Μεταβλητότητα των τιμών και ορθολογικές προσδοκίες σε ένα κλαδικό υπόδειγμα της Ελληνικής αγοράς κρέατος

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μεταβλητότητα των τιμών και ορθολογικές προσδοκίες σε ένα κλαδικό υπόδειγμα της Ελληνικής αγοράς κρέατος"

Transcript

1 Μεταβλητότητα των τιμών και ορθολογικές προσδοκίες σε ένα κλαδικό υπόδειγμα της Ελληνικής αγοράς κρέατος Αντώνιος Ρεζίτης * και Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος** *Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, E-mil:rziis@cc.uoi.gr ** Διδάκτωρ, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, E-mil: ksvrop@cc.uoi.gr Παρουσιάστηκε στο ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγροτικής Οικονομίας (ΕΤ.ΑΓΡ.Ο) με τίτλο «Αειφορία στην Γεωργία και στην παραγωγή τροφίμων: προσαρμογή απέναντι στο μεταβαλλόμενο φυσικό, κοινωνικό και θεσμικό περιβάλλον» (6-7 Νοεμβρίου 00, Αθήνα)

2 Asrc This ppr xplors supply rspons modls in rionl xpcions frmwork wih ndognous risk y using mulivri GARCH modl wih Cholsky dcomposiion. This pproch llows h incorporion of pric voliliy s risk fcor ino h supply rspons of primry commodiy scor h is composd of svrl mrks of homognous producs. Th modl is pplid o h Grk m scor, which is composd of four mjor m cgoris, i.. f, lm, pork nd roilr, nd hus h modl for h nir mrk includs supply nd dmnd quions for ll h four m mrks, which r simd simulnously. Th mpiricl rsuls confirm h pric voliliy is significn risk fcor in Grk m producion nd lso provid usful implicions ou h cos fcors of producion. Furhrmor, h mpiricl findings show h h ls rform of h Common Agriculurl Policy sms o hv hd ngiv ffc on f nd lm producion in Grc. Kywords: supply rspons, pric voliliy, CAP, MGARCH Περίληψη Η παρούσα μελέτη διερευνά την δημιουργία και εκτίμηση ενός κλαδικού υποδείγματος για την Ελληνική αγορά κρέατος. Ένα πολυμεταβλητό GARCH (MGARCH) μοντέλο με ανάλυση Cholsky χρησιμοποιείται για να υπολογίσει τις αναμενόμενες τιμές και την μεταβλητότητα των τιμών. Παρέχεται έτσι η δυνατότητα ενσωμάτωσης της μεταβλητότητας των τιμών σαν παράγοντα κινδύνου στις συναρτήσεις προσφοράς του κλάδου. Η εφαρμογή γίνεται στην Ελληνική αγορά κρέατος η οποία αποτελείται από τέσσερα βασικά είδη κρέατος (μοσχαρίσιο, πρόβειο, χοιρινό και κοτόπουλο) με συνέπεια το κλαδικό υπόδειγμα να περιλαμβάνει συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς για καθένα από τα τέσσερα είδη οι οποίες εκτιμώνται ταυτόχρονα σε ένα σύστημα. Τα εμπειρικά αποτελέσματα δείχνουν ότι η μεταβλητότητα τιμών είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου των συναρτήσεων προσφοράς καθώς και ότι η τελευταία μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) έχει αρνητικά αποτελέσματα στο επίπεδο παραγωγής μοσχαρίσιου και πρόβειου κρέατος στην Ελλάδα. Λέξεις κλειδιά: ορθολογικές προσδοκίες, μεταβλητότητα τιμών, ΚΑΠ, GARCH

3 . Εισαγωγή Ο προσδιορισμός των τιμών και ο κίνδυνος από τη μεταβλητότητα των τιμών αποτελούν κρίσιμους παράγοντες, στην διαμόρφωση των αποφάσεων παραγωγής και κατανάλωσης. Στην παραγωγή κρέατος, οι αποφάσεις παραγωγής λαμβάνονται βασισμένες στις μελλοντικές τιμές και την αναμενόμενη παραγωγή. Επομένως, η παραγόμενη ποσότητα είναι μια συνάρτηση των προσδοκώμενων τιμών και, οι αποφάσεις παραγωγής, βασίζονται στις προσδοκίες των παραγωγών για τις μελλοντικές τιμές και τη μελλοντική τους παραγωγή. Η κατανόηση του τρόπου σχηματισμού των προσδοκιών έχει μεγάλη σημασία και οι οικονομολόγοι έχουν χρησιμοποιήσει διάφορες προσεγγίσεις στην προσπάθειά τους να μοντελοποιήσουν την διαμόρφωση των προσδοκιών. Στη ανάλυση των αγορών πρωτογενών προϊόντων τα τελευταία χρόνια πολλοί ερευνητές υιοθετούν την υπόθεση των ορθολογικών προσδοκιών (Rionl Expcions Hypohsis-REH), που προτάθηκε από τον Muh (96) και η οποία υποθέτει ότι οι παραγωγοί χρησιμοποιούν όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες, προκειμένου να διαμορφώσουν τις προσδοκίες τους για τις μελλοντικές τους αποφάσεις. Επίσης, ένα σημαντικό ζήτημα στην ανάλυση των αγορών πρωτογενών προϊόντων είναι και ο ρόλος της μεταβλητότητας των τιμών, δεδομένου ότι τα αγροτικά προϊόντα τείνουν να παρουσιάζουν υψηλότερη μεταβλητότητα τιμών συγκρινόμενα με προϊόντα άλλων κλάδων της οικονομίας όπως π.χ. τα βιομηχανικά προϊόντα. Ο ρόλος της μεταβλητότητας των τιμών κάτω από την REH, στα πρωτογενή προϊόντα, έχει αξιολογηθεί από διάφορες μελέτες (Hol και McKnzi, 003; Chvs, 000; Hol και Ardhyul, 998). O στόχος της παρούσας εργασίας είναι να εξεταστούν οι επιπτώσεις των ορθολογικών προσδοκιών σε έναν κλαδικό υπόδειγμα για την αγορά ενός πρωτογενούς προϊόντος, με τη χρήση ενός οικονομετρικού μοντέλου με ενδογενή κίνδυνο (μεταβλητότητα τιμών). Ειδικότερα, ερευνάται ο ελληνικός κλάδος του κρέατος, ο οποίος αποτελείται από τέσσερις σημαντικές αγορές κρέατος (μοσχαρίσιο, αρνίσιο, χοιρινό και κοτόπουλο) και επομένως ένα πλήρες μοντέλο για ολόκληρο τον τομέα πρέπει να περιλαμβάνει τις εξισώσεις προσφοράς και ζήτησης και για τις τέσσερις αγορές κρέατος. Διάφορες παράμετροι, όπως η τιμή του προϊόντος, η μεταβλητότητα των τιμών και παράγοντες δαπανών, χρησιμοποιούνται για να διευκρινίσουν την κατάλληλη εξίσωση προσφοράς κάθε αγοράς κρέατος, ενώ αξιολογείται ο αντίκτυπος της ΚΑΠ στο επίπεδο παραγωγής βόειου και αρνίσιου κρέατος. Κατόπιν, οι εξισώσεις προσφοράς και ζήτησης για τους τέσσερις τύπους κρέατος που συνθέτουν ολόκληρη την αγορά υπολογίζονται ταυτόχρονα, με ένα μοντέλο MGARCH με ανάλυση Cholsky. 3

4 . Το Μοντέλο Αγοράς Ακολουθώντας τη μεθοδολογία των Wllis (980) και Hol και Ardhyul (998), ένα στατικό μοντέλο αγοράς για τον κλάδο του κρέατος στην Ελλάδα αποτελείται από οκτώ εξισώσεις, δηλ. προσφορά και ζήτηση, καθεμιάς από τις τέσσερις κατηγορίες κρέατος (μοσχαρίσιο, αρνίσιο, χοιρινό και κοτόπουλο) και μπορεί να περιγραφεί ως: ν ( ) By + A y + A vch y +Γ x = u () όπου y είναι ένα 8 διάνυσμα της τιμής και της ποσότητας κάθε κατηγορίας κρέατος, x είναι ένα k -διαστάσεων διάνυσμα εξωγενών μεταβλητών, των οποίων οι τιμές της επόμενης περιόδου (on priod hd vlus) είναι γνωστές με βεβαιότητα, y είναι ένα 8 διάνυσμα που δηλώνει τις προσδοκίες που διαμορφώνονται την περίοδο - σχετικά με τις ενδογενείς μεταβλητές, y ν δηλώνει τις μη παρατηρήσιμες προσδοκίες που διαμορφώνονται την περίοδο -, σχετικά με τα σφάλματα πρόβλεψης (forcs rrors) των διακυμάνσεων και συνδιακυμάνσεων των ενδογενών μεταβλητών και vch είναι ο ρυθμιστής διανύσματος (vcorizion opror). Οι μήτρες B και A είναι διαστάσεων 8 8, A είναι μια μήτρα διαστάσεων 8 36, Γ είναι μια μήτρα διαστάσεων 8 k. Tο u είναι ένα 8 διάνυσμα όρων σφάλματος που ακολουθούν την κανονική κατανομή, όπου Eu ( / Ω = ) 0 vr( u / Ω ) = H, με H να είναι μια 8 8 θετικά ορισμένη χρονικά μεταβαλλόμενη (imvrying) μήτρα των υπό συνθήκη συνδιακυμάνσεων και Ω είναι το σύνολο των πληροφοριών μέχρι την περίοδο και. Πρέπει να τονιστεί ότι στην εξίσωση () οι μεταβλητές χρησιμοποιούνται σε επίπεδα, με βάση την υπόθεση ότι είναι στάσιμες, δηλ. I(0). Στην περίπτωση που δεν είναι στάσιμες, δηλ. I(), πρέπει να συμπεριληφθούν σε μορφή πρώτων διαφορών. Επιπλέον, εάν κάποιες μεταβλητές είναι συνολοκληρωμένες τότε ο όρος διόρθωσης σφάλματος (rror corrcion rm) πρέπει επίσης να συμπεριληφθεί στην (). Το παραπάνω μοντέλο υποθέτει ότι οι συμμετέχοντες στη αγορά διαμορφώνουν τις προσδοκίες τους σύμφωνα με την υπόθεση των ορθολογικών προσδοκιών. Αυτό σημαίνει ότι το y είναι μια βέλτιστη πρόβλεψη, που λαμβάνει υπόψη όλη την διαθέσιμη πληροφόρηση: y = E ( y / Ω ) () Η συνθήκη της αποτελεσματικής αγοράς μπορεί να περιγραφεί ως E ( y y ) =0, πράγμα το οποίο υποδηλώνει ότι όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες απεικονίζονται στην αγορά και άρα προσδοκίες για τη μήτρα συνδιακύμανσης μπορεί να δοθούν ως: m 4

5 y E y E y y E y ( ( / ))( ( / ) ) ν = Ω Ω Στη συνέχεια, η ανοιγμένη μορφή (rducd form) της εξίσωσης () δίνεται ως: ( ν i i) i y = B Ay B Avch y B Γ x + B u i οι υπό συνθήκη προσδοκίες για την εξίσωση (4) μπορούν να περιγράφουνε ως: ν ( ) y = B A y B Avch y B Γ x (5) (3) (4) Τα σφάλματα των ορθολογικών προσδοκιών λαμβάνονται με την αφαίρεση του y (εξίσωση (5)) από το y i (εξίσωση (4)): y y = B u (6) Οι υπό συνθήκη προσδοκίες της εξίσωσης (6) δίνονται ως: ν y = E ( y E( y / Ω ) )( y E( y / Ω ) ) = B HB (7) Αντικαθιστώντας το y ν (εξίσωση (7)) στην εξίσωση (5) προκύπτει η εξίσωση: 0. ( ) 0. y = Π B A vch B ΗB Π Γ x (8) όπου 0. ( I B A ) Π = +. Το τελικό μοντέλο προκύπτει με την αντικατάσταση του y ν (εξίσωση (7)) και του (εξίσωση (8)) στην εξίσωση (4) και δίνεται ως: όπου 0. ( B A 0. I) B Π = Π A 0. ( ) 0.3 y =Π vch B Η B +Π x + w (9) 0.3 ( A 0. I) B, Π = Π Γ και w = B u. Τα MGARCH μοντέλα αναπτύχθηκαν και εξελίχθηκαν για την ανάλυση της μεταβλητότητας σε πολλές διαστάσεις και η βιβλιογραφία προσφέρει πολλές διαφορετικές εξειδικεύσεις. Μερικές δημοφιλείς εξειδικεύσεις είναι το διαγώνιο (digonl) VEC που προτάθηκε από τους Bollrslv l. (988) και το BEKK που προτάθηκε από τους Engl nd Kronr (995). Τα μοντέλα αυτά όμως παρουσιάζουν ανεπάρκειες καθώς είτε δεν είναι εύκολο να διατηρηθεί η θετική ορισιμότητα της υπό συνθήκη μήτρας διακύμανσηςσυνδιακύμανσης, χωρίς επιβολή ισχυρών περιορισμών στις παραμέτρους, είτε ο αριθμός των παραμέτρων αυξάνεται σημαντικά, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται υπολογιστικά προβλήματα. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν αδυναμίες όπως αυτές που περιγράφονται παραπάνω, στην παρούσα μελέτη, χρησιμοποιείται ένα μοντέλο MGARCH με ανάλυση Cholsky (Tsy, 00). Το πλεονέκτημα αυτής της εξειδίκευσης είναι, ότι η μήτρα y 5

6 διακύμανσης-συνδιακύμανσης, παραμένει θετικά ορισμένη, χωρίς οποιονδήποτε περιορισμό στις παραμέτρους (Pourhmdi, 999). Στην παρούσα εργασία, εκτιμάται το μοντέλο ΜGARCH(,) με ανάλυση Cholsky για οκτώ διαστάσεις. Συγκεκριμένα, το σύστημα για ολόκληρη την αγορά κρέατος κατασκευάζεται από την εξίσωση προσφοράς και ζήτησης, για κάθε κατηγορία κρέατος και τις εξισώσεις μεταβλητότητας που χρησιμοποιούνται για να κατασκευάσουν τη μήτρα διακύμανσης-συνδιακύμανσης H του μοντέλου οκτώ-διαστάσεων ΜGARCH(,). Η οιωνεί μέγιστη (qusimximum) συνάρτηση πιθανοφάνειας του μοντέλου εκτιμάται με τη χρήση του αλγόριθμου BFGS. 3. Εξειδίκευση του Υποδείγματος και Εμπειρικά Αποτελέσματα Τα στατιστικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην παρούσα μελέτη είναι μηνιαίες χρονολογικές σειρές για την περίοδο από τον Ιανουάριο του 993 μέχρι τον Δεκέμβριο του 006. Ειδικότερα, οι παραγόμενες ποσότητες των κρεάτων και οι επιδοτήσεις που πληρώνονται στους βοοτρόφους και προβατοτρόφους έχουν χορηγηθεί από το Ελληνικό Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Οι τιμές των τεσσάρων ειδών κρέατος, οι τιμές του πρόβειου και αγελαδινού γάλακτος, οι τιμές των ζωοτροφών και οι τιμές των κτηνιατρικών φαρμάκων έχουν χορηγηθεί από την Εθνική Στατιστική Αρχή. Όλες οι μεταβλητές (περιγράφονται στον Πίνακα ) μετασχηματίζονται σε λογάριθμους και οι τιμές αποπληθωρίζονται με βάση τον δείκτης τιμών καταναλωτή (006=00). Αρχικά οι μεταβλητές εξετάζονται για στασιμότητα. Η υπόθεση ότι οι μεταβλητές έχουν μοναδιαία ρίζα δεν απορρίπτεται σε επίπεδο σημαντικότητας, 5% με εξαίρεση τις μεταβλητές q και rq που είναι στάσιμες και τις μεταβλητές pq και το lq, για τις οποίες τα αποτελέσματα είναι μικτά. Στη συνέχεια, διερευνάται η πιθανή ύπαρξη σχέσεων συνολοκλήρωσης. Λαμβάνοντας υπόψη τη δομή του μοντέλου, γίνεται έλεγχος για συνολοκλήρωση μεταξύ των τιμών των κρεάτων και υπολογίζεται ένα διανυσματικό αυτοπαλίνδρομο υπόδειγμα διόρθωσης λαθών (VECM). Πίνακας. Περιγραφή των Μεταβλητών Σύμβολο Περιγραφή p τιμή βόειου κρέατος ( /κιλό) rp τιμή κοτόπουλου( /κιλό) lp τιμή αρνίσιου κρέατος( /κιλό) pp τιμή χοιρινού κρέατος( /κιλό) q παραγόμενη ποσότητα βόειου κρέατος (χιλ. τόνοι) rq παραγόμενη ποσότητα κοτόπουλου (χιλ. τόνοι) 6

7 lq παραγόμενη ποσότητα αρνίσιου κρέατος (χιλ. τόνοι) pq παραγόμενη ποσότητα χοιρινού κρέατος (χιλ. τόνοι) f τιμή ζωοτροφών βοοτροφίας ( /κιλό) fr τιμή ζωοτροφών πτηνοτροφίας( /κιλό) fl τιμή ζωοτροφών προβατοτροφίας( /κιλό) fp τιμή ζωοτροφών χοιροτροφίας( /κιλό) vmd τιμή κτηνιατρικών φαρμάκων milk τιμή αγελαδινού γάλακτος( /κιλό) milkl τιμή πρόβειου γάλακτος( /κιλό) pr επιδοτήσεις βοοτροφίας ( /ζώο) prl επιδοτήσεις προβατοτροφίας( /ζώο) * vmd η τιμή των κτηνιατρικών φαρμάκων υπολογίζεται ως ένας σταθμισμένος μέσος όρος των τιμών των διαφορετικών ειδών φαρμάκων που χρησιμοποιούν οι παραγωγοί. Η τελική μορφή των (αντίστροφων) εξισώσεων ζήτησης και των εξισώσεων προσφοράς για το βόειο, το αρνίσιο, το χοιρινό και το κοτόπουλο και τα αντίστοιχα εμπειρικά αποτελέσματα δίνονται παρακάτω. Βόειο κρέας Ζήτηση: Δ p = + Δ rp + Δ rp + Δ pp + Δ pp + Δ lp + Δ lp + Δq Δ q + 9 Δ q + 0Δ q 3 + Δ q 4 + Δ q 5 + 3Δ q 6 + 4z + w (0) όπου το Δ δηλώνει ότι η μεταβλητή χρησιμοποιείται σε πρώτες διαφορές και z είναι το διάνυσμα συνολοκλήρωσης που εκτιμήθηκε με το VECM. Προσφορά: q = + p + v + f + vmd + milk + pr + SD + ( SD pr ) q + q + q + q + q + q + q + q + q + w Στην συνάρτηση προσφοράς συμπεριλαμβάνονται η τιμή του βόειου κρέατος, () p, η μεταβλητότητα των τιμών, v, και οι τιμές δύο παραγόντων κόστους: η τιμή των ζωοτροφών, f 6, και η τιμή των κτηνιατρικών φαρμάκων, vmd 6. Οι τιμές των εισροών έχουν χρονική υστέρηση 6 μηνών λόγω του βιολογικού κύκλου της παραγωγής. Επίσης, συμπεριλαμβάνονται η τιμή του αγελαδινού γάλακτος, milk, ως κόστος ευκαιρίας για το βόειο κρέας και χρονικές υστερήσεις της παραγωγής, επειδή η παραγωγή χρειάζεται χρόνο να προσαρμοστεί στα επιθυμητά επίπεδα. Επιπλέον, τρεις μεταβλητές χρησιμοποιούνται για να προσδιοριστεί η επίδραση της ΚΑΠ στην παραγωγή βόειου κρέατος. 3 Πρώτον, το ποσό της επιδότησης, pr, που πληρώνεται στους παραγωγούς με χρονική υστέρηση μηνών, δεύτερον, μια ψευδομεταβλητή, SD, για την περίοδο , για να αξιολογήσει την 7

8 επίδραση της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ, σχετικά με την αποσύνδεση της επιδότησης από την παραγόμενη ποσότητα (που αποφασίστηκε το 003 για να πραγματοποιηθεί από το 006 ως το 03) και, τρίτον, η μεταβλητή αλληλεπίδρασης, SD pr, που κατασκευάζεται με τον πολλαπλασιασμό της επιδότησης ( pr ) με την ψευδομεταβλητή ( SD ) και χρησιμοποιείται γι α να αξιολογήσει την επίδραση της αλλαγής, από ένα μεταβαλλόμενο, σε ένα σταθερό ποσό επιδότησης. Ο Πίνακας παρουσιάζει τις εκτιμήσεις των εξισώσεων προσφοράς και ζήτησης για το βόειο κρέας. Η στατιστική Ljung-Box Q(m) για 8 και χρονικές υστερήσεις χρησιμοποιείται για τα τυποποιημένα κατάλοιπα και τα τετράγωνα των κατάλοιπων προκειμένου να ελεγχθε ί η πιθανή ύπαρξη αυτοσυσχέτισης και ετεροσκεδαστικότητας αντίστοιχα και τα αποτελέσματα των διαγνωστικών ελέγχων φανερώνουν μια ικανοποιητική συμπεριφορά των εξισώσεων. Αναλύοντας τις παραμέτρους της εξίσωσης ζήτησης, φαίνεται ότι οι άλλοι τρεις τύποι κρέατος, δηλ. αρνί, χοιρινό κρέας και κοτόπουλο, είναι βραχυχρόνια υποκατάστατα του βόειου κρέατος, όπως υποδεικνύεται από το θετικό πρόσημο των συντελεστών έως 6, ενώ η τιμή βόειου κρέατος εμφανίζει βραχυχρόνια μια σχετικά μικρή αντίδραση στις μεταβολές του επίπεδου παραγωγής, όπως υποδεικνύεται από τις μικρές τιμές των συντελεστών της παραγωγής βόειου κρέατος, με χρονική υστέρηση. Στην εξίσωση προσφοράς, η βραχυχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή, που δίνεται από τον συντελεστή, είναι 0,68 ενώ η υπολογισμένη μακροχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή, είναι περίπου,79. Οι εκτιμήσεις της παρούσας εργασίας τόσο για την βραχυχρόνια όσο και για την μακροχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή είναι μεγαλύτερες αυτές των Linos και Krnidis (993) οι οποίοι μελέτησαν την ελληνική αγορά βόειου κρέατος και εκτίμησαν αρνητική βραχυχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή (περίπου -0,) και πολύ μικρή μακροχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή (μεταξύ 0,04 και 0,39). Ο συντελεστής για την μεταβλητότητα των τιμών βόειου κρέατος είναι αρνητικός, δηλ. = -0,47, επιβεβαιώνοντας ότι η μεταβλητότητα είναι ένας παράγοντας κινδύνου για του ς παραγωγούς βόειου κρέατος. Οι συντελεστές των ζωοτροφών και των κτηνιατρικών φαρμάκων είναι αρνητικοί και στατιστικά σημαντικοί, πράγμα που δηλώνει ότι αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κόστους. Επίσης, ο συντελεστής της τιμής αγελαδινού γάλακτος είναι αρνητικός, δηλ. 5 = 0,3, δείχνοντας ότι μια υψηλή τιμή γάλακτος προκαλεί μια μείωση της προσφερόμενης ποσότητας βόειου κρέατος. Τα αποτελέσματα των παραμέτρων για την επίδραση της ΚΑΠ δείχνουν ότι: Πρώτον, η ετήσια επιδότηση που πληρώνεται στους 8

9 παραγωγούς έχει μια θετική επίδραση στην παραγωγή βόειου κρέατος, δηλ. 6 = 0,5. Δεύτερον, το αρνητικό πρόσημο του συντελεστή της ψευδομεταβλητής, δηλ. 7 = 0,, αποκαλύπτει ότι η αποσύνδεση της επιδότησης από την παραγωγή (που αποφ ασιστικέ το 003, για να πραγματοποιηθεί από το 006 έως το 03), έχει μια αρνητική επίπτωση στο επίπεδο παραγωγής βόειου κρέατος. Τέλος, ο συντελεστής της μεταβλητής αλληλεπίδρασης είναι θετικός, δηλ. 8 = 0,79, η αλλαγή από ένα μεταβαλλόμενο ανά έτος ποσό επιδότησης, σε ένα σταθερό επίπεδο, άσκησε θετική επίδραση στην παραγωγή βόειου κρέατος. Συγκεκριμένα, η επίδραση της μεταβαλλόμενης επιδότησης της περιόδου είναι 6 = 0,5, ενώ η επίδραση της σταθερής επιδότησης της περιόδου είναι υψηλότερη, = 0,504. Αρνίσιο κρέας Ζήτηση: Δlp = 0 + Δrp + Δ rp + 3Δ pp + 4Δ pp + 5Δ p + 6Δ p + 7 Προσφορά: lq + Δlq = 0 + lp+ vl + 3 +lq lq + Δ lq + Δ lq + Δ lq + z + w Δlq fl + vmd + milkl + prl + SD + ( SD prl ) + lq + lq + lq + lq + lq + lq + lq + lq + w 9 () (3) Στη συνάρτηση προσφοράς συμπεριλαμβάνονται η τιμή του αρνίσιου κ ρέατος, lp, η μεταβλητότητα των τιμών, vl, η τιμή των ζωοτροφών, 7 fl, η τιμή των κτηνιατρικών φαρμάκων, vmd (η χρονική υστέρηση των 7 μηνών οφείλεται στο βιολογικό κύκλο της 7 παραγωγής αρνιών), η τιμή του πρόβειου γάλακτος, milkl και χρονικές υστερήσεις της παραγωγής, επειδή η παραγωγή χρειάζεται χρόνο να προσαρμοστεί στα επιθυμητά επίπεδα. Επιπλέον, όπως στην περίπτωση της παραγωγής βόειου κρέατος, χρησιμοποιούνται τρεις μεταβλητές για την επίδραση της ΚΑΠ. Πιο συγκεκριμένα η πρώτη μεταβλητή είναι το ποσό της επιδότησης, prl, η δεύτερη μεταβλητή είναι μια ψευδομεταβλητή, SD, για την περίοδο και η τρίτη είναι η μεταβλητή αλληλεπίδρασης SD prl. Τα αποτελέσματα για τις εξισώσεις προσφοράς και ζήτησης της ελληνικής αγοράς αρνίσιου κρέατος παρουσιάζονται στον Πίνακα. Η στατιστική Ljung-Box Q( m) φανερώνει ότι τόσο η εξίσωση ζήτησης όσο και η εξίσωση προσφοράς δεν παρουσιάζουν αυτοσυσχέτιση και ετεροσκεδαστικότητα. Η εξίσωση ζήτησης φανερώνει ότι το βόειο κρέας είναι το σημαντικότερο βραχυπρόθεσμο υποκατάστατο του αρνιού, δηλ. 5 = 0,544 και 6 = 0,4. 9

10 Επιπλέον, η τιμή αρνίσιου κρέατος φαίνεται να είναι αρκετά άκαμπτη όσον αφορά το επίπεδο παραγωγής, όπως παρουσιάζεται από τις μικρές τιμές των συντελεστών που αντιπροσωπεύουν την παραγωγή με χρονικές υστερήσεις. Όσον αφορά σ την εξίσωση προσφοράς, η βραχυχρόνια ελαστικότητα προσφορά ς ως προς την τιμή που δίνεται από τον συντελεστή είναι θετική, δηλ. 0,503, και η υπολογισμένη μακροχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή είναι,09. Η βραχυχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή (0,503), είναι παρόμοια με την εκτίμηση που υπολογίζεται από τον Foopoulos (988) (μεταξύ 0,300 και 0,550), ενώ η μακροχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή (,09), είναι υψηλότερη από αυτή που υπολογίζεται από τον Foopoulos (988) (περίπου 0,900). Η μεταβλητότητα των τιμών παρουσιάζει μια αρνητική επίπτωση στο επίπεδο παραγωγής, δηλ. = -0,4. Τόσο η δαπάνη για ζωοτροφές, όσο και η δαπάνη για κτηνιατρικά φάρμακα εμφανίζονται να είναι σημαντικοί παράγοντες κόστους, όπως φαίνεται και από τους εκτιμώμενους συντελεστές 3 = -0,36 και 4 = -0,03 αντίστοιχα. Όπως στην περίπτωση της συνάρτησης προσφοράς βόειου κρέατος, ο συντελεστής τιμών γάλακτος είναι αρνητικός, δηλ. 5 = -0,05, δείχνοντας ότι μια υψηλή τιμή πρόβειου γάλακτος μειώνει την παραγομένη ποσότητα. Επίσης, τα αποτελέσματα των παραμέτρων για την επίδραση της ΚΑΠ εμφανίζο υν παρόμοια αποτελέσματα με την περίπτωση του βόειου κρέατος και δείχνουν ότι, η παραγωγή αρνίσιου κρέατος επηρεάζεται θετικά από την ετήσια επιδότηση που πληρώνεται στους παραγωγούς, 6 = 0,, ενώ η αποσύνδεση της επιδότησης από την παραγωγή (που αποφασιστικέ το 003, για να πραγματοποιηθεί από το 006 έως το 03), έχει μια αρνητική επίπτωση στο επίπεδο παραγωγής 7 = 0,05. Τα αποτελέσματα αυτά συμφωνούν με την μελέτη των Cnli και Consorium (006) όπου αναφέρονται παρόμοιες ανησυχίες για την επίδραση της μεταρρύθμιση της ΚΑΠ στον κλάδο της προβατοτροφίας. Ο συντελεστής της μεταβλητής αλληλεπίδρασης είναι θετικός, δηλ. 8 = 0, γεγονός που δηλώνει ότι η αλλαγή από ένα μεταβαλλόμενο ανά έτος ποσό επιδότησης, σε ένα σταθερό επίπεδο, άσκησε θετική επίδραση στην παραγωγή αρνίσιου κρέατος. Συγκεκριμένα, η επίδραση της μεταβαλλόμενης επιδότησης της περιόδου είναι 6 = 0,, ενώ η επίδραση της σταθερής επιδότησης της περιόδου είναι υψηλότερη, = 0,43. 0

11 Πίνακας. Αποτελέσματα Συναρτήσεων Ζήτησης και Προσφοράς Βόειου και Αρνίσιου Κρέατος Βόειο Κρέας Αρνίσιο Κρέας συνάρτηση ζήτησης συνάρτηση προσφοράς συνάρτηση ζήτησης συνάρτηση προσφοράς 0,00-0,03 0,056 0,03 0 0, (0,00) (0, 000) 0,034 0,79 0,503 (0,387) 0,95-0,46 0,56-0,4 0, ,53 3 0,96 3-0,36 3 0,44 4-0, ,07 4-0,03 4 (0,00) (0,807) 0, , 5 0, ,05 5 (0,088) 0, ,5 6 0,3 6 0, 6-0, , 7-0, ,05 7-0, ,79 8-0, , 8-0, ,00 9-0, , ,0 0 0,00 0-0,09 0 0,0 0 (0,00) -0,09 0,0-0,07 0,00-0,075 0,03-0,49 0,0-0, ,06 3 0,00 3-0, ,06 4 0,03 4 (0,774) 0,08 5 0,04 5 0,0 6 0,05 6 0, ,30 7 έλεγχοι καταλοίπων έλεγχοι καταλοίπων έλεγχοι καταλοίπων έλεγχοι καταλοίπων Q (8) 6,663 Q (8),66 Q (8) 0,345 Q (8) 6,7 (0,034) (0,954) (0,055) (0,09) Q () 3,535 Q () 8,85 Q () 3,837 Q () 7,56 (0,35) (0,09) (0,00) (0,08) Q (8) 5,347 Q (8),338 Q (8) 8,05 Q (8) 6,775 (0,780) (0,995) (0,09) (0,098) Q () 6,943 Q () 0,448 Q () 5,793 Q () 9,06 (0,86) (0,576) (0,008) (0,088) Οι τιμές των παρενθέσεων αντιπροσωπεύουν τα p-vlu s κάθε μεταβλητής Χοιρινό κρέας: Ζήτηση: Δ pp = + Δ p + Δ p + Δ rp + Δ rp + Δ lp + Δ lp + Δ pq + Δpq Δpq + Δ pq + Δ pq + Δ pq + Δ pq + z + w 39 Προσφορά pq = pp + 3 vp + 33 fp vmd pq + 36 pq + pq + pq + pq + pq + pq + w (5) (4)

12 χοιρινού, Στη συνάρτηση προσφοράς χοιρινού κρέατος συμπεριλαμβάνονται η τιμή του pp, και η μεταβλητότητα των τιμών, vp, ως σημαντικοί παράγοντες. Επίσης, στη συνάρτηση προσφοράς χρησιμοποιούνται οι τιμές δύο σημαντικών δαπανών, δηλ. η τιμή των ζωοτροφών, fp 9, και η τιμή των κτηνιατρικών φαρμάκων, vmd 9, με χρονική υστέρηση των 9 μηνών λόγω του βιολογικού κύκλου της παραγωγής και επίσης χρονικές υστερήσεις της παραγωγής, επειδή η παραγωγή χρειάζεται χρόνο να προσαρμοστεί στα επιθυμητά επίπεδα. Οι εκτιμήσεις των συντελεστών των εξισώσεων προσφοράς και ζήτησης χοιρινού κρέατος, παρουσιάζονται στον Πίνακα 3. Τα διαγνωστικά τεστ φανερώνουν ότι τόσο η εξίσωση ζήτησης όσο και η εξίσωση προσφοράς δεν παρουσιάζουν αυτοσυσχέτιση και ετεροσκεδαστικότητα. Οι εκτιμώμενοι συντελεστές της εξίσωσης ζήτησης δείχνουν ότι το αρνίσιο κρέας είναι το πιο στενό βραχυχρόνιο υποκατάστατο του χοιρινού κρέατος, όπως φαίνεται από τις υψηλές τιμές των συντελεστών 35 και 36, ενώ οι συντελεστές της παραγωγής με χρονικές υστερήσεις είναι σχετικά μικροί, δηλώνοντας ότι βραχυχρόνια το επίπεδο παραγωγής έχει μικρή επίδραση στην τιμή. Στην εξίσωση προσφοράς, η βραχυχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή που δίνεται από τον συντελεστή 3, είναι 0,599. Η υπολογισμένη μακροχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή, είναι,497. Το πρόσημο του συντελεστή για τη μεταβλητότητα των τιμών είναι αρνητικό, δη λ. 3 = -0,53, και δείχνει ότι η μεταβλητότητα των τιμών είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας κινδύνου στην παραγωγή χοιρινού κρέατος. Το μέγεθος του συντελεστή τιμών των ζωοτ ροφών, δηλ. 33 = 0,689, δείχνει ότι οι ζωοτροφές είναι ένα σημαντικό κόστος ενώ και το κόστος κτηνιατρικών φαρμάκων έχει επίσης μια αρνητική επίπτωση στο επίπεδο παραγωγής, δηλ. 34 = 0,050.

13 Πίνακας 3. Αποτελέσματα Συναρτήσεων Ζήτησης και Προσφοράς Χοιρινού Κρέατος και Κοτόπουλου Χοιρινό Κρέας Κοτόπουλο συνάρτηση ζήτησης συνάρτηση προσφοράς συνάρτηση ζήτησης συνάρτηση προσφοράς 0,003-0,00-0,00 0, (0,47) -0, , ,77 4 0,409 4 (0,000 (0,003) -0,38 3-0,53 3 0, , 4 (0,03) (0,) (0,004) 0, , , , (0,65) (0,0) 0,0 34-0, , , ,3 35 0,9 35 0, ,05 45 (0,995) 0, , , ,04 46 (0,000 (0,056) -0, ,0 37-0, , (0,) -0, , , ,05 48 (0,00) -0, ,0 39-0, ,03 49 (0,5670) -0, , , ,0 40 (0,95) -0,0 3 0, , ,46 4 (0,374) -0, ,079 4 (0,006) -0,077-0, (0,004) -0, έλεγχοι καταλοίπων έλεγχοι καταλοίπων έλεγχοι καταλοίπων έλεγχοι καταλοίπων Q (8) 4,00 Q (8) 4,468 Q (8) 3,866 Q (8) 8,98 (0,0) (0,00) (0,085) (0,050) Q () 9,48 (0,065) Q () 7,967 (0,06) Q () 6,454 (0,088) Q () 7, (0,008) Q (8) 9,5 Q (8) 7,53 Q (8) 8,7 Q (8) 0,98 (0,39) (0,509) (0,407) (0,0) Q () 4,906 Q () 6,40 Q () 0,60 Q (),050 (0,47) (0,097) (0,056) (0,76) Οι τιμές των παρενθέσεων αντιπροσωπεύουν τα p-vlus κάθε μεταβλητής Κοτόπουλο Ζήτηση: Δ rp = + Δ p + Δ p + Δ pp + Δ pp + Δ lp + Δ lp + Δrq Δ rq + Δ rq + Δ rq + Δ rq + Δ rq + Δ rq + z + w (6) Προσφορά: rq = rp + 4vr + 43 fr + 44vmd + 45rq + 46rq + rq + rq + rq + rq + rq + w Στη συνάρτηση προσφοράς του κοτόπουλου, η τιμή του κοτόπουλου, (7) rp, και η μεταβλητότητα των τιμών, vr, συμπεριλαμβάνονται ως σημαντικοί παράγοντες 3

14 διαμόρφωσης της προσφοράς. Επίσης χρησιμοποιούνται δύο σημαντικοί παράγοντες κόστους, δηλ. η τιμή των ζωοτροφών, fr, και η τιμή των κτηνιατρικών φαρμάκων, vmd, με χρονική υστέρηση μηνών, λόγω του βιολογικού κύκλου της παραγωγής και επίσης χρονικές υστερήσεις της παραγωγής, επειδή η παραγωγή χρειάζεται χρόνο να προσαρμοστεί στα επιθυμητά επίπεδα. Ο Πίνακας 3 παρουσιάζει τις εκτιμήσεις των εξισώσεων προσφοράς και ζήτησης κοτόπουλου και τα αποτελέσματα των διαγνωστικών ελέγχων φανερώνουν μια ικανοποιητική συμπεριφορά των εξισώσεων. Εξετάζοντας τους συντελεστές της εξίσωσης ζήτησης, φαίνεται ότι το χοιρινό και το βόειο κρέας είναι τα πιο στενά βραχυχρόνια υποκατάστατα του κοτόπουλου, δηλ. 4 = 0,7 και 43 = 0,55, ενώ το μικρό μέγεθος των συντελεστών της παραγωγής με χρονικές υστερήσεις δείχνει ότι, βραχυχρόνια, το επίπεδο παραγωγής έχει μικρή επίδραση στην τιμή. Όσον αφορά την εξίσωση προσφοράς, η βραχυχρόνια ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή, δίνεται από 4 τον συντελεστή και είναι 0,409. Η υπολογισμένη μακροχρόνια ελαστικότητα είναι,076. Επίσης, η τιμή των ζωοτροφών έχει αρνητικό συντελεστή, κτηνιατρικών φαρμάκων εμφανίζει αρνητικό συντελεστή, 44 = -0, = -0,633, και η τιμή των Ένα καινοτόμο αποτέλεσμα της παρούσας μελέτης είναι ότι, η ταυτόχρονη εκτίμηση των συναρτήσεων προσφοράς και ζήτησης για τις τέσσερις αγορές κρέατος, προσφέρει την ευκαιρία να ελεγχθούν οι υπό συνθήκη συντελεστές συσχέτισης, μεταξύ των τιμών των τεσσάρων διαφορετικών κατηγοριών κρέατος. Τα αποτελέσματα εμφανίζονται στο Γράφημα και δείχνουν ότι η υψηλότερη συσχέτιση υπάρχει μεταξύ των τιμών κοτόπουλου και βόειου κρέατος, με έναν μέσο όρο 0,89 και μεταξύ των τιμών αρνίσιου και βόειου κρέατος με έναν μέσο όρο 0,9. Η υψηλή συσχέτιση μεταξύ των τιμών κοτόπουλου και βόειου κρέατος μπορεί να αποδοθεί στις διατροφικές προτιμήσεις των καταναλωτών, δεδομένου ότι οι δύο αυτοί τύποι κρέατος θεωρούνται πιο υγιεινοί και καταναλώνονται από τους ανθρώπους που ακολουθούν μια διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Επιπλέον, η υψηλή συσχέτιση μεταξύ των τιμών αρνίσιου και βόειου κρέατος μπορεί πιθανώς να εξηγηθεί από το γεγονός ότι οι δύο συγκεκριμένοι τύποι κρέατος είναι αυτοί με την υψηλότερη τιμή στην ελληνική αγορά, ενώ θεωρούνται υψηλότερης ποιότητας από τους Έλληνες καταναλωτές, έναντι του χοιρινού κρέατος και του κοτόπουλου. 4

15 συσχέτιση 0,350 0,300 0,50 0,00 0,50 0,00 0,050 0,000-0,050 βόειο - αρνίσιο βόειο - χοιρινό αρνίσιο- χοιρινό βόειο - κοτόπουλο 4. Συμπεράσματα Γράφημα Υπό συνθήκη συσχέτιση μεταξύ των τιμών των τεσσάρων κατηγοριών κρέατος αρνίσιο - κοτόπουλο χοιρινό κοτόπουλο έτος Στην παρούσα μελέτη αναπτύσσεται ένα υπόδειγμα, υπό καθεστώς ορθολογικών προσδοκιών, με ενδογενή κίνδυνο (μεταβλητότητα τιμών) για έναν κλάδο πρωτογενούς προϊόντος. Ειδικότερα, εξετάζεται ο ελληνικός τομέας του κρέατος, που αποτελείται από τέσσερις σημαντικές αγορές κρέατος (βόειο, αρνίσιο, χοιρινό και κοτόπουλο) και ολόκληρο το σύστημα των συναρτήσεων προσφοράς και ζήτησης όλων των κατηγοριών κρέατος, υπολογίζεται ταυτόχρονα. Ένα μοντέλο MGARCH με ανάλυση Cholsky χρησιμοποιείται για την παραγωγή των χρονικά μεταβαλλόμενων προβλέψεων των διακυμάνσεων και των συνδιακυμάνσεων. Τα εμπειρικά αποτελέσματα δείχνουν ότι το μοντέλο MGARCH συμπεριφέρεται αποτελεσματικά και η μεταβλητότητα των τιμών είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου της παραγωγής, ενώ, βραχυχρόνια, η προσφορά είναι ανελαστική και μακροχρόνια είναι ελαστική σε όλες τις αγορές κρέατος. Η τιμή των ζωοτροφών και η τιμή των κτηνιατρικών φαρμάκων είναι σημαντικοί παράγοντες δαπανών στην παραγωγή κρέατος και η τιμή του γάλακτος έχει μια αρνητική επίπτωση στα επίπεδα παραγωγής βόειου και αρνίσιου κρέατος. Τα εμπειρικά αποτελέσματα σχετικά με την ΚΑΠ φανερώνουν ότι, η ετήσια επιδότηση που λαμβάνουν οι παραγωγοί βόειου και αρνίσιου κρέατος έχει μια θετική επίδραση στην παραγόμενη ποσότητα και η αποσύνδεση της επιδότησης από την παραγωγή, που εισάγεται με την τελευταία μεταρρύθμιση της ΚΑΠ το 003, έχει μια αρνητική επίπτωση στην παραγωγή βόειου και αρνίσιου κρέατος στην Ελλάδα. Επιπλέον, τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν μια υψηλή συσχέτιση μεταξύ των τιμών κοτόπουλου και βόειου κρέατος και μεταξύ των τιμών αρνίσιου και βόειου κρέατος. 5

16 Τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα κατόπιν αιτήσεως. Τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα κατόπιν αιτήσεως. 3 Κατά τη διάρκεια της περιόδου , υπήρχε ένα μεταβαλλόμενο ανά έτος ποσό επιδότησης στους παραγωγούς. Κατά τη διάρκεια της περιόδου , καθορίστηκε ένα σταθερό ετήσιο ποσό επιδότησης ανά ζώο. με ένα συμπληρωματικό ποσό να δίνεται στους παραγωγούς που βρισκόταν σε χαρακτηρισμένες ως «λιγότερο ευνοημένες περιοχές». Η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, που εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 003, (τίθεται σε εφαρμογή την περίοδο ) περιλαμβάνει την πληρωμή ενός ποσού επιδότησης στους παραγωγούς σύμφωνα με την ιστορική παραγωγή των ετών την οποία εισπράττουν χωρίς την ανάγκη να παράγουν πια (αποσύνδεση επιδότησης από την παραγωγή). Βιβλιογραφία Bollrslv, T., Engl R., nd Wooldridg, J., 988. A cpil ss pricing modl wih im vrying covrincs. Journl of Poliicl Economy, 96, 6-3. Cnli, G. nd Consorium, E., 006. Common griculurl policy rform nd is ffcs on shp nd go mrk nd rr rds consrvion. Smll Ruminns Rsrch 6, Chvs, J. P., 000. On informion nd pric dynmics: h cs of h US f mrks. Journl of Economic Dynmics nd Conrol, 4, Engl, R. F., nd Kronr, K. F., 995. Mulivri Simulnous Gnrlizd ARCH. Economric Thory, (0), -50. Foopoulos, C., 99. An nlysis of shp m rspons in Grc. Spoudi -, Hol, M. T., nd Ardhyul, S. V., 998. Endognous risk in rionl xpcions commodiy modls: A mulivri gnrlizd ARCH-M pproch. Journl of Empiricl Finnc, 5, Hol, M. T., nd McKnzi, A. M., 003. Qusi-rionl nd x n pric xpcions in commodiy supply modls: An mpiricl nlysis of h roilr mrk. Journl of Applid Economrics, 8, Linos, T. P. nd Krnidis, S., 993. Modling h f mrk of h Grk conomy. Europn Rviw of Agriculurl Economics, 0, Muh, J. F., 96. Rionl xpcions nd h hory of pric movmns. Economric, 9,

17 Purhmdi, M. (999). Join mn-covrinc modls wih pplicions o longiudinl d: Unconsrind prmrision. Biomrik, 86, Tsy, R., 00. Anlysis of Finncil Tim Sris, Nw York, NY: Wily. Wllis, K. F., 980. Economric Implicions of h Rionl Expcions Hypohsis, Economric, 48(),

Συνολοκλήρωση και μηχανισμός διόρθωσης σφάλματος

Συνολοκλήρωση και μηχανισμός διόρθωσης σφάλματος ΜΑΘΗΜΑ 10 ο Συνολοκλήρωση και μηχανισμός διόρθωσης σφάλματος Η μέθοδος της συνολοκλήρωσης είναι ένας τρόπος με τον οποίο μπορούμε να εκτιμήσουμε τη μακροχρόνια σχέση ισορροπίας που υπάρχει μεταξύ δύο ή

Διαβάστε περισσότερα

Συνολοκλήρωση και VAR υποδείγματα

Συνολοκλήρωση και VAR υποδείγματα ΜΑΘΗΜΑ ο Συνολοκλήρωση και VAR υποδείγματα Ησχέσησ ένα στατικό υπόδειγμα συνολοκλήρωσης και σ ένα υπόδειγμα διόρθωσης λαθών μπορεί να μελετηθεί καλύτερα όταν χρησιμοποιούμε τις ιδιότητες των αυτοπαλίνδρομων

Διαβάστε περισσότερα

Εισόδημα Κατανάλωση 1500 500 1600 600 1300 450 1100 400 600 250 700 275 900 300 800 352 850 400 1100 500

Εισόδημα Κατανάλωση 1500 500 1600 600 1300 450 1100 400 600 250 700 275 900 300 800 352 850 400 1100 500 Εισόδημα Κατανάλωση 1500 500 1600 600 1300 450 1100 400 600 250 700 275 900 300 800 352 850 400 1100 500 Πληθυσμός Δείγμα Δείγμα Δείγμα Ο ρόλος της Οικονομετρίας Οικονομική Θεωρία Διατύπωση της

Διαβάστε περισσότερα

Βραχυχρόνιες προβλέψεις του πραγματικού ΑΕΠ χρησιμοποιώντας δυναμικά υποδείγματα παραγόντων

Βραχυχρόνιες προβλέψεις του πραγματικού ΑΕΠ χρησιμοποιώντας δυναμικά υποδείγματα παραγόντων Βραχυχρόνιες προβλέψεις του πραγματικού ΑΕΠ χρησιμοποιώντας δυναμικά υποδείγματα παραγόντων 1. Εισαγωγή Αθανάσιος Καζάνας και Ευθύμιος Τσιώνας Τα υποδείγματα παραγόντων χρησιμοποιούνται ευρέως στη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ 11ο

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ 11ο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 11ο Συνολοκλήρωσης και μηχανισμός διόρθωσης σφάλματος Η μέθοδος της συνολοκλήρωσης είναι ένας τρόπος με τον οποίο μπορούμε να εκτιμήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος των Phillips Perron

Έλεγχος των Phillips Perron ΜΑΘΗΜΑ 8ο Έλεγχος των Phillip Perron Είδαμε στον έλεγχο των Dickey Fuller ότι για το πρόβλημα της αυτοσυσχέτισης των καταλοίπων προτείνουν την επαύξηση της εξίσωσης με επιπλέον όρους τωνδιαφορώντηςεξαρτημένηςμεταβλητής.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΘΕΩΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΛΟ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Συντελεστής συσχέτισης (εκτιμητής Person: r, Y ( ( Y Y xy ( ( Y Y x y, όπου r, Y (ισχυρή θετική γραμμική συσχέτιση όταν, ισχυρή αρνητική

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομετρία. Εξειδίκευση του υποδείγματος. Προσθήκη άσχετης μεταβλητής και παράλειψη σχετικής. Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης

Οικονομετρία. Εξειδίκευση του υποδείγματος. Προσθήκη άσχετης μεταβλητής και παράλειψη σχετικής. Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Οικονομετρία Εξειδίκευση του υποδείγματος Προσθήκη άσχετης μεταβλητής και παράλειψη σχετικής Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Διδάσκων: Λαζαρίδης Παναγιώτης Μαθησιακοί Στόχοι Γνώση και κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

8. Η ζήτηση ενός αγαθού µεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση µε τη µεταβολή της τιµής του υποκατάστατου αγαθού.

8. Η ζήτηση ενός αγαθού µεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση µε τη µεταβολή της τιµής του υποκατάστατου αγαθού. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : Η ΖΗΤΗΣΗ Να σηµειώσετε το σωστό ή το λάθος στο τέλος των προτάσεων: 1. Η επιδίωξη της µέγιστης χρησιµότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συµπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 7. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Εισαγωγικές Έννοιες 13

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 7. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Εισαγωγικές Έννοιες 13 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Εισαγωγικές Έννοιες 13 1.1. Εισαγωγή 13 1.2. Μοντέλο ή Υπόδειγμα 13 1.3. Η Ανάλυση Παλινδρόμησης 16 1.4. Το γραμμικό μοντέλο Παλινδρόμησης 17 1.5. Πρακτική χρησιμότητα

Διαβάστε περισσότερα

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Προπτυχιακό Πρόγραμμα Ακαδημαϊκό Έτος: 2016-2017 Διδάσκων: Δρ. Γρηγόριος Παινέσης Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Ελαστικότητες

Διαβάστε περισσότερα

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών.

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : Η ΖΗΤΗΣΗ Να σημειώσετε το σωστό ή το λάθος στο τέλος των προτάσεων: 1. Όταν η ζήτηση ενός αγαθού είναι ελαστική, η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό αυτό μειώνεται καθώς αυξάνεται

Διαβάστε περισσότερα

Παραβίασητωνβασικώνυποθέσεωντηςπαλινδρόμησης (Violation of the assumptions of the classical linear regression model)

Παραβίασητωνβασικώνυποθέσεωντηςπαλινδρόμησης (Violation of the assumptions of the classical linear regression model) ΜΑΘΗΜΑ 4 ο 1 Παραβίασητωνβασικώνυποθέσεωντηςπαλινδρόμησης (Violation of the assumptions of the classical linear regression model) Αυτοσυσχέτιση (Serial Correlation) Lagrange multiplier test of residual

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος Μέρος Ι: Απλό και πολλαπλό υπόδειγμα παλινδρόμησης Αντικείμενο της οικονομετρίας... 21

Πρόλογος Μέρος Ι: Απλό και πολλαπλό υπόδειγμα παλινδρόμησης Αντικείμενο της οικονομετρίας... 21 Περιεχόμενα Πρόλογος... 15 Μέρος Ι: Απλό και πολλαπλό υπόδειγμα παλινδρόμησης... 19 1 Αντικείμενο της οικονομετρίας... 21 1.1 Τι είναι η οικονομετρία... 21 1.2 Σκοποί της οικονομετρίας... 24 1.3 Οικονομετρική

Διαβάστε περισσότερα

Χρονικές σειρές 6 Ο μάθημα: Αυτοπαλίνδρομα μοντέλα (2)

Χρονικές σειρές 6 Ο μάθημα: Αυτοπαλίνδρομα μοντέλα (2) Χρονικές σειρές 6 Ο μάθημα: Αυτοπαλίνδρομα μοντέλα (2) Εαρινό εξάμηνο 2018-2019 Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ Διδάσκουσα: Αγγελική Παπάνα Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Πολυτεχνική σχολή, Α.Π.Θ. & Οικονομικό Τμήμα,

Διαβάστε περισσότερα

Απλή Γραμμική Παλινδρόμηση II

Απλή Γραμμική Παλινδρόμηση II . Ο Συντελεστής Προσδιορισμού Η γραμμή Παλινδρόμησης στο δείγμα, αποτελεί μία εκτίμηση της γραμμής παλινδρόμησης στον πληθυσμό. Αν και από τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων προκύπτουν εκτιμητές που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας Western Macedonia University of Applied Sciences Κοίλα Κοζάνης Kozani GR 50100

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας Western Macedonia University of Applied Sciences Κοίλα Κοζάνης Kozani GR 50100 Ποσοτικές Μέθοδοι Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας Western Macedonia University of Applied Sciences Κοίλα Κοζάνης 50100 Kozani GR 50100 Απλή Παλινδρόμηση Η διερεύνηση του τρόπου συμπεριφοράς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Κεφάλαιο 2 ο : Η Ζήτηση των Αγαθών ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση της ζήτησης και της προσφοράς.

Διαβάστε περισσότερα

H Βραχυχρόνια Καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς - Μακροχρόνια περίοδος: Κατακόρυφη καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς (Υ=Υ f ), δηλαδή σταθερή παραγωγή

H Βραχυχρόνια Καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς - Μακροχρόνια περίοδος: Κατακόρυφη καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς (Υ=Υ f ), δηλαδή σταθερή παραγωγή H Βραχυχρόνια Καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς - Μακροχρόνια περίοδος: Κατακόρυφη καμπύλη Συναθροιστικής Προσφοράς (Υ=Υ f ), δηλαδή σταθερή παραγωγή στο επίπεδο του δυνητικού προϊόντος. - Αλλά: Στις σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ. Παπάνα Αγγελική

ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ. Παπάνα Αγγελική ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ 7ο μάθημα: Πολυμεταβλητή παλινδρόμηση (ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ) Παπάνα Αγγελική Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΑΠΘ & ΠΑΜΑΚ E-mail: angeliki.papana@gmail.com, agpapana@auth.gr Webpage: http://users.auth.gr/agpapana

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

ΤΜΗΜΑΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΜΗΜΑΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ& ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑΣ-ΣΤΑΣΙΜΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ-ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ SARIMA (sp,sd,qs) ARIMA (p,d,q) ΕΠΙΧ - Τεχνικές Προβλέψεων & Ελέγχου

Διαβάστε περισσότερα

Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες. Το Πρωτοβάθμιο και Δευτεροβάθμιο Υπόδειγμα

Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες. Το Πρωτοβάθμιο και Δευτεροβάθμιο Υπόδειγμα Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες Το Πρωτοβάθμιο και Δευτεροβάθμιο Υπόδειγμα Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Ορισμός των Ορθολογικών Προσδοκιών για Μία Περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

Επαυξημένος έλεγχος Dickey - Fuller (ADF)

Επαυξημένος έλεγχος Dickey - Fuller (ADF) ΜΑΘΗΜΑ 5ο Επαυξημένος έλεγχος Dickey - Fuller (ADF) Στον έλεγχο των Dickey Fuller (DF) και στα τρία υποδείγματα που χρησιμοποιήσαμε προηγουμένως κάνουμε την υπόθεση ότι ο διαταρακτικός όρος e είναι μια

Διαβάστε περισσότερα

Αν έχουμε δύο μεταβλητές Χ και Υ και σύμφωνα με την οικονομική θεωρία η μεταβλητή Χ προσδιορίζει τη συμπεριφορά της Υ το ερώτημα που τίθεται είναι αν

Αν έχουμε δύο μεταβλητές Χ και Υ και σύμφωνα με την οικονομική θεωρία η μεταβλητή Χ προσδιορίζει τη συμπεριφορά της Υ το ερώτημα που τίθεται είναι αν ΜΑΘΗΜΑ 12ο Αιτιότητα Ένα από τα βασικά προβλήματα που υπάρχουν στην εξειδίκευση ενός υποδείγματος είναι να προσδιοριστεί η κατεύθυνση που μία μεταβλητή προκαλεί μία άλλη σε μία εξίσωση παλινδρόμησης. Στην

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ. Οικονομετρία

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ. Οικονομετρία ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Οικονομετρία 4.1 Πολλαπλό Γραμμικό Υπόδειγμα Παλινδρόμησης Γενικεύοντας τη διμεταβλητή (Y, X) συνάρτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ II ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΘΩΜΑΚΟΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ II ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΘΩΜΑΚΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ II ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΘΩΜΑΚΟΣ Ερώτηση : Εξηγείστε τη διαφορά µεταξύ του συντελεστή προσδιορισµού και του προσαρµοσµένου συντελεστή προσδιορισµού. Πώς µπορεί να χρησιµοποιηθεί

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομετρία. Αυτοσυσχέτιση Συνέπειες και ανίχνευση. Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης. Διδάσκων: Λαζαρίδης Παναγιώτης

Οικονομετρία. Αυτοσυσχέτιση Συνέπειες και ανίχνευση. Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης. Διδάσκων: Λαζαρίδης Παναγιώτης Οικονομετρία Αυτοσυσχέτιση Συνέπειες και ανίχνευση Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Διδάσκων: Λαζαρίδης Παναγιώτης Μαθησιακοί Στόχοι Γνώση και κατανόηση του προβλήματος της αυτοσυσχέτισης και των

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ. Οικονομετρία

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ. Οικονομετρία ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Οικονομετρία 6.1 Ετεροσκεδαστικότητα: Εισαγωγή Συχνά, η υπόθεση της σταθερής διακύμανσης των όρων σφάλματος,

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικό Πρόβλημα &

Οικονομικό Πρόβλημα & Οικονομικό Πρόβλημα & Οικονομική Επιστήμη Ανεπάρκεια Σπανιότητα Οικονομική επιστήμη Πως κατανέμονται οι διαθέσιμοι πόροι για την ικανοποίηση των αναγκών Περιορισμένοι Εργασία Κεφάλαιο Απεριόριστες Πρώτες

Διαβάστε περισσότερα

Ογενικός(πλήρης) έλεγχος των Dickey Fuller

Ογενικός(πλήρης) έλεγχος των Dickey Fuller ΜΑΘΗΜΑ 7ο Ογενικός(πλήρης) έλεγχος των Dickey Fuller Είδαμε προηγουμένως ότι οι τιμές της στατιστικής Τ 2δ0, Τ 3δ0 και Τ 3δ1 που χρησιμοποιήθηκαν στην παραπάνω παράγραφο εξαρτώνται από τη μορφή της εξίσωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Α μέρος: Πολυσυγγραμμικότητα. Παπάνα Αγγελική

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Α μέρος: Πολυσυγγραμμικότητα. Παπάνα Αγγελική ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 9: Οικονομετρικά προβλήματα: Παραβίαση των υποθέσεων Α μέρος: Πολυσυγγραμμικότητα Παπάνα Αγγελική Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΑΠΘ E-mail: angeliki.papana@gmail.com, agpapana@auth.gr

Διαβάστε περισσότερα

Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς.

Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς. ΤΙΜΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΖΗΤΗΣΗ Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς. Χρησιμότητα ενός αγαθού, για τον καταναλωτή, είναι η ικανοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομετρία. Εξειδίκευση του υποδείγματος. Προσθήκη άσχετης μεταβλητής και παράλειψη σχετικής. Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης

Οικονομετρία. Εξειδίκευση του υποδείγματος. Προσθήκη άσχετης μεταβλητής και παράλειψη σχετικής. Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Οικονομετρία Εξειδίκευση του υποδείγματος Προσθήκη άσχετης μεταβλητής και παράλειψη σχετικής Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Διδάσκων: Λαζαρίδης Παναγιώτης Μαθησιακοί Στόχοι Γνώση και κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

(i) Νόμος Ζήτησης. Μικροοικονομία Εξετάζει τη συμπεριφορά του οικονομούντος ατόμου (καταναλωτή, παραγωγού επιχείρησης)

(i) Νόμος Ζήτησης. Μικροοικονομία Εξετάζει τη συμπεριφορά του οικονομούντος ατόμου (καταναλωτή, παραγωγού επιχείρησης) ΕΙΣΑΩΗ Μικροοικονομία Εξετάζει τη συμπεριφορά του οικονομούντος ατόμου (καταναλωτή, παραγωγού επιχείρησης) Μικροοικονομία ή Θεωρία Τιμών Σημείο αναφοράς είναι ο προσδιορισμός της τιμής ενός αγαθού. Ν Ο

Διαβάστε περισσότερα

Είδαµε στο προηγούµενο κεφάλαιο ότι, όταν τα δεδοµένα που χρησιµοποιούνται σε ένα υπόδειγµα, δεν προέρχονται από στάσιµες χρονικές σειρές έχουµε το

Είδαµε στο προηγούµενο κεφάλαιο ότι, όταν τα δεδοµένα που χρησιµοποιούνται σε ένα υπόδειγµα, δεν προέρχονται από στάσιµες χρονικές σειρές έχουµε το ΜΑΘΗΜΑ 9ο ΣΥΝΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ (Έννοιες, Ορισµοί) Είδαµε στο προηγούµενο κεφάλαιο ότι, όταν τα δεδοµένα που χρησιµοποιούνται σε ένα υπόδειγµα, δεν προέρχονται από στάσιµες χρονικές σειρές έχουµε το πρόβληµα της

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

ΤΜΗΜΑΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΜΗΜΑΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ& ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ ΑΥΤΟΠΑΛΙΝΔΡΟΜΑ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ AR(p) Δρ. Κουνετάς Η Κωνσταντίνος ΕΠΙΧ Τεχνικές Προβλέψεων & Ελέγχου ιαφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ 10ο

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ 10ο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 10ο Έλεγχοι συνολοκλήρωσης Αφού διαπιστωθεί πως οι εξεταζόμενες μεταβλητές είναι ολοκληρωμένες της ίδιας τάξης, τότε εκτελείται ο έλεγχος

Διαβάστε περισσότερα

Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος. Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson

Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος. Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson Διεθνές Εμπόριο και Διανομή του Εισοδήματος Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για τους οποίους το διεθνές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ. Οικονομετρία

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ. Οικονομετρία ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Οικονομετρία 5.1 Αυτοσυσχέτιση: Εισαγωγή Συχνά, η υπόθεση της μη αυτοσυσχέτισης ή σειριακής συσχέτισης

Διαβάστε περισσότερα

OPMH. κοντά στο μαθητή!

OPMH. κοντά στο μαθητή! ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ 12ο

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ 12ο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 12ο ΑΙΤΙΟΤΗΤΑ Ένα από τα βασικά προβλήματα που υπάρχουν στην εξειδίκευση ενός υποδείγματος είναι να προσδιοριστεί η κατεύθυνση που μία μεταβλητή

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομετρία. Σταματίου Παύλος Διδάκτωρ Οικονομετρικών Εφαρμογών & Μακροοικονομικών Πολιτικών

Οικονομετρία. Σταματίου Παύλος Διδάκτωρ Οικονομετρικών Εφαρμογών & Μακροοικονομικών Πολιτικών Οικονομετρία Σταματίου Παύλος Διδάκτωρ Οικονομετρικών Εφαρμογών & Μακροοικονομικών Πολιτικών E-mail: stamatiou@uom.edu.gr Info: https://sites.google.com/site/pavlossta2/home Αυτοσυσχέτιση (Durbin - Watson)

Διαβάστε περισσότερα

Αναπλ. Καθηγήτρια, Ελένη Κανδηλώρου. Αθήνα Σημειώσεις. Εκτίμηση των Παραμέτρων β 0 & β 1. Απλό γραμμικό υπόδειγμα: (1)

Αναπλ. Καθηγήτρια, Ελένη Κανδηλώρου. Αθήνα Σημειώσεις. Εκτίμηση των Παραμέτρων β 0 & β 1. Απλό γραμμικό υπόδειγμα: (1) Σημειώσεις Αναπλ. Καθηγήτρια, Ελένη Κανδηλώρου Αθήνα -3-7 Εκτίμηση των Παραμέτρων β & β Απλό γραμμικό υπόδειγμα: Y X () Η αναμενόμενη τιμή του Υ, δηλαδή, μέση τιμή του Υ, δίνεται παρακάτω: EY ( ) X EY

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Παπάνα Αγγελική

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Παπάνα Αγγελική ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 5: Ανάλυση γραμμικού υποδείγματος Πολυμεταβλητή παλινδρόμηση (1 ο μέρος) Παπάνα Αγγελική Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΑΠΘ E-mail: ageliki.papaa@gmail.com, agpapaa@auth.gr Webpage: http://users.auth.gr/agpapaa

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ & ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑΣ-ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ΚΙΝΗΤΟΥ ΜΕΣΟΥ MA(q) ΚΑΙ ΜΙΚΤΑ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ARMA (p,q) ΕΠΙΧ - Τεχνικές Προβλέψεων & Ελέγχου

Διαβάστε περισσότερα

Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες. Το Πρωτοβάθμιο Υπόδειγμα

Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες. Το Πρωτοβάθμιο Υπόδειγμα Επίλυση Υποδειγμάτων με Ορθολογικές Προσδοκίες Το Πρωτοβάθμιο Υπόδειγμα Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Ορισμός των Ορθολογικών Προσδοκιών για Μία Περίοδο στο Μέλλον Η ορθολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ / ΑΓΟΡΑΣΤΗ 1. Η έννοια

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ / ΑΓΟΡΑΣΤΗ 1. Η έννοια ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ / ΑΓΟΡΑΣΤΗ 1. Η έννοια Συμπεριφορά καταναλωτή αφορά τις Αποφάσεις και τις σχετικές με αυτές δραστηριότητες/ενέργειες των ατόμων (πράξεις ή παραλείψεις) που οδηγούν στην αγορά και

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική Ανάλυση Ι. Ανδρέας Δριχούτης, PhD Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μικροοικονομική Ανάλυση Ι. Ανδρέας Δριχούτης, PhD Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Μικροοικονομική Ανάλυση Ι Ανδρέας Δριχούτης, h Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οικονομικό Πρόβλημα & Οικονομική Επιστήμη Ανεπάρκεια Σπανιότητα Οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Παπάνα Αγγελική

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Παπάνα Αγγελική ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 6: Ανάλυση γραμμικού υποδείγματος Πολυμεταβλητή παλινδρόμηση (2 ο μέρος) Παπάνα Αγγελική Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΑΠΘ E-mail: angeliki.papana@gmail.com, agpapana@auth.gr Webpage:

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 3ο. Βασικές έννοιες

ΜΑΘΗΜΑ 3ο. Βασικές έννοιες ΜΑΘΗΜΑ 3ο Βασικές έννοιες Εισαγωγή Βασικές έννοιες Ένας από τους βασικότερους σκοπούς της ανάλυσης των χρονικών σειρών είναι η διενέργεια των προβλέψεων. Στα υποδείγματα αυτά η τρέχουσα τιμή μιας οικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 4: ΔΙΑΛΕΞΗ 04

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 4: ΔΙΑΛΕΞΗ 04 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 4: ΔΙΑΛΕΞΗ 04 Μαρί-Νοέλ Ντυκέν Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α.1. Όταν η Κ.Π.Δ. είναι γραμμική τότε το κόστος ευκαιρίας είναι πάντοτε σταθερό και ίσο με τη μονάδα.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α.1. Όταν η Κ.Π.Δ. είναι γραμμική τότε το κόστος ευκαιρίας είναι πάντοτε σταθερό και ίσο με τη μονάδα. ΟΜΑΔΑ Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1 μέχρι και Α.5 να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την ένδειξη: Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Α.1.

Διαβάστε περισσότερα

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Οικονομικές Διακυμάνσεις Οι οικονομίες ανέκαθεν υπόκειντο σε κυκλικές διακυμάνσεις. Σε ορισμένες περιόδους η παραγωγή και η απασχόληση αυξάνονται με

Διαβάστε περισσότερα

Στασιμότητα χρονοσειρών Νόθα αποτελέσματα-spurious regression Ο έλεγχος στασιμότητας είναι απαραίτητος ώστε η στοχαστική ανάλυση να οδηγεί σε ασφαλή

Στασιμότητα χρονοσειρών Νόθα αποτελέσματα-spurious regression Ο έλεγχος στασιμότητας είναι απαραίτητος ώστε η στοχαστική ανάλυση να οδηγεί σε ασφαλή Χρονικές σειρές 12 Ο μάθημα: Έλεγχοι στασιμότητας ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ: Εκτίμηση παραμέτρων γραμμικών μοντέλων Συνάρτηση μερικής αυτοσυσχέτισης Εαρινό εξάμηνο 2018-2019 Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ Διδάσκουσα: Αγγελική

Διαβάστε περισσότερα

Χρονικές σειρές 2 Ο μάθημα: Εισαγωγή στις χρονοσειρές

Χρονικές σειρές 2 Ο μάθημα: Εισαγωγή στις χρονοσειρές Χρονικές σειρές 2 Ο μάθημα: Εισαγωγή στις χρονοσειρές Εαρινό εξάμηνο 2018-2019 μήμα Μαθηματικών ΑΠΘ Διδάσκουσα: Αγγελική Παπάνα Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Πολυτεχνική σχολή, Α.Π.Θ. & Οικονομικό μήμα, Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή 1. Γενικά... 25 2. Έννοια και Είδη Μεταβλητών... 26 3. Κλίμακες Μέτρησης Μεταβλητών... 29 3.1 Ονομαστική κλίμακα... 30 3.2. Τακτική κλίμακα... 31 3.3 Κλίμακα ισοδιαστημάτων... 34 3.4

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ. Επικ. Καθ. Στέλιος Ζήμερας. Τμήμα Μαθηματικών Κατεύθυνση Στατιστικής και Αναλογιστικά Χρηματοοικονομικά Μαθηματικά

ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ. Επικ. Καθ. Στέλιος Ζήμερας. Τμήμα Μαθηματικών Κατεύθυνση Στατιστικής και Αναλογιστικά Χρηματοοικονομικά Μαθηματικά ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ Επικ Καθ Στέλιος Ζήμερας Τμήμα Μαθηματικών Κατεύθυνση Στατιστικής και Αναλογιστικά Χρηματοοικονομικά Μαθηματικά 5 Έστω για την σύγκριση δειγμάτων συλλέγουμε παρατηρήσεις Υ =,,, από

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Μεταπτυχιακό Τραπεζικής & Χρηματοοικονομικής

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Μεταπτυχιακό Τραπεζικής & Χρηματοοικονομικής ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Μεταπτυχιακό Τραπεζικής & Χρηματοοικονομικής Υποθέσεις του Απλού γραμμικού υποδείγματος της Παλινδρόμησης Η μεταβλητή ε t (διαταρακτικός όρος) είναι τυχαία μεταβλητή με μέσο όρο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 6

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 6 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΑΞΗ / ΤΜΗΜΑ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 6 Στις παρακάτω προτάσεις από Α.1.1., μέχρι και Α.1.6.,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. Το µαγνητόφωνο ενός παιδιού είναι καταναλωτό αγαθό

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Οικονομετρίας Προαιρετική Εργασία 2016 Χειμερινό Εξάμηνο

Εργαστήριο Οικονομετρίας Προαιρετική Εργασία 2016 Χειμερινό Εξάμηνο Εργαστήριο Οικονομετρίας Προαιρετική Εργασία 2016 Χειμερινό Εξάμηνο Χρήσιμες Οδηγίες Με την βοήθεια του λογισμικού E-views να απαντήσετε στα ερωτήματα των επόμενων σελίδων, (οι απαντήσεις πρέπει να περαστούν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. Συσχέτιση (Correlation) - Copulas

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. Συσχέτιση (Correlation) - Copulas ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Συσχέτιση (Correlation) - Copulas Σημασία της μέτρησης της συσχέτισης Έστω μία εταιρεία που είναι εκτεθειμένη σε δύο μεταβλητές της αγοράς. Πιθανή αύξηση των 2 μεταβλητών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ι ΦΥΛΛΑΔΙΟ

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ι ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ι ΦΥΛΛΑΔΙΟ Παράρτημα Πανεπιστημίου: Δεληγιώργη 6 Α (έναντι Πανεπιστημίου Πειραιώς) Τηλ.: 4..97,,, Fax : 4..634 URL : www.vtal.gr emal: f@vtal.gr Παράρτημα Πανεπιστημίου: Δεληγιώργη 6 Α (έναντι

Διαβάστε περισσότερα

4 Το άτομο ως παραγωγός (η προσφορά των αγαθών)

4 Το άτομο ως παραγωγός (η προσφορά των αγαθών) 4 Το άτομο ως παραγωγός (η προσφορά των αγαθών) Σκοπός Στο προηγούμενο κεφάλαιο εξετάσαμε τη ζήτηση των αγαθών, η οποία προέρχεται από τα νοικοκυριά (τους καταναλωτές). Τα αγαθά αυτά παράγονται και προσφέρονται

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΜΕ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ΧΡΟΝΟΣΕΙΡΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΜΕ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ΧΡΟΝΟΣΕΙΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΜΕ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ΧΡΟΝΟΣΕΙΡΩΝ 6. Εισαγωγή 6. Μονομεταβλητές προβλέψεις Βέλτιστη πρόβλεψη και Θεώρημα βέλτιστης πρόβλεψης Διαστήματα εμπιστοσύνης 6.3 Εφαρμογές A. MILIONIS KEF. 6 08 BEA

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις κατανόησης στην Οικονομετρία (Με έντονα μαύρα γράμματα είναι οι σωστές απαντήσεις)

Ερωτήσεις κατανόησης στην Οικονομετρία (Με έντονα μαύρα γράμματα είναι οι σωστές απαντήσεις) Ερωτήσεις κατανόησης στην Οικονομετρία (Με έντονα μαύρα γράμματα είναι οι σωστές απαντήσεις) 1. Έχοντας στη διάθεσή μας ένα δείγμα, προκύπτει ότι το 95% διάστημα εμπιστοσύνης για το μέσο μ ενός κανονικού

Διαβάστε περισσότερα

Χρονικές σειρές 10 Ο μάθημα: Μη στάσιμα μοντέλα ARIMA Μεθοδολογία Box-Jenkins Εαρινό εξάμηνο Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ

Χρονικές σειρές 10 Ο μάθημα: Μη στάσιμα μοντέλα ARIMA Μεθοδολογία Box-Jenkins Εαρινό εξάμηνο Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ Χρονικές σειρές 10 Ο μάθημα: Μη στάσιμα μοντέλα ARIMA Μεθοδολογία Box-Jenkins Εαρινό εξάμηνο 2018-2019 Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ Διδάσκουσα: Αγγελική Παπάνα Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Πολυτεχνική σχολή, Α.Π.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2. Ζήτηση των Αγαθών

Κεφάλαιο 2. Ζήτηση των Αγαθών Κεφάλαιο 2 Ζήτηση των Αγαθών Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς (demand & supply). Χρησιμότητα ενός αγαθού είναι η ικανοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Υδατικών Πόρων

Διαχείριση Υδατικών Πόρων Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Διαχείριση Υδατικών Πόρων Γ.. Τσακίρης Μάθημα 3 ο Λεκάνη απορροής Υπάρχουσα κατάσταση Σενάριο 1: Μέσες υδρολογικές συνθήκες Σενάριο : Δυσμενείς υδρολογικές συνθήκες Μελλοντική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ MSc Τραπεζικής & Χρηματοοικονομικής

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ MSc Τραπεζικής & Χρηματοοικονομικής ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ MSc Τραπεζικής & Χρηματοοικονομικής ΑΥΤΟΣΥΣΧΕΤΙΣΗ Στις βασικές υποθέσεις των γραμμικών υποδειγμάτων (απλών και πολλαπλών), υποθέτουμε ότι δεν υπάρχει αυτοσυσχέτιση (autocorrelation

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Εισαγωγή

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Εισαγωγή 2013 [Πρόλογος] ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Εισαγωγή Μάθημα Εαρινού Εξάμηνου 2012-2013 Μ.Επ. ΟΕ0300 Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Μαρί-Νοέλ Ντυκέν, Επ. Καθηγητρία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Ενότητα 3: Πολλαπλή Παλινδρόμηση. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Ενότητα 3: Πολλαπλή Παλινδρόμηση. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 3: Πολλαπλή Παλινδρόμηση. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις 1. Με τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα: Τιμή (Ρ) Ποσότητα (Q D )

Ασκήσεις 1. Με τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα: Τιμή (Ρ) Ποσότητα (Q D ) 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Ποια είναι η επιδίωξη του καταναλωτή και ποιοι παράγοντες την περιορίζουν; 2. Ποιος καταναλωτής ονομάζεται ορθολογικός και πότε λέμε ότι βρίσκεται σε ισορροπία; 3. Να διατυπώσετε

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Β Β1.

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Β Β1. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 0 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α. Να χαρακτηρίσετε

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομετρία. Απλή Παλινδρόμηση. Υποθέσεις του γραμμικού υποδείγματος και ιδιότητες των εκτιμητών. Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης

Οικονομετρία. Απλή Παλινδρόμηση. Υποθέσεις του γραμμικού υποδείγματος και ιδιότητες των εκτιμητών. Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Οικονομετρία Απλή Παλινδρόμηση Υποθέσεις του γραμμικού υποδείγματος και ιδιότητες των εκτιμητών Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Διδάσκων: Λαζαρίδης Παναγιώτης Μαθησιακοί Στόχοι Γνώση και κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΡΙΝΑ ΣΕΙΡΑ: 1 η ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/01/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΡΙΝΑ ΣΕΙΡΑ: 1 η ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/01/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΡΙΝΑ ΣΕΙΡΑ: 1 η ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/01/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1 μέχρι και Α.5 να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα

Διαβάστε περισσότερα

ICAP Α.Ε. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΣΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ

ICAP Α.Ε. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΣΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ ICAP Α.Ε. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΣΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2019 Πίνακας Περιεχομένων ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 4 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ... 6 ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Χρονολογικές Σειρές (Time Series) Lecture notes Φ.Κουντούρη 2008

Χρονολογικές Σειρές (Time Series) Lecture notes Φ.Κουντούρη 2008 Χρονολογικές Σειρές (Time Series) Lecture notes Φ.Κουντούρη 2008 1 Τύποι Οικονομικών Δεδομένων Τα οικονομικά δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την εξέταση οικονομικών φαινομένων μπορεί να έχουν τις ακόλουθες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΡΙΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΛΥΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΡΙΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΛΥΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΡΙΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΛΥΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

ICAP GROUP S.A. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΣΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ

ICAP GROUP S.A. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΣΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ ICAP GROUP S.A. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΣΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2018 Πίνακας Περιεχομένων ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 4 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ... 6 ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑ Α Α. Α2 Η φάση της κρίσης στον οικονοµικό κύκλο χαρακτηρίζεται από εκτεταµένη ανεργία. Μονάδες 3

ΟΜΑ Α Α. Α2 Η φάση της κρίσης στον οικονοµικό κύκλο χαρακτηρίζεται από εκτεταµένη ανεργία. Μονάδες 3 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ι 22Νοεμβρίου 2015 ΑΥΞΟΥΣΕΣ ΦΘΙΝΟΥΣΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ Αν μια συνάρτηση f ορίζεται σε ένα διάστημα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΘΕΣΜΟΣ

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΘΕΣΜΟΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1. α. Η µεγάλη εξειδίκευση των ανθρώπων σε µια δραστηριότητα που συχνά είναι πολύ περιορισµένη, µετατρέπει την εργασία σε ανιαρή απασχόληση. Σ β. Οι ανάγκες ως σύνολο δεν είναι απεριόριστες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ Α1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας,

Διαβάστε περισσότερα

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών.

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : Η ΖΗΤΗΣΗ Να σημειώσετε το σωστό ή το λάθος στο τέλος των προτάσεων: 1. Όταν η ζήτηση ενός αγαθού είναι ελαστική, η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό αυτό μειώνεται καθώς αυξάνεται

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη

Διαβάστε περισσότερα

Χ. Εμμανουηλίδης, 1

Χ. Εμμανουηλίδης, 1 Εφαρμοσμένη Στατιστική Έρευνα Απλό Γραμμικό Υπόδειγμα AΠΛΟ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ Δρ. Χρήστος Εμμανουηλίδης Αν. Καθηγητής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Εφαρμοσμένη Στατιστική, Τμήμα Ο.Ε. ΑΠΘ Χ. Εμμανουηλίδης,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ ΟΜΑ Α ΕΥΤΕΡΗ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ ΟΜΑ Α ΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Α ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ Α.1. α. Σωστό β. Λάθος γ. Σωστό δ. Λάθος ε. Λάθος Α.2. β Α.3. δ ΘΕΜΑ Β ΟΜΑ Α

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Η μέθοδος των βοηθητικών μεταβλητών. Παπάνα Αγγελική

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Η μέθοδος των βοηθητικών μεταβλητών. Παπάνα Αγγελική ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 12: Σφάλματα μέτρησης στις μεταβλητές Η μέθοδος των βοηθητικών μεταβλητών Παπάνα Αγγελική Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΑΠΘ E-mail: angeliki.papana@gmail.com, agpapana@auth.gr Webpage:

Διαβάστε περισσότερα

Χρονικές σειρές 5 Ο μάθημα: Γραμμικά στοχαστικά μοντέλα (1) Αυτοπαλίνδρομα μοντέλα Εαρινό εξάμηνο Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ

Χρονικές σειρές 5 Ο μάθημα: Γραμμικά στοχαστικά μοντέλα (1) Αυτοπαλίνδρομα μοντέλα Εαρινό εξάμηνο Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ Χρονικές σειρές 5 Ο μάθημα: Γραμμικά στοχαστικά μοντέλα (1) Αυτοπαλίνδρομα μοντέλα Εαρινό εξάμηνο 2018-2019 Τμήμα Μαθηματικών ΑΠΘ Διδάσκουσα: Αγγελική Παπάνα Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Πολυτεχνική σχολή,

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση Επενδύσεων

Αξιολόγηση Επενδύσεων Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη για το CAPM Δράκος και Καραθανάσης Κεφάλαιο 18 Εαρινό Εξάμηνο 2018 1 Οι Κύριες Υποθέσεις του Υποδείγματος CAPM Το CAPM (Capital Asset Pricing Model-Υπόδειγμα Αποτίμησης Κεφαλαιακών(Περιουσιακών)

Διαβάστε περισσότερα

α. Καταναλωτά είναι τα αγαθά που χρησιμοποιούνται για την άμεση ικανοποίηση των αναγκών των ανθρώπων, δηλαδή για κατανάλωση.

α. Καταναλωτά είναι τα αγαθά που χρησιμοποιούνται για την άμεση ικανοποίηση των αναγκών των ανθρώπων, δηλαδή για κατανάλωση. ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 8 ΜΑΪΟΥ 2013 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1. Να χαρακτηρίσετε τις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ 3ο

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 3ο Κίβδηλες παλινδρομήσεις Μια από τις υποθέσεις που χρησιμοποιούμε στην ανάλυση της παλινδρόμησης είναι ότι οι χρονικές σειρές που χρησιμοποιούμε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΖΗΤΗΣΗ-ΠΡΟΣΦΟΡΑ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΖΗΤΗΣΗ-ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΖΗΤΗΣΗ-ΠΡΟΣΦΟΡΑ Άσκηση 3 Η ζήτηση τυριού τύπου δίνεται από τη συνάρτηση: Q 300 35P 14PB 24 20B όπου: Q η ζητούμενη ποσότητα τυριού τύπου P η τιμή τυριού τύπου P B η τιμή τυριού τύπου B η δαπάνη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΘΕΜΑΤΑ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α Α1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιοριστικοί όροι και μοναδιαία ρίζα (από κοινού υποθέσεις)

Προσδιοριστικοί όροι και μοναδιαία ρίζα (από κοινού υποθέσεις) ΜΑΘΗΜΑ 6ο Προσδιοριστικοί όροι και μοναδιαία ρίζα (από κοινού υποθέσεις) Είδαμε στους παραπάνω ελέγχους (DF και ADF) που κάναμε προηγουμένως ότι εξετάζουμε στη μηδενικήυπόθεσημόνοτοσυντελεστήδ 2. Δεν αναφερόμαστε

Διαβάστε περισσότερα

Η τελεία χρησιμοποιείται ως υποδιαστολή (π.χ 3 14 τρία κόμμα δεκατέσσερα) Παρακαλώ παραδώστε τα θέματα μαζί με το γραπτό σας ΟΝΟΜΑ: ΕΠΩΝΥΜΟ: ΑΜ:

Η τελεία χρησιμοποιείται ως υποδιαστολή (π.χ 3 14 τρία κόμμα δεκατέσσερα) Παρακαλώ παραδώστε τα θέματα μαζί με το γραπτό σας ΟΝΟΜΑ: ΕΠΩΝΥΜΟ: ΑΜ: Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Εξεταστική περίοδος Ιανουαρίου 2014 (18-Φεβ-2014) 9:00-11:00 Μάθημα: «ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ» ΟΙΚΟΝ 320 Διδάσκων: Επίκουρος Καθηγητής Ιωάννης Α. Βενέτης Διάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ

ÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Για τις προτάσεις από Α.1 µέχρι και Α.5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα σε κάθε αριθµό τη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 5 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 5 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ΕΡΓΑΣΙΕΣ 5 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Η επιβολή στην αγορά ενός αγαθού μιας τιμής που είναι μικρότερη της τιμής ισορροπίας θα προκαλέσει: α) Πλεόνασμα β) Έλλειμμα γ) Νέα ισορροπία

Διαβάστε περισσότερα