Πολύβιος. I, 1 Introducción

Transcript

1 Πολύβιο I, 1 Introducción Ε ἰ μὲ τοῖ πρ ὸ ἡμῶ ἀαγράφουσι τὰ πράξει παραλελεῖφθαι συέβαιε τὸ ὑπὲρ αὐτῆ τῆ ἱστορία ἔπαιο, ἴσω ἀαγκαῖο ἦ τ ὸ προτρέπεσθαι πάτα πρὸ τὴ αἵρεσι κα ὶ παραδοχὴ τῶ τοιούτω ὑπομημάτω δι ὰ τ ὸ μηδεμία ἑτοιμοτέρα εἶαι τοῖ ἀθρώποι διόρθωσι τῆ τῶ προγεγεημέω πράξεω ἐπιστήμη. ἐπε ὶ δ' ο ὐ τιὲ οὐδ' ἐπ ὶ ποσό, ἀλλ ὰ πάτε ὡ ἔπο εἰπεῖ ἀρχ ῇ κα ὶ τέλει κέχρηται τούτ ῳ, φάσκοτε ἀληθιωτάτη μὲ εἶαι παιδεία κα ὶ γυμασία πρὸ τὰ πολιτικὰ πράξει τὴ ἐκ τῆ ἱστορία μάθησι, ἐαργεστάτη δ ὲ κα ὶ μόη διδάσκαλο τοῦ δύασθαι τὰ τῆ τύχη μεταβολὰ γεαίω ὑποφέρει τὴ τῶ ἀλλοτρίω περιπετειῶ ὑ πόμησι, δῆλο ὡ οὐδε ὶ μὲ ἂ δόξαι καθήκει περ ὶ τῶ καλῶ κα ὶ πολλοῖ εἰρημέω ταυτολογεῖ, ἥκιστα δ' ἡμῖ. αὐτ ὸ γὰρ τ ὸ παράδοξο τῶ πράξεω, ὑπὲρ ὧ προῃρήμεθα γράφει, ἱκαό ἐ στι προκαλέσασθαι κα ὶ παρορμῆσαι πάτα κα ὶ έο κα ὶ πρεσβύτερο πρὸ τὴ ἔτευξι τῆ πραγματεία. τί γὰρ οὕτω ὑπάρχει φαῦλο ἢ ῥᾴθυμο ἀθρώπω ὃ οὐκ ἂ βούλοιτο γῶαι πῶ κα ὶ τίι γέει πολιτεία ἐπικρατηθέτα σχεδὸ ἅπατα τ ὰ κατ ὰ τὴ οἰκουμέη οὐχ ὅ λοι πετήκοτα κα ὶ τρισὶ ἔτεσι ὑπ ὸ μία ἀρχὴ ἔπεσε τὴ Ῥωμαίω, ὃ πρότερο οὐχ εὑ ρίσκεται γεγοό, τί δ ὲ πάλι οὕτω ἐκπαθὴ πρό τι τῶ ἄλλω θεαμάτω ἢ μαθημάτω ὃ προυργιαίτερο ἄ τι ποιήσαιτο τῆσδε τῆ ἐμπειρία; I, 2 Importancia y magnitud del tema Ὡ δ' ἔστι παράδοξο κα ὶ μέγα τ ὸ περ ὶ τὴ ἡμετέρα ὑπόθεσι θεώρημα γέοιτ' ἂ οὕ τω μάλιστ' ἐμφαέ, ε ἰ τὰ ἐλλογιμωτάτα τῶ προγεγεημέω δυαστειῶ, περ ὶ ἃ ο ἱ συγγραφεῖ τοὺ πλείστου διατέθειται λόγου, παραβάλοιμε κα ὶ συγκρίαιμε πρὸ τὴ Ῥωμαίω ὑπεροχή. εἰσ ὶ δ' α ἱ τῆ παραβολῆ ἄξιαι κα ὶ συγκρίσεω αὗται. Πέρσαι κατά τια καιροὺ μεγάλη ἀρχὴ κατεκτήσατο κα ὶ δυαστεία ἀλλ' ὁσάκι ἐτόλμησα ὑπερβῆαι τοὺ τῆ Ἀσία ὅρου, ο ὐ μόο ὑπὲρ τῆ ἀρχῆ, ἀλλ ὰ κα ὶ περ ὶ σφῶ ἐκιδύευσα. Λακεδαιμόιοι πολλοὺ ἀ μφισβητήσατε χρόου ὑπὲρ τῆ τῶ Ἑλλήω ἡγεμοία, ἐπειδή ποτ' ἐκράτησα, μόλι ἔτη δώδεκα κατεῖ χο αὐτὴ ἀδήριτο. Μακεδόε τῆ μὲ Εὐρώπη ἦρξα ἀπ ὸ τῶ κατ ὰ τὸ Ἀδρία τόπω ἕω ἐπ ὶ τὸ Ἴστρο ποταμό, ὃ βραχ ὺ πατελῶ ἂ φαείη μέρο τῆ προειρημέη χώρα μετ ὰ δ ὲ ταῦ τα προσέλαβο τὴ τῆ Ἀσία ἀρχή, καταλύσατε τὴ τῶ Περσῶ δυαστεία. ἀλλ' ὅμω οὗ τοι πλείστω δόξατε κα ὶ τόπω κα ὶ πραγμάτω γεέσθαι κύριοι, τ ὸ πολ ὺ μέρο ἀκμὴ ἀπέλιπο τῆ οἰκουμέη ἀλλότριο. Σικελία μὲ γὰρ κα ὶ Σαρδοῦ κα ὶ Λιβύη οὐδ' ἐ πεβάλοτο καθάπαξ

2 ἀμφισβητεῖ, τῆ δ' Εὐρώπη τ ὰ μαχιμώτατα γέη τῶ προσεσπερίω ἐθῶ ἰσχῶ εἰπεῖ οὐ δ' ἐγίωσκο. Ῥωμαῖοί γε μὴ ο ὐ τι ὰ μέρη, σχεδὸ δ ὲ πᾶσα πεποιημέοι τὴ οἰκουμέη ὑ πήκοο αὑτοῖ, ( ἀυπόστα)το μὲ τοῖ ( ὑπάρχουσι π ᾶ)σι, ἀυπέ(ρβλητο δ ὲ κα ὶ) τοῖ ἐ πιγι(ομέοι ὑπερ)οχὴ κα(τέλιπο τῆ αὑτῶ) δυαστ(εία. περ ὶ δ ὲ το ῦ) μετο λαδιατ... ( ἐκ τῆ γρα)φῆ ἐξέσται σαφέστερο καταοεῖ ὁμοίω δ ὲ κα ὶ περ ὶ το ῦ πόσα κα ὶ πηλίκα συμβάλλεσθαι πέφυκε τοῖ φιλομαθοῦσι ὁ τῆ πραγματικῆ ἱστορία τρόπο. 4, 1 Digesto de historia aquea Ἐ μὲ τ ῇ πρ ὸ ταύτη βύβλ ῳ τὰ αἰτία ἐδηλώσαμε το ῦ δευτέρου συστάτο Ῥωμαίοι καὶ Καρχηδοίοι πολέμου κα ὶ τ ὰ περ ὶ τῆ εἰσβολῆ τῆ εἰ Ἰταλία Ἀίβου διήλθομε, πρὸ δὲ τούτοι ἐξηγησάμεθα τοὺ γεομέου αὐτοῖ ἀγῶα πρὸ ἀλλήλου μέχρι τῆ μάχη τῆ περ ὶ τὸ Αὔφιδο ποταμὸ κα ὶ πόλι Κάα γεομέη. ῦ δ ὲ τὰ Ἑλληικὰ διέξιμε πράξει τὰ κατὰ τοὺ αὐτοὺ καιροὺ ἐπιτελεσθείσα τοῖ προειρημέοι κα ὶ ἀπ ὸ τῆ ἑκατοστῆ κα ὶ τετταρακοστῆ ὀλυμπιάδο, πρότερο ἀαμήσατε δι ὰ βραχέω τοὺ ἐτυγχάοτα τ ῇ πραγματεί ᾳ τῆ κατασκευῆ, ἣ ἐ τ ῇ δευτέρ ᾳ βύβλ ῳ περ ὶ τῶ Ἑλληικῶ ἐποιησάμεθα, κα ὶ μάλιστα περ ὶ το ῦ τῶ Ἀχαιῶ ἔθου, δι ὰ τ ὸ κα ὶ τοῦτο τ ὸ πολίτευμα παράδοξο ἐπίδοσι λαβεῖ εἴ τε τοὺ πρ ὸ ἡμῶ κα ὶ καθ' ἡμᾶ καιρού. ἀρξάμεοι γὰρ ἀπ ὸ Τισαμεο ῦ τῶ Ὀρέστου παίδω ἑό, κα ὶ φήσατε αὐτοὺ ἀπ ὸ μὲ τούτου βασιλευθῆαι κατ ὰ γέο ἕω εἰ Ὤγυγο, μετ ὰ δ ὲ ταῦτα καλλίστῃ προαιρέσει χρησαμέου δημοκρατικῆ πολιτεία τ ὸ μὲ πρῶτο ὑπ ὸ τῶ ἐ κ Μακεδοία βασιλέω διασπασθῆαι κατ ὰ πόλει κα ὶ κώμα, ἑξῆ δ ὲ τούτοι ἐπεβαλόμεθα λέγει πῶ αὖθι ἤ ρξατο συμφροεῖ κα ὶ πότε κα ὶ τίε αὐτοῖ πρῶτοι συέστησα. τούτοι δ' ἑπομέω ἐ δηλώσαμε τίι τρόπ ῳ κα ὶ ποί ᾳ προαιρέσει προσαγόμεοι τὰ πόλει ἐπεβάλοτο Πελοποησίου πάτα ὑπ ὸ τὴ αὐτὴ ἄγει ὀομασία κα ὶ πολιτεία. καθολικῶ δ ὲ περ ὶ τῆ προειρημέη ἐπιβολῆ ἀποφηάμεοι, μετ ὰ ταῦτα τῶ κατ ὰ μέρο ἔργω κατ ὰ τ ὸ συεχὲ ἐπιψαύοτε εἰ τὴ Κλεομέου το ῦ Λακεδαιμοίω βασιλέω ἔκπτωσι κατητήσαμε. συγκεφαλαιωσάμεοι δ ὲ τὰ ἐ κ τῆ προκατασκευῆ πράξει ἕω τῆ Ἀτιγόου κα ὶ Σελεύκου κα ὶ Πτολεμαίου τελευτῆ, ἐπειδ ὴ περὶ τοὺ αὐτοὺ καιροὺ πάτε οὗτοι μετήλλαξα, λοιπὸ ἐπηγγειλάμεθα τῆ αὑτῶ πραγματεία ἀρχὴ ποιήσασθαι τὰ ἑξῆ τοῖ προειρημέοι πράξει, καλλίστη ὑπόστασι ὑπολαμβάοτε εἶ αι ταύτη δι ὰ τ ὸ πρῶτο μὲ τὴ Ἀράτου σύταξι ἐπ ὶ τούτου καταστρέφει τοὺ καιρού, οἷ συάπτοτε τὴ διήγησι τὸ ἀκόλουθο ὑπὲρ τῶ Ἑλλήω ἀποδιδόαι προῃ ρήμεθα λόγο, δεύτερο δ ὲ δι ὰ τ ὸ κα ὶ τοὺ χρόου οὕτω συτρέχει τοὺ ἑξῆ κα ὶ τοὺ πίπτοτα ὑπ ὸ τὴ ἡμετέρα ἱστορία ὥστε τοὺ μὲ καθ' ἡμᾶ εἶαι, τοὺ δ ὲ κατ ὰ τοὺ πατέρα ἡμῶ ἐξ οὗ

3 συμβαίει τοῖ μὲ αὐτοὺ ἡμᾶ παραγεγοέαι, τ ὰ δ ὲ παρ ὰ τῶ ἑωρακότω ἀκηκοέαι. τ ὸ γὰ ρ ἀωτέρω προσλαμβάει τοῖ χρόοι... VI, 1-9 Prefacio Clasificación de las constituciones Rotación de las políticas Orígenes de la constitución Orígenes de la moralidad y de las reglas De cómo la monarquía se transforma en dictadura Degeneración de las constituciones De cómo surge y se degenera la democracia Στήσατε δ' ἐπ ὶ τούτω < quae sunt V, 111> τὴ διήγησι τὸ ὑπὲρ τῆ Ῥ ωμαίω πολιτεία συστησόμεθα λόγο, ᾧ κατ ὰ τ ὸ συεχὲ ὑποδείξομε ὅτι μέγιστα συεβάλετ' αὐτοῖ ἡ τοῦ πολιτεύματο ἰδιότη πρὸ τ ὸ μ ὴ μόο ἀακτήσασθαι τὴ Ἰταλιωτῶ κα ὶ Σικελιωτῶ δυαστεία, ἔτι δ ὲ τὴ Ἰβήρω προσλαβεῖ κα ὶ Κελτῶ ἀρχή, ἀλλ ὰ τ ὸ τελευταῖο κα ὶ πρὸ τ ὸ κρατήσατα τ ῷ πολέμ ῳ Καρχηδοίω ἔοια σχεῖ τῆ τῶ ὅλω ἐπιβολῆ. [Polyb. III, 2, 6]. Ὅτα δ ὲ τὰ Ἑλληικὰ πράξει τὰ κατ ὰ τὴ αὐτὴ ὀ λυμπιάδα γεομέα <Ol. 140> διεξιότε ἐπιστῶμε τοῖ καιροῖ τούτοι, τότ' ἤδη προθέμεοι ψιλῶ τὸ ὑπὲρ αὐτῆ τῆ Ῥ ωμαίω πολιτεία ποιησόμεθα λόγο, ομίζοτε ο ὐ μόο πρὸ τὴ τῆ ἱστορία σύταξι οἰκεία εἶαι τὴ περ ὶ αὐτῆ ἐξήγησι, ἀλλ ὰ κα ὶ πρὸ τὰ τῶ πολιτευμάτω διορθώσει κα ὶ κατασκευὰ μεγάλα συμβάλλεσθαι τοῖ φιλομαθοῦσι κα ὶ πραγματικοῖ τῶ ἀδρῶ [ Idem III, 118, 11]. Κα ὶ τί δήποτ' ἔστι τ ὸ αἴτιο, ἀπορήσαι τι ἄ, ὅτι κεκρατηκότε <ο ἱ Ῥωμαῖοι> τῶ ὅλω καὶ πολλαπλασία ἔχοτε ὑπεροχὴ ῦ ἢ πρόσθε οὔτ' ἂ πληρῶσαι τοσαύτα αῦ οὔτ' ἀαπλεῦ σαι τηλικούτοι στόλοι δυηθεῖε; ο ὐ μὲ ἀλλ ὰ περ ὶ μὲ ταύτη τῆ ἀπορία σαφῶ ἐξέσται τὰ αἰ τία καταοεῖ, ὅτα ἐπ ὶ τὴ ἐξήγησι αὐτῶ τῆ πολιτεία ἔλθωμε. [Idem I, 64, 1]. Ὑπὲρ τούτου δ ὲ το ῦ μέρου <rei militaris partes quasdam attigerat> εἴρηται πρότερο ἡμῖ δι ὰ πλειόω ἐ τοῖ περ ὶ τῆ πολιτεία. [Idem X, 16, 7]. Τοῦτο <Salii> δ' ἔστι, καθάπερ ἡμῖ ἐ τοῖ περ ὶ τῆ πολιτεία εἴρηται, τῶ τριῶ ἓ σύστημα, δι' ὧ συμβαίει τὰ ἐπιφαεστάτα θυσία ἐ τ ῇ Ῥώμ ῃ συτελεῖσθαι τοῖ θεοῖ. [Idem XXI, 10(13), 11]. [2] Οὐκ ἀγο ῶ μὲ οὖ διότι τιὲ διαπορήσουσι πῶ ἀφέμεοι το ῦ συάπτει καὶ προστιθέαι τ ὸ συεχὲ τῆ διηγήσεω, εἰ τοῦτο ἀπεθέμεθα τὸ καιρὸ τὸ ὑπὲρ τῆ προειρημέη πολιτεία ἀπολογισμό ἐμο ὶ δ' ὅτι μὲ ἦ ἐξ ἀρχῆ ἕ τι τῶ ἀαγκαίω κα ὶ τοῦ το τ ὸ μέρο τῆ ὅλη προθέσεω, ἐ πολλοῖ οἶμαι δῆλο αὐτ ὸ πεποιηκέαι, μάλιστα δ' ἐ τ ῇ καταβολῇ κα ὶ προεκθέσει τῆ ἱστορία, ἐ ᾗ τοῦτο κάλλιστο ἔφαμε, ἅμα δ' ὠφελιμώτατο εἶαι τῆ ἡμετέρα ἐπιβολῆ τοῖ ἐτυγχάουσι τ ῇ πραγματεί ᾳ τ ὸ γῶαι κα ὶ μαθεῖ πῶ κα ὶ τίι γέει πολιτεία ἐπικρατηθέτα σχεδὸ πάτα τ ὰ κατ ὰ τὴ οἰκουμέη ἐ οὐδ' ὅλοι πετήκοτα κα ὶ τρισὶ

4 ἔτεσι ὑπ ὸ μία ἀρχὴ τὴ Ῥωμαίω ἔπεσε, ὃ πρότερο οὐχ εὑρίσκεται γεγοό. κεκριμέου δὲ τούτου καιρὸ οὐχ ἑώρω ἐπιτηδειότερο εἰ ἐπίστασι κα ὶ δοκιμασία τῶ λέγεσθαι μελλότω ὑπὲρ τῆ πολιτεία το ῦ ῦ ἐεστῶτο. καθάπερ (γὰρ) ο ἱ κατ' ἰδία ὑπὲρ τῶ φαύλω ἢ τῶ σπουδαίω ἀδρῶ ποιούμεοι τὰ διαλήψει, ἐπειδὰ ἀληθῶ πρόθωται δοκιμάζει, οὐκ ἐκ τῆ ἀπεριστάτου ῥᾳστώη κατ ὰ τὸ βίο ποιοῦται τὰ ἐπισκέψει, ἀλλ' ἐκ τῶ ἐ ταῖ ἀ τυχίαι περιπετειῶ κα ὶ τῶ ἐ ταῖ ἐπιτυχίαι κατορθωμάτω, μόο ομίζοτε εἶαι ταύτη ἀδρὸ τελείου βάσαο τ ὸ τὰ ὁλοσχερεῖ μεταβολὰ τῆ τύχη μεγαλοψύχω δύασθαι κα ὶ γεαίω ὑποφέρει, τὸ αὐτὸ τρόπο χρ ὴ θεωρεῖ κα ὶ πολιτεία. διόπερ οὐχ ὁρῶ ποία ἄ τι ὀξυτέρα ἢ μείζοα λάβοι μεταβολὴ τῶ καθ' ἡμᾶ τῆ γε Ῥωμαίοι συμβάση, εἰ τοῦτο ἀπεθέμη τὸ καιρὸ τὸ ὑπὲρ τῶ προειρημέω ἀπολογισμό γοίη δ' ἄ τι τ ὸ μέγεθο τῆ μεταβολῆ ἐ κ τούτω. (Ζήτει ἐ τ ῷ περ ὶ στρατηγία.) [ Exc. Vat. p. 369 Mai. 24, 4 Heys.] Ὅτι τ ὸ ψυχαγωγοῦ ἅμα κα ὶ τὴ ὠφέλεια ἐπιφέρο τοῖ φιλομαθοῦσι τοῦτ' ἔστι ἡ τῶ αἰτιῶ θεωρία κα ὶ το ῦ βελτίοο ἐ ἑκάστοι αἵρεσι. μεγίστη δ' αἰτία ἡγητέο ἐ ἅ πατι πράγματι κα ὶ πρὸ ἐπιτυχία κα ὶ τοὐατίο τὴ τῆ πολιτεία σύστασι ἐκ γὰρ ταύτη ᾗπερ ἐ κ πηγῆ ο ὐ μόο ἀαφέρεσθαι συμβαίει πάσα τὰ ἐπιοία κα ὶ τὰ ἐπιβολὰ τῶ ἔργω, ἀλλ ὰ καὶ συτέλεια λαμβάει. [Exc. Vat. p. 370 M. 24, 30 H.] Τ ὸ γὰρ ἀδύατο ἐ τ ῷ ψεύδει μόο οὐδ' ἀπολογία ἐπιδέχεται τοῖ ἁ μαρτάουσι. [Cod. Urbin. margo fol. 61] [3] Τῶ μὲ γὰρ Ἑλληικῶ πολιτευμάτω ὅσα πολλάκι μὲ ηὔξηται, πολλάκι δ ὲ τῆ εἰ τἀατία μεταβολῆ ὁλοσχερῶ πεῖρα εἴληφε, ῥᾳδία εἶαι συμβαίει κα ὶ τὴ ὑπὲρ τῶ προγεγοότω ἐξήγησι κα ὶ τὴ ὑπὲρ το ῦ μέλλοτο ἀπόφασι τό τε γὰρ ἐξαγγεῖλαι τὰ γιωσκόμεα ῥᾴδιο, τό τε προειπεῖ ὑπὲρ το ῦ μέλλοτο στοχαζόμεο ἐκ τῶ ἤ δη γεγοότω εὐμαρέ. περ ὶ δ ὲ τῆ Ῥωμαίω οὐδ' ὅλω εὐχερὲ οὔτε περ ὶ τῶ παρότω ἐξηγήσασθαι δι ὰ τὴ ποικιλία τῆ πολιτεία, οὔτε περ ὶ το ῦ μέλλοτο προειπεῖ δι ὰ τὴ ἄγοια τῶ προγεγοότω περὶ αὐτοὺ ἰδιωμάτω κα ὶ κοι ῇ κα ὶ κατ' ἰδία. διόπερ ο ὐ τῆ τυχούση ἐπιστάσεω προσδεῖται καὶ θεωρία, ε ἰ μέλλοι τι τ ὰ διαφέροτα καθαρίω ἐ αὐτ ῇ συόψεσθαι. Συμβαίει δ ὴ τοὺ πλείστου τῶ βουλομέω διδασκαλικῶ ἡμῖ ὑποδεικύει περ ὶ τῶ τοιούτω τρία γέη λέγει πολιτειῶ, ὧ τ ὸ μὲ καλοῦσι βασιλεία, τ ὸ δ' ἀριστοκρατία, τ ὸ δὲ τρίτο δημοκρατία. δοκε ῖ δέ μοι πάυ τι εἰκότω ἂ ἐπαπορῆσαι πρὸ αὐτού, πότερο ὡ μόα ταύτα ἢ κα ὶ ὴ Δί' ὡ ἀρίστα ἡμῖ εἰσηγοῦται τῶ πολιτειῶ. κατ' ἀμφότερα γὰρ ἀγοεῖ μοι δοκοῦσι. δῆλο γὰρ ὡ ἀρίστη μὲ ἡγητέο πολιτεία τὴ ἐκ πάτω τῶ προειρημέω ἰ διωμάτω συεστῶσα τούτου γὰρ το ῦ μέρου ο ὐ λόγ ῳ μόο, ἀλλ' ἔργ ῳ πεῖρα εἰ λήφαμε, Λυκούργου συστήσατο πρώτου κατ ὰ τοῦτο τὸ τρόπο τ ὸ Λακεδαιμοίω πολίτευμα. κα ὶ μὴ οὐδ' ὡ μόα

5 ταύτα προσδεκτέο κα ὶ γὰρ μοαρχικὰ κα ὶ τυραικὰ ἤδη τιὰ τεθεάμεθα πολιτεία, αἳ πλεῖστο διαφέρουσαι βασιλεία παραπλήσιο ἔχει τι ταύτ ῃ δοκοῦσι ᾗ κα ὶ συμψεύδοται καὶ συγχρῶται πάτε ο ἱ μόαρχοι καθ' ὅσο οἷοί τ' εἰσ ὶ τ ῷ τῆ βασιλεία ὀόματι. κα ὶ μὴ ὀλιγαρχικὰ πολιτεύματα κα ὶ πλείω γέγοε, δοκοῦτα παρόμοιο ἔχει τι τοῖ ἀριστοκρατικοῖ, ἃ πλεῖστο ὡ ἔπο εἰπεῖ διεστᾶσι. ὁ δ' αὐτὸ λόγο κα ὶ περ ὶ δημοκρατία. [4] ὅτι δ' ἀληθέ ἐστι τ ὸ λεγόμεο ἐκ τούτω συμφαέ. οὔτε γὰρ πᾶσα δήπου μοαρχία εὐθέω βασιλεία ῥητέο, ἀλλ ὰ μόη τὴ ἐξ ἑκότω συγχωρουμέη κα ὶ τ ῇ γώμ ῃ τ ὸ πλεῖο ἢ φόβ ῳ κα ὶ βί ᾳ κυβερωμέη οὐδ ὲ μὴ πᾶσα ὀλιγαρχία ἀριστοκρατία ομιστέο, ἀλλ ὰ ταύτη, ἥτι ἂ κατ' ἐκλογὴ ὑπ ὸ τῶ δικαιοτάτω κα ὶ φροιμωτάτω ἀδρῶ βραβεύηται. παραπλησίω οὐδ ὲ δημοκρατία, ἐ ᾗ πᾶ πλῆθο κύριό ἐστι ποιεῖ ὅ, τι ποτ' ἂ αὐτ ὸ βουληθ ῇ κα ὶ πρόθηται παρ ὰ δ' ᾧ πάτριό ἐστι καὶ σύηθε θεοὺ σέβεσθαι, γοεῖ θεραπεύει, πρεσβυτέρου αἰδεῖσθαι, όμοι πείθεσθαι, παρ ὰ τοῖ τοιούτοι συστήμασι ὅτα τ ὸ τοῖ πλείοσι δόξα ικ ᾷ, τοῦτο καλεῖ (δε ῖ) δημοκρατία. δι ὸ κα ὶ γέη μὲ ἓξ εἶαι ῥητέο πολιτειῶ, τρία μὲ ἃ πάτε θρυλοῦσι κα ὶ ῦ προείρηται, τρία δ ὲ τ ὰ τούτοι συμφυ ῆ, λέγω δ ὲ μοαρχία, ὀλιγαρχία, ὀχλοκρατία. πρώτη μὲ οὖ ἀκατασκεύω κα ὶ φυσικῶ συίσταται μοαρχία, ταύτ ῃ δ' ἕπεται κα ὶ ἐκ ταύτη γεᾶται μετ ὰ κατασκευῆ κα ὶ διορθώσεω βασιλεία. μεταβαλλούση δ ὲ ταύτη εἰ τ ὰ συμφυ ῆ κακά, λέγω δ' εἰ τυραίδ', αὖθι ἐκ τῆ τούτω καταλύσεω ἀριστοκρατία φύεται. κα ὶ μὴ ταύτη εἰ ὀλιγαρχία ἐκτραπείση κατ ὰ φύσι, το ῦ δὲ πλήθου ὀργ ῇ μετελθότο τὰ τῶ προεστώτω ἀδικία, γεᾶται δῆμο. ἐκ δ ὲ τῆ τούτου πάλι ὕβρεω κα ὶ παραομία ἀποπληροῦται σὺ χρόοι ὀχλοκρατία. γοίη δ' ἄ τι σαφέστατα περὶ τούτω ὡ ἀληθῶ ἐστι οἷα δ ὴ ῦ εἶπο, ἐπ ὶ τὰ ἑκάστω κατ ὰ φύσι ἀρχὰ κα ὶ γεέσει καὶ μεταβολὰ ἐπιστήσα. ὁ γὰρ συιδὼ ἕκαστο αὐτῶ ὡ φύεται, μόο ἂ οὗτο δύαιτο συιδεῖ κα ὶ τὴ αὔξησι κα ὶ τὴ ἀκμὴ κα ὶ τὴ μεταβολὴ ἑκάστω κα ὶ τ ὸ τέλο, πότε κα ὶ πῶ κα ὶ ποῦ κατατήσει πάλι μάλιστα δ' ἐπ ὶ τῆ Ῥωμαίω πολιτεία τοῦτο ἁρμόσει τὸ τρόπο ὑπείληφα τῆ ἐξηγήσεω δι ὰ τ ὸ κατ ὰ φύσι αὐτὴ ἀπ' ἀρχῆ εἰληφέαι τή τε σύστασι κα ὶ (τὴ) αὔξησι. [5] Ἀκριβέστερο μὲ οὖ ἴσω ὁ περ ὶ τῆ κατ ὰ φύσι μεταβολῆ τῶ πολιτειῶ εἰ ἀλλήλα διευκριεῖται λόγο παρ ὰ Πλάτωι καί τισι ἑτέροι τῶ φιλοσόφω ποικίλο δ' ὢ κα ὶ διὰ πλειόω λεγόμεο ὀλίγοι ἐφικτό ἐστι. διόπερ ὅσο ἀήκει ὑπολαμβάομε αὐτο ῦ πρὸ τὴ πραγματικὴ ἱστορία κα ὶ τὴ κοιὴ ἐπίοια, τοῦτο πειρασόμεθα κεφαλαιωδῶ διελθεῖ κα ὶ γὰ ρ ἂ ἐλλείπει τι δόξ ῃ δι ὰ τῆ καθολικῆ ἐμφάσεω, ὁ κατ ὰ μέρο λόγο τῶ ἑξῆ ῥ ηθησομέω ἱκαὴ ἀταπόδοσι ποιήσει τῶ ῦ ἐπαπορηθέτω. Ποία οὖ ἀρχὰ λέγω κα ὶ πόθε φημὶ φύεσθαι τὰ πολιτεία πρῶτο; ὅτα ἢ δι ὰ κατακλυσμοὺ ἢ δι ὰ λοιμικὰ περιστάσει ἢ δι' ἀ φορία καρπῶ ἢ δι' ἄλλα τοιαύτα αἰτία φθορ ὰ γέηται το ῦ τῶ ἀθρώπω γέου, οἵα ἤ δη γεγοέαι παρειλήφαμε κα ὶ πάλι πολλάκι ἔσεσθ' ὁ λόγο αἱρε ῖ, τότε δ ὴ συμφθειρομέω πάτω τῶ

6 ἐπιτηδευμάτω κα ὶ τεχῶ, ὅτα ἐκ τῶ περιλειφθέτω οἷο ε ἰ σπερμάτω αὖθι αὐξηθ ῇ σὺ χρό ῳ πλῆθο ἀθρώπω, τότε δήπου, καθάπερ ἐπ ὶ τῶ ἄλλω ζῴω, κα ὶ ἐπ ὶ τούτω συαθροιζομέω ὅπερ εἰκό, κα ὶ τούτου εἰ τ ὸ ὁμόφυλο συαγελάζεσθαι δι ὰ τὴ τῆ φύσεω ἀσθέεια ἀάγκη τὸ τ ῇ σωματικ ῇ ῥώμ ῃ κα ὶ τ ῇ ψυχικ ῇ τόλμ ῃ διαφέροτα, τοῦτο ἡγεῖσθαι καὶ κρατεῖ, καθάπερ κα ὶ ἐπ ὶ τῶ ἄλλω γεῶ ἀδοξοποιήτω ζῴω θεωρούμεο τοῦτο χρ ὴ φύσεω ἔργο ἀληθιώτατο ομίζει, παρ' οἷ ὁμολογουμέω τοὺ ἰσχυροτάτου ὁρῶμε ἡ γουμέου, λέγω δ ὲ ταύρου, κάπρου, ἀλεκτρυόα, τ ὰ τούτοι παραπλήσια. τὰ μὲ οὖ ἀρχὰ εἰκὸ τοιούτου εἶαι κα ὶ τοὺ τῶ ἀθρώπω βίου, ζῳηδὸ συαθροιζομέω κα ὶ τοῖ ἀλκιμωτάτοι καὶ δυαμικωτάτοι ἑπομέω οἷ ὅρο μέ ἐστι τῆ ἀρχῆ ἰσχύ, ὄομα δ' ἂ εἴ ποι τι μοαρχία. ἐπειδὰ δ ὲ τοῖ συστήμασι δι ὰ τὸ χρόο ὑπογέηται συτροφία κα ὶ συήθεια, τοῦτ' ἀρχὴ βασιλεία φύεται, κα ὶ τότε πρώτω ἔοια γίεται το ῦ καλο ῦ κα ὶ δικαίου τοῖ ἀθρώποι, ὁμοίω δὲ κα ὶ τῶ ἐατίω τούτοι. [6] ὁ δ ὲ τρόπο τῆ ἀρχῆ κα ὶ τῆ γεέσεω τῶ εἰ ρημέω τοιόσδε. πάτω γὰρ πρὸ τὰ συουσία ὁρμώτω κατ ὰ φύσι, ἐκ δ ὲ τούτω παιδοποιία ἀ ποτελουμέη, ὁπότε τι τῶ ἐκτραφέτω εἰ ἡλικία ἱκόμεο μ ὴ έμοι χάρι μηδ' ἀμύαι τούτοι οἷ ἐκτρέφοιτ', ἀλλά που τἀατία κακῶ λέγει ἢ δρᾶ τούτου ἐγχειροίη, δῆλο ὡ δυσαρεστεῖ κα ὶ προσκόπτει εἰκὸ τοὺ συότα κα ὶ συιδότα τὴ γεγεημέη ἐκ τῶ γεησάτω ἐπιμέλεια κα ὶ κακοπάθεια περ ὶ τ ὰ τέκα κα ὶ τὴ τούτω θεραπεία κα ὶ τροφή. το ῦ γὰρ γέου τῶ ἀθρώπω ταύτῃ διαφέροτο τῶ ἄλλω ζῴω, ᾗ μόοι αὐτοῖ μέτεστι ο ῦ κα ὶ λογισμο ῦ, φαερὸ ὡ οὐκ εἰκὸ παρατρέχει αὐτοὺ τὴ προειρημέη διαφορά, καθάπερ ἐπ ὶ τῶ ἄλλω ζῴω, ἀ λλ' ἐπισημαίεσθαι τ ὸ γιόμεο κα ὶ δυσαρεστεῖσθαι τοῖ παροῦσι, προορωμέου τ ὸ μέλλο καὶ συλλογιζομέου ὅτι τ ὸ παραπλήσιο ἑκάστοι αὐτῶ συγκυρήσει. κα ὶ μὴ ὅτα που πάλι ἅ τερο ὑπ ὸ θατέρου τυχὼ ἐπικουρία ἢ βοηθεία ἐ τοῖ δειοῖ μ ὴ έμ ῃ τ ῷ σώσατι χάρι, ἀλλά ποτε καὶ βλάπτει ἐγχειρ ῇ τοῦτο, φαερὸ ὡ εἰκὸ τ ῷ τοιούτ ῳ δυσαρεστεῖσθαι κα ὶ προσκόπτει τοὺ εἰδότα, συαγαακτοῦτα μὲ τ ῷ πέλα, ἀαφέροτα δ' ἐφ' αὑτοὺ τ ὸ παραπλήσιο. ἐξ ὧ ὑπογίεταί τι ἔοια παρ' ἑκάστ ῳ τῆ το ῦ καθήκοτο δυάμεω κα ὶ θεωρία ὅπερ ἐστὶ ἀρχ ὴ καὶ τέλο δικαιοσύη. ὁμοίω πάλι ὅτα ἀμύ ῃ μέ τι πρ ὸ πάτω ἐ τοῖ δειοῖ, ὑφίστηται δ ὲ καὶ μέ ῃ τὰ ἐπιφορὰ τῶ ἀλκιμωτάτω ζῴω, εἰκὸ μὲ τὸ τοιοῦτο ὑπ ὸ το ῦ πλήθου ἐ πισημασία τυγχάει εὐοϊκῆ κα ὶ προστατικῆ, τὸ δ ὲ τἀατία τούτ ῳ πράττοτα καταγώσεω καὶ προσκοπῆ. ἐξ ο ὗ πάλι εὔλογο ὑπογίεσθαί τια θεωρία παρ ὰ τοῖ πολλοῖ αἰσχρο ῦ κα ὶ καλοῦ κα ὶ τῆ τούτω πρὸ ἄλληλα διαφορᾶ, κα ὶ τ ὸ μὲ ζήλου κα ὶ μιμήσεω τυγχάει δι ὰ τ ὸ συμφέρο, τ ὸ δ ὲ φυγῆ. ἐ οἷ ὅτα ὁ προεστὼ κα ὶ τὴ μεγίστη δύαμι ἔχω ἀε ὶ συεπισχύ ῃ τοῖ προειρημέοι κατ ὰ τὰ τῶ πολλῶ διαλήψει, κα ὶ δόξ ῃ τοῖ ὑποταττομέοι διαεμητικὸ εἶ αι

7 το ῦ κατ' ἀξία ἑκάστοι, οὐκέτι τὴ βία δεδιότε, τ ῇ δ ὲ γώμ ῃ τ ὸ πλεῖο εὐδοκοῦ τε, ὑποτάττοται κα ὶ συσσῴζουσι τὴ ἀρχὴ αὐτο ῦ, κἂ ὅλω ᾖ γηραιό, ὁμοθυμαδὸ ἐ παμύοτε κα ὶ διαγωιζόμεοι πρὸ τοὺ ἐπιβουλεύοτα αὐτο ῦ τ ῇ δυαστεί ᾳ. κα ὶ δ ὴ τ ῷ τοιούτ ῳ τρόπῳ βασιλεὺ ἐκ μοάρχου λαθάει γεόμεο, ὅτα παρ ὰ το ῦ θυμο ῦ κα ὶ τῆ ἰσχύο μεταλάβ ῃ τὴ ἡγεμοία ὁ λογισμό. [7] αὕτη καλο ῦ κα ὶ δικαίου πρώτη παρ' ἀθρώποι κατ ὰ φύσι ἔοια καὶ τῶ ἐατίω τούτοι, αὕτη βασιλεία ἀληθιῆ ἀρχ ὴ κα ὶ γέεσι. ο ὐ γὰρ μόο αὐτοῖ, ἀλλ ὰ καὶ τοῖ ἐκ τούτω (ο ἱ) πολλο ὶ διαφυλάττουσι τὰ ἀρχά, πεπεισμέοι τοὺ ἐκ τοιούτω γεγοότα καὶ τραφέτα ὑπ ὸ τοιούτοι παραπλησίου ἕξει κα ὶ τὰ προαιρέσει. ἐὰ δέ ποτε τοῖ ἐ γγόοι δυσαρεστήσωσι, ποιοῦται μετ ὰ ταῦτα τὴ αἵρεσι τῶ ἀρχότω κα ὶ βασιλέω οὐκέτι κατ ὰ τὰ σωματικὰ κα ὶ θυμικὰ δυάμει, ἀλλ ὰ κατ ὰ τὰ τῆ γώμη κα ὶ το ῦ λογισμο ῦ διαφορά, πεῖ ρα εἰληφότε ἐπ' αὐτῶ τῶ ἔργω τῆ ἐξ ἀμφοῖ παραλλαγῆ. τ ὸ μὲ οὖ παλαιὸ ἐεγήρασκο ταῖ βασιλείαι ο ἱ κριθέτε ἅπαξ κα ὶ τυχότε τῆ ἐξουσία ταύτη, τόπου τε διαφέροτα ὀ χυρούμεοι κα ὶ τειχίζοτε κα ὶ χώρα κατακτώμεοι, τ ὸ μὲ τῆ ἀσφαλεία χάρι, τ ὸ δ ὲ τῆ δαψιλεία τῶ ἐπιτηδείω τοῖ ὑποτεταγμέοι ἅμα δ ὲ περ ὶ ταῦτα σπουδάζοτε ἐκτὸ ἦσα πάση διαβολῆ καὶ φθόου δι ὰ τ ὸ μήτε περ ὶ τὴ ἐσθῆτα μεγάλα ποιεῖσθαι τὰ παραλλαγὰ μήτε περ ὶ τὴ βρῶσι καὶ πόσι, ἀλλ ὰ παραπλήσιο ἔχει τὴ βιοτεία τοῖ ἄλλοι, ὁμόσε ποιούμεοι τοῖ πολλοῖ ἀε ὶ τὴ δίαιτα. ἐπε ὶ δ' ἐκ διαδοχῆ κα ὶ κατ ὰ γέο τὰ ἀρχὰ παραλαμβάοτε ἕτοιμα μὲ εἶχο ἤδη τὰ πρὸ τὴ ἀσφάλεια, ἕτοιμα δ ὲ κα ὶ πλείω τῶ ἱκαῶ τ ὰ πρὸ τὴ τροφή, τότε δ ὴ ταῖ ἐ πιθυμίαι ἑπόμεοι δι ὰ τὴ περιουσία ἐξάλλου μὲ ἐσθῆτα ὑπέλαβο δεῖ ἔχει τοὺ ἡγουμέου τῶ ὑποταττομέω, ἐξάλλου δ ὲ κα ὶ ποικίλα τὰ περ ὶ τὴ τροφὴ ἀπολαύσει κα ὶ παρασκευά, ἀατιρρήτου δ ὲ κα ὶ παρ ὰ τῶ μ ὴ προσηκότω τὰ τῶ ἀφροδισίω χρεία κα ὶ συουσία. ἐ φ' οἷ μὲ φθόου γεομέου κα ὶ προσκοπῆ, ἐφ' οἷ δ ὲ μίσου ἐκκαιομέου κα ὶ δυσμεικῆ ὀργῆ, ἐγέετο μὲ ἐκ τῆ βασιλεία τυραί, ἀρχ ὴ δ ὲ καταλύσεω ἐγεᾶτο κα ὶ σύστασι ἐπιβουλῆ τοῖ ἡγουμέοι ἣ οὐκ ἐκ τῶ χειρίστω, ἀλλ' ἐκ τῶ γεαιοτάτω κα ὶ μεγαλοψυχοτάτω, ἔτι δὲ θαρραλεωτάτω ἀδρῶ συέβαιε γίεσθαι δι ὰ τ ὸ τοὺ τοιούτου ἥκιστα δύασθαι φέρει τὰ τῶ ἐφεστώτω ὕβρει. [8] το ῦ δ ὲ πλήθου, ὅτε λάβοι προστάτα, συεπισχύοτο κατ ὰ τῶ ἡ γουμέω δι ὰ τὰ προειρημέα αἰτία, τ ὸ μὲ τῆ βασιλεία κα ὶ μοαρχία εἶδο ἄρδη ἀῃρεῖτο, τ ὸ δ ὲ τῆ ἀριστοκρατία αὖθι ἀρχὴ ἐλάμβαε κα ὶ γέεσι. τοῖ γὰρ καταλύσασι τοὺ μοάρχου οἷο εἰ χάρι ἐκ χειρὸ ἀποδιδότε ο ἱ πολλο ὶ τούτοι ἐχρῶτο προστάται κα ὶ τούτοι ἐπέτρεπο περὶ σφῶ. ο ἱ δ ὲ τ ὸ μὲ πρῶτο ἀσμείζοτε τὴ ἐπιτροπὴ οὐδὲ προυργιαίτερο ἐποιοῦτο τοῦ κοι ῇ συμφέροτο, κα ὶ κηδεμοικῶ κα ὶ φυλακτικῶ ἕκαστα χειρίζοτε κα ὶ τ ὰ κατ' ἰδία κα ὶ τὰ κοι ὰ το ῦ πλήθου. ὅτε δ ὲ διαδέξαιτο πάλι παῖδε παρ ὰ πατέρω τὴ τοιαύτη ἐξουσία, ἄ πειροι μὲ ὄτε κακῶ, ἄπειροι δ ὲ καθόλου πολιτικῆ ἰσότητο κα ὶ παρρησία, τεθραμμέοι δ' ἐξ ἀρχῆ

8 ἐ ταῖ τῶ πατέρω ἐξουσίαι κα ὶ προαγωγαῖ, ὁρμήσατε ο ἱ μὲ ἐπ ὶ πλεοεξία κα ὶ φιλαργυρία ἄδικο, ο ἱ δ' ἐπ ὶ μέθα κα ὶ τὰ ἅμα ταύται ἀπλήστου εὐωχία, ο ἱ δ' ἐπ ὶ τὰ τῶ γυαικῶ ὕ βρει κα ὶ παίδω ἁρπαγά, μετέστησα μὲ τὴ ἀριστοκρατία εἰ ὀλιγαρχία, ταχ ὺ δ ὲ κατεσκεύασα ἐ τοῖ πλήθεσι πάλι τ ὰ παραπλήσια τοῖ ἄρτι ῥηθεῖσι δι ὸ κα ὶ παραπλήσιο συέβαιε τ ὸ τέλο αὐτῶ γίεσθαι τῆ καταστροφῆ τοῖ περ ὶ τοὺ τυράου ἀτυχήμασι. [9] ἐπειδὰ γάρ τι συθεασάμεο τὸ φθόο κα ὶ τ ὸ μῖσο κατ' αὐτῶ τ ὸ παρ ὰ τοῖ πολίται ὑπάρχο, κἄ πειτα θαρρήσ ῃ λέγει ἢ πράττει τι κατ ὰ τῶ προεστώτω, πᾶ ἕτοιμο κα ὶ συεργὸ λαμβάει τ ὸ πλῆ θο. λοιπὸ οὓ μὲ φοεύσατε, (οὓ δ ὲ φυγαδεύσατε,) οὔτε βασιλέα προΐστασθαι τολμῶσι, ἔ τι δεδιότε τὴ τῶ πρότερο ἀδικία, οὔτε πλείοσι ἐπιτρέπει τ ὰ κοι ὰ θαρροῦσι, παρ ὰ πόδα αὐτοῖ οὔση τῆ πρότερο ἀγοία, μόη δ ὲ σφίσι καταλειπομέη ἐλπίδο ἀκεραίου τῆ ἐ αὑτοῖ ἐπ ὶ ταύτη καταφέροται, κα ὶ τὴ μὲ πολιτεία ἐξ ὀλιγαρχικῆ δημοκρατία ἐποίησα, τὴ δ ὲ τῶ κοιῶ πρόοια κα ὶ πίστι εἰ σφᾶ αὐτοὺ ἀέλαβο. κα ὶ μέχρι μὲ ἂ ἔτι σῴ ζωταί τιε τῶ ὑπεροχῆ κα ὶ δυαστεία πεῖρα εἰληφότω, ἀσμείζοτε τ ῇ παρούσ ῃ καταστάσει περὶ πλείστου ποιοῦται τὴ ἰσηγορία κα ὶ τὴ παρρησία ὅτα δ' ἐπιγέωται έοι κα ὶ παισ ὶ παίδω πάλι ἡ δημοκρατία παραδοθ ῇ, τότ' οὐκέτι δι ὰ τ ὸ σύηθε ἐ μεγάλ ῳ τιθέμεοι τ ὸ τῆ ἰσηγορία καὶ παρρησία ζητοῦσι πλέο ἔχει τῶ πολλῶ μάλιστα δ' εἰ τοῦτ' ἐμπίπτουσι ο ἱ ταῖ οὐ σίαι ὑπερέχοτε. λοιπὸ ὅτα ὁρμήσωσι ἐπ ὶ τ ὸ φιλαρχεῖ κα ὶ μ ὴ δύωται δι' αὑτῶ κα ὶ δι ὰ τῆ ἰ δία ἀρετῆ τυγχάει τούτω, διαφθείρουσι τὰ οὐσία, δελεάζοτε κα ὶ λυμαιόμεοι τ ὰ πλήθη κατὰ πάτα τρόπο. ἐξ ὧ ὅτα ἅπαξ δωροδόκου κα ὶ δωροφάγου κατασκευάσωσι τοὺ πολλοὺ δι ὰ τὴ ἄφροα δοξοφαγία, τότ' ἤδη πάλι τ ὸ μὲ τῆ δημοκρατία καταλύεται, μεθίσταται δ' εἰ βία καὶ χειροκρατία ἡ δημοκρατία. συειθισμέο γὰρ τ ὸ πλῆθο ἐσθίει τ ὰ ἀλλότρια κα ὶ τὰ ἐ λπίδα ἔχει το ῦ ζῆ ἐπ ὶ τοῖ τῶ πέλα, ὅτα λάβ ῃ προστάτη μεγαλόφροα κα ὶ τολμηρό, ἐ κκλειόμεο δ ὲ δι ὰ πεία τῶ ἐ τ ῇ πολιτεί ᾳ τιμίω, τότε δ ὴ χειροκρατία ἀποτελε ῖ, κα ὶ τότε συαθροιζόμεο ποιε ῖ σφαγά, φυγά, γῆ ἀαδασμού, ἕω ἂ ἀποτεθηριωμέο πάλι εὕρ ῃ δεσπότη κα ὶ μόαρχο. Αὕτη πολιτειῶ ἀακύκλωσι, αὕτη φύσεω οἰκοομία, καθ' ἣ μεταβάλλει κα ὶ μεθίσταται κα ὶ πάλι εἰ αὑτ ὰ κατατ ᾷ τ ὰ κατ ὰ τὰ πολιτεία. ταῦτά τι σαφῶ ἐπεγωκὼ χρόοι μὲ ἴ σω διαμαρτήσεται λέγω ὑπὲρ το ῦ μέλλοτο περ ὶ πολιτεία, τ ὸ δ ὲ πο ῦ τῆ αὐξήσεω ἕκαστό ἐστι ἢ τῆ φθορᾶ ἢ πο ῦ μεταστήσεται σπαίω ἂ διασφάλλοιτο, χωρὶ ὀργῆ ἢ φθόου ποιούμεο τὴ ἀπόφασι. κα ὶ μὴ περί γε τῆ Ῥωμαίω πολιτεία κατ ὰ ταύτη τὴ ἐπίστασι μάλιστ' ἂ ἔ λθοιμε εἰ γῶσι κα ὶ τῆ συστάσεω κα ὶ τῆ αὐξήσεω κα ὶ τῆ ἀκμῆ, ὁμοίω δ ὲ κα ὶ τῆ εἰ τοὔ μπαλι ἐσομέη ἐκ τούτω μεταβολῆ ε ἰ γάρ τια κα ὶ ἑτέρα πολιτεία, ὡ ἀρτίω εἶπα, κα ὶ ταύτη συμβαίει, κατ ὰ φύσι ἀπ' ἀρχῆ ἔχουσα τὴ σύστασι κα ὶ τὴ αὔξησι, κατ ὰ φύσι ἕξει κα ὶ τὴ εἰ τἀατία μεταβολή. σκοπεῖ δ' ἐξέσται δι ὰ τῶ μετ ὰ ταῦτα ῥηθησομέω.

9 1, 1 : Introducción : la utilidad de la historia como el medio ideal para corregir el curso de las sociedades humanas a partir del conocimiento de los hechos históricos. Polibio no es el primero en subrayar la importancia de la historia como medio para ejercitarse en materia de política. 1, 2 : Importancia y magnitud del tema : el Imperio Romano es un hecho aislado en la historia de la humanidad si tomamos en cuenta que ningún otro imperio logró antes el dominio de toda la tierra habitada. Ni macedonios, ni griegos, ni persas lograron la extensión territorial de los romanos. Es importante hacer una investigación científica de la historia romana para entender por qué este pueblo en particular logró dominar todo el mundo. 4, 1 : Digesto de historia aquea : Brevísimo sumario del contenido de los libros II (historia cartaginesa) y III (historia romana). Historia griega a partir de la 140a. olimpíada, precidida de un muy breve repaso de los hechos ya historiados en el libro II, particularmente de los concernientes a los pueblos aqueos cuya forma de organización es importante para el desarrollo de la obra de Polibio. Comienza la historia griega de Polibio a partir de los últimos hechos narrados en Arato que, además, coinciden con la generación del padre de Polibio, lo cual aumenta la verosimilitud de lo narrado. 6, 1 : Prefacio a la constitución de los romanos : A partir de previas menciones a la forma de gobierno de los romanos, se muestra que éstos tienen el mejor modo de gobierno que haya visto la humanidad. Ya se había abordado de manera tangencial la explicación de la constitución de los romanos en el capítulo consagrado a la historia de Grecia. La razón de haberlo hecho es orientar a quienes no podían comprender por qué los romanos, a pesar de que ya gobernaban todo el mundo, no llenaron los mares de naves. Más adelante tendrá lugar la explicación de estos hechos así como de circunstancias religiosas que explican el comportamiento de los romanos. 6, 2 : Aclaración sobre el plan narrativo : Es fundamental entender la naturaleza de la constitución de los romanos para poder comprender por qué tienen la hegemonía mundial, un hecho mencionado al principio de las Historias. Comparación entre la labor del historiógrafo y la del psicólogo. La hegemonía romana es el caso más lúcido para explicar la teoría política de Polibio. 6, 3 : Las diversas constituciones griegas : En Grecia es frecuente el cambio de una forma de organización política por su contrario. Comprender el pasado y vaticinar el futuro político de una ciudad griega es fácil. Todo lo contrario sucede con Roma, cuyo pasado es incierto y cuyo futuro es imposible de determinar. En la tradición escolar, la monarquía, la aristocracia y la democracia son las tres formas posibles de gobierno; un examen a mayor profundidad permite ver que la mejor forma posible de gobierno es aquella que convine a las tres. Ello fue probado con hechos por Licurgo en Esparta. La experiencia humana ha mostrado que la monarquía se parece mucho a la tiranía, lo mismo que la aristocracia a la oligarquía y la democracia a la oclocracia.

10 6, 4 : Rotación de los modos de gobierno : Definición de democracia. En realidad, hay seis formas de gobierno: monarquía, tiranía, aristocracia, oligarquía, democracia y oclocracia. Estas seis formas de gobierno se suceden la una a la otra hacia una forma corrupta determinada que implica su naturaleza. 6, 5 : Antecedentes de la teoría política de Polibio. La monarquía y el reinado : Platón y otros filósofos ya habían explicado esta rotación de sistemas políticos en obras profundas y más extensas que las Historias. Cada vez que la humanidad ha estado a punto de extinguirse en el pasado, la debilidad de la especie obliga a la unión de todos sus miembros, entre los cuales el más fuerte física y psicológicamente los dirige tal como sucede de manera natural en las sociedades animales. Cuando comienzan las costumbres y la alimentación colectiva entre esa clase de sociedades, surge el reinado y con él la justicia, la belleza y sus opuestos. 6, 6 : El surgimiento de la justicia : Por naturaleza, todos buscamos la reproducción de la especie. Lógicamente, los descendientes, al madurar, protegen agradecidos a sus progenitores. Tomando en cuenta que los humanos son los únicos animales que tienen capacidad de raciocinio, es imposible que un comportamiento hostil de un hijo hacia sus padres pase inadvertido en sociedad. Esto mismo se extiende a la ayuda entre compañeros: quien en lugar de agradecer a su protector lo agrede, ofende a todos los miembros de una sociedad. Ése es el principio de la justicia. Cuando un gobernante se apega a los principios de la nobleza y de la justicia, sus súbditos lo apoyarán y mantendrán en su posición a pesar del paso del tiempo. Cuando un monarca dirige a una comunidad por su capacidad de raciocinio y no por su fuerza, sucede el silencioso cambio de la monarquía al reinado. 6, 7 : La corrupción de la monarquía y el nacimiento de la tiranía : Al evolucionar la monarquía, los súbditos comienzan a elegir a sus gobernantes ya no por sus cualidades físicas o anímicas, sino por su poder de racionamiento. Al principio, los monarcas habitaban moradas fortificadas por razones de seguridad, pero llevaban un estilo de vida semejante al de sus súbditos. Cuando los descendientes de los monarcas comienzan a reclamar tratos diferenciados y reclaman lujos que despiertan envidia y cólera, surge la tiranía. La reacción natural ante la tiranía es la revuelta social desde los más nobles e íntegros miembros de una sociedad. 6, 8 : Nacimiento y desarrollo de la aristocracia y oligarquía : En reconocimiento a los derrocadores de la tiranía, el pueblo les confía a sus libertadores el gobierno. Ellos lo reciben con agrado y actúan siempre procurando el bien común. Los descendientes de los aristócratas, por inexperiencia y arrogancia, corrompen la institución y desvían su curso hacia la acumulación de riquezas y la molicie. De ahí viene el fin de la aristocracia y el principio de la oligarquía. 6, 9 : Nacimiento y desarrollo de la democracia y oclocracia : Cuando alguien se atreve a hablar y propone actuar contra los oligarcas después de haber comprendido su desprecio por los ciudadanos,

11 comienza su desaparición. Como el pueblo no quiere confiarle el gobierno a un monarca por las experiencias anteriores, deciden llevar a cabo un gobierno popular sobre la base de la esperanza pura de las intenciones ciudadanas. Los sobrevivientes a la oligarquía están conformes con el nuevo orden de gobierno y la igualdad y la libertad conquistadas. Sus descendientes, que no valoran la igualdad y la libertad, sólo quieren destacar, sobre todo quienes tienen posibilidades económicas para conseguirlo. Como no pueden destacar con méritos propios, destruyen sus fortunas corrompiendo a la muchadumbre de cualquier manera posible. Entonces comienza un ciclo de violencia comandado por un líder salido del pueblo cuya pobreza no le permitía acceso a ningún cargo de representación popular. La ola de violencia desemboca en robos, asesinatos, migración y redistribución de la riqueza a tal punto que la sociedad regresa a un estado de salvajismo. Entonces, se busca un nuevo líder que guía a la comunidad. Fuente: Polybii historiae, vols. 1 4, T. BÜTTNER-WOBST, ed., Leipzig, Teubner, 1: 1905; 4: 1904, rep. 1: 1962; 4: 1967.