V x, y W x, y, y συνιστούν προφανώς ένα ανοικτό

Σχετικά έγγραφα
R ισούται με το μήκος του. ( πρβλ. την ιστορική σημείωση 3.27 στο τέλος

5 Σύγκλιση σε τοπολογικούς χώρους

Y είναι τοπολογία. Αυτή περιέχει το και

Έχοντας υπόψιν το Λήμμα του Urysohn, είναι φυσικό να θέσουμε το ακόλουθο ερώτημα: Αν

ή κανονικός ( regular ), αν για κάθε x και κάθε κλειστό αντιπαραδείγματα με τα οποία αποδεικνύεται ότι οι αντίστροφες συνεπαγωγές δεν ισχύουν.

4 Ασθενείς τοπολογίες σε χώρους με νόρμα. 4.1 θεωρήματα Mazur, Alaoglou, Goldstine.

Ας ξεκινήσουμε υπενθυμίζοντας τον ορισμό της συνέχειας σε μετρικούς χώρους. διατυπώνεται και με τον ακόλουθο τρόπο: για κάθε σφαίρα

Όταν δεν υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης γράφουμε συνήθως ο τοπολογικός χώρος X και χρησιμοποιούμε την σύντμηση τ.χ. (= τοπολογικός χώρος).

1.2 Βάσεις και υποβάσεις.

ι3.4 Παραδείγματα T ) έχει την ιδιότητα Heine-Borel, αν κάθε κλειστό και φραγμένο υποσύνολό του είναι συμπαγές.

f I X i I f i X, για κάθεi I.

6 Συνεκτικοί τοπολογικοί χώροι

i=1 i=1 i=1 (x i 1, x i +1) (x 1 1, x k +1),

Κ X κυρτό σύνολο. Ένα σημείο x Κ

Εισαγωγή στην Τοπολογία

4.2 Αυτοπάθεια και ασθενής συμπάγεια * * X, x X, είναι επί του. X. Σημειώνουμε ότι υπάρχουν παραδείγματα μη

ii

ονομάζεται τότε χώρος πηλίκο. διατηρεί τα συμπληρώματα συνόλων, ένα σύνολο F είναι είναι κλειστό στον.

π B = B και άρα η π είναι ανοικτή απεικόνιση.

4.2 Αυτοπάθεια και ασθενής συμπάγεια * * X, x X, είναι επί του. X. Σημειώνουμε ότι υπάρχουν παραδείγματα μη

f x 0 για κάθε x και f 1

1 Χώροι πηλίκα { } x = y x y Y. Με τις πράξεις της πρόσθεσης και του βαθμωτού πολλαπλασιασμού που ορίζονται με τον

f 1 (A) = {f 1 (A i ), A i A}

2 Πεπερασμένα ευθέα αθροίσματα και προβολές σε χώρους με νόρμα. με νόρμα, με τις ακόλουθες νόρμες οι οποίες ορίζονται μέσω των νορμών των X και Y.

Ασκήσεις. και. για κάποιο k n. ( ) BdΚ και επί πλέον το BdΚ είναι ακραίο. [Υπόδειξη Πρβλ. την άσκηση 11 της παραγράφου 3.1 για το (α)].

3.5 Το θεώρημα Hahn-Banach σε τοπολογικούς διανυσματικούς χώρους.

2 Πεπερασμένα ευθέα αθροίσματα και προβολές σε χώρους με νόρμα. με νόρμα, με τις ακόλουθες νόρμες οι οποίες ορίζονται μέσω των νορμών των X και Y.

S n = ( 1, 0] 1 + b 1 a1 + b 1 I 1 I 2 I 3...,

Συνεκτικά σύνολα. R είναι συνεκτικά σύνολα.

Εισαγωγή στην Τοπολογία

Shmei seic Genik c TopologÐac. Miqa l GerapetrÐthc

B = F i. (X \ F i ) = i I

Εισαγωγή στην Τοπολογία

ΜΕΓΙΣΤΙΚΟΣ ΤΕΛΕΣΤΗΣ 18 Σεπτεμβρίου 2014

ΑΝΑΛΥΣΗ 2. Μ. Παπαδημητράκης.

ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ. και την ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ»

Εισαγωγή στην Τοπολογία

f(t) = (1 t)a + tb. f(n) =

a n = sup γ n. lim inf n n n lim sup a n = lim lim inf a n = lim γ n. lim sup a n = lim β n = 0 = lim γ n = lim inf a n. 2. a n = ( 1) n, n = 1, 2...

Το φασματικό Θεώρημα

Συνεχείς συναρτήσεις πολλών µεταβλητών. ε > υπάρχει ( ) ( )

Μιχάλης Παπαδημητράκης. Πραγματική Ανάλυση. Μέτρο και ολοκλήρωμα Lebesgue στο R. Τμήμα Μαθηματικών. Πανεπιστήμιο Κρήτης


x \ B T X. A = {(x, y) R 2 : x 0, y 0}

Αρµονική Ανάλυση. Ενότητα: L 2 -σύγκλιση σειρών Fourier. Απόστολος Γιαννόπουλος. Τµήµα Μαθηµατικών

f(f 1 (B)) f(f 1 (B)) B. X \ (f 1 (C)) = X \ f 1 (C) = f 1 (Y \ C) X \ (f 1 (C)) f 1 (Y \ C). f 1 (Y \ C) = f 1 (Y \ C ) = X \ f 1 (C ).

Συνεκτικά σύνολα. R είναι συνεκτικά σύνολα.

Το φασματικό Θεώρημα

1 1 + nx. f n (x) = nx 1 + n 2 x 2. x2n 1 + x 2n

Το Θεώρημα Stone - Weierstrass

Εισαγωγή στην Τοπολογία

n = r J n,r J n,s = J

2. d(x, y) = 0 x = y. 3. d(x, y) = d(y, x)

Συναρτησιακή Ανάλυση, μεταπτυχιακό μάθημα

Ανοικτά και κλειστά σύνολα

Εισαγωγή στην Τοπολογία

Πραγµατική Ανάλυση ( ) Ασκήσεις - Κεφάλαιο 3

3Τοπολογικοί διανυσματικοί χώροι. y A, για κάθε λ [ 0,1]

Συναρτησιακή Ανάλυση, μεταπτυχιακό μάθημα

ΑΝΑΛΥΣΗ 2. Μ. Παπαδημητράκης.

j=1 x n (i) x s (i) < ε.

h(x, y) = card ({ 1 i n : x i y i

B X Y : T X Y = U i V i : U i T X, V i T Y. (x, y) (U 1 V 1 ) (U 2 V 2 ) = (U 1 U 2 ) (V 1 V 2 ) B X Y. ((0, 2) (1, 3)) ((1, 3) (1, 2)) B X B Y

Τίτλος: Συμπάγεια, Θεωρήματα Σταθερού Σημείου, και Εφαρμογές στην Οικονομική Θεωρία

Παράρτηµα Α. Στοιχεία θεωρίας µέτρου και ολοκλήρωσης.

Σημειώσεις Ανάλυσης Ι. Θεωρούμε γνωστούς τους φυσικούς αριθμούς

Εισαγωγή στην Τοπολογία

3Τοπολογικοί διανυσματικοί χώροι. y A, για κάθε λ [ 0,1]

Μαθηματική Ανάλυση Ι

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Ριζικό του Jacobson

Ακρότατα πραγματικών συναρτήσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Συνθήκες Αλυσίδων

Sunarthsiak Anˆlush. Shmei seic gia metaptuqiakì mˆjhma

( ) = inf { (, Ρ) : Ρ διαµέριση του [, ]}

Πραγματική Ανάλυση Πέτρος Βαλέττας Τμήμα Μαθηματικών Πανεπιστήμιο Αθηνών

Δώδεκα Αποδείξεις του. Θεμελιώδους Θεωρήματος της Άλγεβρας

x < A y f(x) < B f(y).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Πρότυπα. x y x z για κάθε x, y, R με την ιδιότητα 1R. x για κάθε x R, iii) υπάρχει στοιχείο 1 R. ii) ( x y) z x ( y z)


Αρµονική Ανάλυση. Ενότητα: Μέτρο Lebesgue. Απόστολος Γιαννόπουλος. Τµήµα Μαθηµατικών

ΑΝΑΛΥΣΗ 2. Μ. Παπαδημητράκης.

Τίτλος Μαθήματος: Απειροστικός Λογισμός ΙΙΙ. Ενότητα: Ο Ευκλείδειος Χώρος. Διδάσκων: Ιωάννης Γιαννούλης. Τμήμα: Μαθηματικών

L 2 -σύγκλιση σειρών Fourier

2. Η πιθανότητα της αριθμήσιμης ένωσης ξένων μεταξύ τους ενδεχομένων είναι το άθροισμα των πιθανοτήτων των ενδεχομένων.

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. Πολλαπλότητες. & Γεωμετρία των τριών διαστάσεων

Παράρτηµα Β. Στοιχεία Θεωρίας Τελεστών και Συναρτησιακής Ανάλυσης [ ) ( )

Θεωρία Υπολογισμού και Πολυπλοκότητα Μαθηματικό Υπόβαθρο

f(x) = lim f n (t) = d(t, x n ) d(t, x) = f(t)

Κεφάλαιο 1. Μετρικοί χώροι. 1.1 Βασικές έννοιες. Εστω σύνολο X και έστω η απεικόνιση d : X X R έτσι ώστε για κάθε x, y, z X ισχύουν :

EukleÐdeiec emfuteôseic: ˆnw frˆgmata

ΑΝΑΛΥΣΗ 1 ΕΝΑΤΟ ΜΑΘΗΜΑ, Μ. Παπαδημητράκης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ημιαπλοί Δακτύλιοι

Ακολουθίες πραγματικών αριθμών

Απειροσ τικός Λογισμός ΙΙ Πρόχειρες Σημειώσεις Τμήμα Μαθηματικών Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΙ- ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΦΥΛΛΑΔΙΟ 1/2012

1. στο σύνολο Σ έχει ορισθεί η πράξη της πρόσθεσης ως προς την οποία το Σ είναι αβελιανή οµάδα, δηλαδή

ΑΝΑΛΥΣΗ 1 ΕΙΚΟΣΤΟ ΕΒΔΟΜΟ ΜΑΘΗΜΑ, Μ. Παπαδημητράκης.

Ξέρουμε ότι: Συνάρτηση-απεικόνιση με πεδίο ορισμού ένα σύνολο Α και πεδίο τιμών ένα σύνολο Β είναι κάθε μονοσήμαντη απεικόνιση f του Α στο Β.

ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΘΕΜΗΣ ΜΗΤΣΗΣ TΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Μιχάλης Παπαδημητράκης. Αρμονική Ανάλυση. Τμήμα Μαθηματικών. Πανεπιστήμιο Κρήτης

Transcript:

81 3.2 Το θεώρημα Tychooff. Στην παράγραφο αυτή θα ασχοληθούμε με το θεώρημα Tychooff, δηλαδή ότι ένα αυθαίρετο καρτεσιανό γινόμενο συμπαγών χώρων είναι, με την τοπολογία γινόμενο, συμπαγής χώρος. Το θεώρημα αυτό είναι από τα πιο σπουδαία της Τοπολογίας και εξαιρετικά σημαντικό για την Ανάλυση. Εφαρμογές του θεωρήματος Tychooff θα εξετάσουμε και σε αυτές τις σημειώσεις. Θα ξεκινήσουμε αποδεικνύοντας πρώτα την πεπερασμένη εκδοχή του, δηλαδή ότι ένα καρτεσιανό γινόμενο πεπερασμένου πλήθους συμπαγών χώρων είναι συμπαγής χώρος. Θεώρημα 3.17. Έστω,..., 1 συμπαγείς χώροι, τότε ο χώρος 1... είναι συμπαγής. Απόδειξη Θεωρούμε πρώτα την περίπτωση δύο συμπαγών χώρων και. Έστω U : i ένα ανοικτό κάλυμμα του. Τότε για κάθε xκαι y, υπάρχει i ώστε x y i U. Επομένως υπάρχει ένα βασικό ανοικτό σύνολο V x, y W x, y, i x, y V x, y W x, y Ui. στον ώστε Καθώς το xy, κινείται στον χώρο, βρίσκουμε ένα ανοικτό κάλυμμα,, :, του ώστε κάθε V x, y W x, y V x y W x y x y περιέχεται σε κάποιο Ui, i. Επομένως για να αποδείξουμε ότι ο είναι συμπαγής αρκεί να βρούμε ένα πεπερασμένο υποκάλυμμα του ανωτέρω καλύμματος. Έστω x, θεωρούμε τον υπόχωροx του. Τα σύνολα της μορφής κάλυμμα του V x, y W x, y, y συνιστούν προφανώς ένα ανοικτό x και συνεπώς τα σύνολα κάλυμμα του συμπαγούς χώρου. Έστω W x,, y y είναι ένα ανοικτό W x, y1,..., W x, y ένα πεπερασμένο υποκάλυμμα του, τότε τα σύνολα V x, y W x, y,..., V x, y W x, y προφανώς ένα πεπερασμένο ανοικτό κάλυμμα του x είναι 1 1.

82 Θέτομε, V x V x y V x y V x y, τότε το περιοχή του,,..., 1 2 x στον και βέβαια ισχύει ότι το σύνολοv x ενός πεπερασμένου πλήθους συνόλων της μορφής V x είναι ανοικτή περιέχεται στην ένωση V x, y W x, y, y. Έπεται ότι για να αποδείξουμε ότι ο είναι συμπαγής, αρκεί να αποδείξουμε ότι ο περιέχεται σε μια πεπερασμένη ένωση συνόλων της ανωτέρω μορφής Πράγματι, κάθε V x είναι ανοικτό στον και περιέχει το x, η οικογένεια V x. V x : x είναι ένα ανοικτό κάλυμμα του συμπαγούς χώρου και άρα υπάρχουν x,..., 1 x ώστε V xk. Έπεται ότι, V xk k 1 k 1 θεωρήματος στην περίπτωση των δύο χώρων., το οποίο τελειώνει την απόδειξη του Η γενική περίπτωση αποδεικνύεται με επαγωγή. Υποθέτουμε ότι το γινόμενο κάθε άδας συμπαγών χώρων είναι συμπαγής χώρος. Ας θεωρήσουμε το γινόμενο 1 2... 1 των συμπαγών χώρων 1, 2,...,, 1. Τότε, 1 2... 1. Από την επαγωγική υπόθεση ο χώρος 12... είναι συμπαγής, έτσι ο είναι γινόμενο δύο συμπαγών χώρων και συνεπώς συμπαγής. Η επαγωγή είναι πλήρης και έτσι έχουμε αποδείξει το θεώρημα... Παρατήρηση 3.18. Στο πρώτο μέρος της απόδειξης του προηγουμένου θεωρήματος χρησιμοποιήσαμε την ακόλουθη παρατήρηση: Έστω, τ.χ. και B μια βάση για την τοπολογία του. Τότε ο είναι συμπαγής αν και μόνο αν κάθε ανοικτό κάλυμμα του έχει πεπερασμένο υποκάλυμμα. ( Αφήνεται ως άσκηση. ) B Πόρισμα 3.19. Έστω, br, b και N. Τότε ισχύουν: (α) Ο κύβος b, είναι με την τοπολογία γινόμενο, συμπαγής χώρος και επί πλέον, (β) ένα συμπαγές υποσύνολο του Ευκλειδείου χώρου R.

83 Απόδειξη. Από το παράδειγμα 3.3 (4) το διάστημα b, είναι συμπαγές υποσύνολο του R.Έπεται από το θεώρημα 3.17 ότι το ο κύβος b, είναι ένα συμπαγές υποσύνολο του με την τοπολογία γινόμενο. Από την παρατήρηση 2.2 (6)έχουμε ότι η τοπολογία γινόμενο του R ταυτίζεται με την Ευκλείδεια τοπολογία, έτσι έχουμε το συμπέρασμα.. R Τώρα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τα συμπαγή υποσύνολα του ευκλειδείου χώρου. Ο προκύπτων χαρακτηρισμός αναφέρεται στην βιβλιογραφία ως το «Γενικευμένο θεώρημα Heie Borel». Θεώρημα 3.2. Ένα υποσύνολο του ευκλειδείου χώρου αν είναι κλειστό και φραγμένο. R είναι συμπαγές αν και μόνο Απόδειξη. Κάθε συμπαγές υποσύνολο μετρικού χώρου είναι κλειστό και φραγμένο (πρβλ. παράδειγμα 3.13 (3)). Για κάθε,..., x x1 x R, θέτομε x mx x1,..., x νόρμα στον τότε η είναι μία R η οποία συνδέεται με την ευκλείδεια νόρμα 2 με τις ανισότητες (1) x x x, 2 x R. ( Πρβλ. την παρατήρηση 2.2 (6) καθώς και την άσκηση 6 των παραγράφων 2.1 και 2.2.) Έπεται από την (1) ότι ένα υποσύνολο του μετρική, 2 R είναι φραγμένο ως προς την ευκλείδεια d x, y x y, x, y R αν και μόνο αν είναι φραγμένο για την μετρική, x, y x y, x, y R. Έστω λοιπόν ένα κλειστό και φραγμένο υποσύνολο του ευκλειδείου χώρου R. Τότε το είναι φραγμένο και για την μετρική και συνεπώς υπάρχει N φυσικός αριθμός ώστε B, N N, N. Από το προηγούμενο πόρισμα ο κύβος N, N είναι

84 συμπαγές υποσύνολο του ευκλειδείου χώρου (του R και συνεπώς) του Άσκηση. Αν το υποσύνολο του ότι το είναι φραγμένο και για τις νόρμες R, επειδή το είναι κλειστό υποσύνολο N, N από την πρόταση3.8 έπεται το συμπέρασμα. R είναι φραγμένο για την ευκλείδεια νόρμα αποδείξτε, 1 p. Παραδείγματα 3. 21.1) Κάθε κλειστή σφαίρα B x,, : 1 S x x R x του ευκλειδείου χώρου και φραγμένα υποσύνολα του 2, καθώς και η επιφάνειά της R είναι συμπαγή σύνολα, ως κλειστά R. Ειδικότερα η επιφάνεια, 1 2 2,..., :... 1 της μοναδιαίας σφαίρας,1 S x x1 x x1 x χώρου R είναι ένα συμπαγές σύνολο. B του ευκλειδείου 1 2)Ο υπόχωρος S,1 του 3 R είναι συμπαγής ως γινόμενο δύο συμπαγών συνόλων. ( Εξακριβώστε ότι ο είναι η παράπλευρη επιφάνεια ενός κυλίνδρου.) Το «καθήκον» μας τώρα είναι να αποδείξουμε το θεώρημα του Tychooff στην γενική μορφή του. Η απόδειξη αυτή χρησιμοποιεί το Λήμμα του Zor. Έτσι θα υπενθυμίσουμε πρώτα τους σχετικούς ορισμούς που αφορούν μερικές διατάξεις και θα διατυπώσουμε το Λήμμα του Zor. Μια μερική διάταξη επί ενός συνόλου S είναι μια διμελής σχέση, η οποία έχει τις ακόλουθες ιδιότητες : (ι) x x για κάθε x S ( αυτοπαθής) (ιι) x y και y x x y για κάθε xy, ( αντισυμμετρική ) (ιιι) x y και y z x z για κάθε x, y, z S ( μεταβατική ) Το σύνολο S εφοδιασμένο με την μερική διάταξη ονομάζεται ένα μερικά διατεταγμένο σύνολο και συμβολίζεται με S,. Αν x y και x y, τότε γράφουμε x y.

85 Ένα υποσύνολο C του S ονομάζεται αλυσίδα, αν τα στοιχεία του είναι ανά δύο συγκρίσιμα ως προς την σχέση. ( Για κάθε x, y C έπεται ότι, είτε x y ή y x.) Έστω S και S. Το ονομάζεται ένα άνω φράγμα του αν ισχύει, x για κάθε x. ( Αντίστοιχα ορίζεται και το κάτω φράγμα.) Ένα στοιχείο m του S ονομάζεται μεγιστικό ( mximl ) αν ισχύει ότι, x S και m x τότε m x. ( Αντίστοιχα ορίζεται και ένα ελαχιστικό στοιχείο του S.) Λήμμα του Zor 3.22. Έστω μη κενό S, μερικά διατεταγμένο σύνολο. Αν κάθε αλυσίδα του S έχει άνω φράγμα, τότε το S έχει ένα μεγιστικό στοιχείο. Σημειώνουμε ότι το λήμμα του Zor είναι ισοδύναμο με το Αξίωμα της επιλογής ( Προτ. 2.2). Η απόδειξη του θεωρήματος του Tychooff για ένα άπειρο γινόμενο συμπαγών χώρων δεν χρησιμοποιεί ανοικτές καλύψεις ( όπως στο θεώρημα 3.17 ), αλλά την ισοδύναμη διατύπωση της συμπάγειας με κλειστά σύνολα ( θεώρημα 3.6 ). Κρίσιμο για την απόδειξη του θεωρήματος του Tychooff είναι το ακόλουθο λήμμα, το οποίο έχει και γενικότερο ενδιαφέρον. Λήμμα 3.23. Έστω ένα σύνολο και F μια οικογένεια υποσυνόλων του με την ιδιότητα της πεπερασμένης τομής. Τότε υπάρχει μια μεγιστική οικογένεια F υποσυνόλων του η οποία περιέχει την F και έχει την ι.π.τ. ( Δηλαδή, αν F 1 έχει την ι.π.τ. και F F1 τότε F F.) 1 Απόδειξη. Έστω το σύνολο όλων των οικογενειών υποσυνόλων του οι οποίες περιέχουν την F και έχουν την ιδιότητα της πεπερασμένης τομής (ι.π.τ.). Προφανώς F και άρα. Θεωρούμε μια μερική διάταξη στο ως εξής: Αν F 1 και F 2 ανήκουν στο τότε θέτομε F1 F2 αν F1 F2. ΈστωC μια αλυσίδα στο. Θα αποδείξουμε ότι η C έχει ένα άνω φράγμα. Ισχυριζόμαστε ότι η οικογένεια F C F ': F ' C άνω φράγμα για την C. Προφανώς, F ' F C αποδείξουμε ότι η FC έχει την ι.π.τ. είναι ένα για κάθε F' C έτσι απομένει να

86 Έστω,..., 1 FC. Τότε κάθε k ανήκει σε κάποιο μέλος μια αλυσίδα μια από τις οικογένειες F,..., 1 F, έστω η Επομένως τα σύνολα,..., 1 ανήκουν στην F k της C. Επειδή η C είναι F k περιέχει όλες τις άλλες. F k η οποία όμως έχει την ι.π.τ., κατά συνέπεια 1 2.... Έτσι αποδείξαμε ότι η FC έχει την ι.π.τ. και είναι επομένως ένα άνω φράγμα της C στο μερικά διατεταγμένο σύνολο. Από το Λήμμα του Zor έπεται ότι η έχει ένα μεγιστικό στοιχείο. Παρατήρηση 3.24. Έστω σύνολο και F οικογένεια υποσυνόλων του η οποία είναι μεγιστική ως προς την ιδιότητα της πεπερασμένης τομής. Τότε ισχύουν : (α) Για κάθε,..., 1 F έπεται ότι, 1... F, δηλαδή η F είναι κλειστή για τις πεπερασμένες τομές. (β) Έστω τυχόν υποσύνολο του για το οποίο ισχύει, για κάθε F F. (γ) Αν και F, τότε F., τότε Πράγματι, αν,..., 1 F τότε το σύνολο, 1... και η οικογένεια F έχει προφανώς την ι.π.τ.. Από την υπόθεσή μας έπεται ότι αναγκαία F. Έστω τώρα ώστε, για όλα τα F, τότε η οικογένεια F έχει την ι.π.τ. και άρα ( όπως πριν ) από την (β). F. Έτσι αποδείξαμε τις (α) και (β). Η ιδιότητα (γ) έπεται αμέσως Καθώς μια οικογένεια F με την ι.π.τ. συγκροτείται προφανώς από μη κενά σύνολα έπεται από τις (α) και (γ) ότι η F είναι φίλτρο επί του συνόλου. Μάλιστα επειδή είναι μεγιστική ως προς την ι.π.τ., είναι ένα υπερφίλτρο επί του. ( Πρβλ. τον ορισμό 1.24 και την άσκηση 9 της παραγράφου 1.1.) Έτσι το Λήμμα 3.23 έχει ως συνέπεια ότι κάθε φίλτρο F επί ενός ( μη κενού) συνόλου περιέχεται σε ένα υπερφίλτρο F επί του. (Δηλαδή έχουμε την λύση της άσκησης 9 της παραγράφου 1.1.) Αποδεικνύουμε τώρα το θεώρημα του Tychooff.

87 Θεώρημα 3.25. (Θεώρημα Tychooff). Έστω : i οικογένεια τοπολογικών χώρων. i Τότε ο χώρος είναι συμπαγής αν και μόνο αν κάθε i i i είναι συμπαγής χώρος. Απόδειξη. Έστω F μια οικογένεια υποσυνόλων του με την ι.π.τ. Θα αποδείξουμε ότι η τομή : F είναι μη κενή. Η συμπάγεια του έπεται τότε από το θεώρημα 3.6 ( πρβλ. και την παρατήρηση 3.7 (β)). Από το λήμμα 3.23, υπάρχει μια μεγιστική οικογένεια F υποσυνόλων του, η οποία περιέχει την F και έχει την ι.π.τ. Αρκεί να αποδείξουμε ότι η τομή : F. Έστω και :, η προβολή στην συντεταγμένη. Θεωρούμε την οικογένεια : F υποσυνόλων του χώρου. Είναι εύκολο να ελέγξουμε ότι αυτή η οικογένεια έχει την ι.π.τ. Επειδή ο είναι συμπαγής, μπορούμε για κάθε να επιλέξουμε ένα σημείο x ώστε x : F Έστω x το σημείο x του χώρου. Θα αποδείξουμε ότι x, για κάθε F και τότε η απόδειξή μας θα έχει τελειώσει 1 Πρώτα αποδεικνύουμε ότι αν U U είναι ένα υποβασικό σύνολο ( για την τοπολογία γινόμενο επί του ) το οποίο περιέχει το x, τότε το 1 U της F : Το σύνολο U είναι μια περιοχή του x στον Έστω F., επειδή, το U τέμνει το σε κάποιο y x 1. Αυτό σημαίνει ότι,. y U τέμνει κάθε μέλος, όπου y Έπεται από την ιδιότητα (β) της παρατήρησης 3.25

88 ότι, κάθε υποβασικό σύνολο το οποίο περιέχει το x ανήκει στην F. Άρα από την ιδιότητα (α) της ίδιας παρατήρησης κάθε βασικό σύνολο το οποίο περιέχει το x ανήκει στην F. Επειδή η F έχει την ι.π.τ., αυτό σημαίνει ότι κάθε βασικό σύνολο το οποίο περιέχει το σημείο x τέμνει κάθε μέλος της F, από αυτό έπεται ότι x, για κάθε F. Αν ο είναι συμπαγής χώρος τότε, επειδή οι προβολές :, είναι συνεχείς και επί απεικονίσεις, από την πρόταση 3.14 έχουμε το συμπέρασμα. Παραδείγματα 3.26. 1) Αν σύνολο τότε οι χώροι,1,,1 είναι με την τοπολογία γινόμενο συμπαγείς ( και όπως θα αποδείξουμε στο επόμενο κεφάλαιο και Husdorff ). 2) Ειδικότερα ο κύβος του Hilbert,1 N και το σύνολο Ctor,1 N είναι συμπαγείς μετρικοποιήσιμοι χώροι. Ιστορική σημείωση 3.27. Όπως ήδη αναφέραμε, ο ορισμός της συμπάγειας με ανοικτές καλύψεις είναι πιο φυσιολογικός ( και ιστορικά ανιχνεύεται ) στα πλαίσια της θεωρίας Μέτρου. Ο Borel στην Διδακτορική του διατριβή, μελετώντας ένα πρόβλημα σχετιζόμενο με των 1 αναλυτική συνέχιση απέδειξε το ακόλουθο αποτέλεσμα: Αν το άθροισμα μηκών μιας ακολουθίας διαστημάτων, 1, του R είναι γνήσια μικρότερο του μήκους ενός άλλου διαστήματος, τότε υπάρχει x που δεν ανήκει σε οποιοδήποτε από τα διαστήματα. Το αποτέλεσμα αυτό ισοδυναμεί με το ότι, αν για τα διαστήματα και, 1, ισχύει ότι, 1 μέτρου σημαίνει ότι το μήκος * Lebesgue, τότε 1. ( Αυτό στην γλώσσα της θεωρίας του είναι μικρότερο είτε ίσο του εξωτερικού μέτρου του.) Δεν είναι δύσκολο να ελέγξουμε ότι η απόδειξη του αποτελέσματος του Borel ανάγεται στην ειδική περίπτωση που το είναι ένα κλειστό και φραγμένο διάστημα του R ( b, ) και τα, 1 ανοικτά και φραγμένα διαστήματα του R. Εν τέλει ο Borel ανακάλυψε αυτό που τώρα αποκαλούμε θεώρημα Heie- Borel ( Κάθε κάλυψη

89 του διαστήματος, b, b R από ανοικτά διαστήματα ή γενικότερα ανοικτά υποσύνολα του R έχει μια πεπερασμένη υποκάλυψη.). Ενωρίτερα ο Heie είχε αποδείξει ότι κάθε συνεχής συνάρτηση f :, b R είναι ομοιόμορφα συνεχής,. Έτσι προήλθε και η ορολογία θεώρημα Heie- Borel για το θεώρημα κάλυψης, λόγω της στενής συνάφειας του θεωρήματος ομοιόμορφης συνέχειας και του θεωρήματος κάλυψης του Borel. Σημειώνουμε ότι ο Borel απέδειξε το αποτέλεσμα του ( 1893) για αριθμήσιμες καλύψεις, ο Lebesgue παρατήρησε ότι ισχύει για κάθε ανοικτή κάλυψη ( 195) και κατόπιν ο Borel, ενσωματώνοντας την παρατήρηση του Lebesgue επεξέτεινε το αποτέλεσμα σε όλα τα κλειστά και φραγμένα υποσύνολα ενός ευκλειδείου χώρου. Ασκήσεις 1)Αποδείξτε ότι η επεκτεταμένη ευθεία των πραγματικών αριθμών είναι συμπαγής μετρικοποιήσιμος χώρος ( Πρβλ. παράδειγμα 1.35 (2).) 2)Αποδείξτε ότι δεν υπάρχει συνεχής 1 1 συνάρτηση από τον μοναδιαίο κύκλο S 1 του στο R. Επίσης αποδείξτε ότι δεν υπάρχει συνεχής συνάρτηση από τον 1 S επί του R. 2 R 3)Είναι το διάστημα,1 του R συμπαγές σύνολο στις ακόλουθες τοπολογίες; (α) Την τοπολογία των συναριθμήσιμων συνόλων U R : R \ U είναι το πολύ αριθμήσιμο (β) Την τοπολογία S που έχει ως βάση τα ημιανοικτά διαστήματα, b,, b R, b του R ( Πρβλ. το παράδειγμα 1.33 (2), δηλαδή την ευθεία Sorgefrey.) 4) Αποδείξτε ότι κάθε καρτεσιανό γινόμενο πεπερασμένων τοπολογικών χώρων είναι συμπαγής χώρος. Συμπεράνατε ότι κάθε καρτεσιανό γινόμενο πεπερασμένων χώρων που ο καθένας έχει την διακριτή τοπολογία είναι συμπαγής χώρος.

9 5)Έστω τοπολογικός χώρος Husdorff. Αποδείξτε ότι: (α) Κάθε πεπερασμένο υποσύνολο του είναι κλειστό. (β) Κάθε πεπερασμένη ένωση συμπαγών υποσυνόλων του είναι συμπαγές σύνολο. (γ) Αν και είναι ξένα συμπαγή υποσύνολα του τότε υπάρχουνu και V ανοικτά ξένα υποσύνολα του ώστε U και V. 6)Έστω και τ.χ. με τον συμπαγή, και x. Αποδείξτε ότι ανv είναι ένα ανοικτό υποσύνολο του ώστε x ώστεw V. V, τότε υπάρχει ανοικτή περιοχή W του x στον 7)Έστω ένας τ.χ. και F οικογένεια υποσυνόλων του η οποία είναι μεγιστική ως προς την ιδιότητα της πεπερασμένης τομής. Αποδείξτε ότι : (α) x για κάθε (β) Αν και F κάθε περιοχή του x ανήκει στην F. F F (γ) Αν ο είναι Husdorff, τότε η τομή : F περιέχει το πολύ ένα σημείο. Αν επί πλέον ο είναι συμπαγής τότε αυτή η τομή έχει ακριβώς ένα σημείο. 8)Έστω, τ.χ., χώροι Husdorff, f : συνεχής συνάρτηση καιf, 1, φθίνουσα ακολουθία συμπαγών υποσυνόλων του. Αποδείξτε ότι f F f F. 1 1 9) Έστω τ.χ., x ακολουθία στον και x. Λέμε ότι το x είναι οριακό σημείο ( ο.σ. ) της x αν για κάθε περιοχήu του x και για κάθε N υπάρχει m : xm U.

91 Έστω συμπαγής χώρος. Αποδείξτε ότι: (α) Κάθε ακολουθία x έχει ένα τουλάχιστον ο.σ. και (β) αν επιπλέον ο είναι 1 ος αριθμήσιμος, τότε η x έχει υπακολουθία συγκλίνουσα μέσα στον. 1) Ένας τοπολογικός χώρος ονομάζεται ακολουθιακά συμπαγής αν κάθε ακολουθία στον έχει υπακολουθία συγκλίνουσα σε σημείο του. Παραδείγματα ακολουθιακά συμπαγών χώρων είναι οι συμπαγείς μετρικοί χώροι (πρβλ. άσκηση 9). Θα περιγράψουμε ένα παράδειγμα ακολουθιακά συμπαγούς χώρου που δεν είναι συμπαγής και ένα παράδειγμα συμπαγούς χώρου που δεν είναι ακολουθιακά συμπαγής. (α) Έστω άπειρο σύνολο. Αποδείξτε ότι ο χώρος,1 όλων των συναρτήσεων f :,1 με αριθμήσιμο φορέα ( δηλαδή το σύνολο f f : είναι το πολύ αριθμήσιμο ) είναι, με την τοπολογία γινόμενο, ακολουθιακά συμπαγής και πυκνός υπόχωρος του συμπαγούς χώρου,1. Συμπεράνατε ότι αν το είναι υπεραριθμήσιμο τότε ο δεν είναι συμπαγής. N (β) Έστω :,1,1, 1, η ακολουθία των προβολών (,,1 N, ). Αποδείξτε ότι η x x x N δεν έχει υπακολουθία η οποία να είναι κατά σημείο συγκλίνουσα επί του,1 N. Συμπεράνατε ότι ο συμπαγής χώρος,1, όπου,1 N, δεν είναι ακολουθιακά συμπαγής. [ Υπόδειξη. Για το (α): Έστω f, τότε το f του και :,1 της f N 1. Για το (β) : Έστω. Θέτουμε είναι αριθμήσιμο υποσύνολο τυχούσα υπακολουθία 2 : 1 και x x ( = η χαρακτηριστική συνάρτηση του ) k

92 Αποδείξτε ότι η ακολουθία πραγματικών k x δεν είναι συγκλίνουσα. Έπεται ότι η δεν έχει κατά σημείο συγκλίνουσα ακολουθία επί του,1 ο χώρος,1 δεν είναι ακολουθιακά συμπαγής. ( Σημειώνουμε ότι η κλειστότητα του : στον N,1 N και επειδή,1 είναι ένας συμπαγής στον οποίο κάθε μη τετριμμένη ακολουθία δεν έχει συγκλίνουσα υπακολουθία, πρβλ. την παράγραφο 5.3 του [F-H-H-M-Z].)] 11) Έστω άπειρο σύνολο και p ένα σημείο το οποίο δεν ανήκει στο. Θέτουμε p και P U : p U και \ U πεπερασμένο υποσύνολο του. Αποδείξτε ότι: (α) Η είναι μια τοπολογία στο ώστε ο, Husdorff. είναι συμπαγής και (β) Ο, είναι ακολουθιακά συμπαγής χώρος. (γ) Ο, είναι μετρικοποιήσιμος αν και μόνο αν το σύνολο είναι αριθμήσιμο.