NP 1023 Αποµόνωση της εσπεριδίνης από φλοιούς πορτοκαλιού Φλοιός πορτοκαλιού H H CH 3 H H H H H C 28 H 34 15 (610.5) H CH 3 Ταξινόµιση Τύποι αντιδράσεων και τάξεις ουσιών Αποµόνωση φυσικού προϊόντος Φυσικό προϊόν Μέθοδοι εργασίας Εκχύλιση µε συσκευή Soxhlet, ανάδευση µε µαγνητική ράβδο ανάδευσης, θέρµανση µε ψυκτήρα επαναρροής, διήθηση, εξάτµιση στον περιστρεφόµενο εξατµιστή, ανακρυστάλλωση θέρµανση µε ελαιόλουτρο. Οδηγία (κλίµακα 20 g) Εξοπλισµός Σφαιρική φιάλη 250 ml, ψυκτήρα επαναρροής, εκχυλιστήρας Soxhlet των 100 ml µε υποδοχέα εκχύλισης, υαλοβάµβακας, φιάλη διήθησης, χωνί Βuechner, θερµαινόµενος µαγνητικός αναδευτήρας, µαγνητική ράβδος ανάδευσης, περιστρεφόµενος εξατµιστής, ξηραντήρας, ελαιόλουτρο Ουσίες Φλοιός πορτοκαλιού 20 g 6% οξικό οξύ περίπου 60 ml πετρελαϊκός αιθέρας (bp 40-60 C) 150 ml µεθανόλη (bp 65 C) 150 ml DMS (bp 189 C) περίπου20 ml Ισοπροπανόλη (bp 82.4 C) περίπου 10 ml 1
NP Αντίδραση Σε µια σφαιρική φιάλη των 250 ml µε µαγνητική ράβδο ανάδευσης φέρονται 150 ml πετρελαϊκού αιθέρα (40 60 C). Στον υποδοχέα εκχύλισης του εκχυλιστήρα Soxhlet φέρονται 20 g ξηρού και κονιοποιηµένου φλοιού πορτοκαλιού και καλύπτονται µε ένα µικρό στρώµα υαλοβάµβακα. Στην µονάδα Soxhlet προσαρµόζεται κάθετος ψυκτήρας επαναρροής και το µίγµα θερµαίνεται µε ανάδευση για 4 ώρες µε ισχυρή επαναρροή. Το εκχύλισµα του πετρελαϊκού αιθέρα απορρίπτεται (βλέπε διαχείριση αποβλήτων). Για να αποµακρυνθεί ο πετρελαϊκός αιθέρας από το περιεχόµενο του υποδοχέα εκχύλισης, τοποθετείται σε έναν δίσκο κρυστάλλωσης µεγάλης σχετικά επιφάνειας. Κατόπιν η ουσία µεταφέρεται πάλι στον υποδοχέα εκχύλισης και όπως προηγουµένως εκχυλίζεται µε 150 ml µεθανόλης µέχρις ότου ο διαλύτης που εκρέει από τον υποδοχέα εκχύλισης είναι άχρωµος. (1 έως 2 ώρες). Επεξεργασία Το εκχύλισµα εξατµίζεται σε περιστρεφόµενο εξατµιστή. Το σιροπιώδες υπόλειµµα που παραµένει αναµιγνύεται µε 50 ml 6% οξικού οξέος και καταβυθίζεται η εσπεριδίνη σαν στερεό. ιηθείται υπό κενό µε χωνί Buechner πλένεται µε 6% οξικό οξύ και ξηραίνεται στους 60 0 C µέχρι σταθερού βάρους. Απόδοση ακαθάρτου προϊόντος: 780 mg; mp 236-238 C Για ανακρυστάλλωση σχηµατίζεται ένα διάλυµα 5 % του ακάθαρτου προϊόντος σε διµεθυλο σουλφοξείδιο µε ανάδευση και θέρµανση στους 60-80 0 C. Στη συνέχεια προστίθεται ίση ποσότητα νερού βραδέως και µε ανάδευση. Με ψύξη σε θερµοκρασία δωµατίου καταβυθίζεται η εσπεριδίνη. Στη συνέχεια διηθείται υπό κενό, πλένεται αρχικά µε µικρή ποσότητα θερµού νερού και κατόπιν µε ισοπροπανόλη, τέλος δε ξηραίνεται σε ξηραντήρα µέχρι σταθερού βάρους. Απόδοση: 450 mg; mp 262 C, άχροοι κρύσταλλοι. Σχόλια Με την εκχύλιση µε πετρελαϊκό αιθέρα εκχυλίζονται τα αιθέρια έλαια του φλοιού του πορτοκαλιού. ιαχείριση αποβλήτων Ανακύκλωση Από την πρώτη εκχύλιση ο πετρελαϊκός αιθέρας εξατµίζεται, συλλέγεται και επαναποστάζεται. Η µεθανόλη που εξατµίζεται, συλλέγεται και επαναποστάζεται. Απόρριψη αποβλήτων Απόβλητο Υπόλειµµα από της εκχύλιση µε πετρελαϊκό αιθέρα Όξινα διηθήµατα Απόρριηψ ιάλυση σε µικρή ποσότητα ακετόνης και µετά: οργανικοί διαλύτες ελευθεροι αλογόνου Μίγµατα διαλύτη νερού ελεύθερα αλογόνου 2
NP ιηθήµατα από DMS, νερό, ισοπροπανόλη Μίγµατα νερού διαλύτη ελεύθερα αλογόνου Υποδοχέας εκχύλισης µε το περιεχόµενό του Στερεό απόβλητο, ελεύθερο υδραργύρου Χρόνος 8-9 ώρες από τον οποίο κατ ελάχιστον 4 ώρες για θέρµανση µε επαναρροή χωρίς την περίοδο ξήρανσης. ιακοπή Πριν της εκχύλιση µε µεθανόλη. Πριν την ανακρυστάλλωση. Βαθµός δυσκολίας Εύκοη.ο Αναλυτικά δεδοµένα Έλεγχος αντίδρασης µε TLC Συνθήκες TLC: προσροφητικό: Macherey and Nagel Polygram SilG/UV foils, 0.2 mm εκλουστικό: n-βουτανόλη : οξικό οξύ : νερό = 4 : 1 : 5 R f (εσπεριδίνη) 0.6 Φάσµα UV (µεθανόλη) λ max (nm) log ε 204 5.34 284 5.71 328 6.42 222 5.58 228 5.60 352 6.68 3
NP Φάσµα 13 C NMR της εσπεριδίνης (100 MHz, DMS-D 6 ) 180 160 140 120 100 (ppm) 80 60 40 20 δ (ppm) Απόδοση 196.92 C-1 165.06 C-2 162.93 C-3 162.42 C-4 147.87 C-5 146.41 C-6 130.86 C-7 117.83 C-8 114.09 C-9 112.00 C-10 103.23 C-11 100.53 C-12 99.37 C.13 96.31 C-14 95.47 C-15 78.29 C-16 76.21 75.45 72.91 71.99 70.62 70.20 69.51 68.23 65.97 C-25 55.62 C-26 28 H 3 C H H H H 25 12 H H 13 14 2 H 3 11 4 15 1 27 16 7 9 8 10 6 5 CH 3 H 26 4
NP 41.96 C-27 17.73 C-28 40.1-38.8 διαλύτης Φάσµα 1 H NMR της εσπεριδίνης (400 MHz, DMS-D 6 ) 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 (ppm) Φάσµα IR της εσπεριδίνης (KBr) (cm -1 ) Απόδοση 3500 εσµός -H 3080-3010 εσµός C-H-αρένιο 2980-2865 εσµός C-H-αλκάνιο 5
NP 2850 εσµός C-H (CH 3 ) αλκάνιο 1650 εσµός C= 6