοις αιγυπτιοις δια τουτο εκαλεσεν το ονομα αυτου πενθος αιγυπτου ο εστιν περαν του ιορδανου kai eidon oi katoikoi tēs gēs chanaan to penthos en alōni atad kai eipan penthos mega touto estin tois aiguptiois dia touto ekalesen to onoma autou penthos aiguptou o estin peran tou iordanou 12 And his sons did unto him according as he commanded them. 12 ויעשו בניו לו כן כאשר צום vai ya 'a su va nav lov ken ka 'a sher tziv vam. 12 ו יּ ע שׂ וּ ב נ יו ל וֹ כּ ן כּ א שׁ ר צ וּ ם wayya`ásû bänäyw lô Kën Ka ášer ciwwäm 12 και εποιησαν αυτω ουτως οι υιοι αυτου και εθαψαν αυτον εκει kai epoiēsan autō outōs oi uioi autou kai ethapsan auton ekei 13 For his sons carried him into the land of Canaan, and buried him in the cave of the field of Machpelah, which Abraham bought with the field, for a possession of a burying-place, of Ephron the Hittite, in front of Mamre. 13 וישאו אתו בניו ארצה כנען ויקברו אתו במערת שדה המכפלה אשר קנה אברהם את השדה לאחזת קבר מאת עפרן החתי על פני ממרא vai yis 'u o tov va nav ar tzah ke na 'an vai yik be ru o tov bim 'a rat se deh ham mach pe lah a sher ka nah av ra ham et-has sa deh la 'a chuz zat-ke ver me 'et ef ron ha chit ti al-pe nei mam re. 13 ו יּ שׂ א וּ א ת וֹ ב נ יו א ר צ ה כּ נ ע ן ו יּ ק בּ ר וּ א ת וֹ בּ מ ע ר ת שׂ ד ה ה מּ כ פּ ל ה א שׁ ר ק נ ה א ב ר ה ם א ת ה שּׂ ד ה 6

7 ל א ח זּ ת ק ב ר מ א ת ע פ ר ן ה ח תּ י ע ל פּ נ י מ מ ר א wayyis û ötô bänäyw aºrcâ Künaº`an wayyiqbürû ötô Bim`ärat SüdË hammakpëlâ ášer qänâ abrähäm et-hassädè la áhuzzat-qeºber më ët `eprön hahittî `al-pünê mamrë 13 και ανελαβον αυτον οι υιοι αυτου εις γην χανααν και εθαψαν αυτον εις το σπηλαιον το διπλουν ο εκτησατο αβρααμ το σπηλαιον εν κτησει μνημειου παρα εφρων του χετταιου κατεναντι μαμβρη kai anelabon auton oi uioi autou eis gēn chanaan kai ethapsan auton eis to spēlaion to diploun o ektēsato abraam to spēlaion en ktēsei mnēmeiou para ephrōn tou chettaiou katenanti mambrē 14 And Joseph returned into Egypt, he, and his brethren, and all that went up with him to bury his father, after he had buried his father. 14 וישב יוסף מצרימה הוא ואחיו וכל העלים אתו לקבר את אביו אחרי קברו את אביו vai ya shav yo v sef mitz ray mah hu ve 'e chav ve chol-ha 'o lim it tov lik bor et-a viv a cha rei ka ve rov et-a viv. 14 ו יּ שׁ ב יוֹס ף מ צ ר י מ ה ה וּא ו א ח יו ו כ ל ה ע ל ים א תּ וֹ ל ק בּ ר א ת א ב יו א ח ר י ק ב ר וֹ א ת א ב יו wayy亚ob yôsëp micraºymâ hû wü ehäyw wükol-hä`ölîm ittô liqbör et- äbîw ahárê qobrô et- äbîw 14 και απεστρεψεν ιωσηφ εις αιγυπτον αυτος και οι αδελφοι αυτου και οι συναναβαντες θαψαι τον πατερα αυτου kai apestrepsen iōsēph eis aigupton autos kai oi adelphoi autou kai oi sunanabantes thapsai ton patera autou 15 And when Joseph's brethren saw that their father was dead, they said: 'It may be that Joseph will hate us, and will fully requite us all the evil which we did unto him.' 15 ויראו אחי יוסף כי מת אביהם ויאמרו לו ישטמנו יוסף והשב ישיב לנו את כל הרעה אשר גמלנו אתו vai yir 'u a chei-yo v sef ki-met a vi hem vai yo me ru lu yis te me nu yo v sef ve ha shev ya shiv la nu et kol-ha ra 'ah a sher ga mal nu o tov. 15 ו יּ ר א וּ א ח י יוֹס ף כּ י מ ת א ב יה ם ו יּ אמ ר וּ ל וּ י שׂ ט מ נוּ יוֹס ף ו ה שׁ ב י שׁ יב ל נוּ א ת כּ ל ה ר ע ה 7

8 א שׁ ר גּ מ ל נוּ א ת וֹ wayyir û áhê -yôsëp Kî-mët ábîhem wayyöº mürû lû yis ümëºnû yôsëp wühäšëb yäšîb läºnû ët Kol-häºrä`â ášer Gämaºlnû ötô 15 ιδοντες δε οι αδελφοι ιωσηφ οτι τεθνηκεν ο πατηρ αυτων ειπαν μηποτε μνησικακηση ημιν ιωσηφ και ανταποδομα ανταποδω ημιν παντα τα κακα α ενεδειξαμεθα αυτω idontes de oi adelphoi iōsēph oti tethnēken o patēr autōn eipan mēpote mnēsikakēsē ēmin iōsēph kai antapodoma antapodō ēmin panta ta kaka a enedeiξametha autō 16 And they sent a message unto Joseph, saying: 'Thy father did command before he died, saying: 16 ויצוו אל יוסף לאמר אביך צוה לפני מותו לאמר vay tzav vu el-yo v sef le mor a vi cha tziv vah lif nei mo v tov le mor. ª: 16 / +Lx =L/ ' 16 +! vk8u' : / r +5x 2L' + KwK8 ' # wayücawwû el-yôsëp lë mör äbîºkä ciwwâ lipnê môtô lë mör 16 και παρεγενοντο προς ιωσηφ λεγοντες ο πατηρ σου ωρκισεν προ του τελευτησαι αυτον λεγων kai paregenonto pros iōsēph legontes o patēr sou ōrkisen pro tou teleutēsai auton legōn 17 So shall ye say unto Joseph: Forgive, I pray thee now, the transgression of thy brethren, and their sin, for that they did unto thee evil. And now, we pray thee, forgive the transgression of the servants of the Elohei of thy father.' And Joseph wept when they spoke unto him. 17 כה תאמרו ליוסף אנא שא נא פשע אחיך וחטאתם כי רעה גמלוך ועתה שא נא לפשע עבדי אלהי אביך ויבך יוסף בדברם אליו koh-to me ru le yo v sef an na sa na pe sha a chei cha ve chat ta tam ki-ra 'ah ge ma lu cha ve 'at tah sa na le fe sha av dei e lo hei a vi cha vai ye ve ke yo v sef be dab be ram e lav שׁ ע ע ב ד י + v1 g {! k 4 #UKv+ /! 4 : ' V{ - = P %#U' % 3 fa 1 g ^ 5 2L' y +K : / =! V ª#' + - : C C5x 2L'S Q#U' r '! Y 8

9 Kò -tö mürû lüyôsëp äºnnäº Sä nä Peºša` ahêºkä wüha ä täm Kî-rä`â gümälûºkä wü`attâ Sä nä lüpeºša` `abdê élöhê äbîºkä wayyëbk yôsëp BüdaBBüräm ëläyw 17 ουτως ειπατε ιωσηφ αφες αυτοις την αδικιαν και την αμαρτιαν αυτων οτι πονηρα σοι ενεδειξαντο και νυν δεξαι την αδικιαν των θεραποντων του θεου του πατρος σου και εκλαυσεν ιωσηφ λαλουντων αυτων προς αυτον outōs eipate iōsēph aphes autois tēn adikian kai tēn amartian autōn oti ponēra soi enedeiξanto kai nun deξai tēn adikian tōn therapontōn tou theou tou patros sou kai eklausen iōsēph lalountōn autōn pros auton 18 And his brethren also went and fell down before his face; and they said: 'Behold, we are thy bondmen.' 18 וילכו גם אחיו ויפלו לפניו ויאמרו הננו לך לעבדים vai ye le chu gam-e chav vai yip pe lu le fa nav vai yo me ru hin nen nu le cha la 'a va dim. 18 ª- ' 4 +xu+k ^^! Kv : / Q##'r 16 +Kx+ a QÛ##' v% - E{K) +Q# wayyëlkû Gam- ehäyw wa yyippülû lüpänäyw wayyöº mürû hinneºnnû lükä la`ábädîm 18 και ελθοντες προς αυτον ειπαν οιδε ημεις σοι οικεται kai elthontes pros auton eipan oide ēmeis soi oiketai 19 And Joseph said unto them: 'Fear not; for am I in the place of Elohim? 19 ויאמר אלהם יוסף אל תיראו כי התחת אלהים אני vai yo mer a le hem yo v sef al-ti ra 'u ki ha ta chat e lo him a ni. 19 ª' 1 - '! x Y= % =! ' }VK : r ' k + 5x 2L'-!} + : / Q# wayyöº mer álëhem yôsëp al-tîräº û Kî hátaºhat élöhîm äºnî 19 και ειπεν αυτοις ιωσηφ μη φοβεισθε του γαρ θεου ειμι εγω kai eipen autois iōsēph mē phobeisthe tou gar theou eimi egō 9

10 20 And as for you, ye meant evil against me; but Elohim meant it for good, to bring to pass, as it is this day, to save much people alive. 20 ואתם חשבתם עלי רעה אלהים חשבה לטבה למען עשה כיום הזה להחית עם רב ve 'at tem cha shav tem a lai ra 'ah e lo him cha sha vah le to vah le ma 'an a soh kai yo vm haz zeh le ha cha yot am-rav. 20 4r!' Y! - } ח שׁ ב הּ ל ט ב ה ל מ ע ן ע שׂ ה כּ יּ וֹם ה זּ ה ל ה ח י ת ע ם ר ב : 'x +4- k f %- kw # wü attem HášabTem `älay rä`â élöhîm Hášäbäh lü öbâ lümaº`an `ásò Kayyôm hazzè lühaháyöt `am-räb 20 υμεις εβουλευσασθε κατ' εμου εις πονηρα ο δε θεος εβουλευσατο περι εμου εις αγαθα οπως αν γενηθη ως σημερον ινα διατραφη λαος πολυς umeis ebouleusasthe kat' emou eis ponēra o de theos ebouleusato peri emou eis agatha opōs an genēthē ōs sēmeron ina diatraphē laos polus 21 Now therefore fear ye not; I will sustain you, and your little ones.' And he comforted them, and spoke kindly unto them. 21 ועתה אל תיראו אנכי אכלכל אתכם ואת טפכם וינחם אותם וידבר על לבם ve 'at tah al-ti ra 'u a no chi a chal kel et chem ve 'et-tap pe chem vay na chem o v tam vay dab ber al-lib bam. 21 ו ע תּ ה א ל תּ יר אוּ א נ כ י א כ ל כּ ל א ת כ ם ו א ת ט פּ כ ם ו י נ ח ם אוֹת ם ו י ד בּ ר ע ל ל בּ ם wü`attâ al-tîräº û änökî ákalkël etkem wü e t- appükem wayünahëm ôtäm wayüdabbër `al-libbäm 21 και ειπεν αυτοις μη φοβεισθε εγω διαθρεψω υμας και τας οικιας υμων και παρεκαλεσεν αυτους και ελαλησεν αυτων εις την καρδιαν kai eipen autois mē phobeisthe egō diathrepsō umas kai tas oikias umōn kai parekalesen autous kai elalēsen autōn eis tēn kardian 10

11 22 And Joseph dwelt in Egypt, he, and his father's house; and Joseph lived a hundred and ten years. 22 וישב יוסף במצרים הוא ובית אביו ויחי יוסף מאה ועשר שנים vai ye shev yo v sef be mitz ra yim hu u veit a viv vay chi yo v sef me 'ah va 'e ser sha nim. 22 ו יּ שׁ ב יוֹס ף בּ מ צ ר י ם ה וּא וּב ית א ב יו ו י ח י יוֹס ף מ א ה ו ע שׂ ר שׁ נ ים wayy뺚eb yôsëp Bümicraºyim hû ûbêt äbîw wayühî yôsëp më â wä`eºser šänîm 22 και κατωκησεν ιωσηφ εν αιγυπτω αυτος και οι αδελφοι αυτου και πασα η πανοικια του πατρος αυτου και εζησεν ιωσηφ ετη εκατον δεκα kai katōkēsen iōsēph en aiguptō autos kai oi adelphoi autou kai pasa ē panoikia tou patros autou kai ezēsen iōsēph etē ekaton deka 23 And Joseph saw Ephraim's children of the third generation; the children also of Machir the son of Manasseh were born upon Joseph's knees. 23 וירא יוסף לאפרים בני שלשים גם בני מכיר בן מנשה ילדו על ברכי יוסף vai yar yo v sef le 'ef ra yim be nei shil le shim gam be nei ma chir ben-me na sheh yul le du al-bir kei yo v sef. 23 ו יּ ר א יוֹס ף ל א פ ר י ם בּ נ י שׁ לּ שׁ ים גּ ם בּ נ י מ כ יר בּ ן מ נ שּׁ ה י לּ ד וּ ע ל בּ ר כּ י יוֹס ף wayyaºr yôsëp lü epraºyim Bünê šillëšîm Gam Bünê mäkîr Ben-münaššè yullüdû `al-birkê yôsëp 23 και ειδεν ιωσηφ εφραιμ παιδια εως τριτης γενεας και υιοι μαχιρ του υιου μανασση ετεχθησαν επι μηρων ιωσηφ kai eiden iōsēph ephraim paidia eōs tritēs geneas kai uioi machir tou uiou manassē etechthēsan epi mērōn iōsēph 24 And Joseph said unto his brethren: 'I die; but Elohim will surely remember you, and bring you up out of this land unto the land which He swore to Abraham, to Isaac, and to Jacob.' 11

12 24 ויאמר יוסף אל אחיו אנכי מת ואלהים פקד יפקד אתכם והעלה אתכם מן הארץ הזאת אל הארץ אשר נשבע לאברהם ליצחק וליעקב vai yo mer yo v sef el-e chav a no chi met ve lo him pa kod yif kod et chem ve he 'e lah et chem min-ha 'a retz haz zot el-ha 'a retz a sher nish ba le 'av ra ham le yitz chak u le ya 'a kov. =O v! 7 :! 0 / { - ) =! +4! #- ) y = 9 6 ' 9 a- '! Y #= / r ' ) x 1 #' v% + { 52L' 24 ו יּ אמ ר א ל ה א ר ץ א שׁ ר נ שׁ בּ ע ל א ב ר ה ם ל י צ ח ק וּ ל י ע ק ב wayyöº mer yôsëp el- ehäyw änökî mët wë löhîm Päqöd yipqöd etkem wühe`élâ etkem min-hä äºrec hazzö t el-hä äºrec ášer nišba` lü abrähäm lüyichäq û lüya`áqöb 24 και ειπεν ιωσηφ τοις αδελφοις αυτου λεγων εγω αποθνησκω επισκοπη δε επισκεψεται υμας ο θεος και αναξει υμας εκ της γης ταυτης εις την γην ην ωμοσεν ο θεος τοις πατρασιν ημων αβρααμ και ισαακ και ιακωβ kai eipen iōsēph tois adelphois autou legōn egō apothnēskō episkopē de episkepsetai umas o theos kai anaξei umas ek tēs gēs tautēs eis tēn gēn ēn ōmosen o theos tois patrasin ēmōn abraam kai isaak kai iakōb 25 And Joseph took an oath of the children of Israel, saying: 'Elohim will surely remember you, and ye shall carry up my bones from hence.' 25 וישבע יוסף את בני ישראל לאמר פקד יפקד אלהים אתכם והעלתם את עצמתי מזה vai yash ba yo v sef et-be nei yis ra 'el le mor pa kod yif kod e lo him et chem ve ha 'a li tem et-atz mo tai miz zeh. 25 { = v O / ' =/ x 8 4 = - = +4! #- )! - '! Y 9 6 ' 9 { a: / r ++x : g '' 1C = 5 2L'3 v C fq# wayyašba` yôsëp et-bünê yisrä ël lë mör Päqöd yipqöd élöhîm etkem wüha`álìtem et-`acmötay mizzè 25 και ωρκισεν ιωσηφ τους υιους ισραηλ λεγων εν τη επισκοπη η επισκεψεται υμας ο θεος και συνανοισετε τα οστα μου εντευθεν μεθ' υμων kai ōrkisen iōsēph tous uious israēl legōn en tē episkopē ē episkepsetai umas o theos kai sunanoisete ta osta mou enteuthen meth' umōn 12

13 26 So Joseph died, being a hundred and ten years old. And they embalmed him, and he was put in a coffin in Egypt. 26 וימת יוסף בן מאה ועשר שנים ויחנטו אתו ויישם בארון במצרים vai ya mat yo v sef ben-me 'ah va 'e ser sha nim vai ya chan tu o tov vai yi sem ba 'a ro vn be mitz ra yim. 26 ו יּ מ ת יוֹס ף בּ ן מ א ה ו ע שׂ ר שׁ נ ים ו יּ ח נ ט וּ א ת וֹ ו יּ ישׂ ם בּ א ר וֹן בּ מ צ ר י ם wayyäºmot yôsëp Ben-më â wä`eºser šänîm wayyahan û ötô wayyîºsem Bä ärôn Bümicräºyim 26 και ετελευτησεν ιωσηφ ετων εκατον δεκα και εθαψαν αυτον και εθηκαν εν τη σορω εν αιγυπτω kai eteleutēsen iōsēph etōn ekaton deka kai ethapsan auton kai ethēkan en tē sorō en aiguptō. 13