ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΕΛΕΓΧΟ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. Τρύφων Κουσιουρής

Σχετικά έγγραφα
10 2a 1 0 x. 1) Να εξεταστεί η ελεγξιμότητα και η παρατηρησιμότητα του συστήματος για τις διάφορες

Στα θέματα πολλαπλής επιλογής η λανθασμένη απάντηση βαθμολογείται αρνητικά όσο και η ορθή. Επιτρέπεται η χρήση του βιβλίου των Dorf & Bishop

Άσκηση: Ένα σύστηµα µε είσοδο u(t), έξοδο y(t) και διάνυσµα κατάστασης x(t) = (x 1 (t) x 2 (t)) T περιγράφεται από το ακόλουθο διάγραµµα:

ΠΡΟΒΛΗΜΑ (Σεπτέμβριος 2008)

Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου ΙΙ Ασκήσεις Πράξης

ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΗΣ. ΘΕΜΑ Βαθμολογία Βαθμός Σπουδαστή ΘΕΜΑ ΘΕΜΑ

Παραρτήματα. Παράρτημα 1 ο : Μιγαδικοί Αριθμοί

Λύσεις θεμάτων εξεταστικής περιόδου Ιουνίου v 3 (t) - i 2 (t)

(είσοδος) (έξοδος) καθώς το τείνει στο.

Λύσεις θεμάτων Α εξεταστικής περιόδου εαρινού εξαμήνου (Ιούνιος 2015)

Ευστάθεια Συστηµάτων Αυτοµάτου Ελέγχου: Αλγεβρικά κριτήρια

ΔΥΝΑΜΙΚΗ & ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ

Παράδειγμα 1. Δίνεται ο κάτωθι κλειστός βρόχος αρνητικής ανάδρασης με. Σχήμα 1. στο οποίο εφαρμόζουμε αρνητική ανάδραση κέρδους

Παράδειγµα Θεωρείστε το σύστηµα: αυτοκίνητο επάνω σε επίπεδη επιφάνεια κάτω από την επίδραση δύναµης x( t ) : v(t)

Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου ΙΙ Ασκήσεις Πράξης

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Σερρών Τμήμα Πληροφορικής & Επικοινωνιών Σήματα και Συστήματα

Ευστάθεια, Τύποι συστημάτων και Σφάλματα

Αυτόματος Έλεγχος. Ενότητα 3 η : Δυναμικά Χαρακτηριστικά Τυπικών Συστημάτων Ευστάθεια Δυναμικών Συστημάτων. Παναγιώτης Σεφερλής

Όταν θα έχουµε τελειώσει το Κεφάλαιο αυτό θα µπορούµε να:

Λύσεις θεμάτων Α εξεταστικής περιόδου χειμερινού εξαμήνου (Ιούνιος 2014)

Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου ΙΙ

Ψηφιακός Έλεγχος. 11 η διάλεξη Ασκήσεις. Ψηφιακός Έλεγχος 1

Ευστάθεια συστημάτων

Ανάλυση Σ.Α.Ε στο χώρο κατάστασης

Σήματα και Συστήματα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ & ΜΗΧ/ΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

Εισαγωγή στην Τεχνολογία Αυτοματισμού

Σήματα και Συστήματα. Διάλεξη 13: Μελέτη ΓΧΑ Συστημάτων με τον Μετασχηματισμό Laplace. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

Ζητείται να µελετηθεί το εν λόγω σύστηµα µε είσοδο βηµατική συνάρτηση δηλαδή () =(). (3)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Τµήµα Επιστήµης Υπολογιστών. HY-215: Εφαρµοσµένα Μαθηµατικά για Μηχανικούς Εαρινό Εξάµηνο 2013 ιδάσκων : Π.

Μάθημα: Θεωρία Δικτύων

ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΘΕΩΡΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΙΙ Τμήμα Μαθηματικών - Τομέας Υπολογιστών & Αριθμητικής Ανάλυσης Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2016

Μελέτη ευστάθειας και αστάθειας συστημάτων με το περιβάλλον Matlab

Ψηφιακός Έλεγχος. 6 η διάλεξη Σχεδίαση στο χώρο κατάστασης. Ψηφιακός Έλεγχος 1

ΘΕΩΡΙΑ ΣΗΜΑΤΩΝ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Μετασχηµατισµός Laplace. Εµµανουήλ Ζ. Ψαράκης Πολυτεχνική Σχολή Τµήµα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής

Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου ΙΙ Ασκήσεις Πράξης

Λύσεις θεμάτων Α εξεταστικής περιόδου Χειμερινού εξαμήνου

Λύσεις θεμάτων εξεταστικής περιόδου Ιανουαρίου Φεβρουαρίου 2015

Εισαγωγή στην Τεχνολογία Αυτοματισμού

Δυναμική Μηχανών I. Χρονική Απόκριση Συστημάτων 2 ης Τάξης

Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου

Εισαγωγή στην Τεχνολογία Αυτοματισμού

Υποθέστε ότι ο ρυθμός ροής από ένα ακροφύσιο είναι γραμμική συνάρτηση της διαφοράς στάθμης στα δύο άκρα του ακροφυσίου.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΤΑΙ. ΘΕΜΑ Βαθμολογία Βαθμός Σπουδαστή ΘΕΜΑ ΘΕΜΑ

Συστήματα Αυτόματου Ελέγχου

Κεφάλαιο 6. Έλεγχος στο Πεδίο της Συχνότητας. Τόπος Ριζών Διάγραµµα Bode Διάγραµµα Nyquist Ψηφιακός PID

Γ. Ν. Π Α Π Α Δ Α Κ Η Σ Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ι Κ Ο Σ ( M S C ) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: Σπουδές στις Φυσικές Επιστήμες

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΕΛΕΓΧΟ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Τρύφων Κουσιουρής

Σήματα και Συστήματα. Διάλεξη 11: Μετασχηματισμός Laplace. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου 1 Ενότητα # 6: Έννοια της συνάρτησης μεταφοράς Παραδείγματα εφαρμογής σε φυσικά συστήματα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Τµήµα Επιστήµης Υπολογιστών

Ψηφιακός Έλεγχος. 10 η διάλεξη Ασκήσεις. Ψηφιακός Έλεγχος 1

Ακαδηµαϊκό Έτος , Εαρινό Εξάµηνο ιδάσκων Καθ.: Νίκος Τσαπατσούλης

Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου

Ακαδηµαϊκό Έτος , Εαρινό Εξάµηνο ιδάσκων Καθ.: Νίκος Τσαπατσούλης

Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου 1 Ενότητα # 8: Αντίστροφος μετασχηματισμός Laplace Εφαρμογή σε απόκριση συστήματος: Σύστημα 1 ης τάξης

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Σερρών Τμήμα Πληροφορικής & Επικοινωνιών Σήματα και Συστήματα

Ζητείται να εξεταστεί η ευστάθειά του κατά BIBO. Η κρουστική απόκριση του συστήματος είναι L : =

συστημάτων αυτόματης ρύθμισης... 34

Λύσεις θεμάτων εξεταστικής περιόδου Ιανουαρίου Φεβρουαρίου 2015

Κεφάλαιο 5 Ευστάθεια Ελεγξιµότητα - Παρατηρησιµότητα

Κλασσική Θεωρία Ελέγχου

. Οι ιδιοτιμές του 3 3 canonical-πίνακα είναι οι ρίζες της. , β) η δεύτερη είσοδος επηρεάζει μόνο το μεσαίο 3 3 πίνακα και

Μετασχηματισμοί Laplace

Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου ΙΙ

Κεφάλαιο 6. Έλεγχος στο Πεδίο της Συχνότητας. Τόπος Ριζών Διάγραµµα Bode Διάγραµµα Nyquist Ψηφιακός PID

Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου

HMY 220: Σήματα και Συστήματα Ι

Κλασσική Θεωρία Ελέγχου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο ΕΥΣΤΑΘΕΙΑ ΣΥΣΤΗMAΤΩΝ

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Σερρών Τμήμα Πληροφορικής & Επικοινωνιών Σήματα και Συστήματα

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Σερρών Τμήμα Πληροφορικής & Επικοινωνιών Σήματα και Συστήματα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. z x y 2xyi. Re z x y. Θα δείξουμε ότι για τους μιγαδικούς αριθμούς z για τους οποίους ισχύει ότι. z z zz. zz zz z z 1 0 z z 1 (1)

Κεφάλαιο 5 ΔΙΔΙΑΣΤΑΤΑ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ. Ενα αυτόνομο δυναμικό σύστημα δύο διαστάσεων περιγράφεται από τις εξισώσεις

Ασκήσεις στους Μετασχηµατισµούς Laplace και Fourier και τα Συστήµατα Εξισώσεων

6. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ LAPLACE

Λύσεις θεμάτων Εξεταστικής Περιόδου Σεπτεμβρίου 2014

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚOΣ ΤΟΠΟΣ ΤΩΝ PIZΩN ή ΤΟΠΟΣ ΕVANS

ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙ ΤΩΝ ΠΟΛΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΕΞΟΔΟΥ Y(s) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΣΕ ΕΙΣΟΔΟ ΜΟΝΑΔΙΑΙΑΣ ΒΑΘΜΙΔΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Τµήµα Επιστήµης Υπολογιστών

Ο αντίστροφος μετασχηματισμός Laplace ορίζεται από το μιγαδικό ολοκλήρωμα : + +

Εξέταση στο Mάθηµα: "ΘΕΩΡΙΑ ΙΚΤΥΩΝ" (5 ο εξάµηνο)

e 5t (sin 5t)u(t)e st dt e st dt e 5t e j5t e st dt s j5 j10 (s + 5 j5)(s j5)

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

x R, να δείξετε ότι: i)

Σήματα και Συστήματα. Διάλεξη 7: Μετασχηματισμός Fourier. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

Λαμβάνοντας επιπλέον και την βαρύτητα, η επιτάχυνση του σώματος έχει συνιστώσες

Βαθμολογία Προβλημάτων Θέμα (μέγιστος βαθμός) (βαθμός εξέτασης)

Λύσεις θεμάτων Α εξεταστικής περιόδου χειμερινού εξαμήνου (Ιούνιος 2014)

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ & ΜΗΧ/ΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τμήμα Φυσικής Μηχανική Ι 22 Ιανουαρίου, 2019

Εισαγωγή στην Ανάλυση και Προσοµοίωση Δυναµικών Συστηµάτων

Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

Αυτόματος Έλεγχος. Ενότητα 9 η : Σχεδίαση ελεγκτών με το γεωμετρικό τόπο ριζών. Παναγιώτης Σεφερλής

ΣΑΕ 1. Σημειώσεις από τις παραδόσεις. Για τον κώδικα σε L A TEX, ενημερώσεις και προτάσεις:

Σήματα και Συστήματα. Διάλεξη 9: Μελέτη ΓΧΑ Συστημάτων με τον Μετασχηματισμό Fourier. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

( t) όπου το * αντιστοιχεί σε συνέλιξη και. (t 2) * x 2

Προηγµένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών

Κλασσική Θεωρία Ελέγχου

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Transcript:

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΕΛΕΓΧΟ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Τρύφων Κουσιουρής Ακ. Έτος 005-006

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ίδονται τα συστήµατα Σ, Σ µε συναρτήσεις µεταφοράς s+ -s+ G (s)= G (s)= s +s+ s +s+ α) Να προσδιοριστεί η βηµατική απόκριση των συστηµάτων y u (t). + β) Να προσδιοριστεί η τιµή της παραγώγου y(0) u µε χρήση του θεωρήµατος της αρχικής τιµής. γ) Να προσδιορισεί η τελική τιµή της y u (t). Λύση Α) Ο µετασχηµατισµός Laplace της βηµατικής απόκρισης του πρώτου συστήµατος είναι s+ Y(s)= s(s +s+) Από τον πίνακα των µετασχηµατισµών Laplace βρίσκεται ότι στη συνάρτηση s+c c (c-a) +b -at - b - b Y(s)= y(t)= + e ηµ bt+tan -tan s[(s+a)+b] a+b b a+b c-a -a Επειδή s+ s+ Y(s)= = s(s +s+) s[(s+0.5) +0.75] 3 π -π 3 π = 3 6 6 3 3-0.5t -0.5t y(t)=+ e ηµ t+ - + e ηµ t+ Η y (t) φαίνεται στο ακόλουθο σχήµα

.4 Step Response From: U(). e d itu m pl A ) ( Y T o: 0.8 0.6 0.4 0. 0 0 4 6 8 0 Επειδή Time (sec.) -s+ s- Y(s)= = s(s +s+) s[(s+0.5) +0.75] 3 -π -π 3 π 3 3 6 6-0.5t -0.5t y (t)=- -+ (-.5) + 0.75e ηµ t+ - =-e ηµ t- Η y (t) φαίνεται στο ακόλουθο σχήµα.4 Step Response From: U(). 0.8 e d itu m pl A ) ( Y T o: 0.6 0.4 0. 0-0. -0.4 0 4 6 8 0 Time (sec.) 3

Β) Καθώς ο µετασχηµατισµός Laplace της y(t) είναι sy(s), από το θεώρηµα της αρχικής τιµής θα έχουµε s+s lim{ y (t) } = lim{ s[sy (s)] } = lim = t 0 s s s+s+ -s +s lim{ y (t) } = lim{ s[sy (s)] } = lim t 0 s s = s+s+ Γ) Από το θεώρηµα της τελικής τιµής λαµβάνεται s+ lim{ y (t) } = lim{ sy (s) } = lim = t s 0 s 0 s+s+ -s+ lim{ y (t) } = lim{ sy (s) } = lim = t s 0 s 0 s+s+ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ίδεται σύστηµα µε συνάρτηση µεταφοράς 3 a G(s)= + s+ s+3 Α) Να εξεταστεί εάν υπάρχουν τιµές του a ώστε η βηµατική απόκριση του συστήµατος να εµφανίζει υπερπήδηση. Β) Σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως να ευρεθεί η µέγιστη επι τοις εκατό υπερπήδηση και η χρονική στιγµή κατά την οποία συµβαίνει. Λύση Α) Η βηµατική απόκριση y u (t) του συστήµατος θα έχει µετασχηµατισµό Laplace Συνεπώς η y u (t) θα είναι a a 3+ - 3 a K K K 3-3 3 + s+ s+3 s s s+ s+3 s s+ s+3 3 Y(s)= u = + + = + + a a 3 3 -t -3t y(t)= u 3+ 3e- e u(t) Εάν η y u (t) εµφανίζει υπερπήδηση, θα έχει ακρότατο και συνεπώς η παράγωγός της τα µηδενίζεται τη χρονική στιγµή t a του ακροτάτου. Επειδή συνεπάγεται dy u (t) = 3e +ae =0 dt -t -3t { } t a=-3e 4

το a πρέπει να είναι αρνητικός αριθµός. Επειδή { } d y u (t) -t -3t 6 t=t { } a a dt t=ln -3 = -3e -3ae = a >0-3 το ακρότατο θα είναι ελάχιστο. Για a=-4 η βηµατική απόκριση φαίνεται στο ακόλουθο σχήµα..8 Step Response From: U().6.4. e d itu m pl A ) ( Y T o: 0.8 0.6 0.4 0. 0-0. 0 3 4 5 6 Time (sec.) Είναι προφανές ότι για την τιµή αυτή η βηµατική απόκριση δεν εµφανίζει υπερπήδηση. Για να εµφανιστεί υπερπήδηση πρέπει η τελική τιµή της βηµατικής απόκρισης να είναι αρνητική. Καθώς προκύπτει a lim{ y u (t)} = 3+ < 0 t 3 a<-9 Για a=-6 η βηµατική απόκριση φαίνεται στο ακόλουθο σχήµα. 5

0 Step Response From: U() -0.5 - e d itu m pl A ) ( Y T o: -.5 - -.5-3 -3.5 0 0.5.5.5 3 3.5 4 4.5 5 Time (sec.) Β) Όπως προέκυψε από το ερώτηµα (Α) η χρονική στιγµή του ελαχίστου θα είναι t a = ln Η µέγιστη επί τοις εκατό υπερπήδηση θα είναι -a 3 a 3-3- -t -3t -a a -a 3e - e y 3 u(t a)-y u( ) 3 3-6 3 M= p = = = a -a y( t=ln a u ) 3+ (9+a) -a 3 3+ 3 3 Για την περίπτωση a=-6 προκύπτει M p =37.%. Αξίζει να παρατηρηθεί ότι για a -9 η επί τοις εκατό υπερπήδηση απειρίζεται και µειούται καθώς το a ελαττώνεται (η απόλυτη τιµή του αυξάνει). Στο ακόλουθο σχήµα φαίνεται η βηµατική απόκριση για a=-9. 6

0 Step Response From: U() -0. -0.4 e d itu m pl A ) ( Y T o: -0.6-0.8 - -. -.4 0 3 4 5 6 Time (sec.) ΠΡΟΒΛΗΜΑ α) Να δειχθεί ότι το διάγραµµα Nyquist της συνάρτησης µεταφοράς K G(s)= s+a είναι κύκλος. β) Να προσδιοριστεί το κέντρο και η ακτίνα του κύκλου. Λύση Έστωσαν x,y οι συντεταγµένες της G(jω). Θα είναι Από την τελευταία σχέση λαµβάνονται οπότε K K(a-jω) G(jω)= = = x+jy jω+a ω +a Ka -Kω x = y= ω +a ω +a ή ισοδύναµα x y x + = = K K ω +a ak K K x + ( y) = a a Η τελευταία είναι εξίσωση κύκλου µε κέντρο το σηµείο (-Κ/(a)) και ακτίνα Κ/(a). Αξίζει να τονιστεί ότι ο κύκλος αυτός διέρχεται από την αρχή των αξόνων. 7

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ίδεται το σύστηµα κλειστού βρόχου του Σχήµατος R(s) + Σ _ K(s + ) D(s) + Σ + Y(s) 00 0 00 s(s + s + ) Α) Για R(s)=0, να προσδιοριστεί το σφάλµα µόνιµης κατάστασης e ss για µοναδιαία βηµατική διαταραχή D(s). Β) Να προσδιοριστεί η ευαισθησία του e ss ως προς το κέρδος Κ. Γ) Χρησιµοποιώντας την ευαισθησία από το ερώτηµα (Β), να προσδιορίσετε τη µεταβολή του e ss όταν το Κ µειώνεται κατά 0%. Η ονοµαστική τιµή του Κ είναι 0. Λύση A) Θα είναι Καθώς R(s)=0, G Y(s) G(s) 00 D(s)= = = D(s) +K(s)G(s) s(s +0s+00)+00K(s+) -00 E(s)=-Y(s)=-G D (s)d(s)= s(s +0s+00)+00K(s+) s Η ασυµπτωτική ευστάθεια του συστήµατος κλειστού βρόχου ελέγχεται µε το κριτήριο Routh. Το πολυώνυµο είναι Από τη διάταξη Routh 3 ψ c(s)=s(s +0s+00)+00K(s+)=s +0s +(00+00K)s+00K s 3 00+00K s 0 00K s (000+000K-00K)/0=00=90K 00K 8

προκύπτει ότι όλες οι ρίζες ανήκουν στο αριστερό ηµιεπίπεδο και συνεπώς µπορεί να εφαρµοστεί το θεώρηµα της τελικής τιµής τοτ µετασχηµατισµού Laplace. -00 - e ss =limse(s)=lim = s 0 s 0 s(s +0s+00)+00K(s+) K B) Για τη συνάρτηση ευαισθησίας θα ισχύει - K e K S = =-K(K) = K = ess ss K ess K K K Γ) Από τη συνάρτηση ευαισθησίας λαµβάνεται e ss K - e ss =ess S K = ( ) ( 0.) = 0.0 Κ K ΠΡΟΒΛΗΜΑ Στο σύστηµα ελέγχου του Σχήµατος η συνάρτηση µεταφοράς G(s) δίδεται (s+0) G(s)= s(s+3) Να ευρεθούν οι τιµές του Κ µε χρήση Του κριτηρίου Routh Του θεωρήµατος του Nyquist ώστε οι πόλοι του συστήµατος κλειστού βρόχου να είναι εντός της διαγραµµισµένης περιοχής. Λύση Α) Το χαρακτηριστικό πολυώνυµο του συστήµατος κλειστού βρόχου θα είναι ψ (s)=s(s+3)+k(s+0)=s c + (3+K)s+0K Εάν οι ρίζες ρ,ρ του ψ c (s) έχουν όρισµα στα διαστήµατα [ 80 ο,-35 ο ] και [35 ο,80 ο ], το πολυώνυµο ψ Β (s)=s +as+b το οποίο έχει ρίζες ρ,ρ δεν θα είναι ασυµπτωτικά ευσταθές. Οι συντελεστές του ψβ(s) µπορούν να ευρεθούν συναρτήσει των συντελεστών του ψ c (s) ως εξής 9

-a=ρ + ρ = (ρ +ρ )-ρρ =(3+Κ) -0Κ b=ρ ρ = (ρρ ) =00Κ Από το κριτήριο Routh s b s a b προκύπτει ότι για να µην είναι το ψ Β (s) ασυµπτωτικά ευσταθές πρέπει a=-[(3+κ) -0Κ]<0 ΠΡΟΣΟΧΗ: Η αστάθεια του ψ Β (s) δεν εξασφαλίζει ότι οι ρίζες του ψ c (s) είναι στις επιθυµητές περιοχές, αφού θα µπορούσαν να είναι στην περιοχή [-45 ο, 45 ο ]. Εάν οι ρίζες ρ,ρ του ψ c (s) έχουν πραγµατικό µερος µικρότερο του, το πολυώνυµο ψ Γ (s)=s +a s+b το οποίο έχει ρίζες +ρ,+ ρ θα είναι ασυµπτωτικά ευσταθές. Οι συντελεστές του ψ Γ (s) µπορούν να ευρεθούν συναρτήσει των συντελεστών του ψ c (s) ως εξής -a =+ρ ++ρ =-(3+Κ) b=(+ρ )(+ρ )=+(ρ +ρ )+ρρ = -(3+K)+0K Από το κριτήριο Routh προκύπτει ότι για να είναι το ψ Γ (s) ασυµπτωτικά ευσταθές πρέπει a =+K>0 b =9K->0 Αξίζει να παρατηρηθεί ότι η δεύτερη συνθήκη για το ψ Γ (s) αποκλείει να έχει το ψ c (s) ρίζες στην περιοχή [-45 ο, 45 ο ]. Από τη σχέση a<0 συνάγεται ότι το Κ ευρίσκεται εκτός των ριζών του τριωνύµου οι οποίες είναι 0.68 και 3.3. Από τη σχέση a >0 συνάγεται Κ>-. (3+Κ) -0Κ=K -4K+9 0

Από τη σχέση b >0 συνάγεται Κ>/9. Οι ανισότητες συναληθεύουν για /9<Κ<0.68 και 3.3<Κ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Στο σύστηµα του Σχήµατος ο κινητήρας, ο οποίος έχει περιγραφική σχέση eb A 0 ω = - i 0 -A T κινεί τη ροπή αδρανείας J η οποία εµφανίζει τριβή σε σχέση µε το ακίνητο σύστηµα αναφοράς. Μετράται η γωνιακή ταχύτητα ω. Α) Να γραφούν οι εξισώσεις καταστάσεως ως προς το διάνυσµα x=[i ω] Τ. Β) Να γραφούν οι εξισώσεις καταστάσεως ως προς το διάνυσµα T ˆx=[i(t) θ(t) ω(t)]. Γ) Να ευρεθούν οι συναρτήσεις µεταφοράς για τις περιγραφές των ερωτηµάτων (Α) και (Β). ) Να ευρεθούν οι συναρτήσεις τα χαρακτηριστικά πολυώνυµα για τις περιγραφές των ερωτηµάτων (Α) και (Β). Ε) Να εξεταστεί η ελεγξιµότητα και η παρατηρησιµότητα για τις περιγραφές των ερωτηµάτων (Α) και (Β). Λύση Α) Η εφαρµογή του νόµου τάσεων του Kirchhoff στο ηλεκτρικό σύστηµα δίδει ενώ για το µηχανικό σύστηµα λαµβάνεται di L =E-Ri-e b =E-Ri-Aω dt

dω J =-T-Bω=Ai-Bω dt Οι ανωτέρω εξισώσεις µαζί µε την εξίσωση της απόκρισης γράφονται σε µητρική µορφή ως εξής Β) Καθώς y=ω di R A R A - - - - dx dt L L i L L = = + LE= x+ Lu dt dω A B ω A B - 0-0 dt J J J J i y=ω= [ 0 ] =0 [ x ] ω. ω=dθ/dt οι εξισώσεις καταστάσεως του συστήµατος θα λάβουν τη µορφή di R A dt - 0 - L L i L dxˆ dθ = = 0 0 θ + 0 E dt dt A Bω 0 dω 0 - J J dt y=ω= [ 0 0 x ] ˆ Αξίζει να παρατηρηθεί ότι η τάξη της περιγραφής αυξήθηκε από δύο σε τρία. ΠΡΟΒΛΗΜΑ Ας θεωρηθεί το σύστηµα που περιγράφεται από τις εξισώσεις x - - x 0 x = + u y=[ 0 x - -3 x ] x Α) Να ευρεθεί η ελεύθερη απόκριση του συστήµατος. Β) Να σχεδιαστούν οι τροχιές του διανύσµατος καταστάσεως στο χώρο καταστάσεων για διάφορα διανύσµατα αρχικών συνθηκών. Λύση Η ελεύθερη απόκριση του συστήµατος, όταν οι αρχικές συνθήκες είναι x T (0)=[x 0 x 0 ]

θα είναι x(t)=e At x(0) Για τον υπολογισµό της e At χρησιµοποιείται θα είναι s+3 - s+ (s+)(s+4) (s+)(s+4) s+3 - s+ (s+)(s+4) (s+)(s+4) - - (si-a) = = Για τον υπολογισµό των αντίστροφων µετασχηµατισµών Laplace των στοιχείων της µήτρας (si-a) - εφαρµόζεται η µέθοδος της ανάλυσης σε απλά κλάσµατα και λαµβάνονται. s+3 /3 /3 -t -4t L { }= L { + }={ e + e } U(t) (s+)(s+4) (s+) (s+4) 3 3 /3 -/3 -t -4t L { }= L { + }={ e e } U(t) (s+)(s+4) (s+) (s+4) 3 3 s+ /3 /3 -t -4t L { }= L { + }={ e + e } U(t) (s+)(s+4) (s+) (s+4) 3 3 όπου U(t) είναι η µοναδιαία βηµατική συνάρτηση, η οποία υποδηλώνει ότι οι τιµές των συναρτήσεων είναι έγκυρες για t>0. Συνεπώς και e At -t -4t -t -4t ( e + e )U(t) -( e e )U(t) 3 3 3 3 = -t -4t -t -4t -( e e )U(t) ( e + e )U(t) 3 3 3 3 -t -4t ( x0- x 0)e +( x 0 + x 0)e x(t) 3 3 3 3 x(t)= = U(t) x(t) - -t -4t ( x 0+ x 0)e +( x 0+ x 0)e 3 3 3 3 Β) Για την εύρεση της τροχιάς του x(t) απαιτείται να απαλειφεί ο χρόνος. ιακρίνονται περιπτώσεις α) Εάν (x 0 +x 0 )(x 0 -x 0 ) 0, θα είναι x(t)+x(t) =e -4t U(t) x +x 0 0 από τις οποίες προκύπτει -x (t)+x (t) =e -t U(t) -x +x 0 0 3

β) Εάν (x 0 +x 0 )=0, θα είναι x (t)+x (t) -x (t)+x (t) = x 0 +x0 -x 0+x0 4 -t x(t)=x 0eU(t) -t x(t)=x 0eU(t) από τις οποίες προκύπτε x (t)=-x (t) και η τροχιά είναι ευθεία η οποία διέρχεται από το σηµείο (0,0) (αρχή των συντεταγµένων). γ) Εάν (-x 0 +x 0 )=0, θα είναι -4t x(t)=x e U(t) 0-4t x(t)=x 0e U(t) από τις οποίες προκύπτει x(t)=x(t) και η τροχιά είναι ευθεία η οποία διέρχεται από το σηµείο (0,0) (αρχή των συντεταγµένων). Στο Σχήµα φαίνονται οι τροχιές του διανύσµατος καταστάσεως για διάφορες τιµές των αρχικών συνθηκών. Σχήµα Αξίζει να τονιστούν τα ακόλουθα. Οι τροχιές δεν τέµνονται. Εάν ετέµνοντο και εθεωρείτο σαν αρχική συνθήκη το σηµείο τοµής, το σύστηµα θα είχε δύο διαφορετικές εναλλακτικές εξελίξεις, οπότε η πρόβλεψη της συµπεριφοράς του καθίσταται αδύνατη. 4

Οι τροχιές του συστήµατος επεκτείνονται και για t<0. Υπό την προϋπόθεση ότι στο παρελθόν δεν υπήρξαν διεγέρσεις στο σύστηµα, από τις τροχιές µπορούν να συναχθούν συµπεράσµατα για την ιστορία του συστήµατος. Ανεξάρτητα από τις αρχικές συνθήκες, καθώς ο χρόνος τείνει προς το άπειρο οι τροχιές συγκλίνουν προς το σηµείο (0,0). Αυτό οφείλεται στο ότι οι συναρτήσεις e -t και e -4t τείνουν στο µηδέν καθώς ο χρόνος t τείνει στο άπειρο. Οι τιµές λ = - και λ = -4 είναι οι ιδιοτιµές της µήτρας Α. Κάτω από ορισµένες συνθήκες ([x 0 x 0 ] T =[ -] T x 0 ή [x 0 x 0 ] T =[ ] T x 0 ) οι τροχιές είναι ευθείες γραµµές. Καθώς τα διανύσµατα =[ -] T και [ ] T είναι ιδιοδιανύσµατα της µήτρας Α, αυτό θα συµβαίνει εάν οι αρχικές συνθήκες συνιστούν ιδιοδιανύσµατα της µήτρας Α. ΠΡΟΒΛΗΜΑ Είδος ζώων έχει διάρκεια ζωής.5 έτη. Κατά την άνοιξη, κάθε ζεύγος ηλικίας ετών γεννά δύο ζεύγη νεογνών. Κατά την περίοδο του φθινοπώρου οι κυνηγοί σκοτώνουν το 40% των ζευγών ηλικίας µικρότερηςτου ενός έτους και α% των ζευγών ηλικίας µεταξύ ενός και δύο ετών. Ο συνολικός πληθυσµός των ζώων µετράται κάθε Φεβρουάριο. Α) Να γραφούν οι εξισώσεις καταστάσεως του συστήµατος. Β) Να ευρεθεί η ελεύθερη απόκριση του συστήµατος. Γ) Να ευρεθεί η τιµή του α ώστε ο πληθυσµός των ζώων να είναι σταθερός. Λύση Α) Αν παρασταθούν µε x (kt), x (kt) οι πληθυσµοί των ζώων ηλικίας µεχρις ενός έτους και ηλικίας µεταξύ ενός και δύο ετών αντίστοιχα κατά το Φεβρουάριο του k έτους και τεθεί β=-0.0α οι εξισώσεις καταστάσεως του συστήµατος θα είναι x [(k+)t] 0. x (kt) x (kt) = y(kt)=[ x [(k+)t] β 0 x (kt) ] x (kt) Β) Εάν οι πληθυσµοί το έτος 0 είναι x 0 και x 0 αντίστοιχα και τεθεί ω =.β, εφαρµόζοντας µετασχηµατισµό Z, προκύπτει - X(z) z -. z x0z+.x0 X(z)= =z = X(z) -β z z-ω x0z+βx 0 Αναλύοντας σε απλά κλάσµατα τα X (z)/z και X (z)/z, λαµβάνονται 5

x0ω+.x 0 x0ω-.x 0 X(z) x0z+.x0 ω ω + z z-ω z-ω z+ω = = X(z) x0z+βx0 x0β+ωx0 -x0β+ωx 0 z z-ω ω + ω z-ω z+ω Λαµβάνοντας τον αντίστροφο µετασχηµατισµό Z των X (z) και X (z) προκύπτουν x ω+.x x (kt)= Z - { X (z)}= ω x β+ωx x (kt)= Z - { X (z)}= ω x ω-.x ω + (-ω) ω 0 0 k 0 0 -x β+ωx ω + (-ω) ω 0 0 k 0 0 Στην περίπτωση των συστηµάτων διακριτού χρόνου η κίνηση του διανύσµατος καταστάσεως στο χώρο καταστάσεων παύει να είναι συνεχής καµπύλη και γίνεται ακολουθία σηµείων. Γ) Αξίζει να παρατηρηθούν τα ακόλουθα. Εάν ω <, δηλαδή οι ιδιοτιµές της µήτρας A d ευρίσκονται εντός του µοναδιαίου κύκλου του µιγαδικού επιπέδου µε κέντρο την αρχή των αξόνων, τα x (kt) και x (kt) τείνουν στο µηδέν καθώς το k τείνει στο άπειρο. Εάν ω >, δηλαδή οι ιδιοτιµές της µήτρας A d ευρίσκονται εκτός του µοναδιαίου κύκλου του µιγαδικού επιπέδου µε κέντρο την αρχή των αξόνων, τα x (kt) και x (kt) τείνουν στο άπειρο καθώς το k τείνει στο άπειρο. Εάν ω =, δηλαδή οι ιδιοτιµές της µήτρας A d ευρίσκονται επάνω στον µοναδιαίο κύκλο του µιγαδικού επιπέδου µε κέντρο την αρχή των αξόνων, το x (kt) θα λαµβάνει τις τιµές.x 0 όταν το k είναι περιττό και x 0 όταν το k είναι άρτιο ενώ το x (kt) θα λαµβάνει τις τιµές βx 0 όταν το k είναι περιττό και x 0 όταν το k είναι άρτιο. Ο πληθυσµός των ζώων θα εκτελεί αµείωτη ταλάντωση µε περίοδο Τ. Για να παραµένει ο πληθυσµός σταθερός, θα πρέπει k k ή ισοδύναµα x 0 +x 0 = βx 0 +.x 0 =0.833x 0 +.x 0 0.67x 0 =0.x 0 6

ΠΡΟΒΛΗΜΑ Για τα συστήµατα που περιγράφονται από τις εξισώσεις καταστάσεως -α 0 -α 0 0 x= 0 -α x +Bu x = 0 -α 0 x +Bu 0 0 -α 0 0 -α y=cx y=cx Α) Να ευρεθούν οι ελεύθερες αποκρίσεις των διανυσµάτων κατάστασης. Β) Να ευρεθούν τα χαρακτηριστικά πολυώνυµα των περιγραφών. Γ) Εάν α=0, να εξετάσετε εάν τα διανύσµατα κατάστασης του ερωτήµατος (Α) παραµένουν φραγµένα. Λύση Ας θεωρηθεί η µήτρα -α 0 A= 0 -α 0 0 -α της οποίας το χαρακτηριστικό πολυώνυµο είναι ψ(s)=(s+α) 3 Για τον υπολογισµό της f(a)=e At λαµβάνεται Θα είναι f(s)=e st =(s+α) 3 π(s)+b 0 +b s+b s f () (s)=te st =3(s+α) π(s)+ (s+α) 3 π () (s)+ b +b s f () (s)=t e st =6(s+α)π(s)+3(s+α) π () (s)+3(s+α) π () (s)+(s+α) 3 π () (s)+b Θέτοντας [οπου s το α, λαµβάνεται -αt e -α α b0 -αt te = 0 -α b -αt te 0 0 b Εποµένως Καθώς θα είναι b α 0.5α e e +αte +0.5a t e -αt -αt -αt -αt 0 -αt -αt -αt b = 0 α te = te +at e -αt -αt b 0 0 0.5 t e 0.5t e α -α A= 0 α -α 0 0 α 7

0 0 -α 0 α -α t 0. 5t At -αt e = 0 0 b 0+ 0 -α b + 0 α -αb=e 0 t 0 0 0 0 -α 0 0 α 0 0 Για την -α 0 0 A= 0 -α 0 0 0 -α ισχύει 0 0 At -αt e =e 0 0 0 0 από τον ορισµό της εκθετικής µητρικής συνάρτησης ή µε εφαρµογή της µεθόδου που περιγράφηκε. Αξίζει να παρατηρηθούν τα ακόλουθα. Οι µήτρες A και Α έχουν το ίδιο χαρακτηριστικό πολυώνυµο. Εάν δύο συστήµατα περιγράφονται από τις A και Α αντίστοιχα και οι αρχικές συνθήκες είναι x (0)=x (0)=[ ] T τα διανύσµατα καταστάσεως θα είναι x (t)=e -αt [+t+0.5t +t ] T x (t)=e -αt [ ] T και εάν α=0 το x (t) αποκλίνει καθώς το t τείνει στο άπειρο ενώ το x (t) παραµένει φραγµένο. Άµεσο συµπέρασµα είναι ότι πολλαπλές ιδιοτιµές της µήτρας Α του συστήµατος επάνω στο φανταστικό άξονα δεν συνεπάγονται την απόκλιση του διανύσµατος καταστάσεως καθώς παρέρχεται ο χρόνος. 8