Έλεγχος Αποθεμάτων. Γιώργος Λυμπερόπουλος. Γ. Λυμπερόπουλος - Διoίκηση Παραγωγής

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Έλεγχος Αποθεμάτων. Γιώργος Λυμπερόπουλος. Γ. Λυμπερόπουλος - Διoίκηση Παραγωγής"

Ἰορδάνης Μοσχοβάκης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Έλεγχος Αποθεμάτων Γιώργος Λυμπερόπουλος 1

2 Σημασία Ελέγχου Αποθεμάτων Η συνολική επένδυση σε αποθέματα σε μία χώρα είναι τεράστια (20-25% του ΑΕΠ). Τομείς οικονομίας με αποθέματα: Βιομηχανική παραγωγή (manufacturing) Χονδρεμπόριο (wholesale) Λιανικό εμπόριο (retail) Αγροτικός τομέας Λοιπά Ο ευφυέστερος έλεγχος αποθεμάτων μπορεί να επιφέρει τεράστια βελτίωση στην απόδοση της οικονομίας. Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν επιστημονικό έλεγχο αποθεμάτων έχουν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά. 2

3 Βασικό πρόβλημα του ελέγχου αποθεμάτων Πότε να δοθεί μια παραγγελία Πόση ποσότητα να παραγγελθεί Υποθέσεις για τη ζήτηση Εξωτερική (ανεξάρτητη) Γνωστή (σταθερή/μεταβαλλόμενη) Τυχαία Εσωτερική (εξαρτημένη) (Προγραμματισμός Απαιτούμενων Υλικών Material Requirements Planning ή MRP) Αυτή η Ενότητα Παρουσίαση και ανάλυση κάποιων βασικών μαθηματικών προτύπων που μπορούν να υποβοηθήσουν στον έλεγχο αποθεμάτων. 3

4 Τύποι αποθεμάτων (παραγωγή και διάθεση) Πρώτες ύλες: Απαιτούνται για την δραστηριότητα παραγωγής και επεξεργασίας προστιθέμενη αξία Ημιέτοιμα προϊόντα Συστατικά/εξαρτήματα: Ολοκληρωμένα είδη που αποτελούν μέρη του τελικού προϊόντος Εργασίες σε εξέλιξη (Work in Process WIP): Απόθεμα που περιμένει ή είναι υπό επεξεργασία Τελικά (έτοιμα) προϊόντα: Ολοκληρωμένα προϊόντα προς διάθεση/πώληση στον καταναλωτή 4

5 Λόγοι διατήρησης αποθεμάτων Εισαγωγή Οικονομία κλίμακας: Αποφυγή σταθερών κοστών παραγγελίας και παραγωγής Αβεβαιότητα: Αβέβαιη εξωτερική ζήτηση, χρόνος ικανοποίησης παραγγελίας, επάρκεια προμήθειας Εξομάλυνση: Συσσώρευση αποθέματος ενόψει προβλεπόμενης αύξησης στη ζήτηση Κερδοσκοπία: Αν η τιμή ενός είδους (π.χ. πρώτης ύλης) αναμένεται να αυξηθεί Σημαντικοί χρόνοι αλλαγής παραγόμενων προϊόντων: Αποφυγή συχνών αλλαγών των παραγόμενων προϊόντων λόγων μεγάλης διάρκειας τέτοιων αλλαγών Αποσύζευξη: Επιτρέπει την αποκεντρωμένη λήψη αποφάσεων Μεταφορά: Απόθεμα σε διαμετακόμιση (in transit) ή «στο σωλήνα» (pipeline) Logistics: Τεχνικοί/οικονομικοί περιορισμοί (π.χ. ύπαρξη ελάχιστης ποσότητας αγοράς) Κόστη ελέγχου και παρακολούθησης στάθμης αποθέματος: Πιο οικονομικό να αποθηκεύονται μεγάλες ποσότητες φθηνών προϊόντων παρά να ξοδεύονται πολύτιμες εργατοώρες για να γίνεται λεπτομερής διαχείριση μικρών ποσοτήτων 5

6 Χαρακτηριστικά Συστημάτων Αποθεμάτων Ζήτηση Σταθερή έναντι μεταβλητής Γνωστή (βέβαιη) έναντι τυχαίας (αβέβαιης ή στοχαστικής) Χρόνος ικανοποίησης παραγγελίας ή αναπλήρωσης αποθέματος (replenishment lead time) Γνωστοί έναντι τυχαίων Χρόνος επιθεώρησης: Συνεχής επιθεώρηση Περιοδική επιθεώρηση Ελλείψεις (ανικανοποίητες ζητήσεις) Εκκρεμείς παραγγελίες (backorders) Χαμένες πωλήσεις (lost sales) Μεταβαλλόμενη χρησιμότητα/αξία αποθέματος Περιορισμένος χρόνος ζωής («στο ράφι») Απαρχαίωση 6

7 Κόστη Κόστος διατήρησης αποθέματος (ανάλογο της ποσότητας αποθέματος) Κύριες συνιστώσες: Κόστος αποθηκευτικού χώρου (απόκτηση και λειτουργία) (π.χ. 6%) Φόροι και ασφάλεια (π.χ. 2%) Σπάσιμο, φθορά, αλλοίωση, απαρχαίωση (π.χ. 1%) Κόστος ευκαιρίας εναλλακτικής επένδυσης (κόστος κεφαλαίου) (π.χ. 28%) ΣΥΝΟΛΟ: 37% δηλαδή 0,37 ανά επενδυμένο σε απόθεμα ανά έτος (ετήσιο επιτόκιο) 7

8 Κόστος διατήρησης αποθέματος (συνέχεια) cc = μοναδιαίο κόστος αγοράς ( ανά μονάδα προϊόντος) (π.χ. 180 ανά μονάδα) II = ετήσιο επιτόκιο ( ανά ανά μονάδα χρόνου) (π.χ. 0,37 ανά ανά έτος) h = μοναδιαίο κόστος διατήρησης αποθέματος ( ανά μονάδα προϊόντος ανά μονάδα χρόνου) h = IIII = 0, = 66,6 ανά μονάδα προϊόντος ανά έτος 8

9 Εισαγωγή Κόστος διατήρησης αποθέματος (συνέχεια) Απόθεμα μεταβάλλεται δυναμικά Κόστος διατήρησης αποθέματος είναι ανάλογο του εμβαδού κάτω από την καμπύλη του αποθέματος Απόθεμα II(tt) II =Μέσο απόθεμα στο διάστημα tt 1, tt 2 II = 1 tt 2II tt dddd tt 2 tt 1 tt 1 tt 1 tt 2 Χρόνος tt Μέσο κόστος διατήρησης αποθέματος ανά μονάδα χρόνου = hii 9

10 Κόστος παραγγελίας KK = σταθερό κόστος (ανεξάρτητο από την ποσότητα), π.χ. γραφειοκρατικό κόστος παραγγελίας, πάγιο κόστος προμηθευτή, πάγιο κόστος μεταφοράς, κόστος παράδοσης-παραλαβής, κόστος επιθεώρησης, κόστος χειρισμού, κτλ cc = μεταβλητό κόστος (ανάλογο της ποσότητας παραγγελίας) = μοναδιαίο κόστος αγοράς 0, αν QQ = 0 Κόστος παραγγελίας ποσότητας QQ = KK + cccc, αν QQ > 0 10

11 Κόστος έλλειψης προϊόντων Εκκρεμείς παραγγελίες bb 1 = κόστος ανά περίσταση έλλειψης ανεξάρτητα από το ύψος ή το μέγεθος της έλλειψης ( ανά περίσταση έλλειψης) bb 2 = κόστος ανά μονάδα έλλειψης ( ανά μονάδα εκκρεμών παραγγελιών) bb 3 = κόστος ανά μονάδα έλλειψης ανά μονάδα χρόνου ( ανά μονάδα εκκρεμών παραγγελιών ανά μονάδα χρόνου) Χαμένες πωλήσεις bb LL = μοναδιαία απώλεια κέρδους της μη πραγματοποιηθείσας πώλησης λόγω έλλειψης προϊόντων ( ανά μονάδα χαμένων πωλήσεων) Κόστος απώλειας καλής πίστης πελατών 11

Σχετικά έγγραφα

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜ- ΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Συνοπτικός (Συγκεντρωτικός) Προγραμματισμός Παραγωγής

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜ- ΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Συνοπτικός (Συγκεντρωτικός) Προγραμματισμός Παραγωγής Γιώργος Λυμπερόπουλος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 17/3/2017 Γ. Λυμπερόπουλος - Διοίκηση