ΑΡΙΣΟΣΔΛΔΙΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΘΔΑΛΟΝIΚΗ ΣΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ. Γηαηκεκαηηθφ Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ. Πιεξνθνξηθή θαη Γηνίθεζε

Transcript

1 ΑΡΙΣΟΣΔΛΔΙΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΘΔΑΛΟΝIΚΗ ΣΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Γηαηκεκαηηθφ Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ Πιεξνθνξηθή θαη Γηνίθεζε Καηεχζπλζε: Γηνίθεζε Δπηρεηξήζεσλ Μεηαπηπρηαθή Δξγαζία Θέκα: Γιασείπιζη πιζηώζευν Νεοκλήρ Πιζηοθίδηρ Δπηβιέπνλ Καζεγεηήο: Γεκήηξηνο Κνπζελίδεο Θεζζαινλίθε 2012

2 ηνπο γνλείο κνπ, Ηξαθιή θαη Ινπιία 2

3 Δςσαπιζηίερ Θέισ λα επραξηζηήζσ ηδηαίηεξα ηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή κνπ, Γεκήηξην Κνπζελίδε γηα ηελ εκπηζηνζχλε πνπ κνπ έδεημε θαη γηα ηελ πνιχηηκε βνήζεηά ηνπ. Δπηπιένλ, επραξηζηψ ηελ Δπαγγειία Καλάξε, ηειεηφθνηην ηνπ ηκήκαηνο Φηινινγίαο ηνπ Αξηζηνηέιεηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο, γηα ηε ζπκβνιή ηεο ζηε ζχληαμε θαη ζηελ νξζνγξαθία ηνπ θεηκέλνπ. Σέινο, επραξηζηψ ηελ νηθνγέλεηά κνπ πνπ ζηήξημε ηελ πξνζπάζεηά κνπ, θαζψο θαη ηνπο θίινπο κνπ, ηνπο νπνίνπο παξακέιεζα πξνθεηκέλνπ λα επηηχρσ ην θαιχηεξν δπλαηφ απνηέιεζκα. 3

4 Ππόλογορ Κάζε επηρείξεζε, κε ιίγε θαληαζία, κπνξεί λα ζεσξεζεί έλαο «δσληαλφο νξγαληζκφο». Η εκεξνκελία ίδξπζήο ηεο είλαη ε εκεξνκελία γέλλεζεο, ζηε ζπλέρεηα αλαπηχζζεηαη, πεξλάεη δπζθνιίεο («αξξψζηηεο»), ηηο νπνίεο εάλ αληηκεησπίζεη επηηπρψο ζπλερίδεη ηε δξαζηεξηφηεηά ηεο ίζσο θαη κε κεγαιχηεξε αθφκε δσληάληα. Πηζαλφλ λα αλαγθαζηεί λα αληηκεησπίζεη θάπνηα κεγάιε «επηδεκία», φπσο κία κεγάιε νηθνλνκηθή χθεζε. Σφηε άιιεο «πεζαίλνπλ» θαη άιιεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ «θαιχηεξεο ζεξαπείεο» ή έρνπλ «ηζρπξφηεξα αληηζψκαηα» ζπλερίδνπλ ηελ πνξεία ηνπο. Βέβαηα θάπνηα εκεξνκελία, γηα άιιεο πην γξήγνξα θαη γηα άιιεο πνιχ αξγφηεξα έξρεηαη ην ηέινο. Σν ηακείν ηεο επηρείξεζεο κπνξεί λα ζεσξεζεί ε «θαξδηά» απηνχ ηνπ νξγαληζκνχ. Δίλαη ην ζεκείν απφ ην νπνίν δηέξρνληαη ηα ρξεκαηηθά θεθάιαηα, πνπ κπνξνχκε λα ζπγθξίλνπκε κε ην αίκα. Έηζη φπσο ε θαξδηά δέρεηαη ην αίκα, ην νπνίν δελ δηαθξαηεί αιιά ακέζσο ην δηνρεηεχεη εθεί πνπ πξέπεη, έηζη εηζέξρεηαη ην ρξήκα ζην ηακείν, φπνπ βέβαηα δελ παξακέλεη εθεί αιιά απνζηέιιεηαη ζε δηάθνξα ζεκεία αλάινγα κε ηηο αλάγθεο θαη ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο. Καηά αληηζηνηρία ινηπφλ κε ηελ θπθινθνξία ηνπ αίκαηνο, έρνπκε ηελ θπθινθνξία ηνπ ρξήκαηνο κε δηάθνξεο κνξθέο ζηελ επηρείξεζε. Κάζε επηρείξεζε έρεη ηηο δηθέο ηεο ξνέο ρξήκαηνο, νη νπνίεο δηαθξίλνληαη ζε εηζξνέο θαη εθξνέο. ηαλ ε επηρείξεζε εηζπξάηηεη ρξήκα ή γεληθά απμάλεη ηε ξεπζηφηεηά ηεο κηιάκε γηα εηζξνή (ζεηηθή ξνή), ελψ ζηελ πεξίπησζε πιεξσκψλ ή κείσζεο ηεο ξεπζηφηεηαο κηιάκε γηα εθξνή (αξλεηηθή ξνή). Δδψ λα επηζεκάλνπκε φηη ε έλλνηα ηεο ξεπζηφηεηαο είλαη επξχηεξε ηεο έλλνηαο ηνπ ρξήκαηνο θαηά θπξηνιεμία. Ρεπζηφηεηα είλαη ε ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο δηάθνξεο ππνρξεψζεηο ηεο. 4

5 Οη επηρεηξήζεηο εμππεξεηνχλ ηηο ππνρξεψζεηο ηνπο, φρη θαηά αλάγθε κφλν κε ηελ εθξνή ηνπ ρξήκαηνο κε ηε ζηελή έλλνηα. ηαλ κία βηνκεραληθή επηρείξεζε ιεηηνπξγεί ζσζηά ην παξαγσγηθνζπλαιιαθηηθφ ηεο θχθισκα, «έρεη ζσζηή θπθινθνξία αίκαηνο», ή κία εκπνξηθή επηρείξεζε αληίζηνηρα ην ζπλαιιαθηηθφ ηεο θχθισκα ηφηε είλαη ζε ζέζε λα δεκηνπξγνχλ ξεπζηφηεηα δειαδή λα έρνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα αληηκεησπίζνπλ ηηο ππνρξεψζεηο ηνπο. Δπηρείξεζε ε νπνία ζπκθσλεί κε ηνπο πειάηεο ηεο λα πιεξσζεί 4 κήλεο κεηά ηελ πψιεζε, δειαδή παξέρεη πίζησζε 4 κελψλ ζηελ πειαηεία ηεο, ελψ παξάιιεια ηπγράλεη πίζησζεο 3 κελψλ απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο, δε ιεηηνπξγεί ζσζηά θαζφζνλ έρεη κεγαιχηεξεο εθξνέο απφ φηη εηζξνέο θαη είλαη επφκελν λα ζηεξείηαη ξεπζηφηεηαο, «λα ράλεη αίκα». Δάλ φκσο επηηχρεη λα απνιακβάλεη πίζησζε 5 κελψλ (αληί ησλ πξναλαθεξζεηζψλ 3) ηφηε δεκηνπξγεί ξεπζηφηεηα. Έηζη, γηα λα επαλέιζνπκε ζηελ παξνκνίσζή καο, φπσο ζε έλα δσληαλφ νξγαληζκφ δεκηνπξγείηαη αίκα κε δηάθνξεο δηεξγαζίεο ησλ νξγάλσλ θαη ησλ θπηηάξσλ ηνπ θαη φρη απνθιεηζηηθά κε κεηάγγηζή ηνπ, έηζη θαη ε επηρείξεζε απμάλεη ηε ξεπζηφηεηά ηεο φρη κφλν κε ηελ είζπξαμε ρξήκαηνο αιιά θαη κε άιινπο ηξφπνπο. Γηα λα παξαθνινπζείηαη ε «πγεία» ηεο επηρείξεζεο είλαη απαξαίηεηα θάπνηα εξγαιεία. Σα εξγαιεία απηά καο ηα παξέρεη ε Λνγηζηηθή θαη ηα θπξηφηεξα είλαη : o ηζνινγηζκφο, ηα απνηειέζκαηα ρξήζεο θαη ε θαηάζηαζε ηακεηαθψλ ξνψλ. Νεοκλής Πιζηοθίδης Θεζζαλονίκη, 25 η Ιανοσαρίοσ

6 Πεπιεσόμενα Πεπιεσόμενα... 6 Καηάλογορ πινάκυν... 8 Πεπίλητη... 9 Κεθάλαιο 1: Βαζικέρ έννοιερ Ιζνινγηζκφο Καηάζηαζε απνηειεζκάησλ ρξήζεο Καηάζηαζε ηακεηαθψλ ξνψλ Οη αξηζκνδείθηεο Γείθηεο απφδνζεο πσιήζεσλ Γείθηεο απφδνζεο θεθαιαίσλ Γείθηεο εμππεξέηεζεο ρξένπο Γείθηεο θεθαιαηαθήο δηάξζξσζεο Γείθηεο ξεπζηφηεηαο Γείθηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο Κεθάλαιο 2: Γιασείπιζη κεθαλαίος κίνηζηρ Κεθάλαιο 3: Πποζδιοπιζμόρ ηυν αναγκών ηηρ επισείπηζηρ ζε κεθάλαια κίνηζηρ Κεθάλαιο 4: Γιασείπιζη πιζηώζευν Κεθάλαιο 5: Δθαπμογή ζηο ππόβλημα Παξνπζίαζε ηεο Milkplan S.A Υξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ πειαηψλ ηεο Milkplan S.A Κχξηα ζηνηρεία θαη παξαδνρέο ηεο κειέηεο Βάζε δεδνκέλσλ ηεο κειέηεο Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε γεληθήο ξεπζηφηεηαο Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε άκεζεο ξεπζηφηεηαο Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο

7 5.2.6 Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε καθξνπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε θαζαξνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο πγθεληξσηηθή αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο Milkplan S.A Κεθάιαην 6: πκπεξάζκαηα Βηβιηνγξαθία

8 Καηάλογορ πινάκυν Πίλαθαο 5.1: Γεδνκέλα ηζνινγηζκψλ Πίλαθαο 5.2: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε γεληθήο ξεπζηφηεηαο Πίλαθαο 5.3: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε άκεζεο ξεπζηφηεηαο Πίλαθαο 5.4: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο Πίλαθαο 5.5: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε καθξνπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ Πίλαθαο 5.6: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ Πίλαθαο 5.7: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε θαζαξνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο Πίλαθαο 5.8: πγθεληξσηηθή αμηνιφγεζε

9 Πεπίλητη Η παξνχζα κεηαπηπρηαθή εξγαζία πξαγκαηεχεηαη ηε δηαρείξηζε πηζηψζεσλ πνπ ρνξεγεί κία εηαηξεία πξνο ηνπο πειάηεο ηεο. Δηδηθφηεξα, αλαιχνληαη ζε ζεσξεηηθφ ππφβαζξν βαζηθέο έλλνηεο, φπσο ν ηζνινγηζκφο, ε θαηάζηαζε απνηειεζκάησλ ρξήζεο, ε θαηάζηαζε ηακεηαθψλ ξνψλ, νη αξηζκνδείθηεο θαη ε δηαρείξηζε ηνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο. Βαζηθφο ζηφρνο ηεο εξγαζίαο είλαη ε αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο ησλ πειαηψλ κίαο εηαηξείαο, ψζηε λα απνθχγεη ηελ επηζθάιεηα θαη ηνλ πηζησηηθφ θίλδπλν. Σα βαζηθά θξηηήξηα αμηνιφγεζεο είλαη νξηζκέλνη αληηπξνζσπεπηηθνί αξηζκνδείθηεο πνπ απεηθνλίδνπλ κε αθξίβεηα ηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο εηαηξείαο - πειάηε. ηε ζπλέρεηα, αλαιχεηαη ε κειέηε πεξίπησζεο ηεο εηαηξείαο Milkplan S.A.. Πην ζπγθεθξηκέλα, πξαγκαηνπνηείηαη αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο αληηπξνζσπεπηηθνχ δείγκαηνο ησλ πειαηψλ ηεο. Αμίδεη λα ζεκεησζεί πσο ζηα πιαίζηα ηεο έξεπλαο δηελεξγήζεθαλ πξνζσπηθέο ζπλεληεχμεηο κε ζηειέρε ηεο εηαηξείαο, νη νπνίεο είλαη ηδηαίηεξα ρξήζηκεο γηα ηελ εμαγσγή ησλ ζπκπεξαζκάησλ αλαθνξηθά κε ηνπο πειάηεο ηεο εηαηξείαο. Σέινο, ε εξγαζία νινθιεξψλεηαη κε ηελ παξνπζίαζε ησλ ζπκπεξαζκάησλ, ηα νπνία απνξξένπλ απφ ηελ αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο Milkplan S.A.. Δπηπιένλ, αλαθέξνληαη νη πξνυπνζέζεηο θαη νη πξνηάζεηο πνπ κπνξνχλ λα ζπληειέζνπλ ζηελ αζθαιέζηεξε θαη πην απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε πηζηψζεσλ απφ ηελ εηαηξεία. 9

10 Κεθάλαιο 1: Βαζικέρ έννοιερ 1.1 Ιζολογιζμόρ Δίλαη ε «θσηνγξαθία» ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ηεο επηρείξεζεο ζε κία ζπγθεθξηκέλε εκέξα, ηελ ηειεπηαία εκέξα ηεο ρξήζεο, ε νπνία είλαη ζπλήζσο ε 31 ε Γεθεκβξίνπ. Πξνθχπηεη απφ ην ζχλνιν ησλ νηθνλνκηθψλ πξάμεσλ πνπ πξαγκαηνπνηεί ε επηρείξεζε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο θαη νη νπνίεο παξαθνινπζνχληαη ινγηζηηθά. Οη νηθνλνκηθέο πξάμεηο θαηαρσξνχληαη ζην εκεξνιφγην θαη ελεκεξψλνληαη νη αληίζηνηρνη γεληθνί & εηδηθνί ινγαξηαζκνί αλάινγα κε ηελ πξάμε. Δπίζεο ζπληάζζνληαη ηα ηζνδχγηα, δειαδή πίλαθεο φπνπ αλαγξάθεηαη ην ππφινηπν θάζε ινγαξηαζκνχ ζην ηέινο ηνπ κήλα αιιά θαη ε πξννδεπηηθή εμέιημή ηνπ ζηε δηάξθεηα ηνπ κήλα. Ο ηζνινγηζκφο είλαη έλαο πίλαθαο πνπ ρσξίδεηαη ζε δχν κέξε. Σν αξηζηεξφ κέξνο είλαη ην Δλεξγεηηθφ θαη ην δεμηφ ην Παζεηηθφ. Κάζε επηρείξεζε γηα λα αλαπηπρζεί έρεη αλάγθε απφ θεθάιαηα. Σα θεθάιαηα απηά εηζθέξνπλ είηε νη κέηνρνη θαη εκθαλίδνληαη ζηελ Καζαξή ζέζε είηε νη πηζησηέο θαη νη Σξάπεδεο θαη εκθαλίδνληαη ζηηο Μαθξνπξφζεζκεο θαη Βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο. Οη πην πάλσ ινγαξηαζκνί εκθαλίδνληαη ζην κέξνο ηνπ Ιζνινγηζκνχ πνπ νλνκάδεηαη Παζεηηθφ. Η επηρείξεζε νθείιεη ηα παξαπάλσ θεθάιαηα ζηνπο κεηφρνπο, ηνπο πηζησηέο θαη ηηο Σξάπεδεο, ζηνπο νπνίνπο ππφζρεηαη θαη αλάινγεο απνδφζεηο. Πξνθεηκέλνπ φκσο λα επηηχρεη απηφ, πξέπεη λα ηα αμηνπνηήζεη λα ηα «βάιεη λα δνπιέςνπλ». Γηα ην ιφγν απηφ ηα επελδχεη ζε πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ε ζπλεξγαζία ησλ νπνίσλ 10

11 ζηα πιαίζηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο επηηπγράλεη ηηο πσιήζεηο θαη ηα θέξδε. Σα πξναλαθεξζέληα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία εκθαλίδνληαη ζην Δλεξγεηηθφ. Η νξζνινγηθή δνκή ησλ θεθαιαίσλ θαη ε επέλδπζή ηνπο δίλεη ηε δπλαηφηεηα γηα ηελ νκαιή επηζηξνθή ηνπο κε ηθαλνπνηεηηθή απφδνζε. Έηζη κπνξνχκε λα πνχκε φηη ν Ιζνινγηζκφο απνηειεί έλα «πηζηνπνηεηηθφ πγείαο» ηεο επηρείξεζεο. Βαζηθή πξνυπφζεζε θάζε ηζνινγηζκνχ είλαη ην Δλεξγεηηθφ λα ηζνχηαη κε ην Παζεηηθφ. Γειαδή έρνπκε Δλεξγεηηθφ = Παζεηηθφ θαη επνκέλσο Δλεξγεηηθφ = Καζαξή ζέζε + Τπνρξεψζεηο θαη Καζαξή ζέζε = Δλεξγεηηθφ Τπνρξεψζεηο. Σφζν ηα ζηνηρεία ηνπ Δλεξγεηηθνχ φζν θαη ηνπ Παζεηηθνχ κε θξηηήξην ην ρξφλν δηαθξίλνληαη ζε καθξνπξφζεζκα θαη βξαρππξφζεζκα. Η δηάξθεηα ησλ καθξνπξφζεζκσλ ζηνηρείσλ είλαη κεγαιχηεξε ηνπ έηνπο θαη ε αληίζηνηρε ησλ βξαρππξφζεζκσλ είλαη κέρξη έλα έηνο. Σα ζηνηρεία ηνπ Δλεξγεηηθνχ είλαη ηα παξαθάησ : Πάγην ελεξγεηηθφ (δηάξθεηα πέξαλ ηνπ έηνπο). Άπιεο επελδχζεηο : Δίλαη ε επέλδπζε θεθαιαίσλ ζε πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ρσξίο πιηθή κνξθή φπσο ε άδεηα επξεζηηερλίαο θαη ν ιεγφκελνο «αέξαο» ηεο επηρείξεζεο (θήκε, ζήκα, πειαηεία, πξννπηηθέο). Γαπάλεο πνιπεηνχο απφζβεζεο : Πξφθεηηαη γηα έμνδα πνπ δελ πξαγκαηνπνηνχληαη κφλν γηα ην πξψην έηνο αιιά γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο ζε βάζνο ρξφλνπ. Σέηνηα είλαη ην θφζηνο έξεπλαο θαη αλάπηπμεο, ην θφζηνο κάξθεηηλγθ θηι. 11

12 Οη άπιεο δαπάλεο θαη νη δαπάλεο πνιπεηνχο απφζβεζεο απνηεινχλ ηα αζψκαηα πάγηα ηεο επηρείξεζεο. Δλζψκαηα πάγηα : Απνηεινχλ ην θφζηνο πνπ θαηέβαιε ε επηρείξεζε γηα λα απνθηήζεη πιηθά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ηα νπνία ζα ηεο είλαη ρξήζηκα γηα ρξνληθή δηάξθεηα κεγαιχηεξε ηνπ έηνπο. Φπζηθά δελ πξννξίδνληαη γηα κεηαπψιεζε αιιά γηα δηθή ηεο ρξήζε θαη ηέηνηα είλαη ηα γήπεδα, ηα θηίξηα, ηα κεραλήκαηα, ηα κεηαθνξηθά κέζα, ν ινηπφο εμνπιηζκφο, αιιά θαη θηίξηα ζηε θάζε ηεο θαηαζθεπήο πνπ απνθαινχληαη αθηλεηνπνηήζεηο ππφ εθηέιεζε. Απνζβέζεηο : Δίλαη ε ινγηζηηθή κείσζε ηεο αμίαο ησλ πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ε νπνία πξαγκαηνπνηείηαη θπξίσο ιφγσ ηεο θπζηνινγηθήο θζνξάο ηνπο απφ ηε ρξεζηκνπνίεζή ηνπο. Δπίζεο ε κείσζε ηεο αμίαο ηνπο κπνξεί λα νθείιεηαη ζηελ νηθνλνκηθή απαμίσζή ηνπο, φηαλ π.ρ. ζηελ αγνξά επηθξαηνχλ λέα πξντφληα βειηησκέλεο ηερλνινγίαο. Σν πνζφ ησλ απνζβέζεσλ ππνινγίδεηαη ζην ηέινο θάζε έηνπο κε βάζε ηνπο ζπληειεζηέο απφζβεζεο, νη νπνίνη είλαη δηαθνξεηηθνί γηα θάζε πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν. Δάλ ε ρξήζε ηνπ πάγηνπ είλαη κηθξφηεξε ηνπ έηνπο, νη ζπληειεζηέο απφζβεζεο πεξηνξίδνληαη αλάινγα. Η αμία ηνπ πάγηνπ πνπ ππνιείπεηαη κεηά ηελ αθαίξεζε ηεο εηήζηαο απφζβεζεο νλνκάδεηαη αλαπφζβεζηε αμία ηνπ πάγηνπ. Οη απνζβέζεηο είλαη έμνδα γηα ηελ επηρείξεζε, κε ζπλέπεηα λα παξαθξαηνχληαη απφ ηα θαζαξά θέξδε ηεο θαη λα κεηψλεηαη έηζη ε θνξνινγηθή επηβάξπλζε ηεο επηρείξεζεο. πκκεηνρέο : Αληηπξνζσπεχνπλ ηελ αμία ησλ επελδχζεσλ πνπ έθαλε ε επηρείξεζε ζηελ θαζαξή ζέζε άιισλ επηρεηξήζεσλ. Μαθξνπξφζεζκεο απαηηήζεηο : Αθνξνχλ ηηο απαηηήζεηο ηεο επηρείξεζεο κε βάζνο ρξφλνπ κεγαιχηεξν ηνπ έηνπο. Κπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ (δηάξθεηα κέρξη έλα έηνο). Απνζέκαηα : Δίλαη ε αμία ησλ απνζεθεπκέλσλ εκπνξεπκάησλ θαη ησλ πξψησλ πιψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαζψο 12

13 θαη ησλ εκηεηνίκσλ πξντφλησλ αιιά θαη ησλ έηνηκσλ πξντφλησλ πνπ πξφθεηηαη λα πνπιεζνχλ. Απαηηήζεηο : Πξφθεηηαη γηα ηελ αλεμφθιεηε αμία ησλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ πνπ έρνπλ πσιεζεί ζηνπο πειάηεο κε πίζησζε. Δίλαη αλνηθηνί ινγαξηαζκνί πίζησζεο νπφηε έρνπκε ην ινγαξηαζκφ πειάηεο ελψ φηαλ νη πειάηεο ππνγξάθνπλ αμηφγξαθα κε ηα νπνία ππφζρνληαη ηελ πιεξσκή έρνπκε ηνπο ινγαξηαζκνχο κεηαρξνλνινγεκέλεο επηηαγέο, ζπλαιιαγκαηηθέο θαη γξακκάηηα. ηαλ θαζπζηεξεί ε εμφθιεζε ησλ απαηηήζεσλ ηφηε απηέο ραξαθηεξίδνληαη επηζθαιείο απαηηήζεηο. Υξεψζηεο : Απνηεινχλ ηελ αλεμφθιεηε αμία απφ ππνρξεψζεηο ηξίησλ πξνο ηελ επηρείξεζε φπσο π.ρ. ε επηζηξνθή ηνπ ΦΠΑ απφ ην Γεκφζην. Βξαρππξφζεζκεο επελδχζεηο : Αληηπξνζσπεχνπλ ηελ αμία επελδχζεσλ ηνπ πιενλάζκαηνο κεηξεηψλ ηεο επηρείξεζεο ζε νκφινγα, κεηνρέο, κεξίδηα ακνηβαίσλ θεθαιαίσλ θηι. Σακείν : Δίλαη ην χςνο ησλ κεηξεηψλ ζην ηακείν ηεο επηρείξεζεο θαη ηα ππφινηπα ησλ θαηαζεηηθψλ ηεο ινγαξηαζκψλ ζηηο Σξάπεδεο. Σα ζηνηρεία ηνπ Παζεηηθνχ είλαη ηα παξαθάησ : Καζαξή ζέζε : Απνηειείηαη απφ ην χςνο ησλ θεθαιαίσλ πνπ δηέζεζαλ αξρηθά ή κεηαγελέζηεξα νη κέηνρνη ζηελ επηρείξεζή ηνπο θαζψο θαη απφ ηα θέξδε πνπ δελ δηαλέκνληαη ζηνπο κεηφρνπο κε ηε κνξθή κεξίζκαηνο αιιά παξαθξαηνχληαη πξνθεηκέλνπ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηελ επηρείξεζε. Πξνβιέςεηο : Δίλαη κέξνο ησλ θεξδψλ πνπ παξαθξαηείηαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε θηλδχλσλ θαη ελδερφκελσλ κειινληηθψλ ππνρξεψζεσλ. Τπνρξεψζεηο : Αληηπξνζσπεχνπλ θεθάιαηα ηα νπνία είηε δαλείζηεθε ε επηρείξεζε απφ Σξάπεδεο είηε «εμνηθνλφκεζε» απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο επεηδή αλέβαιαλ ηελ εκεξνκελία εμφθιεζεο ηεο ππνρξέσζεο δειαδή ηεο ρνξήγεζαλ πίζησζε. Δπίζεο ζε απηέο ζπγθαηαιέγνληαη θαη νη ξπζκίζεηο 13

14 εμφθιεζεο ησλ θνξνινγηθψλ θαη αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ. Οη ππνρξεψζεηο δηαθξίλνληαη κε θξηηήξην ηε ρξνληθή δηάξθεηα ζε καθξνπξφζεζκεο (ρξνληθφο νξίδνληαο πέξαλ ηνπ έηνπο) θαη βξαρππξφζεζκεο (ρξνληθφο νξίδνληαο κέρξη έλα έηνο). 1.2 Καηάζηαζη αποηελεζμάηυν σπήζηρ Η θαηάζηαζε απνηειεζκάησλ πεξηιακβάλεη ηα απνηειέζκαηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο ζηε δηάξθεηα ελφο έηνπο, δειαδή ηεο νηθνλνκηθήο ρξήζεο. Καηαγξάθεη φια ηα έζνδα θαη ηα έμνδα θαη θαηαιήγεη ζην θαζαξφ απνηέιεζκα, ην νπνίν είλαη είηε θέξδνο είηε δεκία. Δδψ ηζρχεη ε βαζηθή εμίζσζε : Έζνδα έμνδα = θαζαξφ απνηέιεζκα (+ ή -). Δάλ ην θαζαξφ απνηέιεζκα είλαη ζεηηθφ (+) ηφηε ππάξρεη θέξδνο ελψ εάλ είλαη αξλεηηθφ (-) ηφηε ππάξρεη δεκία. Η θαηάζηαζε απνηειεζκάησλ ρξήζεο είλαη ε «απεηθφληζε ηνπ κάλαηδκελη ζε αξηζκνχο» θαη πεξηιακβάλεη ηα παξαθάησ : Πσιήζεηο : Πξφθεηηαη γηα ηα έζνδα απφ ηε δηάζεζε αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ. Κφζηνο πσιεζέλησλ : Αθνξά ηε δαπάλε αγνξάο πξψησλ πιψλ, εκπνξεπκάησλ θαη ππεξεζηψλ θαη ηε δαπάλε κεηαηξνπήο ηνπο ζε πξντφλ έηνηκν γηα πψιεζε. Σν θφζηνο πσιεζέλησλ π.ρ. κηαο βηνκεραλίαο πεξηθιείεη ην θφζηνο ησλ πξψησλ πιψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζηελ 14

15 παξαγσγή, ην θφζηνο εξγαζίαο πνπ αθνξά απνθιεηζηηθά θαη κφλν ηελ παξαγσγή, εμνπιηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ παξαγσγή, ηα γεληθά έμνδα πνπ αθνξνχλ ηελ παξαγσγή θιπ. Μηθηά θέξδε : Δίλαη ην ππφινηπν πνπ πξνθχπηεη φηαλ απφ ηηο πσιήζεηο αθαηξέζνπκε ην θφζηνο πσιεζέλησλ. Σα Μηθηά θέξδε κηαο επηρείξεζεο απεηθνλίδνπλ θαηά ηνλ πιένλ αμηφπηζην ηξφπν ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ησλ βηνκεραληθψλ θαη εκπνξηθψλ ζπληειεζηψλ θφζηνπο (πξψηεο χιεο, εξγαηηθά, εκπνξεχκαηα θηι.), ην επίπεδν ηνπ ηερλνινγηθνχ ηεο εμνπιηζκνχ θαη βέβαηα ηελ ηηκνινγηαθή ηεο πνιηηηθή. Έμνδα ιεηηνπξγίαο-δηάζεζεο : Δίλαη νη ακνηβέο ησλ ππαιιήισλ marketing θαη δηαθήκηζεο, νη πξνκήζεηεο θαη ηα bonus ησλ πσιεηψλ, ην θφζηνο δηαθήκηζεο θιπ. Έμνδα δηνίθεζεο : Αθνξνχλ ζηε δηνηθεηηθή ππνζηήξημε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο. ε κηα βηνκεραληθή κνλάδα ηα έμνδα δηνίθεζεο πεξηιακβάλνπλ κεηαμχ ησλ άιισλ : ηηο ακνηβέο ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ ηνπο κηζζνχο ηνπ ινγηζηεξίνπ, ησλ γξακκαηέσλ θαη ησλ άιισλ δηνηθεηηθψλ ππαιιήισλ ηα έμνδα θίλεζεο ησλ ζηειερψλ ηεο εηαηξείαο ηα έμνδα ησλ θηηξίσλ πνπ ζηεγάδνπλ ηηο δηνηθεηηθέο ππεξεζίεο (απνζβέζεηο, ειεθηξηθφ, ηειέθσλα, θφζηνο ζπληήξεζεο θηι.) ηα έμνδα ππνβνιήο πξνζθνξψλ γηα ηελ αλάιεςε έξγσλ. Λεηηνπξγηθφ απνηέιεζκα (EBITDA) : Δίλαη ην ππφινηπν πνπ πξνθχπηεη φηαλ απφ ηα κηθηά θέξδε αθαηξέζνπκε ηα ιεηηνπξγηθά έμνδα & ηα έμνδα δηνίθεζεο θαη πξνζζέζνπκε ηηο απνζβέζεηο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην θφζηνο πσιεζέλησλ (απνηέιεζκα πξν ηφθσλ, θφξσλ θαη απνζβέζεσλ). Υξεκαηννηθνλνκηθφ θφζηνο : Απνηειείηαη απφ ηνπο ηφθνπο θαη ηηο πξνκήζεηεο & έμνδα πνπ θαηαβάιεη ε επηρείξεζε ζηηο Σξάπεδεο κε ηηο νπνίεο ζπλεξγάδεηαη (κείνλ ηπρφλ πηζησηηθνί ηφθνη). 15

16 Οξγαληθφ απνηέιεζκα : Πξνθχπηεη φηαλ απφ ην ιεηηνπξγηθφ απνηέιεζκα αθαηξεζεί ην ρξεκαηννηθνλνκηθφ θφζηνο. Δίλαη ην θαζαξφ απνηέιεζκα απφ ηελ θχξηα δξαζηεξηφηεηα ηεο επηρείξεζεο. Αλφξγαλα απνηειέζκαηα : Σα έζνδα θαη έμνδα απφ δεπηεξεχνπζεο θαη ζπκπιεξσκαηηθέο ιεηηνπξγίεο ηεο επηρείξεζεο θαη φρη απφ ην θχξην αληηθείκελφ ηεο (φπσο έζνδα απφ ελνίθηα θαη απνηειέζκαηα βξαρπρξφλησλ επελδχζεσλ ηεο επηρείξεζεο). Έθηαθηα απνηειέζκαηα : Πξφθεηηαη γηα έζνδα θαη έμνδα απφ έθηαθηεο δξαζηεξηφηεηεο ηεο επηρείξεζεο, νη νπνίεο δελ επαλαιακβάλνληαη π.ρ. έζνδα απφ πψιεζε θάπνηνπ πάγηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηνηρείνπ, δεκίεο απφ θαηαζηξνθέο, ζπλαιιαγκαηηθέο δηαθνξέο θηι. Πξνβιέςεηο γηα θηλδχλνπο : Αθνξά ηελ παξαθξάηεζε πνζνζηνχ απφ ηα θέξδε θαη ην ζρεκαηηζκφ επαξθνχο απνζεκαηηθνχ γηα ηελ αληηκεηψπηζε πηζαλψλ θηλδχλσλ δεκίαο φπσο π.ρ. ε απαμίσζε απνζεκάησλ, ε κε είζπξαμε επηζθαιψλ πσιήζεσλ, απνδεκηψζεηο πξνζσπηθνχ θηι. Απνηέιεζκα πξν απνζβέζεσλ : Πξνθχπηεη απφ ηελ πξνζζαθαίξεζε ησλ αλφξγαλσλ & έθηαθησλ απνηειεζκάησλ θαζψο θαη ησλ πξνβιέςεσλ απφ ην νξγαληθφ απνηέιεζκα. Απνηέιεζκα πξν θφξσλ : Πξνθχπηεη απφ ηελ αθαίξεζε ησλ απνζβέζεσλ απφ ην απνηέιεζκα πξν απνζβέζεσλ. Πξφθεηηαη γηα ην θαζαξφ εηζφδεκα ηεο επηρείξεζεο, ην νπνίν ζα θνξνινγεζεί. 1.3 Καηάζηαζη ηαμειακών ποών Η θαηάζηαζε ηακεηαθψλ ξνψλ παξαθνινπζεί ηελ θίλεζε ησλ κεηξεηψλ ζηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν κε ηελ θαηάζηαζε απνηειεζκάησλ, απνθαιείηαη θαη «γξακκή δσήο ηεο επηρείξεζεο». 16

17 H ξνή κεηξεηψλ (ηακεηαθή ξνή) ζε κηα επηρείξεζε δηαθξίλεηαη ζε: Δηζξνέο, φπσο είλαη ε αχμεζε θεθαιαίνπ, ε ιήςε δαλείνπ, ε είζπξαμε ησλ πσιήζεσλ θαη Δθξνέο, φπσο είλαη ε πιεξσκή ησλ πξνκεζεπηψλ, ε εμφθιεζε δαλείσλ, ε πιεξσκή εμφδσλ. Οη ηακεηαθέο ξνέο, αλάινγα κε ηελ πξνέιεπζε θαη ηνλ πξννξηζκφ ηνπο, ρσξίδνληαη ζε ηξεηο θαηεγνξίεο, ζε ηξεηο «αξηεξίεο», ηηο παξαθάησ: Λεηηνπξγηθέο ξνέο: Δίλαη ξνέο κεηξεηψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζηελ θχξηα ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο, ζηνλ παξαγσγηθφ εκπνξηθφ θχθιν ηεο. Δπελδπηηθέο ξνέο: Δίλαη ξνέο κεηξεηψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη θαηά ηελ επελδπηηθή ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο, ζηα πάγηα θαη επελδπηηθά ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνχ ηεο. Υξεκαηνδνηηθέο ξνέο: Δίλαη ξνέο κεηξεηψλ πνπ ζπληεινχληαη ζηηο ζρέζεηο ηεο επηρείξεζεο κε ηνπο εμσηεξηθνχο ρξεκαηνδφηεο ηεο (κεηφρνπο, ηξαπεδίηεο, επελδπηέο) ζηελ θαζαξή ζέζε, ζηα δάλεηα, ζηα κεξίζκαηα (ε ακνηβή ηεο θαζαξήο ζέζεο) θαη ζηνπο ηφθνπο (ε ακνηβή ησλ δαλείσλ). Σν ζχλνιν ησλ ηξηψλ «αξηεξηψλ» είλαη ε ζπλνιηθή ηακεηαθή ξνή ηεο πεξηφδνπ θαη ηζρχεη ε βαζηθή εμίζσζε : 17

18 πλνιηθή ηακεηαθή ξνή = Λεηηνπξγηθή ξνή + Δπελδπηηθή ξνή + Υξεκαηνδνηηθή ξνή ηελ θαηάζηαζε ησλ ηακεηαθψλ ξνψλ ζπκκεηέρνπλ κφλν ηα κεγέζε πνπ κεηαζρεκαηίδνληαη ζε κεηξεηά, επνκέλσο φρη ινγηζηηθνί ινγαξηαζκνί ρσξίο ηακεηαθφ απνηέιεζκα, φπσο είλαη νη απνζβέζεηο θαη νη πξνβιέςεηο. πκκεηέρνπλ δειαδή νη ινγαξηαζκνί ηεο θαηάζηαζεο απνηειεζκάησλ (κε απφιπηα πνζά) θαη νη κεηαβνιέο ησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ ηζνινγηζκνχ αλάκεζα ζηελ ηξέρνπζα θαη ζηελ παξειζνχζα ρξήζε. εκεηψλεηαη φηη νη εκπνξηθνί ινγαξηαζκνί ηνπ ηζνινγηζκνχ έρνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηελ θαηάζηαζε ησλ ηακεηαθψλ ξνψλ. Μηα αχμεζε ησλ απνζεκάησλ ή ησλ πειαηψλ ζεκαίλεη απμεκέλε δέζκεπζε κεηξεηψλ θαη παξάηαζε ηνπ ρξφλνπ αλακνλήο ηεο ξεπζηνπνίεζήο ηνπο, δειαδή ηακεηαθή εθξνή γηα ηελ επηρείξεζε. Σν αληίζεην ζπκβαίλεη ζηελ πεξίπησζε κείσζήο ηνπο, νπφηε απνδεζκεχνληαη κεηξεηά ζε κηθξφηεξν ρξφλν θαη ηφηε έρνπκε ηακεηαθή εηζξνή γηα ηελ επηρείξεζε. Αθξηβψο αληίζεηε είλαη ε θίλεζε ησλ κεηξεηψλ ζηε κεηαβνιή ησλ ππνρξεψζεσλ ζηνπο πξνκεζεπηέο. Αχμεζε ησλ ππνρξεψζεσλ δίλεη ρξνληθή άλεζε εμφθιεζεο (ηακεηαθή εηζξνή) θαη ε κείσζή ηνπο «ζθίγγεη ην δσλάξη» (ηακεηαθή εθξνή). Η δηαρείξηζε ησλ παξαπάλσ κεγεζψλ, πνπ επεξεάδνπλ ηηο ρξεκαηηθέο ξνέο, είλαη πνιχ ζπνπδαία γηα ηελ επηρείξεζε. Απξφβιεπηεο θαζπζηεξήζεηο ρξφλνπ π.ρ. ζηηο παξαγγειίεο, ζηηο παξαδφζεηο ησλ πξντφλησλ, ζηηο εμνθιήζεηο ησλ ππνρξεψζεσλ κπνξνχλ λα θαηαζηξέςνπλ κηα πγηή ηακεηαθή ξνή. Με ηελ πεξηγξαθή ηνπ ηζνινγηζκνχ, ηεο θαηάζηαζεο απνηειεζκάησλ ρξήζεο θαη ηεο θαηάζηαζεο ηακεηαθψλ ξνψλ παξνπζηάζακε ηα βαζηθά εξγαιεία γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο «πγείαο» ηεο επηρείξεζεο. Η αλάιπζε φκσο ησλ βαζηθψλ 18

19 απηψλ εξγαιείσλ ζα καο δψζεη αθφκε πην μεθάζαξε εηθφλα γηα ηελ πγεία ηεο επηρείξεζεο θαη απηφ γίλεηαη κε ηε βνήζεηα ησλ αξηζκνδεηθηψλ. 1.4 Οι απιθμοδείκηερ Πξνθεηκέλνπ λα αμηνινγεζεί ε ιεηηνπξγία θαη ε πξννπηηθή ηεο επηρείξεζεο, νη αλαιπηέο ζπγθξίλνπλ δηάθνξα νηθνλνκηθά κεγέζε ηεο θαη απφ ηε ζπζρέηηζή ηνπο δεκηνπξγνχλ ηνπο αξηζκνδείθηεο επηρεηξεκαηηθήο αμηνιφγεζεο. Οη αξηζκνδείθηεο είλαη ρξήζηκνη θαη νδεγνχλ ζε ζπκπεξάζκαηα φηαλ : Τπνινγίδνληαη ζε δηαδνρηθέο πεξηφδνπο, ζπλήζσο ηξεηο ρξήζεηο, ψζηε λα εμεηάδεηαη ε εμέιημή ηνπο θαη λα επηζεκαίλνληαη ηπρφλ πξνβιήκαηα. πγθξίλνληαη κε ην κέζν φξν ησλ αληίζηνηρσλ αξηζκνδεηθηψλ ηνπ θιάδνπ θαη κε ηνπο αξηζκνδείθηεο ησλ βαζηθψλ αληαγσληζηψλ Γείκηερ απόδοζηρ πυλήζευν 1) Γείθηεο κηθηνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο Μηθηφ θέξδνο / θχθινο εξγαζηψλ * 100 Γείρλεη ηελ αθαζάξηζηε απφδνζε ηεο παξαγσγήο θαη θπζηθά φζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηηκή ηνπ δείθηε ηφζν ην θαιχηεξν γηα ηελ εηαηξεία. Απαηηείηαη λα θαιχπηεη επαξθψο ηηο ιεηηνπξγηθέο θαη ρξεκαηννηθνλνκηθέο δαπάλεο. Έλαο ηζρπξφο δείθηεο πξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα απνξξφθεζεο πςειφηεξσλ 19

20 ρξεκαηννηθνλνκηθψλ δαπαλψλ θαη θαηά ζπλέπεηα κεγαιχηεξνπ χςνπο ηξαπεδηθνχ δαλεηζκνχ, εθφζνλ απηφ είλαη αλαγθαίν. Λέγεηαη θαη «καμηιάξη αζθάιεηαο ησλ πηζησηψλ». Έρεη κεγάιε δηαθνξνπνίεζε απφ θιάδν ζε θιάδν θαη ηδηαίηεξα αλάκεζα ζε ππεξεζίεο, εκπφξην θαη κεηαπνίεζε. Οπζηαζηηθά ζπκπεξάζκαηα γηα ην επίπεδν ηνπ δείθηε εμάγνληαη απφ ηελ εμέιημή ηνπ ηελ ηειεπηαία ηξηεηία, θαζψο θαη απφ ηε ζχγθξηζή ηνπ κε ηνλ αληίζηνηρν κέζν φξν ηνπ θιάδνπ. ηελ αμηνιφγεζε ηνπ κηθηνχ θέξδνπο ζεκείν πξνβιεκαηηζκνχ απνηειεί φηαλ εκθαλίδεηαη θάκςε ηνπ δείθηε γηα δχν ζπλερείο ρξήζεηο. 2) Γείθηεο ιεηηνπξγηθνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο Λεηηνπξγηθφ θέξδνο (EBITDA) / θχθινο εξγαζηψλ * 100 Δθθξάδεη ηε ιεηηνπξγηθή απφδνζε ηεο επηρείξεζεο θαη θπζηθά φζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηηκή ηνπ δείθηε ηφζν ην θαιχηεξν γηα ηελ εηαηξεία. Πξέπεη λα θαιχπηεη άλεηα ηνπο ηφθνπο θαη ηηο πξνκήζεηεο πνπ θαηαβάιεη ε επηρείξεζε ζηηο Σξάπεδεο κε ηηο νπνίεο ζπλεξγάδεηαη θαζφζνλ ζε δηαθνξεηηθή πεξίπησζε ηα θαζαξά απνηειέζκαηα ηεο επηρείξεζεο ζα είλαη αξλεηηθά. Δπίζεο ε ηηκή ηνπ δείθηε ζα πξέπεη λα ζπγθξίλεηαη κε ηελ αληίζηνηρε ηεο πξνεγνχκελεο ρξήζεο θαη κε απηή ησλ αληαγσληζηξηψλ εηαηξεηψλ. Τςειφηεξε ηηκή ηνπ δείθηε θαηαδεηθλχεη φηη ε εηαηξεία ιεηηνπξγεί κε ρακειφηεξα θφζηε ζε ζρέζε κε ηηο εηαηξείεο πνπ ηελ αληαγσλίδνληαη. Δδψ βέβαηα ππνθξχπηνληαη δχν κέξε, έλα πνπ δείρλεη ηελ ηθαλφηεηα ηεο εηαηξείαο λα ιεηηνπξγεί κε ρακειφ θφζηνο δηνίθεζεο θαη έλα δεχηεξν πνπ δείρλεη ηελ ηθαλφηεηά ηεο λα ιεηηνπξγεί κε ρακειφ θφζηνο ιεηηνπξγίαο & δηάζεζεο ή ζπλδπαζκφ απηψλ. 3) Γείθηεο θαζαξνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο 20

21 Καζαξφ θέξδνο πξν απνζβέζεσλ / θχθινο εξγαζηψλ * 100 Δίλαη ε ηειηθή απφδνζε ηεο επηρείξεζεο θαη βαζηθφ θξηηήξην γηα ηε βησζηκφηεηά ηεο. 4) Γείθηεο ζπκκεηνρήο ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ απνηειεζκάησλ ζηνλ θχθιν εξγαζηψλ. Υξεκαηννηθνλνκηθά απνηειέζκαηα / θχθινο εξγαζηψλ * 100 πσο ήδε πξναλαθέξζεθε ην ρξεκαηννηθνλνκηθφ θφζηνο ηεο επηρείξεζεο απνηειείηαη απφ ηνπο ηφθνπο θαη ηηο πξνκήζεηεο & έμνδα πνπ θαηαβάιεη ε επηρείξεζε ζηηο Σξάπεδεο κε ηηο νπνίεο ζπλεξγάδεηαη (κείνλ ηπρφλ πηζησηηθνί ηφθνη). Δπίζεο ζε ζεσξεηηθφ πεξηζζφηεξν πεδίν θαη φρη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα φπσο ζπλέβαηλε πξν 15εηίαο, εηαηξείεο πνπ δηαζέηνπλ πςειή ξεπζηφηεηα ζε νξηζκέλεο ρξνληθέο πεξηφδνπο ηνπνζεηνχλ κέξνο ησλ θεθαιαίσλ ηνπο ζε κεηνρέο, ακνηβαία θεθάιαηα, νκφινγα θιπ. ε πεξίπησζε πνπ ξεπζηνπνηήζνπλ απηά ηα ρξεφγξαθα θαη νη ηηκέο ηνπο έρνπλ απμεζεί, ηφηε ινγηζηηθνπνηνχλ θέξδε απφ αγνξαπσιεζίεο ρξενγξάθσλ. Αληίζεηα ινγηζηηθνπνηνχλ δεκίεο απφ αγνξαπσιεζίεο ρξενγξάθσλ, φηαλ νη εηαηξείεο πνπιήζνπλ ηα ρξεφγξαθα απηά θαη νη ηηκέο ηνπο έρνπλ κεησζεί. πσο είλαη θαλεξφ ηα ρξεκαηννηθνλνκηθά απνηειέζκαηα κηαο εηαηξείαο κπνξεί λα είλαη είηε ζεηηθά είηε αξλεηηθά αλάινγα κε ην αιγεβξηθφ άζξνηζκα ησλ πνζψλ ησλ ηξηψλ παξαπάλσ θαηεγνξηψλ (ηφθνη & πξνκήζεηεο, ηπρφλ πηζησηηθνί ηφθνη, απνηειέζκαηα απφ αγνξαπσιεζίεο ρξενγξάθσλ). πάληα φκσο θαη εηδηθά ηα ηειεπηαία ρξφληα ηα ρξεκαηννηθνλνκηθά απνηειέζκαηα είλαη ζεηηθά θαζφζνλ νη επηρεηξήζεηο ρξεκαηνδνηνχλ κε ηξαπεδηθά θεθάιαηα έλα κεγάιν κέξνο ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ηνπο. Ο δείθηεο 21

22 δείρλεη εάλ ε ξεπζηφηεηα ηεο εηαηξείαο είλαη ηθαλνπνηεηηθή θαη επηζπκεηή είλαη ε φζν ην δπλαηφ ρακειφηεξε ηηκή ηνπ. ρεηηθφο είλαη θαη ν δείθηεο Υξεκαηννηθνλνκηθά έμνδα / Μέζεο ππνρξεψζεηο πξνο Σξάπεδεο * 100 Δθθξάδεη ηε κέζε επηβάξπλζε ηεο εηαηξείαο απφ ηνλ ηξαπεδηθφ ηεο δαλεηζκφ. Οη κέζεο ππνρξεψζεηο πξνο Σξάπεδεο απνηεινχλ ην κέζν φξν ησλ ππνρξεψζεσλ ζηελ αξρή θαη ζην ηέινο ηνπ έηνπο. 5) Γείθηεο ηακεηαθήο απφδνζεο πσιήζεσλ Λεηηνπξγηθή ηακεηαθή ξνή / θχθινο εξγαζηψλ * 100 Δθθξάδεη ηελ απφδνζε ζε κεηξεηά θαη φρη απιά ζε θέξδε. 6) Γείθηεο ηακεηαθνχ κεηαζρεκαηηζκνχ θεξδψλ Λεηηνπξγηθή ηακεηαθή ξνή / ιεηηνπξγηθφ θέξδνο πξν απνζβέζεσλ Δθθξάδεη ηελ επρέξεηα κεηαζρεκαηηζκνχ ησλ θεξδψλ ζε κεηξεηά. Η ηηκή ηνπ δείθηε είλαη θαιή φζν πιεζηέζηεξα ζηε κνλάδα δηακνξθψλεηαη. 22

23 1.4.2 Γείκηερ απόδοζηρ κεθαλαίυν Με απηνχο ηνπο δείθηεο αμηνινγείηαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα δηαρείξηζεο ησλ θεθαιαίσλ θαη ηεο πεξηνπζίαο ηεο επηρείξεζεο θαη είλαη νη παξαθάησ : 1) Γείθηεο απφδνζεο ηδίσλ θεθαιαίσλ Καζαξά θέξδε / ίδηα θεθάιαηα * 100 Σα ίδηα θεθάιαηα είλαη απηά πνπ επελδχνπλ νη κέηνρνη ζηελ εηαηξεία γηα ηελ απφθηεζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ηεο ζηνηρείσλ ηφζν θαηά ηελ έλαξμε ηεο αιιά θαη ζηε δηάξθεηα ηεο δξαζηεξηφηεηάο ηεο. ηα ίδηα θεθάιαηα πεξηιακβάλνληαη : Σν κεηνρηθφ θεθάιαην Σα πάζεο θχζεσο απνζεκαηηθά Σα ίδηα θεθάιαηα επελδχνληαη θπξίσο ζε πάγηα θαη ζε κηθξφηεξν πνζνζηφ ζε θπθινθνξηαθά ζηνηρεία. Δάλ ην χςνο ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ είλαη κηθξφηεξν ηνπ πάγηνπ ελεξγεηηθνχ ζεκαίλεη φηη γηα ηελ απφθηεζε κέξνπο ησλ παγίσλ ρξεζηκνπνηήζεθαλ βξαρππξφζεζκα θεθάιαηα. Σφηε, ε εηαηξεία έρεη πξφβιεκα ξεπζηφηεηαο. Σα απνθηεζέληα κε ηα ίδηα θεθάιαηα, πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηεο εηαηξείαο πξέπεη λα παξάγνπλ θέξδε ζηα πιαίζηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο. πσο γίλεηαη αληηιεπηφ ηα ίδηα θεθάιαηα ηεο εηαηξείαο έρνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηνπο δαλεηζηέο ηεο. Μεγάιν χςνο ηδίσλ θεθαιαίσλ απνηειεί κηα επηπιένλ 23

24 αζθάιεηα γηα ηε δηαηήξεζε ηεο εηαηξείαο ζηε δσή, θαζψο έηζη ζα κπνξεί πηζαλφηαηα λα αληέμεη ζε πεξηφδνπο θξίζεσο θαη ζε δεκηνγφλα απνηειέζκαηα. Οη πηζησηέο ηεο εηαηξείαο κπνξνχλ λα ππνινγίζνπλ ηα πξαγκαηηθά ίδηα θεθάιαηα ηεο εηαηξείαο, ηε ιεγφκελε θαζαξή ζέζε ηεο, ε νπνία πξνθχπηεη εάλ απφ ηα ίδηα θεθάιαηα πνπ εκθαλίδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ, αθαηξεζνχλ νη ινγηζηηθέο δεκίεο, εθπέζνπλ επηζθαιείο απαηηήζεηο θαη απαμησζέληα απνζέκαηα. Με ην δείθηε εθθξάδεηαη ε απνδνηηθφηεηα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο. Ο δείθηεο ζπγθξίλεηαη κε ηνλ αληίζηνηρν ησλ πξνεγνχκελσλ ρξήζεσλ θαζψο θαη κε ην κέζν δείθηε ηνπ θιάδνπ. Η θαιή ηηκή ηνπ δείθηε ζεκαίλεη φηη ε επηρείξεζε είλαη πγηήο, παξάγεη θέξδε θαη δελ ππάξρεη πξφβιεκα ζηελ απνπιεξσκή ησλ ππνρξεψζεψλ ηεο. 2) Γείθηεο απφδνζεο απαζρνινπκέλσλ θεθαιαίσλ Καζαξά θέξδε / ελεξγεηηθφ * 100 Δίλαη παξφκνηνο κε ηνλ πξνεγνχκελν δείθηε, αιιά απηφο εθθξάδεη ηελ απφδνζε φισλ ησλ ρξεζηκνπνηνχκελσλ θεθαιαίσλ. 3) Γείθηεο κεξηζκαηηθήο απφδνζεο 24

25 Μεξίζκαηα / θαζαξή ζέζε * 100 θαη Μεξίζκαηα / θέξδε κεηά απφ θφξνπο Πξφθεηηαη γηα ηε κεξηζκαηηθή απφδνζε ηεο θαζαξήο ζέζεο θαη ησλ θεξδψλ κεηά απφ θφξνπο. ε ζπλδπαζκφ κε ηελ απφδνζε ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ δείρλεη ηε κεξηζκαηηθή πνιηηηθή ηεο επηρείξεζεο, απφ ηηο βαζηθέο επηινγέο ηνπ κάλαηδκελη. Μεγάιε ηηκή ηνπ δείθηε, δειαδή δηαλνκή πςεινχ κεξίζκαηνο θαηαδεηθλχεη φηη θπξηαξρεί ε παξνχζα ηθαλνπνίεζε ησλ κεηφρσλ θαη φρη δηάζεζε απηνρξεκαηνδφηεζεο ηεο επηρείξεζεο απφ ηα θέξδε ηεο Γείκηερ εξςπηπέηηζηρ σπέοςρ Με ηνπο δείθηεο απηνχο θξίλεηαη ε ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα εμππεξεηεί νκαιά ην «ψξηκν ρξένο» ηεο, ην βξαρππξφζεζκν απφ ηηο ηακεηαθέο ξνέο θαη ην καθξνπξφζεζκν απφ ηα θέξδε ηεο. εκεηψλεηαη φηη «ψξηκν ρξένο» είλαη ην ζχλνιν ησλ εηήζησλ ηφθσλ θαη ησλ δφζεσλ ησλ καθξνπξφζεζκσλ & βξαρππξφζεζκσλ δαλείσλ πνπ ιήγνπλ ζηε δηάξθεηα ηεο εηήζηαο ρξήζεο. Οη δείθηεο απηνί είλαη νη παξαθάησ : 1) Γείθηεο θάιπςεο ρξένπο απφ θέξδε Λεηηνπξγηθά θέξδε (EBITDA) / δφζεηο δαλείσλ + ηφθνη θαη EBITDA / ρξεκαηννηθνλνκηθά Δίλαη ην θαηεμνρήλ κέγεζνο πνπ απεηθνλίδεη ηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα απηνρξεκαηνδνηείηαη κε θεθάιαηα θίλεζεο θαη επηπιένλ λα θαιχπηεη ηηο εηήζηεο 25

26 δφζεηο καθξνπξφζεζκσλ δαλείσλ. ζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηηκή ηνπ δείθηε ηφζν θαιχηεξν γηα ηελ επηρείξεζε. ην βαζκφ πνπ ηα θέξδε πξν απνζβέζεσλ δελ κπνξνχλ λα εμππεξεηήζνπλ ηηο ηαθηήο ιήμεο ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο πνπ πξνέξρνληαη απφ καθξνπξφζεζκα δάλεηα, ηφηε απηή δελ έρεη ηθαλφηεηα απηνρξεκαηνδφηεζεο ζε θεθάιαηα θίλεζεο νχηε ηεο πξαγκαηνπνίεζεο ησλ εηήζησλ αλαγθαίσλ επελδχζεσλ ζπληήξεζεο. Η επηρείξεζε νδεγείηαη αλαπφθεπθηα ζε αχμεζε ηνπ δαλεηζκνχ ηεο, εκθάληζε ιεμηπξφζεζκσλ νθεηιψλ θαη ζεκαληηθή ππνβάζκηζε ησλ ζπλζεθψλ ιεηηνπξγίαο ηεο. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθή ε έγθαηξε δηαπίζησζε ηεο ελδερφκελεο αδπλακίαο ηεο επηρείξεζεο γηα αληηκεηψπηζε ησλ κειινληηθψλ ηαθηήο ιήμεσο ππνρξεψζεψλ ηεο, ψζηε αλάινγα κε ην κέγεζνο ησλ ειιεηκκάησλ λα ιακβάλνληαη θαη ηα αληίζηνηρα κέηξα. Καη αξρήλ πξέπεη λα γίλεη ε θεθαιαηαθή ελίζρπζε ηεο επηρείξεζεο απφ ηνπο κεηφρνπο ηεο ελψ παξάιιεια εμεηάδνληαη ηα πεξηζψξηα πνπ ππάξρνπλ γηα πξφζζεην δαλεηζκφ, ζε ζρέζε κε ηελ επίπησζή ηνπ ζηα απνηειέζκαηα ηεο. 2) Γείθηεο θάιπςεο ρξένπο απφ ηακεηαθέο ξνέο Διεχζεξε ηακεηαθή ξνή / δφζεηο δαλείσλ + ηφθνη Ο δείθηεο εθθξάδεη ηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα εμππεξεηεί ηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο θαη είλαη θαιχηεξνο φζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηηκή ηνπ. 26

27 1.4.4 Γείκηερ κεθαλαιακήρ διάπθπυζηρ Αμηνινγνχκε ηε ρξεκαηννηθνλνκηθή αζθάιεηα θαη ηελ έθζεζε ηεο επηρείξεζεο ζε θίλδπλν, φπσο πξνθχπηεη απφ ηε δνκή ησλ θεθαιαίσλ ηεο. Οη δείθηεο είλαη νη παξαθάησ : 1) Γείθηεο δαλεηαθήο επηβάξπλζεο Ίδηα θεθάιαηα / Ξέλα θεθάιαηα Σα ίδηα θεθάιαηα είλαη ε θαζαξή ζέζε δειαδή ην ζχλνιν ησλ θεθαιαίσλ πνπ δηέζεζαλ αξρηθά ή κεηαγελέζηεξα νη κέηνρνη ζηελ επηρείξεζή ηνπο θαζψο θαη ηα θέξδε πνπ δελ δηαλέκνληαη ζε απηνχο κε ηε κνξθή κεξίζκαηνο αιιά παξαθξαηνχληαη πξνθεηκέλνπ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηελ επηρείξεζε. Σα μέλα θεθάιαηα είλαη ην ζχλνιν ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο επηρείξεζεο θαη δηαθξίλνληαη ζε καθξνπξφζεζκα θαη βξαρππξφζεζκα, κε βάζε ηε ρξνληθή δηάξθεηά ηνπο. ηαλ κηα ππνρξέσζε πξέπεη λα απνπιεξσζεί ζε ρξνληθφ δηάζηεκα κεγαιχηεξν ηνπ έηνπο ραξαθηεξίδεηαη καθξνπξφζεζκε ελψ φηαλ πξέπεη λα εμνθιεζεί εληφο ηνπ έηνπο βξαρππξφζεζκε. Μαθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο είλαη θπξίσο ηα ηξαπεδηθά δάλεηα παγίσλ, ηα νκνινγηαθά δάλεηα θαη νη πηζηψζεηο πξνκεζεπηψλ παγίσλ. Βαζηθέο κνξθέο βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ είλαη ηα δάλεηα ησλ ηξαπεδψλ γηα θεθάιαην θίλεζεο θαη νη πξνκεζεπηέο. Δπίζεο εδψ πεξηιακβάλνληαη νη νθεηιέο πξνο ην δεκφζην θαη ηα αζθαιηζηηθά ηακεία θαζψο θαη πξνο ηνπο κεηφρνπο (κεξίζκαηα πιεξσηέα ). 27

28 Ο δείθηεο θπκαίλεηαη ζε δηαθνξεηηθά επίπεδα γηα ηε Βηνκεραλία (ζπλήζσο 1/2,5 κε ¼ ) θαη γηα ην εκπφξην (¼ κε 1/7 ). ε πεξίπησζε δηαθχκαλζεο ηνπ δείθηε ζε δπζκελέζηεξα απφ ηα πξναλαθεξφκελα επίπεδα πξέπεη λα εμεηάδνληαη νη παξάγνληεο πνπ επέδξαζαλ ζε απηφ, φπσο : χπαξμε δεκηψλ, πνπ θαιχπηνληαη κε λέα δαλεηαθά θεθάιαηα ή κε αλαζηνιή εμφθιεζεο ππνρξεψζεσλ απμεκέλεο πηζηψζεηο πξνο ηελ πειαηεία, πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη απφ βξαρππξφζεζκα μέλα θεθάιαηα δηφγθσζε απνζεκάησλ κε θάιπςε απφ πηζηψζεηο πξνκεζεπηψλ ή βξαρππξφζεζκν ηξαπεδηθφ δαλεηζκφ αλάιεςε ηνπ ζπλφινπ ή κέξνπο ησλ πεξηζζεπκάησλ ζε κφληκε βάζε. 2) Γείθηεο θεθαιαηαθήο δηάξζξσζεο Ίδηα θεθάιαηα / Δλεξγεηηθφ * 100 ζν πςειφηεξε είλαη ε ηηκή ηνπ δείθηε, ηφζν θαιχηεξε θξίλεηαη ε θεθαιαηαθή δηάξζξσζε ηεο εηαηξείαο (εκκέζσο θαη ε ξεπζηφηεηα). Μηα ηθαλνπνηεηηθή ηηκή ηνπ δείθηε εμαξηάηαη θαη απφ ην αληηθείκελν δξαζηεξηφηεηαο ηεο εηαηξείαο, γηα παξάδεηγκα ζπλήζσο κηα ηθαλνπνηεηηθή ηηκή ηνπ δείθηε γηα ηηο εκπνξηθέο εηαηξείεο είλαη αξθεηά ρακειφηεξε απφ κηα εμίζνπ ηθαλνπνηεηηθή ηηκή γηα ηηο βηνκεραληθέο επηρεηξήζεηο. Πάλησο, κηα ηηκή κεγαιχηεξε ηνπ 50% ζε γεληθέο γξακκέο ζεσξείηαη ηθαλνπνηεηηθή. 3) Γείθηεο θάιπςεο ηξερνπζψλ ππνρξεψζεσλ 28

29 Βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο / Κχθινο εξγαζηψλ * 100 Δθθξάδεη ηε δπλαηφηεηα θάιπςεο ησλ εηήζησλ ππνρξεψζεσλ απφ ηηο πσιήζεηο. Δάλ δηακνξθψλεηαη ζε επίπεδν πςειφηεξν ηνπ 50%, απνηειεί ζεκείν αλεζπρίαο. εκαίλεη φηη νη βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο εηαηξείαο είλαη δπζαλάινγεο ζε ζρέζε κε ηνλ θχθιν εξγαζηψλ θαη πηζαλφλ νη εηζπξάμεηο ηεο εηαηξείαο λα κελ πξνιαβαίλνπλ ηελ απνπιεξσκή ησλ δφζεσλ πνπ νθείιεη. Δπεηδή ην χςνο ησλ ππνρξεψζεσλ δηακνξθψλεη θαη ηα ρξεκαηννηθνλνκηθά έμνδα (ηφθνη θηι.) εμεηάδεηαη κήπσο ζπκπηέδνληαη ηα ηειηθά απνηειέζκαηα (θέξδε) ηεο επηρείξεζεο. πκπεξαζκαηηθά, ε θεθαιαηαθή δηάξζξσζε θαη ε ξεπζηφηεηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο είλαη ηφζν θαιχηεξε φζν : ρακειφηεξν είλαη ην χςνο ησλ ζπλνιηθψλ ππνρξεψζεσλ πςειφηεξν είλαη ην πνζνζηφ ησλ καθξνπξφζεζκσλ επί ησλ ζπλνιηθψλ ππνρξεψζεσλ πςειφηεξν πνζνζηφ ησλ ππνρξεψζεσλ δελ ζπλεπάγεηαη θφζηνο, φπσο κεξίζκαηα πιεξσηέα, πξνθαηαβνιέο πειαηψλ, θφξνη πιεξσηένη θηι Γείκηερ πεςζηόηηηαρ Αμηνινγνχλε ηελ επάξθεηα αληηκεηψπηζεο ησλ βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ απφ ηε ξεπζηνπνίεζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ θαη είλαη νη παξαθάησ : 1) Γείθηεο γεληθήο ξεπζηφηεηαο 29

30 Κπθινθνξνχλ Δλεξγεηηθφ / βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο Γείρλεη ηε δπλαηφηεηα θάιπςεο ησλ βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηεο επηρείξεζεο απφ ηελ αλαθχθισζε ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ηεο. Η ηηκή ηνπ δείθηε ζεσξείηαη ζεηηθή φηαλ είλαη ζαθψο κεγαιχηεξε ηεο κνλάδαο (ζπλήζσο ηηκή αλψηεξε ηνπ 1,5 ζεσξείηαη ηθαλνπνηεηηθή). 2) Γείθηεο άκεζεο ξεπζηφηεηαο Κπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ απνζέκαηα / βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο Δθθξάδεη ηελ ίδηα δπλαηφηεηα κε ηνλ πην πάλσ δείθηε, εδψ φκσο απφ ηα θπθινθνξνχληα ζηνηρεία κε ηελ πςειφηεξε επρέξεηα ξεπζηνπνίεζεο, θαζφζνλ ηα απνζέκαηα πεξηέρνπλ ηνλ θίλδπλν λα κελ πνπιεζνχλ. Ο δείθηεο πξέπεη λα δηακνξθψλεη ηηκή πςειφηεξε ηεο κνλάδαο. Πάλησο θαη νη δχν δείθηεο αμηνινγνχλ ην πφζν πγηψο ρξεκαηνδνηείηαη ην θπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ, θαζφζνλ νξζνινγηθφ είλαη έλα κέξνο ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ λα ρξεκαηνδνηείηαη απφ θεθάιαηα καθξνπξφζεζκνπ ραξαθηήξα, ελψ ην ππφινηπν κπνξεί λα ρξεκαηνδνηείηαη θαη απφ θεθάιαηα βξαρππξφζεζκνπ ραξαθηήξα Γείκηερ αποηελεζμαηικόηηηαρ 1) Γείθηεο αλαθχθισζεο ελεξγεηηθνχ Κχθινο εξγαζηψλ / Δλεξγεηηθφ 30

31 Δθθξάδεη ηελ ηαρχηεηα παξαγσγήο πσιήζεσλ απφ ηελ πεξηνπζία ηεο επηρείξεζεο, δειαδή πφζεο θνξέο αλαθπθιψλεηαη ε πεξηνπζία ζε κηα πεξίνδν. Δπλφεην φηη φζν κεγαιχηεξε ηηκή έρεη, ηφζν θαιχηεξνο είλαη ν δείθηεο θαη πην πγηήο ε επηρείξεζε. 2) Γείθηεο αλαθχθισζεο θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ. Κχθινο εξγαζηψλ / Κπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ πσο ν παξαπάλσ δείθηεο, κφλν πνπ εμεηάδεη ηε δπλαηφηεηα παξαγσγήο πσιήζεσλ απφ ηα θπθινθνξνχληα ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνχ. 3) Γείθηεο απνζεκαηνπνίεζεο Μέζα απνζέκαηα / θφζηνο πσιεζέλησλ Υ 360 (εκέξεο) Δθθξάδεη ηελ ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ησλ απνζεκάησλ, δειαδή ην κέζν ρξφλν παξακνλήο ηνπο (ζε εκέξεο) ζηελ απνζήθε κέρξη ηελ πψιεζε. Η επηρείξεζε είλαη ππνρξεσκέλε λα δηαηεξεί ζε κφληκε βάζε θαη αλάινγα κε ηνλ θιάδν ζηνλ νπνίν δξαζηεξηνπνηείηαη ζπγθεθξηκέλν χςνο απνζεκάησλ (α' χιεο, εκηέηνηκα, έηνηκα). Σα απνζέκαηα απηά (γλσζηά θαη σο απνζέκαηα αζθαιείαο) εθηηκψληαη ζε εκέξεο θαη πξέπεη λα θαιχπηνληαη κε καθξνπξφζεζκα ίδηα ή μέλα θεθάιαηα. πλήζσο ηα κέζα απνζέκαηα έηνπο ππνινγίδνληαη σο ν κέζνο φξνο ησλ απνζεκάησλ αξρήο ηέινπο ηεο ρξήζεο. Ο δείθηεο απνζεκαηνπνίεζεο απνθηά πξαθηηθή αμία, φηαλ ζπγθξίλεηαη κε ηνλ αληίζηνηρν ηεο πξνεγνχκελεο ρξήζεο, θαζψο θαη κε ην κέζν δείθηε ηνπ θιάδνπ ζηνλ νπνίν δξαζηεξηνπνηείηαη. ζν κηθξφηεξνο είλαη ηφζν ζεηηθφηεξν γεγνλφο απνηειεί γηα ηε ξεπζηφηεηα θαη ηελ θεξδνθνξία ηεο επηρεηξεκαηηθήο κνλάδαο, γηαηί φζεο θνξέο πεξηζζφηεξεο πσιείηαη κέζα ζηε ρξήζε έλα πξντφλ, ηφζν κεγαιχηεξα είλαη ηα θέξδε. Αληίζεηα δείθηεο αηζζεηά πςειφηεξνο νδεγεί ζηε δηαπίζησζε φηη ε εηαηξεία 31

32 δηαηεξεί απμεκέλα απνζέκαηα, κε αληίζηνηρε δέζκεπζε ζεκαληηθνχ χςνπο θεθαιαίσλ θαη πξφζζεηε επηβάξπλζε ηφθσλ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζή ηνπο. ηελ πεξίπησζε πνπ ηα απνζέκαηα, θπξίσο ησλ έηνηκσλ πξντφλησλ, δεζκεχνπλ θεθάιαηα δηπιάζηα ηνπ κέζνπ φξνπ ηνπ θιάδνπ θαη ππεξβαίλνπλ ην 50% ηνπ θφζηνπο πσιεζέλησλ, είλαη αξλεηηθφ ζεκείν γηα ηελ εηαηξεία θαη πηζαλφλ λα αληηκεησπίζεη πξνβιήκαηα ζηελ πξνζπάζεηά ηεο γηα πεξηζζφηεξεο πηζηψζεηο. Έλα ζεκείν πνπ πξέπεη λα πξνζερζεί είλαη ε πηζαλφηεηα κεξηθήο ή θαη νιηθήο απαμίσζεο ησλ απνζεκάησλ. Τπάξρεη δειαδή ην ελδερφκελν ηα απνζέκαηα ηεο εηαηξείαο είηε λα έρνπλ θζαξεί, είηε ε ηξέρνπζα ηηκή ηνπο λα έρεη κεησζεί ζεκαληηθά ιφγσ ηεο παξέιεπζεο ηνπ ρξφλνπ (π.ρ. ξνχρα θαη ππνδήκαηα ζπγθεθξηκέλεο κφδαο, κεραλήκαηα μεπεξαζκέλεο ηερλνινγίαο θιπ). Γηα ηελ πψιεζε ησλ απνζεκάησλ απηψλ ε εηαηξεία ζα αλαγθαζηεί λα πξνζθέξεη ζαθψο ρακειφηεξεο ηηκέο απφ απηέο πνπ έρεη γξάςεη ζηα βηβιία ηεο ηα απνζέκαηα θαη έηζη λα γξάςεη ινγηζηηθέο δεκηέο. Έλα άιιν ζεκαληηθφ ζεκείν πνπ πξέπεη λα πξνζερζεί ζηα απνζέκαηα είλαη νη πηζαλέο ζεηηθέο ή αξλεηηθέο ππεξαμίεο πνπ ελδερνκέλσο πεξηθιείνπλ. ηαλ ε αμία ησλ απνζεκάησλ επεξεάδεηαη απφ ηελ πνξεία ησλ ηηκψλ νξηζκέλσλ εκπνξεπκάησλ (ηηκψλ πνπ θαζνξίδνληαη ζηα δηεζλή ρξεκαηηζηήξηα εκπνξεπκάησλ θαη κεηαβάιινληαη θάζε ιεπηφ ηεο ψξαο) φπσο λεκάησλ, βάκβαθνο, κεηάιισλ, ραξηηνχ, θαθέ θιπ. είλαη θπζηθφ ε ηξέρνπζα ηηκή ησλ απνζεκάησλ λα είλαη δηαθνξεηηθή (πςειφηεξε ή ρακειφηεξε) απφ ηε ινγηζηηθή αμία ησλ απνζεκάησλ πνπ πξνζδηνξίδεηαη κε ινγηζηηθφ ηξφπν αλάινγα κε ηε ινγηζηηθή κέζνδν απνηίκεζήο ηνπο. 32

33 4) Γείθηεο δηάξθεηαο πηζηψζεσλ πξνο ηελ πειαηεία Δκπνξηθέο απαηηήζεηο / Κχθινο εξγαζηψλ * 360 (εκέξεο) Γείρλεη ηελ ηαρχηεηα είζπξαμεο ησλ πσιήζεσλ απφ ηνπο πειάηεο, δειαδή ην κέζν ρξφλν ηεο παξερφκελεο ζηελ πειαηεία πίζησζε (ζε εκέξεο) απφ ηελ πψιεζε κέρξη ηελ εμφθιεζή ηεο, πξνθεηκέλνπ λα δηεηζδχζεη, δηαηεξήζεη ή απμήζεη ην κεξίδηφ ηεο ζηελ αγνξά. Ο δείθηεο απηφο ζρεηίδεηαη κε ην ινγαξηαζκφ Απαηηήζεηο (Πειάηεο + Γξακκάηηα εηζπξαθηέα + Δπηηαγέο ) θαη νπζηαζηηθά πξνζδηνξίδεη ηε ρξεκαηνδφηεζε ηεο επηρείξεζεο πξνο ηνπο πειάηεο ηεο. Ολνκάδεηαη θαη δείθηεο θπθινθνξηαθήο ηαρχηεηαο ησλ απαηηήζεσλ, αθνχ δείρλεη ζε πφζεο εκέξεο, θαηά κέζν φξν, εηζπξάηηεη ε εηαηξεία ηεο απαηηήζεηο ηεο. πγθξίλεηαη πάληνηε κε ηηο εκέξεο πίζησζεο, πνπ απνιακβάλεη ε επηρείξεζε απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο. ζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηηκή ηνπ δείθηε, ηφζν αξλεηηθφηεξα επεξεάδεηαη ε ξεπζηφηεηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. ηελ πεξίπησζε δπζαλάινγεο αχμεζεο ηνπ δείθηε, ελδέρεηαη απηφ λα ζεκαίλεη : δπζρέξεηα ηεο εηαηξείαο ζηελ πψιεζε ησλ πξντφλησλ ηεο ιφγσ κεησκέλεο δήηεζεο ηνπο ή απμεκέλνπ αληαγσληζκνχ αδπλακία είζπξαμεο παιαηψλ απαηηήζεσλ, πνπ κπνξεί λα θαηαιήμνπλ θαη ζε δεκίεο ζπλεηδεηή πνιηηηθή ηεο εηαηξείαο, πξνθεηκέλνπ λα απμήζεη ην κεξίδηφ ηεο ζηελ αγνξά 33

34 5) Γείθηεο ιακβαλνκέλσλ πηζηψζεσλ απφ ηνπο πξνκεζεπηέο Δκπνξηθέο ππνρξεψζεηο / θφζηνο πσιεζέλησλ * 360 (εκέξεο) Δθθξάδεη ηελ ηαρχηεηα πιεξσκήο ησλ πξνκεζεπηψλ, δειαδή ην κέζν ρξφλν ηεο ιακβαλφκελεο απφ ηνπο πξνκεζεπηέο πίζησζεο (ζε εκέξεο) απφ ηελ αγνξά ησλ εηζξνψλ κέρξη ηελ εμφθιεζή ηνπο. Ο δείθηεο απηφο ζρεηίδεηαη κε ηνπο ινγαξηαζκνχο Πξνκεζεπηέο θαη Δπηηαγέο πιεξσηέεο θαη νπζηαζηηθά πξνζδηνξίδεη ηε ρξεκαηνδφηεζε ηεο επηρείξεζεο απφ ηνπο πξνκεζεπηέο. πγθξίλεηαη πάληνηε κε ηηο εκέξεο πίζησζεο, πνπ παξέρεη ε επηρείξεζε πξνο ηνπο πειάηεο ηεο. ζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηηκή ηνπ δείθηε, ηφζν επλντθφηεξα επεξεάδεηαη ε ξεπζηφηεηα ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. 6) Γείθηεο παγηνπνίεζεο Πάγηα / Δλεξγεηηθφ * 100 Γειψλεη ην βαζκφ ζπκκεηνρήο ησλ παγίσλ ζηνηρείσλ ζην ελεξγεηηθφ ηεο επηρείξεζεο. Απφ ηνλ ηζνινγηζκφ γίλεηαη ακέζσο αληηιεπηφ εάλ θαη θαηά πφζν ην χςνο ηεο πάγηαο πεξηνπζίαο κηαο εηαηξείαο απμήζεθε ζε ζρέζε κε ηνλ πξνεγνχκελν ρξφλν. Μάιηζηα κηα αχμεζε ησλ παγίσλ ζεσξείηαη θαηαξρήλ ζεηηθφ γεγνλφο γηαηί φζν πςειφηεξε είλαη ε πάγηα πεξηνπζία κηαο εηαηξείαο, ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε δπλαηφηεηά ηεο λα επηηπγράλεη θέξδε, φηαλ φινη νη άιινη παξάγνληεο είλαη ζηαζεξνί (πεξηζζφηεξνο θαη πην ζχγρξνλνο κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο δίλεη ηελ επθαηξία γηα απμεκέλε παξαγσγή, γηα απμεκέλεο πσιήζεηο θαη ηειηθά γηα πεξηζζφηεξα θέξδε). 34

35 Η ηηκή ηνπ δείθηε ηεο εηαηξείαο ζα πξέπεη λα ζπγθξίλεηαη κε ηηο ηηκέο ηνπ αληίζηνηρνπ δείθηε ησλ εηαηξεηψλ πνπ έρνπλ ην ίδην αληηθείκελν δξαζηεξηφηεηαο κε απηή. Σηκέο ηνπ δείθηε κεγαιχηεξεο ηνπ 40% ραξαθηεξίδνπλ κηα επηρείξεζε σο έληαζεο παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη αθνξνχλ θπξίσο βηνκεραληθέο θαη λαπηηιηαθέο επηρεηξήζεηο. Αληίζεηα νη εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο θαη νη εηαηξείεο παξνρήο ππεξεζηψλ ραξαθηεξίδνληαη ζπλήζσο απφ ηηκέο ηνπ δείθηε παγηνπνίεζεο ζαθψο ρακειφηεξεο ηνπ 40%. ζν πςειφηεξε είλαη ε ηηκή ηνπ δείθηε κεηαμχ εηαηξεηψλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην ίδην αληηθείκελν, ηφζν πεξηζζφηεξν ε επηρείξεζε κπνξεί λα αληαπνθξηζεί ζηηο παξαγσγηθέο ηεο ππνρξεψζεηο, φηαλ φινη νη άιινη παξάγνληεο παξακέλνπλ ζηαζεξνί. 7) Γείθηεο ζπληήξεζεο ππνδνκήο Δηήζηα επελδπηηθή δαπάλε ζε πάγηα / εηήζηεο απνζβέζεηο παγίσλ * 100 Δθθξάδεη ην βαζκφ αλαλέσζεο ηνπ πάγηνπ εμνπιηζκνχ. πσο ήδε αλαθέξζεθε πην πάλσ φζν πεξηζζφηεξν αλαλεψλεη ε επηρείξεζε ηνλ πάγην εμνπιηζκφ ηεο, ιακβάλεηαη θαηαξρήλ σο ζεηηθφ γεγνλφο. 8) Γείθηεο απφδνζεο παγίσλ Κχθινο εξγαζηψλ / Αλαπφζβεζην πάγην ελεξγεηηθφ Ο δείθηεο ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα δείμεη πφζν απνδνηηθή είλαη ε ιεηηνπξγία ησλ παγίσλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο, δειαδή εάλ ε ππάξρνπζα πάγηα πεξηνπζία απαζρνιείηαη ηθαλνπνηεηηθά ή ππναπαζρνιείηαη. Θεσξεί σο κνλαδηθφ παξάγνληα απνδνηηθφηεηαο ηελ επίηεπμε πσιήζεσλ θαη επηζπκεηφ είλαη ε ηηκή ηνπ δείθηε λα 35

36 είλαη φζν ην δπλαηφλ πςειφηεξε. Η ηηκή ηνπ δείθηε επεξεάδεηαη απφ ην αληηθείκελν δξαζηεξηφηεηαο. Οη βηνκεραληθέο επηρεηξήζεηο έρνπλ κηθξή ηηκή θαζφζνλ είλαη εληάζεσο παγίσλ θαη ην αληίζεην νη εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο. Ο δείθηεο παξνπζηάδεη ηα παξαθάησ κεηνλεθηήκαηα : Ο αξηζκεηήο ηνπ θιάζκαηνο επεξεάδεηαη απφ ηνλ πιεζσξηζκφ, ελψ ν παξνλνκαζηήο φρη. Έηζη ζα πξέπεη λα γίλεηαη κε πξνζνρή ε δηαρξνληθή ζχγθξηζε ηνπ δείθηε γηα κηα εηαηξεία ή θιάδν ζε κηα πεξίνδν πςειψλ πιεζσξηζηηθψλ πηέζεσλ. Δπεξεάδεηαη απφ παξάγνληεο πνπ δελ κπνξεί λα δηακνξθψζεη ε εηαηξεία φπσο ε πνξεία ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ (ζηηο εμαγσγηθέο επηρεηξήζεηο επεξεάδεηαη ην χςνο ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ). Δπεξεάδεηαη ζεηηθά ζε πεξίπησζε πνπ πεξηθιείνληαη πςειέο ππεξαμίεο ζην πάγην ελεξγεηηθφ. ε κηα ηέηνηα πεξίπησζε θαη εθφζνλ κπνξνχκε λα εθηηκήζνπκε ην χςνο ησλ ππεξαμηψλ, κπνξνχκε λα δηνξζψζνπκε ηελ αδπλακία απηή πξνζζέηνληαο ζηνλ παξνλνκαζηή ηηο ππεξαμίεο απηέο. 36

37 Κεθάλαιο 2: Γιασείπιζη κεθαλαίος κίνηζηρ Κεθάιαην θίλεζεο είλαη ηα ζπλνιηθά θεθάιαηα πνπ ρξεζηκνπνηεί ε επηρείξεζε γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ παξαγσγηθνχ ζπλαιιαθηηθνχ θπθιψκαηφο ηεο ή αιιηψο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θχθινπ ηεο. Ο ιεηηνπξγηθφο θχθινο ηεο επηρείξεζεο αξρίδεη κε ηελ αγνξά πξψησλ πιψλ θαη εκπνξεπκάησλ. Η επηρείξεζε επεμεξγάδεηαη ηηο πξψηεο χιεο, παξάγεη πξντφληα θαη ηα απνζεθεχεη καδί κε ηα εκπνξεχκαηα. ηε ζπλέρεηα ηα πσιεί, ζπλήζσο ην κεγαιχηεξν κέξνο κε παξνρή πίζησζεο, θαη κεηά ηελ παξέιεπζε ηεο ζπκθσλεζείζαο πίζησζεο νινθιεξψλεηαη ε είζπξαμε ησλ πσιήζεψλ ηεο. Έηζη θιείλεη ν θχθινο γηα λα αλνίμεη έλαο θαηλνχξγηνο. ηε δηάξθεηα ηνπ θχθινπ απηνχ ε επηρείξεζε πξέπεη λα εμνθιήζεη δηάθνξεο ιεηηνπξγηθέο ππνρξεψζεηο ηεο. Σν ζχλνιν ησλ θεθαιαίσλ πνπ ρξεηάδεηαη ε επηρείξεζε γηα ηελ εμππεξέηεζε απηψλ ησλ ππνρξεψζεσλ απνηεινχλ ην θεθάιαην θίλεζεο. Σν θεθάιαην θίλεζεο έρεη βξαρππξφζεζκν ραξαθηήξα θαζφζνλ επελδχεηαη ζε ζηνηρεία ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ηεο επηρείξεζεο φπσο : απνζέκαηα (Α πιψλ, εκηεηνίκσλ, εηνίκσλ, εκπνξεπκάησλ), απαηηήζεηο (πειάηεο, επηηαγέο, ζπλαιιαγκαηηθέο, γξακκάηηα) θαη δηαζέζηκα (ηακείν, θαηαζέζεηο). Οπφηε έρνπκε θαη ηηο παξαθάησ ηζφηεηεο : Κεθάιαην θίλεζεο = απνζέκαηα + απαηηήζεηο + δηαζέζηκα (α) Καζαξφ θεθάιαην θίλεζεο = απνζέκαηα + απαηηήζεηο + δηαζέζηκα πξνκεζεπηέο (β) 37

38 ηηο πην πάλσ ηζφηεηεο θάλνπκε ηηο εμήο παξαηεξήζεηο : Οπνηαδήπνηε αχμεζε ζην δεχηεξν κέξνο ηεο (α) ηζφηεηαο δελ κπνξεί λα γίλεη ρσξίο αχμεζε ηνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο. Γελ είλαη δπλαηφλ ε επηρείξεζε λα πξνρσξήζεη ζε αγνξά α πιψλ (αχμεζε απνζεκάησλ) ρσξίο λα έρεη ζηε δηάζεζή ηεο θεθάιαην θίλεζεο, δειαδή είηε κε δηθά ηεο κεηξεηά είηε κε παξνρή πίζησζεο απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο. Δπίζεο ηα δχν κέξε ηεο (β) ηζφηεηαο πξέπεη λα έρνπλ ζεηηθφ πξφζεκν. ηελ πεξίπησζε αξλεηηθνχ θεθαιαίνπ θίλεζεο, ζεκαίλεη φηη: ε επηρείξεζε δελ κπνξεί λα εμνθιήζεη ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο αθφκε θαη εάλ ξεπζηνπνηήζεη φια ηα απνζέκαηά ηεο, εηζπξάμεη φιεο ηηο απαηηήζεηο ηεο πιένλ ησλ δηαζέζηκσλ ξεπζηψλ πνπ θαηέρεη. Αξλεηηθφ θεθάιαην θίλεζεο πξνθχπηεη φηαλ ε επηρείξεζε πνπιάεη ζηνπο πειάηεο ηεο κε πίζησζε κεγαιχηεξεο ρξνληθήο δηάξθεηαο απφ ηελ πίζησζε πνπ ιακβάλεη απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο, κε ζπλέπεηα φηαλ έξζεη ε ψξα ησλ πιεξσκψλ λα κελ έρεη εηζπξάμεη αθφκε ηηο απαηηήζεηο ηεο. Η αδπλακία απηή κπνξεί λα «ζεξαπεπηεί» είηε κε ηελ εηζθνξά λέσλ θεθαιαίσλ ησλ κεηφρσλ ζηελ εηαηξεία είηε κε ηε ρξήζε ηξαπεδηθνχ δαλεηζκνχ. Δπεηδή φκσο απηφ δελ κπνξεί λα ζπκβαίλεη ζπλέρεηα, δειαδή ζπλερείο απμήζεηο κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ ή ζπλερείο ηξαπεδηθέο ρξεκαηνδνηήζεηο, ε επηρείξεζε πξέπεη λα θξνληίζεη γηα ηελ αιιαγή ηεο πηζηνδνηηθήο ηεο πνιηηηθήο. ηε ζπλέρεηα αθινπζνχλ νξηζκέλεο άιιεο ηζφηεηεο πνπ ππάξρνπλ ζηνλ ηζνινγηζκφ. Δλεξγεηηθφ = Παζεηηθφ ή Πάγηα + Κπθινθνξνχλ = Ίδηα θεθάιαηα + Μαθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο + Βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο. 38

39 πσο ήδε έρεη αλαθεξζεί ηα πάγηα ζηνηρεία απνθηψληαη κε ίδηα θεθάιαηα θαη καθξνπξφζεζκα δάλεηα. Δάλ φκσο θαη έλα κέξνο ηνπ θπθινθνξνχληνο ρξεκαηνδνηείηαη απφ ηα πην πάλσ θεθάιαηα καθξνπξφζεζκνπ ραξαθηήξα, ηφηε ε επηρείξεζε δηαζέηεη ίδην ή κνληκφηεξνπ ραξαθηήξα θεθάιαην θίλεζεο θαη είλαη ραξαθηεξηζηηθφ πγείαο γηα απηή. Πξέπεη λα ηζρχεη δειαδή ε παξαθάησ ζρέζε : Ίδηα θεθάιαηα + Μαθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο > Πάγην ελεξγεηηθφ (γ) θαη θπζηθά ε δηαθνξά ρξεκαηνδνηεί ηκήκα ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ. Η δηαθνξά απηή είλαη ην ίδην ή κνληκφηεξνπ ραξαθηήξα θεθάιαην θίλεζεο. ζν κεγαιχηεξν ην χςνο ηνπ κφληκνπ θεθαιαίνπ θηλήζεσο πνπ πξνζθέξεηαη απφ ηνπο κεηφρνπο ή ηνπο θνξείο ηεο επηρείξεζεο, ηφζν πην επλντθή είλαη ε πηζηνιεπηηθή ηθαλφηεηα ηεο. Άιιεο πεγέο κνλίκνπ θεθαιαίνπ θηλήζεσο κπνξεί επίζεο λα είλαη ε έθδνζε απφ ηελ επηρείξεζε καθξνρξφλησλ νκνινγηαθψλ δαλείσλ, θαζψο θαη ν καθξνπξφζεζκνο δαλεηζκφο. Σν πξνζσξηλφ ή κεηαβιεηφ ηκήκα ηνπ θεθαιαίνπ θηλήζεσο πξνέξρεηαη ζπλήζσο απφ ηηο βξαρππξφζεζκεο πηζηψζεηο θαη ην βξαρπρξφλην ηξαπεδηθφ δαλεηζκφ. πλνπηηθά νη θπξηφηεξεο πεγέο θεθαιαίνπ θηλήζεσο ζε κηα επηρείξεζε είλαη: Οη πσιήζεηο ή άιια έζνδα πνπ απμάλνπλ ηα ξεπζηά δηαζέζηκα θαη ηηο απαηηήζεηο ή θαη ηα δχν. 39

40 Σα θέξδε θεθαιαίνπ απφ ηελ πψιεζε ρξενγξάθσλ ή άιισλ πξνζσξηλψλ επελδχζεσλ. Οη πσιήζεηο πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ή άιισλ πξνζσξηλψλ επελδχζεσλ. Οη παξερφκελεο πηζηψζεηο απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο. Ο επλντθφο δηαθαλνληζκφο ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο εηαηξείαο π.ρ. πηζησηέο, θαηαβνιή θφξσλ θαη εξγνδνηηθψλ εηζθνξψλ. Η παξαθξάηεζε θεξδψλ γηα ζρεκαηηζκφ απνζεκαηηθψλ. Οη βξαρπρξφληεο ηξαπεδηθέο πηζηψζεηο. Η αχμεζε θεθαιαίσλ, απφ ηελ έθδνζε λέσλ κεηνρψλ θαη ε πξνζθπγή ζην καθξνρξφλην δαλεηζκφ κε έθδνζε ηίηισλ νκνινγηαθψλ δαλείσλ. Σν ίδην θεθάιαην θίλεζεο πξνζδηνξίδεηαη επίζεο απφ ηε δηαθνξά ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ κε ηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο δειαδή : Ίδην θεθάιαην θίλεζεο = Κπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο (δ) Με νπνηνδήπνηε ηξφπν θαη αλ ππνινγίζνπκε ην "θεθάιαην θηλήζεσο" [ ζρέζε (γ) ή ζρέζε (δ) ] θαηαιήγνπκε ζην ίδην αξηζκεηηθφ απνηέιεζκα. Σν θαζαξφ θεθάιαην θηλήζεσο ζεσξείηαη σο δεμακελή θεθαιαίσλ, γηα ηελ νκαιή πνξεία ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ Ή χπαξμε αμηφινγνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο ζηελ επηρείξεζε έρεη επίζεο ηδηαίηεξε ζεκαζία, δεδνκέλνπ φηη ηεο εμαζθαιίδεη ηε δπλαηφηεηα λα δηακνξθψλεη σο έλα βαζκφ ή ίδηα ηνπο φξνπο θαη ηηο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο ηεο, απαιιαγκέλε απφ ηνλ πηεζηηθφ βξαρππξφζεζκν δαλεηζκφ. πσο αλαθέξζεθε πην πάλσ ε έιιεηςε θεθαιαίνπ θίλεζεο θαη ε αδπλακία εμππεξέηεζεο ησλ ππνρξεψζεσλ ιφγσ κε ζσζηήο πηζηνδνηηθήο 40

41 πνιηηηθήο κπνξεί λα «ζεξαπεπηεί» είηε κε ηελ εηζθνξά λέσλ θεθαιαίσλ ησλ κεηφρσλ ζηελ εηαηξεία είηε κε ηε ρξήζε ηξαπεδηθνχ δαλεηζκνχ. Έλα ηέηνην θαζεζηψο φκσο δελ κπνξεί λα δηαηεξεζεί επί καθξφλ θαζφζνλ ε πξνζθπγή ζηνλ ηξαπεδηθφ δαλεηζκφ ζα είλαη ζπλερήο, ηεο ηειεπηαίαο ζηηγκήο θαη ρσξίο θαιχςεηο απφ ηε κεξηά ηεο επηρείξεζεο (π.ρ. πξνζθφκηζε επηηαγψλ πειαηείαο ηεο). Η Σξάπεδα ζα δηαπηζηψζεη απφ ηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο επηρείξεζεο (ηζνινγηζκφο, ηζνδχγηα) φηη ππάξρεη δνκηθφ πξφβιεκα θαη ζα δηαθφςεη ηηο ρξεκαηνδνηήζεηο. Η χπαξμε αξλεηηθνχ ηδίνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο επηβεβαηψλεη θαηά ηξφπν αλακθηζβήηεην ηελ πιήξε εμάξηεζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θπθιψκαηνο ηεο επηρείξεζεο απφ μέλν βξαρππξφζεζκν δαλεηζκφ. Παξάγνληεο πνπ νδεγνχλ ζηελ πιήξε δέζκεπζε ηεο επηρείξεζεο θαη ζηε δηακφξθσζε αξλεηηθνχ ηδίνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο είλαη : Υξεκαηνδφηεζε παγηνπνηήζεσλ κε βξαρππξφζεζκν δαλεηζκφ. Δδψ δειαδή έρνπκε ηε ζρέζε : Ίδηα θεθάιαηα + Μαθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο < Πάγην ελεξγεηηθφ Υξεζηκνπνίεζε βξαρππξφζεζκνπ δαλεηζκνχ γηα εμφθιεζε δφζεσλ κεζνπξφζεζκσλ δαλείσλ Υξεζηκνπνίεζε βξαρππξφζεζκνπ δαλεηζκνχ γηα θάιπςε δεκηνγφλσλ απνηειεζκάησλ. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε παξνρή πίζησζεο ζε επηρείξεζε κε έληνλα αξλεηηθφ ίδην θεθάιαην θίλεζεο πεξηέρεη θηλδχλνπο, δεδνκέλνπ φηη εμαξηάηαη απνθιεηζηηθά απφ ηηο δηαζέζεηο ησλ πξνκεζεπηψλ θαη ησλ πειαηψλ ηεο. Έηζη κηα απιή αιιαγή ησλ φξσλ αγνξψλ πξψησλ πιψλ ή ησλ πσιήζεσλ ή έζησ θαη κηα έθηαθηε εθηακίεπζε ή αθφκα θαη κηα κηθξή αλαβνιή ιήςεο ελφο δαλείνπ, είλαη ηθαλή λα αλαηξέςεη ηηο επαίζζεηεο ηζνξξνπίεο ιεηηνπξγίαο θαη λα νδεγήζεη ηελ επηρείξεζε ζε ηακεηαθφ αδηέμνδν. 41

42 Η ξεπζηφηεηα ηεο επηρείξεζεο, δειαδή ε ηθαλφηεηα λα αληηκεησπίδεη ζε βξαρππξφζεζκε βάζε (εκεξήζηα, εβδνκαδηαία, κεληαία) ηηο ππνρξεψζεηο ηεο, επεξεάδεηαη άκεζα απφ ηελ αξλεηηθφηεηα ηνπ ηδίνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο, δεδνκέλνπ φηη ν βξαρππξφζεζκνο δαλεηζκφο είλαη εθείλνο πνπ δεκηνπξγεί ζε θαζεκεξηλή βάζε πηεζηηθέο ζπλζήθεο εμππεξέηεζήο ηνπ. Η χπαξμε ζε κνληκφηεξε βάζε αξλεηηθνχ ηδίνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο απνηειεί ζνβαξή έλδεημε δπζκελψλ ζπλζεθψλ ξεπζηφηεηαο. Η έιιεηςε ξεπζηφηεηαο νδεγεί καζεκαηηθά ζε απμεκέλα αηηήκαηα πξνο ηηο Σξάπεδεο γηα βξαρππξφζεζκν δαλεηζκφ, ζε πίεζε γηα άκεζε ιήςε απνθάζεσλ, ζε δεκηνπξγία ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ θαη ηειηθά ζε ζπξξίθλσζε ησλ απνηειεζκάησλ. Οη ζπλζήθεο ξεπζηφηεηαο επεξεάδνληαη άκεζα απφ ηε δηάξθεηα ησλ ιακβαλφκελσλ θαη παξερφκελσλ πηζηψζεσλ, ην ρξφλν παξακνλήο ησλ απνζεκάησλ ζηελ επηρείξεζε θαη βέβαηα ηε δπλαηφηεηά ηεο λα εμαζθαιίδεη έγθαηξα ηα απαηηνχκελα θεθάιαηα. Η δηακφξθσζε ησλ φξσλ απηψλ ζε ηθαλνπνηεηηθφ επίπεδν (ρακειά απνζέκαηα, πηζηψζεηο πειαηψλ, πςειέο πηζηψζεηο πξνκεζεπηψλ) εμαζθαιίδεη ζηελ επηρείξεζε δπλαηφηεηα ξεπζηνπνίεζεο ηνπ κεγαιχηεξνπ κέξνπο ησλ πξν απνζβέζεσλ πεξηζζεπκάησλ ηεο. Πάλησο εάλ ν πξναλαθεξζείο ζην θεθάιαην ησλ αξηζκνδεηθηψλ δείθηεο άκεζεο ξεπζηφηεηαο είλαη κεγαιχηεξνο απφ ηε κνλάδα ζεσξείηαη φηη ε επηρείξεζε εμαζθαιίδεη, θαηά βάζε, ηθαλνπνηεηηθέο ζπλζήθεο ξεπζηφηεηαο. Η δηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο κε ηηο απνθάζεηο ηεο ζε ζέκαηα πνπ αθνξνχλ: Γηαρείξηζε απνζεκάησλ 42

43 Γηαρείξηζε κεηξεηψλ Γηαρείξηζε πξνζσξηλψλ επελδχζεσλ (ρξενγξάθσλ) Πηζησηηθή πνιηηηθή Καζνξίδεη ην βαζκφ ξεπζηφηεηαο ηνπ κφληκνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ηεο επηρείξεζεο ή δηαθνξεηηθά δηαρεηξίδεηαη ην θεθάιαην θηλήζεσο. Δίλαη θαλεξφ φηη ην θεθάιαην θηλήζεσο κεηαβάιιεηαη θαη παξαθάησ πεξηγξάθνληαη κεξηθά ζηνηρεία κεηαβνιψλ ηνπ : Υξέσζε (αχμεζε) ινγαξηαζκψλ ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ή ρξέσζε (κείσζε) ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ βξαρππξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ κε πίζησζε νπνηνπδήπνηε ή νπνησλδήπνηε απφ ηνπο πξναλαθεξφκελνπο ινγαξηαζκνχο, ζεκαίλεη κεδεληθή επηξξνή ζην θεθάιαην θίλεζεο. Υξέσζε (αχμεζε) ινγαξηαζκψλ ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ή ρξέσζε (κείσζε) ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ βξαρππξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ, κε πίζησζε (αχμεζε) ησλ ινγαξηαζκψλ καθξνπξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ ή ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ, ζεκαίλεη αχμεζε ζην θεθάιαην θηλήζεσο. Υξέσζε (αχμεζε) ησλ ινγαξηαζκψλ εμφδσλ εγθαηαζηάζεσο ή θαη ηνπ πάγηνπ ελεξγεηηθνχ ή ρξέσζε (κείσζε) ησλ καθξνπξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ ή θαη ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ, κε πίζησζε (κείσζε) ησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ή κε πίζησζε (αχμεζε) ησλ βξαρππξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ, ζεκαίλεη κείσζε ηνπ θεθαιαίνπ θηλήζεσο. Υξέσζε (αχμεζε) ησλ ινγαξηαζκψλ εμφδσλ εγθαηαζηάζεσο ή θαη ηνπ πάγηνπ ελεξγεηηθνχ ή ρξέσζε (κείσζε) ησλ καθξνπξνζέζκσλ 43

44 ππνρξεψζεσλ ή θαη ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ, κε πίζησζε νπνηνπδήπνηε ή νπνησλδήπνηε απφ ηνπο πξναλαθεξφκελνπο ινγαξηαζκνχο, ζεκαίλεη κεδεληθή επηξξνή ζην θεθάιαην θηλήζεσο. Αλαθεξζήθακε πην πάλσ ζηηο κεηαβνιέο (απμνκεηψζεηο) ηνπ θεθαιαίνπ θηλήζεσο. Κάζε ζπλαιιαγή πνπ θαηαιήγεη ζε αχμεζε ηνπ θεθαιαίνπ θηλήζεσο ραξαθηεξίδεηαη σο πεγή ηνπ, ελψ θάζε ζπλαιιαγή πνπ θαηαιήγεη ζε κείσζε ηνπ θεθαιαίνπ θηλήζεσο ζεσξείηαη σο ρξήζε απηνχ. πλεπψο: Αχμεζε (πεγή) θεθαιαίνπ θηλήζεσο φηαλ ρξεψλνληαη ινγαξηαζκνί (έλαο ή πεξηζζφηεξνη) ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ή ησλ βξαρππξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ. Μείσζε (ρξήζε) θεθαιαίνπ θηλήζεσο φηαλ πηζηψλνληαη ινγαξηαζκνί (έλαο ή πεξηζζφηεξνη) ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ή ησλ βξαρππξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ. Αθνινπζνχλ νξηζκέλα αληίζηνηρα παξαδείγκαηα ζπλαιιαγψλ : Αγνξά εκπνξεπκάησλ κε θαηαβνιή κεηξεηψλ ή κε πίζησζε. Η ζπλαιιαγή απηή δελ επεξεάδεη ην θεθάιαην θίλεζεο, γηαηί ρξεψλνληαη ηα απνζέκαηα (θπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ), αιιά πηζηψλεηαη ινγαξηαζκφο ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ [Σακείν) ή ινγαξηαζκφο βξαρππξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ [Πξνκεζεπηέο]. Έθδνζε νκνινγηαθνχ δαλείνπ. Η ζπλαιιαγή απηή επεξεάδεη ζεηηθά ην θεθάιαην θίλεζεο, γηαηί ρξεψλεηαη ινγαξηαζκφο θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ [Σακείν ή Καηαζέζεηο ζηηο ηξάπεδεο] θαη πηζηψλεηαη ινγαξηαζκφο καθξνπξφζεζκεο ππνρξέσζεο. 44

45 Απφθηεζε κεραλήκαηνο κε βξαρππξφζεζκν δαλεηζκφ. Η ζπλαιιαγή απηή επεξεάδεη αξλεηηθά ην θεθάιαην θίλεζεο γηαηί ρξεψλεηαη ινγαξηαζκφο ηνπ πάγηνπ ελεξγεηηθνχ (κεραλήκαηα) θαη πηζηψλεηαη ινγαξηαζκφο ησλ βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ. Απφθηεζε κεηαθνξηθψλ κέζσλ κε καθξνπξφζεζκν ηξαπεδηθφ δάλεην. Η ζπλαιιαγή απηή δελ επεξεάδεη ην θεθάιαην θίλεζεο, γηαηί ρξεψλεηαη ινγαξηαζκφο ηνπ πάγηνπ ελεξγεηηθνχ (κεηαθνξηθά κέζα) θαη πηζηψλεηαη ινγαξηαζκφο ησλ καθξνπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ. Οη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ην χςνο θαη ηηο αλάγθεο ζε θεθάιαηα θίλεζεο είλαη νη παξαθάησ: Σν είδνο θαη ε θχζε ησλ εξγαζηψλ ηεο επηρείξεζεο, έηζη δηαθνξεηηθέο αλάγθεο έρεη κηα επηρείξεζε θνηλήο σθέιεηαο θαη άιιεο κηα εκπνξηθή θαη βηνκεραληθή επηρείξεζε. ηελ πεξίπησζε ησλ επηρεηξήζεσλ θνηλήο σθέιεηαο ηα απνζέκαηα θαη νη απαηηήζεηο ξεπζηνπνηνχληαη άκεζα ελψ ην χςνο ησλ θπθινθνξηαθψλ ζηνηρείσλ αληηπξνζσπεχεη ζρεηηθά κηθξφ πνζνζηφ ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο επηρείξεζεο. Η πεξίπησζε ηεο βηνκεραληθήο επηρείξεζεο απαηηεί απμεκέλα θεθάιαηα θίλεζεο ιφγσ ηνπ φηη απαηηνχληαη κεγάια απνζέκαηα γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ πηζησηηθψλ πσιήζεσλ πνπ θάλεη νη νπνίεο έρνπλ ζρεηηθά κηθξή θπθινθνξηαθή ηαρχηεηα. Η βηνκεραληθή επηρείξεζε έρεη κεγαιχηεξεο αλάγθεο αθφκε θαη απφ ηελ εκπνξηθή επηρείξεζε αθνχ επελδχεη ζε πεξηζζφηεξα είδε ηα θεθάιαηά ηεο απφ φηη ε εκπνξηθή. Παξαγσγηθή δηαδηθαζία. Σν απαηηνχκελν απφ κηα επηρείξεζε χςνο θεθαιαίνπ θίλεζεο είλαη αλάινγν κε ην ρξφλν πνπ απαηηείηαη απφ ηελ απφθηεζε πξψησλ πιψλ κέρξη ηε ζηηγκή πνπ πσινχληαη ζηνπο πειάηεο 45

46 θαη εηζπξάηηεηαη ε αμία ηνπο. Δδψ ππάξρεη αλαινγία κεηαμχ ηνπ ρξφλνπ απηνχ θαη ηνπ απαηηνχκελνπ χςνπο θεθαιαίσλ θίλεζεο Η επέθηαζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ. ζν κεγαιχηεξε είλαη ε αχμεζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ κηαο επηρείξεζεο, ηφζν κεγαιχηεξν είλαη ην χςνο ησλ θεθαιαίσλ θίλεζεο πνπ απαηηνχληαη πξνθεηκέλνπ λα δηεπθνιπλζνχλ νη πειάηεο ηεο θαη λα εθηειεί απξφζθνπηα ηελ παξαγσγηθή ηεο δηαδηθαζία. Σαρχηεηα είζπξαμεο ησλ απαηηήζεσλ. Δδψ ηζρχεη αληίζηξνθε αλαινγία κεηαμχ ηεο ηαρχηεηαο είζπξαμεο ησλ απαηηήζεσλ θαη ηνπ χςνπο ηνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο αθνχ φζν κεγαιχηεξε είλαη ε πξψηε, ηφζν πεξηζζφηεξα θεθάιαηα εηζξένπλ ζηελ επηρείξεζε Η ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ησλ απνζεκάησλ. ζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ησλ απνζεκάησλ ηφζν κηθξφηεξεο είλαη νη απαηηήζεηο γηα θεθάιαην θίλεζεο εθφζνλ ηα θεθάιαηα πνπ δεζκεχνληαη γηα απνζέκαηα είλαη κηθξφηεξα απφ φηη ζηελ πεξίπησζε ρακειήο ηαρχηεηαο θπθινθνξίαο απνζεκάησλ. Με ην παξαπάλσ ζρεηίδεηαη θαη ν βαζκφο επνρηθφηεηαο κηα επηρείξεζεο ζαλ πξνζδηνξηζηηθφο παξάγνληαο ηνπ χςνπο ηνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο. Έηζη έληνλε επνρηθή θίλεζε πξντφλησλ δεκηνπξγεί ηελ αλάγθε χπαξμεο πςειψλ απνζεκάησλ πξνο αληηκεηψπηζε ηεο απμεκέλεο δήηεζεο ζε πεξηφδνπο αηρκήο. Δπνκέλσο νη επηρεηξήζεηο κε έληνλε επνρηθφηεηα, παξνπζηάδνπλ δπζρέξεηεο ζηνλ έιεγρν ησλ εζσηεξηθψλ ρξεκαηνδνηηθψλ ηνπο δηαθπκάλζεσλ πνπ ζαλ ζπλέπεηα έρεη ηε ρξήζε πξφζζεησλ θεθαιαίσλ θίλεζεο ηα νπνία απνθηψληαη είηε κε ηξαπεδηθφ δαλεηζκφ είηε απφ βξαρπρξφληνπο πηζησηέο. Οη ζπλζήθεο αληαγσληζκνχ. Αλάινγα ηε ζέζε ηεο επηρείξεζεο ζηελ αγνξά εμαξηάηαη θαη ην χςνο ησλ θεθαιαίσλ θίλεζεο ησλ νπνίσλ απαηηνχληαη. Έηζη κηα επηρείξεζε κε εγεηηθή ζέζε ζηελ αγνξά κπνξεί λα θηλείηαη κε νπνηνδήπνηε χςνο θεθαιαίνπ θίλεζεο δηαζέηεη εθφζνλ αθφκε θη αλ δελ έρεη ηελ ηθαλφηεηα άκεζεο ηθαλνπνίεζεο ησλ πειαηψλ ηεο, δελ νδεγείηαη ζε κείσζε ησλ εξγαζηψλ ηεο. Αληίζηξνθα ζηελ πεξίπησζε πνπ 46

47 κηα επηρείξεζε πθίζηαηαη νμχ αληαγσληζκφ πξέπεη λα δηαηεξεί κεγάιε πνζφηεηα θαη πνηθηιία απνζεκάησλ γηα λα δηαζέηεη ηελ ηθαλφηεηα ηθαλνπνίεζεο ησλ πειαηψλ ηεο. Ο επηρεηξεκαηηθφο θχθινο. ε πεξηφδνπο νηθνλνκηθήο επεκεξίαο, ε επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα επεθηείλεηαη θαη επηθξαηεί ε ηάζε απφ ηηο επηρεηξήζεηο λα θξαηνχλ απνζέκαηα κεγαιχηεξα απφ ηηο αλάγθεο ηνπο κε ζθνπφ λα αληεπεμέιζνπλ θαη λα εθκεηαιιεπζνχλ ηπρφλ δηαθπκάλζεηο ηηκψλ. Έηζη, ζε απηέο ηηο πεξηφδνπο γίλεηαη επηηαθηηθή ε αλάγθε γηα αχμεζε ησλ θεθαιαίσλ θίλεζεο απφ φηη ζε πεξηφδνπο νηθνλνκηθήο χθεζεο. Ο πιεζσξηζκφο. Ο πςειφο πιεζσξηζκφο νδεγεί ζε άλνδν ησλ επηηνθίσλ θαη αχμεζε ηνπ θφζηνπο δαλεηζκνχ, άξα απμάλεηαη ην θφζηνο θεθαιαίσλ πνπ δεζκεχεηαη ζε απνζέκαηα θαη απαηηήζεηο θαη ηαπηφρξνλα απμάλεηαη ην θφζηνο επθαηξίαο ηεο δηαηεξνχκελεο ξεπζηφηεηαο. Η κεξηζκαηηθή πνιηηηθή. Η εθάζηνηε κεξηζκαηηθή πνιηηηθή επεξεάδεη ην χςνο ησλ απαηηνχκελσλ θεθαιαίσλ θίλεζεο θαζψο επίζεο θαη ην θεθάιαην θίλεζεο επεξεάδεη θαη ηελ εθάζηνηε κεξηζκαηηθή πνιηηηθή. Έηζη ε αλάγθε γηα πεξηζζφηεξα θεθάιαηα θίλεζεο κπνξεί λα θέξεη αιιαγέο ζηελ αθνινπζνχκελε κεξηζκαηηθή πνιηηηθή. Σν κέγεζνο ηνπ θεθαιαίνπ θίλεζεο ην νπνίν δηαζέηεη κία επηρείξεζε πξέπεη λα είλαη ζε επαξθέο επίπεδν έηζη ψζηε λα είλαη ζε ζέζε λα ιεηηνπξγεί κε ηνλ πιένλ ζπκθέξνληα ηξφπν θαη λα κπνξεί λα αληηκεησπίδεη ηηο ηπρφλ εκθαληδφκελεο νηθνλνκηθέο δπζθνιίεο. Γεληθά ε χπαξμε ηθαλνχ θεθαιαίνπ θίλεζεο έρεη ηα παξαθάησ απνηειέζκαηα : Πξνζηαηεχεη ηελ επηρείξεζε απφ ελδερφκελε νηθνλνκηθή ζπξξίθλσζε ησλ θπθινθνξηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο. 47

48 Γίλεη ηε δπλαηφηεηα γηα άκεζε εμφθιεζε ησλ ηξερνπζψλ ππνρξεψζεσλ θαη επηηξέπεη ζηελ επηρείξεζε λα επηηχρεη ζεκαληηθέο εθπηψζεηο. πληειεί θαηά ηνλ θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν ζηελ δηαρείξηζε ηεο πηζηνιεπηηθήο ηθαλφηεηαο ηεο επηρείξεζεο θαη ηεο παξέρεη ηελ δπλαηφηεηα ηεο αληνρήο ζε δχζθνιεο θαηαζηάζεηο. Δπηηξέπεη ηε δηαηήξεζε ελφο ηθαλνπνηεηηθνχ επηπέδνπ απνζεκάησλ ην νπνίν θαζηζηά ηθαλή ηελ επηρείξεζε λα αληαπνθξίλεηαη ζηελ εθάζηνηε ππάξρνπζα δήηεζε. Κάλεη ηελ επηρείξεζε ηθαλή λα επεθηείλεη ηνπο επλντθνχο φξνπο πηζηψζεσλ πξνο ηνπο πειάηεο ηεο απμάλνληαο έηζη ηηο πσιήζεηο ηεο. Δπηηξέπεη ζηελ επηρείξεζε λα δηεμάγεη ηηο εξγαζίεο ηεο πην απνηειεζκαηηθά θαη ρσξίο θαζπζηεξήζεηο ζηελ απφθηεζε πξψησλ πιψλ άιισλ πξνκεζεηψλ θαη ππεξεζηψλ ηξίησλ ζε πεξίπησζε πνπ ππάξρνπλ δπζθνιίεο ζηε ρνξήγεζε πηζηψζεσλ απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο. Δπηηξέπεη ζηελ επηρείξεζε λα είλαη ζε ζέζε λα αληηκεησπίζεη πεξηφδνπο πθέζεσο. 48

49 Κεθάλαιο 3: Πποζδιοπιζμόρ ηυν αναγκών ηηρ επισείπηζηρ ζε κεθάλαια κίνηζηρ Ο αθξηβήο πξνζδηνξηζκφο ησλ αλαγθψλ ηεο επηρείξεζεο ζε θεθάιαηα θίλεζεο είλαη πνιχ δχζθνινο, σζηφζν κηα εθηίκεζε θαηά πξνζέγγηζε δελ είλαη αδχλαηε. Γηα ην ιφγν απηφ πξέπεη λα γλσξίδνπκε ηα νηθνλνκηθά ηεο ζηνηρεία θαη ηνπο φξνπο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ηεο θπθιψκαηνο. Δηδηθφηεξα απαηηείηαη γλψζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ, ηνπ θφζηνπο πσιεζέλησλ, ησλ απαηηνχκελσλ απνζεκάησλ αζθαιείαο ζε κήλεο θαη ηεο δηάξθεηαο ησλ ρνξεγνχκελσλ ζηελ πειαηεία θαη ιακβαλφκελσλ απφ ηνπο πξνκεζεπηέο πηζηψζεσλ. Αθνινπζεί ζρεηηθφ παξάδεηγκα : Η επηρείξεζε «Υ» έρεη ηα παξαθάησ ζηνηρεία : Κχθινο εξγαζηψλ Κφζηνο πσιεζέλησλ Απνζέκαηα αζθαιείαο Πηζηψζεηο πξνο πειάηεο Πηζηψζεηο απφ πξνκεζεπηέο 120 εκέξεο 180 εκέξεο 60 εκέξεο Υξεζηκνπνηψληαο ηελ ηζφηεηα : Καζαξφ θεθάιαην θίλεζεο = Απνζέκαηα + Πειάηεο - Πξνκεζεπηέο πξνθχπηεη: Αλάγθεο ζε θεθάιαην θίλεζεο = Γεζκεχζεηο ζε απνζέκαηα + Γεζκεχζεηο ζε πηζηψζεηο πειαηείαο ιεηηνπξγηθή ρξεκαηνδφηεζε απφ πηζηψζεηο πξνκεζεπηψλ Κ.Κ. = Υ 120 / Υ 180 / Υ 60 /360 = = (63,33% επί ησλ πσιήζεσλ) 49

50 Δάλ ε επηρείξεζε κεηψζεη ηνλ ρξφλν ησλ απνζεκάησλ αζθαιείαο απφ 120 ζε 100 εκέξεο, ηφηε : Κ.Κ. = Υ 100 / Υ 180 / Υ 60 /360 = = (58,9% επί ησλ πσιήζεσλ). Παξαηεξείηαη φηη κε ηελ επίηεπμε κείσζεο ησλ αλαγθψλ ζε δέζκεπζε απνζεκάησλ θαηά 20 εκέξεο, ε επηρείξεζε κεηψλεη ην αλαγθαίν θεθάιαην θίλεζεο θαηά 4,43% επί ησλ πσιήζεσλ, ην νπνίν ζεκαίλεη κεησκέλε αλάγθα ρξεκαηνδφηεζεο θαη κεησκέλν αληίζηνηρα ρξεκαηννηθνλνκηθφ θφζηνο. 50

51 Κεθάλαιο 4: Γιασείπιζη πιζηώζευν Η επηρείξεζε πξέπεη λα είλαη πνιχ πξνζεθηηθή ζηελ πνιηηηθή πνπ αθνινπζεί φζνλ αθνξά ηηο πηζηψζεηο ηεο πξνο ηελ πειαηεία ηεο. Δχινγν είλαη λα αμηνινγεί ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηνπ πειάηε ηεο ρξεζηκνπνηψληαο ηνπο αξηζκνδείθηεο πνπ πξναλαθέξζεθαλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ εθηηκά ηνλ πηζησηηθφ θίλδπλν ηνπ πειάηε ηεο θαη δηαζθαιίδεη θαηά ην δπλαηφ ηα ζπκθέξνληά ηεο. Η αμηνιφγεζε απηή πξέπεη λα γίλεηαη ηνπιάρηζηνλ κία θνξά ην ρξφλν ή θαη εθηάθησο εάλ δεκηνπξγνχληαη ππφλνηεο ή ππάξρεη πιεξνθφξεζε γηα δπζκελή εμέιημε ησλ εξγαζηψλ ηνπ πειάηε ηεο. Με ηε δηαξθή παξαθνινχζεζε ε επηρείξεζε επηηπγράλεη ηνλ πξνιεπηηθφ έιεγρν ηεο πειαηείαο ηεο θαη εληνπίδεη έγθαηξα ηπρφλ δπζκελείο εμειίμεηο ζηα νηθνλνκηθά κεγέζε ηνπ πειάηε ηεο πνπ είλαη δπλαηφ λα νδεγήζνπλ ζε αδπλακία νκαιήο εμππεξέηεζεο ησλ ππνρξεψζεψλ ηνπ πξνο ηελ επηρείξεζε. πνπδαηφηεξνη απφ ηνπο αξηζκνδείθηεο ζεσξνχληαη νη παξαθάησ : 1 ) Ίδηα θεθάιαηα + Μαθξνπξφζεζκν παζεηηθφ / Αλαπφζβεζην πάγην > 1 Δάλ δελ ηζρχεη ν πειάηεο ηεο αληηκεησπίδεη πξφβιεκα ξεπζηφηεηαο 2) Μέζα απνζέκαηα έηνπο / Κφζηνο πσιεζέλησλ Υ 365 Γείθηεο απνζεκαηνπνίεζεο. Δάλ ν πειάηεο αθνινπζεί ππεξαπνζεκαηνπνίεζε ηφηε δεζκεχεη αλαγθαία ξεπζηφηεηα θαη αληηκεησπίδεη πξφβιεκα. Ήδε πην πάλσ παξαηέζεθε παξάδεηγκα απφ ην νπνίν θάλεθε φηη ε επηρείξεζε κεηψλνληαο ην ρξφλν δέζκεπζεο ησλ απνζεκάησλ ηεο, βειηίσζε ην θεθάιαην θίλεζήο ηεο. 51

52 3) Πειάηεο + Γξακκάηηα + Δπηηαγέο / Κχθινο εξγαζηψλ Υ 365 Γείθηεο δηάξθεηαο πηζηψζεσλ πξνο ηελ πειαηεία. ηε δηαρείξηζε θεθαιαίνπ θίλεζεο ηνλίζηεθε φηη ε παξνρή κεγάισλ πηζηψζεσλ πξνο ηελ πειαηεία ζηεξεί ηελ επηρείξεζε απφ ηα απαξαίηεηα θεθάιαηα θίλεζεο. 4) Πξνκεζεπηέο + Δπηηαγέο πιεξσηέεο / Κφζηνο πσιεζέλησλ Υ 365 Γείθηεο ιακβαλφκελσλ πηζηψζεσλ απφ ηνπο πξνκεζεπηέο. ζν κεγαιχηεξεο πηζηψζεηο πεηπραίλεη ν πειάηεο ηεο επηρείξεζεο απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηνπ, ηφζν βειηηψλεη ηε ξεπζηφηεηά ηνπ θαη κπνξεί λα εμππεξεηήζεη ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ. 5) Βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο / Κχθινο εξγαζηψλ Υ 100. Μεγάιε ηηκή ηνπ δείθηε απνθαιχπηεη φηη ν πειάηεο καο έρεη κεγάιν φγθν ππνρξεψζεσλ πνπ ηξέρνπλ ζε ζρέζε κε ηε δξαζηεξηφηεηά ηνπ θαη πηζαλφλ λα ηξέρεη θαη λα κελ πξνιαβαίλεη. Η επηινγή καο γηα παξνρή πίζησζεο πξέπεη λα είλαη πνιχ πξνζεθηηθή θαη εηδηθά ζε ηηκέο πςειφηεξεο ηνπ 100% απαγνξεπηηθή. 6) Ίδηα θεθάιαηα / Ξέλα θεθάιαηα Γείθηεο δαλεηαθήο επηβάξπλζεο. εκαληηθφο δείθηεο, ν νπνίνο φηαλ ν παξνλνκαζηήο είλαη ηδηαίηεξα κεγάινο ππνθξχπηεη πνιιέο αδπλακίεο γηα ηνλ πειάηε καο. 7) Κέξδε πξν απνζβέζεσλ / Μαθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο Δάλ νη δφζεηο ησλ καθξνπξφζεζκσλ δαλείσλ πνπ ιήγνπλ εληφο ηεο ρξήζεο, εμνθινχληαη απφ ηα απνηειέζκαηα πξν απνζβέζεσλ ν πειάηεο καο έρεη ηε 52

53 δπλαηφηεηα λα εμνθιήζεη ηηο πηζηψζεηο πνπ ηνπ παξέρνπκε απφ ηα πεξηζζεχκαηα ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ηνπ θπθιψκαηνο. 8) Κπθινθνξνχλ Απνζέκαηα / Βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο Γείθηεο άκεζεο ξεπζηφηεηαο. Καιή ηηκή ηνπ δείθηε θαλεξψλεη φηη ν πειάηεο καο ιεηηνπξγεί ζσζηά ην παξαγσγηθνζπλαιιαθηηθφ ηνπ θχθισκα θαη δηαζέηεη ίδην θεθάιαην θίλεζεο γηα λα θαλεί ζπλεπήο απέλαληί καο θαηά ην ρξφλν σξίκαλζεο ησλ πηζηψζεσλ πνπ ηνπ παξέρνπκε. Βέβαηα εθηφο απφ ηνπο αξηζκνδείθηεο ε επηρείξεζε πξέπεη λα ιακβάλεη νπσζδήπνηε ππφςε ηεο : Σελ πνιηηηθή πηζηψζεσλ πνπ αθνινπζνχλ θαη νη αληαγσλίζηξηεο πξνο απηήλ επηρεηξήζεηο ζε ζρέζε κε ηνλ πειάηε ηεο. Σηο γεληθφηεξεο ζπλζήθεο ηεο αγνξάο Σε δπλαηφηεηα πνπ απνθηά ζηελ πεξίπησζε πνπ ην πξντφλ ηεο ππεξέρεη έλαληη ηνπ αληίζηνηρνπ ησλ αληαγσληζηξηψλ πξνο απηήλ επηρεηξήζεσλ. Δπίζεο πξέπεη λα ζηαζκίζεη πνπ δηακνξθψλεηαη ην δηθφ ηεο θεθάιαην θίλεζεο ψζηε ε πίζησζε πνπ ζα δψζεη ζηνλ πειάηε ηεο λα κε επηδεηλψζεη ηε δηθή ηεο ζέζε. Αθνινπζεί ην παξαθάησ αξηζκεηηθφ παξάδεηγκα : Η επηρείξεζε «Υ» έρεη ηα παξαθάησ ζηνηρεία : Κχθινο εξγαζηψλ Κφζηνο πσιεζέλησλ

54 Απνζέκαηα αζθαιείαο Πηζηψζεηο πξνο πειάηεο Πηζηψζεηο απφ πξνκεζεπηέο 120 εκέξεο 180 εκέξεο 60 εκέξεο Υξεζηκνπνηψληαο ηελ ηζφηεηα : Καζαξφ θεθάιαην θίλεζεο = Απνζέκαηα + Πειάηεο - Πξνκεζεπηέο πξνθχπηεη: Αλάγθεο ζε θεθάιαην θίλεζεο = Γεζκεχζεηο ζε απνζέκαηα + Γεζκεχζεηο ζε πηζηψζεηο πειαηείαο ιεηηνπξγηθή ρξεκαηνδφηεζε απφ πηζηψζεηο πξνκεζεπηψλ Κ.Κ. = Υ 120 / Υ 180 / Υ 60 /360 = = (63,33% επί ησλ πσιήζεσλ) Δάλ ε επηρείξεζε απμήζεη ηηο εκέξεο παξνρήο πίζησζεο πξνο ηελ πειαηεία ηεο απφ 180 ζε 210 εκέξεο, ηφηε: Κ.Κ. = Υ 120 / Υ 210 / Υ 60 /360 = = (71,67% επί ησλ πσιήζεσλ). Παξαηεξείηαη φηη κε ηελ παξνρή κεγαιχηεξεο πίζησζεο πξνο ηελ πειαηεία θαηά 30 εκέξεο, ε επηρείξεζε απμάλεη ηηο αλάγθεο ηεο ζε θεθάιαην θίλεζεο θαηά 8,34% επί ησλ πσιήζεσλ, ην νπνίν ζεκαίλεη αχμεζε ηεο αλαγθαίαο ρξεκαηνδφηεζεο θαη απμεκέλν αληίζηνηρα ρξεκαηννηθνλνκηθφ θφζηνο. 54

55 Κεθάλαιο 5: Δθαπμογή ζηο ππόβλημα Αλαθνξηθά κε ηελ εθαξκνγή, ζηελ παξνχζα εξγαζία παξνπζηάδεηαη θαη αλαιχεηαη ε κειέηε πεξίπησζεο ηεο εηαηξείαο Milkplan S.A.. Η Milkplan S.A. απνηειεί κία αμηφινγε κειέηε πεξίπησζεο, θαζψο αθνινπζεί πνιηηηθή ρνξήγεζεο πηζηψζεσλ πξνο ηνπο πειάηεο ηεο. Αλαιπηηθφηεξα θαη ζχκθσλα κε ηνλ ηζνινγηζκφ θαη ηα απνηειέζκαηα ρξήζεο ηεο εηαηξείαο πνπ δεκνζίεπζε γηα ην 2010, ηζρχεη: Αλαινγία πειάηεο / απαηηήζεηο: 51,13% Αλαινγία πειάηεο / θχθιν εξγαζηψλ: 34,18% ηελ επφκελε ελφηεηα, αθνινπζεί κία ζχληνκε παξνπζίαζε ηεο ηζηνξίαο θαη ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο εηαηξείαο 5.1 Παποςζίαζη ηηρ Milkplan S.A. Η εταιρεία Milkplan S.A ιδρφκθκε από τουσ κ. Ημερίδθ Τριαντάφυλλο και κ. Μακρόπουλο Βαςίλειο ςτα μζςα τθσ δεκαετίασ του '80 με ζδρα ςτον Λαγκαδά του νομοφ Θεςςαλονίκθσ. Η Milkplan S.A., είναι μίασ εκ των κορυφαίων βιομθχανιϊν καταςκευισ κτθνοτροφικοφ εξοπλιςμοφ ςτθν Ευρϊπθ. Η Milkplan S.A ςχεδιάηει και παράγει προϊόντα που διαςφαλίηουν τα αποτελζςματα τθσ προςπάκειασ του παραγωγοφ και εγγυϊνται ποιότθτα ςτθν καταςκευι, αποδοτικότθτα και πρωτίςτωσ δίνει ιδιαίτερθ ζμφαςθ ςτθν λειτουργικότθτα, εργονομία και ςτθν οικονομικι απρόςκοπτθ λειτουργία. 55

56 Στθν ευρεία γκάμα των προϊόντων που παράγει και εμπορεφεται περιλαμβάνονται κλειςτζσ και ανοιχτζσ παγολεκάνεσ, ςυςτιματα ανάκτθςθσ κερμότθτασ, αρμεκτικά ςυςτιματα αγελάδων και αιγοπροβάτων και εξοπλιςμόσ κτθνοτροφικϊν και τυροκομικϊν μονάδων. Η πρϊτθ δεξαμενι ανοιχτοφ τφπου παράχκθκε το 1997 και από τότε θ Milkplan S.A αναπτφςςει και εξελίςςει ςυνεχϊσ τθν γκάμα των προϊόντων τθσ. Η ανάπτυξθ αυτι οδιγθςε τθν Milkplan S.A ςε αλλθλοδιάδοχεσ επεκτάςεισ των βιομθχανικϊν τθσ εγκαταςτάςεων με κορυφαία τθ δθμιουργία το 2008 μιασ νζασ μονάδασ παραγωγισ δεξαμενϊν κλειςτοφ τφπου, μια επζνδυςθ ςε κτθριακζσ εγκαταςτάςεισ 4000 τ.μ και μθχανολογικό εξοπλιςμό που απαίτθςε 3,2 εκ ευρϊ. Οι ςυνολικοί χϊροι τθσ Milkplan S.A φτάνουν τα τ.μ., όπου ςτεγάηονται μονάδεσ ςχεδιαςμοφ παραγωγισ, κοπισ και φινιρίςματοσ μετάλλων, ςυναρμολόγθςθσ, ελζγχου ποιότθτασ και αποκθκϊν. Πλζον ςαν μια εταιρία καταξιωμζνθ ςτον ευρωπαϊκό αλλά και ςτον παγκόςμιο χϊρο, θ Milkplan S.A τθν τελευταία τριετία τριπλαςίαςε τον κφκλο των εργαςιϊν τθσ, αφξθςε τον δίκτυο των αντιπροςϊπων τθσ ςτθν Ευρωπαϊκι ζνωςθ και ςε άλλεσ χϊρεσ και πραγματοποίθςε μια από τισ μεγαλφτερεσ ευρωπαϊκζσ επενδφςεισ ςτον τομζα του κτθνοτροφικοφ εξοπλιςμοφ. Η ςτακερι και ςυνεχισ ανάπτυξθ τθσ εταιρείασ τθν κακιζρωςε ςφντομα μεταξφ των κορυφαίων τθσ Ευρϊπθσ. Η Milkplan S.A. διακζτει ζνα άριςτα οργανωμζνο δίκτυο διανομισ, τόςο ςτον Ελλθνικό χϊρο, όςο και ςε όλο τον κόςμο. Άλλωςτε θ Milkplan S.A παράγει 6000 παγολεκάνεσ τον χρόνο και πραγματοποιεί κάκε χρόνο εξαγωγζσ ςε περιςςότερεσ από 56 χϊρεσ και ςε όλεσ τισ Ηπείρουσ. Ολοκλθρϊνοντασ τθν παρουςίαςθ τθ εταιρείασ, αξιοςθμείωτθ είναι θ μεγαλφτερθ ζωσ ςιμερα επζνδυςθ τθσ Milkplan S.A και αφορά τθ δθμιουργία βιομθχανικισ μονάδασ παραγωγισ δεξαμενϊν ψφξθσ γάλακτοσ ςτθν περιοχι Μαχαράςτρα τθσ Ινδίασ. Πλζον, θ Milkplan S.A. διακζτει παραγωγικζσ μονάδεσ ςε Ευρϊπθ (Ελλάδα) και Αςία (Ινδία). 56

57 5.2 Χπημαηοοικονομική ανάλςζη οικονομικών ζηοισείυν πελαηών ηηρ Milkplan S.A Κύπια ζηοισεία και παπαδοσέρ ηηρ μελέηηρ Γηα ηηο αλάγθεο ηεο κειέηεο δεκηνπξγήζεθε βάζε δεδνκέλσλ κε ηα νηθνλνκηθά ζηνηρεία δείγκαηνο 25 πειαηψλ ηεο Milkplan S.A.. Σν δείγκα απνηειεί ην 4,17% ηνπ ελεξγνχ πειαηνινγίνπ ηεο εηαηξείαο. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη πειάηεο πνπ απνηεινχλ ην δείγκα είλαη νη εηαηξείεο: Ήπεηξνο Α.Δ.Β.Δ., Φάξκα Κνπθάθε Α.Δ.., Κξη-θξη Α.Β.Δ.Δ., Γσδψλε Α.Δ., Βαξδνχιεο Α.Δ., Μπίδηνο Α.Δ., SHM Hellas - Πήιηνλ Α.Δ.Β.Δ., Υψηνο Α.Β.Δ.Δ., Μπνπηζψιε Α.Δ.Β.Δ., Βαζηιείνπ Α.Β.Δ.Δ., Ιnox Design Kateris Α.Δ., Ρνχζζαο Α.Δ., Γεδεκπίιεο Α.Δ.Β.Δ., Little Acre Milk Farm Α.Δ., ηαχξνο Καξνχζνο Α.Δ., Κνπξέιιαο Α.Δ., Λαηίδα Α.Δ., Κάξαιεο Α.Δ., Μέηζνβν Α.Δ., ηπκθαιία Α.Β.Δ.Δ., Αθνί Πεηξφπνπινη Α.Β.Δ.Δ.Σ., ΔΡ.ΓΑΛ. Α.Δ., ΛΑ.ΒΙΟ.ΓΑΛ. Α.Δ, Μπέιιαο Φηιψηαο & Τηφο Α.Δ, Παξαδνζηαθή Οιχκπνπ Α.Δ.. Σα δεδνκέλα πνπ ζπγθεληξψζεθαλ γηα ηηο αλσηέξσ εηαηξείεο πξνέξρνληαη απφ ηνπο πην πξφζθαηνπο ηζνινγηζκνχο πνπ έρνπλ δεκνζηεπζεί θαη αθνξνχλ ηελ 31/12/2010, εθηφο απφ ηελ εηαηξεία Φάξκα Κνπθάθε Α.Δ. (ηζνινγηζκφο 31/12/2009). Σα ζηνηρεία ηνπ ηζνινγηζκνχ πνπ αληιήζεθαλ γηα ηηο αλάγθεο ηεο κειέηεο είλαη: Κπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ Απνζέκαηα Ίδηα θεθάιαηα Βξαρ/ζεζκεο ππνρξεψζεηο 57

58 Μαθξ/ζεζκεο ππνρξεψζεηο Πέξα απφ ηνλ ηζνινγηζκφ, ρξήζηκα δεδνκέλα αληιήζεθαλ απφ ηα απνηειέζκαηα ρξήζεο θάζε εηαηξείαο γηα ην 2010, εθηφο απφ ηελ εηαηξεία Φάξκα Κνπθάθε Α.Δ. (απνηειέζκαηα ρξήζεο 2009). Σα δεδνκέλα αθνξνχλ: Κχθιν εξγαζηψλ Κέξδε πξν απνζβέζεσλ Η αμηνιφγεζεο ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο θάζε πειάηε έγηλε ζπλαξηήζεη νξηζκέλσλ ζεκειησδψλ αξηζκνδεηθηψλ πνπ παξνπζηάζηεθαλ ζην ζεσξεηηθφ ππφβαζξν ηεο εξγαζίαο. Απηνί είλαη: Γείθηεο ξεπζηφηεηαο Γείθηεο άκεζεο ξεπζηφηεηαο Γείθηεο δαλ/θήο επηβάξπλζεο Γείθηεο καθξ/ζεζκσλ ππνρξεψζεσλ Γείθηεο βξαρ/ζεζκσλ ππνρξεψζεσλ Γείθηεο θαζαξνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο Βάζη δεδομένυν ηηρ μελέηηρ Ο παξαθάησ πίλαθαο δεδνκέλσλ πεξηέρεη δεδνκέλα απφ ηζνινγηζκνχο ησλ πειαηψλ ηεο Milkplan S.A.. 58

59 Πίλαθαο 5.1: Γεδνκέλα ηζνινγηζκψλ Αλαθνξηθά κε ην κέγεζνο ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ, ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδνπλ νη εηαηξείεο Γσδψλε Α.Δ. κε θαη Κξη-θξη Α.Β.Δ.Δ. κε Αθφκε, φζνλ αθνξά ηα απνζέκαηα ε Γσδψλε Α.Δ. δηαηεξεί απνζέκαηα αμίαο Αμηνζεκείσηε είλαη ε πεξίπησζε ηεο εηαηξείαο Ιnox Design Kateris Α.Δ. κε απνζέκαηα κφιηο ,21. ηελ αλάιπζε ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ μερσξίδεη πάιη ε Γσδψλε Α.Δ. θαη ε Κξη-θξη Α.Β.Δ.Δ. κε θαη αληίζηνηρα. Η Γσδψλε Α.Δ. δηαθξίλεηαη φκσο θαη γηα ην κέγεζνο ησλ βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηεο πνπ αγγίδεη ηα Αθνινπζεί ε εηαηξεία Μπέιιαο 59

60 Φηιψηαο & Τηφο Α.Δ κε ,43. Αληίζεηα, ζε πιενλεθηηθή ζέζε είλαη ε εηαηξεία Βαζηιείνπ Α.Β.Δ.Δ κε βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο αμίαο κφιηο ,02. Οινθιεξψλνληαο κε ηα ζηνηρεία ηζνινγηζκνχ αμίδεη λα ζεκεησζεί πσο νη εηαηξείεο Υψηνο Α.Β.Δ.Δ., Λαηίδα Α.Δ., Μέηζνβν Α.Δ., Ιnox Design Kateris Α.Δ., ΛΑ.ΒΙΟ.ΓΑΛ. Α.Δ, Γεδεκπίιεο Α.Δ.Β.Δ., Βαζηιείνπ Α.Β.Δ.Δ δελ έρνπλ καθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο. Δπηπιένλ, γηα ηξεηο πειάηεο ηεο Milkplan S.A. νη καθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο μεπεξλνχλ ηα Απηέο είλαη ε Κξη-θξη Α.Β.Δ.Δ. κε , ε Φάξκα Κνπθάθε Α.Δ. κε θαη ε Μπέιιαο Φηιψηαο & Τηφο Α.Δ κε , Αξιολόγηζη βάζει ηος δείκηη γενικήρ πεςζηόηηηαρ Αξρηθά, αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο εηαηξείαο Milkplan S.A. γίλεηαη βάζεη ηνπ δείθηε γεληθήο ξεπζηφηεηαο. πσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα 5.2 νη εηαηξείεο κε εμαηξεηηθή ξεπζηφηεηα είλαη ε Υψηνο Α.Β.Δ.Δ. θαη ε Βαζηιείνπ Α.Β.Δ.Δ., κε δείθηε γεληθήο ξεπζηφηεηαο 4,79 θαη 3,21 αληίζηνηρα. Δπηπιένλ, πνιχ θαιή ξεπζηφηεηα ραξαθηεξίδεη ηηο εηαηξείεο Κξη-θξη Α.Β.Δ.Δ. και ηπκθαιία Α.Β.Δ.Δ. κε δείθηε γεληθήο ξεπζηφηεηαο 2,34 θαη 2,12 αληίζηνηρα. Γεληθά, αμίδεη λα ζεκεησζεί πσο κφιηο 8 πειάηεο ηεο Milkplan S.A. ραξαθηεξίδνληαη απφ ηθαλνπνηεηηθή ξεπζηφηεηα, δειαδή ν δείθηεο γεληθήο ξεπζηφηεηάο ηνπο μεπεξλά ην 1,5. πλεπψο, θξίλεηαη επηθίλδπλε ε ρνξήγεζε πίζησζεο ζηηο ππφινηπεο εηαηξείεο, θαζψο παξνπζηάδνπλ κηθξή αλαινγία θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ θαη βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ. 60

61 Πίλαθαο 5.2: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε γεληθήο ξεπζηφηεηαο Η ρνξήγεζε πίζησζεο παξνπζηάδεη ηδηαίηεξν θίλδπλν ζηηο πεξηπηψζεηο ησλ εηαηξεηψλ SHM Hellas - Πήιηνλ Α.Δ.Β.Δ., Παξαδνζηαθή Οιχκπνπ Α.Δ. θαη Λαηίδα Α.Δ., δηφηη έρνπλ ηδηαίηεξα ρακειφ δείθηε γεληθήο ξεπζηφηεηαο 0,61, 0,57 θαη 0,41 αληίζηνηρα. πσο πξνθχπηεη, νη βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ησλ ελ ιφγσ εηαηξεηψλ ππεξηεξνχλ ζεκαληηθά ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ηνπο Αξιολόγηζη βάζει ηος δείκηη άμεζηρ πεςζηόηηηαρ ηελ ελφηεηα πξαγκαηνπνηείηαη ε αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο εηαηξείαο Milkplan S.A. βάζεη ηνπ δείθηε άκεζεο ξεπζηφηεηαο. 61

62 πσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα 5.3 επηβεβαηψλεηαη ε εμαηξεηηθή ξεπζηφηεηα ησλ εηαηξεηψλ Υψηνο Α.Β.Δ.Δ., Βαζηιείνπ Α.Β.Δ.Δ. θαη Κξη-θξη Α.Β.Δ.Δ., γηα ηηο νπνίεο ο δείθηεο άκεζεο ξεπζηφηεηαο είλαη 2,26, 1,92 θαη 1,89 αληίζηνηρα. Δπηπιένλ, πνιχ θαιή ξεπζηφηεηα ραξαθηεξίδεη και τθν εταιρεία ηπκθαιία Α.Β.Δ.Δ. κε δείθηε άκεζε ξεπζηφηεηαο 1,61. ε γεληθέο γξακκέο, αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη κφιηο 8 πειάηεο ηεο Milkplan S.A. ραξαθηεξίδνληαη απφ ηθαλνπνηεηηθή ξεπζηφηεηα, δειαδή ν δείθηεο άκεζεο ξεπζηφηεηάο ηνπο μεπεξλά ην 1. Καηά ζπλέπεηα, θαίλεηαη φηη ελέρεη θίλδπλν ε ρνξήγεζε πίζησζεο ζηηο ππφινηπνπο πειάηεο ηεο εηαηξείαο, θαζψο παξνπζηάδνπλ κηθξή αλαινγία θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ πιελ απνζεκάησλ θαη βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ. 62 Πίλαθαο 5.3: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε άκεζεο ξεπζηφηεηαο

63 Δηδηθφηεξα, ε ρνξήγεζε πίζησζεο κπνξεί λα ζεσξεζεί ηδηαίηεξα επηθίλδπλε γηα ηηο πεξηπηψζεηο ησλ εηαηξεηψλ Λαηίδα Α.Δ. θαη Παξαδνζηαθή Οιχκπνπ Α.Δ., επεηδή ν δείθηεο άκεζεο ξεπζηφηεηαο ηνπο είλαη ηδηαίηεξα ρακειφο θαη ίζνο κε 0,21 θαη 0,19 αληίζηνηρα. Αθφκε, ν δείθηεο άκεζεο ξεπζηφηεηαο είλαη ρακειφο θαη γηα ηηο εηαηξείεο Μπέιιαο Φηιψηαο & Τηφο Α.Δ, Κνπξέιιαο Α.Δ. θαη Ήπεηξνο Α.Δ.Β.Δ, θαζψο παίξλεη ηηκέο θάησ ηνπ 0,35. πσο πξνθχπηεη, νη βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ησλ ελ ιφγσ εηαηξεηψλ ππεξηεξνχλ ζεκαληηθά ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ηνπο πιελ ησλ απνζεκάησλ Αξιολόγηζη βάζει ηος δείκηη δανειακήρ επιβάπςνζηρ ηελ ελφηεηα πξαγκαηνπνηείηαη ε αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο εηαηξείαο Milkplan S.A. βάζεη ηνπ δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ν δείθηεο δαλεηαθή επηβάξπλζεο ππνινγίδεηαη απφ ηελ δηαίξεζε Ίδηα θεθάιαηα / Ξέλα θεθάιαηα θαη άξα φηαλ ν παξνλνκαζηήο είλαη ηδηαίηεξα κεγάινο ππνθξχπηεη πνιιέο αδπλακίεο γηα ηνλ πειάηε ηεο Milkplan S.A.. πσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα 5.4 νη εηαηξείεο κε εμαηξεηηθή ηηκή γηα ην δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο είλαη ε Υψηνο Α.Β.Δ.Δ. θαη ε Βαζηιείνπ Α.Β.Δ.Δ., κε δείθηε 5,00 θαη 3,83 αληίζηνηρα. Δπηπιένλ, ε εηαηξεία ηπκθαιία Α.Β.Δ.Δ. κε δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο 2,53 δηαζέηεη ζεκαληηθά ίδηα θεθάιαηα αλαινγηθά κε ηα μέλα. ε γεληθέο γξακκέο, αμίδεη λα ζεκεησζεί πσο κφιηο 8 πειάηεο ηεο Milkplan S.A. δηαζέηνπλ ίδηα θεθάιαηα πξνο μέλα θεθάιαηα ζε αλαινγία κεγαιχηεξε ηεο κνλάδαο. Η ρνξήγεζε πίζησζεο παξνπζηάδεη ηδηαίηεξν θίλδπλν ζηηο πεξηπηψζεηο ησλ εηαηξεηψλ SHM Hellas - Πήιηνλ Α.Δ.Β.Δ., Little Acre Milk Farm Α.Δ., Λαηίδα Α.Δ., Βαξδνχιεο 63

64 Α.Δ. θαη ηαχξνο Καξνχζνο Α.Δ., επεηδή ν δείθηεο δαλεηαθήο επηβάξπλζεο είλαη ηδηαίηεξα ρακειφο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ν δείθηεο δαλεηαθήο επηβάξπλζεο γηα ηελ SHM Hellas - Πήιηνλ Α.Δ.Β.Δ. είλαη ίζνο κε 0,06, γηα ηελ Little Acre Milk Farm Α.Δ. ίζνο κε 0,09, γηα ηελ Λαηίδα Α.Δ. ίζνο κε 0,13, γηα ηελ Βαξδνχιεο Α.Δ. 0,14 θαη γηα ηελ ηαχξνο Καξνχζνο Α.Δ. ίζνο κε 0,15. Πίλαθαο 5.4: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο Αξιολόγηζη βάζει ηος δείκηη μακποππόθεζμυν ςποσπεώζευν ηελ ελφηεηα παξνπζηάδεηαη ε αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο εηαηξείαο Milkplan S.A. βάζεη ηνπ δείθηε καθξνπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ν δείθηεο ππνινγίδεηαη απφ ην παξαθάησ θιάζκα: 64

65 Κέξδε πξν απνζβέζεσλ / Μαθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο Δίλαη θαλεξφ φηη φηαλ νη Μαθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο είλαη κεδεληθέο, ν δείθηεο δελ έρεη ηηκή. Γηα ηνλ ιφγν απηφ θαη ζηελ κειέηε πεξίπησζεο ηεο Milkplan S.A., γηα νξηζκέλνπο εθ ησλ πειαηψλ ηεο δελ ππήξρε ηηκή γηα ηνλ ελ ιφγσ δείθηε, Πίλαθαο 5.5: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε καθξνπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ πσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα 5.5 κφλν ε εηαηξεία Γσδψλε Α.Δ. θαίλεηαη λα έρεη ηθαλνπνηεηηθή ηηκή ζην ζπγθεθξηκέλν δείθηε. Δηδηθφηεξα, ν δείθηεο καθξνπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηεο Γσδψλε Α.Δ είλαη ίζνο κε 1,21. 65

66 Γεληθά, αμίδεη λα ζεκεησζεί πσο κφλν γηα 4 πειάηεο ηεο Milkplan S.A. ν ζπγθεθξηκέλνο δείθηεο ιακβάλεη ηηκή κεγαιχηεξε ή ίζε ηνπ 0,5. Μάιηζηα, ε ρνξήγεζε πίζησζεο παξνπζηάδεη ηδηαίηεξν θίλδπλν ζηελ πεξίπησζε ηεο εηαηξείαο ΔΡ.ΓΑΛ. Α.Δ., ε νπνία γηα ηελ πξνεγνχκελε ρξήζε εκθάληζε δεκία θαη θαηά ζπλέπεηα ν δείθηεο είλαη αξλεηηθφο θαη ίζνο κε -0,13. Δπηπξφζζεηα, νη εηαηξείεο Μπίδηνο Α.Δ., Little Acre Milk Farm Α.Δ., Βαξδνχιεο Α.Δ. θαη Κνπξέιιαο Α.Δ. ραξαθηεξίδνληαη απφ ηδηαίηεξα ρακειή ηηκή γηα ηνλ δείθηε θαη ίζε κε 0,01, 0,01, 0,02 θαη 0,03 αληίζηνηρα Αξιολόγηζη βάζει ηος δείκηη βπασςππόθεζμυν ςποσπεώζευν ηελ ελφηεηα πξαγκαηνπνηείηαη ε αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο εηαηξείαο Milkplan S.A. βάζεη ηνπ δείθηε βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ν δείθηεο ππνινγίδεηαη απφ ην παξαθάησ θιάζκα: Βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο / Κχθινο εξγαζηψλ Υ 100 Αλ ε ηηκή ηνπ δείθηε είλαη κεγάιε, ηφηε ε εηαηξεία ραξαθηεξίδεηαη απφ επηζθάιεηα θαη νη βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο είλαη κεγάιεο αλαινγηθά κε ηνλ θχθιν εξγαζηψλ. Αδηακθηζβήηεηα, ε παξνρή πίζησζεο είλαη απαγνξεπηηθή ζε ηηκέο θνληηλέο ή πςειφηεξεο ηνπ 100%. πσο θαίλεηαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα νη εηαηξείεο κε εμαηξεηηθή ηηκή γηα ην δείθηε δαλεηαθήο είλαη ε Υψηνο Α.Β.Δ.Δ., ηπκθαιία Α.Β.Δ.Δ. θαη ε Βαζηιείνπ Α.Β.Δ.Δ., γηα ηηο νπνίεο ν δείθηεο δελ μεπεξλά ην 20%. Δηδηθφηεξα, ν δείθηεο γηα ηελ Υψηνο Α.Β.Δ.Δ. 66

67 είλαη ίζνο κε 16,41%, γηα ηελ ηπκθαιία Α.Β.Δ.Δ. ίζνο κε 16,78% θαη γηα ηελ Βαζηιείνπ Α.Β.Δ.Δ. ίζνο κε 17,03%. ε γεληθέο γξακκέο, γηα 8 κφλν πειάηεο ηεο Milkplan S.A. ν δείθηεο είλαη κηθξφηεξνο ηνπ 50%. Πίλαθαο 5.6: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ Η ρνξήγεζε πίζησζεο παξνπζηάδεη ηδηαίηεξν θίλδπλν ζηηο πεξηπηψζεηο ησλ εηαηξεηψλ Παξαδνζηαθή Οιχκπνπ Α.Δ., Ιnox Design Kateris Α.Δ. θαη Μπέιιαο Φηιψηαο & Τηφο Α.Δ., επεηδή ν δείθηεο είλαη ηδηαίηεξα πςειφο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ν δείθηεο γηα ηελ Παξαδνζηαθή Οιχκπνπ Α.Δ. είλαη ίζνο κε 119,5%, γηα ηελ Ιnox Design Kateris Α.Δ. ίζνο κε 117,42%, θαη γηα ηελ Μπέιιαο Φηιψηαο & Τηφο Α.Δ. ίζνο κε 104,37%. 67

68 5.2.8 Αξιολόγηζη βάζει ηος δείκηη καθαπού πεπιθυπίος κέπδοςρ ηελ ελφηεηα πξαγκαηνπνηείηαη ε αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο εηαηξείαο Milkplan S.A. βάζεη ηνπ δείθηε θαζαξνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο. Πίλαθαο 5.7: Αμηνιφγεζε βάζεη ηνπ δείθηε θαζαξνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο πσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα 5.7 ε εηαηξεία Κξη-θξη Α.Β.Δ.Δ. δηαθξίλεηαη γηα ηελ εμαηξεηηθή ηηκή ηνπ δείθηε θαζαξνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο. Ο δείθηεο γηα ηελ Κξη-θξη Α.Β.Δ.Δ. ηζνχηαη κε 23,78%. Δπηπξφζζεηα, νη εηαηξείεο Υψηνο Α.Β.Δ.Δ., Ιnox Design Kateris Α.Δ. θαη SHM Hellas - Πήιηνλ Α.Δ.Β.Δ. ραξαθηεξίδνληαη απφ πνιχ θαιή ηηκή γηα ηνλ δείθηε θαζαξνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ν δείθηεο γηα ηελ 68

69 Υψηνο Α.Β.Δ.Δ. είλαη ίζνο κε 12,22%, γηα ηελ Ιnox Design Kateris Α.Δ. ίζνο κε 10,43%, θαη γηα ηελ SHM Hellas - Πήιηνλ Α.Δ.Β.Δ. ίζνο κε 10,18%. ε γεληθέο γξακκέο, γηα 7 κφλν πειάηεο ηεο Milkplan S.A. ν δείθηεο είλαη κεγαιχηεξνο ηνπ 5%. Η ρνξήγεζε πίζησζεο παξνπζηάδεη ηδηαίηεξν θίλδπλν ζηηο πεξηπηψζεηο ησλ εηαηξεηψλ ΔΡ.ΓΑΛ. Α.Δ. θαη Μέηζνβν Α.Δ.. Οη δχν εηαηξείεο γηα ηελ πξνεγνχκελε ρξήζε εκθάληζαλ δεκία θαη θαηά ζπλέπεηα ν δείθηεο είλαη αξλεηηθφο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ν δείθηεο γηα ηελ ΔΡ.ΓΑΛ. Α.Δ. είλαη ίζνο κε -1,49% θαη γηα ηελ Μέηζνβν Α.Δ. ίζνο κε -1,46% ςγκενηπυηική αξιολόγηζη ηηρ πιζηοληπηικήρ δςναηόηηηαρ ηυν πελαηών ηηρ Milkplan S.A. ηελ ελφηεηα πξαγκαηνπνηείηαη ε ζπγθεληξσηηθή αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο ησλ πειαηψλ ηεο εηαηξείαο Milkplan S.A.. πσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα 5.8 ππάξρνπλ εηαηξείεο ζηηο νπνίεο κπνξεί λα ρνξεγήζεη πίζησζε ε Milkplan S.A. κε πνιχ κηθξή επηζθάιεηα. Απηέο είλαη νη: Κξη-θξη Α.Β.Δ.Δ. Γσδψλε Α.Δ. ηπκθαιία Α.Β.Δ.Δ. Υψηνο Α.Β.Δ.Δ. 69

70 Βαζηιείνπ Α.Β.Δ.Δ. Πίλαθαο 5.8: πγθεληξσηηθή αμηνιφγεζε Ωζηφζν, είλαη αξθεηέο νη εηαηξείεο γηα ηηο νπνίεο ε ρνξήγεζεο πίζησζεο παξνπζηάδεη ηδηαίηεξν θίλδπλν. Απηέο είλαη νη: Φάξκα Κνπθάθε Α.Δ. Μπέιιαο Φηιψηαο & Τηφο Α.Δ Little Acre Milk Farm Α.Δ. SHM Hellas - Πήιηνλ Α.Δ.Β.Δ. 70 ΔΡ.ΓΑΛ. Α.Δ.