ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΙΑΤΡΟΥΣ
Ο ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ STRESS ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ Ο Δείκτης Stress των επινεφριδίων (ASI ) πρωτοεµφανίστηκε το 1989 για να εκτιµήσει το Stress, η κύρια αιτία θνησιµότητας και θνητότητας. Πρόσφατα, νέες εξετάσεις προστέθηκαν για την εκτίµηση του γλυκαιµικού ελέγχου χρησιµοποιώντας πολλαπλές µετρήσεις Ινσουλίνης στο σάλιο και εκτίµηση της ικανότητας των επινεφριδίων στο να παράγουν κορτιζόλη χρησιµοποιώντας 17-υδροπρογεστερονη. Εξηγήσεις των εξετάσεων 1) Ο ρυθµός της Κορτιζόλης : Περιγραφή: Για το επινεφριδιακό προφίλ χρησιµοποιούµε τέσσερα δείγµατα σίελου (1,2). Η Κορτιζόλη σίελου αντανακλά το ελεύθερο (βίο-δραστικό) κλάσµα της Κορτιζόλης όρου. Η έκθεση των αποτελεσµάτων δείχνει τον 24ωρο ηµερήσιο ρυθµό της κορτιζολης που παράγεται σαν απάντηση του πραγµατικού στρες της Ζωής. Θεραπευτική άξια: Τα εργαστηριακά αποτελέσµατα διευκολύνουν στην διάγνωση της πληµµελούς προσαρµογής του οργανισµού στο στρες καθώς και της κόπωσης των επινεφριδίων. Με αυτά τα δεδοµένα µπορούµε να περιορίσουµε τις επιλογές στα πιο κατάλληλα θεραπευτικά σχήµατα. 2
2) DHEA(S): Περιγραφή: το επινεφριδιακο προφίλ µετρά το µέσο επίπεδο της DHEA(S) της ηµέρας χρησιµοποιώντας πολλαπλά δείγµατα. Θεραπευτική άξια: Η σχέση Κορτιζόλης µε DHEA παρουσιάζεται σαν ορατό Διάγραµµα που υπογραµµίζει τον βαθµό της κακής προσαρµογής στο στρες. Αυτή η πληροφορία βοηθάει να προσδιορισθεί ο προβλεπόµενος χρόνος ανάρρωσης, και οι ουσίες (ορµόνες, συµπληρώµατα, βοτανικά) που προάγουν αυτή την ανάρρωση. Η αναλογία κορτιζολης µε DHEA ρυθµίζει πολλές λειτουργίες (Διάγραµµα 2). Περίπου το 0.1% της συγκεντρώσεως της DHEA(S) του πλάσµατος ευρίσκεται στη σιαλική DHEA(S). Οι διακυµάνσεις της συγκεντρώσεως της DHEA(S) στον ορό αντανακλάται γρήγορα και µε ακρίβεια στα σιαλικά επίπεδα [3]. DHEA (S) δείχνει το ελεύθερο κλάσµα και των δυο DHEA και DHEA-sulfate. 3) 17-Υδροξυπρογεστερονη(17-OHP1): Περιγραφή: Το επινεφριδιακό προφίλ µετράει τα επίπεδα (17-OHP1) για να εκτιµήσουµε την δυνατότητα µετατροπής των επινεφριδιακών πρόδροµων ορµονών σε Κορτιζόλη. Μερικοί κουρασµένοι επινεφριδιακά ασθενής που γενετικά είναι προδιαθετιµένη σε χαµηλή παραγωγή Κορτιζόλης δεν θα ωφεληθούν από την εξωγενή συµπλήρωση µε Πρεγνενολόνη η προγεστερόνη. Θεραπευτική άξια: Με την αναγνώριση του υποπληθυσµού µε κακή αναπροσαρµογή και άτοµα µε επινεφριδιακή κόπωση που δείχνουν ελαττωµένη µετατροπή της 17-OHP1 σε κορτιζολη, δυο πράγµατα αποφεύγονται: Α) Να χορηγηθούν σε αυτά τα άτοµα πρόδροµες ουσίες (όταν αυτοί χρειάζονται συµπλήρωµα κορτιζολης για να αποκαταστήσουν την υγεία των επινεφριδίων τους). Β) Να γίνονται επιπλέον σχετικές µε την υπόφυση εξετάσεις και θεραπείες (όταν δεν χρειάζονται στον υπό-πληθυσµό). 4) Ινσουλίνη: Περιγραφή: Το επινεφριδιακό προφίλ επίσης περιλαµβάνει µετρήσεις Ινσουλίνης νήστις και µετά το φαγητό. Οι τιµές της ινσουλίνης χρησιµοποιούνται για την διάγνωση αντοχής της Ινσουλίνης και λειτουργικής ανεπάρκεια της Ινσουλίνης (προ-διαβήτης) επίσης συσχετίζουν την αυξηµένοι κορτιζολη µε ινσουλίνη που βοηθάει στην εξήγηση γλυκαιµικων δυσρυθµικών προβληµάτων. (βλέπε δυσρυθµικά γλυκαιµικά προβλήµατα). Θεραπευτική άξια: Ο συνδυασµός των αποτελεσµάτων της ινσουλίνης και κορτιζολης µπορεί να βοηθήσει στην κατασκευή ενός δραστικού θεραπευτικού σχήµατος γλυκαιµικού έλεγχου που µπορεί να περιλαµβάνει τροποποίησης του τρόπου ζωής, διατροφική υποστήριξη και βοτανικά συµπληρώµατα. 5) Εκκριτικά IgA (SIgA): Περιγραφή: Το επινεφριδιακό προφίλ εκτιµά την βλεννογονική ανοσία χρησιµοποιώντας SIgA σαν βίο-δείκτη επίπτωσης του στρες. Οι τιµές SigA είναι ευαίσθητες στην αύξηση της αναλογίας κορτιζολης/ DHEA και στην αύξηση του τόνου του συµπαθητικού (βλέπε διάγραµµα 2). Θεραπευτική άξια: Με την εντόπιση κατασταλµένης βλεννογονικής ανοσίας σε ορισµένους ασθενής, µπορεί να προταθεί ένας αριθµός από θεραπευτικά σχήµατα σε ένα 3
φάσµα από βοτανικά συµπληρώµατα µέχρι έλεγχο της µεταβλητότητας του καρδιακού ρυθµού. 6) Αντισώµατα Γλιαδίνης Περιγραφή: Το επινεφριδιακό προφίλ περιλαµβάνει την µέτρηση αντισωµάτων Γλιαδινης που µας επιτρέπει να ανιχνεύουµε υποκλινική δυσανεξία στα δηµητριακά σε επηρεασµένα άτοµα, ακόµη και σε απουσία φανερής κοιλιοκάκης. Θεραπευτική άξια: Αυτή η εξέταση µας επιτρέπει αντικειµενικά να ταυτοποιήσουµε ασθενής µε δυσανεξία στα δηµητριακά, που πρέπει να περιορίσουν την γλουτένη στην δίαιτα τους για να ελαττώσουν φλεγµονή και στρες των επινεφριδίων. 4
Κλινική παρουσίαση διαταραχής των επινεφριδίων Πίνακας 2 Πρόκειται για περίληψη κοινών κλινικών ευρηµάτων σε δυσλειτουργία των επινεφριδίων Κλινική εφαρµογή του Δείκτη Stress των επινεφριδίων (ASI ) Χρόνιο άλγος-iνοµυαλγίες: Επαρκής ανταπόκριση των επινεφριδίων µπορεί να διατηρήσει υψηλότερο ουδό του άλγους [4]. Ο Δείκτη Stress των επινεφριδίων (ASI) χρησιµοποιείται στην αξιολόγηση της επίπτωσης του στρες από τον χρόνιο άλγος και την φλεγµονή στην προσαρµογή των επινεφριδίων. Η σωστή διάγνωση της χαµηλής κορτιζόλης ή DHEA µε διαταραχή του κιρκάδιου ρυθµού είναι αναγκαία. Η ακόλουθος ορµονική αποκατάσταση και η διόρθωση του ρυθµού θα καλυτερεύσει την αντοχή άλγους του ατόµου [7, 8]. Σύνδροµο χρόνιας κοπώσεως: (ΣΧΚ) Κοινή έλλειψης του άξονα υποφύσεως επινεφριδίων στο ΣΧΚ είναι η ελάττωση της απελευθέρωσης της φλοιοτρόπου ορµόνης του προσθίου λοβού της υποφύσεως [5]. σαν αποτέλεσµα µπορεί να παρατηρηθεί χαµηλή κορτιζολη και τελικός ατροφία των επινεφριδίων. Κατασταλµένα επινεφρίδια µε επίπεδους ρυθµούς συχνά παρατηρούνται στον Δείκτη Stress των επινεφριδίων (ASI ) [6]. Ταυτόχρονη χρησιµοποίηση διαφόρων θεραπειών µπορεί να βοηθήσει στην καλυτέρευση της εξασθένησης του ΣΧΚ. Γλυκαιµική Δυσλειτουργία: Χρόνια υπογλυκαιµία µπορεί να ελάττωση την κανονική επινεφριδιακή λειτουργία µε επαναλαµβανόµενες υπέρ-διεγέρσεις παραγωγής κορτιζόλης. Επαναλαµβανόµενη έκθεση σε υψηλή κορτιζόλη θα ελαττώσει την δραστηριότητα της ινσουλίνης, και κατά συνέπεια θα οδηγήσει σε ανθεκτικότητα της Ινσουλίνης και εξάντληση των βήτα κυττάρων (Διαβήτης). Ο Δείκτης Stress των επινεφριδίων (ASI) διερευνά τη σχέση µεταξύ της Ινσουλίνης-κορτιζόλης κάτω από πραγµατικές συνθήκες ζωής ώστε να επιτραπεί σηµαντική παρέµβαση στο στόχο. Ο Δείκτης Stress των 5
επινεφριδίων (ASI) είναι χρήσιµος στις ακόλουθες κλινικές περιπτώσεις: Γρήγορη αύξηση του σωµατικού βάρους, και παχυσαρκία, διαταραχής των λιπιδίων αίµατος, υπεργλυκαιµία, πρόωρος διαβήτης και συσχετιζόµενες συγκινησιακές διαταραχές. Αλλεργίες /Αυτό άνοσες παθήσεις: Πριν 50 χρόνια ο Dr. W. Jefferiew (Author of Safe Uses of Cortisol ) ανακάλυψε ότι ασθενής µε περιβαλλοντικές προκαλούµενες αλλεργίες και αυτό-άνοσα νοσήµατα ωφελήθηκαν σηµαντικά όταν τους χορηγήθηκε κορτιζολη για άλλους λόγους [9]. Πρόσφατα Γερµανοί ερευνητές ανέφεραν ότι η διαταραχή του επινεφριδιακού άξονα και η σχέσης κυταροκινινών οδήγησε στη προδιάθεση και χειροτέρευση των αυτό-άνοσων νοσηµάτων [10]. Τα ευρήµατα από το (ASI) βοηθούν στη αναγνώριση ασθενών µε αυτοάνοσα νοσήµατα και προβλήµατα των επινεφριδίων που µπορούν να ωφεληθούν µε συµπληρώµατα κορτιζολης. Κατάθλιψη/ διαταραχή ανεπάρκειας της προσοχής (ΔΑΠ). Μερικές πρόσφατες δηµοσιεύσεις [11, 12] αναφέρουν Υπερλειτουργία του άξονα υποθάλαµος - υπόφυση - επινεφρίδια σε ασθενείς µε κατάθλιψη. Αυξηµένη µεταµεσονύκτια σιαλική κορτιζόλη θεωρείται τώρα από τα καλλίτερα τεστ για την διάγνωση ενδογενούς κατάθλιψης. Άλλες ανωµαλίες του ρυθµού της κορτιζόλης συνήθως συνοδεύουν την µεταµεσονύκτια αύξηση. Από την άλλη µεριά αύξηση της κορτιζόλης και διαταραχή του ρυθµού καθ όλη τη µέρα είναι τυπική της διαταραχής ανεπάρκεια της προσοχής (ΔΑΠ). Τα ανώµαλα ευρήµατα της κορτιζόλης στην κατάθλιψη και ΔΑΠ µπορούν να διαγνωστούν επιτυχώς µε το (ASI). Επακόλουθες παρεµβάσεις στη διόρθωση του συγκεκριµένου χρόνου αύξηση της κορτιζόλης (κατά την διάρκεια της ηµέρας ή νύχτας) είναι συνήθως δραστικά όταν εφαρµόζονται κάτω από σωστή επίβλεψη [13,14]. 6
ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ 1) Παίρνεται µια εικόνα της αναβολικής κατάστασης και του στρες του ασθενούς 2) Διαφορο-διαγνώσκονται ασθενής µε προβλήµατα γλυκαιµικού ελέγχου και αντίστασης Ινσουλίνης 3) Εκτιµάται η δυσανεξία σιτηρών, επινεφριδιακή εφεδρεία και η επίπτωση του στρες στη ανοσία. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνίστε µαζι µας: Medical ID Ltd., Βασιλίσσης Σοφίας 117, Αθήνα 11521 τηλ: 210-6454201 email:info@medicalid.gr ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Peter JR et al. Clin Endoc (1982) 17: 583-592 2. Stone AA et al. Psychoneuroendocrinology 2001 Apr; 26(3): 295-306 3. Riad-Fahmy D et al. Endoc Rev (1982) 3(4) : 367-395 4. Rief W et al. Bios Phychol 2000 May; 53(1): 13-23 5. Demitrack Ma et al. J Clin Endocrinol Metab 1991 Dec; 73(6): 1224-34 6. Strickland P et al. J Affect Disord 1998 Jan ; 47(1-3) : 191-4 7. Crofford LJ. et al> Arthritis Rheum 1994 Nov ; 37(11): 1583-92 8. Crofford LJ. Endocrinol Metab Clin North Am 2002 Mar; 31(1): 1-13 9. Jefferies WMck Arch Intern Med 1967 ; 119: 265-278 10. Z Rheumatol 2000; 59 Suppl 2 : II/31-5 11. Maes M et al. Acta Phychiatr Scand 1991; 83 :480-491 12. Young EA et al. Biol Psychiatry 2000; 48(1): 70-4 13. Goodyer IM et al. Phychol Med 1996; 26(2): 245-56 14. Michael A et al. Biol Phychiatry 2000; 48(10): 989-95 7