Μονήρης πνευµονικός όζος: Διαγνωστική προσέγγιση Πτολεµαίδα, 11-12/04/2014 Πελετίδου Ε. Σωτηρία Ιατρός Πνευµονολόγος Επιστηµονικός συνεργάτης Παν. Πνευµονολογικής κλινικής Λάρισας
Μονήρης πνευµονικός όζος: ü Ορισµός ü Διαφορική διάγνωση ü Eκτίµηση της πιθανότητας κακοήθειας (Κλινική εκτίµηση + Απεικονιστικοί χαρακτήρες) ü Διαγνωστικοί αλγόριθµοι
Μονήρης πνευµονικός όζος : Oρισµός Μονήρης Πνευµονικός Οζος (Solitary Pulmonary Nodule, SPN) ü µονήρης, σφαιρική, ενδοπνευµονική βλάβη διαµέτρου 3 cm η οποία περιβάλλεται πλήρως από πνευµονικό ιστό ü Δεν πρέπει να συνυπάρχει ατελεκτασία, πυλαία διόγκωση ή υπεζωκοτική συλλογή Patz, EF, Jr, Lowe, VJ, Hoffman, JM. et al Focal Radiology 1993;188,487-490
Μονήρης πνευµονικός όζος: Ορισµός ü Διαφορική διάγνωση Εκτίµηση της πιθανότητας κακοήθειας Διαγνωστικοί αλγόριθµοι
Μονήρης πνευµονικός όζος:
Μονήρης πνευµονικός όζος: ü Ορισµός ü Διαφορική διάγνωση ü Εκτίµηση της πιθανότητας κακοήθειας ü Διαγνωστικοί αλγόριθµοι Κλινική εκτίµηση Απεικονιστικά χαρακτηριστικά
Μονήρης πνευµονικός όζος Εκτίµηση της πιθανότητας κακοήθειας 1)Κλινική εκτίµηση v Ηλικία v Καπνιστική συνήθεια v Ιστορικό προηγούµενης κακοήθειας - κακοήθεις SPNs πρωτοπαθές Ca πνεύµονα* *(εξαιρούνται σάρκωµα, µελάνωµα, σεµίνωµα)
πρωτοπαθής εστία vs µεταστατικό
Μονήρης πνευµονικός όζος Εκτίµηση της πιθανότητας κακοήθειας 1) Κλινική εκτίµηση v Λεµφαδενοπάθεια µεσοθωρακίου v Διάµεση πνευµονοπάθεια -IPF, asbestosis, scleroderma v Eπιδηµιολογία - coccidioidomykosis
Μονήρης πνευµονικός όζος: ü Ορισµός ü Διαφορική διάγνωση ü Kλινική εκτίµηση ü Απεικονιστικοί χαρακτήρες (CT θώρακος) ü Διαγνωστικοί αλγόριθµοι
Μονήρης πνευµονικός όζος: Εκτίµηση της πιθανότητας κακοήθειας (2) Απεικονιστικοί χαρακτήρες σε CT scan q Μέγεθος q Θέση q Μορφολογία σκίασης q Ρυθµός ανάπτυξης
Μονήρης πνευµονικός όγκος Μέγεθος Chest, March 2013
Μονήρης πνευµονικός όζος ü χαρακτηριστικά του µονήρους όζου q q q q Μέγεθος Θέση Μορφολογία σκίασης Αποτιτάνωση
Μονήρης πνευµονικός όζος Θέση Θέση Κακοήθεις: κυρίως στους άνω λοβούς Yψηλότερη εναπόθεση των εισπνεόµενων καρκινογόνων ουσιών του τσιγάρου* *Soubani AO The evaluation and management of the solitary polmonary nodule Postgrad Med J.2008;84(995):459-466.
Μονήρης πνευµονικός όζος ü χαρακτηριστικά του µονήρους όζου q q q q q Μέγεθος Θέση Μορφολογία/όρια σκίασης Αποτιτάνωση Ρυθµός ανάπτυξης
7 κατηγορίες κατά Furuya et all
Μονήρης πνευµονικός όζος οµαλά όρια πολυλοβωτά όρια
Μονήρης πνευµονικός όζος «corona radiata» ακτινοειδείς προσεκβολές
Μονήρης πνευµονικός όζος Πολυγωνικά όρια «Ηalo sign»
Μονήρης πνευµονικός όζος- Αποτιτανώσεις Ct scan τοµές 1-3 mm πάχος Yπερ καλοήθειας " diffuse, central (bull s eye) " Laminated or concentric " popcorn Yπερ κακοήθειας - Δεν υπάρχουν
Μονήρης πνευµονικός όζος- Aποτιτανώσεις Diffuse calcification
Μονήρης πνευµονικός όζος- Aποτιτανώσεις Central calcification
Μονήρης πνευµονικός όζος- Aποτιτανώσεις Laminated calcification
Μονήρης πνευµονικός όζος- Αποτιτανώσεις Συχνά καλοήθης βλάβη (αµάρτωµα) Δεν αποκλείονται: " Λιποειδής πνευµονία Πνευµονικές µεταστάσεις από λιποσάρκωµα Ca νεφρού pop corn calcification
Μονήρης πνευµονικός όζος Σκιαγραφική ενίσχυση Ø 200 Hounsfield παρουσία Ca Ø -40 και -120 H παρουσία λίπους (60% στα αμαρτώματα)
Κοιλοποίηση " Μονήρης πνευµονικός όζος Κακοήθεις βλάβες Καλοήθεις ` ØΠλακώδες Ca πνεύµονα Ø αγγειίτιδες Ø αποστήµατα Ø ιστιοκύττωση Ø πνευµονικό έµφρακτο Ø LIP Πάχος τοιχωµάτων < 5 mm: υπερ καλοήθειας Πάχος τοιχώµατος > 15 mm : υπερ κακοηθειας
Μονήρης πνευµονικός όζος üadenoca in situ üπνευµονικό λέµφωµα üσαρκοείδωση üστρογγύλη πνευµονία üοργανούµενη πνευµονία Bubbly lucencies
Μονήρης πνευµονικός όζος: Aπεικονιστικοί χαρακτήρες Χαρακτηριστικά του µονήρους όζου q Μέγεθος q Θέση q Μορφολογία σκίασης q Ρυθµός ανάπτυξης
Μονήρης πνευµονικός όζος: ρυθµός ανάπτυξης o Κακοήθεις, συµπαγείς SPNs χρόνο διπλασιασµού όγκου : 20 400 µέρες o Χρόνος διπλασιασµού > 400 µέρες αργή ανάπτυξη, καλοήθεις βλάβες < 20 μέρες ταχεία ανάπτυξη λοιμώδη αίτια
Μονήρης πνευµονικός όζος: ρυθµός ανάπτυξης "3D ογκοµετρική µέτρηση σε CT scan(<1 cm) " ggo, subsolid less clear
Μονήρης πνευµονικός όζος
Μονήρης πνευµονικός όζος Ο τύπος του όζου ταξινοµείται ως Ø συµπαγής Ø εν µέρει συµπαγής αµιγώς GGO (pure) εν µέρει συµπαγείς GGO(partly solid) Επίπτωση κακοήθειας: σε συµπαγείς όζους: 7-9% σε όζους τύπου θολής υάλου 59 73% σε όζους εν µέρει συµπαγείς (63%)
Μονήρης πνευµονικός όζος ISASLC, ATS. ERS
Μονήρης πνευµονικός όζος : Διαγνωστική ακρίβεια απεικονιστικών µεθόδων Α/α θώρακος: χαµηλή ευαισθησία στην ανίχνευση των SPNs CT θώρακος: µορφολογικά χαρακτηριστικά Δυναµική MRI: ποσοτικά και µορφολογικά χαρακτηριστικά των µικροαγγείων των SPNs PET - CT
Μονήρης πνευµονικός όζος: Απεικονιστικές µέθοδοι PET CT Παθοφυσιολογί α Ανατοµία
PET - CT SUV (standardized uptake value) δείκτης µεταβολικής δραστηριότητας του όζου SUV >2.5 cutoff για µέγιστη ευαισθησία και ειδικότητα
Μονήρης πνευµονικός όζος PET - CT ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ qακριβής, µη επεµβατική qwhole body εικόνες, ανιχνεύει εξωπνευµονικές εστίες qσταδιοποίηση σε γνωστό Ca πνεύµονα ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ qχαµηλή ευαισθησία για βλάβες < 8 mm qψευδώς θετικά αποτελέσµατα σε φλεγµονές qψευδώς αρνητικά σε νεοπλάσµατα µε χαµηλή µεταβολική δραστηριότητα
TTNA-B (transthoracic needle aspiration/biopsy) περιφερικούς όζους δ > 2 cm Κίνδυνος επιπλοκών PNX Αιµορραγία Βρογχοπλευρικό συρίγγιο
Μονήρης πνευµονικός όζος ΒΡΟΓΧΟΣΚΟΠΗΣΗ ü Κεντρικοί όζοι ü EBUS ü Electromagnetic navigation
Μονήρης πνευµονικός όζος ΒΙΟΨΙΑ ü VATS ΤΑΧΕΙΑ ΒΙΟΨΙΑ ü Θωρακοσκόπηση ü Θωρακοτοµή ΛΟΒΕΚΤΟΜΗ ΚΑΙ LN ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ
Μονήρης πνευµονικός όζος: ü Ορισµός ü Διαφορική διάγνωση ü Eκτίµηση της πιθανότητας κακοήθειας (Κλινική εκτίµηση + Απεικονιστικοί χαρακτήρες) ü Διαγνωστικοί αλγόριθµοι
www.chestx-ray.com
www.chestx-ray.com
Υπολογισµός της πιθανότητας κακοήθειας
Υπολογισµός της πιθανότητας κακοήθειας
www.chestx-ray.com
SPN σε Α/α θώρακος ΒΗΜΑ 1 Σύγκριση µε παλαιές α.α Ελέγχουµε για σταθερότητα για > 2 χρόνια ή Καλοήθεις αποτιτανώσεις ΝΑΙ Δεν$απαιτείται περαιτέρω έλεγχος ΟΧΙ ΒΗΜΑ 2 CT scan (HRCT) ΒΗΜΑ 3 Συµπαγής Εν µέρει συµπαγής
ΣΥΜΠΑΓΗΣ ΜΟΝΗΡΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟΣ ΟΖΟΣ
ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΣΥΜΠΑΓΗΣ SUBSOLID ΒΗΜΑ 5 Aµιγώς GGN 5 mm Aµιγώς GGN>5mm Partly solid ΒΗΜΑ 6 Kανένα Follow up Follow-up CT(λεπτές τοµές) σε 3 µήνες: -Αµετάβλητος low dose CT "Aλλαγή σε µέγεθος ή χαρακτηριστικά: χ/κη αφαίρεση Follow-up λεπτές τοµές σε 3 µήνες " Αµετάβλητος και το συµπαγές τµήµα > 8 mm PET-CT ή εναλλακτικά χ/κή αφαίρεση, βιοψία ή παρακολούθηση με CT -Αλλαγή χ/κη αφαίρεση
Μονήρης πνευµονικός όζος
Eυχαριστώ για την προσοχή σας