Μαθηματικός Ορισμός Τρισδιάστατου Χώρου

Σχετικά έγγραφα
Μαθηματικός Ορισμός Διδιάστατου Χώρου (R 2 )

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ, ΤΡΙΓΩΝΟΜΕΤΡΙΑ( FUNCTIONS,TRIGONOMETRY)

Καρτεσιανές συντεταγμένες Γραφική παράσταση συνάρτησης Εφαρμογές

3) το παράθυρο Πίνακας τιμών όπου εμφανίζονται οι τιμές που παίρνουν οι παράμετροι

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ. Μαθηματικά 2. Σταύρος Παπαϊωάννου

Ανασκόπηση-Μάθημα 12 Συναρτήσεις πολλών μεταβλητών-καμπύλες-πολικές συντεταγμένες

ΣΤΕΡΕΟΜΕΤΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΘΕΩΡΙΑ

Κεφάλαιο Αρχές των απεικονίσεων - προβολών Αναπτυκτές επιφάνειες και ο προσανατολισμός τους

δίου ορισμού, μέσου του τύπου εξαρτημένης μεταβλητής του πεδίου τιμών που λέγεται εικόνα της f για x α f α.

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ - ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΙΤΙΚΗ

Τεχνολογία Παιγνίων. Τεχνολογία Παιγνίων. Τεχνολογία Παιγνίων. Εισαγωγή στο Easy Java Simulations (EJS)

7 ο Εργαστήριο Θόρυβος 2Δ, Μετακίνηση, Περιστροφή

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΛΓΕΒΡΑ

Διαφορικός Λογισμός πολλών μεταβλητών

Οδηγίες για το Geogebra Μωυσιάδης Πολυχρόνης Δόρτσιος Κώστας

( ) Κλίση και επιφάνειες στάθµης µιας συνάρτησης. x + y + z = κ ορίζει την επιφάνεια µιας σφαίρας κέντρου ( ) κ > τότε η

Να υπολογίζουμε τους τριγωνομετρικούς αριθμούς οξείας γωνίας. Τη γωνία σε κανονική θέση και τους τριγωνομετρικούς αριθμούς γωνίας σε κανονική θέση.

4. Να βρεθεί η προβολή του σημείου Ρ=(6,1,5) πάνω στην ευθεία ε: x ={3,1,2}+λ{1,2,1},, και η απόστασή του από αυτήν.

ΑΞΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Εισαγωγή

Μαθηματική Εισαγωγή Συναρτήσεις

( ) Κλίση και επιφάνειες στάθµης µιας συνάρτησης. x + y + z = κ ορίζει την επιφάνεια µιας σφαίρας κέντρου ( ) κ > τότε η

Εφαρμοσμένα Μαθηματικά ΙΙ 1ο Σετ Ασκήσεων (Λύσεις) Διανύσματα, Ευθείες Επίπεδα, Επιφάνειες 2ου βαθμού Επιμέλεια: Ι. Λυχναρόπουλος

Κεφάλαιο 5. Το Συμπτωτικό Πολυώνυμο

Συναρτήσεις Πολλών Μεταβλητών. ΗΥ111 Απειροστικός Λογισμός ΙΙ

ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΚΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΜΙΑΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

1.2 Συντεταγμένες στο Επίπεδο

Καρτεσιανές συντεταγμένες Γραφική παράσταση συνάρτησης

Ολοκληρώματα. Κώστας Γλυκός ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ. Ασκήσεις για ΑΕΙ και ΤΕΙ. Kglykos.gr. σε Ολοκληρώματα. τεχνικές. 108 ασκήσεις. εκδόσεις.

Απαραίτητες αφού 3Δ αντικείμενα απεικονίζονται σε 2Δ συσκευές. Θέση παρατηρητή. 3Δ Μετασχ/σμός Παρατήρησης

ΑΛΓΕΒΡΑ B ΛΥΚΕΙΟΥ. Γενικής Παιδείας ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΛΥΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

1ο τεταρτημόριο x>0,y>0 Ν Β

Αθ.Κεχαγιας. Σηµειωσεις Αναλυτικης Γεωµετριας. Θ. Κεχαγιας. Σεπτεµβρης 2009, υ.0.95

Ολοκληρώματα. Κώστας Γλυκός ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ. Ασκήσεις για ΑΕΙ και ΤΕΙ. Kglykos.gr. σε Ολοκληρώματα. τεχνικές. 108 ασκήσεις. εκδόσεις.

ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΒΑΘΜΟΥ

MAΘΗΜΑΤΙΚΑ. κριτήρια αξιολόγησης B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Πέτρος Μάρκος

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Για τους Βαθμολογητές: Κάθε θέμα βαθμολογείται με ένα δεκαδικό ψηφίο με άριστα 3,4 ΘΕΜΑ 1 ΘΕΜΑ 2 ΘΕΜΑ 3 ΑΘΡΟΙΣΜΑ

2 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΜΑΙΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2010 ΤΑΞΗ: Β ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΦΙΚΩΝ

2.1 ΤΡΙΓΩΝΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΓΩΝΙΑΣ

3. Τρισδιάστατα γραφικά

ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΟΝ Η/Υ. Ενότητα 2: Εντολές σχεδίασης Rectangle, Circle, εντολές επεξεργασίας Offset, Trim, Erase.

i) Αν (,, ) είναι μια πυθαγόρεια τριάδα και είναι ένας θετικός ακέραιος, να αποδείξετε ότι και η τριάδα (,,

Παραδείγματα διπλών oλοκληρωμάτων Γ. Λυχναρόπουλος

3.5 Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ y=α/x-η ΥΠΕΡΒΟΛΗ Ποσά αντιστρόφως ανάλογα- Η υπερβολή

6.2 ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ. 1) Προβολή Γραμμές εργαλείων Σχεδίαση. ΜΑΘΗΜΑ 5 ο : ΣΧΗΜΑΤΑ-ΕΙΚΟΝΕΣ-ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ 1

Στην παράγραφο αυτή θα δούµε τις διάφορες µορφές εξισώσεων των κα- µπύλων του χώρου και των επιφανειών. ( )

ΓΕΩΔΑΙΣΙΑΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΣΕ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΘΕΩΡΗΜΑΤΟΣ CLAIRAUT

Μαθηματική Εισαγωγή Συναρτήσεις

Ολοκληρώματα. ΗΥ111 Απειροστικός Λογισμός ΙΙ

Α. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ. και η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιμη στο x. την παράγωγο f' ( x. 0 ) (ή και στιγμιαίο ρυθμό μεταβολής).

Κεφάλαιο 3 Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία

Μεθοδολογία Έλλειψης

2.1 ΜΟΝΟΤΟΝΙΑ ΑΚΡΟΤΑΤΑ ΣΥΜΜΕΤΡΙΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ

Εργασία 2. Παράδοση 20/1/08 Οι ασκήσεις είναι βαθμολογικά ισοδύναμες

14 η εβδομάδα (26/01/2017) Έγιναν οι ασκήσεις 28, 29 και 30. Έγινε επανάληψη στη Θεωρία Καμπυλών και στη Θεωρία Επιφανειών.

ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΟΙΝΟΥ ΚΟΡΜΟΥ

Φύλλο 2. Δράσεις με το λογισμικό Cabri-geometry 3D

Οι θέσεις ενός σημείου στο επίπεδο και στο χώρο Φύλλο εργασίας 1

5. Σε ορθογώνιο σύστημα αξόνων να σχεδιαστούν οι ευθείες που έχουν εξισώσεις τις: β. y = 4 δ. x = y

Νικόλαος Μανωλόπουλος : ΠΑΡΑΜΕΤΡΙΚΕΣ

τα βιβλία των επιτυχιών

Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών 2 - Εργαστήριο

ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ

Κεφάλαιο 1: Κίνηση και γεωμετρικά σχήματα

Μιγαδική ανάλυση Μέρος Α Πρόχειρες σημειώσεις 1. Μιγαδικοί αριθμοί. ΤΕΤΥ Εφαρμοσμένα Μαθηματικά Μιγαδική Ανάλυση Α 1

Σφαίρα σε ράγες: Η συνάρτηση Lagrange. Ν. Παναγιωτίδης

1 x m 2. degn = m 1 + m m n. a(m 1 m 2...m k )x m 1

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΠΙΠΛΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΑΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 4. Να βρεθεί η κάθετη καμπυλότητα του υπερβολικού παραβολειδούς. 5. Να βρεθεί η κάθετη καμπυλότητα της ελικοειδούς επιφάνειας.

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ. ΘΕΜΑ 2ο

Διάλεξη 2 - Σημειώσεις

4. 1 Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ Y=AX 2 ME A 0

ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΛΓΕΒΡΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Παραδείγματα τριπλών oλοκληρωμάτων Επιμέλεια: Ι. Λυχναρόπουλος

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΙΓΑΔΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Επιμέλεια: Καρράς Ιωάννης Μαθηματικός Εἰ ἄρα ὁ δίκαιος ἀργύριον δεινὸς φυλάττειν, καὶ κλέπτειν δεινός.

Ανασκόπηση-Μάθημα 29 Σφαιρικές συντεταγμένες- Εφαρμογές διπλού και τριπλού ολοκληρώματος- -Επικαμπύλιο ολοκλήρωμα α είδους

1.4 ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

SMART Notebook Math Tools

β =. Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Πρόβλημα 1 Να βρείτε την τιμή της παράστασης: 3β + α α 3β αν δίνεται ότι: 3

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΜΑΖΑΣ ΘΕΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΑΖΑΣ ΡΟΠΗΣ ΑΔΡΑΝΕΙΑΣ ΣΩΜΑΤΩΝ

Όλες οι συναρτήσεις στο Matlab εκκινούν με την εξής γραμμή: Παράδειγμα συνάρτησης υπολογισμού της τιμής ενός πολυωνύμου εντός κάποιου διαστήματος

βοήθεια ευθείας και κύκλου. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για την παρεμβολή δύο μέσων αναλόγων η οποία απαιτεί τη χρησιμοποίηση διαφορετικών 2

α) Κύκλος από δύο δοσµένα σηµεία Α, Β. Το ένα από τα δύο σηµεία ορίζεται ως κέντρο αν το επιλέξουµε πρώτο. β) Κύκλος από δοσµένο σηµείο και δοσµένο ευ

1 ΘΕΩΡΙΑΣ...με απάντηση

Θέμα Α Α1. Θεωρία (απόδειξη), σελίδα 253 σχολικού βιβλίου. Έστω x1,

Ορισμός Τετραγωνική ονομάζεται κάθε συνάρτηση της μορφής y = αx 2 + βx + γ με α 0.

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΣΤΕΛΛΑΝΩΝ ΜΕΣΗΣ ΑΛΓΕΒΡΑ

Γραμμική Άλγεβρα και Μαθηματικός Λογισμός για Οικονομικά και Επιχειρησιακά Προβλήματα

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

Μέτρηση του όγκου και του εμβαδού ορθών πρισμάτων Κανονική Πυραμίδα 1 Βάσης) (Απόστημα) 2 1 ό Βάσης) (Ύψος) 3

Δ. Ε. ΚΟΝΤΟΚΩΣΤΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ. Τριγωνομετρικοι αριθμοι οξειων γωνιων

Καρτεσιανές συντεταγμένες Γραφική παράσταση συνάρτησης

Σύνολα. 1) Με αναγραφή των στοιχείων π.χ. 2) Με περιγραφή των στοιχείων π.χ.

ΘΕΩΡΙΑ ΓΡΑΠΣΕ ΑΝΑΚΕΥΑΛΑΙΩΣΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ ΠΕΡΙΟΔΟΤ ΜΑΪΟΤ ΙΟΤΝΙΟΤ ΣΑΞΗ: ΘΕΜΑ 1 ο. A. Τι ονομάζουμε τετραγωνική ρίζα θετικού αριθμού α ;

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ B ΤΑΞΗΣ. χρησιμοποιήσουμε καθημερινά φαινόμενα όπως το θερμόμετρο, Θετικοί-Αρνητικοί αριθμοί.

ds ds ds = τ b k t (3)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Διαφορικός Λογισμός (Νο 8γ) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Π. Δ. ΤΡΙΜΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ

Μαθηματικά για μηχανικούς ΙΙ ΛΥΣΕΙΣ/ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

Transcript:

Μαθηματικός Ορισμός Τρισδιάστατου Χώρου (R 3 ), κατ επέκτασιν του διδιάστατου Ο R 3 είναι ένα σύνολο σημείων με συντεταγμένες (x,y,z) Τα x, y και z έχουν τις εξής ιδιότητες: Το καθένα από αυτά διατρέχει το σύνολο των πραγματικών αριθμών Είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους Αυτό το σύνολο σημείων ορίζει έναν καρτεσιανό χώρο τριών διαστάσεων, που συνήθως συμβολίζεται R 3

Ορισμός τρισδιάστατης καμπύλης στο χώρο R 3 Έστω C ένα σύνολο σημείων M(x,y,z) του R 3, όπου οι συντεταγμένες (x,y,z) κάθε σημείου δεν είναι ανεξάρτητες, αλλά, αντιθέτως, εξαρτώνται από την ίδια πραγματική Μεταβλητή t [α,β]. Τότε η C λέγεται τρισδιάστατη καμπύλη, κάθε σημείο M της οποίας έχει συντεταγμένες (x(t),y(t),z(t)), μονοσήμαντα προσδιοριζόμενες από το t.

Κώδικας που δημιουργεί και τυπώνει τρισδιάστατη καμπύλη

Διαχείριση χρώματος και σχήματος απεικόνισης στην plot3 t(1) t() t(n) (x(1),y(1),z(1)) (x(),y(),z()) (x(n),y(n),z(n))

Δυνατότητες διαχείρισης γραφικών στο Matlab: 1. Μεγέθυνση/Σμίκρυνση Κομβίο (κουμπί) zoom in Κομβίο zoom out Αρχικό γράφημα καμπύλης Περιοχή του ίδιου καμβά μετά από 8 κλικς και έχοντας επιλέξει zoom in

Δυνατότητες διαχείρισης γραφικών στο Matlab: Μόνο για διδιάστατα γραφικά. Επιλογή επιθυμητής περιοχής προς μεγέθυνση i. Επιλέγουμε zoom in ii. Κάνουμε κλικ και κρατώντας σταθερά το αριστερό πλήκτρο του mouse εγκιβωτίζουμε την επιθυμητή περιοχή του καμβά σε ορθογώνιο παραλληλόγραμμο Αρχικό γράφημα καμπύλης Περιοχή του ίδιου καμβά μετά από επιλογή της επιθυμητής περιοχής

Δυνατότητες διαχείρισης γραφικών στο Matlab: Μόνο για τρισδιάστατα γραφικά 3. Περιστροφή του απεικονιζομένου γραφήματος Tο κουμπί rotate 3D Αρχικό γράφημα καμπύλης Περιεστραμμένο γράφημα καμπύλης

Δυνατότητες διαχείρισης γραφικών στο Matlab: Μόνο για τρισδιάστατα γραφικά 4. Επιλογή του σημείου παρατήρησης της απεικονιζομένης πληροφορίας Αυτή η επιλογή γίνεται με την εντολή view: i. view([a,b,c]) τοποθετεί τον παρατηρητή στο σημείο του R 3 με συντεταγμένες (a,b,c) Αρχικό γράφημα καμπύλης

Δυνατότητες διαχείρισης γραφικών στο Matlab: Μόνο για τρισδιάστατα γραφικά 4. Επιλογή του σημείου παρατήρησης της απεικονιζομένης πληροφορίας (συνέχεια) ii. Όταν η view έχει όρισμα τον αριθμό, τότε ο χρήστης βλέπει κάτοψη του γραφήματος από τον z-άξονα Αρχικό γράφημα καμπύλης

Εισαγωγή στις τρισδιάστατες επιφάνειες και υλοποίησή τους μέσω Matlab Πρόβλημα: Ζητείται να σχεδιαστούν τρεις κύκλοι παράλληλοι προς το x-y-επίπεδο με κέντρο πάνω στον άξονα των z, οι οποίοι να έχουν διαφορετικές μεταξύ τους ακτίνες. Επιδιωκόμενο αποτέλεσμα:

Συνάρτηση που υλοποιεί τμήμα κύκλου παράλληλου στο επίπεδο x-y

Αποτέλεσμα εκτέλεσης του προηγούμενου κώδικα

Κύκλοι επί επιπέδων καθέτων στον άξονα z με κέντρα επί του z και ακτίνες που ικανοποιούν τη σχέση r=k z, k: θετική σταθερά

Κώδικας υλοποίησης τυχόντος κώνου στο Matlab

Εκτύπωση των αποτελεσμάτων του προηγούμενου κώδικα Το εμφαινόμενο σχήμα λέγεται κώνος και συνιστά ένα πρώτο σημαντικό παράδειγμα επιφάνειας

Γραφική επιβεβαίωση του μονοσήμαντου προσδιορισμού κάθε σημείου του κώνου από το ζεύγος των ανεξάρτητων μεταβλητών z(z-συντεταγμένη του κέντρου του αντίστοιχου κύκλου) και φ(πολική γωνία του σημείου) Κόκκινος αστερίσκος: φ=1rad, z=-1 Πράσινος αστερίσκος: φ=.rad, z=-0.8 Aστερίσκος magenta: φ=5.4rad, z=.4

Κώδικας περιστροφής κώνου γύρω από τον άξονα x

Περιστροφή κώνου περί τον άξονα x Αρχική επιφάνεια Εστραμμένη επιφάνεια

Στροφή ήδη στραμμένου κώνου γύρω από τον άξονα των z

Για το τυχόν σημείο M(x,y,z) του R 3 OM xi y j z k Τα σημεία O, M και Ν είναι συγγραμικά (ισοδυνάμως, ανήκουν στην ίδια ευθεία) όταν και μόνον όταν υπάρχει πραγματικός αριθμός λ τέτοιος ώστε OM ON

Έστωσαν Μ(x 1,y 1,z 1 ) και Ν(x,y,z ) δύο οποιαδήποτε σημεία του κώνου με > 0, ακτίνες του κύκλου που ανήκουν, και κοινό. Τότε, με βάση τον ορισμό του κώνου και δεδομένου ότι για κάθε σημείο του ισχύει προκύπτει k k r j r i r k z j y i x OM 1 1 1 1 1 1 sin cos r k z k k r j r i r k z j y i x ON sin cos Όμως, συνάγεται εύκολα ότι OM r r ON 1 Άρα τα Ο, Μ, Ν κείνται επ ευθείας 1 r r z

Κώδικας παραγωγής κώνου και γενέτειρας αυτού

Έστω M x, y, z τυχόν σημείο του κύκλου που είναι κάθετος στον άξονα z και που έχει κέντρο επ αυτού στο σημείο z cos : θετική σταθερά και [0,π] Τότε, όλα τα σημεία με συντεταγμένες [0,π] κείνται επί σφαίρας κέντρου (0,0,0) Όντως, από Πυθαγόρειο θεώρημα και πολύ γνωστή τριγωνομετρική ταυτότητα προκύπτει x y sin z x y sin cos sin cos cos Άρα κάθε τέτοιο σημείο M απέχει από το (0,0,0) σταθερή απόσταση, δηλαδή κείται επί σφαίρας κέντρου (0,0,0) και ακτίνας. sin cos sin sin z cos

Κώδικας δημιουργίας σφαίρας

Δημιουργία μεσημβρινού γεννέτειρας κύκλου

Πρόβλημα: Ζητείται να υπολογιστεί και να σχεδιαστεί η επιφάνεια που δίνεται από την εξής σχέση: z e x y

Αρχική επιφάνεια Rotate 3D

Διατηρώντας τη μία ανεξάρτητη μεταβλητή σταθερή προκύπτει τρισδιάστατη καμπύλη