SEKTOR ZA LABORATORIJSKU DIJAGNOSTIKU I ZAŠTITU OD ZRAČENJA IZVJEŠTAJ O ISPITIVANJU
|
|
|
- θάνα Λαγός
- 5 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 SEKTOR ZA LABORATORIJSKU DIJAGNOSTIKU I ZAŠTITU OD ZRAČENJA CETI IZVJEŠTAJ O ISPITIVANJU Vrsta ispitivanja Monitoring kvaliteta vazduha na teritoriji Crne Gore u martu mjesecu godine Broj izvještaja 00-57/3 Datum izdavanja izvještaja god. Naziv podnosioca zahtjeva Broj zahtjeva/ugovora Datum podnošenja zahtjeva /potpisivanja ugovora PODACI O PODNOSIOCU ZAHTJEVA Agencija za zaštitu životne sredine Crne Gore Ugovor (Agencija za zaštitu životne sredine Crne Gore br. 101/2-046/1, CETI br ) god. Datum uzorkovanja Vrsta uzorka Zahtijevano ispitivanje PODACI O UZORKU god. Ambijentalni vazduh SO 2, NO, NO 2, CO, O 3, PM 10, PM 2.5, benzen, Pb, As, Cd, Ni i benzo(a)piren u suspendovanim česticama PM 10 PRILOZI DIREKTOR SEKTORA ZA LAB.DIJAGNOSTIKU I ZAŠTITU OD ZRAČENJA Danijela Šuković, spec.toks. hem Izjava: 1. Rezultati ispitivanja se odnose samo na ispitivani uzorak. 2. Izvještaj o ispitivanju se može umnožavati isključivo kao cjelina. 3. Nije dozvoljeno isticanje naziva D.O.O. Centar za ekotoksikološka ispitivanja Podgorica u tekstu deklaracije ni u reklamne svrhe, bez saglasnosti Centra. Bulevar Šarla de Gola 2, Podgorica, Crna Gora Tel: +382 (0) ; ; Fax: +382 (0) ; info@ceti.co.me Strana 1 od 51
2 SADRŽAJ 1. Uvod Metode 7 3. Zakonodavni okvir 8 4. Rezultati mjerenja Mjerna stanica Podgorica-Nova Varoš Tabelarni prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Podgorica - NV Grafički prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Podgorica - NV Komentar rezultata mjerenja na mjernoj stanici Podgorica - NV Mjerna stanica Bar Tabelarni prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Bar Grafički prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Bar Komentar rezultata mjerenja na mjernoj stanici Bar Mjerna stanica Nikšić Tabelarni prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Nikšić Grafički prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Nikšić Komentar rezultata mjerenja na mjernoj stanici Nikšić Mjerna stanica Pljevlja Tabelarni prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Pljevlja Grafički prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Pljevlja Komentar rezultata mjerenja na mjernoj stanici Pljevlja Mjerna stanica Tivat Tabelarni prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Tivat Komentar rezultata mjerenja na mjernoj stanici Tivat Mjerna stanica Golubovci Tabelarni prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Golubovci Grafički prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Golubovci Komentar rezultata mjerenja na mjernoj stanici Golubovci Mjerna stanica Gradina Tabelarni prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Gradina Grafički prikaz rezultata mjerenja na mjernoj stanici Gradina Komentar rezultata mjerenja na mjernoj stanici Gradina Strana 2 od 51
3 1. UVOD Praćenje kvaliteta vazduha u Crnoj Gori tokom marta mjeseca, u skladu sa Programom monitoringa vazduha za godinu izrađenim od strane Agencije za zaštitu životne sredine Crne Gore, realizovao je D.O.O. Centar za ekotoksikološka ispitivanja Podgorica. Programom monitoringa vazduha je obuhvaćeno sistematsko mjerenje imisije zagađujućih materija u vazduhu na automatskim stacionarnim-mjernim stanicama: 1.1. Mjerna stanica Podgorica-Nova Varoš U Podgorici, na mjernoj stanici Nova Varoš, (UT-mjerno mjesto za mjerenje zagađenja koje potiče od saobraćaja u gradskom području), u skladu sa Programom, vršena se kontinualna mjerenja zagađujućih materija predstavljenih u tabeli 1. Tabela 1. Mjerene / analizirane zagađujuće materije/ na mjernoj stanici Podgorica R.B. Formula/ oznaka Naziv zagađujuće materije Mjerna jedinica Vrijeme usrednjavanja Status mjerne opreme 1 NO azot monoksid μg/m 3 1sat 2 NO 2 azot dioksid μg/m 3 1sat 3 CO ugljen monoksid mg/m 3 8 sati 4 PM 10 suspendovane čestice sa prečnikom manjim od μg/m 3 24 sata 10µm 5 C 6 H 6 benzen μg/m 3 24 sata Analiza zbirnih sedmičnih uzoraka PM 10 na sadržaj: 4.1 Pb olovo μg/m 3 Sedam dana 4.2 BaP benzo(a)piren ng/m 3 Sedam dana U funkciji 1.2. Mjerna stanica Bar U Baru (UB-mjerno mjesto za mjerenje pozadinskog zagađenja u gradskom području) su vršena mjerenja zagađujućih materija predstavljenih u tabeli 2. Tabela 2. Mjerene / analizirane zagađujuće materije na mjernoj stanici u Baru R.B. Formula/ oznaka Naziv zagađujuće materije Mjerna jedinica Vrijeme usrednjavanja Strana 3 od 51 Status mjerne opreme 1 SO 2 sumpor dioksid μg/m 3 1sat 24sata U funkciji 2 CO ugljen monoksid mg/m 3 8 sati 3 PM 10 suspendovane čestice sa μg/m 3 24 sata Van upotrebe
4 prečnikom manjim od od kraja 10µm novembra PM 2..5 suspendovane čestice sa prečnikom manjim od 2.5µm μg/m 3 24 sata 5 NO azot monoksid μg/m 3 1 sat Izmješten u 6 NO 2 azot dioksid μg/m 3 1 sat stanicu Pljevlja 7 O 3 ozon μg/m 3 8 sati U funkciji 8 C 6 H 6 benzen μg/m 3 24 sata Van upotrebe Analiza zbirnih sedmičnih uzoraka PM 10 na sadržaj : 3.1 Pb olovo μg/m 3 Sedam dana 3.2 Cd kadmijum ng/m 3 Sedam dana 3.3 As arsen ng/m 3 Sedam dana 3.4 Ni nikal ng/m 3 Sedam dana 3.5 BaP benzo(a)piren ng/m 3 Sedam dana 1.3. Mjerna stanica Nikšić U Nikšiću (UB-mjerno mjesto za mjerenje pozadinskog zagađenja u gradskom području) je u kontinuitetu, tokom marta mjeseca, vršeno mjerenje zagađujućih materija predstavljenih u tabeli 3. Tabela 3. Mjerene / analizirane zagađujuće materije na mjernoj stanici u Nikšiću R.B. Formula/ oznaka Naziv zagađujuće materije Mjerna jedinica Vrijeme usrednjavan ja Status mjerne opreme 1 SO 2 sumpor dioksid μg/m 3 1 sat 24sata 2 CO ugljen monoksid mg/m 3 8 sati 3 PM 10 suspendovane čestice sa prečnikom manjim od μg/m 3 24 sata 10µm suspendovane čestice sa U funkciji 4 PM 2..5 prečnikom manjim od μg/m 3 24 sata 2.5µm 5 NO azot monoksid μg/m 3 1 sat 6 NO 2 azot dioksid μg/m 3 1 sat 7 O 3 ozon μg/m 3 8 sati 8 C 6 H 6 benzen μg/m 3 24 sata Van upotrebe Analiza zbirnih sedmičnih uzoraka PM 10 na sadržaj : 3.1 Pb olovo μg/m 3 Sedam dana 3.2 Cd kadmijum ng/m 3 Sedam dana 3.3 As arsen ng/m 3 Sedam dana 3.4 Ni nikal ng/m 3 Sedam dana 3.5 BaP benzo(a)piren ng/m 3 Sedam dana Strana 4 od 51
5 1.4. Mjerna stanica Pljevlja (Gagovića imanje). U Pljevljima (UB-mjerno mjesto za mjerenje pozadinskog zagađenja u gradskom području) je vršeno kontinualno mjerenje zagađujućih materija predstavljenih u tabeli 4. Tabela 4. Mjerene / analizirane zagađujuće materije na mjernoj stanici u Pljevljima R.B. Formula/ oznaka Naziv zagađujuće materije Mjerna jedinica Vrijeme usrednjavanja Status mjerne opreme 1 PM 10 suspendovane čestice sa prečnikom manjim od μg/m 3 24 sata 10µm 2 PM 2..5 suspendovane čestice sa prečnikom manjim od 2.5µm μg/m 3 24 sata 3 SO 2 sumpor dioksid μg/m 3 1sat 24 sata 4 NO azot monoksid μg/m 3 1 sat 5 NO 2 azot dioksid μg/m 3 1 sat Analiza zbirnih sedmičnih uzoraka PM 10 na sadržaj : 1.1 Pb olovo μg/m 3 Sedam dana 1.2 Cd kadmijum ng/m 3 Sedam dana 1.3 As arsen ng/m 3 Sedam dana 1.4 Ni nikal ng/m 3 Sedam dana 1.5 BaP benzo(a)piren ng/m 3 Sedam dana 1.5. Mjerna stanica Tivat U funkciji U Tivtu ((UB-mjerno mjesto za mjerenje pozadinskog zagađenja u gradskom području) je kontinualno vršeno mjerenje zagađujućih materija predstavljenih u tabeli 5. Tabela 5. Mjerene / analizirane zagađujuće materije na mjernoj stanici u Tivtu R.B. Formula/ oznaka Naziv zagađujuće materije Mjerna jedinica Vrijeme usrednjavanja Status mjerne opreme 1 PM 2..5 suspendovane čestice sa prečnikom manjim od 2.5µm μg/m 3 24 sata U funkciji Strana 5 od 51
6 1.6. Mjerna stanica Golubovci Na ovoj lokaciji (SB-mjerno mjesto za mjerenje pozadinskog zagađenja u prigradskom području) je vršeno mjerenje zagađujućih materija predstavljenih u tabeli 6. Tabela 6. Mjerene / analizirane zagađujuće materije na mjernoj stanici u Golubovcima R.B. Formula/ oznaka Naziv zagađujuće materije Mjerna jedinica Vrijeme usrednjavanja Status mjerne opreme 1 SO 2 sumpor dioksid μg/m 3 1 sat 24 sata 2 NO azot monoksid μg/m 3 1 sat 3 NO 2 azot dioksid μg/m 3 1 sat 4 O 3 ozon μg/m 3 8 sati 1.7. Mjerna stanica Gradina U funkciji Van upotrebe od februara 2017 Na ovoj lokaciji je (SB-mjerno mjesto za mjerenje pozadinskog zagađenja u prigradskom području) je vršeno mjerenje zagađujućih materija predstavljenih u tabeli 7. Tabela 7. Mjerene / analizirane zagađujuće materije na mjernoj stanici Gradina R.B. Formula/ oznaka Naziv zagađujuće materije Mjerna jedinica Vrijeme usrednjavanja Status mjerne opreme 1 SO 2 sumpor dioksid μg/m 3 1 sat 24 sata 2 NO azot monoksid μg/m 3 1 sat 3 NO 2 azot dioksid μg/m 3 1 sat 4 O 3 ozon μg/m 3 8 sati U funkciji Strana 6 od 51
7 2. METODE Tokom realizacije Programa monitoringa vazduha, za prikupljanje i analizu uzoraka korištene su propisane standardne MEST EN metode propisane Pravilnikom o načinu i uslovima praćenja kvaliteta vazduha ( Sl. list Crne Gore, br. 21/11, 32/16) date u tabeli 8. Tabela 8. Standardne/Referentne metode mjerenja Standardna/Referentna metoda / naziv Oznaka Standardana metoda za mjerenje koncentracije sumpor dioksida ultraljubičastom fluorescencijom MEST EN14212 Standardna metoda za mjerenje koncentracije azot monoksida i azot dioksida hemiluminiscencijom MEST EN14211 Standardna metoda za određivanje koncentracije ugljen monoksida nedisperzivnom infracrvenom spektroskopijom MEST EN14626 Standardna metoda za određivanje koncentracije ozona ultraljubičastom fotometrijom MEST EN14625 Standardna gravimetrijska metoda mjerenja za određivanje masene koncentracije suspendovanih čestica PM 10 ili PM 2,5 MEST EN Standardna metoda za određivanje koncentracije benzo(a)pirena u vazduhu ambijenta MEST EN Standardna metoda za dređivanje koncentracije Pb, As, Cd i Ni u uzorcima suspendovanih čestica PM 10 MEST EN Metode navedene u tabeli 8 su akreditovane u skladu sa standardom MEST ISO/IEC 17025, od strane Crnogorskog Akreditacionog Tijela. Za postizanje kvaliteta podataka primijenjeni su svi QA/QC postupci u skladu sa primijenjenim referentnim metodama i sledljivošću do standarda MEST ISO/IEC Svi rezultati u Izvještaju su ocijenjeni u skladu sa Pravilnikom o načinu i uslovima praćenja kvaliteta vazduha ( Sl. list Crne Gore, br. 21/11, 32/16) Prilog 2 i preporukama ILAC-a (ILAC-G8:03/2009*). Mjerna nesigurnost instrumenata zadovoljava ciljeve kvaliteta podataka i procijenjena je na osnovu tipskih odobrenja i testova radnih karakteristika u referentnim laboratorijama i u skladu sa relevantnim normama. *ILAC internternational laboratory accreditation cooperation Strana 7 od 51
8 3. ZAKONODAVNI OKVIR Mjerenja kvaliteta vazduha, obrada i analiza rezultata sa mjernih stanica je vršena u skladu sa: Zakonom o zaštiti vazduha ( Sl. list Crne Gore, br. 25/10, 40/11, 43/15) Uredbom o utvrđivanju vrsta zagađujućih materija, graničnih vrijednosti i drugih standarda kvaliteta vazduha ( Sl. list Crne Gore, br. 25/12) Pravilnikom o načinu i uslovima praćenja kvaliteta vazduha ( Sl. list Crne Gore, br. 21/11, 32/16) Uredbom o uspostavljanju mreže mjernih mjesta za praćenje kvaliteta vazduha ( Sl. list Crne Gore, br. 44/10, 13/11 ) 4. REZULTATI MJERENJA Rezultati mjerenja su predstavljeni tabelarno i grafički uporedo sa propisanim graničnim/ ciljnim vrijednostima i to: a) tabelarno: Srednje dnevne vrijednosti za: SO 2, PM 10, PM 2.5 i benzen. Maksimalne osmočasovne srednje dnevne vrijednosti za CO i O 3. Srednje mjesečne vrijednosti sadržaja Pb, As, Cd, Ni, benzo(a)pirena, relevantnih predstavnika PAH-ova(markeri benzo(a)pirena) i ukupnih PAH-ova u suspendovanim česticama PM 10. Statistička obrada srednjih dnevnih vrijednosti suspendovanih čestica PM 10, PM 2.5 SO 2, Statistička obrada srednjih jednočasovnih i srednjih dnevnih vrijednosti SO 2 i NO 2, Statistička obrada maksimalnih osmočasovnih srednjih dnevnih vrijednosti CO i O 3, b) Grafički Jednočasovne srednje vrijednosti SO 2 i NO 2, Srednje dnevne vrijednosti za suspendovane čestice PM 10 i SO 2. Za svaku zagađujuću materiju prikazan je: ukupan broj mjerenja, obuhvat podataka u %, najmanja vrijednost (minimalna) najveća vrijednost (maksimalna) srednja jednočasovna, srednja dnevna vrijednost, maksimalna osmočasovna srednja dnevna vrijednost za O 3 i CO C 50 - medijana i broj prekoračenja GV/CV Strana 8 od 51
9 Oznake i skraćenice upotrebljene u tabelama i na slikama: GV(SDV)-granična vrijednost -srednja dnevna vrijednost, GV(M8hSV)-granična vrijednost - maksimalna osmočasovna srednja dnevna vrijednost, CV(M8hSV)-ciljna vrijednost -maksimalna osmočasovna srednja dnevna vrijednost, GV(SGV)- granična vrijednost -srednja godišnja vrijednost i CV (SGV) ciljna vrijednost-srednja godišnja vrijednost Strana 9 od 51
10 4.1. MJERNA STANICA-PODGORICA-NOVA VAROŠ PODACI O STANICI-NOVA VAROŠ 1. Opšti podaci 1.1. Ime stanice Nova Varoš (Buleva Svetog Petra Cetinjskog) 1.2. Ime grada Podgorica 1.3. Nacionalni ili lokalni broj i oznaka MNE_VZ_ Kod stanice MNE_02_ Naziv stručne institucije koja odgovara za stanicu D.O.O. Centar za ekotoksikološka ispitivanja Podgorica 1.6. Tijelo ili programi kojima se Agencija za zaštitu životne sredine Crne Gore dostavljaju podaci 1.7. Ciljevi mjerenja Procjena uticaja na zdravlje ljudi i životnu sredinu, praćenje trenda 1.8. Geografske koordinate G.dužina (m) G.širina (m) Nmv (m) NUTS Zagađujuće materije koje se mjere CO, NO, NO 2, NOx, PM 10, benzen, Pb i BaP Meteorološki podaci Temperatura, relativna vlažnost, pritisak, smjer i brzina vjetra 1.12 Druge informacije 2. Klasifikacija stanice 2.1 Tip područja Gradsko: trajno izgrađeno područje 2.2. Tip stanice u odnosu na izvor emisije Saobraćajna (UT) 2.3. Dodatne informacije o stanici - 3. Mjerna oprema 3.1. Naziv 3.2. Analitička metoda ili mjerna metoda CO Automatski analizator analiza-ir apsorpcija NO, NO 2, NOx Automatski analizator Analiza-hemiluminiscencija Benzen Automatski analizator Gasna hromatografija PM 10 Ručno sakupljanje Gravimetrija Pb Ručno sakupljanje Analiza-AAS BaP Ručno sakupljanje Analiza-GCMS 4. Opis uzorkovanja 4.1. Lokacija mjernog mjesta 4.2. Visina mjesta uzorkovanja 4m 4.3. Učestalost integrisanja podataka 1 sat 24 sata 4.4. Vrijeme uzorkovanja Kontinuirano Strana 10 od 51
11 TABELARNI PRIKAZ REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI PODGORICA -NOVA VAROŠ Tabela 9. Srednje dnevne vrijednosti PM 10 i maksimalne 8h srednje dnevne vrijednosti CO Datum PM 10 (µg/m 3 ) Ugljen monoksid (mg/m 3 ) Benzen (µg/m 3 ) GV (SDV) 50 GV (SGV) 40 5 GV (M8hSV) 10 Strana 11 od 51
12 Tabela 10. Statistička obrada rezultata mjerenja suspendovanih čestica PM 10 Broj 24-časovnih mjerenja 29 Procenat validnih 24-časovnih mjerenja (%) Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Mediana 24-asovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Broj prekoračenja 24-časovne GV 8 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Dnevna srednja vrijednost 50 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 35 puta godišnje Godišnja srednja vrijednost 40 μg/m 3 Nema Tabela 11. Statistička obrada rezultata mjerenja ugljen monoksida Broj osmočasovnih mjerenja 31 Procenat validnih osmočasovnih mjerenja 100 Minimalna osmočasovna vrijednost (mg/m 3 ) 0.22 Maksimalna osmočasovna vrijednost (mg/m 3 ) 1.40 Srednja vrijednost osmočasovnih vremena usrednjavanja (mg/m 3 ) 0.90 Mediana osmočasovnih vremena usrednjavanja 0.95 Broj prekoračenja osmočasovne GV 0 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Maksimalna osmočasovna srednja dnevna vrijednost 10 mg/m 3 Nema Tabela 12. Statistička obrada rezultata mjerenja azot dioksida Broj jednočasovnih mjerenja 741 Procenat validnih jednočasovnih vremena usrednjavanja podataka Minimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) 0.13 Maksimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost jednočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana jednočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Broj prekoračenja jednočasovne GV 0 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Jednočasovna srednja vrijednost 200 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 18 puta godišnje Godišnja srednja vrijednost 40 μg/m3 Nema Strana 12 od 51
13 Tabela 13. Statistička obrada rezultata mjerenja benzena Broj 24-časovnih mjerenja 29 Procenat validnih jednočasovnih vremena usrednjavanja podataka Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) 0.24 Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) 5.04 Srednja vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja(μg/m 3 ) 1.47 Mediana jednočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 0.94 Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Godišnja srednja vrijednost 5 μg/m 3 Nema Tabela 14. Srednje vrijednosti sadržaja olova, benzo(a)pirena, relevantnih predstavnika PAHova, markera benzo(a)pirena i ukupnih PAH-ova u PM 10 Parametar Pb BaP Markeri BaP PAH Mj.jedinica μg/m 3 ng/m 3 Srednja vr. < GV (SGV) 0.5 CV(SGV) 1 Strana 13 od 51
14 GRAFIČKI PRIKAZ REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI PODGORICA- NOVA VAROŠ Slika 1. Srednje dnevne vrijednosti suspendovanih čestica PM 10 Slika 2. Jednočasovne srednje vrijednosti azot dioksida Strana 14 od 51
15 KOMENTAR REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI PODGORICA- NOVA VAROŠ 1. AZOT DIOKSID Rezultati mjerenja azot dioksida (kao jednočasovne srednje vrijednosti, predstavljeni grafički zbog obimnosti podataka) su upoređeni sa propisanom graničnom vrijednošću za jednočasovne srednje vrijednosti (200 μg/m 3 ). Sve jednočasovne srednje vrijednosti koncentracija azot dioksida tokom mjerenja u martu mjesecu su bile ispod propisane granične vrijednosti. 2. SUSPENDOVANE ČESTICE PREČNIKA MANJEG OD 10µm (PM 10 ) Srednje dnevne vrijednosti suspendovanih čestica PM 10 su upoređene sa propisanom graničnom vrijednošću za srednju dnevnu vrijednost, (50 μg/m 3 ) koja se ne smije prekoračiti više od 35 puta u toku godine. Osam dana srednje dnevne vrijednosti koncentracija suspendovanih čestica PM 10 tokom mjeseca marta su bile iznad propisane granične vrijednosti. 3. UGLJEN MONOKSID Maksimalne dnevne osmočasovne srednje vrijednosti ugljen monoksida su poređene sa propisanom graničnom vrijednošću za srednju godišnju vrijednost (10 mg/m 3 ). Sve maksimalne osmočasovne srednje vrijednosti koncentracija ugljen monoksida su, tokom mjerenja u martu mjesecu, na ovom mjernom mjestu, bile ispod propisane granične vrijednosti. 4. BENZEN Za benzen su propisani standardni kvaliteta, granična vrijednost, na godišnjem nivou. 5. TEŠKI METALI (Pb) I BENZO(A)PIREN U PM 10 PM 10 su analizirane na sadržaj olova i benzo(a)pirena, polutanata za koje su propisani standardi kvaliteta vazduha na godišnjem nivou, kao i drugih relevantnih policikličnih aromatičnih ugljovodonika: benzo(a)antracena, benzo(b)fluoroantena, benzo(j)fluoroantena, benzo(k)fluoroantena, ideno(a.2.3-c.d)pirena, dibenzo(a.h)antracena i ostalih PAH-ova za koje nijesu propisani standardi kvaliteta vazduha već samo mjere kontrole. Strana 15 od 51
16 4.2. MJERNA STANICA-BAR PODACI O STANICI-BAR 1.Opšti podaci 1.1. Ime stanice Bar Ime grada Bar 1.3. Nacionalni ili lokalni broj i oznaka MNE_VZ_ Kod stanice MNE_02_ Naziv stručne institucije koja odgovara za stanicu D.O.O Centar za ekotoksikološka ispitivanja Podgorica 1.6. Tijelo ili programi kojima se dostavljaju podaci Agencija za zaštitu životne sredine Crne Gore 1.7. Ciljevi mjerenja Procjena uticaja na zdravlje ljudi i zivotnu sredinu, praćenje trenda 1.8. Geografske koordinate G.dužina (m) G.širina (m) Nmv (m) NUTS Zagađujuće materije koje se mjere SO 2,O 3, CO, PM 10, PM 2.5, Pb, As, Cd, Ni i BaP, NO, NO 2, NOx, benzen, Meteorološki podaci Temperatura, relativna vlažnost, pritisak, smjer i brzina vjetra 1.12 Druge informacije 2.Klasifikacija stanice 2.1 Tip područja Gradsko: trajno izgrađeno područje 2.2. Tip stanice u odnosu na izvor emisije Urbana (UB) 2.3. Dodatne informacije o stanici 1000m x 50m 3.Mjerna oprema 3.1. Naziv 3.2. Analitička metoda ili mjerna metoda CO Automatski analizator analiza-ir apsorpcija O 3 Automatski analizator Analiza- UV fluorescencija SO 2 Automatski analizator Analiza-UV fluorescencija NO, NO 2, NOx Automatski analizator Analiza-hemiluminiscencija Benzen Automatski analizator Gasna hromatografija PM 10 Ručno sakupljanje Gravimetrija PM 2.5 Ručno sakupljanje Gravimetrija Pb, As, Cd i Ni Ručno sakupljanje Analiza-AAS BaP Ručno sakupljanje Analiza-GCMS 4.Opis uzorkovanja 4.1. Lokacija mjernog mjesta 4.2. Visina mjesta uzorkovanja 4m 4.3. Učestalost integrisanja podataka 1 sat 24 sata 4.4. Vrijeme uzorkovanja Kontinuirano Strana 16 od 51
17 TABELARNI PRIKAZ REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI BAR Tabela 15. Srednje dnevne vrijednosti PM 2.5, SO 2, maksimalne osmočasovne srednje dnevne vrijednosti O 3 i CO Datum PM 2.5 (µg/m 3 ) Sumpor dioksid (µg/m 3 ) Strana 17 od 51 Ozon (µg/m 3 ) Ugljen monoksid (mg/m 3 ) GV (SDV) 125 GV (SGV) 25 GV(M8hSV) 10 CV(M8hSV) 120
18 Tabela 16. Statistička obrada rezultata mjerenja sumpor dioksida Broj jednočasovnih mjerenja 176 Procenat validnih jednočasovnih vremena usrednjavanja Minimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) 2.10 Maksimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) 8.62 Srednja vrijednost jednočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 2.92 Mediana jednočasovnih vremena usrednjavanja 2.55 Broj 24-časovnih mjerenja 7 Procenat validnih 24-časovnih vremena usrednjavanja Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) 2.46 Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) 5.33 Srednja vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 2.95 Mediana 24-časovnih vremena usrednjavanja 2.59 Broj prekoračenja jednočasovne GV 0 Broj prekoračenja 24-časovne GV 0 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Jednočasovna srednja vrijednost Dnevna srednja vrijednost 350 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 24 puta godišnje 125 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 3 puta godišnje Tabela 17. Statistička obrada rezultata mjerenja suspendovanih čestica PM 2.5 Broj 24-časovnih mjerenja 31 Procenat validnih 24-časovnih mjerenja 100 Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) 5.86 Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Godišnja srednja vrijednost 25 μg/m 3 Nema Ciljna vrijednost (zastita zdravlja) Godišnja srednja vrijednost 25 μg/m 3 Strana 18 od 51
19 Tabela 18. Statistička obrada rezultata mjerenja ozona Broj osmočasovnih mjerenja 31 Procenat validnih osmočasovnih mjerenja 100 Minimalna osmočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Maksimalna osmočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost osmočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana osmočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Broj prekoračenja osmočasovne CV 0 Ciljna vrijednost Period usrednjavanja Ciljna vrijednost Granica tolerancije Maksimalna osmočasovna srednja dnevna vrijednost 120 μg /m 3 Nema Tabela 19. Statistička obrada rezultata mjerenja ugljen monoksida Broj osmočasovnih mjerenja 31 Procenat validnih osmočasovnih mjerenja 100 Minimalna osmočasovnih vrijednost (mg/m 3 ) 0.28 Maksimalna osmočasovnih vrijednost (mg/m 3 ) 1.74 Srednja vrijednost osmočasovnih vremena usrednjavanja (mg/m 3 ) 0.85 Mediana osmočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 0.90 Broj prekoračenja osmočasovne GV 0 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Maksimalna osmočasovna srednja dnevna vrijednost 10 mg/m 3 Nema Strana 19 od 51
20 GRAFIČKI PRIKAZ REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI BAR Slika 3. Jednočasovne srednje vrijednosti sumpor dioksida Strana 20 od 51
21 2.3. KOMENTAR REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI BAR 1. SUMPOR DIOKSID Svi rezultati mjerenja sumpor dioksida su upoređeni sa propisanim graničnim vrijednostima za jednočasovne srednje vrijednosti (350μg/m 3 ) i srednje dnevne vrijednosti (125 μg/m 3 ). Sve izmjerene vrijednosti koncentracija sumpor dioksida posmatrane u odnosu na granične vrijednosti su tokom mjerenja u martu mjesecu bile ispod propisanih graničnih vrijednosti. 2. SUSPENDOVANE ČESTICE PREČNIKA MANJEG OD 2.5µm (PM 2.5 ) Za suspendovane čestice PM 2.5 su propisani standardni kvaliteta na godišnjem nivou. 3. OZON Maksimalne dnevne osmočasovne srednje vrijednosti ozona poređene su sa propisanom ciljnom vrijednošću ( 120 µg/m 3 ). Sve maksimalne osmočasovne srednje dnevne vrijednosti ozona, u martu mjesecu, su bile ispod propisane ciljne vrijednosti. 4. UGLJEN MONOKSID Maksimalne dnevne osmočasovne srednje vrijednosti ugljen monoksida su poređene sa propisanom graničnom vrijednošću za srednju godišnju vrijednost (10mg/m 3 ). Sve maksimalne osmočasovne srednje vrijednosti ugljen monoksida, na ovom mjernom mjestu, tokom mjerenja u martu mjesecu su bile ispod propisane granične vrijednosti na godišnjem nivou. Strana 21 od 51
22 4.3. MJERNA STANICA NIKŠIĆ PODACI O STANICI-NIKŠIĆ 1.Opšti podaci 1.1. Ime stanice Nikšić-centar 1.2. Ime grada Nikšić 1.3. Nacionalni ili lokalni broj i oznaka MNE_VZ_ Kod stanice MNE_02_ Naziv stručne institucije koja odgovara za stanicu D.O.O Centar za ekotoksikološka ispitivanja Podgorica 1.6. Tijelo ili programi kojima se Agencija za zaštitu životne sredine Crne Gore dostavljaju podaci 1.7. Ciljevi mjerenja Procjena uticaja na zdravlje ljudi i zivotnu sredinu. praćenje trenda 1.8. Geografske koordinate G.dužina (m) G.širina (m) Nmv (m) NUTS Zagađujuće materije koje se mjere SO 2,O 3, CO,NO,NO 2,NOx, PM 10,PM 2.5, Pb,As, Cd, Ni, BaP i benzen Meteorološki podaci Temperatura, relativna vlažnost, pritisak, smjer i brzina vjetra 1.12 Druge informacije 2. Klasifikacija stanice 2.1 Tip područja Gradsko: trajno izgrađeno područje 2.2. Tip stanice u odnosu na izvor Urbana (UB) emisije 2.3. Dodatne informacije o stanici 3. Mjerna oprema 3.1. Naziv 3.2. Analitička metoda ili mjerna metoda CO Automatski analizator analiza-ir apsorpcija O 3 Automatski analizator Analiza- UV fluorescencija SO 2 Automatski analizator Analiza-UV fluorescencija NO, NO 2, NOx Automatski analizator Analiza-hemiluminiscencija Benzen Automatski analizator Gasna hromatograija PM 10 Ručno sakupljanje Gravimetrija PM 2.5 Ručno sakupljanje Gravimetrija Pb, As, Cd i Ni Ručno sakupljanje Analiza-AAS BaP Ručno sakupljanje Analiza-GCMS 4. Opis uzorkovanja 4.1. Lokacija mjernog mjesta 4.2. Visina mjesta uzorkovanja 4m 4.3. Učestalost integrisanja podataka 1 sat 24 sata 4.4. Vrijeme uzorkovanja kontinuirano Strana 22 od 51
23 4.3.1 TABELARNI PRIKAZ REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI NIKŠIĆ Tabela 20. Srednje dnevne vrijednosti PM 10, PM 2.5, SO 2 i maksimalne osmočasovne srednje dnevne O 3 i CO Datum PM 10 (µg/m 3 ) PM 2.5 (µg/m 3 ) Sumpor dioksid (µg/m 3 ) Ozon (µg/m 3 ) Ugljen monoksid (mg/m 3 ) GV (SDV) GV (SGV) CV(M8hSV) 120 GV(M8hSV) 10 Strana 23 od 51
24 Tabela 21. Statistička obrada rezultata mjerenja suspendovanih čestica PM 10 Broj 24-časovnih mjerenja 31 Procenat validnih 24-časovnih mjerenja (%) 100 Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Mediana 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Broj prekoračenja 24-časovne GV 5 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Dnevna srednja vrijednost 50 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 35 puta godišnje Godišnja srednja vrijednost 40 μg/m 3 Nema Tabela 22. Statistička obrada rezultata mjerenja suspendovanih čestica PM 2.5 Broj 24-časovnih mjerenja 31 Procenat validnih 24-časovnih mjerenja 100 Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Godišnja srednja vrijednost 25 μg/m 3 Nema Ciljna vrijednost (zastita zdravlja) Godišnja srednja vrijednost 25 μg/m 3 Strana 24 od 51
25 Tabela 23. Statistička obrada rezultata mjerenja sumpor dioksida Broj jednočasovnih mjerenja 666 Procenat validnih jednočasovnih vremena usrednjavanja Minimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) 2.28 Maksimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost jednočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 7.38 Mediana jednočasovnih vremena usrednjavanja 6.51 Broj 24-časovnih mjerenja 28 Procenat validnih 24-časovnih vremena usrednjavanja Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) 2.89 Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 7.31 Mediana 24-časovnih vremena usrednjavanja 6.73 Broj prekoračenja jednočasovne GV 0 Broj prekoračenja 24-časovne GV 0 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Jednočasovna srednja vrijednost Dnevna srednja vrijednost 350 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 24 puta godišnje 125 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 3 puta godišnje Tabela 24. Statistička obrada rezultata mjerenja azot dioksida Broj jednočasovnih mjerenja 666 Procenat validnih jednočasovnih vremena usrednjavanja Minimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) 0.50 Maksimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost jednočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana časovnih vremena usrednjavanja Broj prekoračenja jednočasovne GV 0 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Jednočasovna srednja 200 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko vrijednost 18 puta godišnje Godišnja srednja vrijednost 40 μg/m 3 Nema Strana 25 od 51
26 Tabela 25. Statistička obrada rezultata mjerenja ozona Broj osmočasovnih mjerenja 28 Procenat validnih osmočasovnih mjerenja Minimalna osmočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Maksimalna osmočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost osmočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana osmočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Broj prekoračenja osmočasovne CV 0 Ciljna vrijednost Period usrednjavanja Ciljna vrijednost Granica tolerancije Maksimalna osmočasovna srednja dnevna vrijednost 120 μg /m 3 Nema Tabela 26. Statistička obrada rezultata mjerenja ugljen monoksida Broj osmočasovnih mjerenja 28 Procenat validnih osmočasovnih mjerenja Minimalna osmočasovna vrijednost (mg/m 3 ) 0.39 Maksimalna osmočasovna vrijednost (mg/m 3 ) 5.15 Srednja vrijednost osmočasovnih vremena usrednjavanja (mg/m 3 ) 1.42 Mediana osmočasovnih vremena usrednjavanja (mg/m 3 ) 1.30 Broj prekoračenja osmočasovne GV 0 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Maksimalna osmočasovna srednja dnevna vrijednost 10 mg/m 3 Nema Tabela 27. Srednje vrijednosti sadržaja teških metala u PM 10 Parametar Pb Cd As Ni Mj.jedinica μg/m 3 ng/m 3 Srednja vr. <0.015 <3.0 < GV (SGV) 0.5 CV (SGV) Tabela 28. Srednje vrijednosti sadržaja benzo(a)pirena, relevantnih predstavnika PAH-ova, markera benzo(a)pirena i ukupnih PAH-ova u PM 10 Parametar BaP Markeri BaP PAH Mj.jedinica ng/m 3 Srednja vr CV (SGV) 1 Strana 26 od 51
27 GRAFIČKI PRIKAZ REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI NIKŠIĆ Slika 4. Srednje dnevne vrijednosti suspendovanih čestica PM 10 Slika 5. Jednočasovne srednje vrijednosti sumpor dioksida Strana 27 od 51
28 Slika 6. Jednočasovne srednje vrijednosti azot dioksida Strana 28 od 51
29 KOMENTAR REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI NIKŠIĆ 1. SUMPOR DIOKSID Svi rezultati mjerenja sumpor dioksida su upoređeni sa propisanim graničnim vrijednostima za jednočasovnu srednju vrijednost (350μg/m 3 ) i srednju dnevnu vrijednost (125μg/m 3 ). Sve izmjerene vrijednosti koncentracija sumpor dioksida posmatrane u odnosu na granične vrijednosti su tokom mjerenja u martu mjesecu bile ispod propisanih graničnih vrijednosti. 2. AZOT DIOKSID Rezultati mjerenja azot dioksida (kao jednočasovne srednje vrijednosti) su upoređeni sa propisanom graničnom vrijednošću za jednočasovne srednje vrijednosti (200 μg/m 3 ). Sve izmjerenje jednočasovne srednje vrijednosti koncentracija azot dioksida su tokom mjerenja u martu mjesecu bile ispod propisane granične vrijednosti. 3. ČESTICE PREČNIKA MANJEG OD 10µm (PM 10 ) Srednje dnevne vrijednosti suspendovanih čestica PM 10 upoređene su sa propisanom graničnom vrijednošću (50μg/m3), za srednju dnevnu vrijednost, koja se ne smije prekoračiti više od 35 puta u toku godine. Pet dana srednje dnevne vrijednosti koncentracija PM 10 tokom mjeseca marta su bile iznad propisane granične vrijednosti. 4. ČESTICE PREČNIKA MANJEG OD 2.5µm (PM 2.5 ) Za suspendovane čestice PM 2.5 su propisani standardni kvaliteta na godišnjem nivou. 5. OZON Maksimalne dnevne osmočasovne srednje vrijednosti koncentracija ozona poređene su sa propisanom ciljnom vrijednošću ( 120 µg/m 3 ). Sve maksimalne osmočasovne srednje dnevne vrijednosti ozona su bile ispod propisane ciljne vrijednosti. 6. UGLJEN MONOKSID Maksimalne dnevne osmočasovne srednje vrijednosti ugljen monoksida su poređene sa propisanom graničnom vrijednošću za srednju godišnju vrijednost (10 mg/m 3 ). Sve maksimalne osmočasovne srednje vrijednosti koncentracija ugljen monoksida su tokom mjerenja u martu mjesecu na ovom mjernom mjestu bile ispod propisane granične vrijednosti na godišnjem nivou. 7. SADRŽAJ TEŠKIH METALA (Pb, Cd, As, Ni) i BENZO(A)PIRENA U PM 10 PM 10 su analizirane na sadržaj olova, nikla, arsena, kadmijuma i benzo (a)pirena, polutanata za koje su propisani standardi kvaliteta vazduha na godišnjem nivou, kao i drugih relevantnih policikličnih aromatičnih ugljovodonika: benzo (a) antracena, benzo (b) fluoroantena, benzo (j) fluoroantena, benzo (k) fluoroantena, ideno (a.2.3-c.d) pirena, dibenzo (a.h) antracena i ostalih PAH-ova za koje nijesu propisani standardi kvaliteta vazduha već samo mjere kontrole. Strana 29 od 51
30 4.4. MJERNA STANICA -PLJEVLJA PODACI O STANICI-PLJEVLJA 1. Opšti podaci 1.1. Ime stanice Pljevlja - Gagovića imanje 1.2. Ime grada Pljevlja 1.3. Nacionalni ili lokalni broj i oznaka MNE_VZ_ Kod stanice MNE_01_ Naziv stručne institucije koja odgovara za stanicu D.O.O Centar za ekotoksikološka ispitivanja Podgorica 1.6. Tijelo ili programi kojima se Agencija za zaštitu životne sredine dostavljaju podaci 1.7. Ciljevi mjerenja Procjena uticaja na zdravlje ljudi i zivotnu sredinu, praćenje trenda 1.8. Geografske koordinate G.dužina (m) G.širina (m) Nmv (m) NUTS Zagađujuće materije koje se mjere PM 10, PM 2.5, SO 2, NO, NO 2, NOx, Pb, As, Cd, Ni i BaP Meteorološki podaci Temperatura, relativna vlažnost, pritisak, smjer i brzina vjetra 1.12 Druge informacije 2. Klasifikacija stanice 2.1 Tip područja Gradsko: trajno izgrađeno područje 2.2. Tip stanice u odnosu na izvor emisije Urbana (UB) 2.3. Dodatne informacije o stanici 3. Mjerna oprema 3.1. Naziv 3.2. Analitička metoda ili mjerna metoda PM 10 Ručno sakupljanje Gravimetrija NO, NO 2, NOx Automatski analizator Analiza-hemiluminiscencija SO 2 Automatski analizator Analiza-UV fluorescencija Pb, As, Cd i Ni Ručno sakupljanje Analiza-AAS BaP Ručno sakupljanje Analiza-GCMS PM 2..5 Ručno sakupljanje Gravimetrija 4. Opis uzorkovanja 4.1. Lokacija mjernog mjesta 4.2. Visina mjesta uzorkovanja 4m 4.3. Učestalost integrisanja podataka 1 sat 24 sata 4.4. Vrijeme uzorkovanja Kontinuirano Strana 30 od 51
31 TABELARNI PRIKAZ REZULTATA MJERENJA U OPŠTINI PLJEVLJA NA LOKACIJI - GAGOVIĆA IMANJE Tabela 29. Srednje dnevne vrijednosti SO 2, PM 10 i PM 2.5 Datum PM 10 (µg/m 3 ) PM 2.5 (µg/m 3 Sumpor dioksid ) (µg/m 3 ) GV (SDV) 50 GV (SGV) Strana 31 od 51
32 Tabela 30. Statistička obrada rezultata mjerenja suspendovanih čestica PM 10 Broj 24-časovnih mjerenja 27 Procenat validnih 24 časovnih mjerenja Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Broj prekoračenja 24-časovne GV 11 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Dnevna srednja vrijednost 50 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 35 puta godišnje Godišnja srednja vrijednost 40 μg/m 3 Nema Tabela 31. Statistička obrada rezultata mjerenja suspendovanih čestica PM 2.5 Broj 24-časovnih mjerenja 31 Procenat validnih 24-časovnih mjerenja 100 Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Godišnja srednja vrijednost 25 μg/m 3 Nema Ciljna vrijednost (zastita zdravlja) Godišnja srednja vrijednost 25 μg/m 3 Strana 32 od 51
33 Tabela 32. Statistička obrada rezultata mjerenja sumpor dioksida Broj jednočasovnih mjerenja 715 Procenat validnih jednočasovnih vremena usrednjavanja Minimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Maksimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost jednočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana jednočasovnih vremena usrednjavanja Broj 24-časovnih mjerenja 29 Procenat validnih 24-časovnih vremena usrednjavanja Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana 24-časovnih vremena usrednjavanja Broj prekoračenja jednočasovne GV 0 Broj prekoračenja 24-časovne GV 1 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Jednočasovna srednja vrijednost Dnevna srednja vrijednost 350 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 24 puta godišnje 125 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 3 puta godišnje Tabela 33. Statistička obrada rezultata mjerenja azot dioksida Broj jednočasovnih mjerenja 715 Procenat validnih jednočasovnih vremena usrednjavanja Minimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) 0.26 Maksimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost jednočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana časovnih vremena usrednjavanja Broj prekoračenja jednočasovne GV 0 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Jednočasovna srednja vrijednost Godišnja srednja vrijednost 200 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 18 puta godišnje 40 μg/m 3 Nema Strana 33 od 51
34 Tabela 34. Srednje vrijednosti sadržaja teških metala u PM 10 Parametar Pb Cd As Ni Mj.jedinica μg/m 3 ng/m 3 Srednja vr. <0.015 <3.0 <3.0 <1.0 GV (SGV) 0.5 CV (SGV) Tabela 35. Srednje vrijednosti sadržaja benzo(a)pirena, relevantnih predstavnika PAH-ova, markera benzo(a)pirena i ukupnih PAH-ova u PM 10 Parametar BaP Markeri BaP PAH Mj.jedinica ng/m 3 Srednja vr CV (SGV) 1 Strana 34 od 51
35 GRAFIČKI PRIKAZ REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI PLJEVLJA Slika 7. Jednočasovne srednje vrijednosti sumpor dioksida Slika 8. Srednje dnevne vrijednosti sumpor dioksida Strana 35 od 51
36 Slika 9. Jednočasovne srednje vrijednosti azot dioksida Slika 10. Srednje dnevne vrijednosti suspendovanih čestica PM 10 Strana 36 od 51
37 KOMENTAR REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI PLJEVLJA-GAGOVIĆA IMANJE 1. SUMPOR DIOKSID Rezultati mjerenja sumpor dioksida su upoređeni sa propisanim graničnim vrijednostima za jednočasovnu srednju vrijednost (350 μg/m 3 ) i srednju dnevnu vrijednost (125 μg/m 3 ). Sve srednje časovne vrijednosti koncentracija sumpor dioksida su bile ispod granične vrijednosti tokom mjerenja u februaru mjesecu. Jedna srednja dnevna vrijednost sumpor dioksida u mjesecu martu je bila iznad propisane granične vrijednosti. 2. AZOT DIOKSID Rezultati mjerenja azot dioksida (kao jednočasovne srednje vrijednosti) su upoređeni sa propisanom graničnom vrijednošću za jednočasovne srednje vrijednosti (200 μg/m 3 ). Sve izmjerenje jednočasovne srednje vrijednosti koncentracija azot dioksida su tokom mjerenja u martu mjesecu bile ispod propisane granične vrijednosti. 3. ČESTICE PREČNIKA MANJEG OD 10µm (PM 10 ) Srednje dnevne vrijednosti suspendovanih čestica PM 10 upoređene su sa propisanom graničnom vrijednošću (50μg/m3), za srednju dnevnu vrijednost, koja se ne smije prekoračiti više od 35 puta u toku godine. Jedanaest dana srednje dnevne vrijednosti PM 10 tokom mjeseca marta su bile iznad propisane granične vrijednosti. 4. ČESTICE PREČNIKA MANJEG OD 2.5µm (PM 2.5 ) Za suspendovane čestice PM 2.5 su propisani standardni kvaliteta na godišnjem nivou. 5. SADRŽAJ TEŠKIH METALA (Pb, Cd, As, Ni) i BENZO(A)PIRENA U PM 10 PM 10 su analizirane na sadržaj olova, nikla, arsena, kadmijuma i benzo (a)pirena, polutanata za koje su propisani standardi kvaliteta vazduha na godišnjem nivou, kao i drugih relevantnih policikličnih aromatičnih ugljovodonika: benzo (a) antracena, benzo (b) fluoroantena, benzo (j) fluoroantena, benzo (k) fluoroantena, ideno (a.2.3-c.d) pirena, dibenzo (a.h) antracena i ostalih PAH-ova za koje nijesu propisani standardi kvaliteta vazduha već samo mjere kontrole.. Strana 37 od 51
38 4.5. MJERNA STANICA -TIVAT PODACI O STANICI-TIVAT 1. Opšti podaci 1.1. Ime stanice Tivat 1.2. Ime grada Tivat 1.3. Nacionalni ili lokalni broj i oznaka MNE_VZ_ Kod stanice MNE_03_ Naziv stručne institucije koja odgovara za stanicu D.O.O Centar za ekotoksikološka ispitivanja Podgorica 1.6. Tijelo ili programi kojima se dostavljaju podaci Agencija za zaštitu životne sredine Crne Gore 1.7. Ciljevi mjerenja Procjena uticaja na zdravlje ljudi i zivotnu sredinu. praćenje trenda 1.8. Geografske koordinate G.dužina (m) G.širina (m) Nmv (m) NUTS Zagađujuće materije koje se mjere PM Meteorološki podaci Temperatura, relativna vlažnost, pritisak, smjer i brzina vjetra 1.12 Druge informacije 2. Klasifikacija stanice 2.1 Tip područja Gradsko:trajno izgrađeno područje 2.2. Tip stanice u odnosu na izvor emisije Urbana (UB) 2.3. Dodatne informacije o stanici 3. Mjerna oprema 3.1. Naziv 3.2. Analitička metoda ili mjerna metoda PM 2.5 Ručno sakupljanje Gravimetrija 4.Opis uzorkovanja 4.1. Lokacija mjernog mjesta 4.2. Visina mjesta uzorkovanja 4m 4.3. Učestalost integrisanja podataka 1 sat, 24 sata 4.4. Vrijeme uzorkovanja Kontinuirano Strana 38 od 51
39 TABELARNI PRIKAZ REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI TIVAT Tabela 36. Srednje dnevne vrijednosti suspendovanih čestiva PM 2.5 Datum PM 2.5 (μg/m 3 ) GV (SGV) 25 Strana 39 od 51
40 Tabela 37. Statistička obrada rezultata mjerenja suspendovanih čestica PM 2.5 Broj 24-časovnih mjerenja 28 Procenat validnih 24-časovnih mjerenja Minimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) 6.87 Maksimalna 24-časovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost 24 časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Mediana 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Godišnja srednja vrijednost 25 μg/m 3 Nema Ciljna vrijednost (zastita zdravlja) Godišnja srednja vrijednost 25 μg/m KOMENTAR REZULTATA MJERENJA NA LOKACIJI TIVAT 1. ČESTICE PREČNIKA MANJEG OD 2.5µm (PM 2.5 ) Za suspendovane čestice PM 2.5 su propisani standardni kvaliteta na godišnjem nivou. Strana 40 od 51
41 4.6. MJERNA STANICA -GOLUBOVCI PODACI O STANICI-GOLUBOVCI 1. Opšti podaci 1.1. Ime stanice Golubovci 1.2. Ime grada Podgorica 1.3. Nacionalni ili lokalni broj i oznaka MNE_VZ_ Kod stanice MNE_02_ Naziv stručne institucije koja odgovara za stanicu D.O.O Centar za ekotoksikološka ispitivanja Podgorica 1.6. Tijelo ili programi kojima se dostavljaju podaci Agencija za zaštitu životne sredine Crne Gore 1.7. Ciljevi mjerenja Procjena uticaja na zdravlje ljudi i zivotnu sredinu. praćenje trenda 1.8. Geografske koordinate G.dužina (m) G.širina (m) Nmv (m) NUTS Zagađujuće materije koje se mjere SO 2, O 3, NO,NO 2 i NOx Meteorološki podaci Temperatura, relativna vlažnost, pritisak, smjer i brzina vjetra 1.12 Druge informacije 2. Klasifikacija stanice 2.1 Tip područja Prigradsko područje 2.2. Tip stanice u odnosu na izvor emisije SB 2.3. Dodatne informacije o stanici 3. Mjerna oprema 3.1. Naziv 3.2. Analitička metoda ili mjerna metoda SO 2 Automatski analizator Analiza-UV fluorescencija O 3 Automatski analizator Analiza- UV fluorescencija NO, NO 2, NOx Automatski analizator Analiza-hemiluminiscencija 4. Opis uzorkovanja 4.1. Lokacija mjernog mjesta 4.2. Visina mjesta uzorkovanja 4m 4.3. Učestalost integrisanja podataka 1 sat, 24 sata 4.4. Vrijeme uzorkovanja Kontinuirano Strana 41 od 51
42 TABELARNI PRIKAZ REZULTATA MJERENJA NA MJERNOJ STANICI GOLUBOVCI Tabela 38. Srednje dnevne vrijednosti SO 2 Datum Sumpor dioksid (μg/m 3 ) GV(SDV) 125 Strana 42 od 51
43 Tabela 39. Statistička obrada rezultata mjerenja sumpor dioksida Broj jednočasovnih mjerenja 743 Procenat validnih jednočasovnih vremena usrednjavanja 100 Minimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) 2.92 Maksimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost jednočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 3.85 Mediana jednočasovnih vremena usrednjavanja 3.38 Broj 24-časovnih mjerenja 31 Procenat validnih 24-časovnih vremena usrednjavanja 100 Min. vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 3.09 Max. vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 6.92 Srednja vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 3.85 Mediana vrijednost 24-časovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 3.74 Broj prekoračenja jednočasovne GV 0 Broj prekoračenja 24-časovne GV 0 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Jednočasovna srednja vrijednost Dnevna srednja vrijednost 350 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 24 puta godišnje 125 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 3 puta godišnje Tabela 40. Statistička obrada rezultata mjerenja azot dioksida Broj jednočasovnih mjerenja 743 Procenat validnih jednočasovnih vremena usrednjavanja 100 Minimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) 0.75 Maksimalna jednočasovna vrijednost (μg/m 3 ) Srednja vrijednost jednočasovnih vremena usrednjavanja (μg/m 3 ) 7.57 Mediana jednočasovnih vremena usrednjavanja 4.97 Broj prekoračenja jednočasovne GV 0 Granične vrijednosti Period usrednjavanja Granična vrijednost Granica tolerancije Jednočasovna srednja vrijednost Godišnja srednja vrijednost 200 μg/m 3 Ne smije biti prekoračena preko 18 puta godišnje 40 μg/m 3 Nema Strana 43 od 51
385. Na osnovu člana 15 Zakona o zaštiti vazduha ( Službeni list CG, broj 25/10), Ministarstvo održivog razvoja i turizma donijelo je
385. Na osnovu člana 15 Zakona o zaštiti vazduha ( Službeni list CG, broj 25/10), Ministarstvo održivog razvoja i turizma donijelo je P R A V I L N I K O NAČINU I USLOVIMA PRAĆENJA KVALITETA VAZDUHA Predmet
Bosna i Hercegovina Federacija Bosne i Hercegovine TUZLANSKI KANTON Ministarstvo prostornog uređenja i zaštite okolice UPUTSTVO
Bosna i Hercegovina Federacija Bosne i Hercegovine TUZLANSKI KANTON Ministarstvo prostornog uređenja i zaštite okolice UPUTSTVO O NAČINU OBRADE I INFORMISANJA JAVNOSTI O PODACIMA IZ SISTEMA ZA PRAĆENJE
MONITORING AMBIJENTALNOG VAZDUHA U SUBOTICI TOKOM GODINE. Godišnji izveštaj
ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVLJE SUBOTICA Centar za higijenu i humanu ekologiju Odeljenje za fizičko-hemijska ispitivanja Odsek za vazduh Laboratorija za ispitivanje aerozagađenja MONITORING AMBIJENTALNOG VAZDUHA
MONITORING AMBIJENTALNOG VAZDUHA U SUBOTICI U GODINI. Godišnji izveštaj
ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVLJE SUBOTICA Centar za higijenu i humanu ekologiju Odeljenje za fizičko-hemijska ispitivanja Odsek za vazduh Laboratorija za ispitivanje aerozagađenja MONITORING AMBIJENTALNOG VAZDUHA
IZVEŠTAJ O KVALITETU VAZDUHA NA PODRUČJU GRADA PANČEVA ZA 2011.GODINU
REPUBLIKA SRBIJA AP VOJVODINA Zavod za javno zdravlje Pančevo Pasterova 2, 26000 Pančevo Tel.Fax. 013/322-965, e-mail: info@zjzpa.org.rs CENTAR ZA HIGIJENU I HUMANU EKOLOGIJU ODELJENJE HIGIJENE IZVEŠTAJ
BR. P-MLU-02/2017. Cerium d.o.o. Sjedište: Lašćinska cesta 143 Ured: Koprivnička 70/II Zagreb
PROGRAM MEĐULABORATORIJSKE BR. P-MLU-02/2017 Cerium d.o.o. Sjedište: Lašćinska cesta 143 Ured: Koprivnička 70/II 10 000 Zagreb Tel: +385 1 5805 921 Fax: +385 1 5805 936 e-mail: info@cerium.hr Organizator:
numeričkih deskriptivnih mera.
DESKRIPTIVNA STATISTIKA Numeričku seriju podataka opisujemo pomoću Numeričku seriju podataka opisujemo pomoću numeričkih deskriptivnih mera. Pokazatelji centralne tendencije Aritmetička sredina, Medijana,
Eliminacijski zadatak iz Matematike 1 za kemičare
Za mnoge reakcije vrijedi Arrheniusova jednadžba, koja opisuje vezu koeficijenta brzine reakcije i temperature: K = Ae Ea/(RT ). - T termodinamička temperatura (u K), - R = 8, 3145 J K 1 mol 1 opća plinska
IZVEŠTAJ O KVALITETU VAZDUHA NA PODRUČJU GRADA VRŠCA ZA 2011.GODINU
Republika Srbija AP Vojvodina ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVLJE PANČEVO Pasterova 2, 26000 Pančevo CENTAR ZA HIGIJENU I HUMANU EKOLOGIJU ODELJENJE HIGIJENE ODSEK ZA HIGIJENU VAZDUHA I KOMUNALNU BUKU IZVEŠTAJ O KVALITETU
INSTITUTE FOR PUBLIC HEALTH OF CANTON S A R A J E V O
ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVSTVO KANTONA S A R A J E V O Direktor : Doc. Dr prim Habiba Salihović Adresa : dr Mustafe Pintola broj 1. Ilidža Sarajevo Tel/fax : 62 78 89 Žiro račun: 129-107-10001941-61 kod CENTRAL
INTELIGENTNO UPRAVLJANJE
INTELIGENTNO UPRAVLJANJE Fuzzy sistemi zaključivanja Vanr.prof. Dr. Lejla Banjanović-Mehmedović Mehmedović 1 Osnovni elementi fuzzy sistema zaključivanja Fazifikacija Baza znanja Baze podataka Baze pravila
MJESEČNI IZVJEŠTAJ SLUŽBE ZA TRŽIŠTE ELEKTRIČNE ENERGIJE. AVGUST god.
MJESEČNI IZVJEŠTAJ SLUŽBE ZA TRŽIŠTE ELEKTRIČNE ENERGIJE AVGUST 2016. god. Izvještaj je urađen korišćenjem podataka aplikacije Market management- COTEE, GoogleEarth 1 81 GWh GWh 38 GWh 43 GWh RAZMJENA
Novi Sad god Broj 1 / 06 Veljko Milković Bulevar cara Lazara 56 Novi Sad. Izveštaj o merenju
Broj 1 / 06 Dana 2.06.2014. godine izmereno je vreme zaustavljanja elektromotora koji je radio u praznom hodu. Iz gradske mreže 230 V, 50 Hz napajan je monofazni asinhroni motor sa dva brusna kamena. Kada
PT ISPITIVANJE PENETRANTIMA
FSB Sveučilišta u Zagrebu Zavod za kvalitetu Katedra za nerazorna ispitivanja PT ISPITIVANJE PENETRANTIMA Josip Stepanić SADRŽAJ kapilarni učinak metoda ispitivanja penetrantima uvjeti promatranja SADRŽAJ
Impuls i količina gibanja
FAKULTET ELEKTROTEHNIKE, STROJARSTVA I BRODOGRADNJE - SPLIT Katedra za dinamiku i vibracije Mehanika 3 (Dinamika) Laboratorijska vježba 4 Impuls i količina gibanja Ime i prezime prosinac 2008. MEHANIKA
ZAGAĐENJE U OPŠTINI PLJEVLJA
Izvještaj je dio projekta Veća transparentnost i odgovornost vlasti koji sprovode NVO BREZNICA - PLJEVLJA Sigurna ženska kuća ZAGAĐENJE U OPŠTINI PLJEVLJA -Izvještaj o kvalitetu vazduha u Opštini Pljevlja
Izbor statističkih testova Ana-Maria Šimundić
Izbor statističkih testova Ana-Maria Šimundić Klinički zavod za kemiju Klinička jedinica za medicinsku biokemiju s analitičkom toksikologijom KBC Sestre milosrdnice Izbor statističkog testa Tajna dobrog
FTN Novi Sad Katedra za motore i vozila. Teorija kretanja drumskih vozila Vučno-dinamičke performanse vozila: MAKSIMALNA BRZINA
: MAKSIMALNA BRZINA Maksimalna brzina kretanja F O (N) F OI i m =i I i m =i II F Oid Princip određivanja v MAX : Drugi Njutnov zakon Dokle god je: F O > ΣF otp vozilo ubrzava Kada postane: F O = ΣF otp
DISKRETNA MATEMATIKA - PREDAVANJE 7 - Jovanka Pantović
DISKRETNA MATEMATIKA - PREDAVANJE 7 - Jovanka Pantović Novi Sad April 17, 2018 1 / 22 Teorija grafova April 17, 2018 2 / 22 Definicija Graf je ure dena trojka G = (V, G, ψ), gde je (i) V konačan skup čvorova,
POTPUNO RIJEŠENIH ZADATAKA PRIRUČNIK ZA SAMOSTALNO UČENJE
**** MLADEN SRAGA **** 011. UNIVERZALNA ZBIRKA POTPUNO RIJEŠENIH ZADATAKA PRIRUČNIK ZA SAMOSTALNO UČENJE SKUP REALNIH BROJEVA α Autor: MLADEN SRAGA Grafički urednik: BESPLATNA - WEB-VARIJANTA Tisak: M.I.M.-SRAGA
ZBIRKA POTPUNO RIJEŠENIH ZADATAKA
**** IVANA SRAGA **** 1992.-2011. ZBIRKA POTPUNO RIJEŠENIH ZADATAKA PRIRUČNIK ZA SAMOSTALNO UČENJE POTPUNO RIJEŠENI ZADACI PO ŽUTOJ ZBIRCI INTERNA SKRIPTA CENTRA ZA PODUKU α M.I.M.-Sraga - 1992.-2011.
Vježba: Uklanjanje organskih bojila iz otpadne vode koagulacijom/flokulacijom
Kolegij: Obrada industrijskih otpadnih voda Vježba: Uklanjanje organskih bojila iz otpadne vode koagulacijom/flokulacijom Zadatak: Ispitati učinkovitost procesa koagulacije/flokulacije na obezbojavanje
Ispitivanje toka i skiciranje grafika funkcija
Ispitivanje toka i skiciranje grafika funkcija Za skiciranje grafika funkcije potrebno je ispitati svako od sledećih svojstava: Oblast definisanosti: D f = { R f R}. Parnost, neparnost, periodičnost. 3
XI dvoqas veжbi dr Vladimir Balti. 4. Stabla
XI dvoqas veжbi dr Vladimir Balti 4. Stabla Teorijski uvod Teorijski uvod Definicija 5.7.1. Stablo je povezan graf bez kontura. Definicija 5.7.1. Stablo je povezan graf bez kontura. Primer 5.7.1. Sva stabla
AKCIJSKI PLAN ZA SMANJENJE ONEČIŠĆENJA PRIZEMNIM OZONOM ZA GRAD RIJEKU
AKCIJSKI PLAN ZA SMANJENJE ONEČIŠĆENJA PRIZEMNIM OZONOM ZA GRAD RIJEKU Zagreb, Ožujak 2016. NARUČITELJ IZVRŠITELJ VRSTA DOKUMENTACIJE Grad Rijeka, Korzo 16, HR-51 000 Rijeka OIKON d.o.o., Trg senjskih
UNIVERZITET U NIŠU ELEKTRONSKI FAKULTET SIGNALI I SISTEMI. Zbirka zadataka
UNIVERZITET U NIŠU ELEKTRONSKI FAKULTET Goran Stančić SIGNALI I SISTEMI Zbirka zadataka NIŠ, 014. Sadržaj 1 Konvolucija Literatura 11 Indeks pojmova 11 3 4 Sadržaj 1 Konvolucija Zadatak 1. Odrediti konvoluciju
Betonske konstrukcije 1 - vežbe 3 - Veliki ekscentricitet -Dodatni primeri
Betonske konstrukcije 1 - vežbe 3 - Veliki ekscentricitet -Dodatni primeri 1 1 Zadatak 1b Čisto savijanje - vezano dimenzionisanje Odrediti potrebnu površinu armature za presek poznatih dimenzija, pravougaonog
IZRAČUNAVANJE POKAZATELJA NAČINA RADA NAČINA RADA (ISKORIŠĆENOSTI KAPACITETA, STEPENA OTVORENOSTI RADNIH MESTA I NIVOA ORGANIZOVANOSTI)
IZRAČUNAVANJE POKAZATELJA NAČINA RADA NAČINA RADA (ISKORIŠĆENOSTI KAPACITETA, STEPENA OTVORENOSTI RADNIH MESTA I NIVOA ORGANIZOVANOSTI) Izračunavanje pokazatelja načina rada OTVORENOG RM RASPOLOŽIVO RADNO
FTN Novi Sad Katedra za motore i vozila. Teorija kretanja drumskih vozila Vučno-dinamičke performanse vozila: MAKSIMALNA BRZINA
: MAKSIMALNA BRZINA Maksimalna brzina kretanja F O (N) F OI i m =i I i m =i II F Oid Princip određivanja v MAX : Drugi Njutnov zakon Dokle god je: F O > ΣF otp vozilo ubrzava Kada postane: F O = ΣF otp
Apsolutno neprekidne raspodele Raspodele apsolutno neprekidnih sluqajnih promenljivih nazivaju se apsolutno neprekidnim raspodelama.
Apsolutno neprekidne raspodele Raspodele apsolutno neprekidnih sluqajnih promenljivih nazivaju se apsolutno neprekidnim raspodelama. a b Verovatno a da sluqajna promenljiva X uzima vrednost iz intervala
2.2 Srednje vrijednosti. aritmetička sredina, medijan, mod. Podaci (realizacije varijable X): x 1,x 2,...,x n (1)
2.2 Srednje vrijednosti aritmetička sredina, medijan, mod Podaci (realizacije varijable X): x 1,x 2,...,x n (1) 1 2.2.1 Aritmetička sredina X je numerička varijabla. Aritmetička sredina od (1) je broj:
Grafičko prikazivanje atributivnih i geografskih nizova
Grafičko prikazivanje atributivnih i geografskih nizova Biserka Draščić Ban Pomorski fakultet u Rijeci 17. veljače 2011. Grafičko prikazivanje atributivnih nizova Atributivni nizovi prikazuju se grafički
Pošto pretvaramo iz veće u manju mjernu jedinicu broj 2.5 množimo s 1000,
PRERAČUNAVANJE MJERNIH JEDINICA PRIMJERI, OSNOVNE PRETVORBE, POTENCIJE I ZNANSTVENI ZAPIS, PREFIKSKI, ZADACI S RJEŠENJIMA Primjeri: 1. 2.5 m = mm Pretvaramo iz veće u manju mjernu jedinicu. 1 m ima dm,
3525$&8158&1(',=$/,&(6$1$92-1,095(7(120
Srednja masinska skola OSOVE KOSTRUISAJA List1/8 355$&8158&1(',=$/,&(6$1$9-1,095(7(10 3ROD]QLSRGDFL maksimalno opterecenje Fa := 36000 visina dizanja h := 440 mm Rucna sila Fr := 350 1DYRMQRYUHWHQR optereceno
GRADSKI ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVLJE BEOGRAD
GRADSKI ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVLJE BEOGRAD Januar 2015. godine INVESTITOR: REPUBLIKA SRBIJA GRAD SMEDEREVO Omladinska br. 1, Smederevo IZRADA IZVEŠTAJA: GRADSKI ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVLJE BEOGRAD, Bulevar despota
PRILOG. Tab. 1.a. Dozvoljena trajna opterećenja bakarnih pravougaonih profila u(a) za θ at =35 C i θ=30 C, (θ tdt =65 C)
PRILOG Tab. 1.a. Dozvoljena trajna opterećenja bakarnih pravougaonih profila u(a) za θ at =35 C i θ=30 C, (θ tdt =65 C) Tab 3. Vrednosti sačinilaca α i β za tipične konstrukcije SN-sabirnica Tab 4. Minimalni
Srednjenaponski izolatori
Srednjenaponski izolatori Linijski potporni izolatori tip R-ET Komercijalni naziv LPI 24 N ET 1) LPI 24 L ET/5 1)2) LPI 24 L ET/6 1)2) LPI 38 L ET 1) Oznaka prema IEC 720 R 12,5 ET 125 N R 12,5 ET 125
Masa, Centar mase & Moment tromosti
FAKULTET ELEKTRTEHNIKE, STRARSTVA I BRDGRADNE - SPLIT Katedra za dinamiku i vibracije Mehanika 3 (Dinamika) Laboratorijska vježba Masa, Centar mase & Moment tromosti Ime i rezime rosinac 008. Zadatak:
21. ŠKOLSKO/OPĆINSKO/GRADSKO NATJECANJE IZ GEOGRAFIJE GODINE 8. RAZRED TOČNI ODGOVORI
21. ŠKOLSKO/OPĆINSKO/GRADSKO NATJECANJE IZ GEOGRAFIJE 2014. GODINE 8. RAZRED TOČNI ODGOVORI Bodovanje za sve zadatke: - boduju se samo točni odgovori - dodatne upute navedene su za pojedine skupine zadataka
Mate Vijuga: Rijeseni zadaci iz matematike za srednju skolu
16. UVOD U STATISTIKU Statistika je nauka o sakupljanju i analizi sakupljenih podatka u cilju donosenja zakljucaka o mogucem toku ili obliku neizvjesnosti koja se obradjuje. Frekventna distribucija - je
Računarska grafika. Rasterizacija linije
Računarska grafika Osnovni inkrementalni algoritam Drugi naziv u literaturi digitalni diferencijalni analizator (DDA) Pretpostavke (privremena ograničenja koja se mogu otkloniti jednostavnim uopštavanjem
OSNOVI ELEKTRONIKE VEŽBA BROJ 1 OSNOVNA KOLA SA DIODAMA
ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET U BEOGRADU KATEDRA ZA ELEKTRONIKU OSNOVI ELEKTRONIKE SVI ODSECI OSIM ODSEKA ZA ELEKTRONIKU LABORATORIJSKE VEŽBE VEŽBA BROJ 1 OSNOVNA KOLA SA DIODAMA Autori: Goran Savić i Milan
Kaskadna kompenzacija SAU
Kaskadna kompenzacija SAU U inženjerskoj praksi, naročito u sistemima regulacije elektromotornih pogona i tehnoloških procesa, veoma često se primenjuje metoda kaskadne kompenzacije, u čijoj osnovi su
Obrada signala
Obrada signala 1 18.1.17. Greška kvantizacije Pretpostavka je da greška kvantizacije ima uniformnu raspodelu 7 6 5 4 -X m p x 1,, za x druge vrednosti x 3 x X m 1 X m = 3 x Greška kvantizacije x x x p
PREDNAPETI BETON Primjer nadvožnjaka preko autoceste
PREDNAPETI BETON Primjer nadvožnjaka preko autoceste 7. VJEŽBE PLAN ARMATURE PREDNAPETOG Dominik Skokandić, mag.ing.aedif. PLAN ARMATURE PREDNAPETOG 1. Rekapitulacija odabrane armature 2. Određivanje duljina
Kontrolni zadatak (Tačka, prava, ravan, diedar, poliedar, ortogonalna projekcija), grupa A
Kontrolni zadatak (Tačka, prava, ravan, diedar, poliedar, ortogonalna projekcija), grupa A Ime i prezime: 1. Prikazane su tačke A, B i C i prave a,b i c. Upiši simbole Î, Ï, Ì ili Ë tako da dobijeni iskazi
ELEKTROTEHNIČKI ODJEL
MATEMATIKA. Neka je S skup svih živućih državljana Republike Hrvatske..04., a f preslikavanje koje svakom elementu skupa S pridružuje njegov horoskopski znak (bez podznaka). a) Pokažite da je f funkcija,
41. Jednačine koje se svode na kvadratne
. Jednačine koje se svode na kvadrane Simerične recipročne) jednačine Jednačine oblika a n b n c n... c b a nazivamo simerične jednačine, zbog simeričnosi koeficijenaa koeficijeni uz jednaki). k i n k
SISTEMI NELINEARNIH JEDNAČINA
SISTEMI NELINEARNIH JEDNAČINA April, 2013 Razni zapisi sistema Skalarni oblik: Vektorski oblik: F = f 1 f n f 1 (x 1,, x n ) = 0 f n (x 1,, x n ) = 0, x = (1) F(x) = 0, (2) x 1 0, 0 = x n 0 Definicije
, 81, 5?J,. 1o~",mlt. [ BO'?o~ ~Iel7L1 povr.sil?lj pt"en:nt7 cf~ ~ <;). So. r~ ~ I~ + 2 JA = (;82,67'11:/'+2-[ 4'33.10'+ 7M.
J r_jl v. el7l1 povr.sl?lj pt"en:nt7 cf \ L.sj,,;, ocredz' 3 Q),sof'stvene f1?(j'me")7e?j1erc!je b) po{o!.aj 'i1m/' ce/y11ra.[,p! (j'j,a 1lerc!/e
3.1 Granična vrednost funkcije u tački
3 Granična vrednost i neprekidnost funkcija 2 3 Granična vrednost i neprekidnost funkcija 3. Granična vrednost funkcije u tački Neka je funkcija f(x) definisana u tačkama x za koje je 0 < x x 0 < r, ili
Mašinsko učenje. Regresija.
Mašinsko učenje. Regresija. Danijela Petrović May 17, 2016 Uvod Problem predviđanja vrednosti neprekidnog atributa neke instance na osnovu vrednosti njenih drugih atributa. Uvod Problem predviđanja vrednosti
Konstruisanje. Dobro došli na... SREDNJA MAŠINSKA ŠKOLA NOVI SAD DEPARTMAN ZA PROJEKTOVANJE I KONSTRUISANJE
Dobro došli na... Konstruisanje GRANIČNI I KRITIČNI NAPON slajd 2 Kritični naponi Izazivaju kritične promene oblika Delovi ne mogu ispravno da vrše funkciju Izazivaju plastične deformacije Može doći i
( , 2. kolokvij)
A MATEMATIKA (0..20., 2. kolokvij). Zadana je funkcija y = cos 3 () 2e 2. (a) Odredite dy. (b) Koliki je nagib grafa te funkcije za = 0. (a) zadanu implicitno s 3 + 2 y = sin y, (b) zadanu parametarski
Zadaci iz trigonometrije za seminar
Zadaci iz trigonometrije za seminar FON: 1. Vrednost izraza sin 1 cos 6 jednaka je: ; B) 1 ; V) 1 1 + 1 ; G) ; D). 16. Broj rexea jednaqine sin x cos x + cos x = sin x + sin x na intervalu π ), π je: ;
Zadaci sa prethodnih prijemnih ispita iz matematike na Beogradskom univerzitetu
Zadaci sa prethodnih prijemnih ispita iz matematike na Beogradskom univerzitetu Trigonometrijske jednačine i nejednačine. Zadaci koji se rade bez upotrebe trigonometrijskih formula. 00. FF cos x sin x
10. STABILNOST KOSINA
MEHANIKA TLA: Stabilnot koina 101 10. STABILNOST KOSINA 10.1 Metode proračuna koina Problem analize tabilnoti zemljanih maa vodi e na određivanje odnoa između rapoložive mičuće čvrtoće i proečnog mičućeg
Sadržaj: 1. Uvod Uvjeti mjerenja Mjerni postupak Mjerno izvješće Primjer mjernog izvješća... 11
Uputa za mjerenje razine elektromagnetskog polja HRVATSKA AGENCIJA ZAA POŠTU I ELEKTRONIČKE KOMUNIKACIJE Roberta Frangeša Mihanovića 9, 10110 Zagreb / OIB: 87950783661 / Tel: (01) 7007 007, Fax: (01) 7007
Cauchyjev teorem. Postoji više dokaza ovog teorema, a najjednostvniji je uz pomoć Greenove formule: dxdy. int C i Cauchy Riemannovih uvjeta.
auchyjev teorem Neka je f-ja f (z) analitička u jednostruko (prosto) povezanoj oblasti G, i neka je zatvorena kontura koja čitava leži u toj oblasti. Tada je f (z)dz = 0. Postoji više dokaza ovog teorema,
18. listopada listopada / 13
18. listopada 2016. 18. listopada 2016. 1 / 13 Neprekidne funkcije Važnu klasu funkcija tvore neprekidne funkcije. To su funkcije f kod kojih mala promjena u nezavisnoj varijabli x uzrokuje malu promjenu
3. OSNOVNI POKAZATELJI TLA
MEHANIKA TLA: Onovni paraetri tla 4. OSNONI POKAZATELJI TLA Tlo e atoji od tri faze: od čvrtih zrna, vode i vazduha i njihovo relativno učešće e opiuje odgovarajući pokazateljia.. Specifična težina (G)
PRETHODNI PRORACUN VRATILA (dimenzionisanje vratila)
Predet: Mašinski eleenti Proračun vratila strana Dienzionisati vratilo elektrootora sledecih karakteristika: oinalna snaga P = 3kW roj obrtaja n = 400 in Shea opterecenja: Faktor neravnoernosti K =. F
Strukture podataka i algoritmi 1. kolokvij 16. studenog Zadatak 1
Strukture podataka i algoritmi 1. kolokvij Na kolokviju je dozvoljeno koristiti samo pribor za pisanje i službeni šalabahter. Predajete samo papire koje ste dobili. Rezultati i uvid u kolokvije: ponedjeljak,
2 tg x ctg x 1 = =, cos 2x Zbog četvrtog kvadranta rješenje je: 2 ctg x
Zadatak (Darjan, medicinska škola) Izračunaj vrijednosti trigonometrijskih funkcija broja ako je 6 sin =,,. 6 Rješenje Ponovimo trigonometrijske funkcije dvostrukog kuta! Za argument vrijede sljedeće formule:
PRORAČUN GLAVNOG KROVNOG NOSAČA
PRORAČUN GLAVNOG KROVNOG NOSAČA STATIČKI SUSTAV, GEOMETRIJSKE KARAKTERISTIKE I MATERIJAL Statički sustav glavnog krovnog nosača je slobodno oslonjena greda raspona l11,0 m. 45 0 65 ZAŠTITNI SLOJ BETONA
RESOURCE JUNIOR ČOKOLADA NestleHealthScience. RESOURCE JUNIOR Okus čokolade: ACBL Prehrambeno cjelovita hrana 300 kcal* (1,5 kcal/ml)
RESOURCE JUNIOR ČOKOLADA NestleHealthScience RESOURCE JUNIOR Okus čokolade: ACBL 198-1 Prehrambeno cjelovita hrana 300 kcal* (1,5 kcal/ml) */200 ml Hrana za posebne medicinske potrebe Prehrambeno cjelovita
(P.I.) PRETPOSTAVKA INDUKCIJE - pretpostavimo da tvrdnja vrijedi za n = k.
1 3 Skupovi brojeva 3.1 Skup prirodnih brojeva - N N = {1, 2, 3,...} Aksiom matematičke indukcije Neka je N skup prirodnih brojeva i M podskup od N. Ako za M vrijede svojstva: 1) 1 M 2) n M (n + 1) M,
OSNOVE TEHNOLOGIJE PROMETA
OSNOVE TEHNOLOGIJE PROMETA MODUL: Tehnologija teleomuniacijsog rometa FAKULTET PROMETNIH ZNANOSTI Predavači: Doc.dr.sc. Štefica Mrvelj Maro Matulin, dil.ing. Zagreb, ožuja 2009. Oće informacije Konzultacije:
IspitivaƬe funkcija: 1. Oblast definisanosti funkcije (ili domen funkcije) D f
IspitivaƬe funkcija: 1. Oblast definisanosti funkcije (ili domen funkcije) D f IspitivaƬe funkcija: 1. Oblast definisanosti funkcije (ili domen funkcije) D f 2. Nule i znak funkcije; presek sa y-osom IspitivaƬe
TOLERANCIJE I DOSJEDI
11.2012. VELEUČILIŠTE U RIJECI Prometni odjel OSNOVE STROJARSTVA TOLERANCIJE I DOSJEDI 1 Tolerancije dimenzija Nijednu dimenziju nije moguće izraditi savršeno točno, bez ikakvih odstupanja. Stoga, kada
Evaluacija metode na osnovu podataka kontrole kvaliteta
Univerzitet u Novom Sadu Prirodno matematički fakultet Departman za hemiju, biohemiju izaštituživotnesredine Udruženje za unapređenjeđ zaštite ši životne sredine Novi Sad Evaluacija metode na osnovu podataka
Zavrxni ispit iz Matematiqke analize 1
Građevinski fakultet Univerziteta u Beogradu 3.2.2016. Zavrxni ispit iz Matematiqke analize 1 Prezime i ime: Broj indeksa: 1. Definisati Koxijev niz. Dati primer niza koji nije Koxijev. 2. Dat je red n=1
TRIGONOMETRIJSKE FUNKCIJE I I.1.
TRIGONOMETRIJSKE FUNKCIJE I I Odredi na brojevnoj trigonometrijskoj kružnici točku Et, za koju je sin t =,cost < 0 Za koje realne brojeve a postoji realan broj takav da je sin = a? Izračunaj: sin π tg
Sistemi veštačke inteligencije primer 1
Sistemi veštačke inteligencije primer 1 1. Na jeziku predikatskog računa formalizovati rečenice: a) Miloš je slikar. b) Sava nije slikar. c) Svi slikari su umetnici. Uz pomoć metode rezolucije dokazati
Cenovnik spiro kanala i opreme - FON Inžinjering D.O.O.
Cenovnik spiro kanala i opreme - *Cenovnik ažuriran 09.02.2018. Spiro kolena: Prečnik - Φ (mm) Spiro kanal ( /m) 90 45 30 Muf/nipli: Cevna obujmica: Brza diht spojnica: Elastična konekcija: /kom: Ø100
Matematika 1 - vježbe. 11. prosinca 2015.
Matematika - vježbe. prosinca 5. Stupnjevi i radijani Ako je kut φ jednak i rad, tada je veza između i 6 = Zadatak.. Izrazite u stupnjevima: a) 5 b) 7 9 c). d) 7. a) 5 9 b) 7 6 6 = = 5 c). 6 8.5 d) 7.
MAŠINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA PROCESNU TEHNIKU. Merenje emisije zagađujućih komponenata
MAŠINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA PROCESNU TEHNIKU Merenje emisije zagađujućih komponenata Merenja emisija iz termoenergetskih i drugih postrojenja se zahtevaju u cilju: analize materijalnih
OM2 V3 Ime i prezime: Index br: I SAVIJANJE SILAMA TANKOZIDNIH ŠTAPOVA
OM V me i preime: nde br: 1.0.01. 0.0.01. SAVJANJE SLAMA TANKOZDNH ŠTAPOVA A. TANKOZDN ŠTAPOV PROZVOLJNOG OTVORENOG POPREČNOG PRESEKA Preposavka: Smičući napon je konsanan po debljini ida (duž pravca upravnog
Monitoring površinskih voda, sedimenta i biote u zoni
Univerzitet u Novom Sadu Prirodno matematički fakultet Departman za hemiju, biohemiju i zaštitu životne sredine Udruženje za unapređenje zaštite životne sredine Novi Sad Fondacija "Docent dr Milena Dalmacija"
GLAZBENA UMJETNOST. Rezultati državne mature 2010.
GLAZBENA UJETNOST Rezultati državne mature 2010. Deskriptivna statistika ukupnog rezultata PARAETAR VRIJEDNOST N 112 k 61 72,5 St. pogreška mjerenja 5,06 edijan 76,0 od 86 St. devijacija 15,99 Raspon 66
M086 LA 1 M106 GRP. Tema: Baza vektorskog prostora. Koordinatni sustav. Norma. CSB nejednakost
M086 LA 1 M106 GRP Tema: CSB nejednakost. 19. 10. 2017. predavač: Rudolf Scitovski, Darija Marković asistent: Darija Brajković, Katarina Vincetić P 1 www.fizika.unios.hr/grpua/ 1 Baza vektorskog prostora.
Knauf zvučna zaštita. Knauf ploče Knauf sistemi Knauf detalji izvođenja. Dipl.inž.arh. Goran Stojiljković Rukovodilac tehnike suve gradnje
Knauf zvučna zaštita Knauf ploče Knauf sistemi Knauf detalji izvođenja Dipl.inž.arh. Goran Stojiljković Rukovodilac tehnike suve gradnje Knauf ploče Gipsana Gipskartonska Gipsano jezgro obostrano ojačano
NOMENKLATURA ORGANSKIH SPOJEVA. Imenovanje aromatskih ugljikovodika
NOMENKLATURA ORGANSKIH SPOJEVA Imenovanje aromatskih ugljikovodika benzen metilbenzen (toluen) 1,2-dimetilbenzen (o-ksilen) 1,3-dimetilbenzen (m-ksilen) 1,4-dimetilbenzen (p-ksilen) fenilna grupa 2-fenilheptan
Alarmni sustavi 07/08 predavanja 12. i 13. Detekcija metala, izvori napajanja u sustavima TZ
Alarmni sustavi 07/08 predavanja 12. i 13. Detekcija metala, izvori napajanja u sustavima TZ pred.mr.sc Ivica Kuric Detekcija metala instrument koji detektira promjene u magnetskom polju generirane prisutnošću
Računarska grafika. Rasterizacija linije
Računarska grafika Osnovni inkrementalni algoritam Drugi naziv u literaturi digitalni diferencijalni analizator (DDA) Pretpostavke (privremena ograničenja koja se mogu otkloniti jednostavnim uopštavanjem
5. Karakteristične funkcije
5. Karakteristične funkcije Profesor Milan Merkle emerkle@etf.rs milanmerkle.etf.rs Verovatnoća i Statistika-proleće 2018 Milan Merkle Karakteristične funkcije ETF Beograd 1 / 10 Definicija Karakteristična
π π ELEKTROTEHNIČKI ODJEL i) f (x) = x 3 x 2 x + 1, a = 1, b = 1;
1. Provjerite da funkcija f definirana na segmentu [a, b] zadovoljava uvjete Rolleova poučka, pa odredite barem jedan c a, b takav da je f '(c) = 0 ako je: a) f () = 1, a = 1, b = 1; b) f () = 4, a =,
Definicija: Hipoteza predstavlja pretpostavku koja je zasnovana na određenim činjenicama (najčešće naučnim ili iskustvenim).
Str. 53;76; Testiranje statističkih hipoteza Predavač: Dr Mirko Savić savicmirko@eccf.su.ac.yu www.eccf.su.ac.yu Definicija: Hipoteza predstavlja pretpostavku koja je zasnovana na određenim činjenicama
5 Ispitivanje funkcija
5 Ispitivanje funkcija 3 5 Ispitivanje funkcija Ispitivanje funkcije pretodi crtanju grafika funkcije. Opšti postupak ispitivanja funkcija koje su definisane eksplicitno y = f() sadrži sledeće elemente:
IZVODI ZADACI (I deo)
IZVODI ZADACI (I deo) Najpre da se podsetimo tablice i osnovnih pravila:. C`=0. `=. ( )`= 4. ( n )`=n n-. (a )`=a lna 6. (e )`=e 7. (log a )`= 8. (ln)`= ` ln a (>0) 9. = ( 0) 0. `= (>0) (ovde je >0 i a
ΓΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΝ. Εικόνα 1. Φωτογραφία του γαλαξία μας (από αρχείο της NASA)
ΓΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΝ Φύση του σύμπαντος Η γη είναι μία μονάδα μέσα στο ηλιακό μας σύστημα, το οποίο αποτελείται από τον ήλιο, τους πλανήτες μαζί με τους δορυφόρους τους, τους κομήτες, τα αστεροειδή και τους μετεωρίτες.
ČELIČNA UŽAD 6 X 7 + T.J. = 42 6 X 7 + J.J. = 49. Ø 1,5-20 mm 6 X 19 + T.J. = X 19 + J.J. = 133. Ø 3-30 mm
ČELIČNA UŽAD STANDARD - OPIS Broj žica dimenzije DIN 3053 19 Ø 1-10 mm DIN 3054 37 Ø 3-10 mm DIN 3055 6 X 7 + T.J. = 42 6 X 7 + J.J. = 49 Ø 1,5-20 mm DIN 3060 6 X 19 + T.J. = 114 6 X 19 + J.J. = 133 Ø
Aritmetička sredina Medijan Mod. Harmonijska sredina
MJERE CENTRALNE TENDENCIJE Aritmetička sredina Medijan Mod Geometrijska sredina Harmonijska sredina MJERA CENTRALNE TENDENCIJE ili središnja vrijednost jest brojčana vrijednost koja reprezentira skupinu
Devizno tržište. Mart 2010 Ekonomski fakultet, Beograd Irena Janković
Devizno tržište Devizni urs i devizno tržište Devizni urs - cena jedne valute izražena u drugoj valuti Promene deviznog ursa utiču na vrednost ative i pasive oje su izražene u stranoj valuti Devizni urs
PRIMJER 3. MATLAB filtdemo
PRIMJER 3. MATLAB filtdemo Prijenosna funkcija (IIR) Hz () =, 6 +, 3 z +, 78 z +, 3 z +, 53 z +, 3 z +, 78 z +, 3 z +, 6 z, 95 z +, 74 z +, z +, 9 z +, 4 z +, 5 z +, 3 z +, 4 z 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8
LOGO ISPITIVANJE MATERIJALA ZATEZANJEM
LOGO ISPITIVANJE MATERIJALA ZATEZANJEM Vrste opterećenja Ispitivanje zatezanjem Svojstva otpornosti materijala Zatezna čvrstoća Granica tečenja Granica proporcionalnosti Granica elastičnosti Modul
Iskazna logika 3. Matematička logika u računarstvu. novembar 2012
Iskazna logika 3 Matematička logika u računarstvu Department of Mathematics and Informatics, Faculty of Science,, Serbia novembar 2012 Deduktivni sistemi 1 Definicija Deduktivni sistem (ili formalna teorija)
PRERADA GROŽðA. Sveučilište u Splitu Kemijsko-tehnološki fakultet. Zavod za prehrambenu tehnologiju i biotehnologiju. Referati za vježbe iz kolegija
Sveučilište u Splitu Kemijsko-tehnološki fakultet Zavod za prehrambenu tehnologiju i biotehnologiju Referati za vježbe iz kolegija PRERADA GROŽðA Stručni studij kemijske tehnologije Smjer: Prehrambena
MINISTARSTVO ZAŠTITE OKOLIŠA, PROSTORNOG UREĐENJA I GRADITELJSTVA. Sjednica Vlade Republike Hrvatske, 24. prosinca IZVJEŠĆE
MINISTARSTVO ZAŠTITE OKOLIŠA, PROSTORNOG UREĐENJA I GRADITELJSTVA Sjednica Vlade Republike Hrvatske, 24. prosinca 28. IZVJEŠĆE O PRAĆENJU POBOLJŠANJA KAKVOĆE ZRAKA NA PODRUČJU GRADA SISKA I DINAMIKE RADOVA
radni nerecenzirani materijal za predavanja R(f) = {f(x) x D}
Matematika 1 Funkcije radni nerecenzirani materijal za predavanja Definicija 1. Neka su D i K bilo koja dva neprazna skupa. Postupak f koji svakom elementu x D pridružuje točno jedan element y K zovemo funkcija