Silu trenja osećaju sva tela koja se nalaze u blizini Zemlje i zbog nje tela koja se puste padaju nadole. Ako pustimo telo da slobodno pada, ono će

Transcript

1

2 Silu trenja osećaju sva tela koja se nalaze u blizini Zemlje i zbog nje tela koja se puste padaju nadole. Ako pustimo telo da slobodno pada, ono će se bez obzira na masu kretati istim ubrzanjem Zanimljivo je da je fizika kao nauka rođena upravo ovim zapaženjem,kada je Galileo Galilej ogledom pokazao da tela veće mase padaju na isti način kao tela manje mase. Druga vrsta sile je sila trenja ona se javlja između dodirnih površina tela i podloge odnosno sredine kroz koje se telo kreće. Mada imaju složeno poreklo ove sile se opisuju jednostavno. Videćemo da one dovode do smanjenja brzine tela koje vučemo po podlozi, kotrljanja točka, usporavanje kapi kiše koja pada kroz atmosferu. Sile teže i trenja neprestano deluje na nas bez sile trenja mi bi klizili po podlozi a bez sile teže bi lebdeli u vazduhu.

3 Galileo Galilej (italijanski: Galileo Galilei) Je bio italijanski astronom, fizičar, matematičar i filozof, čija su istraživanja postavila temelj modernoj fizici i mehanici. Rođen je u Pizi, gde je i studirao. Kasnije je predavao matematiku u Firenci, gde je i ostao do kraja života. Izveo je ogled o kojem ćemo pričati u daljem tekstu.

4 Svako telo velike mase privlači druga tela gravitacionom silom. Ova sila deluje između nebeskih tela i dovodi da se planete kreću oko Sunca. I Zemlja je veliko nebesko telo, te privači mesec koji zbog toga kruži oko nje. Gravitaciona sila zemlje deluje i na sva tela koja se nalaze u njenoj blizini. Pošto je ta sila uobičajna dobila je poseban naziv: sila teže. Zbog nje telo koje je okačeno o dinamometar isteže oprugu, a kada ga stavimo na podlogu ono je pritiska. Kada dinamometrom merimo težinu tela dobijamo da je ona srazmerna s masom tela m i iznosi q = mg gde je g konstantna.

5 Tada su težina i sila teze jednake Fg = mg međutim ove 2 sile treba razlikovati jer je sila teze posledica gravitacionog privlačenja zemlje i delovanja na telo, i deluje na telo dok težina deluje na dinamometar za koji je telo okačeno ili podlogu na kojoj se ono nalazi. Jedina sila koja deluje na telo koje slobodno pada je: Fg = mg. Gravitaciona sila je opšte ime za silu koja postoji između svih nebeskih tela. Sila Zemljine teže je sila kojom Zemlja privlači sva tela koja su u njenoj blizini. Gravitaciona sila je isključivo privlačna.

6 - Sila zemljine teže - Težina tela

7 Težina je sila koja pritiska podlogu ili zateže konopac o koji je okačeno. N ( Njutn ) jedinica za težinu F = m a Fg = m a m / g = m / a g = a Tela koja se kreću pod dejstvom samo sile teže imaju konstantno ubrzanje koje iznosi 9.81 m/s2

8 Napadna tačka

9 Slobodan pad je ravnomerno ubrzano kretanje tela bez poćetne brzine pod uticajem zemljine teže. V = g t h = ½ gt² V²=2gh ili V= 2gh t²=2h/g ili t= 2h/g t = V/g Padobranac slobodno pada Bestežinsko stanje je stanje u kojem telo pri slobodnom padu ostaje bez težine.

10 Hitac naviše je kretanje tela bačenog nekom početnom brzinom u vertikalnom pravcu sa smerom naviše (Ravnomerno usporeno kretanje) V = Vo gt H = Vo t ½ gt² V2 = Vo²-2gh T = Vo/g formula za vreme za koje telo dostigne največu visinu. Hmax = Vo2/2g

11 Hitac naniže je kretanje tela bačenog nekom brzinom vertikalno u pravcu sa smerom naniže (Ravnomerno ubrzano kretanje) V = Vo + gt H = Vot+ ½ at² V²= Vo² + 2gh

12 Ftr - Sila trenja Kada na neko telo koje miruje deluje sila u pravcu pararelno sa podlogom, javlja se sila trenja Mirovanja. F Ftr

13 Sila trenja klizanja javlja se kada telo klizi po podlozi i ima uvek smer suprotan od smera kretanja, odnosno brzine tela Sila trenja usporava telo.

14 Sila trenja kotrljanja javlja se kada telo kotrlja po podlozi i ima uvek smer suprotan od brzine tela. Deca guraju auto (na točkove deluje sila trenja kotrljanja)

15 Sila otpora sredine Fo Sila otpora sredine deluje na telo koje se krece kroz nju i usporava ga, koeficijent koji zavisi od sredine oblika tela ( Aerodinamike ) K Fo ~ K S/s Presek tela ( velicina ) s Aerodinamika tela se predstavlja mlazovima vazduha ili vode. Na Strelu deluje sila otpora sredine

16 Sila trenja deluje na tela usred međudelovanja površine tela s podlogom. Mada je poreklo ove sile složeno, ona deluje na jednostavan način: sila trenja klizanja na telo koje se kreće po podlozi od koeficijenta trenja mi i sile kojom telo deluje normalno na podlogu N.

17 Koeficijent trenja je neimenovani broj koji zavisi od prirode tela (vrste materijala), uglačanosti/hrapavosti tela i načina kretanja tela. Koeficijent trenja označava se Grčkim slovom μ (mi).

18

19