ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 0 ΜΑΪΟΥ 015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ Α Α1 Αν οι συναρτήσεις f,g είναι παραγωγίσιμες στο, να αποδείξετε ότι f x g x f x g x, x Μονάδες 7 Α Πότε λέμε ότι μια συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη στο σημείο x0 του πεδίου ορισμού της; Μονάδες 4 Α Αν x 1, x,, x ν είναι οι παρατηρήσεις μιας ποσοτικής μεταβλητής Χ ενός δείγματος μεγέθους ν και w 1, w,, w ν είναι οι αντίστοιχοι συντελεστές στάθμισης (βαρύτητας), να ορίσετε τον σταθμικό μέσο της μεταβλητής Χ Μονάδες 4 Α4 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη α) Αν για τη συνάρτηση f ισχύουν fx0 0 για x0 α,β, α,x 0 και fx 0 στο 0 διάστημα x x α,β για 0 f x 0 στο x,β, τότε η f παρουσιάζει ελάχιστο στο β) Ένα τοπικό ελάχιστο μιας συνάρτησης στο πεδίο ορισμού της μπορεί να είναι μεγαλύτερο από ένα τοπικό μέγιστο γ) Η διακύμανση των παρατηρήσεων μιας ποσοτικής μεταβλητής Χ εκφράζεται με τις ίδιες μονάδες με τις οποίες εκφράζονται οι παρατηρήσεις
ΘΕΜΑ Β δ) Αν για τους συντελεστές μεταβολής των δειγμάτων Α και Β ισχύει CV >CV, τότε λέμε ότι το δείγμα Β εμφανίζει μεγαλύτερη ομοιογένεια A από το δείγμα Α ε) Αν Α, Β είναι ενδεχόμενα ενός δειγματικού χώρου Ω, τότε η έκφραση «η πραγματοποίηση του Α συνεπάγεται την πραγματοποίηση του Β» δηλώνει ότι Α Β Μονάδες 10 Έστω Α, Β και Γ ενδεχόμενα ενός δειγματικού χώρου Ω Οι πιθανότητες των ενδεχομένων Α, A και A ανήκουν στο σύνολο λύσεων της εξίσωσης x 1 8x 6x 1 0 Η πιθανότητα του ενδεχομένου Γ ανήκει στο σύνολο λύσεων της εξίσωσης 9x x 0 1 1 1 Β1 Να αποδείξετε ότι P(A), P(A ) και P(A ) 4 Μονάδες 5 Β Να υπολογίσετε την πιθανότητα P(A ), καθώς επίσης και την πιθανότητα του ενδεχομένου Δ: «πραγματοποιείται το πολύ ένα από τα ενδεχόμενα Α και Β» Β Να υπολογίσετε την πιθανότητα του ενδεχομένου Ε: «πραγματοποιείται μόνο ένα από τα ενδεχόμενα Α και Β» Β4 Να εξετάσετε αν τα ενδεχόμενα Β και Γ είναι ασυμβίβαστα Μονάδες 8 Μονάδες 6 Μονάδες 6 ΘΕΜΑ Γ Θεωρούμε ένα δείγμα ν παρατηρήσεων μιας συνεχούς ποσοτικής μεταβλητής Χ, τις οποίες ομαδοποιούμε σε 5 ισοπλατείς κλάσεις, όπως παρουσιάζονται στον Πίνακα Ι, όπου f %, 1,,,4,5 είναι οι σχετικές συχνότητες επί τοις εκατό των αντιστοίχων κλάσεων Θεωρούμε ότι οι παρατηρήσεις κάθε κλάσης είναι ομοιόμορφα κατανεμημένες Δίνεται ότι : Το ποσοστό των παρατηρήσεων του δείγματος που είναι μικρότερες του 10 είναι 10% Το ποσοστό των παρατηρήσεων του δείγματος που είναι μεγαλύτερες ή ίσες του 16 είναι 0% Στο κυκλικό διάγραμμα σχετικών συχνοτήτων, η γωνία του κυκλικού τομέα που αντιστοιχεί στην η κλάση είναι 108 ο Η μέση τιμή των παρατηρήσεων του δείγματος είναι x 14
Kλάσεις f % [8, 10) [10, 1) [1, 14) [14, 16) [16, 18) ΠΙΝΑΚΑΣ Ι Γ1 Να αποδείξετε ότι f 1% 10, f % 10, f % 0, f 4% 0, f 5% 0 Δεν είναι απαραίτητο να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον Πίνακα Ι συμπληρωμένο Μονάδες 6 Γ Να εξετάσετε αν το δείγμα των παρατηρήσεων είναι ομοιογενές Δίνεται ότι 6,6,57 Μονάδες 7 Γ Έστω x 1, x, x και x 4 τα κέντρα της 1 ης, ης, ης και 4 ης κλάσης αντίστοιχα και ν 1, ν, ν και ν 4 οι συχνότητες της 1 ης, ης, ης και 4 ης κλάσης αντίστοιχα Αν 4 1 x ν 1780, βρείτε το πλήθος ν των παρατηρήσεων του δείγματος Μονάδες 5 Γ4 Έστω 1,,, 4, 5 πέντε τυχαία επιλεγμένες παρατηρήσεις διαφορετικές μεταξύ τους από το παραπάνω δείγμα ν παρατηρήσεων Ορίζουμε ως τη μέση τιμή των πέντε αυτών παρατηρήσεων και S α την τυπική τους απόκλιση Εάν, για =1,,, 4, 5, να δείξετε ότι η μέση τιμή του δείγματος S β, =1,,, 4, 5 είναι ίση με 0 και η τυπική του απόκλιση S β είναι ίση με 1 Μονάδες 7
ΘΕΜΑ Δ Δίνεται κύκλος (Ο,ρ) με κέντρο Ο και ακτίνα ρ=5 και ορθογώνιο ΑΒΓΔ εγγεγραμμένο στον κύκλο αυτόν με πλευρά ΑΒ=x, όπως φαίνεται στο Σχήμα Ι A x Β Δ Ο Γ ΣΧΗΜΑ Ι Δ1 Να αποδείξετε ότι το εμβαδόν του ορθογωνίου ΑΒΓΔ, ως συνάρτηση του x, δίνεται από τον τύπο f(x) x 100 x, 0 x 10 Μονάδες 4 Δ Να βρείτε την τιμή του x για την οποία το εμβαδόν του ορθογωνίου ΑΒΓΔ γίνεται μέγιστο Για την τιμή αυτήν του x, δείξτε ότι το ορθογώνιο ΑΒΓΔ είναι τετράγωνο Μονάδες 5 (1 x) 99 Δ Να υπολογίσετε το όριο lm x 0 98 x f Μονάδες 8 Δ4 Έστω Α, Β ενδεχόμενα ενός δειγματικού χώρου Ω Αν P(A-)>0, να δείξετε ότι f P(A ) P(A) f 100 P (A) 100 P (A ) Μονάδες 8
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1 Σχολικό βιβλίο σελ 1 Α Σχολικό βιβλίο σελ Α Σχολικό βιβλίο σελ 87 Α4 α) Λ, β) Σ, γ) Λ, δ) Λ, ε) Σ ΘΕΜΑ Β Β1 Είναι Επειδή 1 1 1 x 1 8x 6x 1 0 x, x, x 4 A A A έχουμε 1 1 1 P A, P A, P A 4 P( ) Επίσης P A P A P A 9x x 0 x Β ' ' ' ' ' ' 1 1 1 PA P(A ) PA 1 P( A) P A 1 P( A) 1P A 1 1 6 Είναι ' 1 P( ) P A 1 P A 1 4 4 Β Από τον προσθετικό νόμο έχουμε: 1 1 1 5 P A P( A) P( ) P A P( ) P( ) 4 1 Οπότε P( E) P A A P A P A P( A) P A P( ) P A 1 1 5 1 1 4 1 4 4
Β4 Έστω Β,Γ ασυμβίβαστα τότε: 5 1 P P( ) P( ) P 1 1 1 ασυμβίβαστα Άρα Β,Γ δεν είναι ΘΕΜΑ Γ Γ1 8,10 10,1 1,14 14,16 16,18 x % f 9 10 0,1 11 10 0,1 1 0 0, 15 0 0, 17 0 0, 100 1 f Από το κυκλικό διάγραμμα έχουμε 60 f 108 f 0, δηλαδή f % 0 Αφού x 14 έχω 4 5 x x f 14 0,19 f 11 0,1 f 15 0,17 11f 15 f 4,1 1 και, 1 4 f f f f f 1 0,1 f 0, f 0, 1 f f 0, 1 4 5 4 4 Λύνοντας το σύστημα των 1, έχουμε f f4 1 Γ Είναι πίνακα βρίσκουμε 5 5 s x x r x x f r 1 1 0,1, 0, Αντικαθιστώντας τις τιμές από τον s 6,6 δείγμα δεν είναι ομοιογενές S 6, 6,57 CV 0,18 18% το x 14 14
Γ Είναι 5 4 14 1780 x 1780 5v5 14 17 0, v 00 v v xv xv x5v5 1 1 1780 x x f v v v 5 5 Γ4 Από την εφαρμογή σελ 99 έχουμε: 1 s s με 1,,,5 Άρα 1 0 s s και 1 s s 1 s ΘΕΜΑ Δ Δ1 Από το ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΓ έχουμε: 100 x x 100 x με 0 10 x Δ Έστω f x x 100 x ' f x x x 0 100 0 50 5 μεταβολών: f f ' Είναι f x 100 x 100 x Έχουμε Κατασκευάζουμε πίνακα x 0 10 + 0 - ' x x 5 Το εμβαδό γίνεται μέγιστο όταν 5 x οπότε δηλαδή το ορθογώνιο γίνεται τετράγωνο 100 5 5
Δ f x f x 1 99 1 99 f 1 x 99 f 1 x 99 lm lm lm x o 98x x o 98x f 1 x 99 x o 98x f 1 x 99 g x 1 x 100 1 x 99 x x 1 99 x x 99 x x 99 1 x lm lm lm xo 98x g x xo 98x g x xo 98x g x x x gx 99 1 98 1 99 lm xo 98 98 99 99 99 Δ4 Είναι 0 P A 1 f οπότε αφού, 0P A 1 P A και P A 0,1 0,5 A A P A P A f P A f P A P A 100 P A P A 100 P A 1 Ισχύει ότι: P A 100 P Όμοια Έχουμε A 100 P A 50 P A 50 100 P A P A 50P A 5000 P A 50 P A P A P A P A f f ό f 100 P A 100 P A 100 P A 100 P A P A 100 P A P A 100 P A που αποδείχθηκε από 1