Τα σημαντικότερα Προβλήματα του Φαρμακείου σήμερα και οι Στρατηγικές αντιμετώπισης τους:

Transcript

1 Τα σημαντικότερα Προβλήματα του Φαρμακείου σήμερα και οι Στρατηγικές αντιμετώπισης τους: Η άποψη των Φαρμακοποιών. Έρευνα Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Ανδρέας Ευαγγελάτος, ΕΔΙΠ - ΟΠΑ Εργαστήριο Επιχειρησιακής Επικοινωνίας ΙΟΥΝΙΟΣ 2015

2 1. Ταυτότητα της Έρευνας Οργάνωση/ Διεξαγωγή Πειραματικός σχεδιασμός Μέγεθος δείγματος Ποσοστό απόκρισης Μέθοδος συλλογής δεδομένων Χρονική περίοδος : : : : : : Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (πρώην ΑΣΟΕΕ) Εργαστήριο Επιχειρησιακής Επικοινωνίας. Ποσοτική διερεύνηση των ερευνητικών ερωτημάτων με σε μεγάλο δείγμα ελληνικών φαρμακείων περίπου ελληνικά φαρμακεία τα οποία προσεγγίστηκαν είτε μέσω συνεταιριστικών φαρμακαποθηκών είτε μέσω διαδικτυακών καταλόγων των φαρμακευτικών συλλόγων. 10,5%, συγκεκριμένα απάντησαν 420 φαρμακεία. Με τη χρήση έντυπου ερωτηματολογίου το οποίο συμπληρώνονταν από τους ίδιους τους ερωτώμενους (self-completion questionnaire). Νοέμβριος 2014 Ιανουάριος 2015.

3 1. Δημογραφικά χαρακτηριστικά αυτών που απάντησαν

4 2. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος των φαρμακοποιών Μετά από εκτενή βιβλιογραφική έρευνα και επισκόπηση έντυπων και ηλεκτρονικών δημοσιευμάτων σχετικά με τα προβλήματα που απασχολούν τον κλάδο των φαρμακοποιών, καταγράφηκαν τα κάτωθι προβλήματα: 1. Μείωση Τζίρου 2. Μείωση Ρευστότητας 3. Καθυστέρηση πληρωμών δημοσίου (ΕΟΠΥΥ) 4. Αύξηση χρεών προς προμηθευτές 5. Αλλαγές τιμών των φαρμάκων 6. Προβλήματα συνεργασίας με φαρμακαποθήκες 7. Προβλήματα συνεργασίας με φαρμακευτικές εταιρείες 8. Προβλήματα συνεργασίας με Τράπεζες 9. Αλλαγές ωραρίου (αύξηση ωρών λειτουργίας) 10. Πίεση στις τιμές του παραφαρμάκου εξ αιτίας των eshops 11. Αύξηση καθυστέρησης πληρωμών από ιδιώτες 12. Διάθεση των μη συνταγογραφούμενων (OTC) και από άλλα κανάλια 13. Μείωση του περιθωρίου κέρδους 14. Είσοδος αλυσίδων φαρμακείων του εξωτερικού στην ελληνική αγορά 15. Μείωση της εμπορικής αξίας των φαρμακείων 16. Αλλαγές σε πληθυσμιακά

5 3. Αξιολόγησης της σημαντικότητας των προβλημάτων των φαρμακοποιών ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα του κλάδου των φαρμακοποιών; 1. Μείωση του περιθωρίου κέρδους 2. Μείωση τζίρου.. 3. Αλλαγές τιμών των φαρμάκων. 4. Καθυστέρηση πληρωμών δημοσίου (ΕΟΠΥΥ) Μείωση Ρευστότητας 6. Πίεση σε τιμές παραφαρμάκου εξ αιτίας των eshops. 7. Αλλαγές ωραρίου (αύξηση ωρών λειτουργίας) 8. Αύξηση καθυστέρησης πληρωμών από ιδιώτες. 9. Διάθεση των OTC και από άλλα κανάλια 10. Μείωση της εμπορικής αξίας των φαρμακείων 11. Είσοδος αλυσίδων του εξωτερικού στην ελληνική αγορά 12. Αύξηση χρεών προς προμηθευτές Αλλαγές σε πληθυσμιακά. 14. Προβλήματα συνεργασίας με φαρμακευτικές εταιρείες Προβλήματα συνεργασίας με φαρμακαποθήκες 16. Προβλήματα συνεργασίας με Τράπεζες..

6 3. Αξιολόγησης της σημαντικότητας των προβλημάτων των φαρμακοποιών ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα του κλάδου των φαρμακοποιών; 1. Μείωση του περιθωρίου κέρδους 2. Μείωση τζίρου.. 3. Αλλαγές τιμών των φαρμάκων. 4. Καθυστέρηση πληρωμών δημοσίου (ΕΟΠΥΥ) Μείωση Ρευστότητας 6. Πίεση σε τιμές παραφαρμάκου εξ αιτίας των eshops. 7. Αλλαγές ωραρίου (αύξηση ωρών λειτουργίας) 8. Αύξηση καθυστέρησης πληρωμών από ιδιώτες. 9. Διάθεση των OTC και από άλλα κανάλια 10. Μείωση της εμπορικής αξίας των φαρμακείων 11. Είσοδος αλυσίδων του εξωτερικού στην ελληνική αγορά 12. Αύξηση χρεών προς προμηθευτές Αλλαγές σε πληθυσμιακά. 14. Προβλήματα συνεργασίας με φαρμακευτικές εταιρείες Προβλήματα συνεργασίας με φαρμακαποθήκες 16. Προβλήματα συνεργασίας με Τράπεζες..

7 4. Παραγοντική ανάλυση των προβλημάτων των φαρμακοποιών Εξερευνητική Παραγοντική ανάλυση της σημαντικότητας των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κλάδος των φαρμακοποιών απέδωσε τέσσερεις αντιλαμβανόμενους παράγοντες, τον Στρατηγικό Παράγοντα, τα Λειτουργικά Προβλήματα, την Οικονομική Κρίση και τα Θεσμικά Προβλήματα. Στρατηγικός παράγοντας Λειτουργικά προβλήματα Οικονομική Κρίση Θεσμικά Προβλήματα

8 5. Κατάταξη ανιχνευθέντων παραγόντων βάσει της σπουδαιότητας τους Η κατάταξη από πλευράς σπουδαιότητας των 4 παραγόντων που ανιχνεύθηκαν με την παραγοντική ανάλυση των αντιλαμβανόμενη σημασία των προβλημάτων του κλάδου κατέταξε πρώτο τον παράγοντα της Οικονομικής Κρίσης, δεύτερο αυτόν των Θεσμικών Προβλημάτων, τρίτο τον Στρατηγικό Παράγοντα, και τέταρτο τα Λειτουργικά Προβλήματα. Οικονομική Κρίση Θεσμικά Προβλήματα Στρατηγικός παράγοντας Λειτουργικά προβλήματα

9 5. Κατάταξη ανιχνευθέντων παραγόντων βάσει της σπουδαιότητας τους Εξερευνητική Παραγοντική ανάλυση της σημαντικότητας των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κλάδος των φαρμακοποιών απέδωσε τέσσερεις αντιλαμβανόμενους παράγοντες, τον Στρατηγικό Παράγοντα, τα Λειτουργικά Προβλήματα, την Οικονομική Κρίση και τα Θεσμικά Προβλήματα Στρατηγικός παράγοντας Λειτουργικά προβλήματα Οικονομική Κρίση Θεσμικά Προβλήματα

10 6. Τρόποι αντιμετώπισης της κρίσης Καταγραφή των πιθανών τρόπων με τους οποίους θα μπορούσε ένας φαρμακοποιός ν αντιμετωπίσει την τρέχουσα οικονομική κρίση, απέδωσε τους εξής: 1. Παροχή εκπτώσεων στο παραφάρμακο 2. Μείωση του προσωπικού Μείωση μισθών προσωπικού Μείωση του ενοικίου 5. Μεταφορά καταστήματος για μείωση ενοικίου 6. Μείωση του κόστους προϊόντων 7. Αύξηση της πίστωσης από τους προμηθευτές 8. Μείωση της πίστωσης προς τους πελάτες Ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων από δικά σας χρήματα Ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων με συνέταιρο 11. Ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων με τραπεζικό δάνειο 12. Αύξηση των κωδικών στα ράφια 13. Αύξηση τετραγωνικών καταστήματος 14. Μεταφορά καταστήματος σε κεντρικότερο σημείο 15. Πωλήσεις και μέσω διαδικτύου (e-shop) Ανακαίνιση καταστήματος Προώθηση και διαφήμιση καταστήματος στο διαδίκτυο 18. Αγορά συμβουλευτικών υπηρεσιών 19. Εξειδίκευση σε παραφάρμακο 20. Εξειδίκευση σε ομοιοπαθητικά/εναλλακτικά φάρμακα 21. Προμήθεια ειδικού εξοπλισμού 22. Ένταξη καταστήματος σε ιδιωτική αλυσίδα 23. Ένταξη καταστήματος σε συνεταιριστική αλυσίδα 24. Βελτίωση της μηχανογράφησης

11 7. Κατάταξη τρόπων αντιμετώπισης της κρίσης βάσει πρόθεσης χρήσης τους ΕΡΩΤΗΣΗ: Πόσο πιθανό είναι να κάνετε χρήση των κατωτέρω στο άμεσο μέλλον; 1. Αύξηση της πίστωσης από τους προμηθευτές. 2. Μείωση του ενοικίου 3. Βελτίωση της μηχανογράφησης. 4. Μείωση του κόστους προϊόντων 5. Εξειδίκευση σε παραφάρμακο 6. Ανακαίνιση καταστήματος Εξειδίκευση σε ομοιοπαθητικά/εναλλακτικά φάρμακα Μείωση της πίστωσης προς τους πελάτες 9. Παροχή εκπτώσεων στο παραφάρμακο 10. Αύξηση των κωδικών στα ράφια 11. Προμήθεια ειδικού εξοπλισμού Αγορά συμβουλευτικών υπηρεσιών Προώθηση και διαφήμιση καταστήματος στο διαδίκτυο 14. Μεταφορά καταστήματος σε κεντρικότερο σημείο Ένταξη καταστήματος σε συνεταιριστική αλυσίδα. 16. Αύξηση τετραγωνικών καταστήματος 17. Μεταφορά καταστήματος για μείωση ενοικίου 18. Μείωση μισθών προσωπικού 19. Ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων από δικά σας χρήματα 20. Πωλήσεις και μέσω διαδικτύου (e-shop) Μείωση του προσωπικού 22. Ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων με τραπεζικό δάνειο. 23. Ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων με συνέταιρο. 24. Ένταξη καταστήματος σε ιδιωτική αλυσίδα.

12 8. Περισσότερο και λιγότερο πιθανοί τρόποι βάσει πρόθεσης χρήσης τους ΕΡΩΤΗΣΗ: Πόσο πιθανό είναι να κάνετε χρήση των κατωτέρω στο άμεσο μέλλον; 1. Αύξηση της πίστωσης από τους προμηθευτές. 2. Μείωση του ενοικίου 3. Βελτίωση της μηχανογράφησης. 4. Μείωση του κόστους προϊόντων 5. Εξειδίκευση σε παραφάρμακο 6. Ανακαίνιση καταστήματος Εξειδίκευση σε ομοιοπαθητικά/εναλλακτικά φάρμακα Μείωση της πίστωσης προς τους πελάτες 9. Παροχή εκπτώσεων στο παραφάρμακο 10. Αύξηση των κωδικών στα ράφια 11. Προμήθεια ειδικού εξοπλισμού Αγορά συμβουλευτικών υπηρεσιών Προώθηση και διαφήμιση καταστήματος στο διαδίκτυο 14. Μεταφορά καταστήματος σε κεντρικότερο σημείο Ένταξη καταστήματος σε συνεταιριστική αλυσίδα. 16. Αύξηση τετραγωνικών καταστήματος 17. Μεταφορά καταστήματος για μείωση ενοικίου 18. Μείωση μισθών προσωπικού 19. Ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων από δικά σας χρήματα 20. Πωλήσεις και μέσω διαδικτύου (e-shop) Μείωση του προσωπικού 22. Ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων με τραπεζικό δάνειο. 23. Ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων με συνέταιρο. 24. Ένταξη καταστήματος σε ιδιωτική αλυσίδα. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΠΙΘΑΝΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΠΙΘΑΝΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

13 9. Σύνθεση σε παράγοντες των τρόπων αντιμετώπισης της κρίσης Εξερευνητική Παραγοντική ανάλυση της σημαντικότητας των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κλάδος των φαρμακοποιών απέδωσε επτά αντιλαμβανόμενους παράγοντες, την Εξειδίκευση, τους Εργαζομένους, την Χρηματοδότηση, την Ατμόσφαιρα καταστήματος, το Μάρκετινγκ, το Πλεονέκτημα λόγω θέσης, και τη Μετάθεση προβλήματος. Εξειδίκευση Εργαζόμενοι Χρηματοδότηση Ατμόσφαιρα καταστήματος Μάρκετινγκ Πλεονέκτημα λόγω Θέσης Μετάθεση προβλήματος

14 10. Κατάταξη των παραγόντων των τρόπων αντιμετώπισης της κρίσης Η κατάταξη από πλευράς σπουδαιότητας των 7 παραγόντων που ανιχνεύθηκαν με την παραγοντική ανάλυση των αντιλαμβανόμενη σημασία των προβλημάτων του κλάδου κατέταξε πρώτο τον παράγοντα της Μετάθεσης προβλήματος, δεύτερο την Ατμόσφαιρα καταστήματος, τρίτο την Εξειδίκευση, τέταρτο το Πλεονέκτημα λόγω θέσης, πέμπτο το Μάρκετινγκ, έκτο τους Εργαζομένους και έβδομο τη Χρηματοδότηση. Μετάθεση προβλήματος Ατμόσφαιρα καταστήματος Εξειδίκευση Πλεονέκτημα λόγω Θέσης Μάρκετινγκ Εργαζόμενοι Χρηματοδότηση

15 10. Κατάταξη των παραγόντων των τρόπων αντιμετώπισης της κρίσης Εξερευνητική Παραγοντική ανάλυση της σημαντικότητας των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κλάδος των φαρμακοποιών απέδωσε επτά αντιλαμβανόμενους παράγοντες, την Εξειδίκευση, τους Εργαζομένους, την Χρηματοδότηση, την Ατμόσφαιρα καταστήματος, το Μάρκετινγκ, το Πλεονέκτημα λόγω θέσης, και τη Μετάθεση προβλήματος. 3 Εξειδίκευση Εργαζόμενοι Χρηματοδότηση Ατμόσφαιρα καταστήματος Μάρκετινγκ Πλεονέκτημα λόγω Θέσης Μετάθεση προβλήματος

16 11. Σύνδεση Προβλημάτων με τρόπους αντιμετώπισης της κρίσης Τι πρόβλημα αντιμετωπίζετε; Πως θα λύσετε τo πρόβλημα; Μετάθεση προβλήματος Οικονομική Κρίση Θεσμικά Προβλήματα Στρατηγικός παράγοντας Λειτουργικά προβλήματα Ατμόσφαιρα καταστήματος? Εξειδίκευση Πλεονέκτημα λόγω Θέσης Μάρκετινγκ Εργαζόμενοι Χρηματοδότηση

17 12. Διαφοροποιήσεις ανάλογα με την ηλικία του φαρμακοποιού 1. Σπουδαιότητα προβλημάτων 3. Πλεονέκτημα λόγω θέσης 2. Πιθανότητα χρήσης μάρκετινγκ 4. Μετάθεση προβλήματος

22 13. Τμηματοποίηση φαρμακείων ως προς την απόδοση τους Η τμηματοποίηση (cluster analysis) των φαρμακείων ως προς την απόδοση τους (όγκο πωλήσεων, κερδοφορία, μερίδιο αγοράς και αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων) απέδωσε 3 τμήματα αυτά με (1) Χαμηλή, (2) Μέτρια και (3) Υψηλή απόδοση., 1. Φαρμακεία με χαμηλή απόδοση 1 2. Φαρμακεία με μέτρια απόδοση Φαρμακεία με υψηλή απόδοση

23 14. Διαφοροποιήσεις ανάλογα με την απόδοση του φαρμακείου 1. Αντιλαμβανόμενη σοβαρότητα της Οικονομική Κρίσης 3. Πρόθεση απολύσεων & μείωσης μισθών προσωπικού 2. Πρόθεση Εξειδίκευσης του φαρμακείου 4. Πρόθεση βελτίωσης της ατμόσφαιρας του φαρμακείου

28 15. Συζήτηση των ευρημάτων της έρευνας ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 1. Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα ενός φαρμακείου σήμερα, και πως σκοπεύει να το αντιμετωπίσει; Χρηματοδότηση του φαρμακείου. Εκλαϊκευτικός επιστημονικός οδηγός με επεξήγηση των βασικών οικονομικών εννοιών και της πρακτικής σημασίας τους στη λειτουργία του φαρμακείου. Δεν είναι δυνατόν ν αποκλείουμε τη χρήση των εργαλείων με την χρήση των οποίων αντιμετωπίζεται το συγκεκριμένο πρόβλημα. Διερεύνηση συλλογικών λύσεων (π.χ. χρηματοδοτική τράπεζα). Τα περισσότερο αποδοτικά φαρμακεία βλέπουν με μεγαλύτερη αισιοδοξία το πρόβλημα. Ανάπτυξη από το φαρμακείο αισιόδοξων/απαισιόδοξων σεναρίων της μορφής Εάν, τότε 2. Είναι εφικτό να επιτύχουν τα φαρμακεία να μεταθέσουν το βασικό τους πρόβλημα; Ποιος μπορεί να είναι η ρόλος του συνεταιριστικού κινήματος; Η μετάθεση του προβλήματος στα πλαίσια της αλυσίδας αξίας στην φαρμακευτική αγορά. Νόμος για την παροχή υποχρεωτικής πίστωσης. Πως θα μπορούσε να βοηθήσει η ΟΣΦΕ (?). 3. Βλέπουν τα φαρμακεία τη συμμετοχή τους σε μια αλυσίδα φαρμακείων σαν μια ενδεδειγμένη κίνηση; Την θεωρούν χρήσιμη ενέργεια, την οποία όμως δεν την θεωρούν επιβεβλημένη από τις περιστάσεις. Αντιμετωπίζουν τη συμμετοχή σε συνεταιριστική αλυσίδα ως τακτική και όχι ως στρατηγική κίνηση, καθώς την συνδέουν κυρίως με την απόκτηση πλεονεκτήματος λόγω θέσης (σήμανση φαρμακείου, κοινή προώθηση/διαφήμιση των φαρμακείων της αλυσίδας, κλπ.).

29 15. Συζήτηση των ευρημάτων της έρευνας ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 4. Που προτιμούν τα φαρμακεία να συμμετέχουν, σε συνεταιριστική ή σε ιδιωτική αλυσίδα; Σαφώς, προτιμούν συνεταιριστική σε σύγκριση με ιδιωτική αλυσίδα φαρμακείων. Συνδέουν τη συμμετοχή σε συνεταιριστική αλυσίδα με την απόκτηση πλεονεκτήματος λόγω θέσης (σήμανση, κοινή διαφήμιση, κλπ.), ενώ τη συμμετοχή σε ιδιωτική αλυσίδα φαρμακείων με την εφαρμογή ενεργειών μάρκετινγκ. Είναι πολύ σημαντικό να διευρυνθεί η αντίληψη των φαρμακοποιών για τη σημασία και τον ρόλο των αλυσίδων φαρμακείων γενικά, και ειδικότερα των συνεταιριστικών. Πρόγραμμα ενημέρωσης/ εκπαίδευσης/ κατάρτισης. 5. Πως βλέπουν οι φαρμακοποιοί τη χρήση της τεχνολογίας; Σκέφτονται ν αξιοποιήσουν το διαδίκτυο για ν αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση; Όχι άμεση υιοθέτηση - αρνητική στάση απέναντι στη χρήση της τεχνολογίας (διαδίκτυο, e-shops, κλπ.) αλλά και εργαλείων του μάρκετινγκ (διαφήμιση/προώθηση κλπ.). Η στάση αυτή είναι σε αντίστροφη συνάρτηση με την ηλικία. Συσχέτιση υιοθέτησης τεχνολογίας και υιοθέτησης καινοτομίας. Ανάγκη για είσοδο/υιοθέτηση καινοτομίας στον κλάδο. Σύνδεση καινοτομίας με τον κοινωνικό ρόλο του φαρμακείου. 6. Πως βλέπουν οι φαρμακοποιοί το προσωπικό; Σκέφτονται να μειώσουν μισθούς ή ν απολύσουν προσωπικό; Αντιμετώπιση του ανθρώπινου δυναμικού όχι ως κέντρο κόστους. Σύνδεση της ανάπτυξη του κλάδου με την μείωση της ανεργίας.

30 16. Ευχαριστίες Σκιαδόπουλο Διονύση/ συνεργάτης ερευνητής Μπελώνη Σταύρο ΟΣΦΕ Δούνα Κώστα ΟΣΦΕ Τριανταφυλλίδη Δημήτρη ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ Νικολαϊδου Ντία ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ

31 17. Ερωτήσεις - σχολιασμοί Ανδρέας Ευαγγελάτος aevan@aueb.gr