Περίληψη: Δείτε το πλήρες κείμενο: ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΙV ΠΡΑΞΗ 249/2015

Transcript

1 Περίληψη: Απαγορεύεται ο επιμερισμός της συνολικής ποσότητας ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες και η διενέργεια αντίστοιχων τμηματικών προμηθειών, αντί μιας ενιαίας, στο μέτρο που επιχειρείται η μη τήρηση της διαδικασίας του τακτικού ή πρόχειρου, κατά περίπτωση, διαγωνισμού, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων. Δείτε το πλήρες κείμενο: ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΙV ΠΡΑΞΗ 249/2015 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ευαγγελία - Ελισσάβετ Κουλουμπίνη, Σύμβουλο, και τα μέλη Αθανάσιο Καρακόιδα, Πάρεδρο, και, κωλυομένων των λοιπών Παρέδρων, Πελαγία Δοξάκη, Εισηγήτρια (εισηγήτρια της υπόθεσης). Συνήλθε στην αίθουσα διασκέψεων του Καταστήματός του, που βρίσκεται στην Αθήνα, στις 18 Δεκεμβρίου 2015, με την παρουσία της Γραμματέως Ευγενίας Πέτρου. Για να αποφανθεί, ύστερα από σχετική διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στο Υπουργείο Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης (πρώην Υ.Δ.Τ. & Π.τ.Π) και της Ελληνικής Αστυνομίας, αν πρέπει να θεωρηθεί το..., οικονομικού έτους 2015, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της ανωτέρω Υπηρεσίας. Αφού μελέτησε τα στοιχεία του φακέλου και έλαβε υπόψη Την 224/ έγγραφη γνώμη του Αντεπιτρόπου Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, Ιωάννη Κάρκαλη, που αναπληρώνει νόμιμα τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας που κωλύεται, σύμφωνα με την οποία το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Σκέφθηκε κατά το νόμο Ι. Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στο Υπουργείο Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης (πρώην Υ.Δ.Τ. & Π.τ.Π) αρνήθηκε, με την 9/ πράξη του, να θεωρήσει το..., οικονομικού έτους 2015 χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Ελληνικής Αστυνομίας, που αφορά στην καταβολή στην εταιρεία «...» ποσού ,04 ευρώ ως τίμημα για την προμήθεια γραφικής ύλης, γραφικών ειδών και χαρτιού φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων, για την κάλυψη των αναγκών της Διεύθυνσης Ασφαλείας Αττικής. Τη θεώρηση του εντάλματος αυτού αρνήθηκε ο Επίτροπος με την αιτιολογία ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η ως άνω προμήθεια κατά παράβαση του

2 άρθρου 2 του ν. 2286/1995 και της Π1/3305/ απόφασης του Υφυπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας επιμερίστηκε και ανατέθηκε με τη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, ενώ με την ίδια διαδικασία και με επιβάρυνση του ίδιου Κ.Α.Ε. 1111, η αναθέτουσα αρχή έχει ήδη προμηθευθεί, κατά το ίδιο οικονομικό έτος (2015), ομοειδή αγαθά, που εξυπηρετούν τις ίδιες ανάγκες, οπότε η συνολική δαπάνη αυτών υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού. Η Ελληνική Αστυνομία με το 10/22-3/ έγγραφο της Διεύθυνσης Οικονομικών, επανυπέβαλε για θεώρηση το ανωτέρω χρηματικό ένταλμα, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της εντελλόμενης με αυτό δαπάνης. Ο Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή του να το θεωρήσει και έτσι ανέκυψε διαφωνία, για την άρση της οποίας νόμιμα απευθύνεται, με την από έκθεσή του, στο Κλιμάκιο τούτο. ΙΙ. Από το συνδυασμό των διατάξεων των παραγράφων 12 και 13 του άρθρου 2 του ν. 2286/1995 «Προμήθειες του δημοσίου τομέα και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων» (ΦΕΚ Α 19) και της κατ εξουσιοδότηση αυτών εκδοθείσας Π1/3305/ (ΦΕΚ Β 1789/ ) απόφασης του Υφυπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας συνάγεται ότι η ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών διενεργείται, κατά κανόνα, κατόπιν τακτικού διαγωνισμού (ανοικτού ή κλειστού), δοθέντος ότι με την, κατά νόμο, απαιτούμενη ευρύτερη δημοσιότητα και την τήρηση των πλέον σύνθετων διαδικασιών επιτυγχάνεται η επιλογή της καλύτερης για τους ενδιαφερόμενους φορείς προσφοράς ως εκ τούτου διασφαλίζεται με τον τρόπο αυτό το δημόσιο συμφέρον. Περαιτέρω, συγχωρείται η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεση), μεταξύ άλλων, όταν λόγω επείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, για την οποία καμία υπαιτιότητα δεν δύναται να αποδοθεί στην αναθέτουσα αρχή, καθίσταται ανέφικτη η τήρηση των προθεσμιών για τη διενέργεια διαγωνισμού, όταν, για λόγους τεχνικούς ή σχετιζόμενους με την προστασία δικαιωμάτων αποκλειστικότητας, τα ζητούμενα προϊόντα δύνανται - με βάση αιτιολογημένη απόφαση της αναθέτουσας αρχής - να παρασχεθούν μόνο από ορισμένο προμηθευτή, υπό την έννοια της μη ύπαρξης στην αγορά ανταγωνιστών που να παρέχουν προϊόντα με αντίστοιχα τεχνικά χαρακτηριστικά (πρβλ. ΔΕΚ απόφαση της στην υπόθεση C-328/1992, I-1569), καθώς και όταν η δαπάνη της προμήθειας δεν υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των ευρώ άνευ ΦΠΑ. Ειδικώς δε, στην περίπτωση που η αξία των προς ανάθεση προμηθειών δεν υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των ευρώ άνευ ΦΠΑ, επιτρέπεται η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού. Τέλος, προκειμένου να διαπιστωθεί το ποσό στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη συγκεκριμένης προμήθειας και, συναφώς, η δυνατότητα ανάθεσής της απευθείας ή με πρόχειρο διαγωνισμό, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ετήσιες ανάγκες του φορέα σε όμοια ή ομοειδή, κατά την αντίληψη των συναλλαγών και τη φύση του πράγματος, αγαθά. Τούτων έπεται ότι απαγορεύεται ο επιμερισμός της συνολικής ποσότητας ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες και η διενέργεια αντίστοιχων τμηματικών προμηθειών, αντί μιας ενιαίας, στο μέτρο που, με τον τρόπο αυτό, της κατάτμησης, δηλαδή, της δαπάνης, επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η μη τήρηση της διαδικασίας του τακτικού ή πρόχειρου, κατά περίπτωση, διαγωνισμού (βλ. Πράξεις Ελ. Συν. 50/2014, 21/2013, 19/2012, 101/2011, 155/2010 IV Τμ. 75, 50/2015, 207/2014, 1/2012 Κλιμ.Προλ.Ελ.Δαπ. IV Τμ. κ.ά.). IΙΙ. Στην υπό κρίση υπόθεση, από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την 8041/5/462-ε / απόφαση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Ασφαλείας της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής

3 εγκρίθηκε η διενέργεια πρόχειρου μειοδοτικού διαγωνισμού για την προμήθεια γραφικής ύλης, γραφικών ειδών και φωτοαντιγραφικού χαρτιού, προϋπολογιζόμενης δαπάνης ,00 ευρώ, με Φ.Π.Α. για την κάλυψη των αναγκών της Διεύθυνσης Ασφαλείας Αττικής, έτους 2015 καθώς και οι τεχνικές προδιαγραφές αυτών. Σύμφωνα, με το οικείο Παράρτημα Α1 της διακήρυξης μεταξύ των απαιτούμενων ειδών περιλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων: Χαρτί Α4, Χαρτί Α3, Χαρτί Β4, στυλό διαρκείας διαφόρων τύπων, μολύβια διαφόρων τύπων, διορθωτικά blanco, μαρκαδόροι υπογράμμισης, μαρκαδόροι δεμάτων με στρογγυλή μύτη, μαρκαδόροι CD/DVD με συγκεκριμένο πάχος γραφής, ζελατίνες Α4, Φυλλάδες (ευρετήρια) Α4 με ραμμένα φύλλα διαφορετικών αριθμών σελίδων, κουτιά αρχείου με μαύρο λάστιχο, ταινίες συσκευασίας, διακορευτές φύλλων, μπλοκ σημειώσεων, αυτοκόλλητες σημειώσεις σε διάφορα μεγέθη, σελιδοδείκτες, λάστιχα σε διάφορα μεγέθη, διαχωριστικά χάρτινα χρωματιστά, σπάγγοι συσκευασίας, συρραπτικές μηχανές χειρός, σύρματα συρραπτικού σε διάφορα μεγέθη, σελοτέιπ, κλασέρ πλαστικά, σακούλες αυτοκόλλητες κίτρινες, φάκελοι εγγράφων, σακούλες εγγράφων, ντοσιέ με αυτιά και λάστιχο πρεσπάν, ντοσιέ με κορδέλες, γόμες, ξύστρες, χάρακες, πιάστρες εγγράφων, κόλλες διαφόρων τύπων, αποσυρραπτικά, ταμπόν και μελάνια σφραγίδων, ψαλίδια γραφείου, ρολά αριθμομηχανών, συνδετήρες, καρφίτσες, επιτραπέζιες βάσεις κολλητικής ταινίας, κοπίδια, αυτοκόλλητες εττικέτες, ντύμα βιβλίων, πλαστικές κλειδοθήκες, καρμπονοταινίες γραφομηχανής, πλαστικά σπιράλ βιβλιοδεσίας, εξώφυλλα βιβλιοδεσίας, διαχωριστικά χαρτόνια για βιβλιοδεσία, δίφυλλα πλαστικοποίησης, ντοσιέ πλαστικά, αριθμομηχανές, αυτοκόλλητες ετικέτες με δυνατότητα εκτύπωσης. Ο διαγωνισμός διενεργήθηκε στις με τη συμμετοχή των εταιρειών..., το δε αποτέλεσμα αυτού κατακυρώθηκε στη μειοδότρια, φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία... και υπεγράφη η, από , σύμβαση. Σε εκτέλεση αυτής εκδόθηκε το 1232/ τιμολόγιο πώλησης αγαθών, προς εξόφληση του οποίου εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, το οποίο βαρύνει τον Κ.Α.Ε Εξάλλου, κατά το ίδιο έτος αναφοράς (2015) είχε εγκριθεί με την 1854/15/10039-β/ απόφαση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Τεχνικών Εφαρμογών του Κλάδου Οικονομοτεχνικής Υποστήριξης και Πληροφορικής της Ελληνικής Αστυνομίας η διενέργεια πρόχειρου μειοδοτικού διαγωνισμού για την προμήθεια διαφόρων τύπων χάρτου, προϋπολογιζόμενης δαπάνης ,00 ευρώ, με Φ.Π.Α. καθώς και οι τεχνικές προδιαγραφές αυτών. Ως αιτιολογία διενέργειας της εν λόγω προμήθειας διαλαμβάνεται στην ως άνω εγκριτική του διαγωνισμού απόφαση καθώς και στην οικεία 8045/22/ απόφαση ανάληψης υποχρέωσης η κάλυψη των ανελαστικών αναγκών του Τυπογραφείου της Αστυνομίας, προκειμένου αυτό να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας για εφοδιασμό αυτών με τα αιτούμενα βιβλία, φυλλάδες και λοιπά κωδικοποιημένα έντυπα, που προβλέπονται βάσει των Κανονιστικών διαταγών. Στον Πίνακα Γ της διακήρυξης του οικείου διαγωνισμού προσδιορίζονταν οι αιτούμενοι τύποι χάρτου και τα ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά αυτών. Συγκεκριμένα ζητούνταν χάρτος γραφής διαφόρων διαστάσεων σε εκατοστά (58Χ86, 70Χ100, 60Χ80 και 61Χ86), χαρτί σούπερ φάιν, χαρτόνι Νο 16, χαρτί οπαλίνα και μπρίστολ συγκεκριμένων διαστάσεων, καθώς και χημικός αντιγραφικός (καρμπονιζέ) διαφόρων τύπων και χρωμάτων. Ο εν λόγω διαγωνισμός διενεργήθηκε στις με τη συμμετοχή των εταιρειών..., καθώς η επίσης προσκληθείσα εταιρεία... Ε.Ε. δεν προσήλθε. Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε στη μειοδότρια εταιρεία... και υπεγράφη η σχετική σύμβαση, αξίας ,16 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.). Σύμφωνα δε με την ως άνω απόφαση ανάληψης υποχρέωσης η δαπάνη από την προμήθεια αυτή βάρυνε, επίσης, τον Κ.Α.Ε

4 Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ανωτέρω δύο προμήθειες, τις οποίες διενήργησαν οι δύο ως άνω διευθύνσεις της Ελληνικής Αστυνομίας, αφορούν σε αυτοτελή και διακριτά, κατά τη φύση τους και την αντίληψη των συναλλαγών προϊόντα, τα οποία προορίζονται να εξυπηρετήσουν διαφορετικό σκοπό, ενώ έχουν τελείως διαφορετική χρηστικότητα και λειτουργικότητα. Ειδικότερα, η επίμαχη προμήθεια, προς εξόφληση της δαπάνης της οποίας εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, αφορά σε είδη, που εντάσσονται κατ ουσία στην κατηγορία Αναλώσιμα είδη γραφείου και περιλαμβάνουν είδη γραφικής ύλης και είδη γραφείου (χαρτί Α4, Α3 και Β4, στυλό διαρκείας, μολύβια, διορθωτικά, μαρκαδόροι, μπλοκ σημειώσεων, χάρακες, κόλλες, αποσυρραπτικά, ταμπόν και μελάνια σφραγίδων, ψαλίδια γραφείου κ.λπ). Τα είδη αυτά καλύπτουν τρέχουσες ανάγκες γραφείου και συμβάλλουν στην απρόσκοπτη λειτουργία των διοικητικών και λοιπών υπηρεσιών της Διεύθυνσης Ασφαλείας Αττικής. Αντίθετα, η προμήθεια για τη διενέργεια της οποίας πραγματοποιήθηκε ο προγενέστερος χρονικά (από ) διαγωνισμός αφορά σε εξειδικευμένα προϊόντα με ειδικό προορισμό αυτό της λειτουργίας του Τυπογραφείου της Αστυνομίας. Τα συγκεκριμένα αγαθά (χάρτος γραφής διαφόρων διαστάσεων σε εκατοστά, χαρτί σούπερ φάιν, χαρτόνι Νο16, χαρτί οπαλίνα και μπρίστολ συγκεκριμένων διαστάσεων, καθώς και Χημικός Αντιγραφικός- καρμπονιζέ), σε αντίθεση με τα προηγούμενα που είναι συνήθη αναλώσιμα είδη γραφείου, αποτελούν την πρώτη ύλη μιας παραγωγικής διαδικασίας (τυπογραφικών εργασιών) και φέρουν συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές. Περαιτέρω το γεγονός ότι, μεταξύ των ειδών που αποτελούν αντικείμενο της ελεγχόμενης προμήθειας περιλαμβάνεται και χαρτί Α4, Α3 και Β4 -και μάλιστα σε μεγάλη ποσότητα- δεν άγει σε διαφορετική κρίση ως προς τη διαφοροποίηση αυτών σχετικά με τη χρήση των προμηθευθέντων με τους δύο διαγωνισμούς αγαθών και κατά το μέρος τούτο, καθώς ναι μεν το είδος αυτό (χαρτί Α4, Α3 και Β4) όπως και το σύνολο των ειδών, που αποτέλεσαν αντικείμενο της προμήθειας του προηγούμενου διαγωνισμού (χάρτος γραφής, χαρτί σούπερ φάιν, χαρτί οπαλίνα, μπρίστολ και χημικός αντιγραφικός) εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία Χάρτου, όμως οι διαφορετικές τεχνικές προδιαγραφές τους, ο σκοπός της χρήσης τους καθώς και οι διαφορετικές ανάγκες, τις οποίες αυτά εξυπηρετούν, τα καθιστούν, κατά την αντίληψη των συναλλαγών, διακριτά και αυτοτελή προϊόντα. Το γεγονός, τέλος, ότι όλα τα ως άνω είδη εντάσσονται στον ίδιο Κ.Α.Ε.(1111), δεν συνεπάγεται, άνευ ετέρου, ότι αυτά συνιστούν ομοειδή αγαθά, δοθέντος ότι λόγω της ευρύτητας του τίτλου των Κ.Α.Ε. (που προσδιορίζει τον ειδικότερο σκοπό για τον οποίο πραγματοποιείται η δαπάνη) είναι δυνατόν να βαρύνονται οι πιστώσεις τους με τις δαπάνες προμήθειας αγαθών, που δεν είναι ομοειδή κατά τη φύση και κατά την αντίληψη των συναλλαγών (βλ. Ελ. Συν. Πράξ. IV Τμ. 238/2010 και Κλιμ. Προλ. Ελ.Δαπ. IV Τμ. 180/2014). IV. Κατά συνέπεια και ενόψει του ότι η δαπάνη που εντέλλεται με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα αφορά σε προμήθεια γραφικής ύλης, γραφικών ειδών και φωτοαντιγραφικού χαρτιού που αποτελούν, για τους λόγους που εκτέθηκαν, κατά την αντίληψη των συναλλαγών είδη διακριτά έναντι των ειδών, που αποτέλεσαν αντικείμενο της προγενέστερης χρονικά προμήθειας και δεν υπερβαίνει σε ετήσια βάση το ποσό των ,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, αυτή είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί. Για τους λόγους αυτούς

5 Αποφαίνεται ότι το..., οικονομικού έτους 2015 χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Ελληνικής Αστυνομίας πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΚΟΥΛΟΥΜΠΙΝΗ ΠΕΛΑΓΙΑ ΔΟΞΑΚΗ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ