ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ТУРИСТИЧКАТА ПОБАРУВАЧКА ВО ДОЈРАНСКИОТ РЕГИОН

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ТУРИСТИЧКАТА ПОБАРУВАЧКА ВО ДОЈРАНСКИОТ РЕГИОН"

Transcript

1 За цитирање: Петревска, Б. (2013). Предвидување на туристичката побарувачка во Дојранскиот регион, Зборник на трудови од научната трибина Туризмот во Дојранскиот регион, стр Билјана Петревска 1 ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ТУРИСТИЧКАТА ПОБАРУВАЧКА ВО ДОЈРАНСКИОТ РЕГИОН Апстракт Имајќи предвид дека Дојранскиот регион е дефиниран како стратегиска туристичка локација во рамки на кластерот езерски туризам во Македонија, трудот прави приказ на можноста за проектирање на неговите туристички движења. Темелено на позитивниот тренд на досегашниот туристички развој, направен е обид да се предвидат идните туристички движења набљудувани во пошироки регионални рамки. Акцентирана е потребата од примена на квантитативните методи за предвидување на туристичката побарувачка како основа за креирање методолошка рамка за иден туристички развој. Применет е методот на двојно експоненцијално порамнување преку два основни модела. По тестирање на прецизноста, предложен е модел за предвидување на бројот на туристи до 2014 год. Клучни зборови: Дојран, туристичка побарувачка, предвидување, Југоисточен плански регион. FORECASTING TOURISM DEMAND IN DOJRAN REGION Abstract Due to the fact that Dojran region is defined as a strategic tourist destination in the frames of lake tourism cluster in Macedonia, the paper gives an overview of the possibility to forecast tourism flow. Based on positive trend of up-to-date tourism development, an attempt is made to project future tourism demand observed in broader regional frames. An accent is put on application of quantitative methods for forecasting tourism demand as a base for creating methodological frame for future tourism development. The method of double-exponential smoothing, through two models, is applied. After accuracy testing, a model is proposed for forecasting number of tourists by Key words: Dojran, tourism demand, forecasting, South-east planning region. 1 Доц. д-р Билјана Петревска, Универзитет Гоце Делчев - Штип, Факултет за туризам и бизнис логистика - Гевгелија, е-мејл: biljana.petrevska@ugd.edu.mk

2 Вовед Многубројните промени во окружувањето предизвикуваат создавање нов амбиент и предизвици пред сите креатори и носители на туристичката политика. 2 Имајќи предвид дека туризмот се рефлектира врз речиси сите индустрии од националната економија, упатува на многубројни потешкотии кои се јавуваат при предвидување на туристичките движења. Оттука, големо внимание треба да се посвети на туристичката побарувачка, а во нејзини рамки потребата за што попрецизно предвидување. 3 Иако целта е да се идентификува краен модел кој се очекува да даде идеални прогнози, сепак, тоа често е неизводливо. 4 Имено, не може целосно да се процени способноста за предвидување на иднината, сѐ додека таа не се случи и сѐ додека нема доволно време истата да се измери. Дури и кога би се пронашол идеален модел за предвидување кој би ги задоволил сите критериуми, секогаш треба да се има предвид дека моделот служи само за апроксимација на сложените однесувања на туристите и дека е можно донесувањето било каква одлука за туристите да се промени поради настанати промени во вкусови, мотивација или економски шокови. 5 Трудот укажува на можноста за примена на квантитативните методи и модели за предвидување на туристичка побарувачка. Од многубројните квантитативни методи, разгледана е можноста, но и укажано е на потребата за практична примена на одделни модели на експоненцијалниот метод на порамнување, при предвидување на туристичката побарувачка во Дојранскиот регион. Југоисточен плански регион Југоисточниот регион се протега на крајниот југоисточен дел од Македонија и го опфаќа подрачјето на Струмичко - радовишката и Гевгелиско - валандовската Котлина т.е долината на реката Струмица и долниот тек на реката Вардар. Се простира на 10.9% од вкупната површина на државата, со густина на населеност од 62,9 жители на км Повеќе види во: Cheang (2009), Clavera & Datzira (2009) и Brida et al. (2011). 3 Повеќе види во: Coates & Jarratt (1989) и Song & Turner (2006). 4 Повеќе види во: Song & Witt (2000) и Witt & Song (2002). 5 Повеќе види во: Frechtling (2001) и Hall (2005). 6 Државен завод за статистика. (2010). Статистички годишник на Република Македонија, Скопје, стр. 84.

3 Табела бр. 1 Основни податоци за Југоисточен регион Број на општини 10 Број на населени места 188 Процена на население, Стапка на вработеност, Стапка на невработеност, БДП по жител, Извор: ДЗС. (2010: 85). Богатата хидрографска мрежа, големиот број сончеви денови, климатското поднебје и поволните педолошки услови го карактеризираат регионот како претежно земјоделски. Квалитетното и обемно производство на раноградинарски култури, свеж зеленчук и овошје, како и индустриски земјоделски култури, овозможува развој на конзервно-преработувачка индустрија на земјоделски производи, по што овој регион е препознатлив. Во Табелата бр. 1 прикажани се дел од основните податоци кои го карактеризираат овој регион. Табела бр. 2 Туристичка статистика за Југоисточен регион, Вкупен број туристи Домашни туристи Странски туристи Вкупно остварени ноќевања Остварени ноќевања на домашни туристи Остварени ноќевања на странски туристи Број на соби Број на легла Во последните години забележлив е тренд на пораст на туризмот претставен преку зголемувањето на бројот на сместувачки капацитети, бројот на туристи и остварени ноќевања во регионот (Табела бр. 2). Ова најмногу се должи на ревитализацијата и искористувањето на Дојранското Езеро како туристички потенцијал.

4 Туристички потенцијали на Дојранскиот регион Потенцијалите за развој на различни форми туризам се дисперзирани низ целата територија на Македонија. Според регионалната поделба, во Југоисточниот регион утврдени се повеќе главни туристички локалитети (Табела бр. 3). Според панелот на туристички експерти за периодот , во Македонија се избрани пет тематски туристички кластери врз основа на неколку критериуми кои првенствено се однесуваат на туристичките ресурски, компаративните туристички вредности и развојните потенцијали. Последователно, дефинирани се пет стратегиски кластери за развој на туризмот: езерски, вински, културен, рурален и планински туризам. Во рамките на секој кластер идентификувани се три локации според неколку критериуми. Селекцијата на локациите во кластерот езерски туризам е прикажана во Табела бр. 4. Табела бр. 3 Туристички потенцијали на Југоисточен регион Локалитет Форма на туризам Дојран и Дојранско Езеро Езерски туризам, еко-туризам, риболов, здравствен туризам Гевгелија Вински туризам, културен туризам, транзитен туризам, казино-туризам Струмица Градски туризам, културен туризам, манифестации Водоча Културен туризам, верски туризам Банско Бањски туризам, културен туризам Плачковица Планински туризам, еко-туризам Негорци Бањски туризам Валандово Вински туризам, културен туризам Извор: Влада на РМ (2012: 40) Од Табела бр. 4 се гледа дека Дојран е идентификуван како туристичка локација од национален стратегиски приоритет. Имено, највисоките оценки по однос на генералната состојба, регионалниот имиџ, туристичките потенцијали и пристапноста му го обезбедуваат првото место во кластерот. Истовремено, високо оценетата заинтересираност на засегнатите страни за унапредување и зајакнување на туристичкиот развој во Дојран зборува за можноста туристичките потенцијали за краток период да се валоризираат. Како единствена слаба страна на која треба да се работи во наредниот период е меѓународниот имиџ.

5 Табела бр. 4 Стратегиски кластер за eзерски туризам Критериуми Вкупно Локација Генерална состојба Меѓународен имиџ Регионален имиџ Туристички потенцијали Вклученост на заинтересирани Пристапност Бодови Статистички регион Дојран Југоисточен Охрид Југозападен Преспа Пелагониски Извор: Влада на РМ. (2012: 88). Во 2010 год. од туристичка такса собрани се евра што споредено со 2009 год. кога се собрани евра, укажува на позитивен нагорен тред. Од акумулираните средства, 80% се распоредени во општинскиот буџет. Методологија Tуристичката побарувачка може да се предвидува со примена на различни променливи од кои, најчесто се користат: вкупно остварени приходи, приходи од странски туристи, вкупен број доаѓања/ноќевања, број на доаѓања/ноќевања на странски туристи, итн. Примената на секоја од овие променливи има свои предности и недостатоци. 7 За предвидување на туристичката побарувачка применет е методот на експоненцијално порамнување преку модите: двојно експоненцијално порамнување (Dоuble Exponential Smoothing-DES) и Холт-Винтерсово порамнување (Hоlt-Winters Smoothing-HWS). Моделирана е основната променлива- вкупен број доаѓања на туристите и направена е среднорочна проекција за год. Поради ограниченост со официјални статистички податоци за Дојранскиот регион, проекцијата се однесува на поширокиот Југоисточен регион. Анализа, резултати и дискусија Имаќи предвид дека двата модели се применуваат кај пократки временски серии кои немаат сезонски карактеристики и покажуваат 7 Повеќе види во: Au & Law (2000, 2002), Li et al., (2004, 2005) Witt et al., (2004), Kulendran & Wong (2005) и Botti et al., (2007).

6 линеарен тренд во своето движење, проекцијата е базирана на овие два основни критериуми. Оттука, временската серија е следена во периодот год. при што се забележува растечки тренд во анализираниот период (Табела бр. 5), како и линеарен тренд (Графиконот бр. 1). Табела бр. 5 Број на доаѓања на туристи во Југоисточен регион, Година Доаѓања Година Доаѓања Извор: ДЗС. Различни публикации, различни години. Моделот на двојно експоненцијално порамнување всушност претставува експоненцијално порамнување од втор ред. 8 Се смета дека овој модел е оптимален за порамнување на процеси со линеарен тренд. Притоа, користи иста константа за порамнување на нивото и трендот на серијата, што всушност е основна негова карактеристика, но и најчесто посочувана слаба страна. Последователно, DES моделот користи неколку равенки (1, 2, 3): За проценка на нивото на серијата: Lт = α Aт + (1 α) (Lт-1 + бт-1) (1) За пресметување на трендот: бт = α (Lт Lт-1) + (1 α) бт-1 (2) За предвидување: Fт+х = Lт + хбт (3) Општо е прифатено константата да има вредност 0.2 или помалку. Иако се смета дека изборот на вредноста на константата е прилично ограничен, сепак токму тоа овозможува да се добијат добри резултати при предвидувањето. 8 Во литературата, моделот на двојно експоненцијално порамнување уште се сретнува како Брауново порамнување, по авторот на постапката Роберт Браун.

7 Графикон бр. 1 - Број на туристи во Југоисточен регион, Вториот модел HWS е многу сличен со DES моделот бидејќи и тој се применува кај серии кои имаат линеарен тренд во движењето, без сезонски карактеристики. Разликата е во тоа што HWS моделот користи две константи на порамнување, додека DES моделот користи само една, т.е тој е поедноставен. Но, од друга страна, поради поголемата флексибилност, се смета дека HWS моделот е попрецизен во предвидувањето. Инаку, и овој модел, како и претходниот, поаѓа од неколку равенки (4, 5, 6): За проценка на нивото на серијата: Lт = α Aт + (1 α) (Lт-1 + бт-1) (4) За пресметување на трендот: бт = β (Lт Lт-1) + (1 β) бт-1 (5) За предвидување: Fт+х = Lт + хбт (6) Од Графиконот бр. 2 се забележува дека добиените резултати од двата модели се многу реални, бидејќи се карактеризираат со добра прилагодливост кон вистинските движења на променливата во набљудуваниот период. Двата модели често се користат за предвидување на туристичката побарувачка, првенствено поради добрата прецизност и едноставноста на постапката за нивно спроведување. Истовремено, нивна предност е тоа што добро го следат линеарниот тренд на оригиналната временска серија и можат да предвидуваат на подолг рок.

8 Графикон бр. 2 Предвидување на туристичката побарувачка во Југоисточен регион Број на туристи DES HWS Од Табелата бр. 6 може да се уочи дека и двата модели даваат многу слични резултати во предвидувањето. Така, според DES моделот, се очекува вкупниот број туристи во Југоисточниот регион за периодот од година да се движи во интервалот од , односно врз основа на овој модел, бројот на туристите би се зголемил за Табела бр. 6 Предвидување на туристичка побарувачка во Југоисточен регион, DES модел HWS модел Пресметките од HWS моделот покажуваат дека бројот на туристите во предвидуваниот период би се движел во интервалот од Така, според оваа проекција, бројот на странските туристи во Југоисточниот регион би се зголемил за И покрај многубројните предности на овие модели, сепак како нивна најголема негативност се истакнува тоа што не може да се користат кога постојат сезонски елементи во серијата или кога истата не покажува линеарен тренд во движењето. Во тие случаи, се применуваат други модели на експоненцијално порамнување, како: еднократно експоненцијално порамнување, Холт-Винтерсово повеќекратно порамнување (со три параметри) и други.

9 Eвалуација на моделите Имајќи предвид дека една од основните претпоставки при примената на моделите за предвидување е добро да го прогнозираат движењето на појавата во наредниот период, како еден од најважните критериуми се издвојува прецизноста на моделот. Со други зборови, од огромна важност е колку блиску се проценетите вредности на моделот до вистинската појава која се предвидува. Во таа насока, со цел да дефинираме кој од применетите два модела на методот на експоненцијално порамнување е попрецизен во предвидувањето на туристичката побарувачка во Југоисточниот регион, пристапено е кон нивна евалуација, преку пресметување на следните стандардни показатели: - корен од средна квадратна грешка (Rоот Mеаn Squаred Error - RMSE), - средна апсолутна грешка (Mеаn Absolute Error - MAE), - средна апсолутна процентуална грешка (Mеаn Absolute Pеrcentage Error - MAPE) и - Tеилов коефициент на нееднаквост (Theil Inaquality Cоеfficient - TIC). Стандардните показатели во суштина помагаат при избегнување на неутрализирањето на позитивните и негативните грешки притоа темелејќи се на апсолутна вредност, проценти или пак, корен. Пресметаните вредности од сите претходно споменати показатели кои се применуваат при оценка на прецизноста на моделите се прикажани во Табелата бр. 7. Табела бр. 7 Eвалуација на моделите RMSE MAE MAPE TIC DES модел HWS модел Споредувајќи ги вредностите на пресметаните грешки на DES и HWS моделот, се доаѓа до заклучокот дека DES моделот е попрецизен модел на експоненцијално порамнување. Поаѓајќи од фактот дека DES моделот се одликува со едноставност на постапката за спроведување, упатува на дополнителна предност при негов избор за предвидување на туристичката побарувачка во Југоисточниот регион, пришто во периодот год., бројот на туристите би се движел од туристи. Споредено со 2003 год. кога овој регион го посетиле околу туристи, значи би очекувале зголемување за нешто повеќе од 3 пати, за период од 10-тина години. Притоа, добиените предвидени вредности е потребно да се интерпретираат со голем степен на

10 внимателност, првенствено бидејќи овој модел не укажува на причините кои влијаат врз прогнозираните вредности. Токму од проценетите показатели зависи кои мерки и активности би се презеле со цел да се креира соодветна туристичката политика на земјата. Заклучок Досегашниот развој на туризмот во Дојранскиот регион укажува нагорна тенденција во анализираниот период год. Во рамки на стратегискиот кластер за езерски туризам во Македонија, за периодот год. Дојран е идентификуван како туристичка локација од национален приоритет. Со цел да се осознае идното туристичко движење во овој регион, пристапено е кон предвидувањето на туристичката побарувачка, изразено преку основната променлива - вкупен број доаѓања на туристите. Поради ограниченоста со официјални статистички податоци за движењето на оваа променлива во Дојранскиот регион, проекцијата се однесува за поширокиот Југоисточен регион. Употребен е релативно едноставен квантитативен метод кој има практична применлива вредност. Така, со примена на методот на експоненцијално порамнување, преку DES и HWS моделот, направена е среднорочна проекција за периодот год. Евалуацијата преку дел од најчестите индикатори покажа дека DES моделот е попрецизен. Оттука, поради едноставноста на постапката за спроведување, истиот е препорачан за предвидување. Резултатите од проекцијата укажуваат дека во периодот год., бројот на туристите во Југоисточниот регион ќе се движи помеѓу туристи. Споредено со 2011 год. значи зголемување за 20-40%, а споредено со 2003 год. значи зголемување за повеќе од 3 пати. Резултатите од истражувањето се охрабрувачки и оптимистички. Меѓутоа, добиените предвидени вредности потребно е да се интерпретираат со голем степен на внимателност, првенствено бидејќи не ги укажуваат причините кои влијаат врз прогнозираните вредности. Токму од проценетите показатели зависи кои мерки и активности би се презеле со цел да се креира соодветна туристичката политика која треба да биде насочена подеднакво и кон создавање квантитет, но и кон подобрување на постојниот квалитет. Литература Au, N. & Law, R. (2000). The application of rough sets to sightseeing expenditures. Journal of Travel Research, 39, Au, N. & Law, R. (2002). Categorical classification of tourism dining. Annals of Tourism Research, 29,

11 Botti, L., Peypoch, N., Randriamboarison, R. & Solonandrasana, B. (2007). An econometric model of tourism demand in France. Tourismos: An International Multidisciplinary Journal of Tourism, 2(1), Brida, G. H., Osti, L. & Santifaller, E. (2011). Second homes and the needs for policy planning. Tourismos: An International Multidisciplinary Journal of Tourism, 6(1), Coates, J. F. & Jarratt, J. (1989).What Futurists Believe. Lomond. Cheang, V. (2009). State and tourism planning: a case study of Cambodia. Tourismos: An International Journal of Tourism, 4(1), Chowdhury, A. & Kirkpatrick, C. (1994). Development Policy and Planning: An Introduction to Models and Techniques, Routledge. Claveria, O. & Datzira, J. (2009). Tourism demand in Catalonia: detecting external economic factors. Tourismos: An International Multidisciplinary Journal of Tourism, 4(1), Државен завод за статистика. (2009). Статистички преглед: транспорт, туризам и други услуги: Tуризам во Rепублика Mакедонија , Скопје. Државен завод за статистика. (2009). Статистички годишник на Република Mакедонија 2008, Скопје. Државен завод за статистика. (2010). Регионите во Република Mакедонија, 2009, Скопје. Frechtling, D. C. (2001). Forecasting Tourism Demand: Methods and Strategies, Butterworth-Heinemann. Gujarati, D. N. (1995). Basic Econometrics, McGraw-Hil. Hall, M. C. (2005). The Future of Tourism Research, in: Tourism Research Methods: Integrating Theory with Practice, CABI Publishing. Kulendran, N. & Wong, K. K. F. (2005). Modeling seasonality in tourism forecasting. Journal of Travel Research, 44, Li, G., Song, H. & Witt, S.F. (2004). Modeling tourism demand: a dynamic linear AIDS approach. Journal of Travel Research, 43, Li, G., Song, H. & Witt, S. F. (2005). Recent developments in econometric modeling and forecasting. Journal of Travel Research, 44, Song, H. & Turner, L. (2006). Tourism Demand Forecasting, in: International Handbook on the Economics of Tourism, Edward Elgar. Song, H. & Witt, S. F. (2000). Tourism Demand Modeling and Forecasting: Modern Econometric Approaches. Elsevier. Влада на Република Македонија. (2012). Национална стратегија за развој на туризмот , Скопје. Witt, S. F. & Song, H. (2002). Forecasting tourism flows. In: Lockwood, A. (Eds.) Tourism and Hospitality in the 21st Century, Witt, S. F., Song, H. & Wanhill, S. P. (2004). Forecasting tourism-generated employment: the case of Denmark. Tourism Economics, 10,

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ - БИТОЛА ТЕХНИЧКИ ФАКУЛТЕТ - БИТОЛА - Отсек за сообраќај и транспорт - ДОДИПЛОМСКИ СТУДИИ - ECTS М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО ПРИЛОГ ЗАДАЧИ ОД ОПРЕДЕЛУВАЊЕ

Διαβάστε περισσότερα

Содржина. Вовед...5 Карактеристики на развојот на Југозападниот плански регион...7

Содржина. Вовед...5 Карактеристики на развојот на Југозападниот плански регион...7 Југозападниот плански регион 2015-2019 Центар за развој на Југозападниот плански регион Директор: м-р Мирјана Лозаноска Одговорен уредник: Стојан Савески Струга, април 2015 Програмата е изработена од поширок

Διαβάστε περισσότερα

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба 4МОМ0 ЈАКОСТ АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел ) наставник:.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба γ 0 ( специфична тежина) 0 ak() G γ G ΣX0 ak() G γ ak ( ) γ Аксијалната сила и напонот, по

Διαβάστε περισσότερα

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип Апстракт Вовед:Болести на крвта можат да настанат кога

Διαβάστε περισσότερα

Предизвици во моделирање

Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање МОРА да постои компатибилност на јазлите од мрежата на КЕ на спојот на две површини Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање Предизвици во моделирање

Διαβάστε περισσότερα

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ Предавање. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ. Еднодимензионална случајна променлива При изведување на експеримент, случајниот настан може да има многу различни реализации. Ако ги знаеме можните реализации и ако ја знаеме

Διαβάστε περισσότερα

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година)

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година) Septemvri 7 g ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година) Задача 1. На сликата е прикажан 4 kv преносен вод со должина L = 18 km кој поврзува ЕЕС со бесконечна моќност и една електрична

Διαβάστε περισσότερα

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ Факултет: Градежен Предмет: ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ Напрегање на смолкнување е интензитет на сила на единица површина, што дејствува тангенцијално на d. Со други зборови,

Διαβάστε περισσότερα

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации Динамика и стабилност на конструкции Задача 5.7 За дадената армирано бетонска конструкција од задачата 5. и пресметаните динамички карактеристики: кружна фреквенција и периода на слободните непригушени

Διαβάστε περισσότερα

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите)

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите) 37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 основни училишта 8 мај 03 VII одделение (решенија на задачите) Задача. Во еден пакет хартија која вообичаено се користи за печатење, фотокопирање и сл. има N = 500

Διαβάστε περισσότερα

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД.

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД. ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД. ВО ПРЕЗЕНТАЦИЈАТА ЌЕ ПРОСЛЕДИТЕ ЗАДАЧИ ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ ПЛОШТИНА И ВОЛУМЕН НА ГЕОМЕТРИСКИТЕ ТЕЛА КОИ ГИ ИЗУЧУВАМЕ ВО ОСНОВНОТО ОБРАЗОВАНИЕ. СИТЕ ЗАДАЧИ

Διαβάστε περισσότερα

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева Нуклеарно магнетна резонанца Нуклеарно магнетна резонанца техника на молекулска спектроскопија дава информација за бројот и видот на атомите

Διαβάστε περισσότερα

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ диј е ИКА ски ч. 7 ч. Универзитет Св. Кирил и Методиј Универзитет Машински Св. факултет Кирил и Скопје Методиј во Скопје Машински факултет МОМ ТЕХНИЧКА МЕХАНИКА професор: доц. др Виктор Гаврилоски. ТОРЗИЈА

Διαβάστε περισσότερα

Макроекономски детерминанти за развој на пазарот на капитал во Република Македонија Милан Елисковски

Макроекономски детерминанти за развој на пазарот на капитал во Република Македонија Милан Елисковски Макроекономски детерминанти за развој на пазарот на капитал во Република Македонија Милан Елисковски Апстракт Пазарот на капитал има многу значајна улога во финансискиот сектор особено во развиените економии.

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014 Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Влажен воздух 1 1 Влажен воздух Влажен воздух смеша од сув воздух и водена пареа Водената пареа во влажниот воздух е претежно во прегреана состојба идеален гас.

Διαβάστε περισσότερα

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Факултет за Деловна Економија и Организациони Науки Магистерски труд Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Кандидат: Деспина Петреска Ментор:

Διαβάστε περισσότερα

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ НН трифазни мрежи се изведуваат со три или четири спроводника мрежите со четири спроводника можат да преминат во мрежи со пет спроводника, но со оглед што тоа во пракса се прави во објектите (кај потрошувачите),

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА

МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА ПРИМЕНЕТА МАТЕМАТИКА Штип ВАСИЛКА ВИТАНОВА МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА МАГИСТЕРСКИ ТРУД Штип, 14 UNIVERSITY "GOCE DELCEV" - STIP FACULTY

Διαβάστε περισσότερα

Инфлација и буџетски дефицит: Емпириски факти од Македонија

Инфлација и буџетски дефицит: Емпириски факти од Македонија Инфлација и буџетски дефицит: Емпириски факти од Македонија Д-р Никица Мојсоска-Блажевски nikica.mojsoska@finance.gov.mk М-р Марјан Петрески marjan.petreski@finance.gov.mk Труд презентиран на Конференцијата:

Διαβάστε περισσότερα

Економски детерминанти на потрошувачката на животно осигурување во Република Македонија. Милан Елисковски. Апстракт

Економски детерминанти на потрошувачката на животно осигурување во Република Македонија. Милан Елисковски. Апстракт Економски детерминанти на потрошувачката на животно осигурување во Република Македонија Милан Елисковски Апстракт Животното осигурување има многу значајна улога во финансискиот сектор особено во развиените

Διαβάστε περισσότερα

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА Тарифен систем за ДС на ЕВН Македонија 2014 година (rke.org.mk) Надоместок за користење на дистрибутивниот систем плаќаат сите потрошувачи, корисници на дистрибутивниот сите

Διαβάστε περισσότερα

МИКРОЕКОНОМСКИ И МАКРОЕКОНОМСКИ ДЕТЕРМИНАНТИ НА ПРОФИТАБИЛНОСТА НА ОСИГУРИТЕЛНИОТ СЕКТОР СЛУЧАЈОТ НА МАКЕДОНИЈА Тања Дрвошанова- Елисковска

МИКРОЕКОНОМСКИ И МАКРОЕКОНОМСКИ ДЕТЕРМИНАНТИ НА ПРОФИТАБИЛНОСТА НА ОСИГУРИТЕЛНИОТ СЕКТОР СЛУЧАЈОТ НА МАКЕДОНИЈА Тања Дрвошанова- Елисковска МИКРОЕКОНОМСКИ И МАКРОЕКОНОМСКИ ДЕТЕРМИНАНТИ НА ПРОФИТАБИЛНОСТА НА ОСИГУРИТЕЛНИОТ СЕКТОР СЛУЧАЈОТ НА МАКЕДОНИЈА Тања Дрвошанова- Елисковска 8 / 2 9 / 2 0 1 3 Апстракт Целта на овој труд е запознавање со

Διαβάστε περισσότερα

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите)

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите) 46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 3 април 3 III година (решенија на задачите) Задача. Хеликоптер спасува планинар во опасност, спуштајќи јаже со должина 5, и маса 8, kg до планинарот. Планинарот испраќа

Διαβάστε περισσότερα

ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110 kv РЕГУЛАЦИОНИ АВТО-ТРАНСФОРМАТОРИ ВО ЕЕС НА РМ

ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110 kv РЕГУЛАЦИОНИ АВТО-ТРАНСФОРМАТОРИ ВО ЕЕС НА РМ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Климент Наумоски Александар Пауноски Елизабета Силјановска Атанасова Елена Јовановска Александар Костевски АД МЕПСО Скопје ИЗБОР НА ОПТИМАЛНА ЛОКАЦИЈА НА 400/110

Διαβάστε περισσότερα

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите)

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите) 46 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 03 0 април 03 година (решенија на задачите Задача Tочкаст полнеж е поставен во темето на правиот агол на правоаголен триаголник како што е прикажано на слика Јачината

Διαβάστε περισσότερα

Грешки при хемиските анализи Случајни грешки Статистичка анализа

Грешки при хемиските анализи Случајни грешки Статистичка анализа Инструментални аналитички методи А-ниво 4+1+4 (вторник и среда 8-10, среда 10-11, понед. 9-15, четв. 1-15) Марина Стефова, кабинет 31, лаб. 310, mariaiv@pmf.ukim.mk Литература: Д.А. Ског, Д.М. Вест, Ф.Џ.

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Преглед - MKС ЕN ISO 6946 Компоненти и елементи од згради Топлински отпори и коефициенти на премин на топлина Метод на пресметка - ( Building components and building

Διαβάστε περισσότερα

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА Преглед - МКС EN ISO 14683:2007 Топлински мостови во градежништво Линеарни коефициенти на премин на топлина Упростен метод и утврдени вредности Thermal bridges in

Διαβάστε περισσότερα

Детерминанти на вишокот капитал во македонскиот банкарски сектор. Милан Елисковски

Детерминанти на вишокот капитал во македонскиот банкарски сектор. Милан Елисковски Детерминанти на вишокот капитал во македонскиот банкарски сектор Милан Елисковски 2014 Содржина Апстракт... 3 Вовед... 4 Теориски модели за детерминираност на вишокот капитал... 5 Преглед на емпириската

Διαβάστε περισσότερα

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС, (07), 9 9 ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ Весна Целакоска-Јорданова Секој природен број поголем од што е делив самo со и сам со себе се вика прост број. Запишани во низа,

Διαβάστε περισσότερα

ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА СИЛА КАЈ МОДЕЛ НА СИНХРОН ЛИНЕАРЕН МОТОР ПО МЕТОД НА КОНЕЧНИ ЕЛЕМЕНТИ

ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА СИЛА КАЈ МОДЕЛ НА СИНХРОН ЛИНЕАРЕН МОТОР ПО МЕТОД НА КОНЕЧНИ ЕЛЕМЕНТИ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирка Попниколова Радевска Благоја Арапиноски Технички Факултет, Битола Драган Видановски ЕЛЕМ, Подружница РЕК Битола ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА АНАЛИЗА И ПРЕСМЕТКА НА ЕЛЕКТРОМАГНЕТНА

Διαβάστε περισσότερα

Доц. д-р Наташа Ристовска

Доц. д-р Наташа Ристовска Доц. д-р Наташа Ристовска Класификација според структура на скелет Алифатични Циклични Ароматични Бензеноидни Хетероциклични (Повторете ги хетероцикличните соединенија на азот, петчлени и шестчлени прстени,

Διαβάστε περισσότερα

I. Теорија на грешки

I. Теорија на грешки I. Теорија на грешки I.. Вовед. Еден отпорник со назначена вредност од 000 Ω, измерен е со многу точна постапка и добиена е вредност од 000,9Ω. Да се одреди номиналната вредност на, конвенционално точната

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на интеракциите и ефектите од монетарната и фискалната политика во Македонија Д-р Борче Треновски

Анализа на интеракциите и ефектите од монетарната и фискалната политика во Македонија Д-р Борче Треновски Анализа на интеракциите и ефектите од монетарната и фискалната политика во Македонија Д-р Борче Треновски Економски факултет Скопје Универзитет Св. Кирил и Методиј во Скопје e-mail: borce@eccf.ukim.edu.mk,

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на детерминантите на вишокот капитал според големината на банките во Република Македонија. Милан Елисковски

Анализа на детерминантите на вишокот капитал според големината на банките во Република Македонија. Милан Елисковски Анализа на детерминантите на вишокот капитал според големината на банките во Република Македонија Милан Елисковски 2015 1 Содржина Апстракт... 3 Вовед... 4 Теориски модел за детерминираност на вишокот

Διαβάστε περισσότερα

Детаксикација: Ефектот од трошокот на трудот врз вработеноста во Македонија 1

Детаксикација: Ефектот од трошокот на трудот врз вработеноста во Македонија 1 Детаксикација: Ефектот од трошокот на трудот врз вработеноста во Македонија 1 Д-р Никица Мојсоска-Блажевски Вонреден професор и Истражувач Факултет за деловна економија Универзитет Американ Колеџ Скопје

Διαβάστε περισσότερα

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС 8 Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС 8.1. Паралелна работа на синхроните генератори Современите електроенергетски системи го напојуваат голем број на синхрони генератори кои работат паралелно.

Διαβάστε περισσότερα

- градот Стар Дојран (800 жители), центар на Општина Дојран во Република Македонија на местото на стариот град,

- градот Стар Дојран (800 жители), центар на Општина Дојран во Република Македонија на местото на стариот град, Дојран (друго име Полин, Поленин, Полјанин, варијанти Дорјан, Догрјан, гр. Δοϊράνη, Дојрани) е историски град во југоисточниот дел на Република Македонија на брегот на Дојранското Езеро, којшто бил разурнат

Διαβάστε περισσότερα

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија

Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Емпириска анализа на загатката на Фелдштајн и Хориока во транзициски земји, со осврт на Македонија Деспина Петреска Кратка биографија: Деспина Петреска е родена 1986 година во Прилеп. Завршила додипломски

Διαβάστε περισσότερα

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА интерна скрипта за студентите од УГД Штип Рубин Гулабоски Виолета Иванова Петропулос Универзитет Гоце Делчев-Штип, Штип, 2014 година 1 Вовед Инструменталните методи за

Διαβάστε περισσότερα

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирко Тодоровски Ристо Ачковски Јовица Вулетиќ Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа

Διαβάστε περισσότερα

АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ Катедра за техничка механика и јакост на материјалите

АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ Катедра за техничка механика и јакост на материјалите УНИВЕРЗИТЕТ Св. КИРИЛ иметодиј ГРАДЕЖЕН ФАКУЛТЕТ СКОПЈЕ Катедра за техничка механика и јакост на материјалите http://ktmjm.gf.ukim.edu.mk АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ 17.02.2015 АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ КОГА??? АКСИЈАЛНО

Διαβάστε περισσότερα

ВЛИЈАНИЕТО НА ОСИГУРУВАЊЕТО ВРЗ ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

ВЛИЈАНИЕТО НА ОСИГУРУВАЊЕТО ВРЗ ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ВЛИЈАНИЕТО НА ОСИГУРУВАЊЕТО ВРЗ ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Апстракт Целта на овој труд е да го испита влијанието на осигурувањето врз економскиот раст, со емпириска анализа за Република

Διαβάστε περισσότερα

2. Просечната продажна цена на електрична енергија по која АД ЕЛЕМ - Скопје, подружница Енергетика, ги снабдува потрошувачите за 2018 година од:

2. Просечната продажна цена на електрична енергија по која АД ЕЛЕМ - Скопје, подружница Енергетика, ги снабдува потрошувачите за 2018 година од: Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија врз основа на член 22 став 1 точка 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на Република Македонија бр.16/11, 136/11, 79/13, 164/13, 41/14,

Διαβάστε περισσότερα

Заземјувачи. Заземјувачи

Заземјувачи. Заземјувачи Заземјувачи Заземјување претставува збир на мерки и средства кои се превземаат со цел да се обезбедат нормални услови за работа на системот и безбедно движење на луѓе и животни во близина на објектот.

Διαβάστε περισσότερα

Методина гранични елементи за инженери

Методина гранични елементи за инженери Методина гранични елементи за инженери доц. д-р Тодорка Самарџиоска Градежен факултет УКИМ -Скопје Типовина формулации со гранични елементи директна формулација: Интегралната равенка е формулирана во врска

Διαβάστε περισσότερα

УСЛОВИ НА ПАРИТЕТ ВО МЕЃУНАРОДНИТЕ ФИНАНСИИ И ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ДЕВИЗНИОТ КУРС. Parity Conditions in International Finance & Currency Forecasting

УСЛОВИ НА ПАРИТЕТ ВО МЕЃУНАРОДНИТЕ ФИНАНСИИ И ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ДЕВИЗНИОТ КУРС. Parity Conditions in International Finance & Currency Forecasting УСЛОВИ НА ПАРИТЕТ ВО МЕЃУНАРОДНИТЕ ФИНАНСИИ И ПРЕДВИДУВАЊЕ НА ДЕВИЗНИОТ КУРС Parity Conditions in International Finance & Currency Forecasting Вовед Менаџерите на меѓународните компании, инвеститори, увозници

Διαβάστε περισσότερα

ДАЛИ ФИНАНСИСКИОТ СЕКТОР Е ОГРНИЧУВАЧКИ ФАКТОР ЗА ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈ ЗА МАКЕДОНИЈА?

ДАЛИ ФИНАНСИСКИОТ СЕКТОР Е ОГРНИЧУВАЧКИ ФАКТОР ЗА ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈ ЗА МАКЕДОНИЈА? ДАЛИ ФИНАНСИСКИОТ СЕКТОР Е ОГРНИЧУВАЧКИ ФАКТОР ЗА ЕКОНОМСКИОТ РАСТ: СЛУЧАЈ ЗА МАКЕДОНИЈА? (DOES FINANCIAL SECTOR CONSTRAIN ECONOMIC GROWTH: THE CASE OF MACEDONIA) Д-р Дарко Лазаров Универзитет Гоце Делчев

Διαβάστε περισσότερα

АНАЛИЗА НА ДОВЕРЛИВОСТА НА РАДИЈАЛНИ ДИСТРИБУТИВНИ МРЕЖИ СО ПРИМЕНА НА МОНТЕ КАРЛО СИМУЛАЦИИ

АНАЛИЗА НА ДОВЕРЛИВОСТА НА РАДИЈАЛНИ ДИСТРИБУТИВНИ МРЕЖИ СО ПРИМЕНА НА МОНТЕ КАРЛО СИМУЛАЦИИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Петар Крстевски Ристо Ачковски Факултет за електротехника и информациски технологии - Скопје АНАЛИЗА НА ДОВЕРЛИВОСТА НА РАДИЈАЛНИ ДИСТРИБУТИВНИ МРЕЖИ СО ПРИМЕНА НА

Διαβάστε περισσότερα

ИНТЕЛИГЕНТНИ СЕНЗОРСКИ НОДОВИ

ИНТЕЛИГЕНТНИ СЕНЗОРСКИ НОДОВИ УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ БИТОЛА ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ И КОМУНИКАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ БИТОЛА студиска програма по ИНФОРМАТИКА И КОМПЈУТЕРСКА ТЕХНИКА Втор циклус ИНТЕЛИГЕНТНИ СЕНЗОРСКИ НОДОВИ -Магистески

Διαβάστε περισσότερα

ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР ЗА МЕТАЛНА КОМПАКТНА ТРАФОСТАНИЦА

ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР ЗА МЕТАЛНА КОМПАКТНА ТРАФОСТАНИЦА 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Михаил Дигаловски Крсте Најденкоски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Тане Петров Бучим ДООЕЛ - Радовиш ИЗБОР НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОР

Διαβάστε περισσότερα

Eкономската теорија и новата-кејнзијанска школа

Eкономската теорија и новата-кејнзијанска школа м-р Душко Јошески 1 УДК/UDK 330.362 : 330.832/.834 Апстракт Eкономската теорија и новата-кејнзијанска школа Во трудов се опишува школата на новите кејнзијанци(акерлоф и Стиглиц 2 се во групата цврсти Нео-Кејнзијанци,

Διαβάστε περισσότερα

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=?

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=? Задачи за вежби тест плоштина на многуаголник 8 одд На што е еднаков збирот на внатрешните агли кај n-аголник? 1. Одреди ја плоштината на паралелограмот, според податоците дадени на цртежот 2. 3. 4. P=?

Διαβάστε περισσότερα

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА интерна скрипта за студентите од УГД Штип Рубин Гулабоски Виолета Иванова Петропулос Универзитет Гоце Делчев-Штип, Штип, 2014 година 1 Вовед Инструменталните методи за

Διαβάστε περισσότερα

НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ

НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ Школа млади физичари 39, (2014) p. 1-12 НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ Наце Стојанов 1. ВОВЕД Kомпјутерските симулации, гледано воопштено, се прават заради разбирањете на својствата на објектите или

Διαβάστε περισσότερα

ДЕТЕРМИНАНТИ НА АКТИВНИТЕ КАМАТНИ СТАПКИ И КАМАТНИТЕ РАСПОНИ ВО МАКЕДОНИЈА

ДЕТЕРМИНАНТИ НА АКТИВНИТЕ КАМАТНИ СТАПКИ И КАМАТНИТЕ РАСПОНИ ВО МАКЕДОНИЈА Народна банка на Република Македонија ДЕТЕРМИНАНТИ НА АКТИВНИТЕ КАМАТНИ СТАПКИ И КАМАТНИТЕ РАСПОНИ ВО МАКЕДОНИЈА Изработено од тим составен од (по азбучен редослед): Михајло Васков; м-р Љупка Георгиевска;

Διαβάστε περισσότερα

SFRA ТЕСТ ЗА МЕХАНИЧКА ПРОЦЕНКА НА АКТИВНИОТ ДЕЛ КАЈ ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ

SFRA ТЕСТ ЗА МЕХАНИЧКА ПРОЦЕНКА НА АКТИВНИОТ ДЕЛ КАЈ ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Жан Кипаризоски Howard Industries, Laurel, MS, USA SFRA ТЕСТ ЗА МЕХАНИЧКА ПРОЦЕНКА НА АКТИВНИОТ ДЕЛ КАЈ ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ КУСА СОДРЖИНА SFRA (sweep frequency

Διαβάστε περισσότερα

Во трудот се истражува зависноста на загубите во хрватскиот електроенергетски систем од

Во трудот се истражува зависноста на загубите во хрватскиот електроенергетски систем од 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Стипе Ќурлин Антун Андриќ ХОПС ОПТИМИЗАЦИЈА НА ЗАГУБИТЕ НА ПРЕНОСНАТА МРЕЖА ОД АСПЕКТ НА КРИТЕРИУМОТ НА МИНИМАЛНИ ЗАГУБИ НА АКТИВНА МОЌНОСТ СО ПРОМЕНА НА АГОЛОТ НА

Διαβάστε περισσότερα

МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА 20111783984 МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА Врз основа на член 47, став 1 од Законот за процена ( Службен весник на Република Македонија бр. 115/10 и 158/11), министерот за економија донесе МЕТОДОЛОГИЈА ЗА ПРОЦЕНА

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на профитабилноста на банките во Македонија

Анализа на профитабилноста на банките во Македонија Надица Илоска Анализа на профитабилноста на банките во Македонија АПСТРАКТ Целта на овој труд е да се истражат факторите кои влијаат на профитабилноста на банките, најпрво теоретски, а потоа да се направи

Διαβάστε περισσότερα

Бесмртноста на душата кај Платон (II)

Бесмртноста на душата кај Платон (II) Бесмртноста на душата кај Платон (II) Стефан Пановски Студент на институтот за класични студии noxdiaboli@yahoo.com 1. За деловите на душата За да зборуваме за бесмртноста на душата, најнапред мора да

Διαβάστε περισσότερα

Споредба на остварувањата на отворените инвестициски фондови во Македонија

Споредба на остварувањата на отворените инвестициски фондови во Македонија Споредба на остварувањата на отворените инвестициски фондови во Македонија Андреј Пулејков* КБ Публикум инвест АД Скопје, Мито Хаџивасилев Јасмин 50, 1000 Скопје, Р. Македонија Е пошта: Andrej.ulejkov@kbublikum.com.mk

Διαβάστε περισσότερα

ПРИМЕНА НА FACTS УРЕДИ ЗА РЕДНА И НАПРЕЧНА КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ МРЕЖИ

ПРИМЕНА НА FACTS УРЕДИ ЗА РЕДНА И НАПРЕЧНА КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ МРЕЖИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Јовица Вулетиќ Јорданчо Ангелов Мирко Тодоровски Факултет за електротехника и информациски технологии Скопје ПРИМЕНА НА FACTS УРЕДИ ЗА РЕДНА И НАПРЕЧНА КОМПЕНЗАЦИЈА

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на триаголници: Упатство за наставникот

Анализа на триаголници: Упатство за наставникот Анализа на триаголници: Упатство за наставникот Цел:. Што мислиш? Колку многу триаголници со основа a=4см и висина h=3см можеш да нацрташ? Линк да Видиш и Направиш Mathcast за Што мислиш? Нацртај точка

Διαβάστε περισσότερα

Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет

Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Мирко Тодоровски Ристо Ачковски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Анализа на мрежите на ЈИЕ во поглед на вкупниот преносен капацитет КУСА

Διαβάστε περισσότερα

КВАЛИТЕТОТ НА ВОДАТА ЗА ПИЕЊЕ ВО ДОЛНОПОЛОШКИОТ РЕГИОН

КВАЛИТЕТОТ НА ВОДАТА ЗА ПИЕЊЕ ВО ДОЛНОПОЛОШКИОТ РЕГИОН Оригинален научен труд Original Scientific Article КВАЛИТЕТОТ НА ВОДАТА ЗА ПИЕЊЕ ВО ДОЛНОПОЛОШКИОТ РЕГИОН Маргита ДАБЕВСКА-КОСТОСКА 1, Џавит ФЕЈЗУЛИ 1, Миле СРБИНОВСКИ 2, Муртезан ИСМАИЛИ 3 & Сузана АЛИУ

Διαβάστε περισσότερα

ЗБИРКА НА ОДБРАНИ РЕШЕНИ ЗАДАЧИ ОД ОБЛАСТА НА СИНТЕЗАТА НА СИСТЕМИ НА АВТОMАТСКО УПРАВУВАЊЕ

ЗБИРКА НА ОДБРАНИ РЕШЕНИ ЗАДАЧИ ОД ОБЛАСТА НА СИНТЕЗАТА НА СИСТЕМИ НА АВТОMАТСКО УПРАВУВАЊЕ Универзитет Св. Кирил и Методиј - Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии - Скопје ЕЛИЗАБЕТА ЛАЗАРЕВСКА ЗБИРКА НА ОДБРАНИ РЕШЕНИ ЗАДАЧИ ОД ОБЛАСТА НА СИНТЕЗАТА НА СИСТЕМИ НА АВТОMАТСКО

Διαβάστε περισσότερα

ОЦЕНКА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА ТУРБО КРУЖНИ КРСТОСНИЦИ

ОЦЕНКА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА ТУРБО КРУЖНИ КРСТОСНИЦИ Универзитет Св. Климент Охридски - Битола Технички факултет - Битола - Отсек за сообраќај и транспорт - ГРЕДОСКА НАТАША, дипл. сообр. инж. ОЦЕНКА НА ПЕРФОРМАНСИТЕ НА ТУРБО КРУЖНИ КРСТОСНИЦИ Магистерски

Διαβάστε περισσότερα

ИСПИТУВАЊЕ НА СТРУЈНО-НАПОНСКИТЕ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ФОТОВОЛТАИЧЕН ГЕНЕРАТОР ПРИ ФУНКЦИОНИРАЊЕ ВО РЕАЛНИ УСЛОВИ

ИСПИТУВАЊЕ НА СТРУЈНО-НАПОНСКИТЕ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ФОТОВОЛТАИЧЕН ГЕНЕРАТОР ПРИ ФУНКЦИОНИРАЊЕ ВО РЕАЛНИ УСЛОВИ . СОВЕТУВАЊЕ Охрид, - октомври 29 Димитар Димитров Факултет за електротехника и информациски технологии, Универзитет Св. Кирил и Методиј Скопје ИСПИТУВАЊЕ НА СТРУЈНО-НАПОНСКИТЕ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ФОТОВОЛТАИЧЕН

Διαβάστε περισσότερα

НАСОКИ ЗА МОДЕЛИРАЊЕ НА КОНСТРУКЦИИТЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА СТАТИЧКА И СЕИЗМИЧКА АНАЛИЗА ВО РАМКИТЕ НА ГРАДЕЖНО-КОНСТРУКТИВНАТА ПРОЕКТНА ДОКУМЕНТАЦИЈА

НАСОКИ ЗА МОДЕЛИРАЊЕ НА КОНСТРУКЦИИТЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА СТАТИЧКА И СЕИЗМИЧКА АНАЛИЗА ВО РАМКИТЕ НА ГРАДЕЖНО-КОНСТРУКТИВНАТА ПРОЕКТНА ДОКУМЕНТАЦИЈА НАСОКИ ЗА МОДЕЛИРАЊЕ НА КОНСТРУКЦИИТЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА СТАТИЧКА И СЕИЗМИЧКА АНАЛИЗА ВО РАМКИТЕ НА ГРАДЕЖНО-КОНСТРУКТИВНАТА ПРОЕКТНА ДОКУМЕНТАЦИЈА 1. МОТИВАЦИЈА (1) Досегашната пракса во рамките на изготвувањето

Διαβάστε περισσότερα

ПРЕДИЗВИЦИ И РЕШЕНИЈА НА ПРОМОВИРАЊЕ НА ПРОИЗВОДИ ЗА ШИРОКА ПОТРОШУВАЧКА ОД АСПЕКТ НА МАЛИТЕ И СРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА ВО РМ

ПРЕДИЗВИЦИ И РЕШЕНИЈА НА ПРОМОВИРАЊЕ НА ПРОИЗВОДИ ЗА ШИРОКА ПОТРОШУВАЧКА ОД АСПЕКТ НА МАЛИТЕ И СРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА ВО РМ ПРЕДИЗВИЦИ И РЕШЕНИЈА НА ПРОМОВИРАЊЕ НА ПРОИЗВОДИ ЗА ШИРОКА ПОТРОШУВАЧКА ОД АСПЕКТ НА МАЛИТЕ И СРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА ВО РМ М-р Тамара Јованов Марјанова 1 Економски факултет - Штип, Универзитет Гоце Делчев

Διαβάστε περισσότερα

АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДОВЕРЛИВОСТA НА ДИСТРИБУТИВНИTE СИСТЕМИ

АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДОВЕРЛИВОСТA НА ДИСТРИБУТИВНИTE СИСТЕМИ ЧЕТВРТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 6 9 септември 004 д-р Ристо Ачковски, дипл ел инж Електротехнички факултет, Скопје Сашо Салтировски, дипл ел инж АД Електростопанство на Македонија, Скопје АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА

Διαβάστε περισσότερα

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА 20140300978 ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА МРЕЖНИ ПРАВИЛА ЗА ДИСТРИБУЦИЈА НА ЕЛЕКТРИЧНА ЕНЕРГИЈА ( СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА БР. 87/12) Член 1 Во мрежните правила

Διαβάστε περισσότερα

МЕТОДИ ЗА ДИГИТАЛНО ДИРЕКТНО ФАЗНО УПРАВУВАЊЕ НА СЕРИСКИ РЕЗОНАНТНИ ЕНЕРГЕТСКИ КОНВЕРТОРИ

МЕТОДИ ЗА ДИГИТАЛНО ДИРЕКТНО ФАЗНО УПРАВУВАЊЕ НА СЕРИСКИ РЕЗОНАНТНИ ЕНЕРГЕТСКИ КОНВЕРТОРИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Љупчо Караџинов Факултет за електротехника и информациски технологии, Универзитет Светите Кирил и Методиј Скопје Гоце Стефанов Факултет за електротехника Радовиш,Универзитет

Διαβάστε περισσότερα

Годишен зборник 2016/2017 Yearbook 2016/2017

Годишен зборник 2016/2017 Yearbook 2016/2017 53 УНИВЕРЗИТЕТ ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ ШТИП ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИКА ГОДИШЕН ЗБОРНИК 2016/2017 YEARBOOK 2016/2017 ГОДИНА 5 МАЈ, 2017 GOCE DELCEV UNIVERSITY STIP FACULTY OF COMPUTER SCIENCE VOLUME V ГОДИШЕН ЗБОРНИК

Διαβάστε περισσότερα

УДК: Клучни зборови DoS, напад, напаѓач, безжична мрежа, IEEE DoS И DDoS НАПАДИ 1. ВОВЕД

УДК: Клучни зборови DoS, напад, напаѓач, безжична мрежа, IEEE DoS И DDoS НАПАДИ 1. ВОВЕД УДК: 004.7.056 DoS напади кај безжичните мрежи и методи за намалување на ефектите од овие напади Елена Конеска, Јасминка Сукаровска Костадиновска, М-р Митко Богданоски, Доц. Д-р Сашо Гелев Европски Универзитет

Διαβάστε περισσότερα

ЗБОРНИК НА ТРУДОВИ ПОДЕКС ПОВЕКС 15 ТЕХНОЛОГИЈА НА ПОДЗЕМНА И ПОВРШИНСКА ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МИНЕРАЛНИ СУРОВИНИ

ЗБОРНИК НА ТРУДОВИ ПОДЕКС ПОВЕКС 15 ТЕХНОЛОГИЈА НА ПОДЗЕМНА И ПОВРШИНСКА ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МИНЕРАЛНИ СУРОВИНИ VIII СТРУЧНО СОВЕТУВАЊЕ СО МЕЃУНАРОДНО УЧЕСТВО ЗРГИМ ПОДЕКС ПОВЕКС 15 13 15. 11. 2015 година Крушево ТЕХНОЛОГИЈА НА ПОДЗЕМНА И ПОВРШИНСКА ЕКСПЛОАТАЦИЈА НА МИНЕРАЛНИ СУРОВИНИ ЗБОРНИК НА ТРУДОВИ Зборник

Διαβάστε περισσότερα

МОДЕЛИРАЊЕ НА ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ КОМУТАЦИИ СО MATLAB/Simulink

МОДЕЛИРАЊЕ НА ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ КОМУТАЦИИ СО MATLAB/Simulink 6. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 4-6 октомври 2009 Александра Крколева Јовица Вулетиќ Јорданчо Ангелов Ристо Ачковски Факултет за електротехника и информациски технологии Скопје МОДЕЛИРАЊЕ НА ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ КОМУТАЦИИ

Διαβάστε περισσότερα

ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ИСПИТНА СТАНИЦА ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ

ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ИСПИТНА СТАНИЦА ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ 8. СОВЕТУВАЊЕ Охрид, 22 24 септември Љубомир Николоски Крсте Најденкоски Михаил Дигаловски Факултет за електротехника и информациски технологии, Скопје Зоран Трипуноски Раде Кончар - Скопје ПОДОБРУВАЊЕ

Διαβάστε περισσότερα

МЕТОДОЛОГИЈА ЗА ОПРЕДЕЛУВАЊЕ РЕАЛЕН ПРЕСМЕТКОВЕН МОДЕЛ ЗА ПОСТОЕЧКИ КОНСТРУКЦИИИ СО АМБИЕНТАЛНИ ВИБРАЦИСКИ МЕРЕЊА

МЕТОДОЛОГИЈА ЗА ОПРЕДЕЛУВАЊЕ РЕАЛЕН ПРЕСМЕТКОВЕН МОДЕЛ ЗА ПОСТОЕЧКИ КОНСТРУКЦИИИ СО АМБИЕНТАЛНИ ВИБРАЦИСКИ МЕРЕЊА ДГКМ ДРУШТВО НА ГРАДЕЖНИТЕ КОНСТРУКТОРИ НА МАКЕДОНИЈА MASE MACEDONIAN ASSOCIATION OF STRUCTURAL ENGINEERS СИ-6 Partizanski odredi 24, P. Box 560, 1001 Skopje Macedonia Елена ДУМОВА-ЈОВАНОСКА 1, Горан МАРКОВСКИ

Διαβάστε περισσότερα

УЕФА ПРОГРАМА ЗА ЕДУКАЦИЈА НА ФУДБАЛСКИ ДОКТОРИ РАБОТИЛНИЦА 3

УЕФА ПРОГРАМА ЗА ЕДУКАЦИЈА НА ФУДБАЛСКИ ДОКТОРИ РАБОТИЛНИЦА 3 1 УЕФА ПРОГРАМА ЗА ЕДУКАЦИЈА НА ФУДБАЛСКИ ДОКТОРИ РАБОТИЛНИЦА 3 ЗАШТИТА НА ИГРАЧОТ ЕЛЕКТРОНСКА ВЕРЗИЈА (НАЦРТ) 2ри април 2015 година 2 Содржина Содржина... 2 1.СПРЕЧУВАЊЕ НА ПОВРЕДИ... 7 1.1.Зошто спречувањето

Διαβάστε περισσότερα

Граница на ефикасни портфолија на Македонската берза за хартии од вредност

Граница на ефикасни портфолија на Македонската берза за хартии од вредност Граница на ефикасни портфолија на Македонската берза за хартии од вредност Ристо Хаџи-Мишев Скопје, 2011 година i Апстракт Целта на овој труд е да се конструира модел, врз база на концептите на модерната

Διαβάστε περισσότερα

ЗА ПОДГОТОВКА НА БАРАЊЕТО ЗА УТВРДУВАЊЕ НА ТАРИФА ЗА ВОДНА УСЛУГА ПОДНЕСОЦИТЕ И КРИТЕРИУМИТЕ ЗА ОЦЕНА

ЗА ПОДГОТОВКА НА БАРАЊЕТО ЗА УТВРДУВАЊЕ НА ТАРИФА ЗА ВОДНА УСЛУГА ПОДНЕСОЦИТЕ И КРИТЕРИУМИТЕ ЗА ОЦЕНА Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија, врз основа на член 12 став 3 од Законот за утврдување на цени на водни услуги ( Службен весник на Република Македонија бр. 7/16), на седницата

Διαβάστε περισσότερα

АНАЛИЗА НА ОДНЕСУВАЊЕТО НА ЕДНО КВАДРАТНО ПРЕСЛИКУВАЊЕ КАКО ДИСКРЕТЕН ДИНАМИЧКИ СИСТЕМ Билјана Златановска...5

АНАЛИЗА НА ОДНЕСУВАЊЕТО НА ЕДНО КВАДРАТНО ПРЕСЛИКУВАЊЕ КАКО ДИСКРЕТЕН ДИНАМИЧКИ СИСТЕМ Билјана Златановска...5 С О Д Р Ж И Н А АНАЛИЗА НА ОДНЕСУВАЊЕТО НА ЕДНО КВАДРАТНО ПРЕСЛИКУВАЊЕ КАКО ДИСКРЕТЕН ДИНАМИЧКИ СИСТЕМ Билјана Златановска...5 Е-УЧЕЊЕ АПЛИКАЦИЈА ПО ПРЕДМЕТОТ ИНФОРМАТИКА ЗА УЧЕНИЦИТЕ ОД VII ОДЕЛЕНИЕ Благој

Διαβάστε περισσότερα

7. Димензионирање на преживливи WDM мрежи

7. Димензионирање на преживливи WDM мрежи 7. Димензионирање на преживливи WDM мрежи Мултиплексирањето на бранови должини (WDM) еволуира во форма од истражувачка активност во реална алтернатива за мрежните оператори во надградбата на нивната транспортна

Διαβάστε περισσότερα

Податоците презентирани во извештајот не ги одразуваат мислењата и ставовите на донаторите на проектот. Проектот Мојот пратеник е поддржан од:

Податоците презентирани во извештајот не ги одразуваат мислењата и ставовите на донаторите на проектот. Проектот Мојот пратеник е поддржан од: МОЈОТ ПРАТЕНИК 1 ГРАЃАНСКА АСОЦИЈАЦИЈА МОСТ ул. Стрезово, бр.7 1000 Скопје, Р Македонија www.most.org.mk e-mail: most@most.org.mk Печатено во Скопје, март 2008 Податоците презентирани во извештајот ги

Διαβάστε περισσότερα

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Мерни мостови и компензатори V. Мерни мостови и компензатори V.. Мерни мостови. Колкава е вредноста на отпорот измерен со Томпсоновиот мост ако се: Ω,, Ω 6 и Ω. Колкава процентуална грешка ќе се направи

Διαβάστε περισσότερα

ПРИМЕНЕТИ МЕТОДИ НА ИСТРАЖУВАЊЕ НА ПОЈАВИ И НАОЃАЛИШТА НА ЗЛАТО ВО Р. МАКЕДОНИЈА

ПРИМЕНЕТИ МЕТОДИ НА ИСТРАЖУВАЊЕ НА ПОЈАВИ И НАОЃАЛИШТА НА ЗЛАТО ВО Р. МАКЕДОНИЈА ПРИМЕНЕТИ МЕТОДИ НА ИСТРАЖУВАЊЕ НА ПОЈАВИ И НАОЃАЛИШТА НА ЗЛАТО ВО Р. МАКЕДОНИЈА Виолета Стефанова *, Виолета Стојанова * Апстракт Во овој труд се опфатени методите на проспекција на појавите на злато,

Διαβάστε περισσότερα

2. КАРАКТЕРИСТИКИ НА МЕРНИТЕ УРЕДИ

2. КАРАКТЕРИСТИКИ НА МЕРНИТЕ УРЕДИ . КАРАКТЕРИСТИКИ НА МЕРНИТЕ УРЕДИ Современата мерна техника располага со големо количество разнородни мерни уреди. Одделните видови мерни уреди имаат различни специфични својства, но и некои заеднички

Διαβάστε περισσότερα

ПРИМЕНА НА ИКТ КАКО АЛАТКА ВО НАСТАВАТА PO УЧИЛИШТАТА ВО РМАКЕДОНИЈА

ПРИМЕНА НА ИКТ КАКО АЛАТКА ВО НАСТАВАТА PO УЧИЛИШТАТА ВО РМАКЕДОНИЈА UDK 004:371.32/.33(497.7) Mimoza ANASTASOSKA JANKULOVSKA 1 ПРИМЕНА НА ИКТ КАКО АЛАТКА ВО НАСТАВАТА PO УЧИЛИШТАТА ВО РМАКЕДОНИЈА Abstract Newer and improved technologies are entering our lives every day.

Διαβάστε περισσότερα

5. ТЕХНИЧКИ И ТЕХНОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОБРАБОТКАТА СО РЕЖЕЊЕ -1

5. ТЕХНИЧКИ И ТЕХНОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОБРАБОТКАТА СО РЕЖЕЊЕ -1 5. ТЕХНИЧКИ И ТЕХНОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ОБРАБОТКАТА СО РЕЖЕЊЕ -1 5.1. ОБРАБОТУВАЧКИ СИСТЕМ И ПРОЦЕС ЗА ОБРАБОТКА СО РЕЖЕЊЕ 5.1.1. ОБРАБОТУВАЧКИ СИСТЕМ ЗА РЕЖЕЊЕ Обработувачкиот систем или системот за

Διαβάστε περισσότερα

Почетоците на европската античка етимологија (со осврт на македонската)

Почетоците на европската античка етимологија (со осврт на македонската) УДК. 81'373.6 811.163.3'376.6 Александра Гецовска Почетоците на европската античка етимологија (со осврт на македонската) Клучни зборови: античка етимологија, дијахронија, македонска етимологија. Апстракт:

Διαβάστε περισσότερα

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука не го одлага нејзиното извршување.

О Д Л У К А. 3. Жалбата изјавена против оваа Одлука не го одлага нејзиното извршување. Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија, врз основа на член 22, алинеја 4 од Законот за енергетика ( Службен весник на РМ бр. 16/2011 и 136/11 ) и член 21 од Правилникот за начин и

Διαβάστε περισσότερα

СОДРЖИНА 1. ОСНОВНИ ПОИМИ ОД ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ УЧЕЊЕ НА ПРЕДИКТИВНИ МОДЕЛИ...9

СОДРЖИНА 1. ОСНОВНИ ПОИМИ ОД ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ УЧЕЊЕ НА ПРЕДИКТИВНИ МОДЕЛИ...9 СОДРЖИНА ВОВЕД...3 1. ОСНОВНИ ПОИМИ ОД ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ...4 1.1 ВОВЕД...4 1.2 ОСНОВНИ ЗАДАЧИ ВО ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ...6 2. УЧЕЊЕ НА ПРЕДИКТИВНИ МОДЕЛИ...9 2.1 ВОВЕД...9 2.2 УЧЕЊЕ НА ВЕРОЈАТНОСНИ МОДЕЛИ...10

Διαβάστε περισσότερα

3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА

3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА 3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА Цел: Учениците/студентите да се запознаат со равенки за пресметка на: агли, периметар, плоштина, волумен на триаголна призма, како од теоретски аспект, така

Διαβάστε περισσότερα

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА ГРАДЕЖЕН ФАКУЛТЕТ-СКОПЈЕ Катедра за бетонски и дрвени конструкции ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА ГРАДЕЖНИ КОНСТРУКЦИИ Доцент д-р Тони Аранѓеловски ОСНОВИ НА ДРВЕНИ КОНСТРУКЦИИ СТРУКТУРА НА ДРВОТО Дрвото е биолошки,

Διαβάστε περισσότερα

BEC - TSB. www.bec-tsb.eu

BEC - TSB. www.bec-tsb.eu IPA Cross -Border Programme Greece - The former Yugoslav Republic of Macedonia 2007-2013 FROM NEIGHBORHOOD TO PARTNERSHIP www.bec-tsb.eu BEC - TSB Cooperation for the Establishment of a "Business and Employment

Διαβάστε περισσότερα

ЕМПИРИСКО ТЕСТИРАЊЕ НА МОДЕЛОТ ЗА ВРЕДНУВАЊЕ НА КАПИТАЛНИ СРЕДСТВА. АТАНАСОВСКА, Викторија

ЕМПИРИСКО ТЕСТИРАЊЕ НА МОДЕЛОТ ЗА ВРЕДНУВАЊЕ НА КАПИТАЛНИ СРЕДСТВА. АТАНАСОВСКА, Викторија ЕМПИРИСКО ТЕСТИРАЊЕ НА МОДЕЛОТ ЗА ВРЕДНУВАЊЕ НА КАПИТАЛНИ СРЕДСТВА - СЛУЧАЈОТ НА МАКЕДОНСКА БЕРЗА- АТАНАСОВСКА, Викторија Оваа дисертација е поднесена како делумно исполнување на обврските кон Стафордшир

Διαβάστε περισσότερα

КАРАКТЕРИСТИКИ НА АМБАЛАЖНИТЕ ФИЛМОВИ И ОБВИВКИ КОИШТО МОЖЕ ДА СЕ ЈАДАТ ЗА ПАКУВАЊЕ НА ХРАНА

КАРАКТЕРИСТИКИ НА АМБАЛАЖНИТЕ ФИЛМОВИ И ОБВИВКИ КОИШТО МОЖЕ ДА СЕ ЈАДАТ ЗА ПАКУВАЊЕ НА ХРАНА Journal of Agricultural, Food and Environmental Sciences UDC: 621.798.1:663.14.31 КАРАКТЕРИСТИКИ НА АМБАЛАЖНИТЕ ФИЛМОВИ И ОБВИВКИ КОИШТО МОЖЕ ДА СЕ ЈАДАТ ЗА ПАКУВАЊЕ НА ХРАНА Дијана Милосављева, Ленче

Διαβάστε περισσότερα

ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3 6 октомври 2001

ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3 6 октомври 2001 ТРЕТО СОВЕТУВАЊЕ Охрид 3 6 октомври 2001 Рубин Талески Ристо Ачковски Електротехнички факултет, Скопје ПРИМЕНА НА ТРАНСФОРМАТОРИТЕ ЗА РЕГУЛАЦИЈА НА НАПОН ВО ДИСТРИБУТИВНИТЕ МРЕЖИ КУСА СОДРЖИНА Во трудот

Διαβάστε περισσότερα